Du lịch Lâm Đồng, thực trạng và giải pháp

DU LỊCH LÂM ĐỒNG, THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP Vũ Văn Thực* TÓM TẮT Du lịch là ngành kinh tế mang lại hiệu quả kinh tế cao và được coi là ngành xuất khẩu tại chỗ tạo ra nguồn thu ngoại tệ lớn cho đất nước. Hơn thế nữa, phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trong cơ cấu kinh tế là một trong những ưu tiên hàng đầu trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế của nhiều quốc gia trên thế giới như giảm tỷ trọng của những ngành sản xuất vật chất, đồng thời tăng tỷ trọng của những ngành kinh tế dịch vụ, trong đó ngành du lịch là một trọng tâm. Ở Việt Nam nói chung, tỉnh Lâm Đồng nói riêng có rất nhiều tiềm năng để phát triển du lịch, tuy nhiên tiềm năng đó chưa được khai thác phát huy một cách hiệu quả, triệt để. Bài báo này sẽ trình bày một cách cô đọng thực trạng hoạt động của ngành du lịch tỉnh Lâm Đồng trong thời gian qua, đồng thời đề xuất giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển ngành này trong thời gian tới. LAM DONG TOURITSM, THE CURRENT SITUATION AND SOLUTIONS SUMMARY Tourism is the section that bring us the high economic efficiency and it is considered as export section to create a large source of foreign currency for the country. Moreover, development of tourism into a spearhead economic sector in the economic structure is one of the top priorities in the economic restructuring of many countries in the world, such as reducing the proportion of the industry material production while increasing the proportion of service industries; among them, tourism industry is a key of chain. For Vietnam in general, Lam Dong province in particular has great potential for tourism development, however, that potential has not been exploited to promote an efficient and thorough manner. This article will present a concise status of tourism activities in Lam Dong province in the past, and propose solutions to accelerate the development of this sector in the coming period. Lâm Đồng là một tỉnh miền núi ở phía Nam Tây Nguyên có diện tích tự nhiên 9.772,19 km2, nằm trên độ cao trung bình khoảng từ 800-1000 m so với mực nước biển, thung lũng bằng phẳng tạo nên các yếu tố tự nhiên khác nhau về khí hậu, thổ nhưỡng. Tỉnh Lâm Đồng là một trong những địa phương có nguồn tài nguyên du lịch phong phú, đa dạng phía Đông giáp tỉnh Khánh Hòa và Ninh vào bậc nhất của cả nước. Đây thực sự là một Thuận, phía Nam giáp tỉnh Đồng Nai, phía Đông Nam giáp tỉnh Bình Thuận và phía Bắc giáp tỉnh Đắc Nông và Đắc Lắc. Địa hình tỉnh Lâm Đồng tương đối phức tạp, chủ yếu là bình sơn nguyên, núi cao đồng thời có những lợi thế so sánh to lớn, nếu biết tận dụng khai thác hợp lý sẽ góp phần không nhỏ vào sự phát triển kinh tế của địa phương cũng như cả nước. Dưới đây là một số tài nguyên du lịch tiêu biểu của tỉnh Lâm Đồng. * ThS. Phó Giám đốc Chi nhánh Trường Sơn, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn TP. HCM 66 Tạp chí Đại học Công nghiệp Nếu một ai đó trong chúng ta đã từng đến Lâm Đồng thì sẽ khó quên được những phút giây thật lãng mạn, ngạc nhiên và đầy thú vị bởi những cảnh quan thiên nhiên thơ mộng, trữ tình và nhiều di tích lịch sử văn hóa đặc sắc, độc đáo như: Thung lũng tình yêu, hồ Tuyền Lâm, thiền