- Trang Chủ
- Luận Văn - Báo Cáo
- Đề tài tốt nghiệp: Thưc trạng và giải pháp nhằm thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam trong giai đoạn hiện nay
Xem mẫu
- BÁO CÁO TỐT NGHIỆP
Đề tài
“Thưc trạng và giải pháp nhằm
thu hút vốn đầu tư trực tiếp
nước ngoài vào Việt Nam trong
giai đoạn hiện nay”
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Lêi më ®Çu
Vèn níc ngoµi lµ mét nh©n tè cùc kú quan träng vµ cÇn thiÕt cho qu¸
tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë bÊt kú mét níc hay mét nÒn kinh tÕ
®ang ph¸t triÓn nµo. §Æc biÖt lµ trong giai ®o¹n hiªn nay khi mµ xu híng më
c÷a héi nhËp quèc tÕ ®· trë thµnh phæ biÕn.
H¬n n÷a níc ta lµ mét níc n«ng nghiÖp l¹c hÈu tr×nh ®é kû thuËt thÊp
kÐm, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, tÝch luü néi bé thÊp, l¹i chÞu hËu qu¶ nÆng nÒ
cña chiÕn tranh. Do dã vÊn ®Ò vÒ vèn hiÖn nay ®ang lµ vÊn ®Ò nan gi¶i vµ khã
giai quyÕt nhÊt. Tríc t×nh h×nh ®ã ViÖt Nam ®· thùc thi nhiÒu gi¶i ph¸p ®Ó
t¹o nguån vèn ®Æc biÖt lµ c¸c gi¶i ph¸p nh»m thu hót nguån vèn ®Çu t nø¬c
ngoµi. Th¸ng 12 n¨m 1987níc ta ®· ban hµnh luËt ®Çu t níc ngoµi, tõ ®ã
®Õn nay ®· cã trªn 60 quèc gia, vïng l·nh thæ ®· ®Çu t vµo ViÖt nam, trong
®ã cã nh÷ng tËp ®oµn lín nh SONY, DEAWOO, FORD, HONDA …. §Çu t
níc ngoµi ®· gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ níc ta
trong h¬n mêi n¨m qua, nh gi¶i quyÕt vÊn ®Ì vÒ vèn, c«ng nghÖ,n©ng cao
tr×nh ®é qu¶n lý ….
Do nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña nguån vèn ®Çu t níc ngoµi
còng nh sù ®ãng gãp cña nã vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña níc ta
trong nh÷ng n¨m qua, cho nªn em ®· chän ®Ò tµi “ Thc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p
nh»m thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt Nam trong giai
®o¹n hiÖn nay”.
Víi tr×nh ®é hiÓu biÕt còng nh thêi gian nghiªn cøu cßn h¹n chÕ cho
nªn bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sã vµ sai lÇm. Em rÊt mong ®îc sù
gãp ý cña thÇy c« gi¸o ®Ó häc hái thªm vµ bæ sung cho bµi viÕt ®îc hoµn
thiÖn h¬n.
1
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
PhÇn I
lÝ luËn chung
1. C¸c kh¸i niÖm vÒ ®Çu t.
a. §Çu t.
§Çu t lµ mét ho¹t ®éng kinh tÕ, lµ mét bé phËn cña s¶n xuÊt- kinh
doanh cña c¸c doanh nghiÖp. Nã cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn viÖc t¨ng tiÒm lùc
cña nÒn kinh tÕ nãi chung cña tõng doanh nghiÖp nãi riªng, lµ ®éng lùc ®Ó
thóc ®Èy x· héi ®i lªn. Do vËy, trø¬c hÕt cÇn t×m hiÓu kh¸i niÖm vÒ ®Çu t.
Kh¸i niÖm:
§Çu t lµ sù bá ra, sù hy sinh nh÷ng nguån lùc ë hiÖn t¹i (tiÒn, søc lao
®éng, cña c¶i vËt chÊt, trÝ tuÖ ...) nh»m ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ cã lîi cho chñ
®Çu t trong t¬ng lai.
VÒ mÆt ®Þa lý, cã h¸i lo¹i ho¹t ®éng ®Çu t:
- Ho¹t ®éng ®Çu t trong níc.
- Ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi.
b. §Çu t níc ngoµi.
b.1. Kh¸i niÖm.
§Çu t níc ngoµi lµ ph¬ng thøc ®Çu t vèn, tµi s¶n ë níc ngoµi ®Ó
tiÕn hµnh s¶n xuÊt- kinh doanh , dÞch vô víi môc ®Ých kiÕm lîi nhuËn vµ
nh÷ng môc tiªu kinh tÕ x· héi nhÊt ®Þnh.
b.2 B¶n chÊt vµ h×nh thøc ®Çu t níc ngoµi.
XÐt vÒ b¶n chÊt, ®Çu t níc ngoµi lµ nh÷ng h×nh thøc xuÊt khÈu t b¶n,
mét h×nh thøc cao h¬n xuÊt khÈu hµng ho¸. Tuy nhiªn, hai h×nh thøc xuÊt
khÈu nµy l¹i cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, hç trî vµ bæ sung nhau trong
chiÕn lîc x©m nhËp, chiÕm lÜnh thÞ trêng cña c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi.
Ho¹t ®éng bu«n b¸n hµng ho¸ ë níc së t¹i lµ bíc ®i t×m kiÕm thÞ trêng,
t×m hiÓu luËt lÖ ®Ó cã c¬ së ra quyÕt ®Þnh ®Çu t. Ngîc l¹i, ho¹t ®éng ®Çu t
2
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
t¹i c¸c níc së t¹i lµ ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi xuÊt khÈu m¸y
mãc, vËt t, nguyªn liÖu vµ khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn cña níc ®ã.
Ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi diÔn ra díi hai h×nh thøc:
§Çu t trùc tiÕp ( Foreign- Direct- Investment: FDI ).
§Çu t gi¸n tiÕp (Portgalio - Investment : PI ).
Trong ®ã ®Çu t trùc tiÕp lµ h×nh thøc chñ yÕu cßn ®Çu t gi¸n tiÕp lµ
“bíc ®Öm”, tiÒn ®Ò ®Ó tiÕn hµnh ®Çu t trùc tiÕp.
§Çu t trùc tiÕp lµ mét h×nh thøc ®Çu t níc ngoµi trong ®ã chñ ®Çu t
®Çu t toµn bé hay mét phÇn ®ñ lín vèn ®Çu t vµo c¸c dù ¸n nh»m dµnh
quyÒn ®iÒu hµnh hoÆc tham gia ®iÒu hµnh c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh
doanh, dÞch vô hoÆc th¬ng m¹i.
b.3 §Æc ®iÓm cña h×nh thøc ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.
