Xem mẫu

  1. BÁO CÁO TỐT NGHIỆP Đề tài “Một số vấn đề về đổi mới kế hoạch 5 năm phát triển kinh tế xã hội ở Việt Nam”
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT PhÇn më ®Çu Ngµy nay xu thÕ héi nhËp khu vùc, thÕ giíi vµ sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña ph­¬ng thøc s¶n xuÊt ®· chi phèi ngµy cµng m¹nh mÏ vµo nÒn kinh tÕ x· héi cña tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn toµn thÕ giíi, vµ ViÖt Nam còng kh«ng n»m ngoµi sù chi phèi ®ã .NÒn kinh tÕ n­íc ta kÓ tõ khi c«ng cuéc ®æi míi ®­îc tiÕn hµnh, kinh tÕ thÞ tr­êng ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ theo nhiÒu chiÒu h­íng kh¸c nhau.§iÒu ®ã ®· ®Æt ra cho c¸c c¬ quan Nhµ n­íc vÒ qu¶n lý kinh tÕ ph¶i kh«ng ngõng ®æi míi vµ hoµn thiÖn c¸c c«ng cô, chÝnh s¸ch qu¶n lý vµ ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ , tõ ®ã t¹o ra mét møc ®é can thiÖp hîp lý cña Nhµ n­íc vµo nÒn kinh tÕ. Thùc tÕ ®· chøng minh r»ng, b»ng c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ Nhµ n­íc ta ®· thùc sù cã trong tay mét c«ng cô hiÖu qu¶ trong viÖc ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng qua ®ã gi¸n tiÕp ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ. Do vËy ®æi míi vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n trë thµnh mét vÊn ®Ò hÕt quan träng trong c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ n­íc ta. Khi c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ®­îc ®æi míi vµ hoµn thiÖn phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng, sÏ t¹o ra mét sù hîp lý vÒ mèi quan hÖ gi÷a kÕ ho¹ch vµ thÞ tr­êng, tõ ®ã ph©n ®Þnh râ rµng “s©n ch¬i” cña chóng trong mét nÒn kinh tÕ cã ®Þnh h­íng nh­ cña ViÖt Nam. VÊn ®Ò ®æi míi vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ë n­íc ta lu«n lµ vÊn ®Ò ®­îc quan t©m chó ý ë tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn, vÊn ®Ò nµy lu«n ®­îc ®Ò cËp ë tÊt c¶ c¸c kú häp ®¹i héi cña §¶ng. Th«ng qua viÖc ph©n tÝch b¶n chÊt cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ vµ thùc tr¹ng cña nÒn kinh tÕ n­íc ta vµ nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng kh¸c qua tõng thêi kú nhÊt ®Þnh, chóng ta ®· x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng c«ng viÖc ph¶i lµm ®Ó ®æi míi vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ë ViÖt Nam. Vµ nh­ §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· x¸c ®Þnh th× ®æi míi c«ng t¸c kÕ ho¹ch 5 n¨m ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi lµ träng t©m cña c«ng cuéc ®æi míi kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. 1 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT §Ó phôc vô cho bµi tËp ®Ò ¸n m«n häc còng nh­ viÖc häc tËp chuyªn ngµnh KÕ ho¹ch, Em ®· chän ®Ò tµi “Mét sè vÊn ®Ò vÒ ®æi míi kÕ ho¹ch 5 n¨m ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë ViÖt Nam”. Em xin göi lêi c¶m ¬n tíi thÇy gi¸o: TiÕn sÜ Ng« Th¾ng Lîi ®· h­íng dÉn vµ góp ®ì em trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh bµi viÕt cña m×nh. Hµ Néi ngµy 26 th¸ng 11 n¨m2004 Sinh viªn NguyÔn ViÖt H­ng. 2 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT PhÇn I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ kÕ ho¹ch 5 n¨m ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi I. KÕ ho¹ch 5 n¨m trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. 1. HÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ph©n theo thêi gian trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. HÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ lµ mét hÖ thèng c¸c lo¹i h×nh thøc kÕ ho¹ch ph¸t triÓn, ®ã lµ hÖ thèng c¸c c«ng cô ®iÒu hµnh vµ qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ cña Nhµ n­íc. Trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸, mçi lo¹i h×nh kÕ ho¹ch kh¸c nhau cã vai trß kh¸c nhau vµ chóng cã thÓ ®­îc ph©n lo¹i theo nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau. NÕu xem xÐt hÖ th«ng kÕ ho¹ch ho¸ theo gãc ®é néi dung th× hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ bao gåm c¸c bé phËn cÊu thµnh nh­: ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi; Quy ho¹ch ph¸t triÓn; kÕ ho¹ch ph¸t triÓn vµ c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n ph¸t triÓn. Trong ®ã chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi lµ hÖ thèng c¸c ph©n tÝch, ®¸nh gi¸vµ lùa chän vÒ quan ®iÓm môc tiªu tæng qu¸t, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc chñ yÕu cña ®êi sèng x· héi vµ c¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n, trong ®ã bao gåm c¸cchÝnh s¸ch vÒ c¬ cÊu, c¬ chÕ vËn hµnh hÖ thèng kinh tÕ x· héi nh»m thùc hiÖn môc tiªu ®Æt ra trong mét kho¶ng thêi gian dµi. Quy ho¹ch ph¸t triÓn lµ sù thÓ hiÖn cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn trong thùc tiÔn ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. Quy ho¹ch ph¸t triÓn thÓ hiÖn tÇm nh×n, sù bè trÝ chiÕn l­îc vÒ thêi gian vµ kh«ng gian l·nh thæ, x©y dùng khung vÜ m«vÒ tæ chøc kh«ng gian ®Ó chñ ®éng h­íng tíi môc tiªu ®¹t hiÖu qu¶ cao, ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong t­¬ng lai. KÕ ho¹ch ph¸t triÓn lµ mét c«ng cô qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh vÜ m« nÒn kinh tÕ quèc d©n, nã lµ sù cô thÓ ho¸ c¸c môc tiªu ®Þnh h­íng cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi theo tõng thêi kú b»ng hÖ thèng c¸c môc tiªu chØ tiªuvµ 3 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT