Xem mẫu

  1. Khoa khoa học quản lý Đề tài: Một số giải pháp nhằm đẩy mạnh quá trình tiêu thụ sản phẩm của Công ty TNHH Minh Á. -1-
  2. Khoa khoa học quản lý MỤC LỤC Lời mở đầu.......................................................................................................6 Chương I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ TIÊU THỤ SẢN PHẨM CỦA DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG…………..........................................................................................8 I.Khái niệm, Bản chất và vai trò của công tác tiêu thụ sản phẩm…………………......................................................................................8 1. Khái niệm tiêu thụ sản phẩm......................................................................8 2. Bản chất của tiêu thụ sản phẩm.................................................................8 3. Vai trò của công tác tiêu thụ sản phẩm....................................................9 4. Mục đích của công tác tiêu thụ sản phẩm...............................................10 5. Nguyên tắc của tiêu thụ sản phẩm...........................................................11 5.1. Yêu cầu cơ bản đối với công tác tiêu thụ sản phẩm............................11 5.2. Nguyên tắc hiệu quả kinh tế...................................................................13 5.3 Bảo đảm nguyên tắc pháp lý...................................................................13 5.4 Tiêu thụ sản phẩm phải đặt trong tổng thể hoạt động của doanh nghiệp thương mại.........................................................................................13 II. Những yếu tố ảnh hưởng tới công tác đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp thương mại.............................................................................14 1. Những yếu tố thuộc về môi trường bên ngoài của doanh nghiệp thương mại...................................................................................................................14 1.1. Những yếu tố thuộc về môi trường vĩ mô viết theo góc độ môi trường của doanh nghiệp thương mại......................................................................14 -2-
  3. Khoa khoa học quản lý 1.1.1. Môi trường kinh tế..............................................................................14 1.1.2. Môi trường văn hoá xã hội.................................................................14 1.1.3. Môi trường tự nhiên............................................................................15 1.1.4. Môi trường chính trị và pháp luật.....................................................15 1.2. Những yếu tố thuộc về môi trường vi mô viết theo góc độ môi trường của doanh nghiệp thương mại......................................................................15 1.2.1. Môi trường cạnh tranh........................................................................15 1.2.2. Khách hàng của doanh nghiệp thương mại.......................................17 1.2.3. Các nhà bán lẻ......................................................................................18 1.2.4. Các nhà cung ứng.................................................................................18 1.2.5. Số doanh nghiệp trong nội bộ ngành.................................................19 1.3. Các yếu tố khác.......................................................................................19 2. Những yếu tố thuộc về môi trường bên trong doanh nghiệp thương mại và chính từ phía sản phẩm............................................................................20 2.1. Yếu tố giá thành sản phẩm....................................................................20 2.2. Yếu tố chất lượng sản phẩm..................................................................21 2.3. Cơ cấu sản phẩm.....................................................................................21 2.4. Yếu tố về sản lượng.................................................................................21 2.5. Phương thức thanh toán.........................................................................22 2.6. Trình độ lao động và khả năng tiêu thụ sản phẩm..............................22 III. Nôi dung của quá trình tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp thương mại...................................................................................................................23 -3-
