Ebook Những người thân trong gia đình Bác Hồ: Phần 2 - Trần Minh Siêu

NHŨNG NGƯỜI THẢN TRONG GIA ĐÌNH BÁC Hồ Bạch Liên nữ sĩ Nguyễn Thị Thanh (1884- 1954) C ồ N g u y ỗ n T h ị T h a n h c o n g á i d ầ u l ò n g c ủ a ô n g NgLiycn S i n h sắc \ ` à b à H o à n g T h ị L o a n , s i n h n ã m G i á p T h â n ( 1 8 8 4 ) t ạ l l à n g H o à n g T r ù , x ã C h u n g C ự , t ố n g L â m T h ị n h ( n a v l à l à n g H o à n g T r ù , x ã K i m L i ê n ) , h u y ệ n N a m Đ à n , l i i i h N g h è A n . C ò N g u y ề n T l i ị T h a n h c ó b i ệ t h i ệ u l à B ạ c h L i ê n , đ ư ợ c n h â n d á n t ô n v i n h l à B ạ c h L i ê n n ữ s ĩ . S i n h t r ư ớ n g t r o i m m ộ t g i a đ ì n h c ó t r u v ể n t h ố n g ihucrniZ dân v ê u nước, có N g u y ề n Tliị T h a n h đã liếp Ihu m ộ t c á c h s â u s ắ c \ ` à s á n g l ạ o t r u y ề n I h ố n g t ố t đ ẹ p c ủ a c ả h a i g i a c l ì n h n ộ i , n g o ạ i n ê n c ô l à m ộ t p h ụ n ữ c ó n h i ề u h i ế u b i ế t , t u v k h ô n g t h e o h ọ c ớ t r ư ờ n g c h ữ H á n , n h ư n g c ó m ộ t I r ì n l i c l ộ H á n h ọ c k h á g i ó i . Đ ặ c b i ệ l c ỏ a m h i ể u n h i ề u v ề V l i ọ c d à n l ộ c \ ` à c ó d ã d ư a s ự h i c u b i ê t đ ó r a t r ị b ệ n ỉ i c ứ u c i ã n . ` ỉ r o n e c u ộ c s ô n g c ó l à m ộ t p h ụ n ữ d á m đ a n g . 83 S ` â m c ỏ l ê n m ư ờ i m ộ t l u ố i ( 1 8 9 5 ) , b à H o à n e " l ` h i L o a n d ư a h a i c o n t r a i v à o H u ế , c ô ớ l ạ i v ớ i b à n s o ạ i N g u \ ỏ n T h ị K é p . L ú c n à v , d ì r u ộ t c ò , b à H o à n g T h ị A n d ã \ ` C n h à c h ồ n g , c ụ N g u y ẻ n T h ị K é p l u ổ i đ ã n g o à i s á u m ư ơ i , m ọ i v i ệ c s i n h h o ạ t t h ư ờ n g n g à v t r o n a n h à , c ỏ đ c L i p h ả i c ô " á n g g i ú p b à l o l i ệ u . N ă m l ẽ n m ư ờ i b ả y t u ổ i ( 1 9 0 1 ) . m ẹ q u a đ ờ i ờ l i u ố . ô n g V g u v ễ n S i n h sắc đ ư a N g u y ễ n S i n h C u n g v à N g u y ề n S i n h X i n t r ò v é H o à n g T r ù , c ô p h ả i n u ô i n ấ n g c h ă m s ó c c á c e m . n h ấ t l à N g u v ễ n S i n h X i n m ớ i m ấ y t h á n g t u ổ i , đ a n g k h á t s ữ a m ẹ . S a u k h i ô n g N g u v ễ n S i n h sắc d ậ u P h ó b á n g , c ò t h e o c h a v ề s ố n g ở l à n g K i m L i ê n . L o l ắ n í ỉ đ ế n v ậ n m ệ n h đ ấ t n ư ớ c , c h a c ô t h ư ờ n g đ i k h ắ p đ ó đ â y t r ê n đ ấ t N g h ệ T ĩ n h đ ể t ì m n g ư ờ i đ ồ n g c h í , l u ậ n b à n t h ờ i c u ộ c , c ò p h ả i t ự l ậ p , t ự q u ả n g i a đ ì n h . N ã m c ô I c n h a i m ư ơ i h a i t u ố i ( 