Xem mẫu
- “LỊCH SỬ VĂN MINH THẾ GIỚI”
Đề Tài:
Mục Lục
Lời Nói Đầu …………………………………………………………………
1
- I. Khu hải lăng Giza …………………………………………………..3
I.1 Kim tự tháp Khufu (Đại kim tự tháp Cheops)………4
I.2. Kim tự tháp Khafre ("Chephren") ……………………20
I.3. Kim tự tháp Menkaure (""Mycerinus") …………….24
I.4. Đại Nhân sư …………………………………………………
27
I.5. Con tàu khufu ……………………………………………...20
II. Vườn treo Babylon …………………………………………………33
III. Tượng thần Zeus ở Olympia …………………………………….38
IV. Đền Artemis …………………………………………………………..42
V. Lăng mộ của Mausolus ……………………………………………51
VI. Tượng thần mặt trời ở Rhodes …………………………………59
VII. Hải đăng Alexandria ………………………………………………66
Tổng Kết ……..
………………………………………………………………….72
VIII. Phụ lục
………………………………………………………………….73
IX. Tài liệu tham khảo ………………………………………………….86
I. Khu hải lăng Giza
Khu lăng mộ Giza hay Giza Necropolis nằm tại cao nguyên Giza, ngoại
ô Cairo, Ai Cập. Khu lăng mộ cổ này nằm khoảng tám km bên trong sa mạc từ thị
trấn Giza cổ trên bờ sông Nin, cách 20 km phía tây nam trung tâm thành phố Cairo.
Khu lăng mộ Ai Cập cổ đại này bao gồm các kim tự tháp. Kim tự tháp
Khufu (cũng được gọi là Đại kim tự tháp hay Kim tự tháp Cheops, tọa
độ 29°58′31.3″B, 31°07′52.7″Đ), kim tự tháp hơi nhỏ hơn - Kim tự tháp Khafre (hay
Chephren tọa độ 29°58′42.6″B, 31°08′05.0″Đ) và kim tự tháp nhỏ nhất - Kim tự tháp
Menkaure (hay Mykerinus tọa độ 29°58′19.8″B, 31°07′43.4″Đ), cùng với một số công
trình vệ tinh nhỏ khác, được gọi là các kim tự tháp "nữ hoàng", các con đường và các
thung lũng kim tự tháp, và đáng chú ý nhất là Đại Nhân sư. Cùng với các lăng mộ
hoàng gia đó là các ngôi mộ của các quan chức cao cấp cũng như công trình và lăng
2
- mộ khác đời sau này (từ thời Vương triều mới trở về sau) và các đền đài bày tỏ sự
sùng kính tới những người được chôn cất tại đó.
Trong số ba kim tự tháp đó, chỉ kim tự tháp Khafre còn giữ được một phần lớp
đá bóng ốp ngoài, ở trên đỉnh. Cần lưu ý rằng kim tự tháp này trông có vẻ lớn hơn
kim tự tháp Khufu ở bên cạnh vì thế đất cao nơi nó được xây dựng, và góc nghiêng
xây dựng lớn hơn – trên thực tế, nó nhỏ hơn cả về trọng lượng và khối lượng.
Giai đoạn xây dựng nhộn nhịp nhất ở đây diễn ra khoảng thế kỷ thứ 25 TCN.
Những di tích cổ còn lại của khu lăng mộ Giza đã thu hút rất nhiều khách du
lịch từ thời cổ đại, khi các công trình thời Cổ vương quốc đó đã có hơn 2.000 năm
tuổi. Nó đã trở nên nổi tiếng trong đại chúng từ thời Hy Lạp cổ đại khi Đại kim tự
tháp được Antipater xứ Sidon liệt vào danh sách Bảy kỳ quan thế giới cổ đại. Ngày
nay đây là Kỳ quan cổ đại duy nhất còn tồn tại.