Thø nhÊt, ®©y lµ h×nh thøc ®Çu t mµ c¸c chñ ®Çu t ®îc tù m×nh ra
quyÕt ®Þnh ®Çu t, quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ
lç, l·i. H×nh thøc ®Çu t nµy mang tÝnh kh¶ thi vµ cã hiÖu qu¶ cao, kh«ng cã
nh÷ng rµng buéc vÒ chÝnh trÞ, kh«ng ®Ó l¹i g¸nh nÆng nî nÇn cho nÒn kinh tÕ.
Thø hai, chñ ®Çu t nø¬c ngoµi ®iÒu hµnh toµn bé hoÆc mét phÇn c«ng
viÖc cña dù ¸n.
Thø ba, chñ nhµ tiÕp nhËn ®îc c«ng nghÖ kü thuËt tiªn tiÕn, häc hái
kinh nghiÖm qu¶n lý hiÖn ®¹i... cña níc ngoµi.
Thø t, nguån vèn ®Çu t kh«ng chØ bao gåm vèn ®Çu t ban ®Çu mµ cßn
cã thÓ ®îc bæ sung, më réng tõ nguån lîi nhuËn thu ®îc tõ chñ ®Çu t níc
ngoµi.
2. C¸c h×nh thøc ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.
Theo xu híng thÕ giíi hiÖn nay, ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi diÔn ra
chñ yÕu díi c¸c h×nh thøc:
- Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh.
- Doanh nghiÖp liªn doanh.
- Doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi.
3
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
- Hîp ®ång x©y dùng - kinh doanh - chuyÓn (BOT), hîp ®ång x©y dùng -
chuyÓn giao - kinh doanh (BTO), hîp ®ång x©y dùng - chuyÓn giao (BT).
- Hîp ®ång ký theo c¸c hiÖp ®Þnh cña chÝnh phñ.
- Hîp ®ång ph©n chia lîi nhuËn, s¶n phÈm....
Theo qui ®Þnh cña LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam n¨m 1996, ho¹t
®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt Nam ®îc diÔn ra díi ba h×nh
thøc:
Métlµ: §Çu t th«ng qua hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh lµ v¨n b¶n ký kÕt
gi÷a hai bªn hoÆc nhiÒu bªn, gäi lµ c¸c bªn hîp doanh, qui ®Þnh ph©n chia
tr¸ch nhiÖm vµ ph©n chia kÕt qu¶ kinh doanh cho mçi bªn ®Ó tiÕn hµnh ®Çu t
kinh doanh ë ViÖt Nam mµ kh«ng thµnh lËp ph¸p nh©n.
Hai lµ: Doanh nghiÖp liªn doanh lµ doanh nghiÖp do hai bªn hoÆc nhiÒu
bªn hîp t¸c thµnh lËp t¹i ViÖt Nam trªn c¬ së hîp ®ång liªn doanh hoÆc hiÖp
®Þnh ký kÕt gi÷a chÝnh phñ ViÖt Nam víi ChÝnh phñ níc ngoµi, hoÆc lµ
doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi hîp t¸c víi doanh nghiÖp ViÖt Nam,
hoÆc do doanh nghiÖp liªn doanh hîp t¸c víi nhµ ®Çu t níc ngoµi trªn c¬ së
hîp ®ång liªn doanh.
Ba lµ: Doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi lµ doanh nghiÖp do nhµ ®Çu
t níc ngoµi ®Çu t 100% vèn t¹i ViÖt Nam.
Ngoµi ra, c¸c h×nh thøc vµ m«i trêng thu hót vèn ®Çu t lµ: khu c«ng
nghiÖp, khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghÖ cao....
3. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña ho¹t ®éng ®Çu t
níc ngoµi.
a.TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc
ngoµi.
Trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, nhiÒu quèc gia ®· ®¹t
®îc nhiÒu thµnh tùu to lín trong viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña
m×nh. Nh÷ng quèc gia nµy ®· cã sù ®Çu t rÊt lín vµo s¶n xuÊt vµ khai th¸c
c¸c d¹ng tµi nhuyªn thiªn nhiªn. Khi tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ ®¹t ®Õn møc
cao, nhu cÇu vÒ vèn ë tr¹ng th¸i b·o hoµ, d thõa, c¬ héi ®Çu t Ýt, chi phÝ cao
4
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
th× khi ®ã c¸c quèc gia cã nhu cÇu ®Çu t vµo c¸c quèc gia kh¸c trªn thÕ giíi
nh»m tËm dông nh÷ng lîi thÕ vÒ lao ®éng, tµi nguyªn thiªn nhiªn, thÞ trêng...
cña nh÷ng níc ®ã. MÆt kh¸c, c¸c quèc gia cã nh÷ng lîi thÕ ®ã th× nhu cÇu vÒ
vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ rÊt bøc xóc. V× vËy, hä ®· cã nhiÒu chÝnh s¸ch ®Ó
thu hót nh÷ng nhµ ®Çu t níc ngoµi ®Çu t vµo. Cã nhu cÇu vèn, cã nguèn
cung cÊp tõ ®ã lµm xuÊt hiÖn nh÷ng dßng vèn qua l¹i gi÷a c¸c quèc gia. C¸c
dßng vèn di chuyÓn tu©n theo ®óng qui luËt tõ n¬i nhiÒu ®Õn n¬i Ýt mét c¸ch
kh¸ch quan, do vËy ho¹t ®éng ®Êu t ra níc ngoµi mang tÝnh tÊt yÕu kh¸ch
quan.
Ngµy nay, ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi diÔn ra mét c¸ch s«i næi vµ réng
kh¾p trªn toµn cÇu. C¸c luång vèn ®Çu t kh«ng chØ di chuyÓn tõ c¸c níc
ph¸t triÓn, n¬i nhiÒu vèn sang c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, n¬i Ýt vèn, mµ cßn cã
sù giao lu gi÷a c¸c quèc gia ph¸t triÓn v¬i nhau. HiÖn tîng nµy xuÊt ph¸t tõ
nh÷ng nguyªn nh©n sau:
Thø nhÊt, qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ ®ang diÔn ra nhanh
chãng víi qui m« vµ tèc ®é ngµy cµng lín t¹o nªn mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng
toµn cÇu trong ®ã tÝnh phô thuéc l·n nhau cña c¸c nÒn kinh tÕ mçi quèc gia
ngµy cµng t¨ng. Qu¸ tr×ng nµy diÔn ra nhanh chãng sau thêi kú chiÕn tranh ®·
chi phèi thÕ giíi trong nöa thÕ kû, lµm cho c¸c nÒn kinh tÕ cña tõng quèc gia
®Òu theo xu híng më cöa vµ theo quÜ ®¹o cña kinh tÕ thÞ trêng, b»ng chøng
lµ phÇn lín c¸c quèc gia ®· gia nhËp tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi (WTO), chÊp
nhËn xu híng tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t. Trong ®iÒu kiÖn tr×nh ®é ph¸t
triÓn s¶n xuÊt, kh¶ n¨ng vÒ vèn vµ c«ng nghÖ, nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn,
møc ®é chi phÝ s¶n xuÊt ... ë c¸c níc kh¸c nhau th× nguån vèn ®Çu t níc
ngoµi sÏ tu©n theo nh÷ng qui luËt cña thÞ trêng vèn lµ ch¶y tõ n¬i thiÒu ®Õn
n¬i thiÕu vèn víi môc tiªu lîi nhuËn.