chØ tiªu biÖn ph¸p ®Þnh h­íngpt vµ hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch, c¬ chÕ ¸p dông trong thêi kú kÕ ho¹ch. Ch­¬ng tr×nh vµ dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®­îc xem nh­ lµ mét c«ng cô triÓn khai thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn nh»m gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò bøc xóc vÒ kinh tÕ vµ x· héi. Lµ mét ph­¬ng ph¸p kÕ ho¹ch ho¸ ®­îc ¸p dông nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi, ë ViÖt Nam cïng víi qu¸ tr×nh ®æi míi vµ më cöa nÒn kinh tÕ ph­¬ng ph¸p kÕ ho¹ch ho¸ qu¶n lý theo c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n mµ träng t©m lµ c¸c ch­¬ng tr×nh quèc gia còng ®­îc ¸p dông réng r·i tõ nh÷ng n¨m 1992. Tãm l¹i khi xem xÐt hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ d­íi gãc ®é néi dung ta thÊy ®­îc r»ng kÕ ho¹ch ho¸ lµ mét qu¸ tr×nh liªn tiÕp nhau, bæ trî nhau vµ thÓ hiÖn mèi quan hÖ ®Þnh h­íng vµ thùc hiÖn gi÷a c¸c bé phËn cÊu thµnh cña hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸. Khi chóng ta xem xÐt hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ë gãc ®é thêi gian th× hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ l¹i ®­îc ph©n chia thµnh 3 lo¹i kÕ ho¹ch chñ yÕu lµ: KÕ ho¹ch dµi h¹n; kÕ ho¹ch trung h¹n vµ kÕ ho¹ch ng¾n h¹n. 1.1. KÕ ho¹ch dµi h¹n. Khi nãi kÕ ho¹ch dµi h¹n ta cã thÓ hiÓu ®ã lµ nh÷ng chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cã kho¶ng thêi gian tõ 10 ®Õn 20 n¨m. Vµ ngoµi chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 10 n¨m, 20 n¨m chóng ta cßn cã thÓ cã c¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cã thêi gian dµi tõ 20 ®Õn 25 n¨m vµ chóng ®­îc gäi lµ “tÇm nh×n”. §Ó t¹o thuËn lîi cho viÖc x©y dùng vµ bè trÝ c¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cho10 n¨m, “tÇm nh×n th­êng cã néi dung tæng qu¸t h¬n, linh ®éng h¬n hay mÒm h¬n vµ cã tÝnh chÊt ®Þnh tÝnh h¬n so víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. §iÒu quan träng cña viÖc ph©n ®Þnh gi÷a chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ tÇm nh×n lµ ph¶i thèng nhÊt vÒ môc tiªu ®Þnh h­íng cña chóng sao cho nh÷ng b­íc ®i tr­íc “thuËn” vµ t¹o tiÒn ®Ò cho b­íc ®i sau ®ång thêi cã kh¶ n¨ng hiÖu chØnh khi cÇn thiÕt. Mét kÕ ho¹ch dµi h¹n th­êng cã néi dung ®Ó gi¶i ®¸p nh÷ng c©u hái: Chóng ta ®ang ®øng ë ®©u? Muèn ®i ®Õn ®©u? §i b»ng c¸ch nµo? Vµ lµm thÕ 4 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT nµo ®Ó biÕt ®­îc chóng ta ®· ®i ®Õn ®ã? §Ó tr¶ lêi mçi mét c©u hái trªn chóng ta ph¶i tiÕn hµnh nh÷ng c«ng viÖc cô thÓ nh­: - NhËn d¹ng thùc tr¹ng cña nÒn kinh tÕ : Qu¸ tr×nh nhËn d¹ng thùc tr¹ng ph¶i ®­îc ®¸nh gi¸ toµn diÖn vµ trong mét kho¶ng thêi gian dµi t­¬ng ®­¬ng víi thêi kú cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn sÏ x©y dùng. Nã lµ c¬ së ®Ó rót ra kÕt luËn ®óng ®¾n cho c©u hái: Chóng ta ®ang ®øng ë ®©u?. - X©y dùng c¸c quan ®iÓm ph¸t triÓn, ®ã lµ nh÷ng t­ t­ëng chñ ®¹o thÓ hiÖn tÝnh ®Þnh h­íng cña c¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n. ViÖc x¸c ®Þnh c¸c quan ®iÓm chñ d¹o cã ý nghÜa quan träng trong viÖc t×m ra c¸c b­íc ngoÆt cña con ®­êng ph¸t triÓn , nã t¹o ®éng lùc c¬ b¶n xuyªn xuètqu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. - X©y dùng hÖ thèng môc tiªu, c¸c môc tiªu chñ yÕu lµ môc tiªu tæng qu¸t, chñ yÕu tËp trung vµo c¸c vÊn ®Ò n©ng cao ®êi sèng x· héi cña c¸c tÇng líp d©n c­, thay ®æi bé mÆt ®Êt n­íc, t¹o thÕ v÷ng ch¾c cho ®Êt n­íc, ph¶n ¸nh nh÷ng biÕn ®æi quan träng cña nÒn kinh tÕ. - X©y dùng hÖ thèng chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p. §©y lµ thÓ hiÖn sù h­íng dÉn vÒ c¸ch thøc thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®Ò ra. Nã bao gåm c¸c chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p vÒ c¬ cÊu vµ c¬ chÕ vËn hµnh hwj thèng kinh tÕ –x· héi, c¸c chÝnh s¸ch vÒ båi d­ìng , khai th¸c, huy ®éng, ph©n bæ vµ sö dông hîp lý c¸ nguån lùc ph¸t triÓn. 1.2 KÕ ho¹ch trung h¹n. KÕ ho¹ch trung h¹n lµ nh÷ng kÕ ho¹ch cã kho¶ng thêi gian tõ 3 ®Õn 10 n¨m. ë mét sè n­íc trªn thÕ giíi nh­ n­íc Ph¸p, khi ph©n chia theo thêi gian th× h×nh thøc duy nhÊt cña kÕ ho¹ch lµ kÕ ho¹ch 5 n¨m, n­íc §øc th­êng x©y dùng kÕ ho¹ch trung h¹n 5 n¨m, ë Malaysia cã kÕ ho¹ch trung h¹n 5 n¨m, kÕ ho¹ch trung h¹n 3 n¨m, ë ViÖt Nam kÕ ho¹ch trung h¹n th­êng lµ kÕ ho¹ch 5 n¨m. KÕ ho¹ch trung h¹n (kÕ ho¹ch 5 n¨m) lµ sù cô thÓ ho¸ c¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn trong lé tr×nh ph¸t triÓn dµi h¹n cña ®Êt n­íc. KÕ ho¹ch trung h¹n x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu chØ tiªu t¨ng 5 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT tr­ëng kinh tÕ, n©ng cao phóc lîi x· héi trong thêi kú kÕ ho¹ch vµ x¸c ®Þnh c¸c c©n ®èi, c¸c chÝnh s¸ch ph©n bæ nguån lùc, vèn cho c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc vµ khuyÕn khÝch sù ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ t­ nh©n. 1.3. KÕ ho¹ch ng¾n h¹n (kÕ ho¹ch n¨m- kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp). Trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th× kÕ ho¹ch 5 n¨m lµ c«ng cô chÝnh s¸ch ®Þnh h­íng cßn kÕ ho¹ch hµng n¨m lµ c«ng cô thùc hiÖn. §Æc biÖt nÕu thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m theo h×nh thøc “cuèn chiÕu” th× kÕ ho¹ch hµng n¨m thùc chÊt sÏ lµ mét phÇn ®Þnh h­íng cña kÕ ho¹ch 5 n¨m. V× vËy, vai trß hay chøc n¨ng ®Çu tiªn cña kÕ ho¹ch n¨m lµ cô thÓ ho¸ kÕ ho¹ch 5 n¨m, ph©n ®o¹n kÕ ho¹ch 5 n¨m ®Ó tõng b­íc thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m. Quy m« vµ sù cÊu thµnh cña kÕ ho¹ch n¨m v× thÕ chñ yÕu ®­¬c quyÕt ®Þnh bëi ng©n s¸ch, c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch 5 n¨m, c¸c tiÕn tr×nh trong nghiªn cøu kh¶ thi vµ nh÷ng dù ¸n triÓn khai trong thêi kú tr­íc. Bªn c¹nh ®ã kÕ ho¹ch n¨m cßn lµ c«ng cô ®Ó ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch 5 n¨m cã tÝnh ®Õn ®Æc ®iÓm cña tõng n¨m. Ngoµi ra, kÕ ho¹ch hµng n¨m cßn ®ãng vai trß ®éc lËp quan träng, nã cã thÓ bao hµm c¸c nhiÖm vô, c¸c chØ tiªu ch­a ®­îc dù kiÕn trong kÕ ho¹ch 5 n¨m, b¶o ®¶m tÝnh linh ho¹t, nh¹y bÐn cña kÕ ho¹ch ho¸ nãi chung. 