Phần lớn vì các hình ảnh ở thế kỷ 19, các kim tự tháp Giza được người nước
ngoài cho là nằm ở một nơi xa xôi trong sa mạc, dù chúng hiện thuộc một trong
những thành phố đông đúc nhất ở Châu Phi.
Đại kim tự tháp Giza là công trình cổ nhất và duy nhất còn tồn tại trong số
Bảy kì quan thế giới. Các nhà Ai Cập học nói chung đã đồng ý rằng kim tự tháp
được xây trong khoảng thời gian 20 năm từ khoảng năm 2560 TCN.
Mọi người cũng cho rằng Đại kim tự tháp được xây dựng làm lăng mộ cho
Pharaoh Khufu (Cheops) thuộc Triều Đại thứ 4 thời Ai Cập cổ đại, vì thế thỉnh
thoảng nó được gọi là Kim tự tháp Khufu Vị tể tướng của Khufu là Hemiunu được
cho là kiến trúc sư của Đại Kim tự tháp
Đại Kim Tự Tháp là phần chính cũa một cấu trúc phức tạp các công trình bao
gồm cả hai ngôi đền nhà xác để thờ Khufu (một gần kim tự tháp và một gần sông
Nile). Ba kim tự tháp nhỏ hơn cho các bà vợ của Khufu, và một kim tự tháp "vệ tinh"
nhỏ hơn, một đường đắp cao nối hai ngôi đền, và một nhà mồ nhỏ bao quanh kim tự
tháp cho các quý tộc. Một trong các kim tự tháp nhỏ chứa mộ của hoàng hậu
Hetepheres (khám phá năm 1925), em gái và vợ của Sneferu và mẹ của Khufu
Trong số Bảy kỳ quan thế giới cổ đại, chỉ có các Kim tự tháp Giza là còn tồn
tại. Mặc dù đã bị mất đi rất nhiều lớp vỏ bọc bằng đá vôi trắng, cùng các đền thờ
bao quanh đã bị đổ nát, nhưng chính kích thước của những công trình hùng vĩ này vẫn
3
- khiến du khách phải sửng sốt. Công trình vươn lên như một trong số những thành
tựu đáng ngạc nhiên nhất trong lịch sử, nhưng thậm chí ngay cả hiện nay các
phương pháp được những thợ xây cổ đại áp dụng vẫn còn là vấn ề nhiều tranh cãi.
I.1 Kim tự tháp Khufu (Đại kim tự tháp Cheops)
► Cuộc đời vua Khufu
Ông là con trai của vua Sneferu, người sáng lập ra Vương triều thứ 4 và hoàng
hậu Hetepheres I. Khác với cha mình, Khufu được đề cập như một pharaong tàn bạo
và nhẫn tâm trong văn hóa dân gian thời kỳ sau. Bản thân cha ông, Sneferu cũng là
một chủ nhân của những kim tự tháp lớn (Kim tự tháp Bent và Kim tự tháp
Đỏ ở Dahshur). Ông đã cưới Henutsen, Meritates và hai hoàng hậu khác. Ông có chín
người con trai và một trong số đó,Djedefre được chỉ định làm thừa kế trực tiếp. Ông
cũng có 15 người con gái, một trong số đó về sau là vợ của Djedefre, nữ hoàng
Hetepheres II.
Năm sinh của Khufu không rõ; chỉ biết ông lên ngôi pharaong khi ông khoảng
20 tuổi, năm 2589 TCN, sau khi Sneferu băng hà và cai trị được 23 năm theo danh sách
các vị vua Turin. Ông cai trị vào một thời đại hoàng kim của Ai Cập, người ta còn bàn
cãi nhiều về thời gian cai trị của ông.
Có một số người như nhà sử học Manetho cho là ông đã cai trị lâu hơn: Khufu
làm vua khoảng 65 năm Herodotus cho là 50 năm.
Vua Khufu đã lệnh cho Tể tướng Hemon, vị quan đầu triều bấy giờ cho
300.000 công nhân xây Đại kim tự tháp ở Giza, kim tự tháp lớn nhất Ai Cập. Ông
cũng cho đúc con tàu Khufu, một di sản văn hoá được phát hiện ở Giza năm 1954.
