Xem mẫu

  1. BÁO CÁO TỐT NGHIỆP Đề tài “Thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Cămpuchia - thực trạng và một số giải pháp".
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng PhÇn I TÝnh tÊt yÕu cña ®Ò ¸n Xu h­íng quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ thÕ giíi lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi më réng trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi ®· l«i kÐo tÊt c¶ c¸c n­íc vµ vïng l·nh thæ tõng b­íc héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Trong xu thÕ ®ã, chÝnh s¸ch ®ãng cöa biÖt lËp víi thÕ giíi lµ kh«ng thÓ tån t¹i. nã chØ lµ kim h·m qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña x· héi. Mét quèc gia khã cã thÓ t¸ch biÖt khái thÕ giíi v× nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc vµ kinh tÕ ®· kÐo con ng­êi xÝch l¹i gÇn nhau h¬n vµ d­íi t¸c ®éng quèc tÕ buéc c¸c n­íc ph¶i më cöa. MÆt kh¸c trong xu h­íng më cöa, c¸c n­íc ®Òu muèn thu hót ®­îc nhiÒu nguån lùc tõ bªn ngoµi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ ®Æc biÖt lµ nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi FDI: v× thÕ c¸c n­íc ®Òu muèn t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn hÕt søc ­u ®·i ®Ó thu hót ®­îc nhiÒu nguån vÒ m×nh. NhËn thøc ®­îc vÊn ®Ò nµy chÝnh phñ hoµng gia c¨mpuchia ®· thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi theo h­íng më cöa víi bªn ngoµi. kÓ tõ khi thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi ®Õn nµy, C¨mpuchia ®· thu ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ c¶ trong ph¸t triÓn kinh tÕ cò còng nh­ trong thu hót nguån vèn (FDI) tõ bªn ngoµi. hµng n¨m nguån vèn FDI tõ bªn ngoµi vµo trong n­íc t¨ng nhanh c¶ vÒ sè l­îng dù ¸n lÉn quy m« nguån vèn. Tuú nhiªn viÖc thu hót nguån vèn FDI cña C¨mpuchia vÉn thuéc lo¹i thÊp so víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ ch­a thÓ hiÖn ®­îc hÕt tiÒm n¨ng cña m×nh trong viÖc thu hót vèn FDI ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn. ChÝnh v× vËy viÖc nghiªn cøu t×nh h×nh thùc tiÔn vÒ m«i tr­êng vµ kÕt qu¶ ®Çu t­ trùc tiÕp cña c¨mpuchia lµ viÖc quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu ®Ó cã thÓ ®­a ra gi¶i ph¸p vµ h­íng gi¶i quyÕt míi nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng thu hót nguån vèn FDI ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. Víi ý nghÜa ®ã, em chän ®Ò tµi “Thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo C¨mpuchia - thùc tr¹ng vµ mét sè gi¶i ph¸p".
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng PhÇn II. Néi dung Ch­¬ng I C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ FDI I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ nguyªn nh©n dÉn tíi ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ nguyªn nh©n thùc hiÖn FDI §Çu t­ n­íc ngoµi cã thÓ nãi lµ xuÊt hiÖn tõ thêi tiÒn t­ b¶n. khi ®ã c¸c c«ng ty cña Anh, Ph¸p, Hµ Lan… ®Çu t­ vµo ch©u ¸ ®Ó khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn cho c¸c c«ng ty cña chÝnh quèc. ®Õn thÓ kú 19 qóa tr×nh tÝch tô tËp trung t­ b¶n ph¸t triÓn nhanh chãng, ®ã lµ tiÒn ®Ò cho xuÊt khÈu t­ b¶n cña c¸c n­íc lín. N¨m 1913 ®Çu t­ gia n­íc ngoµi cña Anh lµ 3,5 tû, Mü 13 tû chñ yÕu ®Ó khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn. cã thÓ nãi t­ b¶n thõa chÝnh lµ tiÒn ®Ò cho ®Çu t­ ra n­íc ngoµi, xong thùc chÊt ®ã lµ hiÖn t­îng kinh tÕ mang tÝnh tÊt yÕu, lµ kÕt qu¶ mµ qu¸ tr×nh tÝch tô tËp trung t­ b¶n mang l¹i Khi nÒn c«ng nghiÖp ph¸t triÓn viÖc ®Çu t­ trong n­íc kh«ng cßn mang l¹i nhiÒu lîi nhuËn v× lîi thÕ so s¸nh kh«ng cã n÷a. ®Ó t¨ng lîi nhuËn c¸c n­íc t­ b¶n ®Çu t­ vµo c¸c n­íc l¹c hËu h¬n v× yÕu tè s¶n xuÊt rÎ nªn lîi nhuËn cao. MÆt kh¸c c¸c c«ng ty t­ b¶n lín cÇn nguyªn liÖu vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn kh¸c ®Ó ®¶m b¶o nguån cung cÊp æn ®Þnh vµ ®¸ng tin cËy cho s¶n xuÊt. §iÒu ®ã gióp cho hä võa cã lîi nhuËn cao võa gi÷ ®­îc vÞ trÝ ®éc quyÒn. §ång thêi c¸c n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ cho r»ng m­în t­ b¶n ®Ó ph¸t triÓn cßn h¬n tù thÇn vËn ®éng hay ®i vay ®Ó mua l¹i c«ng nghÖ cña c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc ph¸t triÓn muèn thu hót ®Çu t­ vµo n­íc m×nh thi hä ph¶i tuÇn thu ph¸p luËt, sù qu¶n lÝ cña m×nh vµ nh÷ng th«ng lÖ quèc tÕ. Tuú nhiªn c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn th­êng chän nh÷ng n­íc cã ®iÒu kiÖn t­¬ng ®èi ph¸t triÓn h¬n ®Ó ®Çu t­. Bëi muèn ®Çu t­ vµo n­íc nµo ®ã ph¶i
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng cã ®iÒu kiÖn nh­ c¬ së h¹ tÇng ®ñ ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ mét sè ngµnh phô trî ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt ®êi sèng. Cßn nh÷ng n­íc l¹c hËu th× khi ®Çu t­ vµo ®ã hä ph¶i dµnh mét phÇn cho x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ c¸c ngµnh dÞch vô ®Ó phôc vô yªu cÇu s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. V× vËy mµ vµo ®Çu thÕ kû 19 ®Çu t­ vµo c¸c n­íc ph¸t triÓn t¨ng nhanh. Khi nªn kinh tÕ t­ b¶n ph¸t triÓn, nÒn kinh tÕ cña nã ph¸t triÓn cã t×nh chu kú, sau mçi chu kú kinh tÕ nÒn kinh tÕ c¸c n­íc c«ng nghiÖp l¹i d­íi vµo khung ho¶ng v­ît qua vµo giai ®o¹n nµy vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn th× hä ph¶i ®æi míi t­ b¶n cè ®Þnh. ®Çu t­ ra n­íc ngoµi lµ gi¶i ph¸p tèt nhÊt vÒ c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn cã thÓ chuyÓn may mãc vµ thiÕt bÞ cÇn thay thÕ sang c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn vµ thu hèi chi phÝ kh«ng nhá bï ®¨p cho mua s¾m may mãc míi. Ngµy nµy khi khoa häc ph¸t triÓn m¹nh, chu kú kinh tÕ ngµy cµng ng¾n th× yÕu cÇu ®æi míi lµ cÊp b¹ch v× thÕ c¸c n­íc ph¸t triÓn ph¶i lu«n t×m cho m×nh mét thÞ tr­êng ®Ó tiªu thô c«ng nghÖ lo¹i hai ®ã. Do ®ã ®Çu t­ ra n­íc ngoµi lµ biÖn ph¸p tèt nhÊt. Ngµy nµy c¸c thuyÕt kinh tÕ ®Òu chØ ra r»ng ®Çu t­ ra n­íc ngoµi th× c¶ hai n­íc ®Òu cã lîi. MÆt kh¸c chÝnh s¸ch cña c¸c n­íc ®Òu cã nh÷n thay ®æi, c¸c n­íc c«ng nghiÖp cã xu h­íng t¨ng thuÕ VAT, thuÕ thu nhËp…., c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn dïng c¸c hµng rµo b¶o hé chÆt ®Ó b¶o vÖ hµng trong n­íc, ®ång thêi ®Ó tranh thu nguån vèn n­íc ngoµi, hä chñ tr­¬ng gi¶m thuÕ vµ dµnh nh÷ng ­u ®·i lín cho nh÷ng nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. do vËy biÖn ph¸p ®Çu t­ ra n­íc ngoµi lµ biÖn ph¸p hay nhÊt ®Ó c¸c c«ng ty tranh ®­îc c¸c hµng rµo b¶o hé vµ thuÕ. Mét lÝ do kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn lµ viÖc sau khi dµnh ®­îc ®éc lËp c¸c quèc gia ®Òu tiÕn hµnh c¸c b­íc ph¸t triÓn kinh tÕ theo h­íng më cöa t¨ng c­ëng quan hÖ quèc tÕ nªn cã nhu cÇu lín vÒ ho¹t ®éng ®Çu t­ ®Ó kh«i phôc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Ó ®Êt n­íc tho¸t khái nghÌo l¹c hËu. ®©y lµ c¬ héi ®Ó c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ chiÕm lÊy c¸c thÞ tr­êng cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ con ®­êng ng¨n nhÊt ®Ó ®­îc c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn chÊp thuËn.
