1. Trang Chủ
  2. Kinh tế - Thương mại
  3. đề tài: tác động của hiệp định thương mại tự do ASEAN- hàn quốc tới quan hệ thương mại VN hàn quốc

đề tài: tác động của hiệp định thương mại tự do ASEAN- hàn quốc tới quan hệ thương mại VN hàn quốc

Mục tiêu chính của đề tài là nghiên cứu tác động, ảnh hưởng của Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Hàn Quốc (AKFTA) tới quan hệ thương mại hai nước , phân tích các cơ hội và các thách thức đặt ra với thương mại Việt Nam trong lộ trình thực hiện các cam kết AKFTA và tìm các giải pháp để phát triển quan hệ thương mại song phương và cải thiện tình trạng nhập siêu với Hàn Quốc. Bé c«ng th−¬ng ViÖn Nghiªn cøu Th−¬ng m¹i §Ò tµi nghiªn cøu Khoa häc CÊp Bé M· sè: 75.08.RD T¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh th−¬ng m

Thể loại Tài liệu miễn phí Kinh tế - Thương mại

Số trang 138

Ngày tạo 8/30/2018 1:09:07 AM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước 1.47 M

Tên tệp

Tải đề tài: tác động của hiệp định thương mại tự do AS... (.pdf)

Xem mẫu

  1. Bé c«ng th−¬ng ViÖn Nghiªn cøu Th−¬ng m¹i §Ò tµi nghiªn cøu Khoa häc CÊp Bé M· sè: 75.08.RD T¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do ASEAN-Hµn Quèc (AKFTA) Tíi quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hµn Quèc 7156 06/3/2009 Hµ néi, 2008
  2. Bé c«ng th−¬ng ViÖn Nghiªn cøu Th−¬ng m¹i §Ò tµi nghiªn cøu Khoa häc CÊp Bé M· sè: 75.08.RD T¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do ASEAN - Hµn Quèc (AKFTA) Tíi quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hµn quèc C¬ quan chñ qu¶n: Bé C«ng Th−¬ng C¬ quan chñ tr×: ViÖn Nghiªn cøu Th−¬ng m¹i Chñ nhiÖm ®Ò tµi: Ths. Ph¹m ThÞ C¶i C¸c thµnh viªn: TS. NguyÔn ThÞ NhiÔu Ths. §ç Kim Chi Ths. Hoµng ThÞ V©n Anh Ths. Lª Huy Kh«i CN. Ph¹m Hång Lam CN. Hoµng ThÞ H−¬ng Lan Hµ néi, 2008
  3. Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t ASEAN HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ AFTA Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN AKFTA Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN - Hµn Quèc ACFTA Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN - Trung Quèc APEC DiÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng FOB Mét thuËt ng÷ dïng trong ngo¹i th−¬ng: Ng−êi mua hµng giµnh ®−îc quyÒn vËn chuyÓn CIF Mét thuËt ng÷ dïng trong ngo¹i th−¬ng: Ng−êi b¸n hµng giµnh ®−îc quyÒn vËn chuyÓn hµng ho¸ KOTRA C¬ quan Xóc tiÕn th−¬ng m¹i vµ ®Çu t− Hµn Quèc VCCI Phßng Th−¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam NT Lé tr×nh Th«ng th−êng ST Lé tr×nh Nh¹y c¶m SL Lé tr×nh Nh¹y c¶m th−êng HSL Lé tr×nh Nh¹y c¶m cao MFN ThuÕ tèi huÖ quèc FDI §Çu t− trùc tiÕp n−íc ngoµi UBQGVHTKTQT ñy ban quèc gia vÒ Hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ CLMV C¸c n−íc Campuchia, Lµo, Myanmar, ViÖt Nam EU Liªn minh Ch©u ©u GDP Tæng s¶n phÈm quèc néi Hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ODA Tæ chøc Th−¬ng m¹i ThÕ giíi WTO USD §« la Mü
  4. Trang Môc Lôc 1 Lêi më ®Çu Ch−¬ng 1: Tæng Quan vÒ sù ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt 5 Nam - Hµn quèc 1.1 Kh¸i qu¸t vÒ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt - Hµn 5 7 1.2. C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn sù ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt - Hµn 1.2.1. C¸c nh©n tè bªn ngoµi 7 1.2.2. C¸c nh©n tè bªn trong 8 1.2.3. VÞ trÝ cña ViÖt nam trong quan hÖ th−¬ng m¹i Asean-Hµn Quèc 10 1.3. Thùc tr¹ng quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hµn Quèc 14 1.3.1. VÒ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu 14 1.3.2. VÒ tèc ®é t¨ng tr−ëng kim ng¹ch mËu dÞch ViÖt Nam - Hµn Quèc 20 1.3.3. VÒ c¬ cÊu hµng hãa xuÊt nhËp khÈu gi÷a hai n−íc 21 27 CH¦¥NG 2: HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do ASEAN - Hµn Quèc Vµ t¸c ®éng cña nã ®Õn ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt - Hµn 2.1. Kh¸i qu¸t chung vÒ HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do ASEAN - Hµn Quèc 27 2.1.1. Bèi c¶nh ra ®êi cña HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do ASEAN - Hµn Quèc 27 (AKFTA) 2.1.2 Môc tiªu cña HiÖp ®Þnh 30 2.1.3. Néi dung chÝnh cña HiÖp ®Þnh 31 2.1.4. So s¸nh møc cam kÕt cña HiÖp ®Þnh AKFTA víi c¸c HiÖp ®Þnh thÕ giíi 38 vµ khu vùc kh¸c ViÖt Nam tham gia 2.2. T¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do ASEAN - Hµn Quèc ®Õn 40 ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈuViÖt - Hµn 2.2.1. Nh÷ng cam kÕt thùc hiÖn AKFTA cña ViÖt Nam vµ cña Hµn Quèc 40 2.2.2.T¸c ®éng cña viÖc thùc hiÖn AKFTA ®Õn kh¶ n¨ng ph¸t triÓn quan hÖ 44 th−¬ng m¹i cña ViÖt Nam víi Hµn Quèc 2.2.3. Mét sè t¸c ®éng kh¸c 58
