Xem mẫu
BỘ Y TẾ
ICD 10 – Tập 2
HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG
Bảng phân loại thống kê Quốc tế về
bệnh tật và các vấn đề sức khỏe có
liên quan phiên bản lần thứ 10
(ICD 10)
Hà Nội, 2015
-1-
1. Giới thiệu
Tập 2 của Bảng Phân loại Quốc tế bệnh tật và những vấn đề liên quan đến sức khỏe
(ICD-10) bao gồm hướng dẫn ghi chép, mã hóa bệnh; cập nhật các nội dung thực hành
phân loại bệnh và sơ lược lịch sử của Bảng phân loại bệnh tật quốc tế. Quyển ICD-10 tập
2 được biên soạn như một tài liệu riêng biệt, giúp tra cứu, phân loại bệnh ở Tập 1 và Tập
3 dễ dàng hơn.
Tập này mô tả cấu trúc cơ bản của Bảng Phân loại Quốc tế bệnh tật (ICD), những hướng
dẫn thực hành cho người mã hóa bệnh tật, tử vong, cách trình bày và phiên giải số liệu.
Tuy nhiên, cuốn sách này bao gồm các hướng dẫn cụ thể cách sử dụng ICD. Trong quá
trình đào tạo, giảng viên cần phải đưa ra những tình huống cụ thể để cùng thảo luận và
giải quyết.
Nếu có khó khăn trong quá trình sử dụng ICD mà không thể tìm được sự giúp đỡ tại cơ
sở/địa phương, hãy liên lạc với Trung tâm hợp tác về phân loại Quốc tế bệnh tật của Tổ
chức Y tế thế giới (WHO) (xem Tập 1).
-2-
2. Mô tả Bảng Phân loại Quốc tế thống kê bệnh tật và những vấn
đề liên quan đến sức khỏe
2.1. Mục đích và khả năng áp dụng
Phân loại bệnh tật là phân chia bệnh theo nhóm dựa trên các tiêu chuẩn được quy ước từ
trước. Mục đích của ICD là giúp cho việc phân tích, phiên giải và so sánh số liệu bệnh
tật, tử vong thu thập tại những thời điểm, quốc gia, khu vực khác nhau một cách có hệ
thống. ICD dùng để mã hóa chẩn đoán và vấn đề sức khỏe thành các mã ký tự, giúp cho
công tác lưu trữ, khai thác và phân tích số liệu dễ dàng hơn.
Trên thực tế, ICD đã trở thành tiêu chuẩn phân loại chẩn đoán quốc tế cho lĩnh vực dịch
tễ học nói chung và nhiều mục đích quản lý y tế khác, gồm có phân tích tổng quan thực
trạng sức khỏe của các nhóm quần thể; giám sát tỷ lệ mới mắc, tỷ lệ hiện mắc của một
bệnh; những vấn đề sức khỏe liên quan như đặc điểm, hoàn cảnh của người bệnh. ICD
không phù hợp để liệt kê các ca bệnh riêng lẻ cũng như có nhiều hạn chế nếu sử dụng
ICD để nghiên cứu khía cạnh tài chính như phương thức chi trả hoặc phân bổ nguồn lực.
ICD có thể dùng để phân loại bệnh tật và những vấn đề sức khỏe được ghi chép trên
nhiều loại hồ sơ, bệnh án khác nhau. Mục đích ban đầu của ICD là phân loại nguyên nhân
tử vong, sau đó được mở rộng để phân loại chẩn đoán bệnh tật. Một điều quan trọng cần
lưu ý là mặc dù ICD được xây dựng để phân loại chẩn đoán bệnh tật và chấn thương
nhưng không phải tất cả các trường hợp đến cơ sở y tế đều có thể phân loại theo ICD. Do
đó, ICD đã đưa ra nhiều đặc điểm như dấu hiệu, triệu chứng, phát hiện bất thường, bệnh
tật và hoàn cảnh xã hội để thay thế cho một chẩn đoán (Xem Tập 1, chương XVIII và
XXI). Vì vậy, ICD có thể được sử dụng để phân loại các dạng thông tin khác nhau khác
nhau như “chẩn đoán”; “lý do nhập viện”, “điều kiện điều trị”, “lý do tới khám”, những
nội dung trên được thấy ở các cuộc thống kê, các thông tin về tình trạng sức khỏe khác.