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng 2. Mét sè thuyÕt vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi. 2.1. Lý thuyÕt chu kú sèng Lý thuyÕt nµy gi¶i thÝch t¹i sao c¸c nhµ s¶n xuÊt l¹i chuyÓn h­íng ho¹t ®éng kinh doanh tõ xuÊt khÈu sang thùc hiÖn FDI. Lý thuyÕt cho r»ng ®Çu tiªn c¸c nhµ s¶n xuÊt t¹i chÝnh quèc ®¹t ®­îc lîi thÕ ®éc quyÒn xuÊt khÈu nhê viÖc cho gi¸ ®êi nh÷ng s¶n phÈm míi, s¶n xuÊt vÉn tiÕp tôc tËp trung t¹i chÝnh quèc nµy c¶ chØ khi phÝ s¶n xuÊt ë n­íc ngoµi cã thÓ thËp h¬n. Trong thêi kú nµy ®Ó x©m nhËp thÞ tr­êng n­íc ngoµi th× c¸c n­íc thùc hiÖn viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸. Tuú nhiªn khi s¶n phÈm trë nªn chuÈn ho¸ trong thêi kû t¨ng tr­ëng c¸c nhµ s¶n xuÊt khuyÕn khÝch ®Çu t­ ra n­íc ngoµi nh»m tËn dông chi phÝ s¶n xuÊt thËp vµ quan träng h¬n lµ ng¨n chÆn kh¶ n¨ng ®Ó rêi thÞ tr­êng vµo nhµ s¶n xuÊt ®i¹ ph­êng. 2.2. Lý thuyÕt vÒ quyÒn lîi thÞ tr­êng. Lý thuyÕt cho r»ng FDI tån t¹i do nh÷ng hµnh vi ®Æc biÖt cña ®éc quyÒn nhãm trªn ph¹m vi quèc tÕ nh­ ph¶n øng ®éc quyÒn nhãm, hiÖu qu¶ kinh tÕ bªn trong do quy m« s¶n xuÊt vµ sù liªn kÕt ®Çu t­ n­íc ngoµi theo chiÒu réng. TÊt c¶ nh÷ng hµnh vi nµy ®Òu nh»m h¹n chÕ c¹nh tranh më réng thÞ tr­êng vµ ng¨n kh«ng cho ®èi thu kh¸c x©m nhËp vµo ngµnh. FDI theo chiÒu réng tån t¹i khi c¸c c«ng ty x©m nhËp vµo n­íc kh¸c vµ s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm trung gian, sau ®ã c¸c s¶n phÈm nµy ®­îc xuÊt ng­îc trë l¹i vµ ®­îc s¶n xuÊt víi t­ c¸ch lµ ®Çu vµo cho s¶n xuÊt cña chñ nhµ hay tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm ®· hoµn thµnh cho nh÷ng ng­êi tiªu thô cuèi cïng. Theo thuyÕt nµy c¸c c«ng ty thùc hiÖn FDI v× mét sè lý do: thø nhÊt: do nguån cung cÊp nguyªn liÖu ngµy cµng khan hiÕm c¸c c«ng ty ®Þa ph­êng kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng tham do khai th¸c. do vËy c¸c MNC tranh thñ lîi thÕ c¹nh tranh trªn c¬ së khai th¸c nguyªn liÖu t¹i ®Þa ph­¬ng. ®iÒu ®ã gi¶i thÝch t¹i sao FDI theo chiÒu réng ®­îc thùc hiÖn ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Thø hai, th«ng qua c¸c liªn kÕt FDI däc c¸c c«ng ty ®éc quyÒn nhãm lËp nªn c¸c hµng rµo kh«ng cho c¸c c«ng ty kh¸c tiÕp cËn tíi nh÷ng nguån nguyªn
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng liÖu cña chung. Thø ba, FDI theo chiÒu réng cßn t¹o ra lîi thÕ vÒ chi phÝ th«ng qua viÖc c¶i tiÕn kû thuËt b»ng c¸ch phèi hîp s¶n xuÊt vµ chuyÒn giao c¸c s¶n phÈm gi÷a c¸c c«ng ®o¸n kh¸c nhau cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. 2.3. Lý thuyÕt vÒ tÝnh kh«ng hoµn h¶o cña thÞ tr­êng Lý thuyÕt nµy cho r»ng khi xuÊt hiÖn trªn thÞ tr­êng cho ho¹t ®éng kinh doanh kÐm hiÖu qu¶ ®i c¸c c«ng ty thùc hiÖn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi nh»m khuyªn khÝch ho¹t ®éng kinh doanh vµ v­ît qua yÕu tè kh«ng hoµn h¶o ®ã. Cã hai yÕu tè kh«ng hoµn h¶o cña thÞ tr­êng lµ rµo c¶n th­¬ng m¹i vµ kiÕn thùc ®Æc biÖt - C¸c rµo c¶n th­¬ng m¹i thuÕ vµ h¹n ng¹ch… - KiÕn thùc ®Æc biÖt lµ chuyªn m«n kü thuËt cña c¸c kü s­ hay kh¶ n¨ng tiÕp thÞ ®Æc biÖt cña c¸c nhµ qu¶n lÝ khi c¸c kiÕn thùc naú chØ lµ chuyªn m«n kü thuËt th× c¸c c«ng ty cã thÓ b¸n cho c¸c c«ng ty n­íc ngoµi víi mét gi¸ nhÊt ®Þnh ®Ó hä cã thÓ s¶n xuÊt s¶n phÈm t­¬ng tù. Nh÷ng khi kiÕn thùc ®ã n»m trong con ng­êi th× gi¶i ph¸p duy nhÊt ®Ó sö dông c¬ héi thÞ tr­êng t¹i n­íc ngoµi lµ thùc hiÖn FDI. MÆt kh¸c nÕu c¸c c«ng ty b¸n c¸c kiÕn thùc ®Æc biÖt cho n­íc ngoµi th× hä l¹i sî t¹o ra ®èi thñ c¹nh tranh trong t­¬ng lai. 2.4. Lý thuyÕt chiÕt trung C¸c c«ng ty sÏ thùc hiÖn FDI khi hé tô ®ñ ba lîi thÕ: ®Þa ®iÓm, së h÷u, néi ®Þa ho¸ vÒ ®Þa ®iÓm lµ c¸c ­u thÕ cã ®­îc do tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh nh÷ng ­u thÕ vÒ ®Þa ®iÓm cã thÓ lµ c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn, nguån lao ®éng l·nh nghÒ vµ rÓ… Së h÷u lµ ­u thÕ cho mét c«ng ty cã c¬ héi tham gia së h÷u mét sè tµi s¶n nhÊt ®Þnh nh­ nh·n hiÖu s¶n phÈm, kiÕn thøc kü thuËt hay c¬ héi qu¶n lý…. Néi ®Þa hãa lµ ­u thÕ ®¹t ®­îc cho viÖc néi ho¸ ho¹t ®éng s¶n xuÊt thay v× chuyÓn nã ®Õn mét thÞ tr­êng kÐm hiÖu qu¶ h¬n. ThuyÕt nµy kh¼ng ®Þnh r»ng khi héi tô ®Çy ®ñ c¸c lîi thÕ trªn, c¸c c«ng ty sÏ thùc hiÖn FDI.
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng II. Kh¸i niÖm, Vai trß vµ §Æc ®iÓm cña FDI 1. Kh¸i niÖm FDI C¸c quan ®iÓm vµ ®Þnh nghÜa vÒ FDI ®­îc ®­a ra tuú gèc ®é nh×n nhÊt cña c¸c nhµ kinh tÕ nªn rÊt phßng phï vµ ®a d¹ng. qua ®ã, ta cã thÓ rót ra mét ®Þnh nghi· chung nhÊt nh­ sau . FDI lµ lo¹i h×nh kinh doanh mµ nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi bá vèn, tù thiÕt lËp c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh cho riªng m×nh, ®øng chñ së h÷u, tù qu¶n lÝ, kh¸i th¸c hoÆc thuÕ ng­êi qu¶n lÝ, khai th¸c c¬ së nµy, hoÆc hîp t¸c víi ®èi t¸c n­íc së t¹i thµnh lËp c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh vµ tham gia qu¶n lÝ, còng víi ®èi t¸c n­íc së t¹i chia sÎ lîi nhuËn vµ rñi ro. 2. Nguån gèc vµ B¶n chÊt cña FDI FDI lµ ®êi muén h¬n c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c vµi ba thËp kû nh÷ng FDI nhanh chãng x¸c lËp vÞ trÝ cña m×nh trong quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. FDI trë thµnh mét xu thÕ tÊt yÕu cña lÞch sö, mét nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu cña mäi n­íc trªn thÕ giíi kÓ c¶ nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn, nh÷ng n­íc c«ng nghiÖp míi hay nh÷ng n­íc trong khèi OPEC vµ nh÷ng n­íc ph¸t triÓn cao. B¶n chÊt cña FDI lµ: - Cã sù thiÕt lËp vÒ quyÒn së h÷u vÒ t­ b¶n cña c«ng ty mét n­íc ë mét n­íc kh¸c - Cã sù kÕt hîp quyÒn së h÷u víi quyÒn qu¶n lÝ c¸c nguån vèn ®· ®­îc ®Çu t­ - Cã kÌm theo quyÒn chuyªn giao c«ng nghÖ vµ kü n¨ng qu¶n lÝ - Cã lliiªn quan ®Õn viiÖc më rréng tthÞÞ ttrr­êng cña c¸c c«ng tty ®a quèc giia - Cã ªn quan ®Õn v Öc më éng h ­êng cña c¸c c«ng y ®a quèc g a - G¾n liªn víi sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng tµi chÝnh quèc tÕ vµ th­¬ng m¹i quèc tÕ 3. Vai trß cña FDI Ho¹t ®éng FDI cã t×nh hai mÆt víi n­íc ®Çu t­ còng nh­ n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ ®Òu cã t¸c ®éng tiªu cùc vµ t¸c ®éng tÝch cùc.
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng Tr­íc hÕt ®èi víi n­íc ®i ®Çu t­( n­íc chñ nhµ) FDI cã vai trß chñ yÕu sau:  T¸c ®éng tÝch cùc Do ®Çu t­ lµ ng­êi n­íc ngoµi lµ ng­êi trùc tiÕp ®iÒu hµnh vµ qu¶n lÝ vèn nªn hä cã tr¸ch nhiÖm cao, th­êng ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh cã lîi cho hä. V× thÕ hä cã ®¶m b¶o hiÖu qu¶ cña vèn FDI. ®Çu t­ n­íc ngoµi më réng ®­îc thÞ tr­êng tiªu thÞ s¶n phÈm nguyªn liÖu, c¶ c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ trong khu vùc mµ hä ®©ï t­ còng nh­ trªn thÕ giíi. Do khai th¸c ®­îc nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ lao ®éng rÎ, thÞ tr­êng tiªu thô réng lín nªn cã thÓ më réng quy m«, khai th¸c ®­îc lîi thÕ kinh tÕ cña quy m« tõ ®ã cã thÓ n©ng cao n¨ng suÊt, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tr¸nh ®­îc c¸c hµng rµo b¶o hé m©u dÞch vµ phÝ mËu dÞch cña n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ víi th«ng qua FDI chñ ®Çu t­ hay doanh nghiÖp n­íc ngoµi x©y dùng ®­îc c¸c doanh nghiÖp cña m×nh n»m trong lßng n­íc th× hµnh chÝnh s¸ch b¶o hé.  T¸c ®éng tiªu cùc. Khi c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc ®Çu t­ ra n­íc ngoµi th× trong nø¬c sÏ mÊt ®i kho¶n vèn ®Çu t­, khã kh¨n h¬n trong viÖc t×m nguån vèn ph¸t triÓn còng nh­ gi¶i quyÕt viÖc lµm. do ®ã trong n­íc cã thÓ dÉn tíi nguy c¬ suy tho¸i, v× thÕ mµ n­íc chñ nhµ kh«ng ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch khuyªn khÝch cho viÖc ®Çu t­ ra n­íc ngoµi. ®©ï t­ ra n­íc ngoµi th× doanh nghiÖp sÏ ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu rñi ro h¬n trong m«i tr­êng míi vÒ chÝnh trÞ, sù xung ®ét vò trang cña c¸c tæ chøc trong c¸c quèc gia hay nh÷ng tranh chÊp néi bé cña quèc gia hay ®¬n thuÇn chØ lµ sù thay ®æi trong chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt cña quèc gia tiÕp nhËn… tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã ®Òu khiÕn cho c¸c doanh nghiÖp cã thÓ rêi vµo t×nh tr¹ng mÊt tµi s¶n c¬ së h¹ tÇng. Do vËy mµ hä th­êng ph¶i ®Çu t­ vµo c¸c n­íc æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ còng nh­ trong chÝnh s¸ch vµ m«i tr­êng kinh tÕ. §èi víi n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ th× ho¹t ®éng FDI cã t¸c ®éng:  T¸c ®éng tÝch cùc.