1 9 0 6 ) , ô n g N g u y ề n S i n h S ắ c b u ộ c p h ả i v â n g l ệ n h I r i ề u đ ì n h , đ e m t h e o c á h a i c o n t r a i v à o H u ế n h ậ m c h ứ c T h ừ a b i ệ n ớ b ộ L ễ . T ừ đ â y , m ộ t m ì n h c ô ớ l ạ i K i m L i ê n v à b ắ t đ ầ u h o ạ t d ộ n g c ứ u n ư ớ c . L à m ộ t c ô g á i c ó n h a n s ắ c , l ạ i t h ô n g r n i n h v à đ á m đang, nên được nhiều chàng trai thương y ê u muốn hói làni v ợ . H ọ p h ầ n n h i é u l à c o n n h à í i i à u c ó , đ ã đ ậ u T ú l à i h o ạ c C ử n h â n , n h ư n g c ỏ đ ề u t ừ c h ố i . K h i c ậ u  m , c o n m ộ t q u a n l ớ n ( Ị i i ê ờ Đ ứ c T h o l ớ i h ó i , c ó n g ư ờ i t r o n g h ọ k t i u y i M i c ô n é n n h ậ n l ờ i , c ò đ ã h ó m h ỉ n h đ á p l ạ i : -  i n e ì r ồ i c ũ n g v ỡ . 84 A n h N h o B ả v . c o n t r a i m ộ t n h à g i à u ờ l à n g Y c ` n X u â n , hiiyẹn llưng Nguvên. đâu tú tài den dạm hỏi cỏ I ic cô đã t h a m g i a h o ạ t đ ộ n g c ứ u n ư ớ c I r o n g p h o n g t r à o c ủ a P h a n B ộ i C h â u . C á c ô n g Đ ộ i Q u y ê n , Đ ộ i P h ấ n ,  m V õ t h ư ờ n g q u a l ạ i \ ` L i n a K i m L i ê n , c ó đ c m n g h ỉ t ạ i n h à c ô . C ó m ộ t d è m a n h N h o B à y n g ủ l ạ i K i m L i é n , I v t r ư ớ n g l à n g K i m L i ê n n s ừ a n h l à m ộ t n g ư ò ` i h o ạ t đ ộ n g c á c h m ạ n g b è n m ậ t b á o \ ` ứ i t r i h u y ệ n N a i n Đ à n đ ư a l í n l i đ ế n v â y b ắ t . g i ả i l ê n n ộ p c h o T ổ n g đ ố c A n T ĩ n h v à t ố n g g i a m l ạ i n h à l a o V i n h , v à i l i ò n i s a u , b ô a n h ỏ m n ặ n g , l ạ i b u ồ n p h i ề n v ì c ả n h n g ộ c o n t r a i đ i l ì m h ạ n h p h ú c l ứ a đ ó i m à p h á i b ị t ù o a n n g h i ệ t n C `11 m á t đ ộ t n g ộ t . B i ố t v ậ y , n h ư n g T ổ n g đ ố c a n ` ĩ ĩ n h \ ’ ẫ n k h ò n ” t h à c h o a n h \ ` é l o t a n o c h a . C ó đ ã đ ế n i ĩ ặ p T ổ n g đ ố c d c t r ì n h b à v : “ A n h N h o B á y đ ế n n h à l ố i c h ơ i , c ũ n s n h ư n l ũ r n s n e ư ờ i k h á c . C h ú n g t ò i đ ã l à n g ư ờ i k h ô n g c ó t ộ i . B â y g i ờ a n h t a l ạ i c ó t a n g c h a , n ế u q u a n k h ô n u t h a a n h l a . t ô i x i n đ ư ợ c n g ồ i l ù t h a y a n h t a \ ` é n l i à l o t a n g c h a c h o h ợ p d ạ o l Ý ứ d ừ i " . T h ấ y c ỏ T h a n l i n ó i k h á n g k l i á i , t h ả n g t h ắ n , T o n i z d ố c A n T ĩ n h đ à n h p h ủ i I h á a n h \ ` ể . C ô s u m l ẻ n h ỏ , x u ố n g l ậ n l à n g Y è n X u â n d ê t h ă m \ i è n o \ à n ó i \ ` ó ` i a n h N h o B á v : ` ‘ N ế u c h í v ì x à y