2. KÕ ho¹ch 5 n¨m trong hÖ th«ng kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi. 2.1. Kh¸i niÖm vµ néi dung c¬ b¶n cña kÕ ho¹ch 5 n¨m. KÕ ho¹ch 5 n¨m lµ sù cô thÓ ho¸ c¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn trong lé tr×nh ph¸t triÓn dµi h¹n cña ®Êt n­íc. KÕ ho¹ch 5 n¨m x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu chØ tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ, n©ng cao phóc lîi x· héi trong thêi kú kÕ ho¹ch vµ x¸c ®Þnh c¸c c©n ®èi, c¸c chÝnh s¸ch ph©n bæ nguån lùc, vèn cho c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc vµ khuyÕn khÝch sù ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ t­ nh©n. Néi dung chñ yÕu cña viÖc lËp kÕ ho¹ch 5 n¨m bao gåm: - X¸c ®Þnh nhiÖm vô tæng qu¸t vµ c¸c môc tiªu, chØ tiªu chñ yÕu ph¸t triÓn kinh tÕ –x· héi cña ®Êt n­íc trong giai ®o¹n 5 n¨m nh­: Môc tiªu t¨ng 6 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT tr­ëng kinh tÕ, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, huy ®éng tiÕt kiÖm, c¸c chØ tiªu vÒ phóc lîi x· héi … - X¸c ®Þnh c¸c ch­¬ng tr×nh vµ lÜnh vùc ph¸t triÓn . C¸c vÊn ®Ò ®­îc ®­a vµo ch­¬ng tr×nh vµ lÜnh vùc ph¸t triÓn cã sù lùa chän, nã thùc sù ph¶i lµ c¸c vÊn ®Ò næi cém, träng yÕu cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña nÒn kinh tÕ. C¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn chÝnh lµ c¬ së hoµn thµnh c¸c nhiÖm vô vµ môc tiªu ph¸t triÓn cña kú kÕ ho¹ch 5 n¨m. - PhÇn x©y dùng c¸c gi¶i ph¸p lín cña kÕ ho¹ch 5 n¨m sÏ bao gåm 2 néi dung c¬ b¶n: Mét lµ x¸c ®Þnh c¸c c©n ®èi vÜ m« chñ yÕu: C©n ®èi vèn ®Çu t­, c©n ®çi xuÊt nhËp khÈu, c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, c©n ®èi søc mua toµn x· héi; x¸c ®Þnh c¸c kh¶ n¨ng thu hót vèn c¶ trong vµ ngoµi n­íc,®ång thêi x¸c ®Þnh nh÷ng quan hÖ lín vÒ ph©n bæ ®Çu t­ gi÷a c¸c vïng kinh tÕ, gi÷a c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp vµ c¸c lÜnh vùc v¨n ho¸, x· héi; x¸c ®Þnh c¸c quan hÖ cung cÇu mét sè hµng ho¸ vËt t­ chñ yÕu. Hai lµ x©y dùng, hoµn thiÖn nh÷ng vÊn ®Ò c¬ chÕ qu¶n lý, c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, vÒ hiÖu lùc bé m¸y qu¶n lý vµ c¸c vÊn ®Ò tæ chøc thùc hiÖn. Trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ kÕ ho¹ch 5 n¨m võa lµ sù cô thÓ ho¸ c¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn võa lµ c«ng cô ®Þnh h­íng cho c¸c kÕ ho¹ch hµng n¨m. Dùa vµo hÖ thèng chØ tiªu môc tiªu vµ c¸c c©n ®èi lín cña kÕ ho¹ch 5 n¨m c¸c kÕ ho¹ch hµng n¨m ®­îc x©y dùng, tõ ®ã ®¶m b¶o sù thèng nhÊt vÒ môc tiªu cña kÕ ho¹ch hµng n¨m víi kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ môc tiªu ®Þnh h­íng cña quy ho¹ch ph¸t triÓn vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn. Tõ ®ã ta cã thÓ thÊy ®­îc kÕ ho¹ch 5 n¨m lµ cÇu nèi gi÷a chiÕn l­îc ph¸t triÓn, quy ho¹ch ph¸t triÓn víi c¸c kÕ ho¹ch hµng n¨m hay lµ cÇu nèi biÕn c¸c môc tiªu mang tÝnh ®Þnh tÝnh cao thµnh c¸c c«ng viÖc cô thÓ b»ng viÖc theo ®uæi môc tiªu hµng n¨m mang tÝnh ®Þnh l­îng nhiÒu h¬n. 2.2. Sù cÇn thiÕt lùa chän kÕ ho¹ch 5 n¨m lµm kÕ ho¹ch träng t©m trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ –x· héi. 7 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT NghÞ quyÕt §¹i héi 9 cña §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam ®· x¸c ®Þnh “x©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m trë thµnh c«ng cô chñ yÕu cña hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn”. Trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ta thÊy kÕ ho¹ch 5 n¨m (kÕ ho¹ch trung h¹n) lµ lo¹i h×nh kÕ ho¹ch cã kho¶ng thêi gian n»m gi÷a kÕ ho¹ch dµi h¹n (chiÕn l­îc ph¸t triÓn, quy ho¹ch ph¸t triÓn ) vµ kÕ ho¹ch ng¾n h¹n(kÕ ho¹ch hµng n¨m). Do vËy khi xÐt vÒ mÆt thêi gian th× ®iÒu ®©u tiªn ta thÊy kÕ ho¹ch 5 n¨m ®· ®¶m b¶o mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ. Do kho¶ng thêi gian 5 n¨m võa ®óng b»ng mét nhiÖm kú lµm viÖc cña c¬ quan chÝnh phñ, lµ thêi h¹n mµ theo ®ã lîi tøc ®Çu t­ b¾t ®Çu cã sau 1 n¨m hoÆc mét vµi n¨m, do vËy t¹o thuËn lîi cho viÖc tËp trung quan ®iÓm l·nh ®¹o, thuËn lîi cho viÖc ®æi míi vµ hoµn thiÖn viÖc thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn míi. Khi mét nhiÖm kú lµm viÖc cña chÝnh phñ kÕt thóc còng lµ lóc mét kÕ ho¹ch 5 n¨m kÕt thóc, do vËy trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn nÕu cßn tån t¹i nh÷ng h¹n chÕ hay kh«ng ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu ®· ®Ò ra, viÖc quy kÕt tr¸ch nhiÖm sÏ dÔ dµng h¬n. Tõ ®ã buéc mçi c¸ nh©n cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn môc tiªu chung mét c¸ch tèt nhÊt, kh«ng ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng thiÕu tinh thÇn tr¸ch nhiÖm trong viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô ®­îc giao råi b¾t ng­êi ®i sau (nhiÖm kú sau) ph¶i gi¶i quyÕt hËu qu¶ do chÝnh m×nh g©y ra. KÕ ho¹ch 5 n¨m lµ kho¶ng thêi gian ®ñ ng¾n ®Ó ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cña c¸c môc tiªu ®Ò ra. Do sù biÕn ®éng kh«ng ngõng cña nÒn kinh tÕ, sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ kh«ng ngõng cña nÒn s¶n xuÊt x· héi còng nh­ viÖc hiÖn ®¹i ho¸ c¸c c«ng cô dù b¸o…dÉn ®Ón rñi ro cao ®èi víi c¸c chØ tiªu cña c¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n. §èi víi kÕ ho¹ch 1 n¨m th× kho¶ng thêi gian 1 n¨m kh«ng ®ñ ®Ó ®¸nh gi¸ nh÷ng ph¸t sinh cña ch­¬ng tr×nh dù ¸n. Nh÷ng ch­¬ng tr×nh dù ¸n khi hoµn thµnh ®«i khi ch­a béc lé hiÖu qu¶ hay nh÷ng ph¸t sinh ngay mµ ph¶i tr¶i qua mét thêi gian ®i vµo sö dông do vËy trong vßng mét n¨m kh«ng thÓ nhËn biÕt ®­îc ®iÒu ®ã. Trong khi ®ã kÕ ho¹ch 5 n¨m ®ñ dµi ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c chÝnh s¸ch gi¶i ph¸p, ch­¬ng tr×nh dù ¸n…vµ tiÕn hµnh sö lý nh÷ng ph¸t sinh. 8 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT Trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch th× c«ng viÖc thu thËp, sö lý th«ng tin ®ßi hái mét thêi gian kh¸ dµi do vËy kÕ ho¹ch hµng n¨m sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong vÊn ®Ò ®ã bëi v× qu¸ tr×nh thu thËp, sö lý th«ng tin sÏ lµm ¶nh h­ëng tíi tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng cña kÕ ho¹ch ®Ò ra. Khi nghiªn cøu vai trß cña kÕ ho¹ch 5 n¨m d­íi gãc ®é néi dung ta thÊy: Tr­íc hÕt néi dung cña kÕ ho¹ch 5 n¨m lµ sù cô thÓ ho¸ c¸c môc tiªu ®Þnh h­íng, c¸c “ tÇm nh×n” cña c¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi néi dung ®­îc ®Ò cËp trong kÕ ho¹ch 5 n¨m lµ c¸c vÊn ®Ò ®­îc lùa chän, nã thùc sù lµ c¸c vÊn ®Ò næi cém, träng yÕu cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Trong hÖ thèng chØ tiªu cña m×nh kÕ ho¹ch 5 n¨m x¸c ®Þnh râ c¸c c©n ®èi vÜ m« chñ yÕu: C©n ®èi vèn ®Çu t­, c©n ®çi xuÊt nhËp khÈu, c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, c©n ®èi søc mua toµn x· héi; x¸c ®Þnh c¸c kh¶ n¨ng thu hót vèn c¶ trong vµ ngoµi n­íc, ®ång thêi x¸c ®Þnh nh÷ng quan hÖ lín vÒ ph©n bæ ®Çu t­ gi÷a c¸c vïng kinh tÕ, gi÷a c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp vµ c¸c lÜnh vùc v¨n ho¸, x· héi; x¸c ®Þnh c¸c quan hÖ cung cÇu mét sè hµng ho¸ vËt t­ chñ yÕu. Ngoµi ra kÕ ho¹ch 5 n¨m cßn x©y dùng, hoµn thiÖn nh÷ng vÊn ®Ò c¬ chÕ qu¶n lý, c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, vÒ hiÖu lùc bé m¸y qu¶n lý vµ c¸c vÊn ®Ò tæ chøc thùc hiÖn. Do vËy khi hÖ thèng chØ tiªu vµ c¸c gi¶i ph¸p cña kÕ ho¹ch 5 n¨m ®­îc ®¶m b¶o th× viÖc x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch hµng n¨m trë lªn dÔ dµng h¬n vµ môc tiªu cña c¸c cÊp kÕ ho¹ch sÏ lu«n ®­îc thèng nhÊt. Tãm l¹i vai trß cña kÕ ho¹ch 5 n¨m lµ rÊt quan träng vµ viÖc ®­a kÕ ho¹ch 5 n¨m trë thµnh träng t©m chñ yÕu trong hÖ thèng kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn lµ hoµn toµn ®óng ®óng ®¾n. II. Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ x©y dùng vµ qu¶n lý kÕ ho¹ch 5 n¨m 1. Néi dung c¸c bé phËn cÊu thµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m. Néi dung cña mét kÕ ho¹ch 5 n¨m ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi bao gåm : 1.1 §¸nh gi¸ thùc tr¹ng. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ë ®©y bao gåm: §¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m cña thêi kú tr­íc, møc ®é hoµn thµnh c¸c chØ tiªu ®· ®Ò ra cña kÕ 9 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT ho¹ch tõ ®ã rót ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm cho kú kÕ ho¹ch 5 n¨m s¾p tíi; §¸nh gi¸ t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, c¬ së h¹ tÇng… trong n­íc vµ ngoµi n­íc cïng c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng kh¸c; §¸nh gi¸ c¸c nguån lùc lµm c¬ së cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tiÕp theo. 1.2 §­a ra c¸c ®ù b¸o ph¸t triÓn. B»ng c¸c c«ng cô vµ ph­¬ng ph¸p dù b¸o, c¸c nhµ dù b¸o ®­a ra nh÷ng dù b¸o ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. VÝ dô nh­ dù b¸o vÒ kh¶ n¨ng vèn ®Çu t­; dù b¸o vÒ kh¶ n¨ng ng©n s¸ch; kh¶ n¨ng nguån lao ®éng… 1.3 X¸c ®Þnh c¸c quan ®iÓm, môc tiªu, nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Dùa vµo c¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, c¸c quy ho¹ch ph¸t triÓn mµ nã ®ang phôc vô hÖ thèng quan ®iÓm môc tiªu cña kÕ ho¹ch 5 n¨m ®­îc x©y dùng. HÖ thèng quan ®iÓm môc tiªu cña kÕ ho¹ch 5 n¨m cã chøc n¨ng cô thÓ ho¸ c¸c môc tiªu ®Þnh h­íng cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, kh«ng ®­îc xa rêi môc tiªu chÝnh cña chiÕn l­îc ®· ®Ò ra. 1.4 X©y d­ng hÖ thèng chØ tiªu kÕ ho¹ch 5 n¨m. HÖ thèng chi tiªu trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ®­îc hiÓu lµ th­íc ®o cô thÓ nhiÖm vô cÇn ®¹t ®­îc trong thêi kú kÕ ho¹ch. C¸c th­íc ®o nµy thÓ hiÖn c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Nã cho phÐp x¸c ®Þnh néi dung c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, c¸c bé phËn cÊu thµnh cô thÓ cña nã vµ ®­îc Nhµ n­íc sö dông dÓ thùc hiÖn qu¸ tr×nh ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ. HÖ thèng chØ tiªu cña kÕ ho¹ch 5 n¨m chñ yÕu mang tÝnh ®Þnh h­íng ph¸t triÓn nh­: tèc ®é t¨ng tr­ëng kú kÕ ho¹ch, tØ trong c«ng nghiÖp n«ng nghiÖp vµ dÞch vô trong GDP; tû träng lao ®éng x· héi lµm viÖc trong c¸c ngµnh nãi trªn; thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi; tèc ®é t¨ng tr­ëng n¨ng suÊt lao ®éng; kim ng¹ch xuÊt khÈu v..v.. 10 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT 1.5 X©y dùng c¸c c©n ®èi vÜ m« chñ yÕu trong nÒn kinh tÕ. §©y còng lµ mét néi dung quan träng cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸. KÕ ho¹ch 5 n¨m x©y d­ng vµ b¶o ®¶m mét sè c©n ®èi lín: - C©n ®èi vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn. - C©n ®èi thanh to¸n quèc tÕ. - C©n ®èi ng©n s¸ch Nhµ n­íc. - C©n ®èi lao ®éng-viÖc lµm. - C©n ®èi tÝch luü-tiªu dïng. - C©n ®èi cung- cÇu mét sè vËt t­ hµng ho¸ chñ yÕu. 1.6 X¸c ®Þnh c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi chñ yÕu. C¸c kÕ ho¹ch 5 n¨m cã thÓ ®­îc triÓn khai b»ng c¸c kÕ ho¹ch hµng n¨m, c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. Do vËy trong néi dung cña kÕ ho¹ch 5 n¨m cÇn x¸c ®Þnh nh÷ng bé phËn triÓn khai chñ yÕu. 1.7. X¸c ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p chñ yÕu thùc hiÖn kÕ ho¹ch. §©y lµ mét phÇn rÊt quan träng cña b¶n kÕ ho¹ch, nÕu kh«ng ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p th× tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n ë trªn kh«ng cã t¸c dông. C¸c gi¶i ph¸p chØ ra c¸ch thøc ho¹t ®éng nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®· ®Ò ra. 2. HÖ thèng chØ tiªu kÕ ho¹ch 5 n¨m. Mét néi dung quan träng kh«ng thÓ thiÕu cña kÕ ho¹ch nãi chung vµ kÕ ho¹ch 5 n¨m nãi riªng ®ã lµ x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu. HÖ thèng chi tiªu trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ®­îc hiÓu lµ th­íc ®o cô thÓ nhiÖm vô cÇn ®¹t ®­îc trong thêi kú kÕ ho¹ch. C¸c th­íc ®o nµy thÓ hiÖn c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Nã cho phÐp x¸c ®Þnh néi dung c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, c¸c bé phËn cÊu thµnh cô thÓ cña nã vµ ®­îc Nhµ n­íc sö dông dÓ thùc hiÖn qu¸ tr×nh ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ. Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i hÖ thèng chØ tiªu kÕ ho¹ch: - §øng trªn gãc ®é ph¹m vi tÝnh to¸n, hÖ thèng chØ tiªu bao gåm c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch quèc gia nh­: ChØ tiªu ph¶n ¸nh ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc, c¸c dù b¸o kinh tÕ-x· héi, c¸c chØ tiªu cña hÖ thèngµi kho¶n quèc gia, nguån ng©n s¸ch ChÝnh phñ vµ tµi chÝnh Nhµ n­íc. C¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch 11 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT cña tØnh, thµnh phè bao gåm c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c vïng vµ ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng. HÖ thèng c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn cña tõng ngµnh, néi bé ngµnh nh­ c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, giao th«ng, b­u chÝnh viÔn th«ng… - §øng trªn gãc ®é néi dung, hÖ thèng chØ tiªu ®­îc chia thµnh c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn x· héi. C¸c chØ tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ ®Æt ra nhiÖm vô vÒ t¨ng tr­ëng kinh tÕ, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ nh÷ng c©n ®èi nguån lùc chñ yÕu. VÝ ®ô trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005 cña n­íc ta chØ tiªu kinh tÕ bao gåm mét sè chØ tiªu nh­: §­a GDP n¨m 2005 b»ng 2 lÇn GDP n¨m 2001. Tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP b×nh qu©n mçi n¨m lµ 7,5%/n¨m trong ®ã tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n cña ngµnh n«ng nghiÖp lµ 4,3%/n¨m, ngµnh c«ng nghiÖp, x©y dùng c¬ b¶n lµ 10,8%/n¨m vµ ngµnh dÞch vô lµ 6,2%/n¨m; ChØ tiªu tèc ®é t¨ng tr­ëng gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña tõng ngµnh : n«ng nghiÖp t¨ng 4,8%/n¨m,c«ng nghiÖp t¨ng 13%/n¨m, dÞch vô t¨ng 7,5%/ n¨m; ChØ tiªu c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ theo GDP : N«ng nghiÖp chiÕm 20-21%, c«ng nghiÖp 38-39%, dÞch vô41-42%; ChØ tiªu tèc ®é t¨ng tr­ëng kim ng¹ch xuÊt khÈu b×nh qu©n n¨m lµ16%/n¨m vµ mét sè chØ tiªu kh¸c… C¸c chØ tiªu x· héi ®­a ra c¸c môc tiªu gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò nh­: Xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, c«ng b»ng x· héi, ph¸t triÓn y tÕ gi¸o dôc, khoa häc-c«ng nghÖ vµ c¸c môc tiªu x· héi kh¸c. Trong KH 5 n¨m PTKT-XH 2001-2005 mét sè chØ tiªu x· héi nh­: VÒ gi¸o dôc cã chØ tiªu häc sinh ®Õn tr­êng trong ®é tuæi ®Õn n¨m 2005: Trung häc c¬ së lµ 80%, phæ th«ng trung häc lµ 45%; ChØ tiªu vÒ d©n sè: Gi¶m tØ lÖ sinh b×nh qu©n 0,05%/n¨m;Tèc ®é t¨ng d©n sè tù nhiªn lµ 1,2%/n¨m; T¹o viÖc lµm cho 7,5 triÖu lao ®éng trong vßng 5 n¨m (trung b×nh 1,5 triÖu lao ®éng /n¨m); TØ lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o ®Õn 2005 lµ 30%; VÒ y tÕ- ch¨m sãc søc khoÎ: §¶m b¶o nhu cÇu thuèc ch÷a bÖnh 40%; TØ lÖ trÎ em suy dinh d­ìng 22-5%(2005). §Ó thùc hiÖn sù g¾n bã gi÷a ph¸t triÓn kinh tÕ víi ph¸t triÓn x· héi, hiÖn nay ng­êi ta th­êng ®Æt ra c¸c chØ tiªu lång ghÐp. C¸c chØ tiªu lång ghÐp ®¶m 12 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT b¶o thÓ hiÖn ®­îc c¶ hai yªu cÇu trong mét chØ tiªu. VÝ dô chØ tiªu thu nhËp b×nh qu©n trªn ®Çu ng­êi, nhu cÇu viÖc lµm míi v..v.. - §øng trªn gãc ®é qu¶n lý, hÖ thèng kÕ ho¹ch cã chØ tiªu ph¸p lÖnh, chØ tiªu h­íng dÉn vµ chØ tiªu dù b¸o. ChØ tiªu ph¸p lÖnh ®­îc Quèc héi vµ ChÝnh phñ phª duyÖt vµ trë thµnh b¾t buéc ph¶i hoµn thµnh trong thê kú kÕ ho¹ch. ChØ tiªu h­íng dÉn th­êng mang tÝnh ®Þnh h­íng ho¹t ®éng cña c¸c ngµnh, dÞa