Xem mẫu
- TAP CHÍ KHOA HOC ĐHQGHN, NGOAI NGỮ. T XXIH. số 1. 2007
ĐỔI MỚI PHƯƠNG PH Á P GIẢNG DẠY
KỈ NẢNG VIỄT TIẾN G ANH ở TRUNG HỌC P H ổ THÒNG VIỆT NAM
H o ả n g V ả n V ã n ’*'
W ritin g is b a sica lly a p rocess o f c o m m u n ic a tin g so m eth in g (content) on p a p e r to an
audience. I f th e w riter h a s n o th in g to sayy w ritin g w ill not occur.
(V iet về cơ b ản ỉà m ộ t q u á t r ì n h giao tiếp m ột cái gi đó (nội dung) tré n giầy với cử
toạ. N ếu ngưòi v iết k h ô n g có gì để nói th ì v iết sẽ k h ô n g xảy ra,)
(A dew um inu O luw adiya)
1« Dan luận m ột cái gi đó mới đ ể viết h av dể diễn đ ạ t
Khi học m ộ t ngoại ng ủ . c h ú n g t a học ý tư ỏ n g c ù a m ình. C h ín h đ â y là lúc các
d ể giao tiế p vối n h ữ n g ngưòi k hác: hiểu em p h á t h iện ra n h u c ầu th ự c sự đ ể tìm
đ ú n g từ ng ữ để d iền d ạt. Môì q u a n hệ
họ, nói với họ* đọc n h ủ n g gi h ọ v iế t và
v iết đ ể họ h iể u m in h . V iế t đ ể n h ữ n g g ầ n gũi giữa viết và p h á t tr iể n t ư duy
là m cho v iết Irỏ th à n h m ột p h ầ n quan
ngưòi k h á c h iể u m in h k h ô n g p h ả i chi là
m ột lí do d u y nhâ^t đ ể kĩ n ă n g v iế t trỏ trọ n g cù a b á t kì chương t r ì n h và sách
th à n h m ộ t p h ầ n c ù a ch ư ơ n g t r ì n h và giáo kh oa ngoại ngữ nào.
sách giáo k h o a ngoại n g ũ ở t r u n g học M ục đích bài viết n ày ]à n gh iẻn cửu
phổ thông. Còn m ột lí do t h ử h ai n h ư n g và để x u ấ t phư d ng p h á p và th ú th u ậ t
lại r ấ t q u a n trọngi đó là. v iế t để giúp học d ạ y kl n ă n g viết tiến g A nh cho học sinh
sin h học n g o ại n g ủ , g iú p các em c ủ n g cô" t r u n g học phổ th ỏ n g Việt N a m dưới án h
kiến thử c n g ữ p h á p , cách d ù n g t ừ ngữ, s á n g củ a đưòng hướng lày ngưdi học làm
và q u a n t r ọ n g hơn, k h i học s in h viết, các t r u n g tâ m và dưòng h ư ón g d ạ v ngôn ngữ
em có cơ hôi đ ể t h ử n â n g lưc n eo ai ne:ữ eiao tiếp, n ể h át rfẨu. rhúnf? tôi Hự đinh
m ìn h đ a n g học, vượt r a khỏi n h ữ n g gì sẻ tô chức bài viết x u n g q u a n h bố n nộì
m ìn h v ừ a mới học nói, dọc ho ặc nghe. d u n g chính: (i) m ột s ố đưòng hư ớng dạv
Hơn n ữ a, k h i viết học s in h p h ả i tập v iế t tro n g lớp học ngoại ngử; (ii) m ục liêu
tr u n g sự c h ú ỹ n h iể u hơn. c ố g ă n g để c ù a việc d ạv viết tiến g A n h ở t r u n g học
điền đ ạ t các ý tư ỏ n g t h à n h lòi, thư ờ ng p h ổ thông; (iii) kĩ n ă n g viết tro n g chương
xuyên sừ d ụ n g m á t. ta y . v à nẫo, v à đây t r ì n h và sách giáo khoa tiên g A nh tru n g
c h ín h là các cách h ừ u h iệ u đ ể c ủ n g cỗ* học p h ổ thông; và (iv) m ột sô" t h ù t h u ậ t
việc học m ộ t ngoại ngữ . H ơn n ữ a , kh i học d ạ v v iết tiến g A nh cho học sin h tr u n g
s in h “v ậ t lộn'’ với n h ữ n g gi sẽ được viết học p h ổ th ô n g theo đưòng hư ớng lấy
tiếp h a y t r ì n h b ày n h ữ n g ý tư ở n g trê n người học làm t r u n g tâ m và đưòng
tr a n g giấy, các em th ư ò n g p h á t h iệ n ra h ư ón g d ạ y ngôn n g ù ^ a o tiếp.
POSTS.. Khoa Sau Đâi hoc. Đa< hoc Quòc gia Hà NÔI.
52
- M i m ôi phươnịĩ phdp giáng day k i náng Vìèi iK^ng Anh ứ trung hoc p h ổ Ihỏng V id t Nam. 53
2. Một số đường hưởng dạy viết sin h v ào việc nắììì v ữ n g các h in h thửc
t r o n g lớp h ọ c ngoại ngữ ng ũ p h á p . Đ ư ờng h ư ỏ ng d ạ y v iết lừ kiểm
so ái cỉến t ự do là d ư ò ng h ư ớ n g di theo
Trước h c t c ần ph ải k h ả n g dịnh rán g
trìn h lự: học s in h dược giao nhiệm vụ
k h ô n g có câu Irả lời du y n h ấ t cho câu hỏi
viết c ả u , s a u dó v iế t đ o ạn , sừ d ụ n g các
vể việc day viết tiên g Anh cho học sinh
th a o tá c n h ư ch u v ể n c âu từ khẩnR dịtih
t r u n g học phô thô n g n h ư t h ế nào là tôt
s a n g p h ủ đ ịn h , l ừ p h ú đ ịn h s a n g nghi
n h ấ t. Lí do là vi. viết là m ột kì nAng
vấn, dối d ộ n g t ừ t ừ h iệ n tạ i đơn s a n g q uá
ph ử c tnp. T ro n g khi vièi. ngưòi viêl phải
k h ử đơn, đổi d a n h t ừ t ừ s ố ít s a n g số
cỏ k iê n ihưc và ph ài q u a n tả m đ ến nhiều
n h iể u . v.v. C ác em làm việc với ngữ liệu
nội d ư n g n h ư cú p h á p (câ\i trú c cáu,
d ã cho v à th ự c h iệ n n h ữ n g n hiệm vụ
r a n h giới câu. lựa chọn v ăn phong), ngủ
Lhco y ê u c ầ u c ủ a g iá o viê n . Với n h ữ n g
p h á p (thi. thể, thức, và th á i của dộng từ.