  4. Khoa khoa học quản lý 1. Nghiên cứu và dự báo thị trường.............................................................23 1.1. Trình tự nghiên cứu thị trường.............................................................24 1.2. Nội dung nghiên cứu thị trường............................................................24 1.3. Phương pháp dự báo mức tiêu thụ sản phẩm......................................24 2. Lựa chọn phương thức tiêu thụ................................................................25 3. Xây dựng chiến lược và kế hoạch tiêu thụ sản phẩm.............................25 4. Tổ chức mạng lưới tiêu thụ phù hợp với phương thức..........................26 IV. Các hoạt động chủ yếu của công tác tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp thương mại.........................................................................................28 1. Hoạt động giao dịch và ký kết hợp đồng với khách hàng.....................28 2. Hoạt động của kho thành phẩm, bảo quản, vận chuyển........................28 3. Giúp đỡ khách hàng trong việc tiêu thụ sản phẩm.................................29 V. Các chỉ tiêu đánh giá hoạt động tiêu thụ sản phẩm...............................29 Chương II THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TIÊU THỤ SẢN PHẨM Ở CÔNG TY TNHH MINH Á.............................................................................................31 I. Giới thiệu khái quát về Công ty TNHH Minh Á.....................................31 1. Chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của công ty..................................31 2. Đặc điểm về sản phẩm, khách hàng và lĩnh vực hoạt động của công ty......................................................................................................................35 3. Đặc điểm về vốn và tài sản của công ty....................................................36 4. Đặc điểm về nguồn nhân lực của công ty.................................................37 -4-
  5. Khoa khoa học quản lý II. Thực trạng môi trường kinh doanh của công ty TNHH Minh Á.........38 III. Thực trạng công tác tiêu thụ sản phẩm của công ty TNHH Minh Á.......................................................................................................................40 1. Thực trạng công tác nghiên cứu và dự báo thị trường...........................40 2. Thực trạng phương thức tiêu thụ sản phẩm của công ty.......................42 2.1. thực trạng tiêu thụ và hình thức tiêu thụ của công ty.........................42 2.1.1. Đặc điểm và phương thức thanh toán................................................42 2.1.2. Việc tổ chức kênh phân phối...............................................................43 2.1.3. Các hình thức và phương thức bán hàng được công ty sử dụng.....45 2.1.4. nghiệp vụ của công tác tiêu thụ sản phẩm tại công ty......................45 2.2. Kết quả chung hoạt động tiêu thụ sản phẩm của công ty...................46 3. Thực trạng việc xây dựng chiến lược và kết quả, kế hoạch tiêu thụ sản phẩm của công ty...........................................................................................48 4. Thực trạng việc tổ chức mạng lưới tiêu thụ sản phẩm...........................49 5. Nhận xét, đánh giá công tác tiêu thụ sản phẩm của công ty..................50 Chương III MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM ĐẨY MẠNH CÔNG TÁC TIÊU THỤ SẢN PHẨM CỦA CÔNG TY TNHH MINH Á..........................................53 I. Phương hướng phát triển và những yêu cầu đặt ra cho công tác tiêu thụ sản phẩm của Công ty trong thời gian tới………………………...............53 II. Một số giải pháp nhằm đẩy mạnh công tác tiêu thụ sản phẩm của công ty......................................................................................................................54 1. Giải pháp về nghiên cứu và dự báo thị trường.......................................54 -5-
