Xem mẫu

  1. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 A. MỞ ĐẦU Lý do chọn đề tài 1. Lịch sử đất nước trải qua hàng nghìn năm, đó là quá trình đ ấu tranh để dựng nước và giữ nước. Chúng ta đã trải qua một nghìn năm Bắc thuộc cùng nhiều lần tiến hành cuộc chiến tranh chống ngoại xâm. Con người Việt Nam đã anh dũng kiên cường chiến đấu, vượt qua những khó nhăn thử thách để vươn lên để khẳng định quyền tự do độc lập của dân tộc. Những năm cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, phong trào đấu tranh quật khởi của nhân dân ta chống ách thống trị của bọn thực dân Pháp đã bùng nổ khắp nơi, nhưng đều bị nhấn chìm trong máu lửa. Ti ếp theo th ất bại của các cuộc khởi nghĩa ở Yên Thế, Hương Khê, Hùng Lĩnh, Bãi Sậy, Ba Đình... nhiều cuộc vận động chính trị, bạo động vũ trang đều tiến hành không thành công, phản ánh sự bế tắc về đường lối của cách mạng nước ta. Vì chưa có học thuyết cách mạng khoa học dẫn đường, nên những người yêu nước Việt Nam chưa tìm được phương hướng đúng đắn để đáp ứng sự nghiệp đấu tranh cao cả nhằm giải phóng đất nước và nhân dân. Chính trong thời điểm lịch sử ấy, trên vũ đài chính trị nước ta xuất hiện những chiến sĩ tiên phong trong lớp thanh niên đ ầy nhi ệt huy ết. N ối gót các nhà ái quốc nhiệt thành tiền bối, tiếp thu tinh hoa t ư tưởng yêu nước truyền thống và mang khí phách anh hùng, họ đã trải qua biết bao phong ba, bão táp để ra đi tìm đường cứu nước. Mùa hè năm 1911, theo chiếc tàu buôn Amiral Latouche - Tréville, Nguyễn Tất Thành rời bến cảng Sài Gòn "đi xem nước Pháp và các nước làm thế nào rồi sẽ trở về giúp đồng bào". Thời gian sau đó, người công nhân thủy thủ trẻ tuổi Tôn Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 1
  2. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 Đức Thắng với một tấm lòng yêu nước và khát khao được h ọc h ỏi, đ ược tải nghiệm để về nước đấu tranh có hiệu quả hơn cũng có mặt trên mảnh đất quê hương của các chiến sĩ Công xã Pa-ri. Tai đây, Tôn Đ ức Thăng đa ̃ ̣ ́ tich cựu hoat đông, luôn tim moi cach để năm tin tức th ời cuôc trên đât ́ ̣ ̣ ̀ ̣ ́ ́ ̣ ́ Phap cung như trong nước. ́ ̃ Ngay 20/4/1919, dưới sự chỉ huy cua Uy ban Cach mang trên chiên ̀ ̉̉ ́ ̣ ́ ham France, lá cờ đỏ được Tôn Đức Thăng keo tung bay phâp phới trên côt ̣ ́ ́ ́ ̣ cờ chiêm ham để phan đôi cuôc binh biên Hăc Hai và ung hộ Cach mang ́ ̣ ̉ ́ ̣ ́ ́ ̉ ̉ ́ ̣ thang Mười Nga, chao mừng nhà nước vô san đâu tiên trong lich sử. Vao ́ ̀ ̉ ̀ ̣ ̀ năm 1920, Tôn Đức Thăng đã vân đông thanh lâp tổ chức cua những người ́ ̣ ̣ ̀ ̣ ̉ thợ yêu nước với tên goi Công hôi Đo, đây là tổ chức Công hôi bi ́ mât đâu ̣ ̣ ̉ ̣ ̣ ̀ tiên cau giai câp công nhân Viêt Nam ở sai gon do Tôn Đức Thăng lam hôi ̉ ́ ̣ ̀ ̀ ́ ̀ ̣ trưởng. Vơi sự ra đời cua Công hôi Đỏ cung với sự thăng lợi cua cuôc Cach ́ ̉ ̣ ̀ ́ ̉ ̣ ́ mang thang Mười Nga – 1917 đã lam cho phong trao công nhân Viêt Nam ̣ ́ ̀ ̀ ̣ từ đâu thế kỷ XX – 1930 phat triên manh mẽ và đat được nhiêu kêt quả to ̀ ́ ̉ ̣ ̣ ̀ ́ lớn lam tiên đề cho sự ra đời cua Đang Công san Viêt Nam. ̀ ̀ ̉ ̉ ̣ ̉ ̣ Qua cac hoat đông cua Tôn Đức Thăng ở trong nước cung như ở ́ ̣ ̣ ̉ ́ ̃ nước ngoai đã lam tôi nhân thức được vai trò to lớn cua Tôn Đức Thăng ̀ ̀ ̣ ̉ ́ đôi với phong trao công nhân Viêt Nam đâu thế kỷ XX – 1930. Vì vây tôi ́ ̀ ̣ ̀ ̣ chon đề tai: Tôn Đức Thăng và phong trao công nhân Viêt Nam từ đâu ̣ ̀ ́ ̀ ̣ ̀ thế kỷ XX – 1930 lam đề tai tiêu luân cua minh. Đề tai nay vừa mang y ́ ̀ ̀ ̉ ̣ ̉ ̀ ̀ ̀ nghia khoa hoc vừa mang ý nghia thực tiên lớn và có tinh thời sự trong giai ̃ ̣ ̃ ̃ ́ đoan hiên nay, gop phân phuc vụ cho công cuôc xây dựng và bao vệ đât ̣ ̣ ́ ̀ ̣ ̣ ̉ ́ nước. Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 2
  3. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 Nghiên cứu đề tài này giúp tôi hiểu biết rõ hơn về cuộc đời và sự nghiệp hoạt động cách mạng của Chủ tịch Tôn Đức Thắng - vị anh hùng góp tay đưa con thuyền cách mạng Việt Nam đi qua hai cu ộc kháng chi ến chống Pháp và chống Mỹ thắng lợi hoàn toàn và vai trò cua Tôn Đức ̉ Thăng đôi với phong trao công nhân Viêt Nam từ đâu thế kỷ XX – 1930. ́ ́ ̀ ̣ ̀ Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 2. Đề tai giới han trong pham vi nghiên cứu về Tôn Đức Thăng và ̀ ̣ ̣ ́ Phong trao công nhân Viêt Nam từ đâu thế kỷ XX – 1930. Tức tìm hiểu vê ̀ ̀ ̣ ̀ tiểu sử và sự nghiệp của Tôn Đức Thắng, qua đó đi sâu tìm hiểu vai trò của Tôn Đức Thắng trong việc thành lập tổ chức Công hội đỏ - tổ chức Công đoàn đầu tiên của giai cấp công nhân Việt Nam, phong trào công nhân từ đâu thế kỷ XX – 1930 và vai trò của Tôn Đức Thắng đối với ̀ phong trào công nhân trong giai đoạn từ đầu thế kỷ XX – 1930. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 3. Những ghi chep, nghiên cứu có liên quan đên Tôn Đức Thăng và ́ ́ ́ phong trao công nhân Viêt Nam đâu thế kỷ XX – 1930 đã được nhiêu tac ̀ ̣ ̀ ̀ ́ giả trong và ngoai nước tiên hanh như: Nghiên cứu và nhân đinh trai chiêu ̀ ́ ̀ ̣ ̣ ́ ̀ cua ông Christoph Giebel, giáo sư khoa Sử tại Đại học Washington, Hoa ̉ Kỳ và là tác giả cuốn sách nghiên cứu về ông Tôn Đ ức Th ắng (“Ti ền b ối tưởng tượng của những nhà Cộng sản Việt Nam: Tôn Đức Thắng và chính trị của lịch sử và ký ức” - Imagined Ancestries of Vietnamese Communism: Ton Duc Thang and the Politics of History and Memory ), ở trong nước cung có rât nhiêu tac giả viêt về cuôc đời, sự nghiêp cung như ̃ ́ ̀ ́ ́ ̣ ̣ ̃ hoat đông cach mang cua Tôn Đức Thăng như: Bac Hô, Bac Tôn và cac anh ̣ ̣ ́ ̣ ̉ ́ ́ ̀ ́ ́ cua Lê Duân xuât ban năm 1976; Người thợ may Tôn Đức Thăng cua Lê ̉ ̉ ́ ̉ ́ ́ ̉ Minh xuât ban năm 2004; Bac Tôn cua chung ta cua Trân Thanh Phương ́ ̉ ́ ̉ ́ ̉ ̀ Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 3
  4. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 xuât ban năm 1998. Ngoai ra con có cac mâu chuyên, hôi ký cua nhiêu tac ́ ̉ ̀ ̀ ́ ̃ ̣ ̀ ̉ ̀ ́ giả kể lai noi về con người và hoat đông cach mang cua Tôn Đức Thăng ̣ ́ ̣ ̣ ́ ̣ ̉ ́ như: Tôn Đức Thăng - Người công san mâu mực, biêu tượng cua đai đoan ́ ̣ ̉ ̃ ̉ ̉ ̣ ̀ kêt – Hôi ký nhiêu tac gia, xuât ban năm 2003; Hoi đap về chủ tich Tôn Đức ́ ̀ ̀́ ̉ ́̉ ̉ ́ ̣ Thăng và lược sử phong trao công nhân Viêt Nam, xuât ban năm 2003. ́ ̀ ̣ ́̉ Kỷ niệm 120 năm ngày sinh của Chủ tịch Tôn Ðức Thắng (20/8/1888 – 20/8/2008), Thư viện tỉnh An Giang đã in hơn 20 tên sách v ới 6.300 bản sách về Tôn Đức Thăng như: Chủ tich Tôn Đức Thăng (1888 – ́ ̣ ́ 1980) cua Sở Văn hoa thông tin An Giang xuât ban năm 1988, Bac Tôn – ̉ ́ ́ ̉ ́ cuôc đời và sự nghiêp cua Ban châp hanh tinh Đang bộ An Giang, xuât ban ̣ ̣ ̉ ́ ̀ ̉ ̉ ́̉ năm 1988; Chủ tịch Tôn Đức Thắng với Cách mạng Việt Nam và quê hương An Giang cua Tỉnh ủy An Giang và Học viện Chính trị Quốc gia ̉ Hồ Chí Minh, xuât ban năm 2004... cac tac phâm đêu đề câp đên nh ững sự ́ ̉ ́́ ̉ ̀ ̣ ́ kiện nổi bật, những dấu mốc quan trọng trong cuộc đời và sự nghiệp Cách mạng của Tôn Đức Thắng. Ngày 14 tháng 8 năm 2008, tại Hà Nội, Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam, Học vi ện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh và Tỉnh u ỷ tỉnh An Giang đã phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học về Tôn Đức Thắng, nguyên Ch ủ tịch Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhân kỷ niệm 120 năm ngày sinh của Người (20/8/1888 – 20/8/2008), Các tham luận tai Hôi thao ̣ ̣ ̉ đã khẳng định Chủ tịch Tôn Đức Thắng không chỉ là nhà lãnh đạo có uy tín lớn của Đảng và cách mạng Việt Nam mà còn có những đóng góp to lớn đối với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và sự nghiệp Đại đoàn kết toàn dân tộc, như cac tham luân: "Đồng chí Tôn Đức Thắng tiêu biểu cho sự ́ ̣ nghiệp Đại đoàn kết dân tộc của Phạm Thế Duyệt - nguyên Chủ tịch Uỷ Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 4
  5. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, "Chủ tịch Tôn Đức Thắng với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam của Vũ Trọng Kim - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, "Tôn Đức Thắng - Người tiêu biểu nhất thực hiện tư tưởng Đại đoàn kết Hồ Chí Minh của PGS,TS Phạm Hồng Chương - Viện Hồ Chí Minh, "Tôn Đức Thắng - Người Cộng sản trung kiên mẫu mức, biểu tượng của Đại đoàn kết của Th.s Văn Thị Thanh Mai - Bảo tàng Hồ Chí Minh.... Đôi với phong trao công nhân Viêt Nam cung có nhiêu tac phâm cua ́ ̀ ̣ ̃ ̀ ́ ̉ ̉ nhiêu tac giả noi về lich sử phong trao công nhân và cac phong trao đâu ̀ ́ ́ ̣ ̀ ́ ̀ ́ tranh cua công nhân Viêt Nam từ đâu thế kỷ XX – 1930 như: Môt số vân đề ̉ ̣ ̀ ̣ ́ về lich sử giai câp Công nhân Viêt Nam cua Nguyên Công Binh, Vũ Huy ̣ ́ ̣ ̉ ̃ ̀ Phuc, Dương Kinh Quôc, xuât ban năm 1977; Giai câp công nhân Viêt Nam ́ ́ ́̉ ́ ̣ và liên minh công nông cua Lê Duân xuât ban năm 1976; Giai câp công ̉ ̉ ́ ̉ ́ nhân Viêt Nam những năm trươc khi thanh lâp Đang cua Ngô Văn Hoa, ̣ ̀ ̣ ̉ ̉ ̀ Dương Kinh Quôc, xuât ban năm 1978; Giai câp công nhân và tổ chức ́ ́ ̉ ́ ̀ ̣ ̉ ̀ ́ ̣ ́̉ công đoan Viêt Nam cua Hoang Quôc Viêt, xuât ban năm 1970... Những kêt quả nghiên cứu và công bố cua nhiêu tac gia, nhiêu công ́ ̉ ̀ ́ ̉ ̀ trinh như đã trinh bay trên đôi với tôi là rât quý, lam cơ sở để cho tôi kế ̀ ̀ ̀ ́ ́ ̀ thừa và phat triên để hoan thanh bai tiêu luân cua minh. ́ ̉ ̀ ̀ ̀ ̉ ̣ ̉ ̀ Phương pháp nghiên cứu 4. Để thực hiên đề tai nay, tac giả sử dung phương phan luân nghiên ̣ ̀ ̀ ́ ̣ ́ ̣ cứu duy vât biên chứng và duy vât lich sử . Bên canh đo, tac giả con sử ̣ ̣ ̣̣ ̣ ́́ ̀ dung những phương phap chuyên nganh khoa hoc lich sử , dân tôc hoc… ̣ ́ ̀ ̣̣ ̣ ̣ và cac phương phap cụ thể như sưu tâm, xử lý số liêu, phương phap đôi ́ ́ ̀ ̣ ́ ́ chiêu, thông kê, so sanh… nhăm thây được tinh cụ thể và tông quat nhât mà ́ ́ ̀ ́ ́ ̉ ́ ́ đề tai hướng tới. Trong xử lý tư liêu, tac giả cố găng bam sat vao tư liêu ̀ ̣ ́ ́ ́ ́ ̀ ̣ Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 5
  6. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 gôc và tư liêu dich thuât bởi cac cơ quan chuyên môn có uy tin. Tuy nhiên, ́ ̣ ̣ ̣ ́ ́ có nhiêu lý do khac nhau, tac giả không thể tiêp cân tư liêu gôc ma ̀ phai ̀ ́ ́ ́ ̣ ̣ ́ ̉ trich dân lai, trong những trường hợp như vây tac giả đã trich dân rõ nguôn. ́ ̣̃ ̣́ ́ ̃ ̀ Đóng góp của đề tài 5. Khi đề tai nghiên cứu thanh công, đề tai trở thanh môt công trinh ̀ ̀ ̀ ̀ ̣ ̀ nghiên cứu, đanh giá khá đây đủ và có hệ thông về Chủ tich Tôn Đức Thăng ́ ̀ ́ ̣ ́ và phong trao công nhân Viêt Nam trong những năm đâu thế kỷ XX. ̀ ̣ ̀ Nghiên cứu về Tôn Đức Thăng và phong trao công nhân Viêt Nam ́ ̀ ̣ trong những năm đâu thế kỷ XX là nghiên cứu môt phân quan trong trong ̀ ̣ ̀ ̣ lich sử chông giăc ngoai xâm noi chung và phong trao đâu tranh chông thực ̣ ́ ̣ ̣ ́ ̀ ́ ́ dân Phap xâm lược noi riêng. Đăc biêt vao đâu thế kỷ XX, khi phong trao ́ ́ ̣ ̣ ̀ ̀ ̀ công nhân thế giới phat triên manh mẽ và đat được những thanh tựu to l ớn ́ ̉ ̣ ̣ ̀ như cach mang tư san Phap, cach mang thang mười Nga… đã anh hưởng ́ ̣ ̉ ́ ́ ̣ ́ ̉ manh mẽ đên phong trao công nhân Viêt Nam. Trong đề tai nghiên cứu nay, ̣ ́ ̀ ̣ ̀ ̀ trên cơ sở tai liêu tin cây, kế thừa có chon loc nh ững công trinh tham khao, ̀ ̣ ̣ ̣ ̣ ̀ ̉ tac giả hệ thông, khai quat lai cuôc đời, sự nghiêp cua Tôn Đức Thăng cung ́ ́ ́ ̣́ ̣ ̣ ̉ ́ ̃ như phong trao công nhân Viêt Nam từ đâu thế kỷ XX – 1930. Qua đo ́ nhin ̀ ̣ ̀ ̀ nhân lai vai trò cua Tôn Đức Thăng đôi với phong trao công nhân Viêt Nam ̣̣ ̉ ́ ́ ̀ ̣ đâu thế kỷ XX – 1930. ̀ Từ thực tiên nghiên cứu đề tai, bai tiêu luân rut ra được môt số kinh ̃ ̀ ̀ ̉ ̣ ́ ̣ nghiêm thiêt thực có thể tham khao, vân dung trong cuôc sông xây dựng và ̣ ́ ̉ ̣ ̣ ̣ ́ bao vệ đât nước hiên nay. ̉ ́ ̣ Bai tiêu luân nay cung đã tâp hợp, hệ thông hoa những tai liêu có liên ̀ ̉ ̣ ̀ ̃ ̣ ́ ́ ̀ ̣ quan đên vân đề trên có thể sử dung lam tai liêu hoc tâp nghiên cứu. ́ ́ ̣ ̀ ̀ ̣ ̣̣ Bố cục đề tài 6. Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 6
  7. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 Ngoài Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo, Nội dung đề tài gồm 2 chương: Chương 1: Cuộc đời và sự nghiệp của Tôn Đức Thắng. 1.1 Tiêu sử Tôn Đức Thăng ̉ ́ 1.2 Sự nghiêp cua Tôn Đức Thăng ̣ ̉ ́ Chương 2: Phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX và vai trò của Tôn Đức Thắng. 2.1 Bôi canh lich sử Viêt Nam nửa cuôi thế kỷ XIX – đâu thế kỷ XX ́̉ ̣ ̣ ́ ̀ 2.2 Sự ra đời và phat triên cua giai câp công nhân Viêt Nam ́ ̉ ̉ ́ ̣ ̀ ̣ 2.3 Phong trao công nhân Viêt Nam 2.4 Tôn Đức Thăng và sự ra đời cua Công hôi Đỏ ́ ̉ ̣ 2.5 Vai trò cua Tôn Đức Thăng trong viêc thanh lâp Đang Công san ̉ ́ ̣ ̀ ̣ ̉ ̣ ̉ ̣ Viêt Nam. Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 7
  8. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 B. NỘI DUNG CHƯƠNG 1: CUỘC ĐỜI VÀ SỰ NGHIỆP CỦA TÔN ĐỨC THẮNG Tiểu sử của Tôn Đức Thắng 1.1. “Tôn Đức Thắng (ở quê hương quen gọi là Hai Th ắng) – người mà toàn dân Việt Nam, từ các vị lão thành đại th ọ đến các cháu nhi đ ồng, đ ều gọi bằng hai từ thân kính “Bác Tôn” - bí danh là Thoại Sơn, sinh ngày 20/8/1888, trong một gia đình nông dân ở Cù lao Ông Hổ, xã Mỹ Hòa Hưng, tổng Ðịnh Thành, tỉnh Long Xuyên, nay là thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang” [19, 13]. “Tôn Đức Thắng sinh ra trong một ngôi nhà sàn, vách ván, lợp ngói âm dương, được dựng lên trước lúc Tôn Đức Thắng chào đời 4 năm. Trong một gia đình nông dân tương đối khá giả. Thân phụ của Tôn Đức Thắng là Tôn Văn Đề và thân mẫu là Nguy ễn Th ị D ị, đều là nh ững ng ười nông dân hiền lành, cần cù, chịu khó, chất phác như bao người nông dân Cù lao Ông Hổ. Khi hai người được ông bà ngoại giúp đỡ cất xong nhà, bốn năm sau con trai đầu lòng là Tôn Đức Thắng ra đời và sau đó là ba người em ruột” [19, 14]. “Năm 1894, khi Tôn Đức Thắng 6 tuổi, cha mẹ gửi ông về quê ngoại ở rạch Cái Sơn, xã Mỹ Phước để theo học chữ. Ông Nguy ễn Thượng Khách (Năm Khách), một thầy giáo làng đáng kính là người th ầy giáo đầu tiên của Tôn Đức Thắng. Khi học Tôn Đức Th ắng th ường nêu Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 8