nội d u n g v iế t cỏ k iểm so át nàv, học sinh
sỏ c ủ a d a n h từ, sự hoà hợp giữa chủ
có t h ể v iế t được r ố t n h i ề u m à k h ỏ n g bị
v à d ộ n g từ. V.V.), nội dung bài viếl (sự phù
ra ắ r lỗi. Lí do đơn g ià n là vi các em có rất
hỢp, s ự rõ ràn g, tín h độc đáo, logic), q u á
ít cơ hội đ ể m ác lỗi, v à n h iệ m vụ của giáo
Irình viết Oấy ý. b ắ t d ầu viêt, viêt. nhóp.
vién là c h ấ m n h ữ n g bài v iế t n àv của học
viết lại. V.V.), độc giả (ai sẽ là ngưòi dọc bài
sin h m ộ t cách d ẻ d à n g . Chỉ khi học sinh
viết của học sinh), m ục dích viết (viết để
d ạ t (ỉược t r ì n h độ t i ế n g cao ih ì c ấc em
là m gi?), chọn lừ ngữ (từ vựng, th à n h
mỏi được p h é p v iết t ự do. Diíòng hướng
ngủ> dộ ir a n g trọng), lố chửc bài viết (các
d ạy v iết n à v q u a n tâ m đ ến việc p h á t
đ oạn , chú dé\ hồ trợ, Uón k ết và mạch
triế n b a k h ía cạn h: ngữ p h á p , cú pháp và
lạc), các k h ía cạnh cơ học (chữ viết, rliính
các kh ía cạn h cơ hục. nó n h ấ n m ạnh vào độ
tà. d ấ u ch«ím câu. V.V.). S ự phức tạ p cùa
chinh xác hơn là dỏ lưu loát của ngôn ngữ.
viêl còn dược th ể h iện iro n g sự cla d ạ n g
cù a các dường hướng dạy v iêt được các 2.2. Đ ư ờ n g h ư ớ n g v iế t tư do
n h à ^ á í ) hụr p h á p ngoại ní?ử để x u ấ t nià
sẽ dư(íc ch ú n g tôi trin h bàv dười dây. N gưực lạ i VƠI d ư ơ n g h ư ơ n g v ic t iư
kiểm ísoảt đ ến l ự do, d ư ò ng hiiứng viết tự
2.1 >D ư ờ n g h ư ở n g d a v v iế t t ừ k iê m so á i
do c h ủ trươnfj giao cho học s in h một chủ
đ ế n t ự do
để và học s in h tự xoay xở dc viết về chủ
Diííliig hướng dạv viết t ừ kiêm soát dề dó, lỏi c ủ a bài viết chi được clìửa có
d ên tự (lo có nguón gốc từ đưòng hưỏiig nìửc (!ộ. T r ọ n g táiì) của đư ò n g hướng dạy
nghe-nói iro ng giang d ạy ngoại ngO cùa v iêi n à v dược d ặ t vào nội d u n g và dò lưu
n h ữ n g lì Am 1950 • 1960. Theo dưòng loát củ a n g ô n ngử. Nó được dựn trò n giả
h ư đn g này. k h ấ u ngừ có vaì trò chính cỉịnh cho r a n g m ột kh i các ý tướng dược
vếu cùn bú l ngữ. dặc biệt ỉà viếl cỏ vai
th ể h iệ n t r ê n t r a n g giấv thì dộ c h ín h xác
trò t h ứ yêu. ỉuục (lích củ a nó chi nhằm
củ a ngỏn ngpữ, các h in h th ứ c ngử p háp, tổ
c ủ n g cố vả hồ irợ cho việc n á m vừ np các
chức c ủ a b ài v iế t và n h ữ n g đặc điểm
h ìn h thử c ngủ pháp. Đi th e o (ỉưòng
k h á c c ù a q u á t r m h viết d ầ n d ầ n sẽ được
hư ớng này, giáo viên ngoại ngữ p h á t
tr iể n các th ủ t h u ậ t d ạy viết, h ư ớng học k iê n to àn .
Tap (hi Khoa hoi O H Q (ỉfỉS . NtỊtHỉi nịỉír. r ĨOƠIi. Sổ Ị. 2m7
- 54 ÌÌcMng Vàn Ván
ỉ)ể n h ấ n m ạn h vào dộ lưu loát, đưòng cáu ch ù dè phù hợp, thòm hoặc l)ớt cảu.
hư ỏng v iêt tự (ỉo th ư ò n g b á t đ ầu b àn g D ưòng hướng n àv được d ự a trô n nguyên
việc vẻu cầu học sin h v iế t vế m ột ch ù để tắ c cho rằ n g tro n g các nền v àn h ó a khác
n ào dó, k h ô n g cần phải b ăn k h o ăn đến n h a u người ta x ầ \ d ự n g h a v tổ chức giao
các lỗi ngữ p h á p h av ch ín h Lá. (M ột ví dụ tiếp vói n h a u thoo các oách k h ác nhcTU.
m in h h o ạ cho dư òng hướng v iế t tự đo là: Vì vặv ngav cả khi học sin h tố chức tốt
W ith in Ĩ5 0 w ords, w rite a b o u t your được n h ữ n g ý tư ỏ n g cúa m ình trong
s u m m e r vocaiion). M ột tro n g n h ừ n g đặc tié n g m ẹ đẽ, các oni v ẫ n cần p h á i xem
điểm của đư òng hư ớng d ạy viết tự do là xét, p h á n tích, và thự c h à n h các đậc
giáo viên k h ò ng m ày k h i chữ a lỗi, họ chỉ điem củ a m ột bài v iết tro n g tiế n g A nh.