  6. Khoa khoa học quản lý 2. Giải pháp về nhân sự.................................................................................58 3. Giải pháp về giảm giá thành.....................................................................59 4. Giải pháp về phân phối và tiêu thụ..........................................................62 5. Giải pháp về quảng cáo, bảo hành, phục vụ khách hàng.......................63 6. Giải pháp nâng cao chất lượng sản phẩm...............................................64 III. Một số kiến nghị với nhà nước nhằm tạo điều kiện cho công ty thực hiện các mục tiêu trong những năm tới.......................................................64 KẾT LUẬN.....................................................................................................67 Tài liệu tham khảo.........................................................................................69 Lời mở đầu -6-
  7. Khoa khoa học quản lý Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp không những có nhiệm vụ sản xuất hay kinh doanh thương mại ra sản phẩm mà còn có nhiệm vụ tổ chức tiêu thụ những sản phẩm đó. Công tác tiêu thụ sản phẩm là khâu quan trọng trong quá trình tái sản xuất của Công ty, là khâu quyết định chu kỳ sản xuất kinh doanh của Công ty và cũng là khâu giúp nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của Công ty cũng như giúp cho Công ty tồn tại và phát triển trong nền kinh tế thị trường. Thật vậy, chỉ khi Công ty tiêu thụ được sản phẩm của mình sản xuất ra hay kinh doanh thương mại thì lúc đó Công ty mới có thu nhập để trang trải những chi phí về nguyên vật liệu, nhân công, vốn vay... cũng như có tiền để mở rộng kinh doanh. Vì vậy, nếu không tiêu thụ được sản phẩm thì mọi hoạt động của Công ty sẽ bị ngừng trệ. Trong nền kinh tế thị trường khi mà các Công ty phải tổ chức mọi hoạt động sản xuất kinh doanh để tồn tại và phát triển thì gặp rất nhiều khó khăn nhất là tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm. Các Công ty đang phải đương đầu với sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường. Để có thể tồn tại và phát triển được trong môi trường cạnh tranh đó buộc Công ty phải luôn bám sát, thích ứng với mọi biến động của thị trường và có trách nhiệm đến cùng đối với sản phẩm của mình, kể cả sản phẩm đó đang được người tiêu dùng sử dụng để cuối cùng tạo ra cho mình một chỗ đứng thích hợp và vững chắc. Điều này có thể thực hiện được hay không còn phụ thuộc vào việc sử dụng các nguồn lực của Công ty để đề ra các chiến lược kinh doanh sắc bén nhất, hiệu quả nhất. Công tác tiêu thụ sản phẩm, một trong các chiến lược kinh doanh chủ yếu của các doanh nghiệp thương mại hiện nay, nó không phải là hoạt động tự phát mà là một môn khoa học, một nghệ thuật trong hoạt động kinh doanh của mỗi doanh nghiệp. Do đó các doanh nghiệp phải đi sâu tìm hiểu, nghiên cứu thị trường, đặc biệt là thị trường tiêu thụ sản phẩm, để từ đó đề ra các phương hướng và -7-