viện Trúc Lâm, Đankia Suối vàng - Suối bạc, núi Lang Biang, thác Với nguồn tài nguyên du lịch đặc sắc, phong phú và đa dạng cộng với nhiều chính sách thu hút du khách của các cấp chính quyền từ trung ương đến địa phương, thời gian qua, số lượng du khách đến với Lâm Đồng ngày một tăng, năm sau cao hơn năm trước. Doanh thu từ hoạt động du lịch luôn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nguồn thu của Cam Ly, thác Pongour, thác Đamri, Suối tỉnh và là ngành quan trọng góp phần thúc đẩy Tiên, nhà thờ Con Gà, Trường Cao đẳng Sư phát triển kinh tế địa phương. Dưới đây là phạm Đà Lạt, Vườn hoa Thành phố Đà Lạt … Ngoài ra, nơi đây còn có di tích khảo cổ học lớn vào bậc nhất Đông Nam Á nằm ở địa phận huyện Cát Tiên, hay không gian văn hóa cồng chiêng, lễ hội đâm trâu, lễ hội mừng lúa mới… Đặc biệt, nói đến Lâm Đồng chúng ta thường nghĩ ngay đến một vùng đất có khí hậu trong lành, mát mẻ, điển hình là khí hậu của Đà Lạt. Thành phố Đà Lạt nằm ở độ cao trung bình khoảng 1500 m so với mực nước biển, do ảnh hưởng của độ cao và đồi thông bao bọc, nhiệt độ trung bình của Đà Lạt luôn diao động vào khoảng 18-210C, nhiệt độ cao nhất không quá 300 C và thấp nhất không dưới 50C, đây là nhiệt độ lý tưởng để du khách tham quan, nghỉ dưỡng và thực hiện các hoạt động văn hóa thể thao khác. khái quát về thực trạng hoạt động của ngành du lịch Lâm Đồng trong những năm qua. Về khách du lịch: Khi có ý định tham quan các địa danh du lịch nổi tiếng của nước ta, thì Lâm Đồng luôn là một trong những địa danh mà du khách trong và ngoài nước ưu tiên lựa chọn. Giai đoạn từ năm 2004 đến 2009, du khách đến Lâm Đồng có bước tăng trưởng liên tục, năm sau luôn tăng cao hơn năm trước khoảng trên 10%, đặc biệt có năm tăng trên 19%, trong đó tốc độ tăng trưởng trung bình của khách nội địa đạt khoảng trên 18%, khách quốc tế có tốc độ tăng trưởng trung bình đạt khoảng trên 7%. Dưới đây là số liệu du khách đến Lâm Đồng trong giai đoạn từ 2004-2010. Đơn vị: lượt người Tổng số khách du lịch %tăng so với Khách nội địa % tăng so với Khách quốc tế % tăng Năm Số lượng 2004 1.350.000 2005 1.560.900 2006 1.848.000 2007 2.200.000 2008 2.300.000 2009 2.500.000 2010 3.100.000 năm trước 17,4% 15,6% 18,4% 19,04% 4,5% 8,7% 24 Số lượng 1.264.000 1.460.300 1.751.000 2.080.000 2.180.000 2.370.000 2.940.000 năm trước 6,5 15,5 20 18,8 4,8 8,7 24,05 Số lượng so với năm trước 86.000 32,3 100.600 17,1 97.000 -3,6 120.000 23,7 120.000 0 130.000 8,3 160.000 23,08 Nguồn: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lâm Đồng, UBND tỉnh Lâm Đồng . 67 Du lịch Lâm Đồng thực trạng… Số liệu trên cho thấy, từ năm 2004 đến 2010, du khách đến Lâm Đồng có bước tăng trưởng đáng kể. Cụ thể: số lượng khách du lịch năm 2010 tăng so với năm 2004 là 2,3 lần, tỷ lệ tăng 129,6%; trong đó khách nội địa tăng 2,3 lần, tỷ lệ tăng 132,6% và khách quốc tế tăng 1,9 lần, tỷ lệ tăng 86 %. Về số ngày lưu trú của du khách và doanh thu ngành du lịch: Theo khảo sát của cơ quan chức năng, thời gian lưu trú ở Lâm Đồng của một du khách trong giai đoạn từ Pháp, chiếm khoảng 23,1%; tiếp đó là Đài Loan 13,8%, Mỹ 11,5%, Anh 6,8%, Hà Lan 6,5%, các nước Đông Nam Á khoảng trên 9%... Giai đoạn từ năm 2004 đến 2010, doanh thu ngành du lịch Lâm Đồng có bước phát triển đáng kể. Nếu