d ự n g g i a t l ì n h r i ẽ n ụ t h ì t ừ n a v đ ừ n g l ê n K i m L i ê n n ũ ` a m à l i ê n l u y ” . D o h o ạ t c l ộ i i o c ứ u n ư ớ c Sòi n ổ i . c ô N g u y c n T h ị T h a n h d ã n h i c u l ầ n s a \ ` à o l a y » : i ặ c v à b ị t ù d à y . N a m 1 9 2 2 , c l i ú n a d ư a c ỏ t ừ l i n h l ỵ Q u à n g N g ã i r a a n i n ứ t l i à i i h p h ổ 1 l u ẽ ` . ở d ã y c ó n h i ề u \ ` Ị l a i ( 0 . n i ặ t l ứ i i I r o n g tricu d ì í i l i tỏ lòiig yêu mến cô, muốn hỏi cô làm \`Ợ nhưng c ỏ d ã l ừ c h ỏ i , k h ô n g n h ậ n l ờ i v ớ i a i c á . 85 M ộ l ô n g g i à s ó n g ó ` H u ế l â u n ã m đ ã \ ` i c l h ổ i k ý n o i \ C c ò T h a n h n h ư s a u : “ R i ê n g t ò i . đ ã n h i ổ i i l á n d ư a c l c ì i g i ớ i i h i ộ u C Ù I I U c h ị B ạ c h L i ê n n h ữ i i í i n h â n v ậ t p h i i h ư ờ n o m à t r o n a d ó c ó n h i ề u n g ư ờ i l ỏ l ò n g v ê u m ế n c h ị . N h u ’i l i z l u v ệ i n h i ê n k h ỏ n í ỉ k h i n à o c h ị đ á đ ộ n ơ đ ế n đ i ề u d ỏ . C i ặ p n h i c u I r ư ò ì i í ỉ ỉ i ợ p k h á c n h a u v à c ũ n g ờ v à o l i o à n c à n h đ ặ c b i ệ l , t ỏ i đ ã l c i n l i r ọ l g i ớ i t h i ệ u c ù n g c h ị B ạ c h L i è n , l ú c c h ị l à m n s l i c h ố c t h u ố c t r o n » t h à n h n ộ i : 0 1 1 2 P h a n K h ó i , ỏ n s Đ à o T r i n h N h ấ t . ò n < z D i ệ p V ã n K ỳ , ó n g L ô C ư ư n g P h ụ n g , ỏ i i g N i z u y c n A n N i n h , ô n g H ồ Đ ắ c H i ế n , ỏ n g N a m K v . ô n g B ử u Đ ì n h . ỏ n i z c ỏ n > z K ý , ô n g P h a n L o n g , ỏ n g Đ ỗ H ũ ` u B ử u , ô i m L é T h a n h T ư ờ n g , ỏ n g N a u y ẻ n V ă n C h ú c , ô n g T ạ T h u r i i à u , ỏ i m N g u y ễ n V ã n B c n , ỏ n g T r i ệ u V á n Y ế n . . . T l i e o l ỏ i b i ế t k h ỏ i m k h i n à o c h ị b à n đ ế n c h u y c n i z i a t h ấ t , d ầ u g ặ p t r ư ờ n g h ợ p n g ư ờ i t a g â y c h u v ệ n r a " ` " . C ô đ a n g l o l í n h đ ế n v ậ n m ệ n h s ố n a c ò n c ú a d â ì n u ứ c . Đ ầ u n ă m 1 9 0 5 , P h a n B ộ i C h â u đ ỏ n a d u s a n g N h ậ t B a n , k h ớ i x ư ớ n g p h o n g t r à o c ứ u n ư ớ c s ỏ i n ổ i k h ắ p c a n ư ớ c . C ò N g u y ề n T h ị T h a n h ớ K i m L i ê n t h a m g i a l í c h c ự c t r o n g l ổ c h ứ c c h ố n g P h á p c ú a Đ ộ i Q u v è n , Đ ộ i P h ấ n (1) Dưới mái iranh trirờng Quốc học ỈỈIIC, trang 33. 34 bân clúnli máy. (2) Đội Quvên tức Ix Vàn Ụuyêii sinh nãm 1859 tại lang Ven PliLic. tống Yên íiổ. phù Đức Tliọ (nay là xã Đức Phúc. h L i y ệ i i ì X í c Tho, tínli lĩà Hnli). Ntini 1895. l.