Xem mẫu

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
____________________

Phạm Hạnh Nguyên

NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ CẢNH QUAN PHỤC VỤ
PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ BẢO TỒN RỪNG NGẬP MẶN
KHU VỰC MŨI CÀ MAU

Chuyên ngành: Quản lý Tài nguyên và Môi trường
Mã số: 62 85 01 01

DỰ THẢO TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ ĐỊA LÝ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
1. GS.TS. Trƣơng Quang Hải
2. PGS.TS. Lê Kế Sơn

Hà Nội, 2015

Công trình này đƣợc hoàn thành tại:
Khoa Địa lý
Trƣờng Đại học Khoa học Tự nhiên
Đại học Quốc gia Hà Nội

N ờ

ớn

ẫn o ọ :
1. GS.TS. Tr ơn Qu n Hả
2. PGS.TS. Lê Kế Sơn

P ản b ện: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
P ản b ện: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
P ản b ện: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Luận án sẽ đ ợ bảo vệ tr ớ Hộ đồn ấp Đạ ọ Quố
ấm luận án t ến
sĩ ọp tạ Tr ờn Đạ ọ K o ọ Tự n ên vào ồ …… ờ ….. n ày …..
t án ….. năm 2015

Có t ể tìm ểu Luận án tạ :
- T v ện Quố
V ệt N m
- Trung tâm Thông tin - T v ện, Đạ ọ Quố

Hà Nộ

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
K u vự ven b ển tập trun á ệ s n t á (HST) ó á trị ự trữ s n
quyển và ó năn suất s n ọ
o. Cản qu n ven b ển (CQVB) ó độ n ạy
ảm s n t á o và ễ bị tổn t ơn . Tron n ữn năm vừ qu
ớ áp lự
ủ oạt độn p át tr ển, á á trị n tế và sinh thái qu n trọn ủ á HST
tự n ên ó xu ớn ảm, xun đột về lợ í
ữ á n óm n ờ sử ụn có
xu ớn tăn . K ôn n ữn t ế, CQVB òn bị ản
ởn mạn mẽ ủ á
yếu tố t ên n ên ự đo n n bão, són t ần, xó lở bờ, n ớ b ển ân .
CQVB ó n uy ơ bị b ến đổ mạn mẽ tron bố ản b ến đổ í ậu ện
nay. Vì vậy, để p át tr ển bền vữn
u vự ven b ển v ệ n ên ứu ơ sở o

o sử ụn ợp lý tà n uyên và bảo vệ MT u vự này là n ệm vụ ết
sứ qu n trọn .
Cản qu n (CQ) ọ là bộ môn o ọ ó tín tổn ợp o, là chuyên
n àn
o ọ qu n trọn n ất ủ đị lý tự n ên ện đạ n ên ứu về mố
qu n ệ và p ụ t uộ lẫn n u ủ á ợp p ần tự n ên ấu t àn nên á
quyển Trái đất. Kết quả n ên ứu CQ là ơ sở để ả quyết tổn t ể á vấn đề
lớn tron xã ộ và là một ôn ụ mạn để á n à quản lý địn
ớn sử ụn
lãn t ổ ợp lý. Do đó v ệ n ên ứu CQ p ụ vụ sử ợp lý tà n uyên và bảo
vệ MT trở t àn xu ớn n ên ứu ện n y. Đ ều này đã đ ợ
ẳn địn
tron n ều ôn trìn n ên ứu sử ụn ợp lý tà n uyên và bảo vệ MT trên
t ế ớ (Antrop M., 1997, Bastian O., 2000…). T ếp ận CQ là ớn n ên
ứu p ù ợp n ất để t ự ện quy oạ bền vữn vì nó là tí
ợp ủ á mố
qu n tâm về v ệ bảo vệ tà n uyên MT, bảo tồn đ ạn s n ọ , đảm bảo s n
ế nôn n ệp và p át tr ển u lị s n t á ủ á
u vự ven b ển (Jala
Makhzoumi và nnk, 2012). Vì vậy t ếp ận CQ ọ là ớn n ên ứu p ù
ợp ả quyết n ệm vụ nêu trên.
K u vự Mũ Cà M u (MCM) t uộ vùn đệm ủ V ờn quố
(VQG) MCM, ồm 04 xã: Đất Mũ , V ên An, Đất Mớ và Lâm Hả . Đây là u
vự ó tầm qu n trọn quố
và quố tế tron PTKT và bảo tồn RNM vớ vị
trí đị lý đặ t ù và HST RNM p on p ú. Tuy n ên, so vớ tr ớ đây ện tí
RNM u vự MCM đã bị ảm đ rất n ều, éo t eo sự suy ảm về ất l ợn
rừn và đ ạn s n ọ . Áp lự PTKT, sự
t á quá mứ , t ếu ểm soát
ủ on n ờ và á tá độn t êu ự ủ t ên n ên n bão, són t ần, lũ lụt,
n ớ b ển ân , b ến đổ
í ậu… là n ữn n uyên n ân àn đầu ây suy
ảm ện tí và ất l ợn RNM. Vì vậy v ệ n ên ứu ơ sở o ọ , đề
xuất á ả p áp PTKT đảm bảo s n ế ủ n ờ ân đồn t ờ bảo tồn á
trị RNM là vấn đề ấp t ết.