  8. Khoa khoa học quản lý biện pháp nhằm duy trì và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, đó là một trong những yêu cầu hàng đầu của quản lý doanh nghiệp. Tại Công ty TNHH Minh Á, công tác tiêu thụ sản phẩm đang là điều quan tâm nhất của ban lãnh đạo công ty, thông qua đó Công ty có thể tăng doanh thu cũng như thu được nhiều lợi nhuận hơn. Là sinh viên khoa Khoa học quản lý, em mong muốn được hiểu những vấn đề liên quan tới thị trường một cách hệ thống và sâu sắc. Chính vì vậy, qua quá trình thực tập ở công ty TNHH Minh Á tôi đã chọn đề tài cho chuyên đề của mình : “ Một số giải pháp nhằm đẩy mạnh quá trình tiêu thụ sản phẩm của Công ty TNHH Minh Á” Nội dung của chuyên đề bao gồm: Chương I: Lý luận về tiêu thụ sản phẩm của Doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường. Chương II: Thực trang hoạt động tiêu thụ sản phẩm của Công ty TNHH Minh Á. Chương III: Một số giải pháp nhằm đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm của Công ty TNHH Minh Á. Chương I LÝ LUẬN CHUNG VỀ TIÊU THỤ SẢN PHẨM CỦA DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG -8-
  9. Khoa khoa học quản lý I. Khái niệm, bản chất và vai trò của công tác tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp thương mại 1. Khái niệm tiêu thụ sản phẩm. Trong nền kinh tế thị trường hoạt động tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp thương mại thường được hiểu theo nghĩa rộng. Đó là một quá trình tự tìm hiểu nhu cầu khách hàng trên thị trường, tổ chức mạng lưới tiêu thụ, xúc tiến tiêu thụ với một loạt hoạt động hỗ trợ và tới thực hiện những dịch vụ hậu mãi. Theo nghĩa hẹp, tiêu thụ sản phẩm là chuyển giao hàng hóa cho khách hàng và nhận tiền từ họ. Trong mối quan hệ đó hai bên tiến hành thương lượng và thỏa thuận về nội dung và điều kiện mua bán. Khi hai bên đã thống nhất thì bên bán trao hàng và bên mua trả tiền, quyền sở hữu hàng hóa đã thay đổi nghĩa là việc thực hiện giá trị hàng hóa đã kết thúc. Mục tiêu của mọi doanh nghiệp thương mại khi tổ chức sản xuất hay kinh doanh thương mại là mong muốn tạo ra được nhiều sản phẩm hàng hóa và hàng hóa đó phải luôn thỏa mãn nhu cầu của người tiêu dùng đồng thời đem lại lợi ích cho doanh nghiệp đó là khoản lợi nhuận tối ưu thông qua hoạt động thương mại ( mua – bán ). 2. Bản chất của tiêu thụ sản phẩm Thực chất của hoạt động tiêu thụ sản phẩm là một khâu quan trọng của quá trình sản xuất hay kinh doanh thương mại, không chỉ giúp doanh nghiệp đưa hàng hóa dịch vụ ra cung cấp cho thị trường thực hiện giá trị sản phẩm dưới hình thức trao đổi quyền sở hữu thông qua giá trị tiền tệ mà còn giúp doanh nghiệp giải phóng lượng hàng tồn kho đưa lại sức sinh lời cao để doanh nghiệp có lợi nhuận, đầu tư mở rộng thị trường kinh doanh. Mặt khác tiêu thụ -9-
  10. Khoa khoa học quản lý sản phẩm lại là quá trình nghiên cứu nhu cầu thị trường, thiết lập các chính sách sản phẩm, giá cả, phân phối, hỗ trợ xúc tiến bán, quảng cáo một cách hợp lý, linh hoạt nhằm đáp ứng nhu cầu kịp thời của thị trường. Như vậy, ở doanh nghiệp thương mại, tiêu thụ sản phẩm là kết quả của nhiều hoạt động liên quan và kế tiếp nhau:  Nghiên cứu thị trường, nghiên cứu tâm lý tập quán của người tiêu dùng.  Hoạch định chiến lược và kế hoạch tiêu thụ sản phẩm.  Xây dựng các chiến lược và kế hoạch yểm trợ tiêu thụ sản phẩm.  Thiết lập và củng cố bộ máy tổ chức tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp  Tổ chức thực hiện kế hoạch tiêu thụ sản phẩm.  Đánh giá kết quả, thu thập thông tin phản hồi để tiếp tục hoạt động tiêu thụ sản phẩm Công tác tiêu thụ sản phẩm ở công ty thương mại đặc biệt quan trọng với sự sống còn của công ty và được xem xét như một quá trình kinh tế bao gồm các công việc có liên hệ mật thiết với nhau được tiến hành ở các bộ phận khác nhau trong công ty. 3. Vai trò của công tác tiêu thụ sản phẩm  Tiêu thụ sản phẩm là khâu xung yếu của quá trình sản xuất và kinh doanh thương mại, gắn cung và cầu, thực hiện giá trị sản phẩm. Nó là bộ phận hữu cơ không thể tách dời trong hoạt động của doanh nghiệp.  Tiêu thụ sản phẩm là sự gặp gỡ giữa người bán và người mua, nếu tiêu thụ được nhiều thì chứng tỏ uy tín của sản phẩm được người tiêu dùng chấp nhận và ưa chuộng, qua đó có thể khẳng định được vị thế của sản - 10 -
