Xem mẫu
- Tiết 4 - Tập làm văn:
TÍNH THỐNG NHẤT CỦA CHỦ ĐỀ VĂN BẢN
1. Mục tiêu:
a. Kiến thức: HS nắm được chủ đề của văn bản và tính th ống nhất về ch ủ
đề của văn bản.
b. Kỹ năng:
- Biết viết một văn bản bảo đảm tính thống nhất về chu đ ề, bi ết xây d ựng
và duy trì đối tượng trình bày, chọ lọc, sắp xếp cá phần sao cho văn b ản t ập
chung, nêu bật được ý kiến và cảm súc của mình.
- Rốn KN tự nhận thức, KN giải quyết vấn đề, KN tư duy sáng tạo...
c . Thái độ: Có ý thức viết văn bản đảm bảo tính thống nh ất và ch ủ đ ề c ủa
văn bản.
2. Chuẩn bị.
- GV: Giỏo ỏn, phiếu học tập, bảng phụ, bài văn mẫu.
- HS : Đọc, soạn bài.
3. Các hoạt động dạy và học: (3p)
a. Kiểm tra bài cũ:
? Kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh.
b. Bài mới: Giới thiệu bài
ở giờ trước các em đã được tìm hiểu về văn bản “ tôi đi h ọc” các em đã n ắm
được những nét chính xuyên suốt tác phẩm là truyện ngày đầu đi học của nhân
vật tôi. Vậy vấn đề chính ấy có phải là chủ đề của văn bản không? VB ấy có
tính thống nhất về chủ đề không ta cùng đi tim hiểu
Hoạt động của GV HĐ của HS Nội dung cần đạt
Hoạt động 1. Tìm hiểu chủ đề của văn bản(12p)
- Gọi Hs đọc bài tập trong sgk I. Chủ đề của văn bản
-Cho hs đọc lại văn bản - Đọc 1.Vớ dụ (tr12)
? Theo em tác giả nhớ lại những kỷ - Nhận nhiệm
niệm sâu sắc nào trong thời thơ ấu vụ thảo luận. 2. Nhận xột.
của mình? - Tác giả nhớ lại kỷ niệm sâu
? Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn - Các nhóm sắc nhất là buổi tựu trường
tượng gì trong lòng tác giả? thống nhất đáp đầu tiên
? Trong văn bản tôi đi học tác giả tập án vào giấy - Cảm giác trong sáng nảy nở
chung miêu tả đối tượng nào? - Cử đại diện trong lòng tác giả.
? Vấn đề chính đề cập đến là gì. nhóm trình bày
-> Tất cả các vấn đề phân tích ở trên - Các nhóm so
chính là chủ đề của vb “ Tôi đi học”. sánh đối chiếu.
? Vậy chủ đề của văn bản này là gì? - Chuyện đi *) Chủ đề của truyện
- ? Vậy em hiểu thế nào là chủ đề của học của nhân - Tâm trang hồi hộp, cảm giác
văn bản? vật tôi bỡ ngỡ của NV tôi trong ngày
đầu tiên đi học.
-Rút ra bìa học và đọc ghi nhớ. - Hs rút ra khái * Ghi nhớ1 ( tr12).
niệm
*. HD phân biệt chủ đề và đề tài.
? Chủ đề của văn bản “ tắt đèn” là gì - Trả lời:
(“ Vạch trần bộ mặt tàn ác, bất nhân
của tầng lớp phong kiến , chế độ
thực dân pháp, nỗi thống khổ của
NDLD bị áp bức $ thể hiện vẻ đẹp
tâm hồn, sức sống tiềm tàng của
người phụ nữ VN).
? Đề tài tác giả đề cập đến là gì.
( Là các hiện tượng của đời sống, là
phạm vi đối tượng được miêu tả ,
phản ánh nhận thức trong tác phẩm).
? Trong làm văn chủ đề và đề tài có
mqh như thế nào.
(Có mqh chặt chẽ với nhau đề tài gắn
với việc sác lập chủ đề. Chủ đề lại
được hình thành và thể hiện trên cơ
sở của đề tài. đề tài giúp ta xác định
tác phẩm viết về cái gì, chủ đề nhằm
giải đáp các câu hỏi tác phẩm đặt ra).
?GV lấy ví dụ:
?GV lấy ví dụ: Văn bản “Tôi đi học”
+ Đề tài: Chuyện đi học ngày đầu - Lắng nghe
tiên của NV Tôi.
+ Chủ đề:Tâm trạng cảm giác của
Nv Tôi trong ngày đầu tiên đi học.
? Trong một tác phẩm có phải chỉ có
một chủ đề không? Vì sao? - Nghe làm bài
-> Những tác phẩm có chủ đề thì ta - không chỉ có
phải phân biệt giữa chủ đề chính và một chủ đề mà
chủ đề phụ. có thẻ có nhiều
- Ví Dụ: Bài thơ “ngắm trăng” của chủ đề( đa chủ
Hồ Chí Minh đề). Vì trong
+ Chủ đề chính; Tình yêu thiên nhien tác phẩm tác
của tác giả. giả có thể viết
- + Chủ đề phụ: Là vẻ đẹp của tâm về một hoặc
hồn thi sĩ trước vẻ đẹp của thiên nhièu đối
nhiên, phong thái ung dung tự tại và tượng, có thể
sức mạnh tinh thần của chiến sỹ cách đặt ra hàng loạt
mạng... các vấn đề.