  5. 2.3. §¸nh gi¸ chung vÒ t¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do AKFTA 61 ®Õn viÖc ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt - Hµn 2.3.1. Nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc 61 2.3.2. Nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc 62 65 CH¦¥NG 3: C¬ héi, Th¸ch thøc vµ nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hµn Quèc trong bèi c¶nh thùc hiÖn AKFTA 65 3.1. C¬ héi vµ th¸ch thøc cña ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do ASEAN - Hµn Quèc (AKFTA) 65 3.1.1. C¬ héi cña ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn AKFTA 3.1.2. Th¸ch thøc cña ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn AKFTA 69 71 3.2. C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hµn Quèc trong bèi c¶nh thùc hiÖn AKFTA 3.2.1. Nhãm c¸c gi¶i ph¸p vÜ m« nh»m ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt - 71 Hµn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn AKFTA 3.2.2. Nhãm c¸c gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy xuÊt khÈu trªn c¬ së thùc hiÖn 74 AKFTA 3.2.3. Nhãm c¸c gi¶i ph¸p ®Þnh h−íng ho¹t ®éng nhËp khÈu trªn c¬ së thùc 80 hiÖn AKFTA ®Ó h¹n chÕ nhËp siªu tõ Hµn Quèc 3.3. Mét sè kiÕn nghÞ 82 3.3.1. C¸c kiÕn nghÞ ®èi víi ChÝnh phñ vµ c¸c Bé, Ngµnh 82 3.3.2. C¸c kiÕn nghÞ ®èi víi doanh nghiÖp 83 3.3.3. C¸c kiÕn nghÞ ®èi víi c¸c tæ chøc hç trî xuÊt khÈu, hiÖp héi doanh 84 nghiÖp, hiÖp héi ngµnh hµng KÕt luËn 86 Phô lôc 89 Tµi liÖu tham kh¶o 91
  6. Lêi më ®Çu Hµn Quèc hiÖn lµ mét trong nh÷ng ®èi t¸c th−¬ng m¹i quan träng cña ViÖt Nam (®øng thø 9 vÒ xuÊt khÈu vµ thø 5 vÒ nhËp khÈu). Quy m« th−¬ng m¹i gi÷a ViÖt Nam vµ Hµn Quèc t¨ng kh¸ nhanh víi tæng kim ng¹ch th−¬ng m¹i hai chiÒu t¨ng tõ 4,71 tû USD n¨m 2006 lªn 6,58 tû USD n¨m 2007 vµ ®¹t 4,766 tû USD trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2008. Tuy nhiªn, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Hµn Quèc n¨m 2007 míi chØ chiÕm kho¶ng 2,76% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµ kim ng¹ch nhËp khÈu tõ Hµn Quèc míi chiÕm kho¶ng 8,7% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu cña ViÖt Nam. §©y lµ con sè qu¸ nhá, ch−a xøng ®¸ng víi tiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh cña hai n−íc. §iÒu ®¸ng quan t©m lµ trong quan hÖ th−¬ng m¹i víi Hµn Quèc, ViÖt Nam lu«n ë trong t×nh tr¹ng nhËp siªu vµ t×nh tr¹ng nhËp siªu t¨ng liªn tôc trong nh÷ng n¨m qua. NÕu n¨m 1995, ViÖt Nam nhËp siªu tõ Hµn Quèc h¬n 1 tû USD th× con sè nµy n¨m 2001 lªn tíi 1,5 tû USD, n¨m 2006 lµ trªn 3 tû USD, n¨m 2007 lµ 4,081 tû USD vµ 6 th¸ng ®Çu n¨m 2008 lµ 2,765 tû USD. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng nµy lµ do c¸c nhµ ®Çu t− Hµn Quèc nhËp khÈu thiÕt bÞ m¸y mãc ®Ó h×nh thµnh c¬ së vËt chÊt phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ ®Çu t− t¹i ViÖt Nam. Víi xu h−íng ®Çu t− cña Hµn Quèc vµo ViÖt Nam ngµy cµng t¨ng vµ c¸c nhµ m¸y ®· ®Çu t− t¹i ViÖt Nam ®ang më réng s¶n xuÊt th× nhu cÇu nhËp khÈu sÏ kh«ng gi¶m mµ cã nhiÒu kh¶ n¨ng t¨ng m¹nh trong c¸c n¨m tíi. §Ó c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n, ViÖt Nam kh«ng chñ tr−¬ng h¹n chÕ nhËp khÈu mµ ph¶i t×m biÖn ph¸p t¨ng c−êng xuÊt khÈu sang Hµn Quèc. Ngµy 24/08/2006, t¹i Ku-a-la L¨m - p¬, Malaysia, c¸c Bé tr−ëng Th−¬ng m¹i ASEAN (trõ Th¸i Lan) vµ Hµn Quèc ®· ký HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do ASEAN - Hµn Quèc (AKFTA). Theo ®ã, c¸c bªn sÏ c¾t gi¶m thuÕ ®èi víi 90% c¸c mÆt hµng nhËp khÈu vµo n¨m 2010. HiÖp ®Þnh nµy ®−îc ®¸nh gi¸ lµ cã thÓ t¹o cho 1
  7. ViÖt Nam nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó thóc ®Èy t¨ng tr−ëng xuÊt khÈu sang Hµn Quèc. Víi c¬ cÊu kinh tÕ gi÷a hai n−íc mang tÝnh bæ sung nhiÒu h¬n lµ c¹nh tranh, AKFTA sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy h¬n n÷a quan hÖ th−¬ng m¹i vµ ®Çu t− gi÷a ViÖt Nam vµ Hµn Quèc, gióp ViÖt Nam tõng b−íc gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò nhËp siªu tõ Hµn Quèc b»ng c¸ch t¨ng c−êng xuÊt khÈu mµ kh«ng h¹n chÕ nhËp khÈu. Cïng víi viÖc Th¸i Lan ch−a tham gia ký kÕt AKFTA, ®©y lµ c¬ héi ®Ó ViÖt Nam t¨ng c−êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi hµng xuÊt khÈu cña Trung Quèc vµ Th¸i Lan trªn thÞ tr−êng Hµn Quèc. Bªn c¹nh nh÷ng lîi Ých thu ®−îc tõ viÖc thùc hiÖn AKFTA, xuÊt khÈu cña c¸c n−íc thµnh viªn míi cña ASEAN (trong ®ã cã ViÖt Nam) ch¾c ch¾n sÏ ph¶i ®èi mÆt víi søc Ðp c¹nh tranh tõ nh÷ng n−íc ph¸t triÓn h¬n