  9. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 nhiều câu hỏi với thầy, chẳng hạn tại sao đất nước mình l ại có nh ững người nơi khác đến mà họ lắm quyền hành thế? Tại sao h ọ giết người mình lúc nào cũng được? Thuế mình nộp để người Pháp làm gì? Tại sao mình phải đi xâu? Nước Pháp ở tận đâu?... Những câu h ỏi của ng ười h ọc trò được thầy giáo Năm Khách giải đáp, và nhờ trí thông minh, đức hiếu học, cậu học trò Tôn Đức Thắng đã chắp nối và dần hiểu ra thời cuộc. Tôn Đức Thắng thật ra học không lâu, nhưng cái chính là ông h ọc cách làm người, biết yêu cái đúng, ghét cái sai, cái lòng say mê thiên nhiên đất nước, trung thành với sự nghiệp của cha ông” [19, 16]. Truyền thống quật cường của quê hương đất nước đã sớm hun đúc lòng căm thù giặc và tinh thần yêu nước của người thanh niên Tôn Đức Thắng, cuộc sống và ý thức giai cấp công nhân đã tiếp b ước rèn luy ện người thanh niên ấy trở thành một chiến sĩ cách mạng kiên cường và lãnh tụ kính yêu của nhân dân Việt Nam. Tôn Đức Thắng sinh ra trên mảnh đất Long Xuyên của Nam Bộ bất khuất và đau thương bị thực dân xâm chiếm đã hơn 20 năm. Học hết lớp ba tiểu học, Tôn Đức Thắng đi thị xã Long Xuyên để học hết bậc tiểu học, l uôn mong muốn con mình trở thành một viên chức nên từ nhỏ Tôn Đức Thắng được cha mẹ cho học chữ Nho, chữ quốc ngữ và chữ Pháp. Nhưng niềm say mê của Tôn Đức Thắng thuở thiếu thời là được nghe chuyện và đọc sách về các anh hùng, nghĩa sĩ Nam bộ như Trương Định, Nguyễn Trung Trực, Thủ Khoa Huân... Có lẽ những tấm gương lẫm liệt của các nhà yêu nước tiền bối đã sớm ngấm vào máu chàng “hai lúa” Tôn Đức Thắng nên vào năm 1906, người thanh niên mười tám tuổi đầy tâm huyết Tôn Đức Thắng đã nhất mực từ ch ối làm chân hầu việc cho các chức sắc ở làng, quyết chí lên Sài Gòn học việc. Ý chí tự lập ngay từ khi tuổi còn trẻ là nét độc đáo góp phần tạo nên tính cách toàn diện của Tôn Đức Thắng sau này. Hạt giống cách mạng giờ đây Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 9
  10. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 được ươm giữa lòng đô thành Sài Gòn đầy bóng quân xâm lược. Lên Sài Gòn, chàng “hai lúa” nhanh chóng hòa nhập vào đời sống học sinh, công nhân và sớm bộc lộ tư chất một người đứng mũi chịu sào. “Với tầm nhìn và bản lĩnh được hun đúc bằng tính năng động, trải qua chặng đường đầu sáu năm sống giữa lòng thành ph ố Sài Gòn, Tôn Đức Thắng đã khổ công tự rèn luyện mình theo phương châm giáo dục nghiêm khắc của tổ tiên: “nhất nghệ tinh, nhất thân vinh”. Trước khi chính thức ngồi dưới mái trường Bách Nghệ - có tên Pháp là “Trường cơ khí Á châu Sài Gòn” (nay là trường kỹ nghệ Cao Thắng) Tôn Đức Th ắng đã được luyện tay nghề qua khá nhiều lĩnh vực: làm công cho các gara và đềpô tư nhân, làm nghề tiện, nghề điện, nghề nguội, sửa xe h ơi, sửa máy tàu thủy, làm công cho hãng Cơrốp thuộc Sở kiến trúc cầu đường và nhà cửa Sài Gòn. Sau bốn năm học nghề, năm 1910, Tôn Đức Th ắng t ốt nghiệp với thành tích xuất sắc và theo đúng giao k ết khi xin vào h ọc, Bác bước vào cuộc đời người thợ ở xưởng máy Ba Son – xưởng xưa nh ất và lớn nhất ở Sài Gòn. Và bây giờ, giai cấp công nhân của thành phố Sài Gòn lại đón nhận người công nhân trẻ, thông minh, kiên ngh ị và giác ng ộ cách mạng – Tôn Đức Thắng” [3, 55]. Kết quả của việc tích lũy kiến thức từ nguồn lao động công ngh ệ bách khoa cộng với ý thức cộng đồng sâu sắc, Tôn Đức Th ắng s ớm giành được thiện cảm và niềm tin của các bạn đồng nghiệp và đồng môn. Công lao lịch sử của Tôn Đức Thắng thuở đương thời, là đã thổi bùng lên luồng sinh khí mới vào đội ngũ giới cần lao, góp ph ần tạo ra b ước chuy ển mình quan trọng của giai cấp công nhân Việt Nam từ “đấu tranh tự phát” sang “đấu tranh tự giác” [3, 55]. Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 10