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng - Nhê nguån vèn FDI ®Çu t­ mµ cã thÓ cã ®iÒu khiÕn tèt ®Ó khai th¸c tèt nhÊt c¸c lîi thÕ vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn, vÞ trÝ ®Þa lÝ. Bëi c¸c n­íc tiÕp nhËn th× th­êng lµ n­íc ®ang ph¸t triÓn cã tµi nguyªn song kh«ng biÖt c¸ch khai th¸c. - T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó khai th¸c ®­îc nguån vèn tõ bªn ngoµi do kh«ng quy ®Þnh møc vèn gãp tèi ®a mµ chØ quyÕt ®Þnh møc vèn gãp tèi thiÓu cho nhµ ®Çu t­. - Th«ng qua viÖc hîp t¸c víi doanh nghiÖp n­íc ngoµi hay c¹nh tranh víi doanh nghiÖp n­íc ngoµi vµ tiÕp thu ®­îc kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i hay tiÕp thu ®­îc kÝnh nghiÖm qu¶n lÝ kinh doanh cña hä. - T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó t¹o viÖc lµm, t¨ng tèc ®é t¨ng tr­ëng cña ®èi t­îng bá vèn còng nh­ t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ, qua ®ã n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. - KhuyÕn khÝch doanh nghiªp trong n­íc t¨ng n¨ng lùc kinh doanh, c¶i tiÕn c«ng nghÖ míi n©ng cao n¨ng suÊt chÊt l­îng gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm do ph¶i c¹nh tranh víi doanh nghiÖp n­íc ngoµi, mét mÆt kh¸c th«ng qua hîp t¸c víi n­íc ngoµi cã thÓ më réng thÞ tr­êng th«ng qua tiÕp cËn víi b¹n hµng cña ®èi t¸c ®©ï t­.  T¸c ®éng tiªu cùc - NÕu kh«ng cã quy ho¹ch cô thÓ vµ khoa häc, cã thÓ ®Çu t­ trµn lan kÐm hiÖu qua, tµi nguyªn thiªn nhiªn cã thÓ bÞ khai t¸hc bõa b¹i vÒ sÏ g©y ra « nhiÔm m«i tr­êng nghiÖm träng - M«i tr­êng chÝnh trÞ trong n­íc cã thÓ bÞ ¶nh h­ëng, c¸c chÝnh s¸ch trong n­íc cã thÓ bÞ thay ®æi do khi ®Çu t­ vµo th× c¸c nhµ ®Çu t­ th­êng cã c¸c biÖn ph¸p vËn ®éng quan chøc ®Þa ph­êng theo h­íng cã lîi cho m×nh. - HiÖu qu¶ cña ®Çu t­ phô thuéc vµo n­íc tiÕp nhËn cã thÓ tiÕp nhËn tõ c¸c n­íc ®i ®Çu t­ nh÷ng c«ng nghÖ thiÕt bÞ l¹c hËu kh«ng phï hîp víi nÒn kinh tÕ g©y « nhiÔm m«i tr­êng. - C¸c lÜnh vùc vµ ®Þa ban ®Çu t­ phôc thuéc vµo sù lùa chän cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi mµ kh«ng theo ý muèn cña n­íc tiÕp nhËn. Do vËy viÖc
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng bæ trÝ c¬ cÊu ®Çu t­ sÏ gÆp khã kh¾n sÏ t¹o ra sù ph¸t triÓn mÊt c©n ®èi gi÷a c¸c vïng. - Gi¶m sè l­îng doanh nghiÖp trong n­íc do qu¸ tr×nh c¹nh tranh nªn nhiÒu doanh nghiÖp trong n­íc bÞ ph¸ s¶n. hay ¶nh h­ëng tíi can cÇn thµnh to¸n quèc tÕ do sù di chuyÓn cña c¸c luång vèn còng nh­ luång hµng ho¸ ra vµo trong n­íc. - Ngµy nµy hÇu hÕt viÖc ®µu t­ lµ cña c¸c c«ng ty ®a quèc gia v× thÕ c¸c n­íc tiÕp nhËn th­êng bÞ thua thiÖt, thÊt thu thuÕ hay c¸c liªn doanh sÏ ph¶i chuyÓn thµnh doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi do c¸c vÊn ®Ò chuyÓn nh­îng gi¸ néi bé cña c¸c c«ng ty nµy. 4. §Þa ®iÓm cña FDI C¸c chñ ®Çu t­ thùc hiÖn ®Çu t­ trªn n­íc së t¸c ph¶i tuÇn thu ph¸p luËt cña n­íc ®ã. - H×nh thùc nµy th­êng mang t×nh kh¶ thi vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cao - Tû lÖ vèn quy ®Þnh vèn ph©n chia quyÒn lîi vµ ngi· vô c¸c chñ ®Çu t­ - Thu nhËp chñ ®Çu t­ phôc thuéc vµo kÕt qu¶ kinh doanh - HiÖn t­îng ®a cùc vµ ®a biÕn trong FDI lµ hiÖn t­îng ®Æc thï, kh«ng chØ gåm nhiÒu bªn víi tû lÖ gãp vèn kh¸c nhau mµ cßn c¸c h×nh thùc kh¸c nhau cña t­ b¶n t­ nh©n vµ t­ b¶n nhµ n­ãc còng tham gia. - Tån t¹i hiÖn t­îng hai chiÒu trong FDI mét n­íc võa nhËn ®Çu t­ võa thùc hiÖn ®Çu t­ ra n­íc ngoµi nh»m tËn dông lîi thÕ so sanh gi÷a c¸c n­íc -Do nhµ ®Çu t­ muèn ®Çu t­ vµo th× ph¶i tuÇn thu c¸c quyÕt ®Þnh cña nø¬c së t¹i th× nªn vèn tû lÖ vèn tèi thiÓu cña nhµ ®Çu vµo vèn ph¸p ®Þnh cña dù ¸n lµ do luËt ®Çu t­ cña mçi n­íc quyÕt ®Þnh. C¨mpuchia quyÕt ®Þnh lµ 40% trong khi ë Mü l¹i quyÕt ®Þnh l¹i Quy ®Þnh 10% vµ mét sè n­íc kh¸c l¹i lµ 20%. - C¸c nhµ ®Çu t­ lµ nguån bá vèn vµ ®ãng thêi tù m×nh trùc tiÕp qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh dù ¸n. quyÒn qu¶n lÝ phôc thuéc vµo vèn ®ãng gãp mµ chñ
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng ®Çu t­ ®· gãp trong vèn ph¸p ®Þnh cña dù ¸n. nÕu doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi th× hä cã toµ quyÒn quyÕt ®Þnh - KÕt qu¶ thu ®­îc tõ dù ¸n ®­îc ph©n chia cho c¸c bªn theo tû lÖ vèn gãp vµo vèn ph¸p ®Þnh sau khi ®· nép thuÕ cho n­íc së t¹i vµ tr¶ lîi tøc cæ phÇn cho c¸c cæ ®ång nÕu lµ c«ng ty cæ phÇn. - FDI th­êng ®­îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc x©y dùng míi hay mua l¹i mét phÇn hoÆc toµn bé doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng, th«ng qua viÖc mua cæ phiÕu ®Ó th«ng tin x¸c nhËn 5. C¸c lý luËn kh¸c vÒ FDI 5.1. Lý luËn vÒ chu kú s¶n phÈm Lý luËn nµy ®Ò cËp tíi chu kú ph¸t triÓn cña chu kú tuæi thä cña s¶n phÈm quyÕt ®Þnh c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®Çu t­ ra ngoµi ®Ó chiÕm lÜnh thÞ tr­êng ra n­íc ngoµi. Lý thuyÕt nµy ®­îc RAYMOND VERNON x©y dùng n¨m 1966, nhÊn m¹nh vÒ vßng ®êi cña mét s¶n phÈm bao gåm 3 thêi kû: thêi kû s¶n phÈm míi, thêi kû s¶n phÈm hoµn thiÖn, thêi kû s¶n phÈm tiªu chuÈn hay chÝnh muèi. Lý thuyÕt nµy chØ ra r»ng chØ ®­îc thùc hiÖn khi s¶n phÈm b­íc sang thêi kû chuÈn ho¸ vµ chi phsi s¶n xuÊt lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh khi c¹nh tranh. Lý luËn trªn nµy v¹ch ra sù kh¸c nhau vÒ tÇm quan träng cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt trong c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn s¶n phÈm, lµ c¸i lµm nµy n¶y sinh quy luËt chiÕn dÞch lîi thÕ 5.2. QuyÕt cÇu thµnh h÷u c¬ cña ®Çu t­ C¹nh tranh thÞ tr­êng ®ang ®­îc më réng, tiÒn ®Ò sèng cña xÝ nghiÖp lµ ph¶i tiÕp tô t¨ng tr­ëng, ®Çu t­ ra n­íc ngoµi nh»m b¶o vÖ vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ tr­êng ngµy cµng më réng. xÐt d­íi gèc ®é cña quy luËt ®Çu t­, muèn duy tr× n¨ng lùc thu lêi cña ®Çu t­ th× ph¶i tiÕn hµnh ®Çu t­ míi nªó kh«ng th× thu lao cña ®Çu t­ sÏ gi¶m, c¸c nhµ ®Çu sÏ ®Çu t­ ra n­íc ngoµi víi môc ®Ých ng¾n ngõa ®èi thu c¹nh tranh chiÕm lÜnh thÞ tr­êng.