ph­¬ng, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ vµ dïng ®Ó ph©n tÝch, so s¸nh ®¸nh gi¸ møc ®é ph¸t triÓn cña c¸c ®èi t­îng kÕ ho¹ch ho¸. C¸c chØ tiªu dù b¸o ë tÇm vÜ m« lµm c¬ së luËn chøng cho c¸c chØ tiªu ph¸p lÖnh phª chuÈn vµ ®­îc xem nh­ c¸c sè liÖu, th«ng tin kinh tÕ cho c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ, c¸c ngµnh, ®Þa ph­¬ng vµ c¸c c¬ quan cã liªn quan tham kh¶o. - Theo ph¹m vi ®¬n vÞ ®o l­êng, hÖ thèng chØ tiªu kÕ ho¹ch gåm cã c¸c chØ tiªu hiÖn vËt vµ chØ tiªu gi¸ trÞ. ChØ tiªu hiÖn vËt x¸c ®Þnh mÆt vËt chÊt cña s¶n xuÊt, ®­îc ®o l­êng b»ng c¸c ®¬n vÞ ®o hiÖn vËt nh­: C¸i, träng l­îng, kÝch th­íc, dung tÝch v..v.. ChØ tiªu hiÖn vËt cã t¸c dông x¸c ®Þnh cô thÓ quy m« cña s¶n xuÊt vµ dÞch vô, nã ®­a ra kh¶ n¨ng thiÕt lËp mèi quan hÖ trùc tiÕp gi÷a môc tiªu s¶n xuÊt s¶n phÈm víi khèi l­îng nhu cÇu cung cÊp c¸c hµng ho¸ trung gian. ChØ tiªu gi¸ trÞ ®o l­êng c¸cnhiÖm vô, môc tiªu vµ quy m« ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ d­íi h×nh th¸i tiÒn tÖ,nã ®­îc sö dông ®Ó h×nh thµnh c¸c c©n ®èi vÜ m«, c¸ con sè ph¶n ¸nh tæng hîp néi dung ph¸t triÓn kinh tÕ, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ h­íng ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh, vïng v..v.. - Ngoµi c¸c c¸ch ph©n lo¹i chñ yÕu trªn, hÖ thèng chØ tiªu kÕ ho¹ch cßn ®­îc chia thµnh chØ tiªu t­¬ng ®èi vµ chØ tiªu tuyÖt ®èi; chØ tiªu ph¶n ¸nh chÊt l­îng vµ sè l­îng. TÊt c¶ c¸c chØ tiªu ®Òu gãp phÇn t¨ng c­êng tÝnh ®Þnh l­îng trong kÕ ho¹ch ho¸ ph¸t triÓn. Tuy vËy, ®Ó thÝch øng víi c¸c ®iÒu kiÖn th­êng xuyªn biÕn ®æi cña kinh tÕ thÞ tr­êng vµ theo yªu cÇu ph¸t triÓn ngµy cµng cao cña ®êi sèng, x· héi, c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn hiÖn nay ®Æt träng t©m vµo c¸c chØ tiªu x· héi, c¸c chØ tiªu gi¸ trÞ, c¸ chØ tiªu mang tÝnh chÊt h­íng dÉn vµ dù b¸o. 13 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT 3. Mét sè ph­¬ng ph¸p x©y dùng vµ qu¶n lý KH 5 n¨m PTKT-XH. 3.1. Ph­¬ng ph¸p truyÒn thèng. X©y dùng vµ qu¶n lý c¸c KH 5 n¨m theo ph­¬ng ph¸p truyÒn thèng ®· ®­îc ¸p dông tõ rÊt l©u trong hÖ th«ng kinh tÕ x· héi chñ nghÜa, vµ ngµy nay nÒn kinh tÕ n­íc ta vÉn cßn ¸p dông d­íi nh÷ng h×nh thøc kh¸c nhau. §Æc tr­ng cña ph­¬ng ph¸p nµy, nh­ chóng ta ®· biÕt, ®ã lµ: kho¶ng thêi gian cña thêi kú 5 n¨m lµ cè ®Þnh( vÝ dô: kÕ ho¹ch 5 n¨m 1996-2000; 2001-2005); thÝch øng víi kho¶ng thêi gian cè ®Þnh, chØ tiªu kÕ ho¹ch ®­îc x©y dùng mét lÇn cho c¶ thêi kú 5 n¨m, c¸c môc tiªu ph¸t triÓn th­êng lµ con sè b×nh qu©n hµng n¨m hoÆc tÝnh cho n¨m cuèi cña kú kÕ ho¹ch. M« h×nh trªn hoµn toµn phï hîp trong thêi kú kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung víi nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch¸ æn ®Þnh, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn sau ®­îc xem nh­ lµ “qu¸ tr×nh tr­íc céng thªm mét b­íc”; kinh tÕ trong n­íc lµ mét tæng thÓ thèng nhÊt bao gåm thµnh phÇn kinh tÕ XHCN lµ chñ yÕu, c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ còng ®­îc x¸c diÞnh tr­íc theo kÕ ho¹ch chung cña héi ®ång t­¬ng trî kinh tÕ. Tuy vËy, nÕu nh×n nhËn ë gãc ®é chøc n¨ng cña kÕ ho¹ch trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ ®iÒu tiÕt c¸c quan hÖ thÞ tr­êng, kÕ ho¹ch¾c phôc c¸c khuyÕt tËt cña thÞ tr­êng, bæ sung vµ h­íng thÞ tr­êng ho¹t ®éng theo môc tiªu cña x· héi th× ph­¬ng ph¸p truyÒn thèng tá ra cã nhiÒu h¹n chÕ. ChØ tiªu kÕ ho¹ch x©y dùng mét lÇn cho c¶ thêi kú 5 n¨m sÏ kh«ng cËp nhËt ®­îc c¸c biÕn ®éng cña thÞ tr­êng; sù thay ®æi m«i tr­êng kinh tÕ trong n­íc vµ quèc tÕ lµm cho c¸c con sè kÕ ho¹ch trë lªn l¹c hËu, thiÕu tÝnh linh ho¹t vµ kh¶ n¨ng hiÖu chØnh. ViÖc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh vÜ m« nÒn kinh tÕ quèc d©n v× thÕ mµ trë nªn cøng nh¾c, kÐm hiÖu qu¶, thËm chÝ sai lÑch. Nh÷ng c¨n bÖnh nh­: chñ quan, duy ý chÝ hoÆc quan liªu sÏ s¶y ra. H¬n n÷a kh«ng ph¶i ch­¬ng tr×nh dù ¸n hoÆc chÝnh s¸ch nµo còng ®­îc s©y dùng vµ triÓn khai bã gän trong mét thêi kú 5 ¨m nhÊt ®Þnh. Khi c¸c chÝnh s¸ch, ch­¬ng tr×nh cã sù gèi ®Çu tõ kÕ ho¹ch 5 n¨m nµy sang kÕ ho¹ch 5 n¨m kh¸c th× c¸ch x©y dùng kÕ ho¹ch theo thêi kú cè ®Þnh sÏ khã ph¶n ¸nh ®­îc tÝnh liªn tôc trong môc tiªu ho¹t ®«ng vµ c©n ®èi ng©n s¸ch cho c¸c chÝnh s¸ch, ch­¬ng tr×nh ®ã. 14 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT 3.2. Ph­¬ng ph¸p “cuèn chiÕu” §èi víi ViÖt Nam ®©y lµ mét ph­¬ng ph¸p cßn rÊt míi mÆc dï ph­¬ng ph¸p nµy ®· ®­îc sö dông phæ biÕn tõ rÊt l©u ë c¸c n­íc ph¸t triÓn. §Æc biÖt ë Ph¸p NhËt B¶n, Céng hoµ liªn bang §øc, ¤xtr©ylia, m« h×nh kÕ ho¹ch ho¸ "cuèn chiÕu" ®­îc ¸p dông réng r·i cïng víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ –x· héi cña c¸c quèc gia nµy. Sù kh¸c biÖt cña ph­¬ng ph¸p nµy so víi kÕ ho¹ch ho¸ kiÓu truyÒn thèng thÓ hiÖn ë c¸c diÓm chñ yÕu sau: Thø nhÊt, thêi kú kÕ ho¹ch 5 n¨m kh«ng cè ®Þnh mµ ®­îc thay ®æi theo kiÓu cuèn chiÕu sau mçi n¨m kÕ ho¹ch. Khi mét n¨m thùc hiÖn kÕ ho¹ch qua ®i th× mét n¨m kÕ ho¹ch míil¹i ®­îc ®­a vµo khu«n khæ trung h¹n. VÝ dô nh­ kÕ ho¹ch 2001-2005 råi ®Õn kÕ ho¹ch 2002-2006, v..v.. Thø hai, c¸c con sè kÕ ho¹ch ®­îc tÝnh theo nh÷ng môc tiªu tæng thÓ, bao gåm kÕ ho¹ch chÝnh thøc cho mét n¨m hiÖn hµnh, kÕ ho¹ch dù tÝnh cho n¨m tiÕp theo vµ dù b¸o cho kÕ ho¹ch ba n¨m cßn l¹i. Møc ®é chi tiÕt cô thÓ vµ chÝnh x¸c cña c¸c con sè kÕ ho¹ch c¸c n¨m sau phô thuéc vµo sè l­îng, ®é tin cËy vµ khr n¨ng cËp nhËt th«ng tin. Thø