  11. Khoa khoa học quản lý phẩm trên thị trường và hơn thế dựa vào quá trình tiêu thụ sản phẩm mà doanh nghiệp có cơ hội tốt để có thể nắm bắt được nhu cầu của khách hàng từ đó chủ động đối phó với mọi diễn biến của thị trường.  Tiêu thụ sản phẩm phản ánh kết quả cuối cùng của hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thương mại, nhờ có nó mà doanh nghiệp có thể tồn tại.  Đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm là biện pháp tổng hợp thúc đẩy việc đổi mới nội dung quản lý. Tóm lại công tác tiêu thụ sản phẩm là tổng thể các biện pháp về tổ chức, kế hoạch nhằn nghiên cứu và nắm bắt nhu cầu thị trường, đưa hàng hóa ra lưu thông với chi phí nhỏ nhất, định hướng sản phẩm hợp thị hiếu, tăng cường được sức mạnh tiêu thụ của doanh nghiệp, nó không những mang lại lợi ích cho doanh nghiệp mà còn mang lại lợi ích cho toàn xã hội. 4. Mục đích của công tác tiêu thụ sản phẩm Đối với doanh nghiệp sản xuất hay kinh doanh thương mại mục đích của công tác tiêu thụ sản phẩm là nhằm đảm bảo tiêu thụ theo đúng kế hoạch, đúng hợp đồng đã ký kết với đối tác trên quan điểm vừa có lợi, vừa tạo điều kiện cho khách hàng tìm đến doanh nghiệp. Nói rộng ra mục đích của tiêu thụ là mở rộng thị trường, tăng thêm thị phần, thu hút káhc hàng, tạo hình ảnh và nâng cao uy tín cho doanh nghiệp. 5. Nguyên tắc của tiêu thụ sản phẩm 5.1. Yêu cầu cơ bản đối với công tác tiêu thụ sản phẩm  Đảm bảo sự phân phối chặt chẽ giữa khả năng tài chính – tiêu thụ sản phẩm - 11 -
  12. Khoa khoa học quản lý Phối hợp hoạt động chặt chẽ, khép kín, bổ sung cho nhau mới đảm bảo cho công tác tiêu thụ nói riêng, hoạt động sản xuất hay kinh doanh thương mại nói chung phát triển toàn diện. Nếu một trong các khâu bị ách tắc không hiệu quả sẽ ảnh hưởng lớn tới hiệu quả sản xuất hay kinh doanh thương mại, thậm chí tác động nghiêm trọng đến sự tồn tại của doanh nghiệp.  Duy trì chữ tín với khách hàng Bí quyết thành công trong kinh doanh là làm thế nào tạo lòng tin của khách hàng đối với sản phẩm của doanh nghiệp thương mại vì uy tín là yếu tố góp phần quan trọng tăng khối lượng hàng hóa tiêu thụ, tạo ưu thế trong cạnh tranh.  Nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường Trong nền kinh tế thị trường, các quan hệ kinh tế khách hàng luôn là kim chỉ nam cho mọi hạot động kinh doanh, sự cạnh tranh của các đối thủ vì lợi ích riêng luôn diễn ra gay gắt. Ngoài yêu cầu về chất lượng, giá thành, uy tín, còn phải tổ chức tốt chiến lược tiêu thụ.  Thực hiện đúng chính sách và pháp luật về tiêu thụ sản phẩm Để kinh doanh lâu bền doanh nghiệp phải chú trọng tới quy phạm trong tiêu thụ, tạo môi trường pháp lý đầy đủ, trung thực, tránh kinh doanh những sản phẩm không được phép, trái pháp luật, phải đẩy đủ sổ sách, chứng từ kế toán, thực hiện nộp thuế, phải tôn trọng và bảo vệ môi trường sinh thái.  Điều chỉnh cơ chế giá Giá thành một sản phẩm có ảnh hưởng rất lớn tới tốc độ tiêu thụ sản phẩm. Trên thực tế, do sự cạnh tranh khốc liệt của nền kinh tế thị trường, khi giá của sản phẩm cao hơn so với giá của sản phẩm thay thế thì người tiêu dùng có xu hướng chuyển sang mua sản phẩm thay thế. Vì vậy trong tiêu thụ - 12 -
  13. Khoa khoa học quản lý sản phẩm doanh nghiệp phải luôn cập nhật giá cả của thị trường và giá của đối thủ cạnh tranh để phân tích và có quyết định điều chỉnh giá cho phù hợp.  Tham gia hiệp hội Trước sự canh tranh gay gắt của cơ chế thị trường việc tham gia vào các hoạt động của hiệp hội là cần thiết đối với doanh nghiệp “ buôn có bạn, ván có phường” là cơ hội để doanh nghiệp quảng cáo khuyếch trương sản phẩm, mặt khác bảo vệ được thị trường, bảo vệ được giá cả, chống độc quyền.  Tham gia hội trợ triển lãm Đây là loại hình quan trọng để các doanh nghiệp tự giới thiệu sản phẩm và là cơ hội tốt để đàm phán ký kết tiêu thụ sản phẩm, là nơi gặp gỡ giữa các doanh nghiệp với nhau và khách hàng, thông qua đó có thể nắm bắt nhu cầu thị trường và mở rộng thị trường mới.  Quảng cáo Quảng cáo nhằm mục đích nâng cao khả năng tiêu thụ, thu hút sự chú ý của khách hàng, góp phần thúc đẩy quá trình bán hàng; giúp khách hàng thấy rõ ưu điểm của hàng hóa. Quảng cáo được thể hiện qua: báo chí, phim ảnh, băng hình, áp phích, đài, ti vi…  Dịch vụ hậu mãi Với trình độ kỹ thuật ngày càng cao, sự khắt khe ngày càng tăng của khách hàng buộc các doanh nghiệp thương mại phải coi trọng công việc trên và nó không thể thiếu trong khâu tiêu thụ sản phẩm. Đây là loại hình bảo đảm để khách hàng yên tâm. 5.2. Nguyên tắc hiệu quả kinh tế - 13 -