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng 5.3. Lý luËn vÒ ph©n t¸n rñi ro H.M. Markawitey cho r»ng sù lùa chän ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ lµ ®Çu t­ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, tøc lµ phÇn t¸n ho¸, møc bï trõ thï lao gi÷a c¸c h¹ng môc ®Çu t­ thÊp hoÆc Êm sÏ cã thÓ khiÕn cho thï lao dù kiÕn lín gi¸ trÞ cña biÕn ®é vÒ thï lao. §a d¹ng ho¸ lµm cho s¶n phÈm cã sù kh¸c biÖt, sù kh¸c biÖt theo chiÒu ngang, sù kh¸c biÖt theo chiÒu réng cã thÓ ph©n t¸n rñi ro III. Xu h­íng vËn ®éng cña FDI 1. FDI t¨ng nhanh vµ chiÕm tû träng ngµy cµng lín trong tû träng vèn ®Çu t­. Tæng l­u chuyÓn vèn quèc tÕ ngµy cµng t¨ng nhanh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y kho¶ng 20 ®Õn 30% mét n¨m. ®iÒu ®ã cho th©ý xu thÕ quèc tÕ ho¸ ®êi sèng ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh, c¸c n­íc ®Òu phôc thuéc lÉn nhau vµ tham gia tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Nh÷ng n¨m 1970, vèn FDI thÕ giíi hµng n¨m t¨ng 25 tû ®o la mü, ®Õn nh÷ng n¨m 1980 ®Õn 1985 l­îng vèn FDI thÕ giíi hµng n¨m t¨ng 50 tû USD n¨m 1988 l­îng vèn FDI thÕ giíi lµ 158 tû USD chung nh­ng n¨m 1990 ®Õn 1993 l­îng vèn FDI thÕ giíi kh«ng ngõng t¨ng va dõng ë møc d­íi 200 tû USD ®Õn n¨m 1994 vèn FDI thÕ giíi t¨ng 226 tû USD n¨m 1995 cßn sè ®ã lµ 235 USD ®Õn n¨m 1998 vèn FDI cña toµn thÕ giíi lªn tíi 4000 tû USD t¨ng 20 % víi n¨m 1997 vµ cho ®Õn hÕt n¨m 2002 l­îng FDI cña thÕ giíi lµ 4500 tû USD ®iÒu ®ã chøng tá ho¹t ®éng FDI ngµy cµng ®ùoc nhiÒu n­íc tiÕn hµnh. H­íng ph¸t triÓn FDI: Tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø 2 vèn FDI chñ yÕu ®æ vµo c¸c n­íc ch©u ©u bëi ®Çu t­ thêi ®ã m¹nh nhÊt lµ Mü, c¸c c«ng ty cña Mü thùc hiÖn theo kÕ ho¹ch MARSHAL ®Ó thóc ®Èy nÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc ®ång m×nh. Thêi kû sau ®ã khi nÒn kinh tÕ t©y ©u vµ nhËt b¶n phôc håi, thÕ giíi h×nh thµnh ba trung t©m Mü, T©y ¢u, NhËt B¶n, FDI chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn trong c¸c n­íc c«ng nghiÖp nh»m cñng cè tiÒm lùc cña m×nh. Nh÷ng n¨m 50 do suy tho¸i réng kh¾p trong giíi t­ b¶n th× FDI cã xu h­íng chuyÓn sang c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn.
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng B¶ng 1: §Çu t­ trôc tiÕp n­íc ngoµi trªn thÕ giíi 1987 1988 1989 1990 1991 1992 Nhãm n­íc 1986 Tæng sè 78 133 159 195 184 194 226 N­íc CNPT 64 108 129 165 152 114 142 Nø¬c §PT 14 25 30 30 52 80 84 Nguån: World Investment Report, UN, New york Nguyªn nh©n cña sù chuyÓn h­íng nµy lµ v×: - Suy tho¸i kinh tÕ cã t×nh chu kû, sù tù tôt gi¶m l·i suÊt vµ lîi nhuËn cña n­íc ph¸t triÓn ®Ó ®¹t ®­îc lîi nhuËn cao buéc c¸c nhµ ®Çu t­ ph¶i t×m ®Þa ban míi ®ã lµ thÞ tr­êng cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. - Xu h­íng toµn cÇu ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ ¶nh h­ëng l©u dµi tíi sù chuyÓn h­íng ®Çu t­ v× nhiÖm ®é t¨ng nhanh nh­ hiÖn nµy th× c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn chiÕm tû träng lín trong s¶n xuÊt vµ th­¬ng m¹i quèc tÕ, ®ã lµ n¬i thu hót FDI hÊp dÉn. MÆt kh¸c khi viÖc c¶i c¸ch m¹nh mÏ thÞ tr­êng tµi chÝnh cña c¶ n­íc ph¸t triÓn lÉn c¸c nø¬c ®ang ph¸t triÓn dÉn tíi sù c¹nh tranh gay gÆt trong thu hót FDI. - T¸c ®éng cña quèc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt khiÕn c¸c nø¬c c«ng nghiÖp ph¶i th­êng xuyªn thay thÕ may mãc thiÕt bÞ l¹c hËu ®Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy hä ph¶i t×m ®­îc n¬i ®Ó chuyÓn giao c¸c c«ng nghÖ, ®ã lµ c¸c nø¬c ®ang ph¸t triÓn c¸c n­íc c«ng nghiÖp l¹i thu ®­îc gi¸ trÞ míi. - ThÕ giíi xuÊt hiÖn nhiÒu vÊn ®Ò mµ mét m×nh c¸c n­íc c«ng nghiÖp kh«ng thÓ gi¶i quyÕt hÕt v× thÕ cÇn ph¶i hîp t¸c víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. - C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®¹t ®­îc nh÷ng thanh t­u to lín, vÒ kinh tÕ, ®¶m b¶o m«i tr­êng vÜ m« vµ c¶i thiÖt m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi, tham gia ngay cµng m¹nh vµo phÇn c«ng lao ®éng quèc tÕ, ®iÒu ®ã ngµy cµng thu hót ®­îc FDI. Tuú nhiªn ngµy nµy l­îc vèn FDI vÉn chñ yÕu trong khèi OECD, 80% l­îng FDI vÉn h­íng vµo c¸c n­íc ph¸t triÓn. Theo dù ®o¸n cña WB l­îng FDI vµo c¸c n­íc song l­îng FDI vÉn tiÕp tôc t¨ng vµo c¸c n­íc ph¸t triÓn,