ba, cuèi mçi n¨m cña thêi kú kÕ ho¹ch, trªn c¬ së kÕt qña thùc hiÖn kÕ ho¹ch vµ nh÷ng dù b¸o, th«ng tin míi, qu¸ tr×nh x©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m thêi kú cuèn chiÕu míi l¹i ®­îc thùc hiÖn víi c¸c néi dung: x©y dùng kÕ ho¹ch chÝnh thøc cho n¨m tiÕp theo (n¨m ®Çu cña thêi kú míi); ®iÒu chØnh vµ chÝnh x¸c ho¸ thªm chao nh÷ng dù b¸o kÕ ho¹ch cña n¨m thø 2,3,4 vµ dù b¸o s¬ bé kÕ ho¹ch n¨m cuèi cïng (n¨m thø 5 cña thêi kú míi). §i kÌm theo c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch lµ nh÷ng dù kiÕn vÒ c¬ héi, th¸ch thøc cña thêi kú kÕ ho¹ch vµ nh÷ng kiÕn nghÞ, gi¶i ph¸p cô thÓ phï hîp víi c¸c diÔn biÕn x¶y ra. Ph­¬ng ph¸p "cuèn chiÕu" víi c¸c néi dung tæng qu¸t nªu trªn sÏ kh¾c phôc ®­îc tÝnh nhÊt thêi vµ kh«ng phï hîp môc tiªu kÕ ho¹ch víi sù ®æi thay th­êng xuyªn cña m«i tr­êng. Theo ph­¬ng ph¸p nµy viÖc x©y dùng vµ triÓn khai kÕ ho¹ch 5 n¨m sÏ kh«ng cßn mang tÝnh chÊt “ thêi vô” mµ nã tiÕp tôc ®­îc thêi sù hãa ®Ó phï hîp víi hoµn c¶nh vµ nh÷ng yªu cÇu míi ®Æt ra. C¸c 15 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT chØ tiªu kÕ ho¹ch sÏ ®ñ ®é tin cËy cho c¸c nhµ qu¶n lý vµ l·nh ®¹o sö dông víi t­ c¸ch lµ c«ng cô ®Þnh h­íng vÜ m« nÒn kinh tÕ quèc d©n, lµm cho kÕ ho¹ch thùc hiÖn tèt chøc n¨ng tæ chøc can thiÖp cña ChÝnh phñ vµo nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®­¬ng ®Çu víi khã kh¨n, biÕn ®éng bÊt th­êng tõ thÕ giíi bªn ngoµi. Ngoµi ra, do c¸c khu«n khæ 5 n¨m KH 5 n¨m kÕ tiÕp nhau lu«n cã 4 n¨m kÕ ho¹ch trïng nhau nªn tÝnh liªn tôc gi÷a c¸c kÕ ho¹ch 5 n¨m, c¸c chÝnh s¸ch, ch­¬ng tr×nh ®­îc thùc hiÖn gèi ®Çu gi÷a c¸c kÕ ho¹ch ®ã sÏ ®­îc ®¶m b¶o. Tãm l¹i x©y dùng vµ qu¶n lý kÕ ho¹ch 5 n¨m theo m« h×nh "cuèn chiÕu" lµ thùc sù thÝch øng trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ héi nhËp quèc tÕ. Tuy vËy, ®©y lµ mét h­íng tiÕp cËn rÊt míi. §Ó vËn dông thµnh c«ng ph­¬ng ph¸p nµy ë ViÖt Nam, ph¶i cã sù chuÈn bÞ vÒ mäi mÆt, trong ®ã nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y ®­îc nhÊn m¹nh: Mét lµ, thùc hiÖn tèt chøc n¨ng “ tiÕp cËn tõ trªn xuèng” cña c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ b»ng c¸ch n©ng cao chÊt l­îng cña dù bao kinh tÕ vÜ m«, sö dông c¸c c«ng cô, ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n hiÖn ®¹i vµ c¸c m« h×nh kinh tÕ trong dù b¸o ph¸t triÓn. T¨ng c­êng c¬ chÕ phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan Bé KH&§T víi c¸c Bé Th­¬ng m¹i, Bé Tµi chÝnh, Ng©n hµng, Thèng kª, c¸c Bé qu¶n lý ngµnh vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng kh¸c trong x©y dùng kÕ ho¹ch. Thay ®æi hÖ thèng biÓu mÉu, sè liªu kÕ ho¹ch; ph©n c«ng tæ chøc lùc l­îng c¸n bé kÕ ho¹ch c¸c cÊp ®¶m b¶o tÝnh chÊt ho¹t ®éng th­êng xuyªn cña qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m chø kh«ng ph¶i lµ c¬ chÕ ho¹t ®éng mang tÝnh thêi vô nh­ hiÖn nay. Hai lµ, ®Ó cã b­íc chuyÓn tiÕp hîp lý tõ kÕ ho¹ch ho¸ theo m« h×nh thêi kú cè ®Þnh sang ph­¬ng thøc "cuèn chiÕu", tr­íc m¾t nªn cã sù thay ®ái trong c¸ch thøc qu¶n lý hÖ thèng kÕ ho¹ch 5 n¨m thêi kú nµy. C«ng viÖc cô thÓ lµ cÇn cã sù cËp nhËt, hiÖu chØnh c¸c chi tiªu kÕ ho¹ch 5 n¨m sau mçi n¨m thùc hiÖn kÕ ho¹ch khi xÐt thÊy cã nh÷ng biÕn ®æi ®¸ng kÓ trong ®êi sèng kinh tÕ. C¸c kÕ ho¹ch hµng n¨m ph¶i cã chøc n¨ng bæ sung cho kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ lµ c«ng cô ph¶n ¸nh kÕ ho¹ch nµy. Ba lµ, trong thêi gian tr­íc m¾t cã thÓ tæ chøc triÓn khai thö nghiÖm ph­¬ng ph¸p kÕ ho¹ch ho¸ kiÓu "cuèn chiÕu" cho mét sè lÜnh vøc cô thÓ. 16 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT PhÇn II Mét sè vÊn ®Ò ®æi míi kÕ ho¹ch 5 n¨m ë ViÖt Nam I. Thùc tr¹ng c«ng t¸c kh 5 n¨m ë ViÖt Nam trong thêi gian qua. 1. Mét sè kÕ ho¹ch 5 n¨m ë n­íc ta. C«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ tiÕn hµnh ë ViÖt Nam ®· ®­îc h¬n 40 n¨m, cïng víi viÖc thµnh lËp Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ (1995). Trong thêi gian ®ã, c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ lu«n lu«n lµ c«ng cô chñ yÕu cña Nhµ n­íc ®Ó qu¶n lý kinh tÕ – x· héi vµ còng ®· tõng b­íc ®æi míi. Qu¸ tr×nh h¬n 40 n¨m kÕ ho¹ch ho¸ ë n­íc ta cã thÓ chia ra thµnh hai giai ®o¹n lín: Giai ®o¹n tr­íc n¨m 1986. Nãi ®Õn c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ th× chóng ta ®· ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy ngay sau khi cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p thµnh c«ng (1954) vµ cô thÓ víi kÕ ho¹ch kh«i phôc ®Êt n­íc sau chiÕn tranh (1955-1957) vµ kÕ ho¹ch c¶i t¹o XHCN ë miÒn B¾c (1958- 1960). Tuy vËy, nÕu nãi ®Õn kÕ ho¹ch 5 n¨m th× chóng ta cã kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt ®ã lµ kÕ ho¹ch 1960-1965 vµ sau mét thêi gian gi¸n ®o¹n do cuéc chiÕn tranh lan ra miÒn B¾c vµ c¶ n­íc tiÕn hµnh cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu n­íc( kÕ ho¹ch thêi chiÕn 1965-1975), ®Êt n­íc hoµn toµn ®éc lËp vµ tiÕp tôc c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi víi kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇnII (1976-1980) vµ kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇnIII (1981-1985). Do trong giai ®o¹n nµy n­íc ta ¸p dông c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung theo m« h×nh cña mét sè n­íc x· héi chñ nghÜa nh­ Liªn X«, Trung Quèc…nh­ng do c¬ chÕ ®ã kh«ng cßn phï hîp kÕt hîp víi sù dËp khu«n trong x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu kÕ ho¹ch (®¸nh