  11. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 Xuất phát từ sự khởi đầu tích cực tham gia vào việc lập ra các hội đoàn truyền thống với hình thức thấp trong giới thợ thuyền để tiến hành đấu tranh: tổ chức ra các hội tương tế, ái hữu, đòi tăng lương, giảm giờ làm, chóng đánh đập, phạt vạ… Tôn Đức Thắng đã h ợp l ực cùng m ột s ố hạt nhân nòng cốt tổ chức thành công cuộc đình công, bãi khóa đ ầu tiên ở hãng Ba Son và tại trường Bách Nghệ Sài Gòn vào năm 1912. B ị b ọn th ực dân Pháp theo dõi, lùng bắt, Tôn Đức Thắng phải lánh sang Pháp làm công nhân quân giới ở quân cảng Toulon (miền Nam nước Pháp) và bị điều động làm thợ máy trên chiến hãm France, tham gia vào cuộc binh biến Hắc Hải. Những năm tháng xa xứ, Tôn Đức Thắng luôn tìm mọi cách đ ể n ắm tin tức thời cuộc trên đất Pháp cũng như ở Việt Nam. Tôn Đức Th ắng đã đọc được “Bản án chế độ thực dân Pháp” của Nguy ễn Ái Quốc đăng trên báo Dân chúng. Tôn Đức Thắng biết thêm về sức mạnh của “đ ại đoàn kết”, “giai cấp vô sản”, “giai cấp công nhân” và sung sướng khi nhận ra rằng: “cách mạng Nga không riêng là của công nhân và binh lính Nga mà là của tất cả công nhân và binh lính trên thế giới; cách mạng Nga tất sẽ mở đường cho cách mạng thế giới trong đó có Việt Nam” [4, 115]. Năm 1920, trở về Sài Gòn sau sự kiện kéo cờ trên Hắc Hải nổi tiếng, Tôn Đức Thắng cùng những người bạn thân thiết lập ra tổ ch ức đầu tiên của giai cấp công nhân Việt Nam - Công hội bí m ật t ại Sài Gòn - Chợ Lớn, nhằm đấu tranh bênh vực quyền lợi của công nhân, đấu tranh chống đế quốc tư bản. Cuối năm 1926, khi nhận được chỉ thị của lãnh tụ Nguy ễn Ái Qu ốc, Tôn Đức Thắng nhanh chóng tán thành gia nhập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, tán thành con đường cứu nước giải phóng dân tộc gắn Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 11
  12. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 liền với giải phóng giai cấp công nhân, độc lập dân tộc gắn li ền với ch ủ nghĩa xã hội. Năm 1927, Kỳ bộ Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên ở Nam Kỳ thành lập. Tôn Đức Thắng được cử là một thành viên trong ban lãnh đạo Kỳ bộ và trực tiếp phụ trách phong trào công nhân Sài Gòn - Ch ợ Lớn. Tháng 7/1929, Tôn Đức Thắng bị thực dân Pháp bắt giam ở khám lớn Sài Gòn, sau đó bị kết án 20 năm kh ổ sai. Tháng 7/1930, b ị đày ra Côn Đảo, tại đây, Tôn Đức Thắng đã tham gia vận động thành lập chi bộ cộng sản nhà tù Côn Đảo và là một trong những chi ủy viên đầu tiên. Đế quốc Pháp đã bắt giam và đày đọa Tôn Đức Thắng 17 năm trời ở Khám lớn Sài Gòn, và nhà ngục Côn Đảo với chế độ kh ổ sai, khi thì nh ốt vào hầm xay lúa, khi thì nhốt vào hầm tối, tay chân b ị xi ềng xích, cùm kẹp, khi thì cho ăn lúa sống, hoặc bỏ đói, bỏ khát, nhưng tinh th ần cách mạng kiên cường của Tôn Đức Thắng trước sau vẫn không lay chuy ển. Trong nhà tù, Tôn Đức Thắng luôn nêu cao lòng yêu nước và chí khí qu ật cường của người công nhân, luôn luôn tin tưởng ở tương lai tươi sáng của dân tộc và của giai cấp, luôn luôn vui vẻ không bao giờ sao lãng công tác cách mạng. “Cách mạng Tháng Tám thành công, Tôn Đức Thắng ra khỏi nhà tù, vừa bước chân lên đất liền thì cuộc kháng chiến bùng nổ, Tôn Đức Thắng đã hăng hái cùng quân dân miền Nam chiến đấu chống th ực dân Pháp; sau đó được điều ra Bắc, lần lượt đảm nhiệm các trọng trách: Phó Hội trưởng Hội Liên Việt, Chủ tịch Mặt trận Liên Việt, Trưởng ban Thường trực Quốc hội, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Phó Chủ tịch rồi Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ C ộng hòa và sau đó là Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 12
  13. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 nước Cộng hội chủ Việt hòa Xã nghĩa Nam” [16, http://tapchicthanhnien.org.vn]. Sau khi Bác Hồ mất, ngày 23/9/1969 Tôn Đức Thắng được bầu làm Chủ tịch nước. Tôn Đức Thắng giữ nhiệm vụ chủ tịch nước cho đến ngày 30/3/1980 thì qua đời tại Hà Nội và thọ 92 tuổi. Sự nghiệp của Tôn Đức Thắng 1.2. Lúc vừa tròn 18 tuổi, Tôn Đức Thắng lên Sài Gòn để mưu sinh. Vốn sinh trưởng trong một gia đình nông dân ở vùng đồng bằng châu thổ sông Cửu Long trù phú, nhưng khi đặt chân tới thành phố sau này đ ược mệnh danh là "hòn ngọc Viễn Đông", Tôn Đức Thắng đã nhanh chóng hòa nhập vào đội quân "áo xanh" của ngành công nghiệp, quyết tâm biến mình thành người thợ và mãi mãi gắn bó cuộc đời với sứ mệnh lịch s ử c ủa giai cấp công nhân. Những tháng năm đầu tiên sống ở Sài Gòn, trước khi được vào h ọc dưới mái trường Bách nghệ, Tôn Đức Thắng đã dày công luyện mình trong lò "Bách Nghệ" của cuộc sinh kế giữa trường đời: làm công cho các gara và đề - pô tư nhân, sửa chữa xe máy, xe hơi, sửa chữa tàu thủy, làm nghề nguội, nghề tiện, nghề điện và làm công cho Hãng Kroff thuộc Sở Kiến trúc cầu đường và nhà cửa Sài Gòn. Kết quả của việc tích lũy dồi dào nguồn kiến thức lao động bách nghệ cộng với ý thức cộng đồng sâu sắc, Tôn Đức Thắng đã sớm giành được sự tín nhiệm của bạn bè trong giới cần lao. Công lao l ịch s ử của Tôn Đức Thắng là đã thổi luồng sinh khí mới về chính trị vào đội ngũ th ợ Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 13