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng ®Ó thu hót ®­îc nhiÒu l­îng FDI h¬n n÷a cÇn tiÕp tôc t¹o ra sù æn ®Þnh trong m«i tr­êng chÝnh trÞ x· héi vµ tèc ®é t¨ng tr­ëng cao ®ã lµ nh©n tè lín c¬ b¶n, kh«ng thÓ thiÕu trong thu hót FDI IV. Sù phÇn bè FDI kh«ng ®Òu cho c¸c khu vùc ®Þa lÝ Nh÷ng n¨m 1960 tinh ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng cao, vèn ®Çu t­ chñ yÕu tËp trung vµo khu vùc nµy. Sau ®ã nh÷ng n¨m 1970 ®Õn n¨m 1980 l¹m ph¸t t¨ng nhanh cã dÊu hiÖu suy tho¸i khñng ho¶ng nªn l­îng vèn FDI cã xu h­íng chuyÓn sang c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ë §«ng Nam ¸, n¬i cã c¶i c¸ch míi ®ang lµ nÒn kinh tÕ n¨ng ®éng nhÊt trªn thÕ giíi. B¶ng 2: FDI vµo khu vùc c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn thêi kû 86 ®Õn 90 Khu vùc FDI b×nh qu©n 1 n¨m ( tû USD) Tèc ®é t¨ng b×nh qu©n (%) Mü La tinh 26 22 T©y ¸ 0,4 17 14 37 §«ng Nam ¸ Ch©u phÝ 3 6 Nguån: World Investment Report, UN, New york Nguån FDI vµo §«ng Nam ¸ chñ yÕu lµ tõ Mü, NhËt B¶n vµ c¸c nø¬c c«ng nghiÖp kh¸c. Trong sè c¸c n­íc cã vèn FDI t¨ng ph¶i kÓ ®Õn Th¸i Lan, Singapore, Malaysia, ®Çu t­ vµo §«ng Nam ¸ lµ do: - T¨ng tr­ëng cao vµ æn ®Þnh, còng c¸c c¶i c¸ch vÒ tµi chÝnh lµ nªn t¨ng thu hót FDI - §ång yªn t¨ng gi¸ khiÕn NhËt ®Çu t­ ra n­íc ngoµi nhiÒu h¬n vµo §«ng Nam ¸ lµ thÞ tr­êng quen thuéc cña NhËt - Kh¶ xuÊt khÈu cña c¸c n­íc §«ng Nam ¸ t¨ng nhanh nªn d­ c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, t¹o ra t­ b¶n thõa cÇn t×m n¬i ®Çu t­, kÕt hîp víi xu
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng h­íng liªn kÕt khu vùc ph¸t triÓn m¹nh nªn FDI t¨ng nhanh phÇn nhiÒu còng lµ do c¸c nhµ ®Çu t­ khu vùc - Do c¸c n­íc §«ng Nam ¸ ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®Çu t­ vµ x©y dùng nhiÒu c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt ®ång thêi cã nhiÒu ­u ®·i cho nhµ ®Çu t­ khi ®Çu t­ vµo c¸c khu ®ã - ChuyÓn sang nh÷ng n¨m 90 ®Õn 94 l­îng FDI cã xu h­íng t¨ng trë l¹i trong khu vùc Mü La tÝnh vµ khu vùc ch©u phÝ, ®ång ©u nh÷ng n¨m 96 ®Õn 98 do gÆp ph¶i cuéc khung ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ nÒn l­îng FDI trong khu vùc §«ng Nam ¸ gi¶m m¹nh, tuú vËy nã cã xu h­íng t¨ng trë l¹i tõ ®Çu n¨m 99. L­îng FDI t¨ng kh«ng ®Òu trong khu vùc c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn song l¹i chñ yÕu tËp trung vµo mét sè n­íc nh­ trung quèc, Brazil, Nga vµ mét sè n­íc NEC §«ng Nam ¸, l­îng FDI vµo c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn vÉn lµ chñ yÕu. Mü lµ n­íc cã l­îng FDI lín nhÊt trªn thÕ giíi chiÕm h¬n 1/ 4 l­îng FDI trªn thÕ giíi. Tuú nhiªn FDI cña EU lín h¬n lµ vµo Mü. V. Kinh nghiÖm thu hót FDI cña mét sè n­íc Trung quèc lµ n­íc rÊt thµnh c«ng trong viÖc thu hót FDI (trong n¨m 2002,l­îng FDI vµo trung quèc ®¹t 55 tû USD), cßn Malaysia lµ quèc gia mµ nhÊt ®­îc vèn FDI tõ EU nhiÒu nhÊt trong khu vùc §«ng Nam ¸ (®Õn cuèi n¨m 2002, c¸c nhµ ®Çu t­ EU ®· ®Çu t­ gÇn 98 tû USD vµo Malaysia.) v× vËy nh÷ng chÝnh s¸ch chèng viÖc thu hót FDI cña quèc gia nµy lµ kinh nghiÖm rÊt quý b¶n víi C¨mpuchia ®Ó t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp nh»m thu thót FDI nãi chung vµ FDI tõ Eu nãi riªng. 5.1 Trung quèc Tõ n¨m 1979 ®Õn nµy nguån FDI vµo trung quèc lu«n cã sù t¨ng tr­ëng, sù t¨ng tr­ëng ®ã g¾n liªn víi chu tr­ëng, biÖn ph¸p khuyÕn khÝch FDI cña nhµ l·nh ®¹o Trung Quèc
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng 5.2 Malaysia Sau cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ Ch©u ¸ n¨m 1997, Malaysia ®· ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. VI. ®èi víi nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi dµi h¹n - TiÕp tôc chÝnh s¸ch thÆt chÆt tiÒn tÖ ®Ó æn ®Þnh m«i tr­êng ®Çu t­ n­íc ngoµi. - Phôc håi khu vùc tµi chÝnh ng©n hµng ®Ó t¨ng thªm niÒm tin cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cô thÓ lµ + Thµnh lËp quü Danaharta ®Ó mua l¹i c¸c kho¶n nî kh«ng thÓ hoµn tr¶ cña c¸c ng©n hµng vµ kiÓm so¸t l¹i viÖc thu c¸c kho¶n nî nµy, còng nh­ phôc håi viÖc vay vèn cña c¸c c«ng ty + X¸c nhËp 58 ng©n hµng vµ c«ng ty tµi chÝnh thµnh 10 ng©n hµng lín h¬n. + Giíi h¹n tèc ®é vay vèn ë møc 15 % gi¶m 1/2 so víi 1997 - Cho phÐp ng­êi n­íc ngoµi së h÷u 61 % cæ phÇn trong c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµo ngµnh viÔn th«ng, sau 5 n¨m tû lÖ nµy cßn rót xuèng 49%, trong lÜnh vùc b¶o hiÓm th× tèi ®a lµ 51 % - Cho phÐp nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cã cæ phÇn trong hai doanh nghiÖp lín thuéc quyÒn qu¶n lý chÆt chÏ cña chÝnh phñ, ®ã lµ h·ng hµng kh«ng Malaysia vµ tËp ®o¸n s¶n xuÊt « t« Protoan. - Cho phÐp ng­êi n­íc ngoµi cã thÓ mua c¸c tµi s¶n chiÕn l­îc cña quèc gia vµ ®­îc qu¶n lý mét sè s©n bay cña ®Êt n­íc - KhuyÕn khÝch c¸c xÝ nghiÖp võa vµ nhá tham gia vµo ch­¬ng tr×nh “ ng­êi cung cÊp toµn cÇu” n¨m 1999 ®Ó më réng vµ liªn kÕt néi ®Þa c¸c c«ng ty ®Çu t­ n­íc ngoµi ( ®Æc biÖt lµ TNCs). Theo ch­¬ng tr×nh nµy, c¸c c«ng ty ®i¹ ph­êng sÏ ®­îc TNCs ®µo t¹o kü n¨ng l·nh ®¹o, c«ng nghÖ s¶n xuÊt víi chi phÝ ®­îc chÝnh phñ trî cÊp 55 % th«ng qua ch­¬ng tr×nh nay, cÊp kü n¨ng”. Bang Penang- lµ bang cã m¹ng l­êi c¸c c«ng ty ®iÖn tö lín nhÊt cña Malaysia chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh nµy cã 8 TNCs vµ 9 XÝ nghiÖp võa vµ nhá tham gia ch­¬ng tr×nh nµy.