2.2. Khái niệm về “họ” bệnh tật và phân loại các vấn đề sức khỏe liên quan
Mặc dù, ICD phù hợp cho nhiều ứng dụng khác nhau nhưng nó không thể đáp ứng được
tất cả các yêu cầu từ phía người dùng. ICD không thể liệt kê đầy đủ tất cả mã bệnh đối
với một số chuyên ngành, đôi khi cả những thông tin đặc thù về tình trạng sức khỏe. ICD
cũng không hiệu quả khi mô tả chức năng và tàn tật liên quan tới khía cạnh sức khỏe, và
không bao gồm đầy đủ các cấu phần của can thiệp y tế hoặc lý do can thiệp.
Năm 1989, tại Hội nghị Quốc tế về ICD-10 một số Tổ chức đã đưa ra lý thuyết cơ bản để
phát triển một “họ” phân loại sức khỏe (Xem Tập 1, Báo cáo Hội nghị Quốc tế ICD-10,
Phần 6). Trong những năm gần đây, do phạm vi sử dụng ICD và hệ thống phân loại liên
quan tới sức khỏe của Tổ chức Y tế thế giới được mở rộng, khái niệm “họ” đã được định
nghĩa cụ thể hơn. Hiện nay, “họ” được chỉ rõ như là một tập hợp các hệ thống phân loại
được lồng ghép với nhau để chia sẻ một số đặc điểm chung và có thể sử dụng riêng rẽ
-3hoặc phối hợp nhằm cung cấp thông tin về các khía cạnh sức khỏe và hệ thống chăm sóc
y tế khác nhau. Ví dụ, ICD là một cách phân loại chủ yếu được sử dụng để thu thập thông
tin bệnh tật và tử vong. Các lĩnh vực khác liên quan tới sức khỏe cũng đã được xây dựng,
như lĩnh vực chức năng, tàn tật có Bảng phân loại Quốc tế về chức năng, khuyết tật và
sức khỏe (ICF). Nhìn chung, hệ thống phân loại Quốc tế của Tổ chức Y tế thế giới có
mục tiêu là đưa ra khung khái niệm các thông tin liên quan tới sức khỏe và quản lý y tế.
Trên cơ sở đó, Tổ chức Y tế thế giới đã hình thành một ngôn ngữ phổ biến để tăng cường
truyền thông và cho phép số liệu của các quốc gia có thể so sánh được với nhau. Tổ chức
Y tế thế giới và Mạng lưới hệ thống phân loại Quốc tế của Tổ chức Y tế thế giới (WHOFIC) đang nỗ lực để xây dựng một hệ thống phân loại dựa trên nguyên tắc khoa học, gồm
có các nhóm phân loại chính; sự phù hợp về mặt văn hóa; khả năng quốc tế hóa; tập trung
các khía cạnh khác nhau của y tế, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dùng.
Hệ thống phân loại Quốc tế của Tổ chức Y tế thế giới (WHO-FIC) đang cố gắng trở
thành những tiêu chuẩn khung Quốc tế nhằm cung cấp cho các cấu phần hệ thống thông
tin y tế (6 cấu phần).
Bảng 1. Các Bảng phân loại phân loại thuộc WHO-FIC
Các bảng phân loại
liên quan
Phân loại Quốc tế về chăm
sóc ban đầu (ICPC)
Các bảng phân loại
tham khảo
Phân loại bệnh tật Quốc
tế (ICD)
Phân loại quốc tế về các
nguyên nhân ngoại cảnh
gây thương tích
Danh mục hoạt chất thuốc
phân loại theo cấu trúc hóa
học, tác dụng điều trị và giải
phẫu (ATC) của Tổ chức Y
tế Thế giới
ISO 9999 hỗ trợ kỹ thuật cho
người tàn tật: Phân loại và
thuật ngữ
Các bảng phân loại thứ
cấp
Phân loại Ung thư Quốc
tế, Tái bản lần thứ 3
(ICD-O-3)
Phân loại Rối loạn tâm
thần và hành vi ICD-10
Phân loại Quốc tế về
chức năng, tàn tật và
sức khỏe (ICF)
Ứng dụng của phân loại
Quốc tế về răng hàm mặt,
Tái bản lần 3 (ICD-DA)
Ứng dụng của phân loại
Quốc tế về thần kinh
(ICD-10-NA)
Phân loại Quốc tế về
can thiệp y tế (ICHI)
Đang xây dựng
Phân loại Quốc tế về
chức năng, khuyết tật và
sức khỏe, cho trẻ em,
thanh niên (ICF-CY)
Các bảng phân loại tham khảo
Các bảng phân loại tham khảo hiện nay bao gồm nhiều lĩnh vực như bệnh tật, tử vong,
chức năng, khuyết tật, sức khỏe và can thiệp y tế. Các bảng phân loại tham khảo của Tổ
nguon tai.lieu . vn
ICD 10 – Tập 2
HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG
Bảng phân loại thống kê Quốc tế về
bệnh tật và các vấn đề sức khỏe có
liên quan phiên bản lần thứ 10
(ICD 10)
Hà Nội, 2015
-1-
1. Giới thiệu
Tập 2 của Bảng Phân loại Quốc tế bệnh tật và những vấn đề liên quan đến sức khỏe
(ICD-10) bao gồm hướng dẫn ghi chép, mã hóa bệnh; cập nhật các nội dung thực hành
phân loại bệnh và sơ lược lịch sử của Bảng phân loại bệnh tật quốc tế. Quyển ICD-10 tập
2 được biên soạn như một tài liệu riêng biệt, giúp tra cứu, phân loại bệnh ở Tập 1 và Tập
3 dễ dàng hơn.