  14. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 thuyền, gắn tư tưởng yêu nước với phong trào công nhân, bước đầu tạo ra sự chuyển biến quan trọng - từ "đấu tranh tự phát sang đấu tranh t ự giác" [3, 55]. “Từ sự tích cực tham gia vào việc thành lập các h ội đoàn truy ền thống trong giới thợ và tiến hành đấu tranh bằng những hình th ức phôi thai như: tổ chức các hội tương tế, ái hữu, đòi tăng lương, giảm giờ làm, chống đánh đập, phạt vạ... Năm 1909, Tôn Đức Thắng tham gia vận động anh em học sinh lính thủy bỏ học; năm 1910 tham gia vận động anh chị em công nhân Sở Kiến trúc Cầu đường và Nhà ở Sài Gòn ch ống bọn ch ủ cúp phạt, đánh đập vô lý và đòi tăng lương; Tôn Đức Thắng đã tập hợp một số hạt nhân nòng cốt, tổ chức thành công cuộc bãi công, bãi khóa đầu tiên của công nhân Hãng Ba Son và học sinh trường Bách nghệ Sài Gòn năm 1912. Sự kiện này in dấu ấn rất sâu đậm trong cuộc đời hoạt động cách mạng của Tôn Đức Thắng” [18, 26]. Ý nghĩa quan trọng của cuộc bãi công này, mấy mươi năm sau, đã được Tôn Đức Thắng kể lại trong những dòng từ truyện đầy cảm động. Tôn Đức Thắng viết: “Lúc cuộc bãi công của học sinh trường Kỹ nghệ Sài Gòn và thợ thuyền Ba Son thắng lợi, cũng là lúc tôi cải trang xu ống tàu Pháp để trốn sự truy nã của địch. Từ đó bắt đầu cuộc đời trên mặt biển” [3, 56]. Sau khi rời hải cảng Sài Gòn vào thập niên th ứ hai c ủa th ế k ỷ XX, chiếc tàu viễn dương Lacoóc và chiến hạm France của Pháp đã mới lạ - nơi: "Quan san muôn dặm một nhà. Bốn phương vô sản đều là anh em". Và chính trên bước đường "Quan san muôn dặm", người công nhân thủy thủ trẻ tuổi Việt Nam đã được nhập tâm sâu sắc khẩu hiệu chi ến đ ấu vĩ Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 14
  15. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 đại của các nhà khai sáng chủ nghĩa xã hội khoa học: "Vô sản tất cả các nước và các dân tộc bị áp bức, đoàn kết lại!" [3, 56]. “Biểu hiện rực rỡ của hành động "đoàn kết lại" là ý thức giác ngộ về chính trị và dũng khí tuyệt vời của Tôn Đức Th ắng trong buổi sáng mùa xuân 1919 trên mặt biển Hắc Hải, khi Bác tự tay kéo lá c ờ đ ỏ thiêng liêng lên đỉnh cột cờ thiết giáp hạm France và hát vang bài "Quốc tế ca" hùng tráng để ủng hộ Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười Nga, ủng hộ V.I. Lê-nin, ủng hộ chính quyền Xô-viết. Bằng hành động đó, Tôn Đức Thắng là người Việt Nam đầu tiên ủng hộ Cách mạng Tháng Mười Nga. Tôn Đức Thắng đã mang lại vinh dự cho giai cấp công nhân Việt Nam, cho dân tộc Việt Nam một tinh thần quốc tế cao cả” [3, 56]. “Sau khi kéo cờ đỏ trên chiến hạm Phơ-răng-xơ, tham gia cuộc khởi nghĩa ở Biển Đen nhằm bảo vệ chính quyền Xô-viết, bảo vệ Cách mạng Tháng Mười đang bị các nước đế quốc bao vây, Tôn Đức Thắng nhận quyết định giải ngũ và bị trục xuất khỏi nước Pháp” [4, 115]. Trở lại Sài Gòn, Tôn Đức Thắng đã có bước trưởng thành vượt bậc, đặc biệt là về tổ chức đấu tranh của giai cấp công nhân bằng các hình thức công đoàn, nghiệp đoàn. Về nước, nhưng bị cấm vào làm việc ở bất kỳ cơ sở công nghiệp nào của Pháp, Tôn Đức Thắng vào làm công nhân cho một hãng của người Đức ở Sài Gòn. Vừa kiếm sống, Tôn Đức Thắng đồng thời tìm mọi cách liên lạc với công nhân ở các nhà máy, xí nghiệp trên địa bàn thành phố. Nghiên cứu kỹ đặc điểm công nhân ở một xứ thuộc địa, với tài tổ chức của mình, Tôn Đức Thắng đã tổ ch ức ra Công hội bí mật ở nhiều cơ sở công nghiệp - nh ư Cảng Sài Gòn, X ưởng Ba Son, Xưởng FACI, Nhà máy Đèn Sài Gòn, Nhà máy Đèn Ch ợ Quán… Công hội bí mật ở Sài Gòn do Tôn Đức Thắng tổ chức và lãnh đạo từ năm Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 15
  16. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 1920 là công hội đầu tiên của giai cấp công nhân Việt Nam. Nó phù h ợp với một nước thuộc địa như nước ta – dân ta không được hưởng quyền tự do, dân chủ, bởi vậy tổ chức bí mật mới có thể tránh kh ỏi mọi sự đàn áp, khủng bố của kẻ thù. “Bước ngoặt trong cuộc đời hoạt động cách mạng của Tôn Đức Thắng mở ra vào một ngày cuối năm 1926, khi nhận được ch ỉ th ị của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, Tôn Đức Thắng nhanh chóng tán thành gia nh ập H ội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, tán thành con đường cứu nước giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng giai cấp công nhân, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Từ đây, trong con người Tôn Đức Thắng, yêu nước gắn liền