MÆt kh¸c, cuéc c¸ch m¹ng khoa häc- c«ng nghÖ ®· t¹o nªn sù biÕn ®æi
nhanh chãng vµ k× diÖu cña s¶n xuÊt. Thêi gian tõ kh©u nghiªn cøu ®Õn øng
dông vµo s¶n xuÊt rÊt ng¾n, chu kú sèng cña s¶n phÈm ngµy cµng ng¾n l¹i, s¶n
phÈm hµng ho¸ phong phó vµ ®a d¹ng h¬n. §èi víi doanh ngiÖp, nghiªn cøu
5
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
vµ ®æi míi thiÕt bÞ cã ý nghÜa sèng cßn cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Cßn ®èi
víi c¸c quèc gia th× viÖc lµm chñ vµ ®i ®Çu trong khoa häc - c«ng nghÖ sÏ
quyÕt ®Þnh vÞ trÝ l·nh ®¹o chi phèi hay phô thuéc vµo c¸c níc kh¸c trong t-
¬ng lai. ChÝnh v× vËy, cuéc ®ua gi÷a c¸c quèc gia ®Æc biÖt lµ c¸c níc ph¸t
triÓn bªn thÒm thÕ kû XXI diÔn ra ngµy cµng quyÕt liÖt. Bªn c¹nh ®ã, sù h¸t
triÓn mét c¸ch nhanh chãng cña c¸ch m¹ng th«ng tin, bu chÝnh viÔn th«ng,
ph¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i ®· kh¾c phôc sù xa c¸ch vÒ kh«ng gian, gióp
c¸c chñ ®Çu t thu thËp xö lý th«ng tin kÞp thêi, ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®Çu
t, ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ®óng ®¾n mÆc dï ë xa hµng v¹n km. Nh÷ng
®iÒu nµy ®· t¹o nªn mét sù dÞch chuyÓn vèn gi÷a c¸c quèc gia, më réng qui
m« ®Ó chuyÓn vèn gi÷a c¸c quèc gia, më réng qui m« ®Ó chuyÓn vèn trªn toµn
cÇu ®Õn c¸c ®Þa chØ ®Çu t hÊp dÉn.
T¹i c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, khi tr×nh ®é kinh tÕ ph¸t triÓn ë
møc cao ®· gãp phÇn n©ng cao møc sèng vµ kh¶ n¨ng tÝch luü vèn cña c¸c n-
íc nµy. §iÒu ®ã, mét mÆt ®Én ®Õn hiÖn tîng “thõa” t¬ng ®èi vèn ë trong
níc, mÆt kh¸c lµm cho chi phÝ tiÒn l¬ng cao, nguån tµi nguyªn thu hÑp vµ
chi phÝ khai th¸c t¨ng ®Én ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng, tû suÊt lîi nhuËn gi¶m
®Çn, søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng yÕu. ChÝnh v× lÏ ®ã, c¸c nhµ ®Çu t trong n-
íc t×m kiÕm c¬ héi ®Çu t ë níc ngoµi ®Ó gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, t×m kiÕm thÞ
trêng míi, nguån nguyªn liÖu míi nh»m thu lîi nhuËn cao.
HiÖn nay, tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ gi÷a c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn
vµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ngaú cµng gi·n c¸ch nhng sù ph¸t triÓn cña mét
nÒn kinh tÕ toµn cÇu ®ang ®ßi hái ph¶i kÕt hîp chóng l¹i. C¸c níc ph¸t triÓn
kh«ng chØ t×m thÊy ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn nh÷ng c¬ héi ®Çu t hÊp dÈn do
chi s¶n xuÊt gi¶m, lîi nhuËn cao, thuËn lîi trong viÖc dÞch chuyÓn thiÕt bÞ,
c«ng nghÖ l¹c hËu mµ cßn thÊy r»ng sù thÞnh vîng cña c¸c níc nµy sÏ n©ng
cao søc mua vµ më réng thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm. Ngîc l¹i, c¸c níc
®ang ph¸t triÓn còng ®ang tr«ng chê vµ mong muèn thu hót ®îc vèn ®Çu t,
c«ng nghÖ cña c¸c níc ph¸t triÓn ®Ó thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, kh¾c phôc
nguy c¬ tôt hËu ngµy cµng xa.
6
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
b. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan ph¶i thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
t¹i ViÖt Nam.
Ngµy nay xu híng quèc tÕ ho¸ toµn cÇu ho¸ ®ang diÔn ra mét c¸ch
m¹nh mÏ trªn thÕ giíi. C¸c nÒn kinh tÕ t¸c ®éng, bæ sung vµ phô thuéc lÉn
nhau. C¸c quèc gia bÞ cuèn vµo vßng xo¸y cña qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ,
chuyªn m«n ho¸, hîp t¸c ho¸ nh»m tËn dông vèn, c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é qu¶n
lý cña nhau.
XuÊt ph¸t ®iÓm cña níc ta lµ mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu. H¬n 70%
d©n sè ho¹t ®éng trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp: n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, tr×nh
®é kü thuËt thÊp, tÝch luü néi bé thÊp, sö dông viÖn trî níc ngoµi kh«ng cã
hiÖu qu¶. Ngoµi ra, níc ta võa ra khái cuéc chiÕn tranh b¶o vÖ Tæ quèc nªn
nh÷ng tµn d mµ ta cha kh¾c phôc ®îc cßn nhiÒu: c¬ së h¹ tÇng thÊp kÐm,
®êi sèng nh©n d©n cßn khã kh¨n, chÝnh s¸ch cha ®ång bé .... V× vËy, nhiÖm
vô cÊp b¸ch cña chóng ta hiÖn nay lµ ph¶i ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao møc
sèng cña nh©n d©n, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. §Ó thùc hiÖn ®iÒu ®ã th× chóng ta
cÇn mét lîng vèn rÊt lín. Trong ®iÒu kiÖn kh¶ n¨ng ®¸p øng cña nÒn kinh tÕ
lµ cã h¹n th× chóng ta kh«ng cßn con ®uêng nµo kh¸c lµ thu hót sù hîp t¸c ®Çu
t cña níc ngoµi. §Ó thùc hiÖn ®iÒu ®ã, t¹i ®¹i héi VI (12/1986), §¶ng vµ
Nhµ níc ®· chñ tr¬ng më cöa nÒn kinh tÕ, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi
ngo¹i nh»m tËn dông “nh÷ng kh¶ n¨ng to lín cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi vÒ di
chuyÓn vèn, më réng thÞ trêng, chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ kinh nghiÖm ®Ó bæ
sung vµ ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ c¸c lîi thÕ vµ nguån lùc trong níc”. §¶ng chñ
tr¬ng “§a ph¬ng ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i” víi quan
®iÓm “ViÖt Nam muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c níc trªn thÕ giíi”. T¹i ®¹i héi
VIII, §¶ng chñ tr¬ng “Vèn trong níc lµ chÝnh, vèn níc ngoµi còng quan
träng”. TÊt c¶ nh÷ng t tëng ®æi míi cña §¶ng vµ Nhµ níc ®· t¹o ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cho ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i nãi chung, ho¹t ®éng ®Çu t níc
ngoµi nãi riªng.