ê Vùn Qiivcn ru lận làns Ngu>ệl ITnh, pliủ Hinig Niĩuyẽn (nay tluiộc xã Nglii cỏnu. huyện Ngliì Ị,ôc) iàni tliợ rèn. Khi cụ Phan Đinh Phùng (lựng cờ khởi nehla ớ núi Vụ Q uang, Lé 86 C u ố i n ã m 1 9 1 0 , c ò N g u y ẻ n 7 ` h ị T h a n h t r o n g m ộ l c h u v e i i d i l i ê n l ạ c v ớ i n g h ĩ a q u à n c ủ a Đ ộ i Q u y ê n , Đ ộ i 1 ’ l u i n ớ c ã i i c ứ i ỉ ô L ư , ` r i i a n h C h ư ơ n g v à Đ ô n g M ồ ớ T à n K Ỳ , b ị b ọ n t h ự c d ã ĩ i P h á p đ ó n b ắ l n » a v g i ữ a đ ư ờ n g . C ò đ ã I h ỏ i i g m i n h n h a n h c h ó i i i ĩ t h ủ t i ê u c á c t à i l i ệ u b í m ậ t m a n g t h e o Iiaưừi. T u y v ậ y , t h ự c d â n P h á p v ẫ n b ắ t c ò n h ố t v à o n h à l u \ ` à d ù n g h ố t m ọ i i h ủ đ o ạ n t r a t â ì i d ã m a n đ c k h a i l l ì á c t à i l i ệ u b í m ậ t c ú a t ổ c h ứ c n g h ĩ a q u â n . C h ú n g đ ã l ộ t t r á n c ô n e â i n v à o b c n ư ớ c ] ã t ừ s á n » đ ế n t r ư a , k h i n h i ệ t đ ộ n g o à i I r ò i h ạ x u ố n g b á y , l i í m đ ộ . N h ư n g c ố v a n g i ữ l ò n g I r u i m k i c n k l ì ó n g h é k h a i b á o n ử a l ờ i . C h ú n g l ạ i s a i l í n h l ấ y n ư ớ c c i á đ ậ p n h ó b o v à o b ể n ư ớ c ư ớ p c ô l u ô n đ ế n c h i e u , n h ư n e l ò ỉ i g y ô u n ư ớ c , c h í I r u n g k i è n đ ã g i ú p c ò \ ` ư ợ t q u a đ ư ợ c t ấ t c ã . N l i ũ ì i g n g ư ờ i p h ụ n ữ g ầ n g ũ i c ố T h a n h k ể r ằ n g s a u đ ợ i b ị d ị c h b ă l g i a m n à y , i r c n n g ư ờ i c ô t h ấ y c ó n h i ẻ u \ ` ế t s ẹ o , Vãii Quyên bo nghề thợ rèn ớ iàiig NgLivệt ^rĩnh lén núi Vu Quang trưc Iicp tluim gia dánh Pháp, ô n g đã cùng ỸỚÌ Cao `riiáng lập lò dúc súnii. Sau CLIỎC khới nghla Ilương K h è ĩhấl bại, ông tìm ra Nchi Lộc oap Đãni: lliái \`à lên Nain Đàn yết kiến Phan Bội Chàu. Klii dang hoại tlộng chốns Piiáp dưới ngọn cờ Plian Bội Cháu, ôiig bị iliực dân Pháp bát và dưa \`C giam tại nlià lao hLiyện Can Lộc. Trone ihời ưian eỉam ớ dãy. Lê Vãn Quyên dã tuyêii truỵén giác ngộ cho Hổ Bá Phấn, trirớiis dồn líiih khố xaiih lìLiyện Can Lộc. Tiiìh thần dân tộc, lư lương \`êu nước cùa Hồ Bá Phấn dược bổi dưỡng phát iriếii cao và ỏne dã tình nguyên ỉheo con đường cliòng Pháp cứu nước của Lẽ Van Ọ li> CI1. Từ (!o. tỉưứi ngọn cờ clìốỉig Pháp cúa Plian Bội Cliãu có niộỉ dổi bạn chiên tlíui sal son là Lẽ Vãn Quyên và Hồ Bá Phấn (nhân dàn ihườiiíĩ gọi lù Dội Quvèii. Đội Phấn. \`1 hai ông dcLi íĩược phong suất úõ` \ `"ọ xây (lini2 can cứ chống Pỉiáp ỡ Bố Lư. huyện Thanh Chươns \’ii c .1:: Ilồ huyCMì Tãiì Kỳ. Nghệ An. 87 ... - tailieumienphi.vn