với yêu chủ nghĩa xã h ội, trung thành v ới T ổ qu ốc, v ới dân tộc cũng đồng thời là trung thành với sự nghiệp cách mạng do Đảng Cộng sản lãnh đạo. Ánh sáng của chủ nghĩa Mác - Lê-nin đã nâng lòng yêu nước chân chính của Tôn Đức Thắng lên một t ầm cao mới, thêm s ức mạnh và hăng hái lao vào hoạt động cách mạng. Năm 1927, Kỳ bộ Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên ở Nam Kỳ thành lập. Tôn Đức Th ắng được cử là một thành viên trong ban lãnh đạo Kỳ bộ và trực tiếp phụ trách phong trào công nhân Sài Gòn - Chợ Lớn. Trên cương vị này, Tôn Đ ức Thắng đã tích cực tuyên truyền giác ngộ và cùng các đồng chí của mình tham gia chuẩn bị cho sự ra đời của một đảng mác-xít chân chính ở Việt Nam. Cuối năm 1929, giữa lúc phong trào cách mạng đang phát tri ển mạnh mẽ thì Tôn Đức Thắng bị mật thám Pháp bắt, đưa về Khám l ớn Sài Gòn và dùng mọi cực hình tàn bạo hòng khai thác những tin tức về cách mạng. Nhưng chúng đã thất bại trước khí phách kiên cường, bất khuất của người chiến sĩ cộng sản. Chúng kết án Tôn Đức Thắng 20 năm kh ổ sai” [16, http://tapchicthanhnien.org.vn]. Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 16
  17. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 “Đêm ngày 2 rạng sáng ngày 3/7/1930, con tàu Armand Roussean của thực dân Pháp lặng lẽ rời Sài gòn đưa Tôn Đức Th ắng và m ột s ố cán bộ, quần chúng yêu nước đày ra Côn Đảo. Kể từ đó cho đến ngày 18/8/1945, khi Côn Đảo được giải phóng, người tù mang số tù 5289-TF cùng với lời ghi chú trong phiếu quản lý “Phần tử nguy hiểm” đã ch ứng tỏ nghị lực phi thường, ý chí kiên cường và lòng trung thành vô h ạn với cách mạng. 15 năm ở địa ngục trần gian Côn Đảo là quãng thời gian thử thách lớn nhất trong cuộc đời hoạt động cách mạng của Tôn Đức Thắng nhưng đó cũng là quãng đời đầy vinh quanh khi đồng chí th ực sự bi ến nhà tù đế quốc thành trường học cách mạng” [3, 282]. “Năm 1930, Lập chi bộ nhà tù lãnh đạo anh em trong tù đấu tranh, được Xứ ủy Nam Kỳ thừa nhận là chi bộ đặc biệt và là đ ảng viên t ừ đó. Bằng những kinh nghiệm đã có trong tổ chức Công hội bí m ật ở Sài Gòn, Tôn Đức Thắng đã bàn với những người cộng sản thành lập Hội nh ững người tù đỏ làm hạt nhân lãnh đạo, tập hợp tù nhân, tạo sức mạnh đoàn kết chống lại chế độ lao tù. Nhiều Đảng viên cộng sản trong đó có Tôn Đức Thắng bị kết án khổ sai cũng bị giam chung với tù thường ph ạm ở Banh I, nơi chuyên giam giữ tù lưu manh, trộm cắp, đã nhiều lần mang án. Đây là thủ đoạn thâm độc của thực dân Pháp mượn bàn tay c ủa nh ững tên tù anh chị nhằm tiêu diệt những người cộng sản. Trong một lần liên lạc của Hội, bọn gác ngục đã phát hiện được Tôn Đức Th ắng và phạt giam ở Hầm xay lúa. Hầm là địa ngục của địa ngục, một hình thức cực hình đối với tù nhân, địch gọi là “Khu trừng giời”. Với âm mưu thâm độc của địch muốn dùng tay anh chị để hành hạ và giết Tôn Đức Thắng, hiểu được ý đồ này, Tôn Đức Thắng đã tập hợp một số đồng chí cộng sản cũng b ị đày ở Hầm xay lúa bàn cách nắm lấy quyền lực điều hành để cải thiện đời sống và điều kiện làm việc cho những bạn tù ở Hầm: bỏ l ối cai qu ản Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 17
  18. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 người tù bằng roi vọt, sắp xếp, phân công để tất cả mọi người làm việc theo điều kiện sức khỏe, người yếu thì sàng gạo, đóng bao, người kh ỏe thì xay và khuân vác thóc, kíp đứng cối thì bố trí thêm người, thay nhau người làm, người nghỉ” [3, 170]. “Năm 1934, sau khi rời khỏi Hầm xay lúa, Tôn Đức Thắng làm vi ệc tại Sở Lưới, vừa sửa máy vừa lái canô. Sở lưới, với vai trò của Tôn Đ ức Thắng trở thành trung tâm giao liên quan trọng của tổ chức Đảng ở Côn Đảo và là đầu mối để tổ chức cho cán bộ, đảng viên bị tù ở Côn Đảo trốn về hoạt động trong đất liền. … Ngày 8/8/1945, Liên Xô tuyên chiến với phát xít Nhật, nhanh chóng đánh bại đạo quân Quan Đông h ơn một triêu lính tinh nhuệ của Nhật. Ngày 15/8/1945, phát xít Nh ật chính th ức đ ầu hàng Liên Xô và các nước đồng minh không điều kiện. Đảng ta kịp th ời chớp thời cơ lãnh đạo nhân dân cả nước vùng lên Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước. Sau khi nghe lời Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập do một đài nước ngoài phát lại, toản đảo vui m ừng không xiết. Sáng 23/9/1945, tàu Phú Quốc cùng 25 chiếc thuyền b ầu đã nhổ neo đưa 1800 tù chính trị trở về đất liền. Chiếc canô vừa được sửa lại mang tên Giải phóng do chính Tôn Đức Thắng lái đưa một s ố đồng chí trong Ban lãnh đạo trở về. Tuy gian nan, vất vả nhưng chiều ngày 2/3/9/1945 mọi người đã cập bến Đại Ngãi, tỉnh Sóc Trăng trong sự đón tiếp nồng nhiệt của Đảng bộ và nhân dân địa phương” [3, 172]. Từ 8/1945: Ở Côn Đảo trở về Nam Bộ làm Uỷ viên Uỷ ban Kháng chiến hành chính Nam Bộ phụ trách về vấn đề lương thực và vũ khí. Ngày 06/01/1946: Trúng cử là đại biểu Quốc hội khóa đầu của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và tham gia phái đoàn Quốc hội sang Pháp. Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 18