7
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Nh vËy, qu¸ tr×nh thu hót ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam lµ mét xu thÕ
tÊt yÕu phï hîp víi xu thÕ cña thÕ giíi vµ yªu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ
ViÖt Nam.
4. T¸c ®éng cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®èi víi
c¸c níc ®ang ph¸t triÓn.
Nguån vèn ®Çu t trc tiÕp níc ngoµi cã t¸c ®éng kh«ng nhá ®èi víi
c¸c níc nhËn ®Çu t, ®Æc biÖt c¸c níc ph¸t triÓn trªn c¶ hai mÆt ; tÝch cùc vµ
tiªu cùc
a. T¸c ®«ng tÝch cùc .
Thø nhÊt, nguån vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®· bæ xung mét nguån
quan träng
Bï ®¾p sù thiÕu hôt vèn ®Çu t cho ph¸t triÓn kinh tÕ ë c¸c níc ®ang
ph¸t triÓn.
Thø hai, ®Çu t trùc tiÕp ®· gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo
híng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. §Ó tham gia ngµy cµng nhiÒu vµo qu¸
tr×nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ , thu hót ngµy cµng nhiÒu vèn ®Çu t níc
ngoµi ®ßi hái mçi quèc gia ph¶i thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ cña m×nh cho phï
hîp. MÆt kh¸c, sù gia t¨ng cña ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi lµm xuÊt hiÖn
nhiÒu ngµng míi, lÜnh vùc míi
Gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t tiÓn nhanh chãng tr×nh ®é kÜ thuËt-c«ng nghÖ
cña nhiÒu ngµnh kinh tÕ thóc ®Èy sù gia t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ë c¸c ngµnh
nµy vµ t¨ng tû phÇn cña nã trong nªn kinh tÕ. NhiÒu ngµnh ®îc kÝch thÝch
ph¸t triÓn cßn nhiÒu ngµnh bÞ mai mét vµ ®i ®Õn xo¸ sæ.
Thø ba, ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®· gãp phÇn ph¸t triÓn
nguån nh©n lùc, t¹o viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng. C¸c dù ¸n
®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi thêng ®ßi hái nguån lao ®éng cã chÊt lîng cao
do ®ã sù gia t¨ng c¸c dù ¸n ®Çu t níc ngoµi ®· ®Æt ë c¸c níc së t¹i tríc
yªu cÇu kh¸ch quan lµ ph¶i n©ng cao chÊt lîng, tr×nh ®é chuyªn m«n kü
thuËt , tr×nh ®é ngo¹i ng÷... cho ngêi lao ®éng.
8
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Thø t, ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n ®Çu t níc ngoµi ®· gãp phÇn t¨ng tû
träng xuÊt khÈu, h¹n chÕ nhËp khÈu, t¨ng nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ níc .
Thø n¨m, ®Çu t trùc tiªp níc ngoµi thóc ®Èy sù t¨ng trëng kinh tÕ ë
c¸c quèc gia nµy. TËn dông, tranh thñ vèn vµ kü thuËt cña níc ngoµi, c¸c n-
íc ®ang ph¸t triÓn ®· sö dông ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu trong chiÕn lîc ph¸t
triÓn kinh tÕ nh»m ®Èy m¹nh tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ, tho¸t khái vßng luÈn
quÈn cña sù nghÌo ®ãi.
b. T¸c ®éng tiªu cùc.
Bªn c¹nh nh÷ng u ®iÓm trªn, ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi cßn
béc lé nhiÒu mÆt h¹n chÕ.
Mét lµ, ®Çu t n¬c ngoµi ®· t¹o ra mét c¬ cÊu bÊt hîp lÝ. Môc ®Ých cña
c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi lµ t×m kiÕm lîi nhuËn ngµy cµng nhiÒu do ®ã hä
chñ yÕu ®©ï t vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, dÞch vô n¬i cã møc tû suÊt lîi
nhuËn cao.
Hai lµ, ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi mang l¹i hiÖn tîng “ch¶y
m¸u chÊt x¸m”. C¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ thu
nhËp, viÖc lµm do ®ã ®· l«i kÐo mét bé phËn kh«ng nhá c¸n bé khoa häc, nhµ
nghiªn cøu, c«ng nh©n lµnh nghÒ cña níc ta vÒ lµm viÖc cho hä.
Ba lµ, chuyÓn giao c«ng nghÖ l¹c hËu. Díi sù t¸c ®éng cña cuéc c¸ch
m¹ng khoa häc - kü thuËt, qu¸ tr×nh nghiªn cøu- øng dông ngµy cµng ®îc rót
ng¾n, m¸y mãc thiÕt bÞ nhanh chãng trë nªn l¹c hËu. §Ó lo¹i bá chóng, nhiÒu
nhµ ®Çu t ®· cho chuyÓn giao sang c¸c níc nhËn ®Çu t nh mét phÇn vèn
gãp . ViÖc lµm ®ã ®· lµm cho tr×nh ®é c«ng nghÖ cña c¸c níc nhËn ®Çu t
ngµy cµng l¹c hËu.
Bèn lµ, chi phÝ ®Ó tiÕp nhËn vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lín. C¸c níc
nhËn ®Çu t ®· ph¶i ¸p dông nhiÒu u ®·i cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi nh:
gi¶m thuÕ, miÔn thuÕ, gi¶m tiÒn thuª ®Êt, nhµ xëng ....