Theo truyền thuyết con tàu này để vị hoàng đế đầy quyền lực thực hiện
chuyến đi cuối cùng trên Trái Đất trước khi ông bị chôn vùi mãi mãi trong kim tự
tháp. Ông băng hà vào năm 2566 TCN.
Ông được coi là một pharaoh huyền thoại. Trong số chín người con trai của
ông có hai người sau này trở thành pharaong là Djedefre và Khafre. Khufu là một vị
vua đã mất những pho tượng còn nguyên vẹn thân hình ông, chỉ còn duy nhất một
pho tượng nguyên vẹn ở Bảo tàng Ai Cập tại Cairo. Người ta vẫn chưa rõ về cuộc
đời Khufu.
► Dấu tích của vua Khufu
4
- Xác ướp Khufu không được tìm thấy trong bất cứ một phòng nào kim tự tháp
Khufu. Không rõ xác ướp của ông được chôn ở đâu.
Gần đây, một nhóm nhà khảo cổ người Nhật Bản đã phát hiện ra một hầm đá
được xây dựng vào Vương triều thứ 26 (664-625 TCN), thời kì Ai Cập đã sắp dưới
ách đô hộ của người Ba Tư. Ở trong đó có một tượng nhân sư rất lớn được đặt trên
bệ đá giữa hai chân nó.
Đây là dấu tích quan trọng nhất về Khufu được phát hiện, cho thấy vị hoàng
đế huyền thoại này đã được tôn làm thánh vào thời Vương triều thứ 26. Trên đầu
tượng nhân sư có ghi: Khufu, vị hoàng đế thứ nhì của Vương triều thứ 4.
Xung quanh còn có 14 pho tượng khác tượng trưng những người lính hộ vệ
của Khufu. Nhân sư là con vật huyền thoại Ai Cập tượng trưng cho quyền năng của
thần linh.
Vì vậy, nhà Ai Cập học Nozonu Kawai giải thích: Nhân sư mang tên của
Cheops là một bằng chứng quan trọng, chứng tỏ ông đã được chính thức phong làm
thánh ở Vương triều thứ 26 của Ai Cập.
► Vài số liệu về kim tự tháp Cheops
Đáy hình vuông, mỗi cạnh dài 230,38 m.
Chiều cao ban đầu 146,5 m (nay còn 137,5 m).
Khối lượng 6,5 triệu tấn, tương đương với 2,5 triệu phiến đá ghép lại.
Toàn bộ diện tích khu mộ: 5,3 ha.
Bốn góc của kim tự tháp chỉ đúng theo các hướng: đông, tây, nam, bắc.
Kim tự tháp Kheops hay kim tự tháp Kê ốp, kim tự tháp Khufu hoặc Đại kim
tự tháp Giza ( 29°58′41″B, 31°07′53″Đ), là một trong những công trình cổ nhất và duy
nhất còn tồn tại trong số Bảy kỳ quan thế giới cổ đại.
Các nhà Ai Cập học nói chung đã đồng ý rằng kim tự tháp được xây trong
khoảng thời gian 20 năm từ khoảng năm 2560 TCN. Mọi người cũng cho rằng Đại
kim tự tháp được xây dựng làm lăng mộ cho pharaon Kheops thuộc Triều đại thứ
tư thời Ai Cập cổ đại, vì thế nó đã được gọi là Kim tự tháp Kheops. Vị tể tướng của
Kheops là Hemiunu được cho là kiến trúc sư của Đại Kim tự tháp này.
► Bối cảnh lịch sử
5
- Quá trình xây dựng được các nhà Ai Cập học tin là trong khoảng 20 năm, đánh
giá được chấp nhận rộng rãi nhất cho năm hoàn thành là khoảng 2560 TCN (Thời
Cựu Vương Quốc). Năm hoàn thành này được ủng hộ một cách không chắc chắn
bởi những khám phá khảo cổ tới bây giờ vẫn chưa tiết lộ một nền văn minh nào
(hay một dân số đủ lớn hay đủ khả năng kỹ thuật) xưa hơn Triều đại thứ tư trong
khu vực này.