trong khu vùc nh− Singapore, Malaysia, In®«nªxia, Philippines...trªn thÞ tr−êng Hµn Quèc. Kinh nghiÖm thùc hiÖn HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do ASEAN - Trung Quèc (ACFTA) cho thÊy: Trong khi nhiÒu n−íc ASEAN ®· cã ®−îc nh÷ng lîi Ých do ACFTA mang l¹i th× ViÖt Nam l¹i ch−a tËn dông ®−îc nh÷ng c¬ héi nµy. Tõ nh÷ng lý do c¬ b¶n nªu trªn, viÖc tæ chøc nghiªn cøu §Ò tµi: “T¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do ASEAN - Hµn Quèc (AKFTA) tíi quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hµn Quèc” nh»m ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p ®Ó tËn dông c¸c c¬ héi, v−ît qua th¸ch thøc do viÖc thùc hiÖn AKFTA, c¶i thiÖn t×nh tr¹ng th©m hôt c¸n c©n th−¬ng m¹i trong quan hÖ th−¬ng m¹i víi Hµn Quèc cña ViÖt Nam lµ rÊt cÇn thiÕt. HiÖn nay, ®· cã mét sè tµi liÖu, c«ng tr×nh nghiªn cøu ë trong n−íc vµ n−íc ngoµi ®Ò cËp ®Õn c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hµn Quèc d−íi c¸c gãc ®é kh¸c nhau nh−: • TrÇn B¸ C−êng, Nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt c¬ b¶n gi÷a quy t¾c xuÊt xø trong HiÖp ®Þnh khu vùc th−¬ng m¹i tù do ASEAN-Hµn Quèc (AKFTA) vµ HiÖp ®Þnh khu vùc th−¬ng m¹i tù do ASEAN (AFTA), UBQG vÒ HTKTQT n¨m 2006. 2
  8. • T« CÈn, HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do d−íi gèc ®é cña Hµn Quèc (theo tµi liÖu nghiªn cøu cña KOICA). • T« CÈn, Héi nhËp kinh tÕ ASEAN vµ hîp t¸c ASEAN - Hµn Quèc (theo nghiªn cøu cña ViÖn ChÝnh s¸ch kinh tÕ quèc tÕ Hµn Quèc). • §Æng ThÞ H¶i Hµ, Ph©n tÝch vÒ HiÖp ®Þnh Th−¬ng m¹i hµng ho¸ trong khu«n khæ AKFTA, Vô CSTM ®a biªn - Bé Th−¬ng m¹i 5/2006. • §Æng ThÞ H¶i Hµ, §¸nh gi¸ t¸c ®éng ®èi víi ViÖt Nam khi tham gia HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i hµng ho¸ ASEAN - Hµn Quèc, Vô CSTM ®a biªn - Bé Th−¬ng m¹i 7/2006. • §Æng ThÞ H¶i Hµ, ChÝnh s¸ch khu vùc mËu dÞch tù do cña Hµn Quèc vµ nç lùc ®Èy nhanh c¸c ®µm ph¸n khu vùc m©u dÞch tù do, Vô CSTM ®a biªn, Bé Th−¬ng m¹i 3/2007. • NguyÔn Hång Nhung, Chu Th¾ng Trung, Thùc tr¹ng quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam-Hµn Quèc, Nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi sè 6 n¨m 2005. • CÈm Th¬, ChÝnh s¸ch FTA cña Hµn Quèc, bµi häc tõ FTA Hµn Quèc - Chi Lª - UBQG vÒ HTKTQT 11/2006. • Côc Qu¶n lý c¹nh tranh - Bé C«ng Th−¬ng, Kinh nghiÖm thùc thi LuËt c¹nh tranh cña Hµn Quèc, Hµ Néi th¸ng 11/2007. • UBQG vÒ HTKTQT, §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh khu vùc th−¬ng m¹i tù do AKFTA, Hµ Néi 1/2007. • UBQG vÒ HTKTQT, Cam kÕt c¾t gi¶m thuÕ quan trong khu«n khæ HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do ASEAN - Hµn Quèc, Hµ Néi 2007. Tuy nhiªn, ch−a cã c«ng tr×nh nµo ®i s©u nghiªn cøu vÒ t¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do AKFTA tíi quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hµn Quèc vµ ®Ò xuÊt ®−îc c¸c gi¶i ph¸p ®Ó tËn dông c¬ héi, v−ît qua th¸ch thøc do viÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt trong khu«n khæ AKFTA ®em l¹i nh»m ph¸t triÓn h¬n n÷a quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt - Hµn. 3
  9. Môc tiªu chÝnh cña ®Ò tµi lµ nghiªn cøu t¸c ®éng, ¶nh h−ëng cña HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do ASEAN - Hµn Quèc (AKFTA) tíi quan hÖ th−¬ng m¹i hai n−íc, ph©n tÝch c¸c c¬ héi vµ c¸c th¸ch thøc ®Æt ra víi th−¬ng m¹i ViÖt Nam trong lé tr×nh thùc hiÖn c¸c cam kÕt AKFTA vµ t×m c¸c gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i song ph−¬ng vµ c¶i thiÖn t×nh tr¹ng nhËp siªu víi Hµn Quèc. §èi t−îng nghiªn cøu cña §Ò tµi lµ c¸c néi dung cña HiÖp ®Þnh khu vùc th−¬ng m¹i tù do ASEAN - Hµn Quèc (AKFTA), quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hµn Quèc vµ c¸c t¸c ®éng tÝch cùc vµ tiªu cùc do viÖc thùc hiÖn AKFTA ®em l¹i cho ViÖt Nam trong ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i hµng hãa ViÖt - Hµn. Do giíi h¹n vÒ nhiÒu mÆt, §Ò tµi tËp trung nghiªn cøu t¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh khu vùc mËu dÞch tù do AKFTA ®Õn th−¬ng m¹i hµng ho¸ gi÷a hai n−íc giai ®o¹n tr−íc khi ký kÕt HiÖp ®Þnh, tõ khi ký HiÖp ®Þnh ®Õn nay vµ triÓn väng trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. C¸c lÜnh vùc kh¸c nh−: Th−¬ng m¹i dÞch vô, vÊn ®Ò vÒ ®Çu t−, së h÷u trÝ tuÖ...chØ ®−îc xem xÐt nh− yÕu tè bæ sung, hç trî cho th−¬ng m¹i hµng ho¸ gi÷a hai n−íc ph¸t triÓn. §Ó thùc hiÖn §Ò tµi, mét sè ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu chñ yÕu ®−îc sö dông kÕt hîp lµ: Ph−¬ng ph¸p thu thËp sè liÖu, tµi liÖu, kh¶o s¸t thùc chøng, ph−¬ng ph¸p ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp, ph−¬ng ph¸p chuyªn gia vµ héi th¶o chuyªn ®Ò… Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ tµi liÖu tham kh¶o, §Ò tµi ®−îc kÕt cÊu thµnh 3 ch−¬ng nh− sau: Ch−¬ng 1: Tæng quan vÒ sù ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hµn Quèc Ch−¬ng 2: HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do ASEAN - Hµn Quèc vµ t¸c ®éng cña nã ®Õn quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt - Hµn Ch−¬ng 3: C¬ héi, th¸ch thøc vµ nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hµn Quèc trong bèi c¶nh thùc hiÖn AKFTA 4