Tập này mô tả cấu trúc cơ bản của Bảng Phân loại Quốc tế bệnh tật (ICD), những hướng
dẫn thực hành cho người mã hóa bệnh tật, tử vong, cách trình bày và phiên giải số liệu.
Tuy nhiên, cuốn sách này bao gồm các hướng dẫn cụ thể cách sử dụng ICD. Trong quá
trình đào tạo, giảng viên cần phải đưa ra những tình huống cụ thể để cùng thảo luận và
giải quyết.
Nếu có khó khăn trong quá trình sử dụng ICD mà không thể tìm được sự giúp đỡ tại cơ
sở/địa phương, hãy liên lạc với Trung tâm hợp tác về phân loại Quốc tế bệnh tật của Tổ
chức Y tế thế giới (WHO) (xem Tập 1).
-2-
2. Mô tả Bảng Phân loại Quốc tế thống kê bệnh tật và những vấn
đề liên quan đến sức khỏe
2.1. Mục đích và khả năng áp dụng
Phân loại bệnh tật là phân chia bệnh theo nhóm dựa trên các tiêu chuẩn được quy ước từ
trước. Mục đích của ICD là giúp cho việc phân tích, phiên giải và so sánh số liệu bệnh
tật, tử vong thu thập tại những thời điểm, quốc gia, khu vực khác nhau một cách có hệ
thống. ICD dùng để mã hóa chẩn đoán và vấn đề sức khỏe thành các mã ký tự, giúp cho
công tác lưu trữ, khai thác và phân tích số liệu dễ dàng hơn.
Trên thực tế, ICD đã trở thành tiêu chuẩn phân loại chẩn đoán quốc tế cho lĩnh vực dịch
tễ học nói chung và nhiều mục đích quản lý y tế khác, gồm có phân tích tổng quan thực
trạng sức khỏe của các nhóm quần thể; giám sát tỷ lệ mới mắc, tỷ lệ hiện mắc của một
bệnh; những vấn đề sức khỏe liên quan như đặc điểm, hoàn cảnh của người bệnh. ICD
không phù hợp để liệt kê các ca bệnh riêng lẻ cũng như có nhiều hạn chế nếu sử dụng
ICD để nghiên cứu khía cạnh tài chính như phương thức chi trả hoặc phân bổ nguồn lực.
ICD có thể dùng để phân loại bệnh tật và những vấn đề sức khỏe được ghi chép trên
nhiều loại hồ sơ, bệnh án khác nhau. Mục đích ban đầu của ICD là phân loại nguyên nhân
tử vong, sau đó được mở rộng để phân loại chẩn đoán bệnh tật. Một điều quan trọng cần
lưu ý là mặc dù ICD được xây dựng để phân loại chẩn đoán bệnh tật và chấn thương
nhưng không phải tất cả các trường hợp đến cơ sở y tế đều có thể phân loại theo ICD. Do
đó, ICD đã đưa ra nhiều đặc điểm như dấu hiệu, triệu chứng, phát hiện bất thường, bệnh
tật và hoàn cảnh xã hội để thay thế cho một chẩn đoán (Xem Tập 1, chương XVIII và
XXI). Vì vậy, ICD có thể được sử dụng để phân loại các dạng thông tin khác nhau khác
nhau như “chẩn đoán”; “lý do nhập viện”, “điều kiện điều trị”, “lý do tới khám”, những
nội dung trên được thấy ở các cuộc thống kê, các thông tin về tình trạng sức khỏe khác.