th u ầ n tú v dọc n h ữ n g bài viết của học Đ ưòng hưởng viết th eo đoạn vầ n m ẫu có
s in h và, n ếu có th ể, n h ặ n x é t đỏi đ iều vể n h iề u th ế lợi. Nó giúp học sin h , n h ấ t là
m ột sô" ý m à học sin h diễn đ ạt. M ột sỏ" n h ữ n g học sin h mới học ngoại ngữ có
học s in h có th ể s ả n sà n g đọc bài v iết của n h ử n g cán cử h av m ẫu dể tậ p viết. T uv
m ìn h trư ớ c lớp. Do dó. đường h ư ó n g d ạy n h iê n , nếu cử tiếp tục với dường hướng
v iế t tự do q u an lả m đến củ toạ v à nội d ạy v iết n ày Ihì có th ể sẽ đ á n h m ấ t k h ả
d u n g v iế t n h iể u hơn. đặc b iệt là vì n h ữ n g n ă n g sá n g tạ o cù a học sinh.
bài v iế t tự do th ư ờ n g xoav q u a n h n h ữ n g
2 .4 . D ư ờ n g h ư ở n g t ổ c h ử c n g ữ p / i á p -
ch ủ đề học sin h q u a n tâ m đ ên , và n h ữ n g
cú p h ả p
ch ủ đế n à y sa u đó h ìn h th à n h n ên cơ sd
cho n h ữ n g n h iệm vụ viết tiế p theo. T uy M ột số n h à giáo học p h á p cho rà n g
n h iên , đôì với hợc sình tru n g học phô v iết k h ông n ê n được xem n h ư là kỉ n ă n g
thông thì viết tự do nên được dạy ô giai được d ạy tách b iệt với các k h ía cạn h
đoạn n ào cần phải (ỉược cân n h ắc kỉ lưõng- k h ác của ngôn ngữ. Đi th eo đư òng hướng
dạy v iết này, giáo viên h ay n h ữ n g ngưòi
2.3. Đ ư ờ n g h ư ớ n g d a y v iế t th e o m ẫ u
đoan vân p h á t triể n tư liệu p h ải th iế t kẽ r a n h ữ n g
nHiệiii v ạ viốt ịịỉúp \ịỌi. q u a ii lũui
T h a y vì n h ấ n m ạ n h vào độ ch ín h xác đ ến tổ chửc của bài viết troní? k h i các om
của ngữ p h á p h a y độ lưu lo át của nội làm việc vâi ngủ p h áp và cú pháp. Vỉ dụ.
du n g , d ư ò n g hư óng d ạv v iết th eo m ẩu dể viết m ột tậ p hỢp n h ử n g h ư ỏng d ầ n về
doạn v ả n th ư ò n g n h ấ n m an h vào k h ía cách s ủ d ụ n g bộ điểu k h iển TV lừ xa n h ư
cạ n h to chức cù a b à i viết. Học s in h th a m th ê n ào (xem sách piáo k h o a tiế n g A nh
k h ảo n h ữ n g đ o ạn v ăn m ẫu , p h â n tích lớp 10, U n it 5), học sin h cần ỉìh iếu nội
h ìn h th ứ c h a y cách tổ chức của nó, và d u n g chử k h ỏng p h ải chỉ cắn đ ến từ
sa u dó d ự a vào bài v iết n àv để tạ o ra inột vựng. C ác em cẩn d ẽn các h ìn h th ứ c đơn
b à i v iế t tương tự vể tổ chức. T ro n g các cù a động từ, một d à n ý được d ự a th eo
h o ạ t động d ạy v iế t theo đường hư ỏng trìn h tự th ò i fia n , các tr ạ n g từ chỉ trìn h
này, học sin h dược vêu cẩu sắp xếp các lự thòi gian n h ư first, th en /second(ly),
câu bị trộ n lầ n lại th eo t r ậ t tự logic của th ỉrd (ly), fin a lly , và có th ể cả cấu trú c
nó, xác đ ịn h n h ữ n g n h ậ n đ ịn h k h á i q u á t câu n h ư W hen..., th e n ... T ro n g k h i th â o
và n h ặ n đ ịn h cụ th ể , chọn h a y tự v iế t ra lu ậ n và c h u ẩ n bị cho n h iệm vụ v iết, tấ t
T ạ p cht KhOiì hoi OHQ(ÌÌtN. tìĩỊtl T w //. sỏ / . 2
- ĐỎI m ờì phương phảp giáng day k i nâng viéi Ii^ng Anh 0 Irung hoc phò IhỏnỊ* V i^ t Nam. 55
cã nhQ ng nội d u n g n ày d ếu (ỉược xem xét vour classroom ?” k h ông chỉ là m ột bài
lại và được dạv rh o học sin h lẳ n đ ầ u tiên . tậ p để sử d ụ n g th ì h iện tạ i và giới từ chỉ
Học sin h n h ậ n ra môì liên hệ giữ a n h ử n g nơi chôn; nó còn d ảm nhiệm n h iểu khía
gì các em d a n g cô g ắ n ^ v iết với n h ữ n g gì cạ n h k h ác k h i ch ù để được viêt. N hững
các em cần p h ải v iết. Do đó, đưòng độc giả th ự c sự cù n g có th ể được đưa vào
h ư ớ n g tô chửc ngữ p h áp -cú p h á p là n h ữ n g bài tậ p v iết k iểu nảy, nêu học
dư ờng hư ớng li^n hộ m ục đích viết vài sin h đóng vai (liền, tra o đổi th ư từ, viết
cảc h ìn h thức ngôn ngữ đưỢc c ẳn đ ến để th ư tr ả lòi n h a u , đ ặ t cảu hói và n h ậ n
tru y ế n đạt th õ n g điệp. Đ âv là đường xét. V iết th eo dư òng hướng giao tiếp
h ư ỏ n g viết có lợi cho học s in h tr u n g học cũng là m ột k h ía c ạ n h cỏ th ể k h a i thác
ph ổ th ô n g và cần p h ài được sử d ụ n g để d ạv viết tiế n g A nh cho học sin h tru n g
tro n g ^ a i đ o ạn g iản g dạv n ào giáo viên học phổ thông.
ih ấ v p h ủ hợp.