  14. Khoa khoa học quản lý Hiệu quả là nguyên tắc trung tâm chi phối mọi hoạt động của tiêu thụ. Lựa chọn phương thức, tổ chức tiêu thụ đều phải lấy hiệu quả làm thước đo. Có mở rộng đại lý hay không? Vận chuyển hàng hóa như thế nào? Giá thành sản phẩm và chi phí quảng cáo ra sao? Hiệu quả trước mắt và lâu dài đền mức độ nào? 5.3. Bảo đảm nguyên tắc pháp lý Hoạt động sản xuất hay kinh doanh thương mại trong cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước đòi hỏi phải tuân theo pháp luật, tránh buôn bán vòng vèo, trốn thuế, giấy tờ không hợp lệ, cạnh tranh không lành mạnh. 5.4. Tiêu thụ sản phẩm phải đặt trong tổng thể hoạt động của doanh nghiệp thương mại Thứ tự tập trung ưu tiên tiêu thụ là một bước kế tiếp đã có sản phẩm ở từng thời kỳ, sản phẩm nào nhiều phải quan tâm giảI quyết khâu tiêu thụ sản phẩm loại đó, tránh tràn lan tiêu thụ, gây tồn đọng sản phẩm. Mặt khác tiêu thụ là nơi phản hồi để quyết định sản xuất hay kinh doanh cái gì có lợi nhất, đó là quan hệ hưu cơ bổ xung cho nhau, đưa tổng thể hoạt động của doanh nghiệp đi đúng hướng, bám sát thị trường. II. Những yếu tố ảnh hưởng tới công tác đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp thương mại 1. Những yếu tố thuộc về môi trường bên ngoài của doanh nghiệp thương mại 1.1. Những yếu tố thuộc về môi trường vĩ mô viết theo góc độ môi trường của doanh nghiệp thương mại 1.1.1. Môi trường kinh tế - 14 -
  15. Khoa khoa học quản lý Tốc độ tăng trưởng khác nhau của nền kinh tế trong các giai đoạn thịnh vượng, suy thoái, phục hồi sẽ ảnh hưởng tới chi tiêu dùng. Khi nền kinh tế ở giai đoạn có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao sẽ tạo nhiều cơ hội đầu tư mở rộng hoạt động của các doanh nghiệp. Ngược lại khi nền kinh tế sa sút, suy thoái dẫn đến giảm chi phí tiêu dùng đồng thời làm tăng các lực lượng cạnh tranh. Thông thường khi nền kinh tế sa sút sẽ gây chiến tranh giá cả trong nền kinh tế. Mức lãi xuất sẽ quyết định đến mức cầu cho sản phẩm của các doanh nghiệp. Chính sách tiền tệ và tỷ giá hối đoái cũng có thể tạo ra một cơ hội tốt cho doanh nghiệp nhưng cũng có thể là những nguy cơ cho sự phát triển của chúng. Lạm phát và chống lạm phát cũng là một nhân tố quan trọng cần phải xem xét và phân tích. Trên thực tế nếu tỷ lệ lạm phát cao thì việc kiểm soát giá cả và tiền công có thể không làm chủ được. 1.1.2 Môi trường văn hóa xã hội Môi trường văn hóa xã hội bao gồm những chuẩn mực và giá trị được xã hội chấp nhận và tôn trọng hoặc một nền văn hóa cụ thể. Sự tác động của yếu tố văn hóa xã hội thường mang tính dài hạn và tinh tế hơn so với các yếu tố khác, thậm chí nhiều lúc còn khó có thể nhậ biết được. Mặt khác phạm vi tác động của các yếu tố văn hóa xã hội thường rất rộng “ nó xác định cách thức người ta sống lamg việc, sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ các sản phẩm và dịch vụ”. Như vậy, hiểu biết về văn hóa xã hội là cơ sở rất quan trọng cho các nhà quản trị trong việc hoạch định cơ chế và chiến lược tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp thương mại. 1.1.3 Môi trường tự nhiên Có thể nói các điều kiện tự nhiên luôn là yếu tố quan trọng trong cuộc sống của con người, mặt khác nó cũng là yếu tố đầu vào hết sức quan trọng của nhiều ngành kinh tế như: nông nghiệp, công nghiệp, du lịch, vận tải... Đặc - 15 -