  19. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 “Những năm 1945 - 1946, trước tình thế thù trong giặc ngoài vô cùng khó khăn, Ðảng chỉ rõ một trong những nhiệm vụ cấp bách là ra s ức giữ vững, tăng cường và mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân, nh ằm th ực hiện nhiệm vụ chiến lược "Dân tộc trên hết - Tổ quốc trên hết". "Khẩu hiệu căn bản của cả một giai đoạn cách mạng hiện thời phải là: Lập Mặt trận dân tộc thống nhất chống phản động Pháp, tiến t ới giành độc l ập hoàn toàn". Ðể đoàn kết, tập hợp đông đảo các lực lượng khác nhau có tinh thần dân tộc, yêu nước và muốn cứu nước nhưng còn đứng ngoài Mặt trận Việt Minh, Ðảng chủ trương thành lập Hội Liên hi ệp qu ốc dân Việt Nam. Tôn Ðức Thắng đã được Ban Chấp hành Trung ương Ð ảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh trao cho trọng trách đó. Tôn Đức Thăng tham gia ́ Ban sáng lập Hội Liên hiệp quốc dân Việt Nam cùng với Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nguyễn Lương Bằng, Võ Nguyên Giáp và nhiều đại biểu khác không phải là Việt Minh. Tôn Ðức Thắng đã hoạt động không mệt m ỏi bằng tất cả sức lực tâm trí và kinh nghiệm của mình cùng các sáng l ập viên khác để Hội Liên hiệp quốc dân Việt Nam (gọi tắt là Liên Việt) chính thức ra đời ngày 29/5/1946 tại Hà Nội. Hồ Ch ủ tịch đ ược b ầu là Chủ tịch danh dự của Hội, cụ Huỳnh Thúc Kháng, Phó Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, là Chủ tịch Hội. Tôn Ðức Th ắng đ ược b ầu là Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp quốc dân Việt Nam. Sau khi c ụ Huỳnh qua đời năm 1947, Tôn Ðức Thắng được Ðảng phân công lãnh đạo Mặt trận Dân tộc thống nhất. Sự chọn lựa một người có đức độ, có khả năng lớn về vận động thuyết phục quần chúng, có khả năng đoàn kết rộng rãi, làm công tác dân vận khéo léo như Tôn Ðức Thắng đảm nhi ệm v ị trí công tác quan trọng đó là hoàn toàn chính xác. Là người lãnh đạo ch ủ ch ốt, Tôn Ðức Thắng đã góp phần quan trọng thảo ra Cương lĩnh của Hội Liên hiệp quốc dân Việt Nam, trong đó nêu rõ mục đích của Hội là: "... đoàn kết tất Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 19
  20. Đề tài: Tôn Đức Thắng và phong trào công nhân Việt Nam từ đầu thế kỷ XX - 1930 cả những đảng phái yêu nước và những đồng bào yêu nước không đảng phái, không phân biệt giai cấp, tôn giáo, xu hướng chính trị, ch ủng t ộc đ ể làm cho nước Việt Nam độc lập, thống nhất, dân chủ, phú cường". Tôn Ðức Thắng đã giải quyết thành công những mối quan hệ giai cấp và dân tộc trong công tác mặt trận - công tác được đồng chí coi là m ột hình th ức đấu tranh giai cấp đặc biệt” [3. 178]. Trước những âm mưu chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc của Pháp và tay sai, Ðảng ta chủ trương thống nhất các tổ chức Mặt trận, l ập một Mặt trận dân tộc thống nhất duy nhất. Tôn Ðức Thắng được Ðảng giao nhiệm vụ thống nhất Việt Minh - Liên Việt từ cơ sở đến trung ương theo chủ trương đó. Tôn Ðức Thắng đã chỉ đạo sát sao công việc này. Do chuẩn bị tốt, tổ chức chu đáo, có kế hoạch cụ thể, đế n tháng 8/1950, hai tổ chức Mặt trận đã hợp nhất từ cấp cơ sở tới cấp tỉnh, tạo điều ki ện thuận lợi để tiến hành thành công Ðại hội hợp nhất cấp trung ương từ ngày 3/3/1951 đến ngày 7/3/1951. Ðại hội đã bầu Tôn Ð ức Th ắng là Ch ủ tịch Ủy ban Toàn quốc của Mặt trận Liên Việt. Tôn Ðức Th ắng đã đem hết sức lực và trí tuệ để thực hiện tốt nhất đường lối Mặt trận của Ðảng, xây dựng và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân ngày càng vững chắc. Sau thắng lợi năm 1954, đất nước tạm chia cắt, trong cuộc đấu tranh thống nhất đất nước, Tôn Ðức Thắng là người con yêu quý của miền Nam ruột thịt, đại diện cho khát vọng thống nhất và độc lập tự do của miền Nam đi trước về sau, tiếp tục có nhiều đóng góp to lớn cho sự nghiệp đoàn kết toàn dân trong cuộc đấu tranh mới. Trong những hoạt động quốc tế phong phú của mình, Tôn Ðức Thắng cũng thể hiện tinh thần đoàn kết quốc tế sâu s ắc và có nhi ều đóng góp trong việc xây dựng, vun đắp tình hữu nghị giữa các dân tộc. Tôn Đức Sinh viên: HOÀNG THỊ HƯƠNG HUẾ 20
nguon tai.lieu . vn