Xem mẫu

Chủ biên:

AN TOÀN THỰC PHẨM NÔNG SẢN
một số hiểu biết về sản phẩm, hệ thống
sản xuất phân phối và chính sách nhà nước

Chủ biên: Phạm Hải Vũ – Đào Thế Anh

NHÀ XUẤT BẢN NÔNG NGHIỆP
Hà Nội - 2016

Cuốn sách này được đóng góp bởi nhiều tác giả khác nhau, làm nghiên cứu
tại các viện nghiên cứu và trường đại học của Pháp và Việt Nam. Các viện và
trường đại học chủ quản của chúng tôi là:
• Học viện Quốc gia Nông học, Công nghệ thực phẩm và Môi trường
AgroSup Dijon, CH Pháp.
• Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Xã hội học nông thôn CESAER tại
Dijon, CH Pháp.
• Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Hệ thống nông nghiệp CASRAD,
Viện Cây lương thực – Cây thực phẩm FCRI, Việt Nam.
• Viện Nghiên cứu Rau Quả FAVRI, Việt Nam.
• Viện Chính sách và Chiến lược Phát triển nông nghiệp nông thôn
IPSARD, Việt Nam.
• Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, Khoa Công nghệ Thực phẩm HUST,
Việt Nam.
• Học viện Nông nghiệp VNUA, Việt Nam.
• Trung tâm Calityss, Học viện Nông học Vet AgroSup, ClermontFerrrand, CH Pháp.
Ngoài ra, cuốn sách cũng nhận được sự trợ giúp rất lớn từ các đồng nghiệp
Pháp làm việc tại Trung tâm Hợp tác nghiên cứu quốc tế về Nông học và Phát
triển CIRAD tại Hà Nội, thông qua mạng lưới liên kết nông nghiệp và thị
trường MALICA.

AgroSup Dijon ©2016. All rights reserved.
Tous droits patrimoniaux appartiennent à l’Institut national supérieur des sciences
agronomiques, de l’alimentation et de l’environnement AGROSUP DIJON.
Les droits moraux appartiennent aux auteurs.

M
 ỤC LỤC

C
 ác tác giả ������������������������������������������������������������������������������������vii
L
 ời cảm ơn�������������������������������������������������������������������������������������xi
D
 anh sách các từ viết tắt������������������������������������������������������������ xiii
L
 ời giới thiệu ������������������������������������������������������������������������������xvii

Dẫn nhập  QUẢN LÝ AN TOÀN THỰC PHẨM NÔNG SẢN:
CÔNG CỤ, HIỆN TRẠNG VÀ THÁCH THỨC������������������������������������������������������1

Định nghĩa và nhận biết ������������������������������������������������������������������������������������������2
Chủ thể và Công cụ quản lý������������������������������������������������������������������������������������5
Hiện trạng & Khó khăn ���������������������������������������������������������������������������������������������9
Hội nhập và thách thức với quản lý ATTP tại Việt Nam ������������������������������ 15
Kết luận������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 18

Phần I  SẢN XUẤT, PHÂN PHỐI, ĐO LƯỜNG����������������������������������������������������������������� 21
Chương I  Sản xuất và tiêu thụ rau cho các thành phố lớn:
Nghiên cứu điểm tại Hà Nội����������������������������������������������������������� 23
1.1. Đặt vấn đề ��������������������������������������������������������������������������������������������������������� 23
1.2. Phương pháp nghiên cứu���������������������������������������������������������������������������� 24
1.3. Sản xuất và tiêu thụ rau của Việt Nam������������������������������������������������������ 25
1.3.1. Tình hình sản xuất rau ở Việt Nam
1.3.2. Thị trường rau của Việt Nam

25
26

1.4.1. Sản xuất rau tại Hà Nội
1.4.2. Tiêu thụ rau trên địa bàn thành phố Hà Nội
1.4.3. Thảo luận về trường hợp Hà Nội

29
31
38

1.4. Sản xuất và tiêu thụ rau tại Hà Nội������������������������������������������������������������ 29

1.5. Kết luận và đề nghị����������������������������������������������������������������������������������������� 39
©2016.  An toàn thực phẩm nông sản

iii

1.5.1. Kết luận
1.5.2. Kiến nghị

39
40

Chương II  An toàn thực phẩm thịt lợn –
Từ thực tế tiêu dùng đến chính sách��������������������������������������������� 43
2.1. Giới thiệu ������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 43
2.2. Thực tế tiêu dùng và ATTP thịt lợn ở Việt Nam������������������������������������� 44
2.2.1. Tiêu dùng thịt lợn ở Việt Nam
2.2.2. Các vấn đề tồn tại trong vệ sinh thực phẩm thịt lợn ở Việt Nam
2.2.3. Nhận thức của người tiêu dùng về ATTP

44
45
47

2.3.1. Hệ thống quản lý vệ sinh ATTP
2.3.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc mua thịt lợn

48
50

2.3. Hệ thống quản lý vệ sinh ATTP và tiêu dùng thịt lợn������������������������� 48
2.4. Định hướng giải pháp������������������������������������������������������������������������������������ 53

Chương III  An toàn thực phẩm với các sản phẩm lên men����������������������������� 55
3.1. Giới thiệu ������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 55
3.2. Tình hình vệ sinh ATTP trong một số sản phẩm lên men
truyền thống ���������������������������������������������������������������������������������������������������� 56
3.2.1. Phân bố loài của vi khuẩn lactic trong các sản phẩm lên
men truyền thống
3.2.2. Ứng dụng vi khuẩn lactic làm chủng khởi động trong quá
trình lên men

59
60

Chương IV  Vấn đề sử dụng kháng sinh trong chăn nuôi và tương lai
của nghiên cứu vi sinh vật đối với an toàn thực phẩm��������������� 67
4.1. Giới thiệu ������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 67
4.2. Những hạn chế của việc sử dụng kháng sinh��������������������������������������� 68
4.3. Sử dụng vi sinh vật kháng khuẩn
và những lợi ích khác cho xã hội ��������������������������������������������������������������� 70
4.3.1. Dự án đánh giá khả năng kháng khuẩn của một vài tinh dầu
thực vật của Việt Nam
4.3.2. Những lợi ích và hạn chế của việc sử dụng tinh dầu như
kháng sinh trong chăn nuôi thủy sản

71
73

4.4. Kết luận ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 75

Phần 2  TIÊU CHUẨN – QUY TRÌNH – CƠ SỞ PHÁP LÝ������������������������������������������������� 77
Chương V  Các tiêu chuẩn sản xuất rau an toàn tại Việt Nam������������������������� 79
5.1. Giới thiệu ������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 79
5.2. Ba tiêu chuẩn sản xuất rau an toàn ở Việt Nam������������������������������������ 80

iv

Mục lục

nguon tai.lieu . vn