như năm 2004, doanh thu ngành du lịch Lâm Đồng là 1.215 tỷ đồng, thì đến cuối năm 2010 đạt 4.353 tỷ đồng, tăng 3.138 tỷ đồng so với năm 2004, tỷ lệ tăng 258,3%. Nếu tính bình quân cả giai đoạn 2004 đến 2009 vào khoảng từ ngày đến 2,4 2004-2010, doanh thu ngành du lịch tăng ngày. Chi tiêu trung bình của một khách quốc tế khoảng 40 USD/ngày, trong đó 23 USD là dùng cho hoạt động lưu trú, còn lại là chi tiêu cho ăn uống, mua sắm… đối với khách du lịch nội địa, chi tiêu trung bình một ngày của một du khách khoảng 400.000 VNĐ, trong đó 250.000 VNĐ dành cho lưu trú, số còn lại là chi tiêu cho các mục đích khác. Về cơ cấu khách, trong số khách nội địa đến Lâm Đồng thì du khách đến từ TP. Hồ Chí Minh chiếm tỷ trọng khá lớn, khoảng 60,5%, các tỉnh miền Đông Nam Bộ 9%, đồng bằng sông Cửu Long 15,5%, Hà Nội - Hải Phòng 7%. Khách quốc tế đến Lâm Đồng nhiều nhất vẫn là người 17,1%/năm. Số liệu trên cho thấy, trong giai đoạn 2004-2010, ngành du lịch đã giữ được mức độ tăng trưởng khá cao, ngay cả trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế thế giới, ngành du lịch vẫn giữ được tốc độ tăng trưởng khá, chính sự phát triển của ngành du lịch Lâm Đồng đã góp phần không nhỏ trong việc thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển, qua đó góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, giải quyết công ăn việc làm, ổn định trật tự xã hội tại địa phương. Dưới đây là doanh thu và số ngày lưu trú bình quân của du khách trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng (2004-2010). Ngày lưu trú Năm khách du lịch (Ngày) 2004 2,2 2005 2,3 2006 2,3 2007 2,3 2008 2,3 2009 2,4 2010 2,4 Năm sau tăng so với năm trước (%) 0 4,35 0 0 0 4,35 0 Doanh thu du lịch (tỷ đồng) 1.215 1.405 1.663 3.000 3.220 3.500 4.353 Năm sau tăng so với năm trước ( tỷ đồng) 295 190 258 1.337 220 280 853 Năm sau tăng so với năm trước (%) 32,1 15,64 18,36 80,4 7,33 8,7 24,37 Nguồn: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lâm Đồng, UBND tỉnh Lâm Đồng. 68 Tạp chí Đại học Công nghiệp Đánh giá, nhận xét chung: thực tế trong những năm qua cho thấy, ngành du lịch tỉnh Lâm Đồng đã có những bước phát triển đáng kể, điều đó được thể hiện ở chỗ doanh thu và số lượng du khách đến với Lâm Đồng tăng đều qua các năm. Tuy gặt hái được những kết quả đáng khích lệ, song bên cạnh đó ngành du lịch Lâm Đồng vẫn còn bộc lộ nhiều yếu kém, tồn tại cần có hướng khắc phục để có thể phát triển nhanh và bền vững hơn nữa. Đó là sản phẩm dịch vụ du lịch còn đơn điệu, chất lượng thấp; nhiều tài nguyên du lịch trên địa bàn tỉnh xuống cấp và bị xâm hại nghiêm trọng; cơ sở vật chất kỹ thuật chưa đáp ứng yêu cầu phát triển của ngành du lịch; nguồn vốn đầu tư cho ngành du lịch còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu đầu tư của ngành du lịch; công tác quy hoạch còn những hạn chế nhất định; trình độ đội ngũ cán bộ làm công tác du lịch còn nhiều bất cập; bảo tồn phát triển văn hóa và các ngành nghề truyền thống chưa được quan đâm đúng mức; quảng bá hình ảnh du lịch Lâm Đồng chưa được chú trọng; chưa tạo ra được môi trường đầu tư, kinh doanh thực sự thông thoáng, hấp dẫn… Chính những hạn chế trên là nguyên nhân dẫn đến việc ngành du lịch Lâm Đồng phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, vị thế