  10. Ch−¬ng 1 Tæng quan vÒ sù ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hµn quèc 1.1. kh¸I qu¸t vÒ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hµn Quèc Quan hÖ kinh tÕ ViÖt Nam - Hµn Quèc ®−îc b¾t ®Çu tõ ®Çu thËp kû 80, chñ yÕu th«ng qua trao ®æi hµng ho¸ mét c¸ch tù ph¸t. Vµo thêi ®iÓm nµy, ë Hµn Quèc ®· xuÊt hiÖn nh÷ng nhu cÇu míi, ®ßi hái ChÝnh phñ ph¶i c¶i c¸ch nÒn kinh tÕ theo h−íng më cöa vµ t¨ng c−êng héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ. §©y còng lµ thêi ®iÓm c«ng cuéc “§æi míi” nÒn kinh tÕ ®−îc b¾t ®Çu ë ViÖt Nam. §Õn 22/12/1992, quan hÖ ngo¹i giao gi÷a ViÖt Nam vµ Hµn Quèc chÝnh thøc ®−îc thiÕt lËp, nhiÒu HiÖp ®Þnh cÊp ChÝnh phñ ®−îc ký kÕt t¹o c¬ së ph¸p lý quan träng cho viÖc thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c gi÷a hai n−íc nh−: HiÖp ®Þnh hîp t¸c kinh tÕ - khoa häc kü thuËt (02/1993), HiÖp ®Þnh khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t− söa ®æi (9/2003), HiÖp ®Þnh Hµng kh«ng (5/1993), HiÖp ®Þnh tr¸nh ®¸nh thuÕ 2 lÇn (5/1994), HiÖp ®Þnh VËn t¶i biÓn (4/1995), HiÖp ®Þnh H¶i quan (3/1995), HiÖp ®Þnh vÒ viÖn trî kh«ng hoµn l¹i vµ hîp t¸c kü thuËt (4/2005)… Riªng trong lÜnh vùc th−¬ng m¹i: N¨m 1992, kim ng¹ch th−¬ng m¹i hai chiÒu ViÖt Nam - Hµn Quèc ®¹t 493,5 triÖu USD, ®Õn n¨m 2006, con sè nµy ®¹t gÇn 4,714 tû USD, n¨m 2007 t¨ng ®Õn 6,587 tû USD (gÊp 13,2 lÇn so víi 1992). N¨m 2008, tæng kim ng¹ch th−¬ng m¹i ViÖt - Hµn dù kiÕn ®¹t kho¶ng 7 tû USD. Bªn c¹nh viÖc t¨ng kim ng¹ch th−¬ng m¹i, dßng vèn ®Çu t− tõ Hµn Quèc vµo ViÖt Nam còng t¨ng nhanh. Theo sè liÖu cña Côc §Çu t− n−íc ngoµi (Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t−), trong giai ®o¹n 1998 - 2007, Hµn Quèc cã 1.655 dù ¸n ®Çu t− t¹i ViÖt Nam víi tæng vèn ®¨ng ký ®¹t h¬n 11.546,03 triÖu USD (Sè vèn ®Çu t− trung b×nh cña mçi doanh nghiÖp Hµn Quèc t¹i ViÖt Nam ®¹t trªn 3 triÖu USD), ®øng ®Çu trong sè 79 quèc gia vµ vïng l·nh thæ ®Çu t− vµo ViÖt Nam. §iÒu ®¸ng l−u ý lµ cã tíi 55,6% doanh nghiÖp Hµn Quèc ®Çu t− t¹i ViÖt Nam ®ang ho¹t ®éng cã l·i, gãp phÇn quan träng vµo viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm, t¹o nguån hµng xuÊt khÈu, lµm t¨ng thu ng©n s¸ch, ®−a kü thuËt c«ng nghÖ míi vµo ViÖt Nam. 5
  11. C¬ cÊu ®Çu t− cña c¸c doanh nghiÖp Hµn Quèc vµo ViÖt Nam còng ®ang cã sù thay ®æi rÊt lín tõ viÖc tËp trung ®Çu t− vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng nh−: DÖt may, giµy dÐp... ®· më réng sang c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chñ chèt nh−: N¨ng l−îng, hãa chÊt, hãa dÇu, s¶n xuÊt thÐp...vµ cã sù gia t¨ng ®¸ng kÓ sè dù ¸n vµ sè vèn ®Çu t− vµo lÜnh vùc bÊt ®éng s¶n. C¬ quan Xóc tiÕn th−¬ng m¹i vµ ®Çu t− Hµn Quèc (KOTRA) ®· nghiªn cøu vµ cho r»ng: ViÖt Nam hiÖn ®ang trë thµnh ®iÓm ®Õn hÊp dÉn cña nhiÒu nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi vµ lµ ®Þa chØ ®Çu t− hÊp dÉn thø hai ®èi víi doanh nghiÖp Hµn Quèc (chØ sau Trung Quèc) do nh÷ng lîi thÕ vÒ gi¸ nh©n c«ng thÊp, m«i tr−êng ®Çu t− ngµy cµng ®−îc c¶i thiÖn, nÒn kinh tÕ ®¹t tèc ®é t¨ng tr−ëng cao vµ cã vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi - lµ trung t©m cña ASEAN. NhiÒu tËp ®oµn s¶n xuÊt, kinh doanh lín cña Hµn Quèc nh−: Posco, Samsung, Lotte, Kumho Asiana... ®· cã mÆt t¹i ViÖt Nam. Cã thÓ nãi, nh÷ng c¶i c¸ch kinh tÕ, tù do ho¸ xuÊt nhËp khÈu ®· t¹o ra mét m«i tr−êng thuËn lîi h¬n cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong viÖc t×m kiÕm thÞ tr−êng xuÊt khÈu vµ c¸c doanh nghiÖp Hµn Quèc còng nh− doanh nghiÖp tõ c¸c n−íc kh¸c quan t©m h¬n ®Õn thÞ tr−êng ViÖt Nam. Nh− vËy, ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hµn Quèc võa lµ nhu cÇu, võa lµ lîi Ých, mong muèn cña c¶ hai bªn trªn c¬ së ph¸t huy tiÒm n¨ng cña mçi bªn vµ vÞ trÝ ®Þa lý hÕt søc thuËn lîi cña hai quèc gia cïng ë ch©u ¸. Trªn c¬ së c¸c chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ChÝnh phñ ViÖt Nam còng nh− cña ChÝnh phñ Hµn Quèc vÒ héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ, cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng c¶ hai n−íc ®Òu giµnh sù quan t©m rÊt lín ®èi víi ho¹t ®éng liªn kÕt kinh tÕ song ph−¬ng vµ khu vùc. HiÖp ®Þnh vÒ Th−¬ng m¹i hµng ho¸ ASEAN - Hµn Quèc ký kÕt ngµy 24 th¸ng 8 n¨m 2006 t¹i Ku-a-la L¨m - p¬ - Malaysia nh»m môc ®Ých thiÕt lËp Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN - Hµn Quèc (AKFTA) cã hiÖu lùc tõ 01/07/2006 lµ biÓu hiÖn quan träng cña sù liªn kÕt kinh tÕ khu vùc gi÷a c¸c thµnh viªn ASEAN (trõ Th¸i Lan) nãi chung vµ cña ViÖt Nam nãi riªng víi Hµn Quèc. Theo HiÖp ®Þnh nµy, Hµn Quèc vµ c¸c n−íc ASEAN (trõ Th¸i Lan) sÏ c¾t gi¶m thuÕ ®èi víi 90% c¸c mÆt hµng nhËp khÈu vµo n¨m 2010. Hµn Quèc vµ c¸c n−íc ASEAN ®Òu hy väng r»ng viÖc thùc hiÖn HiÖp ®Þnh nµy sÏ më réng c¬ héi bu«n b¸n hµng hãa, thóc ®Èy hîp t¸c th−¬ng m¹i vµ ®Çu t− gi÷a ASEAN vµ Hµn Quèc, cã lîi cho tÊt c¶ c¸c ®èi t¸c liªn quan, trong ®ã cã ViÖt Nam. ViÖc c¾t gi¶m 6
  12. thuÕ quan vµ dì bá hµng rµo phi thuÕ theo HiÖp ®Þnh sÏ t¹o søc Ðp, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy c¸c n−íc tham gia HiÖp ®Þnh triÓn khai c¸c biÖn ph¸p nh»m gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng c−êng hiÖu qu¶ vµ tÝnh c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ. Nãi tãm l¹i, trong bèi c¶nh hiÖn nay, ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i song ph−¬ng ViÖt Nam - Hµn Quèc lµ vÊn ®Ò quan träng ®Ó c¶ hai n−íc cã thÓ ph¸t huy ®−îc thÕ m¹nh cña m×nh trong ph¸t triÓn kinh tÕ. Trong mèi quan hÖ nµy, Hµn Quèc chñ yÕu cung cÊp vèn vµ c«ng nghÖ, cßn ViÖt Nam chñ yÕu cung cÊp nguån lùc lao ®éng vµ tµi nguyªn. Còng cÇn nhÊn m¹nh r»ng: ViÖc ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ víi n−íc ngoµi kh«ng chØ lµ chñ tr−¬ng cña ChÝnh phñ mµ b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp Hµn Quèc còng muèn më réng ®Çu t− ra n−íc ngoµi ®Ó t×m kiÕm nguån lao ®éng rÎ, t×m kiÕm thÞ tr−êng tiªu thô hµng hãa, tr¸nh nh÷ng rµo c¶n th−¬ng m¹i ®ang tån t¹i. Tuy nhiªn, trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, khi mµ gi¸ quèc tÕ cña vèn vµ c«ng nghÖ ®ang ë møc cao, gi¸ cña lao ®éng vµ tµi nguyªn l¹i ®ang ë møc thÊp th× ViÖt Nam ®ang trong t×nh tr¹ng nhËp siªu trong quan hÖ th−¬ng m¹i víi Hµn Quèc. 1.2. C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn sù ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hµn Quèc 1.2.1. C¸c nh©n tè bªn ngoµi C¸c nh©n tè mang tÝnh toµn cÇu Cã hai yÕu tè quan träng t¸c ®éng lªn toµn bé nÒn kinh tÕ thÕ giíi lµ c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ vµ xu h−íng tù do ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ. Nh÷ng thµnh tùu to lín cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ th«ng tin vµ c«ng nghÖ sinh häc ®ang lµm thay ®æi vµ lµm xuÊt hiÖn c¸c ph−¬ng thøc kinh doanh vµ qu¶n lý míi cña nÒn kinh tÕ tri thøc buéc c¸c quèc gia, c¸c nÒn kinh tÕ ph¶i thÝch øng. Lµn sãng tù do ho¸ kinh tÕ (bao gåm tù do ho¸ th−¬ng m¹i, ®Çu t− vµ tµi chÝnh) ®−îc diÔn ra réng kh¾p víi mäi cÊp ®é kh¸c nhau ®ang lµm cho sù l−u chuyÓn c¸c dßng hµng ho¸, dÞch vô, vèn vµ lao ®éng ngµy cµng ®−îc tù do h¬n trªn toµn thÕ giíi. NhiÒu khèi kinh tÕ - th−¬ng m¹i khu vùc víi m¹ng l−íi s¶n xuÊt vµ thÞ tr−êng réng lín sÏ lµ nh÷ng chñ thÓ quan träng tham gia vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ chóng sÏ t¸c ®éng trë l¹i ®Õn quan hÖ néi bé gi÷a c¸c thµnh viªn. 7
  13. C¸c nh©n tè mang tÝnh khu vùc Thêi gian võa qua, Ch©u ¸ ®−îc coi lµ khu vùc ph¸t triÓn n¨ng ®éng nhÊt thÕ giíi víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña Trung Quèc, sù v÷ng m¹nh cña c¸c NIEs vµ sù ph¸t triÓn víi tèc ®é cao cña c¸c nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi. ViÖc Trung Quèc trë thµnh thµnh viªn cña WTO ®· t¹o nªn nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ trong quan hÖ cña n−íc nµy víi NhËt B¶n, Hµn Quèc vµ ®Æt ra cho c¸c n−íc ASEAN (trong ®ã cã ViÖt Nam) nhiÒu c¬ héi vµ th¸ch thøc lín trong viÖc thu hót nguån FDI cÇn thiÕt cho ph¸t triÓn kinh tÕ. Mét nh©n tè kh¸c t¹o sù n¨ng ®éng ®èi víi c¸c nÒn kinh tÕ ch©u ¸ lµ sù lín m¹nh cña c¸c NIEs thÕ hÖ thø nhÊt lµ Hång K«ng, §µi Loan, Hµn Quèc vµ Singapor. Nh÷ng c¶i c¸ch tÝch cùc cña hä sau cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ khu vùc ®· lµm cho t¨ng tr−ëng kinh tÕ dÇn phôc håi, c¸n c©n th−¬ng m¹i ®−îc c¶i thiÖn, dù tr÷ ngo¹i tÖ vµ c¸c dßng vèn ®Çu t− tõ bªn ngoµi gia t¨ng. Ngoµi ra, nhãm c¸c n−íc ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi sang nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng nh− ViÖt Nam, C¨mpuchia, Lµo... ®ang cã nhiÒu høa hÑn trong t−¬ng lai. Mét ®iÒu hÕt søc quan träng lµ hiÖn nay hÇu hÕt c¸c n−íc ch©u ¸ ®ang cã xu h−íng t×m kiÕm c¸c HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i song ph−¬ng –FTAs (trõ B¾c TriÒu Tiªn vµ M«ng Cæ). Singapor hiÖn ®· ký HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do song ph−¬ng víi NhËt B¶n, Hoa Kú vµ ®ang ®µm ph¸n ®Ó ký kÕt víi c¸c n−íc kh¸c. Ngoµi Singapor, nhiÒu n−íc kh¸c ®· thµnh c«ng trong lÜnh vùc nµy nh−: Th¸i Lan, Malayxia, Philippin, Trung Quèc, Hµn Quèc, NhËt B¶n…Riªng ®èi víi Hµn Quèc (quèc gia ®øng thø 12 vÒ khèi l−îng th−¬ng m¹i quèc tÕ vµ t¨ng tr−ëng kinh tÕ phô thuéc rÊt lín vµo ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu), viÖc ký kÕt HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i song ph−¬ng víi c¸c ®èi t¸c trong khu vùc vµ HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do víi ASEAN lµ rÊt cÇn thiÕt bëi AKFTA sÏ lµ c¬ héi tèt cho c¸c n−íc ASEAN vµ cho c¶ Hµn Quèc trong ph¸t triÓn th−¬ng m¹i. 1.2.2. C¸c nh©n tè bªn trong Ngoµi viÖc chÞu t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè bªn ngoµi, sù ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hµn Quèc cßn phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn néi t¹i cña nÒn kinh tÕ cña mçi n−íc. 8
  14. §èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam Thùc hiÖn ®−êng lèi ®èi ngo¹i cña §¶ng, ViÖt Nam ®· ph¸t triÓn quan hÖ toµn diÖn vµ më cöa bu«n b¸n víi c¸c n−íc trªn thÕ giíi. HiÖn t¹i, ViÖt Nam ®· cã quan hÖ kinh tÕ th−¬ng m¹i víi gÇn 200 n−íc vµ vïng l·nh thæ trªn thÕ giíi. Víi lîi thÕ vÒ vÞ trÝ ®Þa lý cïng n»m ë ch©u ¸ vµ c¬ cÊu hµng hãa cã thÓ bæ sung cho nhau, cïng víi chÝnh s¸ch më cöa kinh tÕ cña ChÝnh phñ Hµn Quèc, viÖc ViÖt Nam tham gia HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i tù do ASEAN - Hµn Quèc lµ nh÷ng b»ng chøng cô thÓ cña viÖc thùc hiÖn chñ tr−¬ng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ ph¸t triÓn quan hÖ th−¬ng m¹i víi c¸c n−íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. MÆt kh¸c, ViÖt Nam ®ang thùc hiÖn c«ng cuéc “§æi míi” kinh tÕ, nhu cÇu vÒ kü thuËt vµ c«ng nghÖ ®Ó ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chñ yÕu lµ rÊt lín. Trong khi ®ã, Hµn Quèc l¹i lµ n−íc cã c¸c ngµnh c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nªn viÖc t¨ng c−êng quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ, th−¬ng m¹i víi quèc gia nµy sÏ t¹o c¬ héi ®Ó ViÖt Nam cã thÓ tranh thñ ®−îc sù trî gióp kü thuËt cña hä th«ng qua c¸c ho¹t ®éng hîp t¸c trong c¸c lÜnh vùc nh−: C«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, ®µo t¹o, nghiªn cøu ph¸t triÓn… §Æc biÖt, viÖc ViÖt Nam ký kÕt vµ thùc hiÖn HiÖp ®Þnh sÏ ®−a quan hÖ hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam vµ Hµn Quèc lªn mét tÇm cao míi, t¹o lËp nÒn t¶ng v÷ng ch¾c h¬n cho quan hÖ th−¬ng m¹i song ph−¬ng, më ra nhiÒu c¬ héi hîp t¸c míi gi÷a hai n−íc trong t−¬ng lai. §èi víi nÒn kinh tÕ Hµn Quèc Sau cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh - tiÒn tÖ n¨m 1997 - 98, vÊn ®Ò träng t©m ®−îc chÝnh phñ vµ giíi kinh doanh Hµn Quèc quan t©m lµ n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña toµn quèc gia, tõng ngµnh, còng nh− cña tõng s¶n phÈm trªn thÞ tr−êng quèc tÕ. Víi môc ®Ých ®ã, Ch−¬ng tr×nh c¶i c¸ch nÒn kinh tÕ sau khñng ho¶ng cña Hµn Quèc gåm 4 néi dung chÝnh lµ: C¶i c¸ch tµi chÝnh, c¶i c¸ch khu vùc doanh nghiÖp nhµ n−íc vµ t− nh©n, c¶i c¸ch hµnh chÝnh vµ thÞ tr−êng lao ®éng. Trong nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû 21, ChÝnh phñ n−íc nµy chñ tr−¬ng ®Çu t− 1.000 9
  15. tû won ®Ó t¨ng c−êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho 8 ngµnh c«ng nghiÖp then chèt cña quèc gia lµ: Ngµnh c«ng nghiÖp xe h¬i, b¸n dÉn, chÕ t¹o m¸y, ®iÖn tö, dÖt, ho¸ chÊt, ®ãng tµu vµ ngµnh thÐp víi hy väng sÏ cã ®−îc c¸c s¶n phÈm míi cã søc c¹nh tranh cao trªn thÞ tr−êng quèc tÕ (trong ®ã 4 ngµnh: C«ng nghiÖp xe h¬i, ®iÖn tö, b¸n dÉn vµ chÕ t¹o m¸y ®ang lµ nh÷ng ngµnh xuÊt khÈu hµng ®Çu cña Hµn Quèc) vµ x¸c ®Þnh 12 ngµnh c«ng nghiÖp míi gi÷ vai trß lµ ®éng lùc t¨ng tr−ëng cho nÒn kinh tÕ n−íc nµy trong t−¬ng lai lµ: Ngµnh c«ng nghiÖp truyÒn th«ng, c«ng nghiÖp vò trô, n−íc gi¶i kh¸t, m¸y tÝnh, s¶n xuÊt hµng t¹p ho¸, dÇu khÝ, d−îc phÈm, c«ng nghiÖp phÇn mÒm, b¶o hiÓm, mü phÈm... Trong giai ®o¹n tíi, ®Ó gia t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh cho nÒn kinh tÕ, ChÝnh phñ Hµn Quèc chñ tr−¬ng sÏ t¹o thªm nhiÒu lo¹i h×nh dÞch vô míi, lo¹i bá trªn 800 lo¹i ngµnh nghÒ ho¹t ®éng kÐm hoÆc kh«ng hiÖu qu¶ trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp. §Æc biÖt, ChÝnh phñ Hµn Quèc ®· c«ng bè kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ®Êt n−íc ®Õn n¨m 2020 víi c¸c môc tiªu chiÕn l−îc lµ: X©y dùng ®Êt n−íc theo h−íng c¶i c¸ch nhiÒu trung t©m (tr¸nh tËp trung vµo mét khu vùc), liªn kÕt c¸c vïng kinh tÕ trong n−íc víi nhau vµ c¸c vïng trong n−íc víi thÕ giíi, ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ ph¸t triÓn phï hîp víi xu thÕ khu vùc ho¸ vµ quèc tÕ ho¸. 