N¨m lµ, ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®· t¹o ra sù c¹nh tranh víi
c¸c doanh nghiÖp trong níc. Víi u thÕ vÒ vèn, c«ng nghÖ, c¸c dù ¸n ®Çu t
9
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
níc ngoµi ®· ®Æt c¸c doanh nghiÖp trong níc vµo vßng xo¸y c¹nh tranh khèc
liÖt vÒ thÞ trêng, lao ®éng vµ c¸c nguån lùc kh¸c.
S¸u lµ, c¸c t¸c ®éng tiªu cùc kh¸c. Ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÐp níc ngoµi
cßn cã thÓ g©y ra nh÷ng bÊt æn vÒ chÝnh trÞ, mang theo nhiÒu tÖ n¹n x· héi
míi x©m nhËp vµo níc ta.
5. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng thu hót vèn
®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.
§Çu t níc ngoµi lµ mét ho¹t ®éng kinh tÕ cã vai trß rÊt lín ®èi víi c¸c
níc trªn thÕ giíi, ®Æc biÖt lµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. Tuy thÕ, viÖc thu hót
vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi l¹i chÞu ¶nh hëng cña nhiÒu nh©n tè chñ quan
vµ kh¸ch quan.
5.1 LuËt ®Çu t.
Nh©n tè nµy sÏ k×m h·m hoÆc thóc ®Èy sù gia t¨ng cña ho¹t déng ®Çu t
trùc tiÕp níc ngoµi th«ng qua c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, thñ tôc, u ®·i, ®îc qui
®Þnh trong luËt.
5.2. ¤n ®Þnh chÝnh trÞ.
§©y lµ nh©n tè kh«ng thÓ xem thêng bëi v× rñi ro chÝnh trÞ cã thÓ g©y
thiÖt h¹i lín cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi.
5.3. C¬ së h¹ tÇng.
ViÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng nh giao th«ng, vËn t¶i, th«ng
tin liªn l¹c, ®iÖn níc ... sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn c¸c dù
¸n ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi.
5.4. §Æc ®iÓm thÞ trêng cña níc nhËn vèn.
§©y cã thÓ nãi lµ yÕu tè hµng ®Çu ¶nh hëng ®Õn viÖc thu hót vèn ®Çu t
níc ngoµi. Nã ®îc thÓ hiÖn ë qui m«, dung lîng cña thÞ trêng, søc mua
cña c¸c tÇng líp d©n c trong níc, kh¶ n¨ng më réng qui m« ®Çu t ..., ®Æc
biÖt lµ sù ho¹t ®éng cña thÞ trêng nh©n lùc. MÆt kh¸c, víi gi¸ nh©n c«ng rÎ sÏ
lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi, nhÊt lµ víi nh÷ng dù
¸n ®Çu t vµo lÜnh vùc sö dông nhiÒu lao ®éng. Ngoµi ra tr×nh ®é chuyªn m«n
10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
kü thuËt, tr×nh ®é häc vÊn, kh¶ n¨ng qu¶n lý... còng cã ý nghÜa nhÊt ®Þnh. Bëi
vËy, lîi thÕ vÒ thÞ trêng sÏ cã søc hót rÊt lín ®èi víi vèn ®Çu t trùc tiÕp níc
ngoµi.
5.5. Kh¶ n¨ng håi h¬ng cña vèn
MÆt kh¸c, kh¶ n¨ng håi cña vèn còng sÏ ¶nh hëng kh«ng nhá t¬i kh¶
n¨ng thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi nÕu vèn vµ lîi nhuËn ®îc tù do qua
l¹i biªn giíi.
5.6. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ.
Møc ®é æn ®Þnh cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ møc ®é rñi ro cña tiÒn tÖ ë níc
nhËn vèn ®Çu t lµ mét nh©n tè gãp phÇn më réng ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña
c¸c nhµ ®Çu t. Tû gi¸ hèi ®o¸i cao hay thÊp ®Òu ¶nh hëng tíi ho¹t ®éng xuÊt
nhËp khÈu. Møc ®é l¹m ph¸t cña nÒn kinh tÕ sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn chi
phÝ s¶n xuÊt, lîi nhuËn thu ®îc cña c¸c dù ¸n cã tû lÖ néi ®Þa ho¸ trong s¶n
phÈm cao.
5.7. C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«.
C¸c chÝnh s¸ch nµy mµ æn ®Þnh sÏ gãp phÇn thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña
c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi. Kh«ng cã nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc chèng l¹m ph¸t
cã thÓ lµm c¸c nhµ ®Çu t n¶n lßng khi ®Çu t vµo c¸c níc nµy. Mét chÝnh
s¸ch th¬ng m¹i hîp lý víi møc thuÕ quan, h¹n ng¹ch vµ c¸c hµng rµo th¬ng
m¹i sÏ kÝch thÝch hoÆc h¹n chÕ ®Õn viÖc thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc
ngoa×.
Ngoµi ra, ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi cßn chÞu ¶nh hëng cña
nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau: hiÖu qu¶ sö dông vèn cña nÒn kinh tÕ, b¶o vÖ quyÒn
së h÷u ....
V× vËy, ®Ó ho¹t ®éng thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi diÔn ra mét
c¸ch thuËn lîi th× chóng ta cÇn xem xÐt, ®¸nh gi¸ sù ¶nh hëng cña c¸c nh©n
tè trªn trong mèi quan hÖ biÖn chøng nh»m t¨ng søc hÊp dÉn cña m«i trêng
®Çu t trong nø¬c.
11
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
PhÇn II
T×nh h×nh thu hót vµ sö dông vèn ®Çu t trùc tiÕp
níc ngoµi t¹i viÖt nam tõ 1988 ®Õn ®Çu 2000
1. thùc tr¹ng thu hót vµ sö dông vèn ®Çu t trùc
tiÕp níc ngoµi t¹i viÖt nam tõ 1988 ®Õn ®Çu n¨m 2000.
KÓ tõ b¾t ®Çu cuéc ®æi míi ®Õn nay, nÒn kinh tÕ níc ta ®· ®¹t ®îc
nhiÒu thµnh tùu to lín: tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ liªn tôc cao vµ æn ®Þnh trong
nhiÒu n¨m (b×nh qu©n thêi k× 1991-1995 lµ 8,1%/n¨m , n¨m 1996 lµ
9,3%/n¨m, n¨m 1997 lµ 8,15%/n¨m), c¬ cÊu kinh tÕ ®ang tõng bíc chuyÓn
dÞchtheo híng c«ng nghiÖp ho¸ -hiÖn ®¹i ho¸, ®êi sèng cïa ngêi d©n ngµy
cµng ®îc n©ng cao c¶ vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn, x· héi ®ang tõng ngµy thay
®æi. TÊt c¶ nh÷ng thµnh tùu trªn cho thÊy nÒn kinh tÕ níc ta ®· tho¸t khái
t×nh tr¹ng khñng ho¶ng vµ ®ang tõng bíc tiÕn vµo th¬× kú míi, thêi kú c«ng
nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n cña thµnh tùu ®ã lµchñ tr¬ng míi cña
§¶ng vÒ ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, trong ®ã cã ho¹t ®éng thu hót vèn ®Çu t
trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt Nam. Qua h¬n mêi n¨m, kÓ tõ khi cã luËt ®Çu
t níc ngoµi vµo ViÖt Nam (12/1987) ®Õn hÕt n¨m 1999, níc ta ®· cÊp giÊy
phÐp cho 280 dù ¸n ®Çu t níc ngoµi víi tæng vèn ®¨ng ký 36880 tr.USD.