của nó. Để ngành du lịch Lâm Đồng phát triển nhanh và bền vững hơn nữa, chúng tôi mạnh dạn đề xuất một số giải pháp sau: Một là, đa dạng hóa và nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ du lịch. Một quốc gia hay một địa phương sẽ thu hút được nhiều du khách hơn nếu địa phương hay quốc gia ấy có nhiều sản phẩm dịch vụ du lịch có chất lượng. Để thực hiện được điều đó, thời gian tới ngành du lịch Lâm Đồng cần tập trung nghiên cứu đưa ra nhiều sản phẩm dịch vụ có chất lượng phục vụ du khách, trong đó nên mở rộng phát triển những sản phẩm dịch vụ mang tính đặc trưng, giàu bản sắc văn hóa dân tộc, chẳng hạn chiêng, lễ hội đâm trâu, lễ hội cầu mùa; bảo tồn và nâng cao chất lượng các buôn văn hóa của đồng bào dân tộc K’Ho, Mạ, Chill… kết hợp bán sản phẩm dịch vụ truyền thống và mặt hàng ẩm thực mang tính đặc trưng của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên để giới thiệu rộng rãi đến với du khách trong và ngoài nước. Mặt khác, đối với các danh lam thắng cảnh, các di tích lịch sử văn hóa hiện có, ngành du lịch cần tập trung đầu tư nâng cấp cho khang trang, sạch sẽ hơn; phát triển các loại hình sản phẩm du lịch khác, như: săn bắn, leo núi, vượt thác, nhảy dù; cải tiến và mở rộng loại hình tham quan cảnh trí bằng xe đạp, ngựa, voi…; khôi phục và phát triển các làng nghề thủ công mỹ nghệ, ngành nghề truyền thống mang đậm nét văn hóa của Lâm Đồng, như: dệt may, tranh thêu, tơ tằm; nghề trồng và chế biến các sản phẩm từ hoa, dâu, cà phê, chè, nuôi cá nước lạnh. Bên cạnh việc nâng cao chất lượng sản phẩm, ngành du lịch cần đặc biệt chú trọng đến việc nâng cao chất lượng phục vụ du khách. Hai là, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ phát triển du lịch. Cơ sở vật chất kỹ thuật là một trong những điều kiện không thể thiếu để phát triển du lịch. Một địa danh nếu có cơ sở vật chất kỹ thuật phát triển thì sẽ có ưu thế hơn trong việc thu hút du khách. Thực tế cho thấy, trên địa bàn Lâm Đồng đang có nhiều khu, điểm du lịch đang xuống cấp nghiêm trọng, nhưng chưa được các ngành, các cấp quan tâm đầu tư, hoặc đầu tư chưa thực sự đúng mức. Để lấy lại lòng tin đối với du khách ở trong và ngoài nước, cần nhanh chóng đầu tư xây dựng, cải tạo lại các điểm du lịch, khu du lịch sao cho khang trang, sạch đẹp hơn; nghiên cứu nhu cầu vui chơi giải trí của du khách, từ đó dành quỹ đất để xây dựng một số khu vui chơi giải trí có tầm cỡ khu vực để đáp ứng nhu cầu vui chơi giải trí của du khách; quan tâm hơn đến việc đầu như khôi phục không gian văn hóa cồng tư các khu vui chơi giải trí về đêm và khu vui 69 Du lịch Lâm Đồng thực trạng… chơi giải trí dành cho lứa tuổi thiếu niên, nhi ảnh du lịch Lâm Đồng trên các kênh thông tin đồng. Lâm Đồng là một trong những địa có số lượng người theo dõi lớn, có sức lan tỏa phương có tiềm năng, thế mạnh phát triển loại hình du lịch hội thảo và hội nghị, nghỉ dưỡng và chữa bệnh, nhưng cho đến nay chưa có một trung tâm hội thảo, hội nghị cũng như bệnh viện nào mang tầm cỡ khu vực và quốc tế. Để phát triển các loại hình du lịch trên, ngành du lịch cần đầu tư một bệnh viện và một đến hai trung tâm hội thảo, hội nghị lớn mang tầm cỡ quốc tế, có đầy đủ trang thiết bị hiện đại. Bên cạnh đó, cần mở rộng đầu tư xây dựng hệ thống giao thông đường bộ, đường