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng Ch­¬ng II Thùc tr¹ng thu hót FDI ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i C¨mpuchia I kh¸i qu¸t vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ, x· héi cña C¨mpuchia C¨mpuchia lµ mét n­íc n«ng nghiÖp víi kho¶ng 80% d©n sè lµm n«ng nghiÖp. NÒn kinh tÕ C¨mpuchia bÞ tµn ph¸ bëi chÕ ®é c¶i trÞ cña Kh¬ me ®á trong giai ®o¹n 1975 ®Õn 1979. Sau khi ViÖt Nam ®¸nh ®uæi kh¬ me ®á, nÒn kinh tÕ cña C¨mpuchia cßn chÞu nhiÒu khã kh¨n tuy nhiªn sau nhiÒu n¨m C¨mpuchia ®· cã sù phôc håi ch©m chÊp tr¶i qua nhiÒu n¨m nghÌo ®ßi, néi chiÕn, diÖt chung, ®¶o chÝnh qu©n sù vµ khñng ho¶ng kinh tÕ. C¨mpuchia ®· phôc håi l¹i nÒn kinh tÕ. Sù håi phôc l¹i cña n«ng nghiÖp nÒn kinh tÕ cña C¨mpuchia vµ ng­êi sö dông nhiÒu nh©n lùc nhÊt, chËm nh÷ng ch¾c nã ®· gãp phÇn t¨ng GDP cña ®Êt n­íc, ®iÒu kiÖn cho ®Çu t­ tèt h¬n tr­íc ®©y, GDP cña C¨mpuchia t¨ng 4,3% n¨m 1999 ®¹t 3,34 tû USD sau nh÷ng lÇn t¨ng rÊt h¹n chÕ vµo n¨m 1997 vµ 1998. GDP t¨ng 5,5% n¨m 2000 vµ ®­îc dù ®o¸n t¨ng 6,3% n¨m 2002. §ång riªl æn ®Þnh ë møc 3800 theo ®ång USD,vµ l¹m ph¸t dù ®o¸n ë mét con sè trong n­íc nµy. Sau khi t¨ng liªn tôc ®Õn 17% vµo cuèi 1998. T¨ng tr­ëng kinh tÕ gÇn ®©y lµ kÕt qña trùc tiÕp cña sù æn ®Þnh chÝnh trÞ míi lËp ®­îc ë C¨mpuchia. Hai sù kiÖn vÜ ®¹i trong 3 n¨m qua cuèi cïng ®· mang l¹i mét thêi kû yÕu æn chÝnh trÞ cña C¨mpuchia, ®Çu tiªn mét quèc ®¶o chØnh qu©n sù tµn b¹o n¨m 1997 g©y nªn c¸i chÕt cña hµng tr¨m c«ng d©n vµ lµm v÷ng ch¾c ®Þa vÞ cao nhÊt cña thñ t­¬ng Hun Sen trong chÝnh phñ. Hun Sen xuÊt ph¸t t­ ®¶ng nh©n d©n, sù kiÖn trªn lµm cho chÝnh phñ l¹i tËp trung vµo nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn qu¶n lÝ nÒn kinh tÕ. Sù kiÖn quan träng thø 2 lµ c¸i chÕt cña Pol P«t, n¨m 1998 vµ kÕt thóc cña cuéc chiÕn rêi r¹c tiÕn hµnh bëi nh÷ng thµnh viªn cuèi cïng cña Kh¬ me ®á, c¸i chÕt vµ mang l¹i c¸i lîi cho c¸c C¨mpuchia, c¸c tØnh t©y b¾c cña
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng C¨mpuchia däc biªn giíi th¸i lan vµ ®· ¸n to¸n h¬n, ®iÒu nµy sÏ lµm t¨ng th­¬ng m¹i däc biªn giíi. ChÝnh phñ còng cã thÓ mang mét sè nguån lùc ra khái c¸c hµnh ®éng qu©n sù chèng l¹i kh¬ me ®á. lÞch sö nµy ®­îc dù ®o¸n sÏ t¨ng vµ mang l¹i thu nhËp cÇn thiÕt, tuú nhiªn mÆc dï bèn n¨m ho¹t ®éng nÒn kinh tÕ vÜ m« C¨mpuchia cã thÓ ®­îc m« t¶ lµ mét nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn. N­íc nµy tiÕp tôc chÞu ®ùng tµn tÝch cña chÕ ®é kh¬ me ®á, nh÷ng kÎ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi nh÷ng c¸i chÕt cña d©n C¨mpuchia gÇn 2 triÖu ng­êi tõ 1975 ®Õn 1979, mÆc dï 80% d©n sè lµm n«ng nghiÖp nh÷ng chÝnh ®é s¶n xuÊt cßn thËp h¬n so víi kh¶ n¨ng. ®iÒu nµy lµ nh÷ng ng­êi n«ng d©n vÉn sö dông nh÷ng ph­¬ng ph¸p n«ng nghiÖp truyªn thèng vµ c«ng nghÖ míi vÉn ®­îc kÕt hîp chÆt chÏ vµ C¨mpuchia còng thiÕu c¬ së vÊt chÊt nh÷ng d­¬ng nh­ chÝnh phñ C¨mpuchia nhËn ra ®­îc tÇm quan träng trong viÖc nhÊn m¹nh. Sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc ®· thùc hiÖn mét sè s¸ng kiÕn gióp t¨ng tr­ëng x· héi. II. sè vèn vµ mét sè dù ¸n trong n¨m qua Chi tiªu cho ®Çu t­ ®¹t ®­îc 5% vµo n¨m 2002 vµ gi¶m tõ møc 18% so víi n¨m 2001.lý do lµ sù t¨ng tr­ëng chËm h¬n ë c¶ hai khu vùc ®Çu t­ c«ng céng vµ t­ nh©n. ®Çu t­ c«ng céng t¨ng 5% chËm h¬n ®¸ng kÓ so víi n¨m 2001 khi møc ®¹t 24% t¨ng tr­ëng gi¶m kh«ng liªn quan ®Õn chÝnh trÞ nh÷ng liªn quan ®Õn møc thùc hiÖn luËt chÝnh s¸ch theo luËt chÝnh s¸ch cña mçi n¨m 2000, 2001 vµ 2002 ®Çu t­ c«ng céng ph¶i t¨ng 0,5 % n¨m 2001 vµ 0.9 n¨m 2002. tû lÖ t¨ng tr­ëng cao cña ®Çu t­ c«ng céng n¨m 2001 ë møc 24%. Nguyªn nh©n chÝnh lµ do viÖc sö dông chi tiªu ng©n s¸ch vµo n¨m 2000 ®­îc viÖn trî tµi chÝnh tõ n­íc ngoµi, chØ ®¹t ®­îc 83% cña môc. Mµ khi ®ã sö dông vèn n¨m 2001 ®¹t 117% møc t¨ng tr­ëng cña ®Çu t­ n¨m 2002 mµ cao hín môc tiªu 0.9% bÞ t¸c ®éng cña viÖc sö dông vèn ®¹t 123% môc tiªu. Còng vËy ®Çu t­ t­ nh©n trong vµ ngoµi n­íc t¨ng tr­ëng chËm h¬n gi¶m tõ 13% n¨m 2001 xuèng 10% n¨m 2002. Nguyªn nh©n chÝnh lµ do sù gi¶m vèn 152 triÖu USD n¨m 2001, cã hai lý do c¬ b¶n cho viÖc gi¶m ®Çu