- Lắng nghe tự
phân tích
Hoạt động 2. Tìm hiểu về tính thống nhất về chủ đề của văn bản(10p).
- Gọi Hs đọc nội dung bài tập 1 - Hs đọc bài II.Tính thống nhất về chủ
? Căn cứ vào đâu em biết văn bản “ tập đề của văn bản.
Tôi đi học” nói lên những kỷ niệm về 1. Vớ dụ: vb’'tôi đi học”
buổi đầu tiên đến trường? - Trả lời 2. Nhận xột.
-GV chốt ý - Nhan đề: Tôi đi học
- Các từ ngữ ,các câu trong
văn bản biểu thị một ý nghĩa
- Gọi Hs đọc bài tập 1 đi học và nhắc đến những kỷ
? Hãy tìm những chi tiết chứng tỏ tâm - Hs đọc niệm buổi tựu trường đầu
trạng bồi hồi, cảm giác bỡ ngỡ của -“ Lòng tôi …lo tiên.
nhân vật tôi trong buổi tựu trường sợ vẩn vơ, bỡ + Hằng năm cứ vào cuối
đầu tiên ngỡ đứng nép thu…..rụt rè núp dưới nón mẹ
-> các từ ngữ, chi tiết đều tập trung bên người .
thể hiện tâm trạng, cảm giác mới lạ, thân…Ngập + Tôi quên thế nào được…
bỡ ngỡ của nhân vật tôi. ngừng e sợ,chơ cảm giác trong sáng ấy…..
_ Gv đảo trật tự một số câu. vơ vụng về, + Hai quyển vở…nặng
? Nếu đảo như vậy có hợp lí không. lúng túng, nức
nở khóc.
- Không vì các
tri tiết được
sắp xếp theo
trật tự không xa
? Qua bài tập trên em hiểu thế nào là rời chủ đề.
tính thống nhất về chủ đề của văn - Trả lời theo
bản. phần bài học.
- Gọi Hs đọc ghi nhớ 2 - Đọc ghi nhớ
?Để có một văn bản thống nhất về *) Ghi nhớ 2
chủ đề cần lưu ý những gì? - trả lời
(+ XĐ được nhan đề, đề mục
+ Qua hệ các phần các và các từ ngữ
thường lặp lại nhiều lần)
- - Gọi Hs đọc ghi nhớ 3 - Đọc ghi nhớ *)Ghi nhớ 3
Hoạt động 3: Hướng đẫn Hs luyện tập(15)
- Gọi Hs đọc bài tập 1(13) - Trả lời III. Luyện tập.
- Phân tích tình huống thống nhất về 1. Bài tập 1.
chủ đề của văn bản sau. a. Đối tượng: rừng cọ
?Văn bản sau viết về đối tượng nào.? - Trả lời - Vấn đề: Sự gắn bó của cây
Và về vấn đề gì. cọ với con người.
? Các đoạn văn đã trình bày đối tượng - Không thể - Các đoạn đã trình bày đối
và vấn đề theo một trật tự nào. thay đổi vì tượng và vấn đề theo thứ tự.
? Theo em có thể thay thế được muòn thay đổi Giới thiệu cọ -> Tả cây cọ ->
không? Vì sao? chủ đề sẽ bị Tác dụng của cây cọ -> Tình
lạc, khó hiểu cảm gắn bó với cây cọ.
? Nêu chủ đề của văn bản trên - Trả lời b. Chủ đề:
? Tìm các từ ngữ, các câu thể hiện Con người với rừng cọ
chủ đề của văn bản. -" Cuộc sống của quê tôi gắn
bó… Cây cọ"
- " Người sông thao…Quê
mình…."
- Gọi Hs đọc bài tập 2 2. Bài tập 2.
? ý nào làm cho bài văn lạc đề. - Hs độc lập -ý: b,d : làm cho bài viết bị lạc
làm bài đề
- Sửa lại: Bỏ 2 ý đó đi
- Gọi Hs dọc lại bài tập 3 3. Bài tập 3.
?Hãy bổ sung, lựa chọn và điều chỉnh - Bổ sung lựa - Nên bỏ câu C,H vì chưa sát
lại các từ ngữ , các ý cho sát với chủ chọn với yêu cầu của đề.
đề của vănbản -Viết lại câu B: Con đường
quen thuộc này dường như
bỗng trở nên mới lạ.
c. Củng cố: (3p)? Em hiểu thế nào về chủ đề của văn bản? Một văn b ản có
phải chỉ có một chủ đề không
d. Dặn dò: (2p)
- Về nhà học bài cũ, làm các bài tập.
- Viết một đoạn văn bảo đảm tính thống nhất về chủ đề văn bẳn theo yêu
cầu cua r giáo viên.
- Soạn bài" Bố cục của văn bản".
____________________________________________________________
------------
nguon tai.lieu . vn