gi¸ kh«ng ®ung thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ, c¸ch ph©n bæ nguån lùc thiÕu hîp lý, c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch ch¹y theo thµnh tÝch, qu¸ thiªn vÒ chØ tiªu hiÖn vËt vµ phÇn lín lµ chØ tiªu ph¸p lÖnh…) do v©y c¸c kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇnI vµ lÇnII kh«ng ®¹t ®­îc môc tiªu, trong khi nÒn kinh tÕ ®ang dÇn r¬i vµo khñng ho¶ng. Giai ®o¹n sau 1986 ®Õn nay. 17 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT §¹i héi §¶ng lÇn thø VI (th¸ng 12-1986) ®· x¸c dÞnh ®­êng lèi ®æi míi kinh tÕ víi néi dung c¬ b¶n lµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ víi sù tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, d­íi sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc b»ng c¬ chÕ chÝnh s¸ch, ph¸p luËt vµ c¸c c«ng cô kh¸c theo ®inh h­íng XHCN. §iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ nÒn kinh tÕ chÊp nhËn thÞ tr­êng, do vËy lóc nµy kÕ ho¹ch ho¸ trë thµnh mét c«ng cô hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó Nhµ n­íc ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng. Víi ý nghÜa kÕ ho¹ch lµ c­¬ng lÜnh thø 2 cña §¶ng, §¹i h«i §¶ng VI ®Ò ra ph­¬ng h­íng, nhiªm vô vµ môc tiªu cho kÕ ho¹ch 5 n¨m 1986-1990. Tr¶i qua qu¸ tr×nh ®æi míi vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, cho ®Õn nay ®· cã c¸c kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇnV(1991-1995), kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn VI(1996-2000) vµ hiÖn nay chóng ta ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn VII (2001-2005). 2. Nh÷ng nhËn xÐt chung vÒ t×nh h×nh x©y dùng vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m ë n­íc ta. 2.1. Nh÷ng hiÖu qu¶ ®¹t ®­îc. §èi víi thêi kú tr­íc nh÷ng n¨m 1986. Trong thêi kú 1955 ®Õn 1985, chóng ta ®· qua nh÷ng mèc lín nh­ c¸c kÕ ho¹ch kh«i phôc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, thùc hiÖn c¶i t¹o XHCN ë miÒn B¾c, råi chuyÓn sang kÕ ho¹ch thêi chiÕn, tiÕp ®ã lµ kÕ ho¹ch x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ trªn ph¹m vi c¶ n­íc. Cã thÓ nªu mét sè nhËn xÐt vÒ c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ thêi kú ®ã nh­ sau: C¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ ph¸p lÖnh ®· qu¸n triÖt ®­êng lèi c¶i t¹o, x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ còng nh­ ®­êng lèi kinh tÕ cña §¶ng theo nhËn thøc vÒ m« h×nh x· héi chñ nghÜa do c¸c nghÞ quyÕt cña §¶ng x¸c ®Þnh trong thêi gian ®ã. C¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ ph¸p lÖnh cã nhiÒu khuyÕt tËt nh­ b©y giê chóng ta nh×n l¹i vµ dÔ dµng nh×n thÊy. ThÕ nh­ng, ph¶i thõa nhËn r»ng trong nh÷ng n¨m ®ã, ë miÒn B¾c ®· cã ®ãng gãp ®¸ng kÓ nh­: kh«i phôc, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi; n©ng cao mét b­íc ®êi sèng cña c¸c tÇng líp nh©n d©n lao ®éng; x©y dùng ®­îc mét sè c«ng tr×nh c«ng nghiÖp, giao th«ng, gi¸o dôc, v¨n ho¸, y tÕ cã ý nghÜa quan träng ®èi víi s¶n xuÊt vµ ®êi sèng nh©n d©n ( dï r»ng cã c«ng tr×nh x©y dùng qu¸ tèn kÐm ); ®¶m b¶o quèc phßng an ninh v.. v.. Trong thêi 18 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc KHHPTKT-XH KhoaKH&PT gian c¶ n­íc cã chiÕn tranh, c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ vÒ tæ chøc qu¶n lý nÒn kinh tÕ thêi chiÕn, b¶o ®¶m æn ®Þnh hËu ph­¬ng miÒn B¾c trong cuéc chiÐn tranh ph¸ ho¹i hÕt søc ¸c liÖt, lµm trßn nghÜa vô chi viÖn cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng miÒn Nam, thèng nhÊt ®Êt n­íc, mang l¹i nh÷ng ý nghÜa hÕt søc to lín trong viÖc hoµn thµnh c¸ môc tiªu chiÕn l­îc qua nh÷ng chÆng ®­êng lÞch sö cña ®Êt n­íc, hoµn thnµh nhiÖm vô gi¶i phãng d©n téc. §èi víi giai ®o¹n sau thêi kú ®æi míi. Tõ cuèi nh÷ng n¨m 80, cïng víi qu¸ tr×nh ®æi míi toµn diÖn nÒn kinh tÕ, tõ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc, c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ kh«ng bÞ xem nhÑ mµ vÉn ®­îc vËn dông cã kÕt qu¶ theo h­íng ®æi míi, phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ yªu cÇu míi. Cïng víi qu¸ tr×nh ®æi míi kinh tÕ nãi chung, hÖ thèng kÕ ho¹ch còng cã nh÷ng ®æi míi quan träng vµ c¬ b¶n vÒ néi dung ph­¬ng ph¸p còng nh­ c¸ch thøc cña c¸c lo¹i h×nh kÕ ho¹ch trong ®ã cã kÕ ho¹ch ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi 5 n¨m. Nh÷ng kÕt qña ®æi míi ®ã ®· ®­îc Thñ t­íng Vâ V¨n KiÖt ®¸nh gi¸ trong dÞp kû niªm 40 n¨m ngµy thµnh lËp Uû ban KÕ Ho¹ch Nhµ n­íc (th¸ng 10 n¨m 1995); “ GÇn 10 n¨m tõ sau n¨m 1986 lµ thêi kú chuyÓn tiÕp, tõng b­íc thay ®æi hÖ thèng c¬ chÕ qu¶n lý cò b»ng c¬ chÕ qu¶n lý míi. §Õn nay mét phÇn quan träng ®· xo¸ bá thÓ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, h×nh thµnh b­íc ®Çu nh÷ng ®­êng nÐt cña nÒn kinh tÕ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc b»ng ph¸p luËt, kÕ ho¹ch vµ c¸c chÝnh s¸ch kh¸c. MÆc dÇu m« h×nh kÕ ho¹ch míi , “kÕ ho¹ch ho¸ h­íng dÉn g¾n víi vËn dông nguyªn t¾c thÞ tr­êng” cßn ch­a hoµn thiÖn, nh­ng ®· b¾t ®Çu ph¸t huy tÝnh ®óng ®¾n trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi … Nhê ®ã ®· gãp phÇn quan träng hoµn thµnh toµn diÖn vµ v­ît møc c¸c môc tiªu kÕ ho¹ch chñ yÕu ®· ®Ò ra vÒ t¨ng tr­ëng tæng s¶n phÈm trong n­íc, t¨ng s¶n xuÊt l­¬ng thùc, t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu, huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc vµ n­íc ngoµi, 19 Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n
nguon tai.lieu . vn