Vớ ơ sở lý luận và t ự t ễn nêu trên, n ên ứu s n lự chọn đề tà
“N ên ứu đán á CQ p ụ vụ PTKT và bảo tồn rừn n ập mặn u vự
Mũ Cà M u” vớ n ằm xá lập ơ sở o ọ p ụ vụ ôn tá quy oạ
PTKT và bảo tồn RNM óp p ần p át tr ển bền vữn
u vự MCM.
2. Mục tiêu nghiên cứu
- Mụ t êu 1: Làm rõ đ ợ đặ đ ểm, sự p ân ó và xu t ế b ến đổ m n
tín quy luật ủ CQVB u vự MCM.
- Mụ t êu 2: N ên ứu ơ sở o ọ
o địn
ớn
ôn
n và đề
xuất á ả p áp ết ợp PTKT vớ bảo tồn RNM u vự MCM.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
(1) Xây ựn ơ sở lý luận o v ệ n ên ứu ĐGCQ p ụ vụ PTKT và
bảo tồn RNM tạ u vự MCM.
(2) N ên ứu á n ân tố t àn tạo và đặ đ ểm ấu trú CQ, làm rõ tính
đặ t ù ủ sự p ân ó CQ ủ lãn t ổ u vự MCM.
(3) P ân tí
ện trạn
t á và xu ớn b ến đổ CQ RNM tạ khu
vự MCM.
(4) Đề xuất địn
ớn
ôn
n lãn t ổ và á ả p áp PTKT và bảo
tồn RNM tạ u vự MCM.
4. Phạm vi nghiên cứu
P ạm v ôn
n: G ớ ạn tron p ần đất l ền lãn t ổ 04 xã vùn đệm
VQG MCM (Đất Mớ , An V ên, Đất Mũ , Lâm Hả ) t uộ
uyện Năm Căn
và N ọ H ển, tỉn Cà M u đến mứ tr ều t ấp n ất về p í b ển. R n

đ ợ xá địn ự trên t m ảo Bản đồ đị ìn tỷ lệ 1: 25.000 o Cụ Đo đạ
bản đồ, Bộ Tà n uyên và MT t ự ện năm 2003. K u vự 04 xã n ên ứu
đều ó một p ần ện tí t uộ VQG MCM và PTKT ắn vớ bảo tồn RNM.
V ệ lự
ọn p ạm v u vự n ên ứu này p ù ợp vớ ớn n ên ứu
ĐGCQ ứn ụn
o một lãn t ổ đặ t ù ven b ển.
P ạm v o ọ : i) T ếp ận CQ ọ làm sán tỏ t ềm năn tự n ên ủ
lãn t ổ u vự MCM; ii) N ên ứu, p ân tí
á n ân tố t àn tạo và đặ
đ ểm ấu trú CQ, làm rõ tín đặ t ù ủ sự p ân ó CQ ủ lãn t ổ u vự
MCM; iii) P ân tí
ện trạn
t á và xu ớn b ến đổ CQ RNM tạ khu
vự MCM t eo ễn t ế s n t á và o tá độn ủ á oạt độn n ân tá và
BĐKH toàn ầu; iv) Địn
ớn
ôn
n lãn t ổ và đề xuất ả p áp PTKT
và bảo tồn RNM tạ u vự MCM.
5. Những điểm mới của luận án
1) Góp p ần oàn t ện ơ sở lý luận, p ơn p áp luận n ên ứu CQ
ọ áp ụn
o một lãn t ổ đặ t ù ven b ển.
2) Lần đầu t ên t ếp ận CQ ọ địn
ớn
ôn
n PTKT và bảo tồn
RNM c o u vự MCM.
2