2,6, Đ ư ờng h ư ởn g viết th eo q u á trin h
2 .5 . Đ ư ờ n g h ư ở n g g ia o tiế p
N h ữ n g đ ư òng hư óng d ạv v iết trìn h
Đ ư àng hướng giao tiếp n h ấ n m ạnh bày tro n g 2.1 • 2.5 q u an tâ m n h iêu hơn
vào m ạc đích của việc vièt và vào cử toạ đ ến sả n p h ẩm v iết của học sin h . G ần dây
củ a nó. T ro n g (ỉưòng hướng nảy, học sinh việc dạy v iế t tro n g các lớp học ngoại
được k h u y ến khích lự xem m ìn h n h ư là đă ch ử n g k iế n m ột sự th a y đổi trọng
n h ữ n g n h à v â n tro n g dời sống th ự c và tâm ; đó là viết tậ p tru n g vào q u á trìn h .
p h a i lự hỏi ch ín h m ình n h ữ n g câu hói T rong đ ư àn g hướng dạy viết này, người
q u a n trụ n g về m ục tỉích của viêt và cử viết khỏng n h ử n g tự hòi m inh n h ữ n g cáu
toạ: ví d ụ , ‘T ạ i sao m ình lụi viết?” và “Ai hòi vể m ục đích v iết và vể cử toạ m à còn
sẽ là n ^ ò i đọc bài viết của m ình?” cà n h ữ n g câu hỏi như; “M ình viết chủ đế
nàv th ô nào?*' “M ình b á t d ầu bài viết ra
T heo tru y ế n thống, chi ró giáo viên
sao dãv?” T ro n g th ự c té. k h i được yêu
TTií^ì In n p iírti ílọ r 'ỉA n phỉVm v io t r u íi h ọ r
cau v iel vé inọt clìu do. mọi học sin h dcu
sin h . T u y nhiôn, một số người cảm th ây
ra n h ữ n g q u y ết cỉịnh vé việc b á t d ầu n h ư
rằ n g n^iíòi vịct sõ cô h ế t sức m ình
th ê n ào và tô chửc nhiệm vụ viét cùa
kh i vict th ự c sự là niộl h à n h động giao
m inh ra sao. N h ữ n g hiỵc. sin h được rèn
tiép . nhỉVl là khi họ ỈÌXUỊC cho rh n ^ m ình
luyện v iết n h ié u th ấ y rủ n g n h ù n g g i
!à Iihà v ản viốl cho n h ử n g dộc già liểm
m ình viết lầ n đ ẳ u thiíòng khỏ n g p h ài là
tà n g . Do dỏ, n h ữ n g ^ á o viên sử d ụ n g
sả n phẩm cuối củng m à chỉ lả bước khởi
dư ờng hướng viỗt gìiìo tiếp tro n g lớp học
đ ầu với n h ữ n g ý tư à n g dược d ư a vào lần
ngoíỊÌ ngừ đ à mở rộng p h ạm vi độc già.
viết nháịỉ. G iáo viên cần p h ải chi cho học
H ọ chữ cả tìhừng học sin h k h ác tro n p lớp
sin h b iết rẳ n g n h ữ n g từ ngừ viết Irẽn
đọc sán p h ắ m viếl. Giáo viên có th ế cụ
giâV lầ n đ ẳ u k h ông p h ài lúc nào củng
th ể hoá độc già à ngoài lớp học và, do đó,
h o àn hảo ngay. T rong đư òng hướng viết
cu n g cấp cho họo sin h m ột vAn cảnh
th eo q u á trìn h , học sin h k h ông viết chủ
tro n g đó các em có th ể lựa chọn nội dung,
để th eo thòi ^ a n cỉưọc quy đ ịn h v à không
ngôn n gữ và cấp dộ ngôn ngử tra n g trọ n g
nộp sả n p h ẩm viết của m ình đé giáo viên
p h ù hỢp. M ột ch ù để viết n h ư “D escribe
T ư p i iu KtuHỉ tuH D U Q iìỉiN . NĩiiHàt tìỊịứ. T > X ỈỈ. S) /. 2(H97
- 56 H o jn g Vủn V4n
chấn) và sử a lỗi. T rá i lại, các v m k)iám dặc b iệ t coi trọng. Viốl dược Llìiêt kê như
p h á ch ủ đổ ihỏiiỊĩ q u a v iếl, chi cho giáo là m ột kì nAng riònp l>iệl, có vị ih ế binh
viôn và các bọn n h ữ n g bàn viết n h á p , và d á n g tro n g giảng dạy và kiếm tra với các
d ụ n g n h ừ n g gi các em v iế t dỗ đọc, suy kĩ n ầ n g nghe, nói, cỉọt' và trọ n g tãin npôn
ng hĩ, và tìm ra n h ữ n g ý mớĩ. n^ữ. Q u an diem , nội dunịí và phương
T heo S h ih (1986). (lạy viết thoo quá p h áp d ạy viôt tiô n ^ Anh ỏ trunK học phố
trìn h p ú p học sinh cách chuvển các kiến th ò n g có th e dược tôtn tỉit tro n g doạn
thức, ý nghỉ th à n h bài viết ihpo các bước, tríc h dưới dây:
tao điểu kiện cho các em thực hiện các bưỏc V iết thưìPìg dưtk: cho là còng uiệc khó
ta p viết. Theo H oàng Vản V âneí. QÌ (2001) k h ả n vá p h ừ c tọ p đỏí vời cà học sinh uà
tro n g môi q u a n h ệ với việc d ạy kl n ă n g g iá o viên. M ặc d ù k h á c vởi nói, trong kh i
viết cho sin h viỏn đ ạ i học ch u v ẻn n g à n h
uiết học sin h có thờ i gian su y n g h ĩ vá có
tiế n g A nh à giai đ o ạn n ả n g cao, v iế t th eo
ihẻ th a y đỏi đưỢc n h ừ n g g i m in h d ă viết