BiÓu ®å: vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam (1988 - 1999)
Vèn ®¨ng ký (tr.USD)
9000 8258
8000
6616
7000
6000
4445
5000 4071 4060
4000
2652
3000 2036
1477
2000 1294
336 539 596
1000
0
1988 1989 1990 1991 1992 12
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999
N¨m
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Nguån tæng hîp tõ:
§Çu t níc ngoµi 1988 -1997: §¸nh gi¸ tæng _NguyÔn M¹i _ T¹p chÝ
céng s¶n sè 2/1998 trang 22
vµi nÐt vÒ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam _PTS. Ph¹m thÞ Thi
_ch©u mü ngµy n¸y sè 2/1997 trang 24.
T×nh h×nh thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ë ViÖt Nam sau khñng
ho¶ng kinh tÕ ch©u ¸: VÊn ®Ò vµ gi¶i ph¸p _ Ph¹m thi Tuý _kinh tÕ ch©u ¸ -
Th¸i B×nh D¬ng sè 2 th¸ng 6/1999 trang 9.
Qóa tr×nh thu hót vèn ®Çu t vµ sö dông vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngo¸i
vµo ViÖt Nam ®îc chia lµm ba thêi k×:
a. Thêi k× 1988-1990.
§©y ®îc coi lµ thêi k× kh¬i ®éng cho qóa tr×nh thu hót vèn ®Çu t níc
ngoµi vµo ViÖt Nam.
Ngµy 19/12/1987, níc ta ®· chÝnh thøc ban hµnh luËt ®Çu t níc ngoµi
vµp ViÖt Nam, khñng ho¶ng ph¸p lý qu¶n lý vµ ®iÒu chØnh ho¹t ®éng ®Çu t
trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam. N¨m 1988, n¨m ®Çu tiªn thùc hiÖn luËt ®Çu
t níc ngoµi, chóng ta ®· cÊp giÊi phÐp ®Çu t cho 37 dù ¸n víi tæng vèn
®¨ng ký lµ 336 tr. USD. KÕt qu¶ ®ã tuy nhá nhng cã ý nghÜa rÊt quan träng
®èi víi níc ta. Nã ®¸nh dÊu sù thµnh c«ng ban ®Çu cña c«ng cuéc ®æi míi,
më c÷a nÒn kinh tÕ, thùc hiÖn ®êng lèi më réng vµ ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ
®èi ngo¹i cña §¶ng vµ Nhµ níc ta.
13
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Sau ba n¨m tiÕn hµnh thu hót vèn ®©u t trùc tiÕp níc ngoµi, chóng ta ®·
cÊp giÊy phÐp cho 218 dù ¸n víi tæng vèn ®¨ng ký 1417 tr. USD. Tèc ®é t¨ng
trëng hµng n¨m ®¹t 255/n¨m. Quy m« mæi dù ¸n ®¹t kho¶ng 7tr.USD/dù ¸n.
lÜnh vùc ®Çu t chñ yÕu trong thêi k× nµy lµ th¨m dß dÇu khÝ 32,2%, kh¸ch s¹n
20,6% vµ bu chÝnh viÔn th«ng, cßn c¸c lÜnh vùc kh¸c th× rÊt ÝthÇu nh cha
®îc triÓn khai. Tæng sè vèn thùc hiÖn cña c¶ thêi k× ®¹t 40tr.USD b¨ng
27%tæng vèn ®¨ng kÝ.
Nguyªn nh©n cña viÖc gia t¨ng vèn ®Çu t chËm do ®©y lµ mét lÜnh vùc
cßn rÊt míi ®èi víi níc ta, chóng ta "v÷a häc, võa lµm", kinh nghiÖm cha cã
nhiÒu. MÆt kh¸c, ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi, níc ta lµ mét thÞ trêng
míi mÎ võa xa l¹, võa hÊp dÈn do ®ã hä thËn träng kh«ng d¸m m¹o hiÓm, võa
lµm võa th¨m dß.
Tuy thÕ nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc trªn ®©y ®· chøng minh triÓn väng l¹c
quan cña ho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i viÖt nam trong thêi gian tíi.
b. Thêi k× 1991-1996.
Trong thêi k× nµyho¹t ®éng ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo ViÖt Nam
t¨ng trëng mét c¸ch nhanh chãng vµ cã sù thay ®æi lín vÒ chÊt lîng. TÝnh tõ
n¨m 1991 ®Õn n¨m 1996, chóng ta ®· cÊp giÊy phÐp ®Çu t cho 1765 dù ¸n víi
tæng vèn ®¨ng kÝ lµ 24927 tr.USD, trong ®ã chØ riªng n¨m 1991, n¨m thÊp
nhÊt cña thêi k×, còng ®¹t 1294tr.USD gÇn b»ng c¶ ba n¨m cña thêi k× tríc
céng l¹i. Lîng vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi thu hót vµo ViÖt Nam ®¹t møc
cao nhÊt vµo n¨m 1996 lµ 8258tr.USD gÊp 5,6 lÇn thêi k× 1988-1990, gÊp 24,5
lÇn 1988 vµ 6,3 lÇn n¨m 1991. Tèc ®é t¨ng trëng vèn ®Çu t b×nh qu©n hµng
n¨m ®¹t 45%/n¨m. Quy m« mæi dù ¸n kh«ng ngõng t¨ng lªn qua c¸c n¨m.
14
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
BiÓu 1: Quy m« mæi dù ¸n ®Çu t thêi k× 1991-1996.
§¬n vÞ tÝnh:tr.USD/dù ¸n.
N¨m 1991 1992 1993 1994 1995 1996
Quy m« b×nh qu©n dù ¸n 8,86 10,33 9,57 11,09 16,21 22,5
Tæng vèn thùc hiÖn c¶ hêi k× ®¹t 7341tr.USD b»ng 30%tæng vèn ®¨ng kÝ.
Møc vèn thùc hiÖn kh«ng ngõng t¨ng lªn qua c¸c n¨m
BiÓu 2: møc vèn thùc hiÖn thêi k× 1991-1996.
§¬n vÞ tÝnh:tr.USD.