3) Đề xuất ệ t ốn ả p áp ết ợp PTKT và bảo tồn RNM u vự MCM.
6. Luận điểm bảo vệ
Luận đ ểm 1: Ví trí đị lý đặ t ù, đặ tr n ủ t ủy tr ều, đị mạo - nền
đị
ất, ết ợp vớ oạt độn ủ on n ờ tạo r sự p ân ó đ ạn CQ
u vự Mũ Cà M u. K u vự này t uộ p ụ ểu CQ RNM ven b ển n ệt đớ
gió mùa không có mùa đôn lạn , ểu CQ RNM ven b ển, tron lớp CQ đồn
bằn ven b ển, ồm 6 ạn CQ, 30 loạ CQ, 44 ạn CQ và 07 n óm ạn CQ.
Luận đ ểm 2: Kết quả đán á tổn ợp CQ t eo ớn KTST, phân tích
ện trạn sử ụn và xu ớn b ến đổ CQ tạo ơ sở o ọ cho v ệ địn
ớn
ôn
n lãn t ổ t eo á ạn CQ, á TVCQ và đề xuất á ả
pháp ết ợp PTKT và bảo tồn RNM tạ u vự MCM.
7. Cơ sở tài liệu thực hiện đề tài
Luận án đ ợ t ự ện ự trên á n uồn ữ l ệu ín s u: ( ) Bản đồ
đị ìn tỷ lệ 1: 25.000 và á bản đồ t àn p ần ín ồm: t ổ n ỡn , đị
ất, đị mạo, bản đồ ện trạn sử ụn đất. ( ) Cá ôn trìn
o ọ mn
tín lý luận về ĐKTN, KT-XH, bảo tồn RNM, l ợn á ị vụ HST p ụ vụ
cho PTKT và bảo tồn RNM u vự MCM. Cá đề tà o ọ , luận án và á
ôn trìn n ên ứu á ó l ên qu n, bổ sun ến t ứ lý luận và t ự t ễn
o đề tà . ( ) Số l ệu, văn bản, báo áo n tế - xã ộ , báo áo quy oạ sử
ụn đất 04 xã u vự n ên ứu và 02 huyện Năm Căn và N ọ H ển, tỉn
Cà Mau và các n ên ứu đã đ ợ ôn bố, ập n ật đến năm 2015. ( v) Kết
quả n ên ứu và đ ều tr t ự đị , p ỏn vấn tạ u vự MCM ủ tá ả
tron t ờ
n t ự ện luận án.
8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án
-Ýn ĩ
o ọ : Góp p ần oàn t ện ơ sở lý luận, p ơn p áp luận
n ên ứu CQ ọ ứn ụn áp ụn
o một lãn t ổ đặ t ù ven b ển.
- Ý n ĩ t ự t ễn: Kết quả n ên ứu ủ đề tà là ơ sở o ọ p ụ vụ
công tác quản lý, quy oạ PTKT và bảo tồn u RNM vự MCM.
9. Cấu trúc của luận án
- N oà p ần mở đầu và ết luận, Luận án ồm 3
ơn n s u:
- C ơn 1: Cơ sở lý luận và p ơn p áp n ên ứu ĐGCQ p ụ vụ
PTKT và bảo tồn RNM
- C ơn 2: P ân tí đặ đ ểm CQ ủ
u vự MCM
- C ơn 3: ĐGCQ và địn
ớn
ôn
n PTKT và bảo tồn RNM khu
vự MCM.
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
ĐÁNH GIÁ CẢNH QUAN PHỤC VỤ PTKT VÀ BẢO TỒN RNM
1.1. Tổng quan nghiên cứu đánh giá CQVB phục vụ PTKT và bảo tồn
RNM trên thế giới và Việt Nam
3

nguon tai.lieu . vn