q u á tr ìn h là m ột q u á trìn h th ự c h à n h có
ra n h ư n g viết lạ i kh ỏ hơn nói ở chỗ là nó
ý th ứ c, đòi hỏi ngưòi học p h ải động năo
p h à i được gọ t rủữ cẩn th ậ n và p h ả i tuản
tích cực. P hư ơ n g p h á p n àv piúp học sin h
theo m ột q u y trin h và n h ữ n g q u y ưởc hết
th u n h ậ n k iến th ứ c ch ủ động hơn và
sứ c n ghiêm ngặt. M ột d iểm q u a n trọng
n h a n h hơn, vượt q u a được cái m à các em
nữữ yèu cáu người viẻi p h ả i lưu ý đậc
th ư ò n g p h à n n à n là không b iế t gì. Theo
nhiều n h à giáo h
- uổi mỏi phmmg phủp giániĩ iệt là cúa dưòiìK hướng
kiếm Ira viết của Anh quốc, piáo viên
2. Nó k h uy ến k h ích tín h sá n g tạ o cúa th ư ừ n g rh o học sin h các cảu với m ột sổ từ
h ọ r sin h : n g h ĩa là. nó caing cấp các h o ạt nội tlung và kèm Lheo m ẩu dưục ^ á i
dộng gâv h ử n g Lhú dế tậ p LruĩìK sự ch ú ỷ th ích . N hiệm vụ cù a lìọc sinh là dựa vào
của học sin h vào n h ữ n g vàVì dế d a n g nhữní? từ nội d u n g đã cho, kết hựp ch ú n g
dược học. Ngoài ra . nội d u n g vici tiến g lại và viết th à n h câu hoàn ch in h tro n g
A nh còn k h u y ến khích việc sử d ụ n g giáo dỏ các yếu tố ngữ p h áp n h ư sỏ' của d an h
cụ trự c q u a n n h ư b ăn g h ìn h , tra n h ản h , từ , th ì, th ể , thức, thái» cùa động từ , giới
T u p i h Kh(H4 hiK D H Ọ ÍỈH N . Nx^puỉ ỉiịỊữ. TXXỈỈI. S ii'ỉ, 2(H>7
- 58 f i n i ng Vủn VAn
từ , q u á n lừ , V.V.. đưọ(* y ê u c ầ u b ỏ s u n g n à y , th o o n h iế u n h à ngh iò n cứu, k h ông
vào đ ể hoàn ch ỉn h câu . Một h ìn h thử c p h á t h u y h ế t được tín h lích vực của học
dạy viết câu ph ố biến k h ác có th é ilược sin h . M ột như ợ c điem n ừ a của phư ơng
gọi là giải thích n g h ĩa củ a câ u gốc. Ví dụ, p h á p n à y là nó gia đ ịn h ră n g học s in h đà
nẽu câu gôc là cáu chủ cỉộng th i học sinh biếi v iết v à giáo viên sừ d ụ n g ồÙn p h ấm
được yêu cầu p h ài đổi s a n g câu hị dộng v iết c ú a học s in h n h ư là m ôt h ìn h th ứ c
và ngược lại, n ếu câu gốc là c âu trự c liếp k iểm I r a k h à n á n g đó. N hược diểm th ử
th ì học sinh dược yêu cầu phải đôi nó b a củ a p h ư ơ n g p lìáp d ạ v v iết tru y é n
s a n g câu giixn tiếp và n ^ ợ c lại; n ếu cáu th ố n g là, g iáo viỏn chi q u a n tâ m đ ến các
b á t đ ầu b à n g một liên từ + m ộ t'c ú hay h ìn h th ứ c n h ư cú p h á p , h ìn h th á i từ hơn
m ệnh dế n h ư a lth o u g h c h ẳ n g h ạ n th ì học là nội d u n g v iết. Nội đ u n g ch ù y ếu được
sin h dược yèu cầu p h ả i v iế t lại câu b ầng xem n h ư là cỏng cụ đ ể d iễn d ạ t đ ú n g các
m ột liên từ k h ác đồng n g h ỉa n h ư in spite n iẫ u ih ứ c n g ù p h á p được d ạ y và việc sù
o f h ay d espite, th a v đổi c ấu trú c cùa các d ụ n g từ đú n g .
th à n h p h ẩ n (ỉi sa u nó và ngửỢc lại. Các
h ìn h th ử c viết trê n cả u n h ư viết đoạn, 4.2. Đ ư ờ n g h ư ớ n g v à q u y tr in h d a y v ié t
v iế t lu ậ n th eo th ê loại h ầ u n h ư không tiế n g A n h ò t r u n g h o c p h ô th ô n g
được để cập đên, n ẻu có th ì nỏ chi dừ ng
D ạy v iế t tiế n g A nh à p d ụ n g cho phố
lại ỏ m ửc độ giáo viên cho học sin h một
ih ỏ n g tr u n g học là áự k ê i hựp cùa n h iểu
ch ù để, yôu cầu học sin h viêt k h o ản g 20
đư ờ n g h ư ớ ng. N ó có bốn đ ặc diêm q u a n
p h ú t, sa u đó ^ á o viên th u bài về chấm
trọ n g ; (i) ngưòi ta v iế t có m ụ c dich, (ii)
và sử a lại cho học sin h , n ế u có thố, ở tiết
người ta v iế t đổ g iao tiế p với độc giá, (iii)
học sau. C ác bài tậ p k ế t hợp câu ih à n h
người la v iế t để h o à n I h à n h n h ù n g m ục
n h ữ n g ddn vị lớn hơn r ấ t ít được dạy. ó
m ột sỏ* trư ờ n g ỏ th à n h phố. m ột sô giáo đích cụ th ể , v à (iv) k h i v iết ngưòi ta tu á n
v iên cô" g ắn g d ạy học sin h tậ p viếi các th e o m ột q u y tr in h phử c tạ p .