  16. Khoa khoa học quản lý biệt đối với những doanh nghiệp thương mại chịu ảnh hưởng lớn bởi thời tiết, khí hậu thì môi trường tự nhiên là yếu tố quan trọng tác động đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. 1.1.4 Môi trường chính trị và pháp luật Luật pháp đưa ra những quy định, những ràng buộc đòi hỏi các doanh nghiệp phải tuân thủ trong quá trình sản xuất hay kinh doanh thương mại. Vấn đề đặt ra đối với doanh nghiệp là phải hiểu rõ tinh thần của luật pháp và chấp hành tốt những quy định củ pháp luật. Chính phủ có vai trò to lớn trong điều tiết vĩ mô nền kinh tế thông qua các chính sách kinh tế, tài chính, tiền tệ, và các chương trình chi tiêu của mình. Trong mối quan hệ với các doanh nghiệp, chính phủ vừa đóng vai trò là người kiểm soát, khuyến khích, tài trợ, quy định, ngăn cấm, hạn chế, vừa đóng vai trò là khách hàng quan trọng đối với các doanh nghiệp thương mại. 1.2 Những yếu tố thuộc về môi trường vi mô viết theo góc độ môi trường của doanh nghiệp thương mại. 1.2.1 Môi trường cạnh tranh Đây là môi trường gắn trực tiếp với từng loại doanh nghiệp, phần lớn các hoạt động và cạnh tranh diễn ra tại đây.  Đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn Mức độ cạnh tranh trong tương lai bị chi phối bởi nguy cơ xâm nhập của những nhà cạnh tranh tiềm ẩn, phụ thuộc vào các rào cản xâm nhập thể hiện qua các phản ứng của các đối thủ hiện thời mà các đối thủ mới có thể dự đoán. Đây là mối đe dọa lớn đối với các doanh nghiệp do đó họ luôn cố gắng ngăn cản các đối thủ tiềm ẩn muốn gia nhập ngành. - 16 -
  17. Khoa khoa học quản lý  Đối thủ cạnh tranh hiện tại trong ngành Đây là một áp lực thường xuyên và đe dọa trực tiếp các doanh nghiệp, khi áp cạnh tranh giữa các doanh nghiệp ngày càng tăng lên thì càng đe dọa vị trí và sự tồn tại của các doanh nghiệp. Đặc biệt khi các doanh nghiệp bị cuốn hút vào cuộc chiến đối đầu về giá làm cho mức lợi nhuận bị giảm sút, thậm chí rất có thể làm cho tổng doanh thu bị giảm sút.  Đe dọa từ phía khách hàng Sản phẩm được sản xuất hay kinh doanh thương mại là để phục vụ khách hàng do đó họ luôn được coi trọng là Ỏ Thượng đếÕ. Đe dọa từ phía khách hàng chủ yếu có hai dạng là đòi hỏi giảm giá hoặc có nhu cầu chất lượng cao và dịch vụ tốt hơn. Như vậy, để hạn chế áp lực từ phía khách hàng, doanh nghiệp phải xem xét lựa chọn các nhóm khách hàng như một quyết định tối quan trọng.  Đe dọa từ phía nhà cung ứng Các nhà cung ứng có thể khẳng định quyền lực của họ bằng đe dọa tăng giá hoặc giảm chất lượng sản phẩm cung ứng. Do đó, họ có thể chèn ép lợi nhuận của doanh nghiệp không có khả năng bù đắp chi phí tăng lên.  Đe dọa từ phía sản phẩm thay thế Sản phẩm thay thế là sản phẩm khác có thể thỏa mãn cùng nhu cầu của người tiêu dùng. Do các sản phẩm có tính thay thế cho nhau nên sẽ dẫn đến sự cạnh tranh trên thị trường. 1.2.2. Khách hàng của doanh nghiệp thương mại Khách hàng là đối tượng mà doanh nghiệp phục vụ là yếu tố quyết định sự thành công hay thất bại của doanh nghiệp. Vì quy mô hay số lượng của - 17 -
  18. Khoa khoa học quản lý khách hàng tạo nên quy mô của thị trường. Khách hàng với các yếu tố nhu cầu, các yếu tố tâm lý, tập quán và thị hiếu. Mọi hoạt động của doanh nghiệp đều hướng tới thoả mãn nhu cầu của khách hàng. Thông thường, để theo dõi thông tin về khách hàng, doanh nghiệp thường tập trung vào 5 loại thị trường khách hàng như sau:  Thị trường người tiêu dùng: là các cá nhân và hộ tiêu dùng mua hàng hoá và dịch vụ cho mục đích cá nhân.  Thị trường khách hàng là doanh nghiệp: là các tổ chức và doanh nghiệp mua hàng hoá và dịch vụ để gia công chế biến thêm hoặc để sử dụng vào một quá trình sản xuất kinh doanh khác.  Thị trường buôn bán trung gian: là các tổ chức cá nhân mua hàng hóa dịch vụ cho mục đích bán lại để kiếm lời.  Thị trường các cơ quan và tổ chức của Đảng và Nhà nước: mua hàng hoá dịch vụ cho mục đích sử dụng trong lĩnh vực quản lý, hoạt động công cộng hoặc để chuyển giao tới các tổ chức cá nhân khác đang có nhu cầu sử dụng.  Thị trường quốc tế: khách hàng nước ngoài bao gồm người tiêu dùng, người sản xuất, người mua trung gian và chính phủ của các quốc gia khác. Nhu cầu và các yếu tố tác động đến nhu cầu của khách hàng trên các thị trường là không giống nhau. Do đó tính chất ảnh hưởng đến công tác tiêu thụ sản phẩm của các doanh nghiệp cũng khác, bởi vậy chúng cần được nghiên cứu riêng tuỳ vào mức độ tham gia vào các thị trường của mỗi doanh nghiệp để công tác tiêu thụ sản phẩm được thực hiện. 1.2.3. Các nhà bán lẻ. - 18 -