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi vµo C¨mpuchia lµ sù håi phôc kinh tÕ chËm ch¸p cña khu vùc ®ång nam lµ phÇn lín lµ c¸c nhµ ®Çu t­ cña C¨mpuchia ë ®©y vµ sù n©ng cao nhanh h¬n cña m«i tr­êng ®Çu t­ ë c¸c n­íc c¹nh tranh nh­ ViÖt nam, Philipine, Trung quèc, Th¸i lan, tiÕn tr×nh n©ng cÊp c¬ së vËt chÊt vµ m«i tr­êng tæ chøc ë C¨mpuchia vÉn kh«ng b»ng c¸c n­íc c¹nh tranh. V× dô nh­ ViÖt Nam ®· n©ng cÊp giao thèng, ®iÖn, hÖ thèng t­êi tiªu vµ hÖ thèng tæ chøc c¬ quan ë møc mµ C¨mpuchia vÉn ch­a ®¹t ®­îc hiÖn nµy. C¨mpuchia tôt hËu sau nh÷ng n­íc c¹nh tranh trong viÖc thiÕt lËp m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi h¬n, FDI hÇu nh­ kh«ng thÓ t¨ng, ®iÒu nµy yÕu cÇu ®ßi hái mét næ lùc to lín cña chÝnh phñ ®Ó thùc hiÖn nhiÒu chÝnh s¸ch c¶i tæ cÇn thiÕt, ®Æc biÖt nh÷ng chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn hµnh chÝnh vµ cuéc ®Çu tranh chèng l¹i tham nhòng, mét chÝnh s¸ch kinh tÕ míi nhÊn m¹nh mét chiÕn l­îc mµ ­­ tiªn cho nh÷ng ho¹t ®éng ®Æc biÖt lµ cÇn thiÕt dùa trªn nh÷ng nhÊt ®Þnh trªn, c¸c nhµ ®Çu t­ t­ nh©n trong n­íc mµ s¶n xuÊt cho trong n­íc hoÆc cho xuÊt khÈu nªn ®­îc coi lµ nh÷ng ho¹t ®éng chiÕn l­îc mµ cã thÓ thóc ®Èy nh÷ng t¨ng tr­ëng kinh tÕ bªn v÷ng III. C¶i c¸ch kÝnh tÕ t¹i C¨mpuchia. Sù chuyÓn nÒn kinh tÕ sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cña C¨mpuchia ®­îc x¸c ®Þnh víi mét c¬ së h¹ tÇng yªu kÐm, chuyªn m«n ho¸ trong s¶n xuÊt gian ®¬n møc tiÕt kiÖm thÊp vµ sù mÊt æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, kh«ng nh­ nh÷ng nÒn kinh tÕ may m¾n kh¸c nh­ Singapore vµ Hong Kong, C¨mpuchia kh«ng ®­îc chê ban cho ®iÒu kiÖn thuËn lîi vµ lµ mét n­íc ph¸t triÓn ®iÓn h×nh sÏ ph¶i chuyÓn tõ m«n ho¸ víi d©n sè 10.7 triÖu ng­êi trong n¨m 1998, tû lÖ t¨ng tr­ëng d©n sè cña C¨mpuchia lµ 5% trong giai ®o¹n n¨m 1980 ®Õn 1990 vµ 3.1% trong giai ®o¹n 1990 ®Õn 1998. ®©y lµ mét trong nh÷ng møc cao nhÊt trªn thÕ giíi, tû lÖ t¨ng tr­ëng nhanh còng víi møc t¨ng nhanh cña vÊn ®Ò vÒ x· héi lµm cho nÒn kinh tÕ khã ®¹t ®­îc sù thiÕu dinh d­¬ng ë trÎ em d­íi 5 tuæi ë 38% n¨m 1992 ®Õn 1997, so s¸nh chØ cã h¬n India, Ethiopia, Nepal, ERITHRIA, ViÖtNam, Myama, Lµo, Maly, Niger, Negeria, vµ Chad … vµ 78% d©n sè sèng ë khu vùc n«ng th«n phôc thuéc vµo n«ng
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. SV Sourn Sok Meng nghiÖp nh÷ng chiÒu h­íng trªn cã nghÜa lµ chÝnh phñ sÏ ph¶i ®iÒu chØnh tµi chÝnh ®Ó cã thÎ ®¸p øng tèt nhu cÇu vÒ c¬ së h¹ tÇng cña ng­êi d©n. Bªn c¹nh nguån thu cña chÝnh phñ ë møc thÊp, c¸c vÊn ®Ò cña C¨mpuchia còng t¨ng lªn bëi sù tiÕp tôc cña møc chi phÝ c«ng céng thÊp cho nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n nh­ ý tÕ, gi¸o dôc chØ chiÕm 2,9 % n¨m 1997 trong kho¶ng 133 n­íc kinh tÕ, chØ cao h¬n n­íc Burkina Faso, Chad, China, Dominican Republic, Erica, Indonesia, Laos, Mali, Myamar, Nepal, Philipines,Tajikistan,Turkey,Vietnam, vµ Zambi… kh«ng gièng nh­ C¨mpuchia trong viÖc chi tiªu c«ng céng chiÕm lÜnh vùc ®Çu t­ gi¸o dôc, mét sè c¸c nÒn kinh tÕ nh­ Philipines vµ Indonesia sö dông mét phÇn ®Çu t­ t­ nh©n ®¸ng kÓ cho gi¸o dôc.chi phÝ cho qu©n sù cña C¨mpuchia ®¹t 3,1 % GNP n¨m 1995, chØ cã Singapore lµ v­ît qua møc nµy trong khu vùc ®ång Nam ¸. NÒn kinh tÕ C¨mpuchia ho¹t ®éng kh¸ tèt trong nh÷ng n¨m 1990, GDP t¨ng hín 7%, 1993 vµ 1995 ®Õn 1996 (b¶ng 1). ChØ sè gi¸ tiªu dïng(CPI) cã tû lÖ t¨ng gi¶m tõ 112,5% n¨m 1992 xuèng cßn 3.5% n¨m 1995. tuú nhiªn xung ®ét vò trang n¨m 1997 theo sau ¶nh h­ëng cña cuéc khung ho¶ng tµi chÝnh A sean ®· ®Èy GDP vµ CPI xuèng 1% vµ 9.1% n¨m 1997, ®iÒu nµy nhËn quan ®Õn viÖc gi¶m møc ®é tiÕt kiÖm vµ t¨ng thªm ng©n s¸ch cña chÝnh phñ C¨mpuchia tiÕt kiÖm lµ mét phÇn cña GDP. Gi¶m tõ 7.3% n¨m 1992 xuèng 4.7% trong n¨m 1997 thÊm hót tµi chÝnh cña chÝnh phñ trung ­¬ng, mét phÇn GDP t¨ng tõ -3.6 % trong n¨m 1992. lªn -7.8 n¨m 1995 tr­íc khi gi¶m ®Õn -4,2% n¨m 1997. §Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi(FDI) t¨ng ­u tiªn n¨m 1997 vµ khñng ho¶ng ®· lµm t¨ng phÇn vèn GDP trong GDP tõ 9.8% n¨m 1992 lªn 20.4% n¨m 1996, FDI ®· gãp phÇn gi¶i quyÕt ®­îc nguån vèn kh¸n hiÕm trong n­íc. Trong khi tû lÖ t¨ng tr­ëng GDP vÉn rÊt Ên t­îng, nh÷ng nã còng ®­îc theo thÊm hót tµi kho¶n hiÖn hµnh cña GDP t¨ng tõ -2.5% n¨m 1992 lªn -16.1% n¨m 1996, gi¶m xuèng -11.4% khi møc t¨ng tr­ëng GDP gi¶m h¼n n¨m 1997(b¶ng 1) ®ã lµ kÕt qu¶ cña sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, s¶n l­îng c«ng nghiÖp ®¹t ®­îc møc t¨ng tr­ëng 15.7% n¨m 1992,13.1% n¨m 1993 vµ
nguon tai.lieu . vn