đơn vị trê n c âu n h ư v iết đ o ạn v ản hay T hự c h à n h v iếi là m ột p h ầ n k h ông
v ip t t iế n lu í) n , v í
- M i mới phưc phổ .sô cáu hỏi liôn q u a n đ ến ch ù dc đế các
thông- Thoo ỏng, đẽ thự c h à n h clạv v iết có cni tr á lòi, sủ d ụ n g tra n h á n h liên quan
iú ộ u q u ã IP A o v iô ii 1 \C'U di th o o m ôỉ 'ị u y d ến ch ú để dể các em làm iịuerìs thảo
trin h lõn lỏp gồm hai giai đoạn cơ bân: (i) lu ận , tim từ nựừ h ay cách diẻn d ạ t đẻ
p a i d o ạ n i T ú à c k h i Vìêt và (ii) g ia i d o ạ n c h u à n bị ch u von sa n g giai đoạn th ứ hai,
tro n g khi viết b ao gồm v iế t n h á p , sử a lụi v.v...
l)ài v iết và sáết chíiìh thức. Q uv trin h nàv X á c đ ị n h v ấ n đé\ Nhi(‘rn vụ củ a họr
được nhiều n h à giáo hc)c p h á p ngoại UỊĩiỉ sinh là p h â n tích và xác (lịnh nhử n^
chia sẻ và, u h ư có thê th â v tro n g các tiểu dịnh yêu cầu cần p h ài viết. H oạt áộng
m ụ c dư ởi đây, n ó k ẽ t hỢị} cà n h ữ n g ý tư ò n g này bao gồm việc xác đ ịn h câu hỏi mà
rù a nhiều đường hưống dạy viết, đẠc biột là bài viêt yêu cầu p h ải hoàn th à n h , ở
của dường hướng dạv viết g iao tiố p với tru n g học phô th ô n g h ầ u hết các chủ để
đ ư ò n g hướng d ạ y v iế t th o o q u á trìn h . dểu yêu cầu học sin h viẽi th(*o n h ữ n g thể
loại cụ th ể n h ư mỏ tá . kể ch u y ện v iết thư
4.3. G ia i d o a n trư ớ c k h i v iế t (p h àn n â n , giới th iệu ) th eo hai phong
cách th á n m ậ t và xã giao và th ư ờ n g bát
G iai cloan trư ỏc khí v iế t có th ể bao đầu b ằn g describe .... give a n account o f
gồm n h ữ n g h o ạ t động s a u : (i) bài đọc (ke về), w rite a letter o f (viết m ột bức th ư
T ạ p i h i K hí H ỉ liíX O IIQ (jỊIN . N ịỉoui Iiíiữ, T XXĨU. Số' ỉ. 2iH)7
- I foang Vân Ván
vè). Dày là n h ử n g lừ n gử ch ù chỏt có tác y êu cầu họi' ÃÌnh s à n sinh ra các ỷ tưỏn^.
d ụ n g gợi ý hư ỏng gì ni quyêt cho m ột l)âí Đ ây là h o ại dộng q u a n trọ n p iroĩìK
v iết, n ếu k h ô n g h iéu ilược ý n g h ĩa của trìiìh viết. 'Prong h o ạ t dộng này, học sinh
ch ú n g th i bài viêt r á t dễ có th ể bị lạc dxiiK' yêu cầu |)hdi (lộng n ão đe tìni ra các
hư óng m à tru yến th ố n g gọi là *’lạc dề’*. ý cho bài viết của m ình. Động n»ĩo. theo
G iớ i h a n c h ủ đ ê. (ỉiới h ạ n ch ủ dế là Brow n (I9ÍM), là niột h o a t động có lợi cho
bưỏc k ể tíể p sa u khi yèu cầu của dề bài viết bỏi vì lìó cho J)h é p ngưòi học viết
được xác đ ịnh. MỘI sai lầm p h ồ b iên dổi liép cận chủ cỉể m ột cách th o á n g đàng.
với học sin h tru n g học ph ổ th ô n g là các Bời vì người học viêt k h ông di\nh g\ấ ý
em th ư ò n g k h ô n g b iết cách giúi h ạ n chủ tưởng, cho n ên họ có th ê tự do p h á t Irien
dế xuỏVig m ột p h ạ m vi cỏ th ể v iế t được. c h ú n g m à b ạn th ậ m chí có th ế khỏng
C h ín h vi vậy tro n g n h ữ n g lòi p h è của b iết là họ có- G iáo v iên có ih é giúp lì ọc
giáo viên th ư ờ n g th â y x u ấ t hiộn cụm từ sin h động não th ô n g q u a m ột trong ba
n h ư “q u á tham*’ h av “q u á rộng’*. C ố gÁng h ì n h i h ử c s a u : liệl k õ ý , v i ế t l ự d o k h ỏ n g
giải q u v ế t n h ữ n g v ấn dể q u á rộ n g tro n g
c ần p h ài liệt kê ý trư àc, và nhóm các ý
m ột k h o ản g thời ^ a n và k h ô n g g ia n vô
lại. T rong mỗi h ìn h thức, ^ ả o viên có th e
cùng h ạ n h ẹp (m ột liê t học i 5 p h ú t) là
vẻu cầu học sin h hoặc làm việc Iheo cá
việc làm phi thự c tẻ' và k h ỏ n g có hiệu
q uả, C h ín h vi vậy, dể viết h ay và có hiệu n h ả n , hoặc làm việc th eo cập, hoậc làm
q u à . m ột tro n g n h ũ n g vêu cầ u cơ b ả n đôì việc th eo nhóm tư ơ ng tác để tra o dối và
với giáo viên ià p h á i g iú p h
- DiM mỚ! phmmg pháp giáng day k ĩ nàng vidt tiéng Anh ò ư u n g hoc phò thòng V ig i Nam. 61
đ ịn h rá n g nếu học sin h có v iết n h á p thì L ần v iết n h á p d ầu tic n không đòi hỏi
các em củ n g chỉ có các th ủ th u ậ t viết p h ả i “hoàn hảo”; và tro n g th ự c tẻ th ì lần
n ẽ n g của m inh m à thôi ch ứ không học v iế t n h á p sẽ khỏ n g th ể nào h o àn hảo
dược cách viết của n h ữ n g b ạn k h ác tro n g được bồi vì m ục đích chính lúc n ày là viết
lớp. T rong clưòng hư ỏng dạy viết theo r a được càn g n h iều th ô n g tin và bám
q u á trin h , viết n h á p được xem n h ư là càn g s á t n h ữ n g ý tro n g d àn ý đă xây
m ột công đoạn q u a n trọ n g bao gồm một d ự n g càn g tốt.