1.2.3. VÞ trÝ cña ViÖt Nam trong quan hÖ th−¬ng m¹i ASEAN - Hµn Quèc Tõ nhiÒu n¨m nay, ViÖt Nam ®−îc ®¸nh gi¸ lµ quèc gia cã vÞ trÝ quan träng trong ASEAN vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ th−¬ng m¹i. Riªng trong quan hÖ th−¬ng m¹i víi Hµn Quèc, tõ n¨m 2003 ®Õn nay, ViÖt Nam lu«n ®¹t kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu t−¬ng ®èi cao (chØ sau In®«nªxia, Malaysia, Singapore vµ Philipin). Cho ®Õn n¨m 2007, ViÖt Nam ®øng ë vÞ trÝ thø 5 trong ASEAN vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu sang Hµn Quèc vµ ë vÞ trÝ thø 3 vÒ kim ng¹ch nhËp khÈu tõ thÞ tr−êng nµy. VÒ xuÊt khÈu Theo sè liÖu thèng kª cña UN Comtrade, n¨m 2003, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Hµn Quèc ®¹t møc 510 triÖu USD. Trong cïng thêi ®iÓm ®ã, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña In®«nªxia sang Hµn Quèc ®¹t 5,21 tû USD (gÊp 10,2 lÇn so víi ViÖt Nam), kim ng¹ch xuÊt khÈu cña Malaysia sang Hµn Quèc ®¹t 4,24 tû USD (gÊp 8,3 lÇn), tiÕp ®Õn lµ Singapor ®¹t 4,08 tû (gÊp 8 lÇn) vµ Philipin ®¹t 1,96 10
  16. tû USD (gÊp 3,8 lÇn). Nãi chung, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Hµn Quèc ®ang cßn ë møc qu¸ nhá bÐ so víi sè liÖu cïng chØ tiªu cña mét sè n−íc ASEAN vµ ch−a t−¬ng xøng víi tiÒm n¨ng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. Trong suèt nh÷ng n¨m 2004 - 2007, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Hµn Quèc liªn tôc t¨ng nhanh (n¨m 2004 ®¹t 673,3 triÖu USD, n¨m 2005 ®¹t 694,034 triÖu USD, n¨m 2006 ®¹t 924,856 triÖu USD). Riªng n¨m 2007, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Hµn Quèc ®· ®¹t trªn 1,391 tû USD. §©y ®−îc coi lµ thµnh c«ng ®¸ng kÓ cña ViÖt Nam trong viÖc ph¸t triÓn xuÊt khÈu hµng hãa sang Hµn Quèc. B¶ng 1.1: Kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¸c n−íc ASEAN* sang Hµn Quèc §¬n vÞ:1.000 USD TT N−íc 2003 2004 2005 2006 2007 1 In®«nªxia 5.212.309 6.368.131 8.184.433 8.848.554 9.133.842 2 Malaysia 4.249.131 5.678.676 6.011.638 7.242.456 8.442.220 3 Singapor 4.089.745 4.460.492 5.317.580 5.886.659 6.859.610 4 Philippine 1.963.978 2.119.960 2.316.026 2.186.564 2.438.244 5 ViÖt Nam 510.700 673.300 694.034 924.856 1.391.587 6 Brun©y 501.182 693.266 786.884 1.205.629 934.959 7 Myamar 29.297 30.093 56.257 96.433 80.688 8 Lµo 150 1.438 2.110 17.760 70.335 9 Campuchia 4.199 6.948 5.961 5.461 8.872 Tæng ASEAN 16.560.691 20.032.304 23.374.923 26.414.372 29.360.357 Nguån: UN Comtrade * Kh«ng tÝnh Th¸i Lan Tuy nhiªn, so víi c¸c n−íc kh¸c trong khèi ASEAN th× kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Hµn Quèc hiÖn vÉn ë møc thÊp. Cô thÓ, n¨m 2007, khi kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Hµn Quèc ®¹t trªn 1,391 tû USD th× kim ng¹ch xuÊt khÈu cña In®«nªxia sang thÞ tr−êng nµy ®¹t 9,1 tû USD (gÊp 7,2 lÇn so 11
  17. víi ViÖt Nam), Malaysia ®¹t 8,4 tû USD (gÊp 6,0 lÇn), Singapor ®¹t 6,8 tû USD (gÊp 4,8 lÇn) vµ Philipin ®¹t 2,4 tû (gÊp 1,7 lÇn). Nh− vËy, ngay sau khi HiÖp ®Þnh AKFTA cã hiÖu lùc (1/7/2006), kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ASEAN sang Hµn Quèc t¨ng nhanh ®¹t 26, 414 tû USD n¨m 2006 vµ ®¹t 29,36 tû USD n¨m 2007. Riªng ®èi víi ViÖt Nam, xuÊt khÈu sang Hµn Quèc n¨m 2007 ®· ®¹t møc trªn 1,391 tû USD (t¨ng 50,46% so víi n¨m 2006). Víi kÕt qu¶ trªn, ViÖt Nam ®· v−¬n lªn vÞ trÝ thø 5 trong sè 9 n−íc ASEAN xuÊt khÈu sang Hµn Quèc. BiÓu ®å 1.1: Tû träng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¸c n−íc asean* sang Hµn Quèc n¨m 2007 Brunei Lào Myanmar 3,18% 0,24% 0,27% Campuchia 0,05% Việt Nam 4,74% Philippin Indonesia 8,30% 31,11% Singapor 26,36% Malaysia 28,75% Nguån: UN Comtrade * Kh«ng tÝnh Th¸i Lan MÆc dï vËy, so víi In®«nªxia, Malaysia, Singapor vµ Philippin th× kim ng¹ch xuÊt khÈu ViÖt Nam - Hµn Quèc vÉn chiÕm tû träng nhá trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña toµn ASEAN sang thÞ tr−êng nµy. Cô thÓ, n¨m 2007, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang Hµn Quèc ®· ®¹t møc trªn 1,391 tû USD nh−ng còng chØ chiÕm 4,74% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ASEAN sang Hµn Quèc. Trong khi ®ã, con sè nµy cïng thêi ®iÓm cña In®«nªxia chiÕm 31,11%, cña Malaysia 12
