Xem mẫu
- Bài 15
MACH ĐIỀU CHỈNH TỐC ĐỘ
ĐỘNG CƠ XOAY CHIỀU MỘT PHA
I. MỤC TIÊU
1- Kiến thức:
- Biết được ứng dụng của mạch điều khiển điện tử trong điều khiển tốc độ động cơ một
pha.
- Hiểu được mạch điều khiển tốc độ quạt điện bằng triac.
2- Kĩ năng:
- Điều khiển được tốc độ quạt điện bằng triac.
3- Thái độ:
- Nghiêm túc trong giờ học, tích cực phát biểu xây dựng bài.
II. CHUẨN BỊ
1- Chuẩn bị nội dung:
- Nghiên cứu bài 15 sgk.
- Nghiên cứu các tài liệu về mạch diều khiển tirixto và triac.
2- Chuẩn bị đồ dùng:
Mạch điều khiển quạt điện bằng triac.
Tranh vẽ hình 15-2 sgk.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1- Ổn định lớp:
Lớp Ngày giảng Sĩ số Có phép Không phép
12A1 42/
12A2 45/
12A6 45/
2- Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi: Sơ đồ khối và nguyên lí chung của mạch điều khiển tín hiệu ?
3- Các hoạt động dạy học:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ xoay chiều một pha.
*GV: Giới thiệu về động cơ xoay chiều một I. Công dụng của mạch điều khiển tốc độ
pha được sử dụng rộng rãi như: máy bơm động cơ xoay chiều một pha.
nước, quạt trần…. - Động cơ một pha được sử dụng phổ biến như:
? Cho biết những động cơ đó thay đổi tốc quạt điện, máy bơm nước…..
độ bằng cách nào? - Phương pháp thay đổi tốc độ động cơ một
* HS: Trả lời pha:
* GV: Kết luận: Thay đổi số vòng dây của Thay đổi số vòng dây stato.
stato. Thay đổi U vào động cơ.
- * GV: Ngày nay để thay đổi tốc độ của Thay đổi f vào động cơ.
động cơ một pha ngày ta sử dụng những
phương pháp nào?
* HS: Trả lời
* GV: Kết luận , ghi bảng.
Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên lí điều khiển tốc độ động cơ một pha.
* GV: Yêu cầu HS quan sát hình ảnh và cho II. Nguyên lí điều khiển tốc độ động cơ một
cho biết người ta điều khiển tốc độ động cơ pha.
điện bằng cách nào? - Điều khiển tốc độ bằng cách thay đổi điện áp:
* HS: Trả lời - Điều khiển tốc độ bằng cách thay đổi tần số
* GV: Nhận xét, kết luận và ghi bảng. và điện áp:
* GV: Yêu cầu HS vẽ hình vào vở. U2, f1
* GV: Giới thiệu 2 loại mạch điều khiển Điều khiển
U1 , f1 ĐC
được dùng phổ biến đó là: điều khiển tốc độ điện áp
bằng cách thay đổi điện áp và điều khiển tốc
độ bằng cách thay đổi điện áp, tần số. U2, f2
* HS: Lắng nghe, ghi chép. Điều khiển
U1 , f1 ĐC
tần số
Hoạt động 3: Tìm hiểu một số mạch điều khiển động cơ một pha
* GV: Yêu cầu học sinh quan sát sơ đồ hình III. Một số mạch điều khiển động cơ một
15-2 (a và b) chỉ ra sự khác nhau? pha.
* HS: Trả lời 1. Sơ đồ
* GV: Kể tên các linh kiện có trên 2 sơ đồ * Chức năng của các linh kiện
đó và nêu chức năng nó? - Ta: Triac điều khiển điện áp trên quạt
* HS: Trả lời VR: Biến trở để điều chỉnh khoảng thời gian
* GV: Nhận xét, kết luận. dẫn của triac.
R: Điện trở hạn chế.
Đa: Điac định ngưỡng điện áp để triac dẫn.
C: Tụ điện tạo thiên áp để mở thông triac và
- điac
K: Công tắc
* GV: Dựng hình ảnh giới thiệu nguyên lí 2. Nguyên lí làm việc
làm việc của mạch điều khiển quạt chỉ dùng * Khi chỉ dùng triac:
triac cho HS quan sát. Sau đó yêu cầu HS Khi khóa K đóng triac chưa dẫn tụ C
nhắc lại. được nạp điện áp trên tụ tăng dần. Khi
nào đủ điều kiện triac được dẫn động
* HS: nhắc lại. cơ hoạt động. Việc dẫn của triac phụ thuộc
* GV: Kết luận và ghi bảng vào sự biến thiên điện áp u c và đặc tính của
triac.
* GV: Vậy triac dẫn phụ thuộc vào yếu tố Khi thay đổi điện trở VR hằng số thời
nào? Nếu tăng VR thì điều gì xảy ra? Mạch gian nạp tụ thay đổi thời điểm mở triac
thay đổi khoảng thời gian dẫn dòng điện
sử dụng triac có nhược điểm gì? Theo em
của triac thay đổi điện áp và dòng điện
cách khắc phục như thế nào? đưa vào động cơ được điều chỉnh.
* Dùng triac và điac
* HS: Nhược điểm triac: dùng lâu thiếu Khi u c tăng tới ngưỡng điện áp thông
chính xác Khắc phục: mắc thêm điac vào (U DA) của D a có dòng điều khiển chạy
mạch. vào cực G của triac triac được mở từ thời
điểm đó tới khi dòng điện của nó bằng 0.
* GV: Dựa vào hình vẽ nêu nguyên lí làm Khi triac dẫn động cơ hoạt động.
việc của mạch điều khiển quạt dùng triac và
điac? * Ưu điểm: Sử dụng rộng rãi cho các tải khác
* HS: Trả lời. nhau như: đèn sợi đốt, điều khiển bếp điện…..
* GV: Nhận xét, kết luận. Tuỳ theo tải mà sử dụng triac khác nhau.
* GV: Mạch điều khiển quạt có ưu và * Nhược điểm:
nhược điểm như thế nào? - Chất lượng điều khiển không tốt.
* HS: Trả lời. - Điện áp có thể thay đổi do thông số của triac
* GV: Kết luận và ghi bảng. và điac.
- Khó tự động hoá.
- Khi cần điều khiển Utải có chất lượng cao đòi
hỏi một mạch điều khiển phức tạp.
- IV. TỔNG KẾT, ĐÁNH GIÁ
* GV: tổng kết theo mục tiêu của bài.
- Nắm công dụng và các phương pháp điều khiển tốc độ động cơ.
- Nguyên lí điều khiển động cơ dùng triac và diac.
V. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
* GV: Dặn dò:
+ Đọc trước nội dung bài 16 sgk.
+ Chuẩn bị dụng cụ thực hành.
nguon tai.lieu . vn