tậ p hợp các chiến lược phức tạp , nẳm s ừ a i ạ i b á i v i ế t Dâv là giai đoạn
v ữ n g được n h ử n g ch iến lược n ày đòi hỏi cực kì q u a n trọ n g tro n p q u á tr in h dạy
p h à í m ấ l n h iề u thời g ian và p h à i được viết. G iai đ o ạn n àv bao gổm h a i bưỏc.
hướng đ ẳn . O sh im a & H ogue (1994: 12), Bước m ột y ẻu cầu học sin h xem xét lại
gợi ý m ột sỏ' th ủ th u ậ t g iú p học sin h viết nội d u n g v à cấu trú c cùa bài v iết, kể cả
n h á p m ột đ o ạn v ản có h iệu q u ả. N hững các đặc điểm làm cho bài viết trơ th à n h
th ú ih u ặ t này cùng có th e á p d ụ n g để dạy m ột v ăn b à n ch ỉn h th ẻ n h ư tín h th ố n g
học sm h tru n g học phò thông. n h ấ t, độ m ạch lạc, dộ liên k ế t v à logic
củ a bài viết. Học sin h dược k h u y ê n là có
• Gợi ý cho các em suy n p h ì vể độc
th ể th a y đổi. sắ p xếp lại, bổ su n g hoặc
tiểm tàn g ; n g h ĩa là, ngoài giáo viên ra v ử t bỏ m ột s ố chi tiế t các em đ ả v iết ỏ
th ì ai sẽ là người đọc bài v iế t của m ình. giai doạn v iết n h áp . Cho các em biết
• V iết cả u ch ủ để và gạch c h â n dưới rằ n g m ục dích cuối cùng của v iế t là giao
cảu ch ủ đề dó. Líini n h ư vậy sẽ nhắc cho tiếp tư duy cùa m ình m ột cách rõ ràn g
học sm h trọng tâm của doạn vàn/bài viêt. hơn, h iệu q u á hơn và làm cho độc giả
cảm th ấ y h ử n g th ủ hon k h i dọc bài viêt
• Mỗi cảu /d o ạn cỉế cách m ột hai dòng
của m ình. C ác h o ạ t (ỉộng dưởi d ây có th ể
và để lể rộng ỏ cả bên p h ải và b ên trá i.
phù hợp với bước một:
N hữ ng k h o án g trô n g nàv sẽ ^ ú p các em
bổ su n g th êm các chi tiế t h a v th ô n g tin • Dọc bài v iết cẩn th ậ n để có cái nhìn
đp ró thô p h á t rripn d ẩv đ ù r á r V tiíỏ n e tòng q u á t; tậ p tru n g vào các k h ía cạn h
củ a m ình. Oổng thòi các em r ủ n g có thê k h á i q u á t cú a bải viét; đ án h d á u vào lê
bổ su n g th êm n h ữ n g n h ậ n xét ở h a i bên tra n g giây n h ử n g chẻ cần sủa chữa.
lể để lưu ý sau này, ví d ụ . kiêm tra chính • Kiểm tra xem bài viết của m inh xem
tá . xem lạ i các V ch in h của đ o ạ n !b à i viết có d ạ t dược nhữ ng m ục úẻu dà đế ra không-
v.v.
• Kiểm tr a xeni bài viết của m ình có
• K huyên học sin h khi viết n ên bám
m ạch lạc và iôgic không
s á t vào d â n ý. C ố g ắ n g v iếl đáy đủ
n h ữ n g ý dà n g h ĩ ra xem bài v iế t đưọc • Kiêm tr a đé bảo đảrn rà n g bài viết
p h á t t r i ể n như i h ế n à o , k h ỏ n g n ô n t h ê m có cảu ch ú đé và ràn g cảu ch ù đế hay
các ý k h ô n g n ám tro n g d à n ý trừ khi n h ậ n đ ịn h chù đé p h ái có các ý giới h ạ n
ch ú n g p h ù hỢp. b à i viết.
• K huyên học sin h k h i v iết n h áp • Kiếm tr a tỉn h Lhòng n h ấ t của bài
k h ô n g n ên b à n k h o ăn q u á n h iều về lỗi viết> lược bỏ n h ữ n g câu n ào k h ô n g hỗ trợ
ngữ pháp, c h ín h lả và d ấ u chấm câu. cho câu ch ù đề cù a đoạn vản.
T a p . hi KhtHi kiH Ỉ)H Q (ÌH N . T )OQỈỈ. sỏ ỉ . 2(XƯ
- (ì2 Hojng Vún Vi^n
• Kièin tra đế l)ào dáni rằ n g các ý V iế t c h i n h tlìử c . S a u khi dọc và sú a
h a u chò bni viết hav
- {KSi mới phương phùp g ijn g Jay k ỉ n jn g VIC( hcng Anh ờ lru n ^ hoc phổ I h ^ g ViiM Nam 63
- S ứ (iụng phư ơng p h á p mô td , n h ãn cần p h ái cho điếm bÀng số ih ì giáo viên
q u á , so sán h /d ô ì clìiếu có th é tạ o ih a n g điếĩn cho từ n g phạm trù
• T rọ n g lâ m n h ấ l q u á n một. C h ú n íĩ tỏi xin gợi ý cách đánh
th a n g dicin tù n g phnrn Irù n h ư sa u (tính
2. Tồ chửc
ihf'O th a n g clièm 10 h iện hành):