  19. Khoa khoa học quản lý Đó là các tổ chức dịch vụ, các doanh nghiệp khác và các cá nhân khác giúp cho doanh nghiệp tổ chức tốt việc tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá dịch vụ của mình đến người tiêu dùng cuối cùng. Đối với doanh nghiệp thương mại họ luôn có các nhà trung gian ở cấp thấp hơn đó là các nhà bán lẻ và doanh nghiệp chỉ tiêu thụ sản phẩm được nhiều nếu như các trung gian của họ tiêu thụ được nhiều hàng hoá do doanh nghiệp cung cấp. Vì vậy, vấn đề đặt ra cho doanh nghiệp thương mại là phải lựa chọn và bố trí hợp lý các trung gian này sao cho sản phẩm đến với người tiêu dùng, phục vụ được người tiêu dùng một cách tốt nhất và phải có những chính sách hỗ trợ cho các nhà bán lẻ. 1.2.4. Các nhà cung ứng Là các doanh nghiệp, cá nhân đảm bảo cung ứng các yếu tố đầu vào cần thiết cho doanh nghiệp và các đối thủ cạnh tranh để có hàng hoá và dịch vụ cung ứng trên thị trường. Bất kỳ một sự biến đổi nào từ phía người cung ứng, một cách trực tiếp hay gián tiếp cũng sẽ gây ảnh hưởng đến hoạt động tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp. Vì vậy mà nhà quản trị phải luôn luôn tìm cho mình các nhà cung ứng ổn định, có đầy đủ thông tin chính xác về tình trạng tồn kho và kế hoạch kinh doanh để phục vụ tốt cho công tác tiêu thụ của doanh nghệp. 1.2.5. Số doanh nghiệp trong nội bộ ngành Số các doanh nghiệp và quy mô sản xuất kinh doanh của chúng đều có ảnh hưởng đến khả năng cung ứng hàng hoá dịch vụ và tạo ra sự cạnh tranh trong nội bộ ngành. Vì vậy, mỗi sự thay đổi của các doanh nghiệp trong nội bộ ngành đều tác động đến hoạt động tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp. Một sự thâm nhập của mới hay rút khỏi thị trường của các doanh nghiệp khác đều làm ảnh hưởng đến hoạt động tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp. Vì vậy - 19 -
  20. Khoa khoa học quản lý những thông tin về các doanh nghiệp này doanh nghiệp phải thường xuyên quan tâm để điều chỉnh hoạt động và làm chủ tình hình trong hoạt động kinh doanh của mình. 1.3. Các yếu tố khác  Thuế của Nhà nước: Thuế cao ảnh hưởng tới giá bán của hàng hoá, số lượng người tiêu dùng sẽ giảm đáng kể để tiêu dùng sản phẩm khác hoặc không tiêu dùng hàng hoá nào nữa. Sản phẩm không tiêu thụ được bị ứ đọng, tồn kho dẫn đến ngừng trệ quá trình kinh doanh.  Tỷ giá hối đoái, lãi suất ngân hàng: Nhân tố này có tác động tích cực trong việc luân chuyển hàng hoá, chu kỳ sản xuất kinh doanh, mở rộng thị trường hay xuất khẩu hàng hoá. Để mở rộng thị trường cần tăng năng lực tiêu thụ tức là phải cần vốn. Do vậy, nếu lãi suất ngân hàng cao thì không thể vay vốn để đầu tư từ đó không thể tăng khối lượng hàng hoá tiêu thụ được.  Quy mô dân số và nhu cầu của dân về các loại hàng hoá sẽ là yếu tố mạnh mẽ kích thích tiêu dùng về hàng hoá, từ đó doanh nghiệp sẽ tiêu thụ được nhiều hàng hoá hơn.  Thu nhập quốc dân trên đầu người cao thì nhu cầu tiêu dùng cũng lớn.  Số lượng các đối thủ cạnh tranh, mức độ cạnh tranh trên thị trường ảnh hưởng trực tiếp tới tốc độ tiêu thụ của doanh nghiệp. Hơn nữa tốc độ tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp phụ thuộc vào thị phần của doanh nghiệp trên thị trường.  Thị hiếu người tiêu dùng cũng ảnh hưởng mạnh tới lượng cầu trên thị trường hàng hoá. Nếu hàng hoá phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng thì - 20 -
nguon tai.lieu . vn