N¨m 1991 1992 1993 1994 1995 1996
Tæng vèn thùc hiÖn 220 663 1002 1500 2000 2156
Tèc ®é t¨ng trëng 110,4 116,4 49,7 33,3 7,8
Nguån: thùc tr¹ng thu hót FDI nh÷ng n¨m qua vµ triÓn väng 1997_T¹ thÞ Thu
_t¹p chÝ th¬ng m¹i sè 8/1997 trang3.
Thêi k× nµy, c¸c dù ¸n ®Çu t níc ngoµi ®îc ph©n bè réng r·i trong
nhiÒu lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. NhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp míi xuÊt
hiÖn nh: c«ng nghiÖp ®iÖn tö, c«ng nghÖ sinh häc, chÕ t¹o xe m¸y, «t« ....
NhiÒu dù ¸n cã quy m«lín ®· ®îc triÓn khai nh: Doanh nghiÖp liªn doanh
Chrysler- ViÖt Nam víi tæng vèn ®Çu t 190,526tr.USD,dù ¸n liªn doanh gi÷a
c«ng ty bu chÝnh viÔn th«ng víi tËp ®oµn Telstra (óc) víi tæng vèn ®Çu t
287tr.USD,dù ¸n ®Ìn h×nh ORION-HANEL liªn doanh gi÷a tËp ®oµn
DEAWOO (Hµn Quèc) víi c«ng ty ®iÖn tö Hanel cã tæng vèn ®Çu t
178tr.USD. §Æc biÖt, n¨m 1996, níc ta ®· cÊp giÊy phÐp cho hai dù ¸n cã
tæng vèn ®Çu t lín nhÊt tõ tríc ®Õn nay. §ã lµ dù ¸n x©y dùng khu ®« thÞ
nam Th¨ng Long-Hµ Néi cã tæng vèn ®Çu t 2,1 tû USDvµ dù ¸n x©y dùng
15
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
khu ®« thÞ An Phó-Thµnh Phè Hå Chi Minh cã tæng vèn ®Çu t 996tr.USD.
§©y lµ mét nguyªn nh©n ®a n¨m 1996 trë thµnh n¨m cã møc thu hót vèn ®Çu
t lín nhÊt tõ tríc ®Õn nay.
NhiÒu khu c«ng nghiÖp, chÕ xuÊt, khu c«ng nghÖ chÕ t¹o ®· ®îc x©y
dùng nh: khu c«ng nghiÖp Sµi §ång ë Hµ Néi, khu c«ng nghiÖp ViÖt Nam -
SINGAPORE ë S«ng BÐ ....
NhiÒu dù ¸n quan träng ®· ®îc triÓn khai nh: Dù ¸n BOT x©y dùng
c¶ng Sao Mai-BÕn §×nh ë Vòng Tµu, Dù ¸n kh«i phôc c¶i t¹o quèc lé 1, quèc
lé 5vµ n©ng cÊp mét sè tuyÕn ®êng quan träng kh¸c.
Sù ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®· t¹o ra
nhiÒu s¶n phÈm míi cã chÊt lîng cao, gi¸ thµnh h¹ ®¸p øng nhu cÇu trong
níc vµ xuÊt khÈu.
Ngoµi ra, c¸c kÕt qu¶ kh¶ quan cña c¸c dù ¸n th¨m dß dÇu khÝ ®· t¹o c¬
s¬ ®Ó ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp läc dÇu, ho¸ dÇu thµnh ngµnh c«ng nghiÖp
mñi nhän ë níc ta.
c. Thêi k× 1997-1999.
Thêi k× nµy, tèc ®é thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi cã dÊu hiÖu
ch÷ng l¹i vµ gi¶m dÇn. Trong c¶ n¨m 1999, chóng ta ®· cÊp giÊy phÐp cho 274
dù ¸n víi tæng vèn ®¨ng kÝ 1477tr.USD, ®a tæng sè dù ¸n c¶ thêi k× ®îc cÊp
giÊy phÐp lµ 867 dù ¸n 9982tr.USD. Quy m« b×nh qu©n mæi dù ¸n cã sù gi¶m
sót nghiªm träng. NÕu ®Çu thêi k× n¨m 1997, quy m« b×nh qu©n mæi dù ¸n lµ
13,34tr.USD/dù ¸n (gi¶m tõ 22,50tr.USD/dù ¸n cña n¨m1996) th× qua h¹i n¨m
sau, quy m« mæi dù ¸n chØ cßn 5,3tr.USD/dù ¸n thÊp h¬n so víi møc b×nh
qu©n cña n¨m 1998 lµ 9,08trUSD.
Gi¶i thÝch sù gi¶m sót cña ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi trong thêi k× nµy
ta thÊy næi lªn mét sè nguyªn nh©n chñ yÕu sau:
Do ¶nh hëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ. PhÇn lín vèn ®Çu
tù trùc tiÕp níc ngoµi lµ thu hót thu hót tõ c¸c nhµ ®Çu t trong khu vùc nªn
khi x¶y ra khñng ho¶ng, c¸c nhµ ®Çu t trong khu vùc gÆp khã kh¨n vÒ tµi
16
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
chÝnh do ®ã hä gi¶m viÖc ®Çu t ra níc ngoµi dÈn ®Õn lîng vèn ®Çu t níc
ngoµi vµo ViÖt Nam gi¶m.
Do søc hÊp dÈn cña m«i trêng ®µu t níc ta ngµy cµng gi¶m v× sù thay
®æi cña mét sè chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch còng nh mét sù biÕn ®éng cña tØ gi¸
hèi ®o¸i, gi¸ c¶, søc mua cña thÞ trêng trong níc ....
M¾c dï cã sù gi¶m m¹nh vÒ sè lîng ®¨ng kÝ nhngmøc vèn vÈn kh«ng
ngõng t¨ng lªn kho¶ng 50%/n¨m vµ ®ang cã sù chuyÓn biÕn lín trong xu
híng ®Çu t: tõ ®Çu t theo chiÒu réng chuyÓn sang ®Çu t theo chiÒu s©u.
2. T¸c ®éng cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®èi víi
sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héicña ViÖt Nam.
H¬n mêi n¨m qua, ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi ®· cã nhiÒu ®ãng gãp
cho sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ- x· héi cña ViÖt Nam.
Tríc hÕt, nguån vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®¶ bæ sung mét phÇn
quan träng vµo nguån vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc ta, kh¾c phôc
t×nh tr¹ng thiÕu vèn cña ®Êt níc ta thêi k× ®æi míi. Vµo thËp kØ 70 vµ ®Çu
thËp kØ 80 nÒn kinh tÕ níc ta ®ang vËn hµnh theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp
trung , tØ lÖ tiÕt kiÖm thÊp, thËm chÝ cßn ©m. Tuy nhiªn, tõ sau ®æi míi tØ lÖ tiÕt
kiÖm níc ta ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ nhng cha ®¸p øng ®ñ nhu cÇu vÒ vèn cho
ph¸t triÓn kinh tÕ trong níc. H¬n n÷a, níc ta hµng n¨m ph¶i tr¶ nhiÒu nî
cho níc ngoµi trong khi ng©n s¸ch nhµ níc lu«n trong t×nh tr¹ng th©m hôt.