2.2. Khái niệm về “họ” bệnh tật và phân loại các vấn đề sức khỏe liên quan
Mặc dù, ICD phù hợp cho nhiều ứng dụng khác nhau nhưng nó không thể đáp ứng được
tất cả các yêu cầu từ phía người dùng. ICD không thể liệt kê đầy đủ tất cả mã bệnh đối
với một số chuyên ngành, đôi khi cả những thông tin đặc thù về tình trạng sức khỏe. ICD
cũng không hiệu quả khi mô tả chức năng và tàn tật liên quan tới khía cạnh sức khỏe, và
không bao gồm đầy đủ các cấu phần của can thiệp y tế hoặc lý do can thiệp.
Năm 1989, tại Hội nghị Quốc tế về ICD-10 một số Tổ chức đã đưa ra lý thuyết cơ bản để
phát triển một “họ” phân loại sức khỏe (Xem Tập 1, Báo cáo Hội nghị Quốc tế ICD-10,
Phần 6). Trong những năm gần đây, do phạm vi sử dụng ICD và hệ thống phân loại liên
quan tới sức khỏe của Tổ chức Y tế thế giới được mở rộng, khái niệm “họ” đã được định
nghĩa cụ thể hơn. Hiện nay, “họ” được chỉ rõ như là một tập hợp các hệ thống phân loại
được lồng ghép với nhau để chia sẻ một số đặc điểm chung và có thể sử dụng riêng rẽ
-3hoặc phối hợp nhằm cung cấp thông tin về các khía cạnh sức khỏe và hệ thống chăm sóc
y tế khác nhau. Ví dụ, ICD là một cách phân loại chủ yếu được sử dụng để thu thập thông
tin bệnh tật và tử vong. Các lĩnh vực khác liên quan tới sức khỏe cũng đã được xây dựng,
như lĩnh vực chức năng, tàn tật có Bảng phân loại Quốc tế về chức năng, khuyết tật và
sức khỏe (ICF). Nhìn chung, hệ thống phân loại Quốc tế của Tổ chức Y tế thế giới có
mục tiêu là đưa ra khung khái niệm các thông tin liên quan tới sức khỏe và quản lý y tế.
Trên cơ sở đó, Tổ chức Y tế thế giới đã hình thành một ngôn ngữ phổ biến để tăng cường
truyền thông và cho phép số liệu của các quốc gia có thể so sánh được với nhau. Tổ chức
Y tế thế giới và Mạng lưới hệ thống phân loại Quốc tế của Tổ chức Y tế thế giới (WHOFIC) đang nỗ lực để xây dựng một hệ thống phân loại dựa trên nguyên tắc khoa học, gồm
có các nhóm phân loại chính; sự phù hợp về mặt văn hóa; khả năng quốc tế hóa; tập trung
các khía cạnh khác nhau của y tế, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dùng.
Hệ thống phân loại Quốc tế của Tổ chức Y tế thế giới (WHO-FIC) đang cố gắng trở
thành những tiêu chuẩn khung Quốc tế nhằm cung cấp cho các cấu phần hệ thống thông
tin y tế (6 cấu phần).
Bảng 1. Các Bảng phân loại phân loại thuộc WHO-FIC
Các bảng phân loại
liên quan
Phân loại Quốc tế về chăm
sóc ban đầu (ICPC)
Các bảng phân loại
tham khảo
Phân loại bệnh tật Quốc
tế (ICD)
Phân loại quốc tế về các
nguyên nhân ngoại cảnh
gây thương tích
Danh mục hoạt chất thuốc
phân loại theo cấu trúc hóa
học, tác dụng điều trị và giải
phẫu (ATC) của Tổ chức Y
tế Thế giới
ISO 9999 hỗ trợ kỹ thuật cho
người tàn tật: Phân loại và
thuật ngữ
Các bảng phân loại thứ
cấp
Phân loại Ung thư Quốc
tế, Tái bản lần thứ 3
(ICD-O-3)
Phân loại Rối loạn tâm
thần và hành vi ICD-10
Phân loại Quốc tế về
chức năng, tàn tật và
sức khỏe (ICF)
Ứng dụng của phân loại
Quốc tế về răng hàm mặt,
Tái bản lần 3 (ICD-DA)
Ứng dụng của phân loại
Quốc tế về thần kinh
(ICD-10-NA)
Phân loại Quốc tế về
can thiệp y tế (ICHI)
Đang xây dựng
Phân loại Quốc tế về
chức năng, khuyết tật và
sức khỏe, cho trẻ em,
thanh niên (ICF-CY)
Các bảng phân loại tham khảo
Các bảng phân loại tham khảo hiện nay bao gồm nhiều lĩnh vực như bệnh tật, tử vong,
chức năng, khuyết tật, sức khỏe và can thiệp y tế. Các bảng phân loại tham khảo của Tổ