sắt, đường hàng không; hệ thống cung cấp nước sạch, hệ thống thông tin liên lạc; hệ thống khách sạn, nhà hàng. Ngoài ra, cần bổ sung những điều kiện vật chất kỹ thuật riêng, chẳng hạn như: khu du lịch nghỉ dưỡng ngoài điều dưỡng phải có nơi điều trị, cũng như có thuốc men đầy đủ; khu di tích văn hoá-lịch sử cần có nhà trưng bày các hiện vật văn hóa, lịch sử… Ba là, tăng cường công tác tiếp thị, quảng cáo nhằm đưa hình ảnh du lịch Lâm Đồng đến với du khách trong và ngoài nước nhiều hơn. Công tác quảng bá hình ảnh du lịch Lâm Đồng ở trong và ngoài nước còn nhiều hạn chế trong thời gian qua, điều đó có thể thấy rất rõ là có rất ít thông tin về du lịch Lâm Đồng xuất hiện trên các phương tiện thông tin đại chúng ở trong và ngoài nước; đã có rất nhiều du khách khi đến Lâm Đồng phải thốt lên vì vẻ đẹp nơi đây, nhưng trước đó du khách không hề biết gì về Lâm Đồng. Nói như vậy để chúng ta biết hạn chế của công tác tuyên truyền quảng cáo của ngành du lịch Lâm Đồng. Như vậy, để hình ảnh du lịch Lâm Đồng được phổ biến một cách rộng rãi đến người dân ở trong và ngoài nước, ngành du rộng, chẳng hạn như: trên internet, báo chí, phát thanh, truyền hình... Hình thức quảng cáo phải thực sự ngắn gọn, dễ hiểu, thấm sâu vào lòng người. Bên cạnh đó cần tổ chức các lễ hội, các lễ hội khác nhau mang đậm nét của Lâm Đồng, như tiếp tục tổ chức các đợt lễ hội hoa, lễ hội trà. Hơn thế nữa, cần nghiên cứu mở rộng các sự kiện khác như: lễ hội cây ăn trái và rau, tổ chức lễ hội tình yêu tại TP. Đà Lạt… phối hợp với các hãng du lịch lớn, các hãng hàng không để tuyên truyền, quảng cáo; vận động các tổ chức, cá nhân trên địa bàn cùng tham gia các hoạt động tuyên truyền, quảng cáo để hình ảnh của Lâm Đồng đến với du khách trong và ngoài nước nhiều hơn. Bốn là, qui hoạch tổng thể du lịch Lâm Đồng. Quy hoạch du lịch Lâm Đồng đã được các ngành, các cấp quan tâm thực hiện trong thời gian qua. Tuy nhiên, công tác quy hoạch thực sự vẫn chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra, trong đó có rất nhiều yếu tố chưa phù hợp với quy hoạch hoặc là do dưới tác động chủ quan của con người đã làm phá vỡ cảnh quan quy hoạch. Quy hoạch tổng thể cho phát triển du lịch Lâm Đồng nên được thực hiện theo nét đặc trưng riêng và được thống nhất chỉ đạo từ cấp cao nhất đến cơ sở. Khi đã có sự thống nhất thì địa phương phải căn cứ vào đó để triển khai thực hiện một cách cụ thể, đồng bộ. Theo chúng tôi, nên quy hoạch Lâm Đồng theo hướng: lấy phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, học tập, hội thảo, hội nghị, chữa bệnh làm trung tâm. Chính quyền tỉnh cần chọn một kiến trúc sư giỏi, có tâm huyết với địa bàn để thực hiện quy hoạch, cũng như giám sát việc thực hiện quy hoạch. Trong quy lịch cần có chiến lược cụ thể để khuếch hoạch lưu ý giữ gìn các công trình kiến trúc trương hình ảnh của mình, có như vậy người dân trong và ngoài nước sẽ biết đến Lâm Đồng nhiều hơn. Để công tác tiếp thị, quảng cáo thực sự có hiệu quả, các cơ quan liên quan nên chú trọng tuyên truyền quảng cáo hình đặc trưng của tỉnh, đặc biệt là kiến trúc của Đà Lạt; bảo tồn và phát triển rừng thông và rừng đặc dụng khác ở vùng đệm, tránh xây dựng khu công nghiệp tại Đà Lạt và vùng phụ cận Đà Lạt; cần chú ý gắn quy hoạch Lâm 70 ... - tailieumienphi.vn