Xem mẫu
- Dùng thuốc mũi – họng
thế nào cho đúng?
- Thời tiết, khí hậu và môi trường như ở nước ta hiện nay là những điều kiện
hết sức thuận lợi cho bệnh lý tai – mũi – họng phát triển, đặc biệt với trẻ em.
Bên cạnh việc dùng thuốc toàn thân, việc dùng thuốc tại chỗ đóng vai trò
quan trọng trong điều trị bệnh lý này. Tuy nhiên, có một thực tế là không ít bà
mẹ, thậm chí cả các nhân viên y tế đang có biểu hiện lạm dụng một số thuốc
nhỏ mũi hoặc xịt mũi, nhất là khi dùng cho trẻ em.
Thuốc nhỏ mũi
Đây là đường đưa thuốc phổ cập nhất, tuy nhiên, có rất nhiều điều cần lưu ý
khi sử dụng cách đưa thuốc này:
Trước khi nhỏ mũi, cần hút hết chất dịch nhầy ứ đọng trong hốc mũi, đặc biệt
với trẻ nhỏ thì cần hút mũi đúng cách bằng ống hút mũi.
Khi nhỏ mũi, tốt nhất là ở tư thế nằm ngửa, nếu không có điều kiện nằm ngửa
thì ngồi và ngửa đầu tối đa. Hướng đầu ống nhỏ ra ngoài và cố gắng không để
chạm vào mũi, mỗi lần nhỏ từ 1 – 2 giọt, sau khi nhỏ, dùng tay day vào hai
bên mũi hoặc hít nhẹ để thuốc ngấm sâu.
- Cần thận trọng khi dùng thuốc nhỏ mũi cho trẻ.
Các thuốc nhỏ mũi thường được sử dụng là:
Thuốc co mạch: đây là lo ại thuốc có tác dụng co mạch, tạo sự thông thoáng
cho đường thở như naphazolin 0,05% hay 0,1%, ephedrin 1%. Chính vì vậy,
đây cũng là loại thuốc được dùng phổ b iến nhất nhưng cũng tùy tiện nhất hiện
nay. Ở người lớn, việc sử dụng thường xuyên, kéo dài sẽ dẫn đến tình trạng
thiếu máu, “chai lỳ” niêm mạc, đòi hỏi phải tăng liều sử dụng, từ đó gây nên
căn b ệnh viêm mũi do thuốc.
Ở trẻ em dưới 7 tuổi, việc sử dụng thuốc co mạch cần hết sức thận trọng vì có
thể gây nên choáng và các biến chứng nặng nề, thậm chí nguy hiểm đến tính
mạng. Hầu hết các thuốc co mạch đều không đ ược dùng cho trẻ em dưới 2
tuổi, thậm chí một số thuốc còn chống chỉ định dùng cho trẻ em dưới 15 tuổi
(rhinex 0,05%). Đối với trẻ nhỏ dưới 2 tuổi, sơ sinh và nhũ nhi, nếu bị ngạt
tắc mũi thì không được tự ý dùng bất cứ loại thuốc co mạch nào mà phải đưa
đến khám bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng.
- Thuốc sát khuẩn: thường dùng là argyrol 1% đến 3%, đây là sản phẩm của
nitrat bạc nên thuốc phải được bảo quản trong lọ tối màu, không dùng thuốc
kéo dài và thuốc đã quá hạn. Thuốc vừa có tác dụng sát khuẩn vừa có tác
dụng làm săn niêm mạc và chống xuất tiết nên được dùng cho trẻ nhỏ trong
viêm VA, trong viêm mũi cấp tính.
Thuốc kháng viêm: hiện nay, trên thị trường có rất nhiều loại, tuy nhiên, với
các viêm mạn tính thì nên sử dụng loại có corticoid kết hợp với kháng sinh.
Thuốc kháng sinh chỉ dùng cho những trường hợp viêm mũi, viêm xoang
nhiễm trùng, thường biểu hiện bằng chảy mũi đặc, màu xanh ho ặc vàng, có
mùi hôi… Thời gian sử dụng không nên quá 10 ngày.
Thuốc corticosteroid dùng đ ể điều trị viêm mũi dị ứng, viêm mũi xuất tiết,
viêm mũi quá phát gây ngạt mũi, chảy nước mũi trong, hắt hơi liên tục, ngửi
kém, polyp mũi… Nhìn chung, các loại thuốc thuộc nhóm này đều phải thận
trọng khi dùng cho phụ nữ có thai và đang cho con bú.
Một điểm cần lưu ý , khi sử dụng các thuốc nhỏ mũi kháng viêm có kháng
sinh và corticoid, nhất thiết phải có chỉ định của bác sĩ và tuân thủ chặt chẽ
phác đồ điều trị mà bác sĩ đ ã đưa ra.
Thuốc dạng xịt mũi họng
Ngày nay, các thuốc ở dạng sương mù đang được sử dụng phổ biến ở nước ta
với rất nhiều chủng loại và thành phần khác nhau.
Nguyên lý sử dụng là khi bấm nút, thuốc được phun ra dưới dạng các hạt nhỏ
li ti có kích thước từ 15 – 100 micromét.
- Sử dụng loại thuốc nào với liều lượng ra sao phụ thuộc vào b ệnh và chỉ định
của bác sĩ, tuy nhiên, cần lưu ý:
Trước khi xịt thuốc, cần xì mũi hoặc súc họng thật sạch để thuốc tới niêm
mạc được dễ dàng.
N ếu khi xịt gây ho, hắt hơi, sặc thì nên ngừng vài phút trước khi xịt tiếp lần
hai.
V ới các thuốc xịt có chất gây co mạch, sau khi xịt, cần chờ một lát để thuốc
có tác dụng, không nên xịt nhiều lần.
V ới các thuốc xịt có corticoid, không xịt nhiều lần trong ngày, không dùng
kéo dài vì khi đó cần chú ý tới tác động toàn thân của corticoid cũng như
uống hoặc tiêm.
Trong một số trường hợp có bệnh lý tai mũi họng mạn tính, bác sĩ sẽ có chỉ
định cho dùng xông mũi họng hoặc khí dung – đây là những biện pháp hết
sức quan trọng và có hiệu quả cao trong điều trị.
Tóm lại, thuốc nhỏ mũi, xịt mũi là tên chung của nhiều loại thuốc khác nhau
được dùng tại chỗ để điều trị các chứng bệnh của mũi. Các thuốc này không
những chỉ khác nhau về cách sử dụng, hiệu quả, mà đặc biệt còn có thể gây ra
các tác dụng không mong muốn, gây hại cho niêm mạc mũi, nhất là ở trẻ em.
Việc sử dụng thuốc nhỏ mũi tưởng chừng đơn giản, nhưng nếu không được
hướng dẫn để dùng một cách đúng đắn thì không những bệnh không khỏi mà
còn có thể dẫn đến tình trạng “cái sảy nảy cái ung”.
nguon tai.lieu . vn