ChÝnh v× vËy, ngu«ng vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi trë thµnh mét nguån
quan träng cung cÊp vèn cho sù nghiÖp ®æi míi ë níc ta.
BiÓu 3: Tæng vèn ®Çu t vµ FDI giai ®o¹n 1990-1995
§¬n vÞ tÝnh: tû ®ång (tÝnh theo gÝ n¨m 1994).
N¨m 1990 1991 1992 1993 1994 1995 Tæng
Tæng vèn ®Çu t 14917 16707 21248 34176 43100 57000 187148
Tæng vèn FDI 2226 2860 2885 12210 19492 22000 61673
Tû trong FDI (%) 14,9 17,1 13,5 35,7 45,2 38,5 32,29
17
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Nguån: ®Çu t níc ngoµi tÝnh hai mÆt cña mét vÊn ®Ò _§ç thÞ Thuý _t¹p chÝ
nghiªn cøu kinh tÕ sè1/1998 trang 7.
TÝnh chung trong s¸u n¨m tõ 1990 ®Õn 1995, vèn ®Çu t trùc tiÕp níc
ngoµi ®· ®ãng gãp kho¶ng 30% tæng vèn ®Çu t cho ph¸ triÓn kinh tÕ cña
níc ta. Tõ ®ã ®Õn nay giao ®éng quanh møc 30%.
Thø hai, nguån vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi chñ yÕu lµ ngo¹i tÖ m¹nh
vµ m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nªn ®· t¹o ra c¬ së vËt chÊt míi bæ
sung vµ hoµn thiÖn hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng, t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt cña nÒn
kinh tÕ quèc d©n nhÊt lµ c«ng nghiÖp. Chóng ta ®· tiÕp nhËn mét sè kØ thuËt -
c«ng nghÖ tiªn tiÕn trong nhiÒu ngµnh kinh tÕ nh: c«ng nghÖ th«ng tin, bu
chÝnh viÔn th«ng, th¨m dß dÇu khÝ, c«ng nghiÖp ®iÖn tö , s¶n xuÊt l¾p r¸p «t«,
xe m¸y, ho¸ chÊt ....
PhÇn lín c«ng nghÖ -kØ thuËt du nhËp vµo níc ta thuéc lo¹i trung b×nh
cña thÕ giíi nhng vÈn tiªn tiÕn h¬n nh÷ng c«ng nghÖ hiÖn cã.
Ngoµi ra, chóng ta cßn tiÕp thu häc hái ®îc nhiÒu kinh nghiÖm quant lÝ
tiªn tiÕn cña níc ngoµi nªn ®· gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng, ®a d¹ng ho¸
mÈu m¶ s¶n phÈm do ViÖt Nam s¶n xuÊt ra. Ba lµ, h¹ot ®éng cña c¸c doanh
nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®· t¹o ra mét khèi lîng hµng ho¸ vµ s¶n
phÈm lín cho xu©ts khÈu tõ ®ã gãp phÇn t¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu cho
níc ta.
BiÓu 4: Doanh thu vµ xuÊt khÈu cña khu vùc ®Çu t níc ngoµi (1988 - 1996).
§¬n vÞ tÝnh:tr.USD.
N¨m 1988 - 1992 1993 1994 1995 1996 Tæng sè
1991
Doanh thu 192 230 358 850 1277 1500 4407
XuÊt khÈu 52 112 115 350 400 780 1809
Nguån: Vµi nÐt vÒ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi t¹i ViÖt Nam_PTS.Ph¹m ThÞ
Thi_t¹p chÝ ch©u Mü ngµy nay sè 2/1997.trang 25.
18
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
TÝnh chung tõ n¨m 1988 - 1996 tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña c¸c doanh
nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi lµ1809 tr.USD b»ng 41% tæng doanh thu cña
khu vùc nµy vµ trong c¸c n¨m tØ lÖ nµy kh«ng ngõng t¨ng lªn.
Cïng víi ®Þnh híng xuÊt khÈu, c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc cã vèn
®Çu t n¬c ngoµi ®· híng vµo c¸c ngµnh thay thÕ nhËp khÈu nh: xi m¨ng,
thÐp x©y dùng ...
Bèn lµ, ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc ®Çu t níc ngoµi
®· t¹o ra mét kho¶n thu cho ng©n s¸ch th«ng qau tØ lÖ phÝ vµ thuÕ, møc ®é
t¨ng lªn qua c¸c n¨m.
BiÓu 5: Nép ng©n s¸ch cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi
(1993 - 1996).
§¬n vÞ tÝnh :tr.USD
N¨m 1993 1994 1995 1996 Tæng sè
Nép thuÕ 120 128 195 300 743
H¬n n÷a, nguån vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi cßn gãp phÇn quan träng
t¹o nªn tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao cña Viªt Nam trong thêi gian dµi,
chuyÓn dÞch c¬ c©u kinh tÕ cña ViÖt Nam theo híng c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn
®¹i hãa.
N¨m lµ, ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi cßn gãp phÇn h×nh thµnh c¸c khu
vùc c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt, vïng kinh tÕ träng ®iÓm,ngµnh c«ng gnhiÖp
mñi nhän cña nÒn kinh tÕ níc ta. TÝnh ®Õn cuèi th¸ng 7/1998, ViÖt Nam ®·
cã 54 khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt trong ®ã cã 48 khu ®i vµo ho¹t ®énh tr¶i
dµi tõ B¾c vµo Nam.
S¸u lµ, vÒ mÆt x· héi, ho¹t ®éng ®Çu t níc ngoµi ®· t¹o ra nhiÒu chæ
lµm gãp phÇn gi¶i quyÕt khã kh¨n vÒ viÖc lµm trong nÒn kinh tÕ níc ta, tiÕt
kiÖm ngo¹i tÖ cho níc ta do chñ tr¬ng thay thÕ hµng nhËp khÈu, n©ng cao
møc sèng cña ngêi lao ®éng nãi chung, ngêi d©n ®Þa ph¬ng n¬i doanh
nghiÖp ho¹t ®éng nãi riªng. ®Õn hÕt th¸ng 3/200, c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu
t níc ngoµi ®· t¹o viÖc lµm trùc tiÕp cho 299720 lao ®éng vµ hµng chôc v¹n
19
nguon tai.lieu . vn