- (ìiới th iộ u có hiộu quá
Nội d u n g 0 - 3 .5
• T rìnl) tự các ý có lôgic
• K ẽt lu ận Tô chửt: 0 - Lõ
' ỉ)ộ dài p h ù hợp N gòn bàn 0 - 1.0
•ỉ. N gỏn hán
C ú p h áp 0 - 1 .5
• C á u chủ dể
• T ừ vự ng 0 - 1 .5
S ự ih ố n g n h à t cùa từ n g đo ạn vồn
• C ác từ ngữ ch u y ên tiếp • C ác th à n h p h ẩ n cơ họr 0 - 1.0
• C ác d ảu h iệu ngỏn b ản T ổng cộng: 10 d iể m
• ỈÀên kỏt Bí q u v ết của việc đ án h giá th à n h
• \ í ạ c h lạc cỏng là lâtn cho sin h viên hiếu được rỗng
th ứ h ạn g , điểm sô, và nhử ỉìg n h ặ n xét
• Các quy ưóc vễ tu từ hay phép hùng biộn
của giáo viên và các b ạ n củng lớp là
- (ịu y chiếu n h ữ n g hinh th ứ c hổi ãm k h ác n h a u rấ t
- T iê t kiẹin từ ngử c*ó lợi cho các em. Đánh giá chinh xác và
• S ứ d ụ n g từ ngừ da daỉìg khárh quan sè tạo ra những dộng lực ban
4. Cú p h á p diiii khuyên khích học sinh viết lốt hơn.
6. K ẻt lu ậ n
5. T ừ ư Ịờ ỉg
6. Cữc th à n h p h ẩ n cơ học T rong bài viếl T i à y chúng lỏi đã trin h
bày m ột sỏ cư sở lí lu ậ n và ih ự c tiề n c‘ho
• ('h ìn h lâ
viêc d av hnì kì nânR đọc vn vi^V tiốnp
U au oham cau Anh cho học sinh tru n g học phô thông.
T rích (iẫn (nỏu có) Người dọc có th ế th ấ y ra n g m ột số
- T rin h bày gọn g àn g và snnfj sủ a phương p h á p và ih ừ th u ậ t ilvíợc chúng
lôi (lố x u ấ l không Ịìhải hoàn lo àn mỏi,
C ần phài n h ấ n m an h ran g , cảc giáo
c h ú t i g tổiì t a i c á t r o n g c ác Ị) h ư ơ n g p h á p
viôn d ạy viết k h ác n h au thường khóc
(iny ngoại ììịỊử In iy ẻ n thống. T ư tưòng
n h a u vể hệ ih ố n g d à n h piá các p h ạm trù
trinh bày trong bài Vìêt là n h ùng phương
tr í‘n; n g h la là, tro ĩig s?\u p h ạm trù ihì
piìáp và tlìủ th u ậ t nào có thế p h á t huy
p hạm tr ù n ào là xếp n h ấn
cúa học sinh dc các otìì có ih ể ih a m gia
m ạn h vào các p h ạm tr ù nội d u n g hon là
n h iểu n h ấ t vào q u á trìn h dạv-IìỌC đểu có
vào các p h ạm Lrù h in h ih ử r (cú pháp, từ
th ế dược xem là m ội p h ầ n của h ệ hình
vựng, cảc th à n h p h ầ n kì th u ậ t), n h ữ ng
giáo dục lấv ngưòi h
- 64________________ _______________________________ __ ___ _______________ Hi>an^ V à n VAn
TẢI LIỆU THAM KHẢO
1. Shih, M.. Content-based Approaches to Teach I Academic Writing. T E S O L Quartvrly .
2 0 (4 ), 1 9 8 6 . p p . 6 1 7 -6 4 8 .
2. O s h i m a . A . a n d A .. H a if u e , W r i t i n g A c a d c m t c E n ị ỉ l í s h , S e c o n d K d ỉlỉo n . N o w Y o r k : A d d is o n -
Wi*st]e>\ 1994.
3. B row n, H. D., Do E n g lis h F a c u ltie s R a t e W ritin g S a m p le I)ỉffi*rcnllv? T E S O L Q u a r t e r h
2 5 (4 ), 1 9 9 1 . p p .5 8 7 - 6 0 3 .
4. Brown. H. D.. Teaching By Principles: an interactive approach to language padogogy. New
J e r s e y : P r e n tic e H a ll. 1994.
5. Hoàng Vàn Ván et. ol, Đường hươnịỉ lấy ngườt h ( K ‘ trung tám ờ gỉQĩ đoạn nàn^ỉ cao. Đế tài
nghiên cửu khoa học cấp Đại học Quốc gia, 2001,
6. H o à n g V ă n V â n . H o à n g T h ị X u ả n H o a . D ỗ T u ấ n M in h . N g u y é n T h u P h ư ơ n g v à N g u y ề n
Quôc Tuấn. Tiếng Anh lỡ . Hà Nội. NXB Giảo dục. 2004.
7. Hoàng Ván Ván, Hoàng Thị Xuân Hoa. Đào Ngọc Ivộc. Vũ Thị Dỏ Tuấn Mmh và
N guyln Quòc Tuấn, Tiéng Anh 12, aách giáo vtén. Hà Nội, NXB Cĩìảo dục. 2004.
VNU JOURNAL OF SCIENCE, Foreign Languages, T XXIU, 2007
IN N O V A T IO N S IN T E A C H IN G W R IT IN G S K IL L S TO S T U D E N T S O F
E N G L IS H IN v ib : t n a m k s e U P P E R SECO N D A RY sch o o ls
A s so c .P ro f.D r. H o a n g V an V an
School o f G raduate Studicíĩ • VNƯ
'I'h is p a p e r p re se n ts th e in n o vrttỉons in tea c h in g w ritin g ỉ^kills to s tu d e n ts of
E n g lish in Vietnam proaches in
w hich the* co m m u n icativ e a n d th e process a p p ro ach es piny a lio m in an t role. H aving
o u tlin e d th e ap p ro ach to le a c h in g w ritin g in V ietn am ese uppor-socondary iichools, the
p a p e r su g g e sts a tw o -stag e te a c h in g p rocedure w hich is th o u g h t to be a p p ro p ria te in
V ietn ain eso u p p er-so ro n d ary school context • th e pro vvritinp sta g e an d che while-
w ritin g one, each of w hich c o n sists o f a n u m b e r or slops. In th e la st section, iht* p ap er
a tte m p ts to sugg
nguon tai.lieu . vn