  18. chiÕm 28,75%, cña Singapor chiÕm 23,36% vµ cña Philippin chiÕm 8,3%, cña 4 n−íc Brun©y, Myamar, Lµo, Campuchia míi chØ chiÕm 3,74%. VÒ nhËp khÈu Còng theo sè liÖu thèng kª cña UN Comtrade, n¨m 2003, c¸c n−íc ASEAN ®· nhËp khÈu 14,35 tû USD hµng ho¸ tõ Hµn Quèc. Trong sè ®ã, kim ng¹ch nhËp khÈu cña ViÖt Nam tõ Hµn Quèc ®¹t 2,56 tû USD (®øng thø 5 trong sè 9 n−íc ASEAN sau Singapor, In®«nªxia, Malaysia, Philippin. Trong nh÷ng n¨m 2004 - 2006, kim ng¹ch nhËp khÈu cña ViÖt Nam tõ Hµn Quèc t¨ng m¹nh . B¶ng 1.2: Kim ng¹ch NK cña c¸c n−íc ASEAN* tõ Hµn Quèc 2003 - 2007 §¬n vÞ tÝnh: 1.000 USD TT N−íc 2003 2004 2005 2006 2007 1 Singapore 4.635.988 5.653.508 7.406.632 9.489. 299 11.949.480 2 In®«nªxia 3.337.626 3.677.739 5.045.580 4.872.321 5.770.618 3 ViÖt Nam 2.561.234 3.255.573 3.431.653 3.927.476 5.760.054 4 Malaysia 3.851.761 4.480.344 4.608.170 5.227.173 5.704.247 5 Philippin 2.975.010 3.379.196 3.219.714 3.930.517 4.420.333 6 Campuchia 105.563 126.321 114.280 205.092 281.425 7 Myamar 184.011 161.960 120.013 121.310 291.981 8 Lµo 7.889 8.982 13.929 23.327 55.652 9 Brun©y 30.460 31.591 61.398 22.434 26.612 Tæng 14.351.916 20.775.214 24.021.369 18.329.650 34.260.402 * Kh«ng tÝnh Th¸i Lan Nguån: UN Comtrade Riªng n¨m 2007, sau 1,5 n¨m kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh vÒ Th−¬ng m¹i hµng ho¸ ASEAN - Hµn Quèc cã hiÖu lùc, kim ng¹ch nhËp khÈu cña ViÖt Nam tõ Hµn Quèc t¨ng m¹nh (®¹t 5,76 tû USD, t¨ng 46,9% so víi con sè cïng chØ tiªu n¨m 2006) vµ Hµn Quèc ®ang trë thµnh thÞ tr−êng nhËp khÈu quan träng cña ViÖt Nam. So víi c¸c n−íc ASEAN kh¸c, ngay tõ n¨m 2003, kim ng¹ch nhËp khÈu cña ViÖt Nam tõ Hµn Quèc ®· chiÕm 17,83% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu cña toµn 13
  19. ASEAN tõ thÞ tr−êng nµy. N¨m 2004, con sè nµy ®¹t trªn 3,25 tû USD (chiÕm tû träng 15,7%), n¨m 2005 ®¹t 3,4 tû USD (chiÕm 14,2%), n¨m 2006 ®¹t 3,92 tû USD (chiÕm 21,42%) vµ n¨m 2007 ®¹t 5,76 tû USD (chiÕm 16,81%). BiÓu ®å 1.2: Tû träng kim ng¹ch NK cña c¸c n−íc asean* tõ Hµn Quèc 2007 Myanmar Lào 0,85% 0,16% Brunây Campuchia 0,82% 0,09% Philippines 12,9% Singapore 34,88% Malaysia 16,65% Việt Nam Indonesia 16,81% 16,84% Nguån: UN Comtrade * Kh«ng tÝnh Th¸i Lan 1.3. Thùc tr¹ng quan hÖ th−¬ng m¹i ViÖt Nam - Hµn Quèc 1.3.1 - VÒ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu Theo sè liÖu cña Bé C«ng Th−¬ng, n¨m 2003, tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam ®¹t 45,405 tû USD, trong ®ã kim ng¹ch th−¬ng m¹i hai chiÒu ViÖt - Hµn ®¹t trªn 3,116 tû USD (chiÕm 6,86%). C¸c con sè t−¬ng øng n¨m 2004 lµ 58,5 tû USD vµ 3,943 tû USD (chiÕm 6,73%); n¨m 2005 lµ 69,104 tû USD vµ 4,26 tû USD (chiÕm 6,16%); n¨m 2006 lµ 84 tû USD vµ 4,7 tû USD (chiÕm 5,61%) vµ n¨m 2007 lµ 106,6 tû USD vµ 6,58 tû USD (chiÕm 6,17%). 14
  20. B¶ng 1.3: Kim ng¹ch XNK ViÖt - Hµn trong tæng KN XNK ViÖt Nam 2003- 2007 N¨m Tæng KNXNK ViÖt Nam Kim ng¹ch XNK ViÖt - Hµn Tû träng (%) (1.000 USD) (1.000 USD) 2003 45.405.120 3.116.685 6,86 2004 58.578.243 3.943.581 6,73 2005 69.104.540 4.260.267 6,16 2006 4.713.518 5,61 84.015.356 2007 106.650.285 6.586.725 6,17 Nguån: Bé C«ng Th−¬ng So víi n¨m 1992, kim ng¹ch th−¬ng m¹i hai chiÒu ViÖt - Hµn n¨m 2007 ®· t¨ng 13,2 lÇn. §©y lµ møc t¨ng nhanh so víi c¸c thÞ tr−êng kh¸c ë ch©u ¸ vµ trªn thÕ giíi. VÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu Theo sè liÖu cña Bé C«ng Th−¬ng, n¨m 2006, kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng hãa cña ViÖt Nam sang Hµn Quèc ®¹t 842,892 triÖu USD. N¨m 2007, con sè nµy ®¹t 1,252 tû USD, t¨ng 48,6% so víi n¨m 2006, chiÕm 2,76% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. HiÖn Hµn Quèc ®ang ®øng thø vÞ trÝ thø 9 trong sè c¸c thÞ tr−êng xuÊt khÈu chÝnh cña ViÖt Nam. B¶ng 1.4 : Kim ng¹ch xuÊt khÈu ViÖt Nam - Hµn Quèc 2003 - 2007 §¬n vÞ:1.000 USD N¨m 2003 2004 2005 2006 2007 1 KNXK ViÖt - Hµn 492.127 603.496 630.853 842.892 1.252.745 2 Tæng KNXK VN 20.149.000 26.503.000 32.223.000 39.605.000 48.600.000 XK ViÖt - Hµn/ 3 2,44 2,28 1,96 2,13 2,76 KNXK ViÖt Nam (%) Nguån: Bé C«ng Th−¬ng vµ tÝnh to¸n cña nhãm t¸c gi¶ 15
nguon tai.lieu . vn
Thạc sĩ - Tiến sĩ - Cao học Công nghệ thông tin Kinh tế - Thương mại Tài chính - Ngân hàng Kiến trúc - Xây dựng Điện-Điện tử-Viễn thông Cơ khí - Chế tạo máy Công nghệ - Môi trường Báo cáo khoa học Quản trị kinh doanh Khoa học xã hội Khoa học tự nhiên Nông - Lâm - Ngư Y khoa - Dược