Đại Kim Tự Tháp này là mới nhất và lớn nhất trong ba kim tự tháp trong vùng
Giza Necropolis giáp với Cairo, Ai Cập ở châu Phi. Nó là phần chính cũa một cấu
trúc phức tạp các công trình bao gồm cả hai ngôi đền nhà xác để thờ Kheops (một
gần kim tự tháp và một gần sông Nil), ba kim tự tháp nhỏ hơn cho các bà vợ của
Kheops, và một kim tự tháp "vệ tinh" nhỏ hơn, một đường đắp cao nối hai ngôi đền,
và một nhà mồ nhỏ bao quanh kim tự tháp cho các quý tộc.
Một trong các kim tự tháp nhỏ chứa mộ của hoàng hậu Hetepheres (khám phá
năm 1925), em gái và vợ của Sneferu và mẹ của Kheops. Cũng có thành phố cho công
nhân, bao gồm một nghĩa trang, các tiệm bánh, một xưởng làm bia và một khu để
luyện (nấu chảy) Đồng (nguyên tố)đồng. Nhiều tòa nhà và các khu cấu trúc khác
đang được khám phá bởi Dự án vẽ bản đồ Giza.
Cách vài trăm mét về phía tây nam Kim tự tháp Kheops là một kim tự tháp hơi
nhỏ hơn khác, Kim tự tháp Khafre, một trong những người kế vị Kheops và được tin
rằng là người đã xây dựng Đại Sphinx Giza Đại Nhân sư.
Thêm vài trăm mét nữa ở phía tây nam là Kim tự tháp Menkaure, người kế vị
Khafre, với chiều cao khoảng một nửa Đại kim tự tháp. Hiện nay, kim tự tháp Khafre
là kim tự tháp cao nhất trong nhóm bởi Đại kim tự tháp đã mất khoảng 30 feet chiều
cao vật liệu trên đỉnh.
Thời cổ đại, Kim tự tháp Kheops quả thực là cao nhất, nhưng trên thực tế khi
ấy kim tự tháp Khafre nhìn vẫn có vẻ cao hơn vì các cạnh của nó có góc đứng hơn so
với Kim tự tháp Kheops và nó được xây dựng trên thế đất cao hơn.
► Các vật liệu và nhân lực
Nhiều ước tính khác nhau đã được đưa ra về số lượng nhân lực cần thiết xây
dựng Đại kim tự tháp. Herodotus, nhà sử học Hy Lạp ở thế kỷ thứ 5 trước Công
nguyên, đã ước lượng việc xây dựng có thể cần tới 100.000 người trong 20 năm.
6
- Những bằng chứng gần đây đã cho thấy khả năng trên thực tế số nhân công
xây dựng được trả tiền cho sức lao động của mình, vì thế đòi hỏi phải có một hệ
thống quan lại và kế toán được tổ chức ở mức khá chặt chẽ.
Kiến trúc sư người Ba Lan Wieslaw Kozinski tin rằng cần phải có 25 người
mới mang được một khối đá nặng 1,5 tấn. Dựa vào đó, ông ước tính số nhân công là
300.000 người trên công trường, với khoảng 60.000 ở những nơi khác.
Nhà Ai Cập học thế kỷ 19 William Flinders Petrie đã đề xuất rằng đa số nhân
công không phải là nô lệ mà là dân cư ở những vùng nông nghiệp tại Ai Cập, lao
động vào những thời kỳ có lũ ở sông Nil và các hoạt động nông nghiệp đang tạm
ngưng.
Nhà Ai Cập học Miroslav Verner thừa nhận rằng số lao động được tổ chức
thành một hệ thống cấp bậc, gồm hai toán 1.000 người, được tổ chức thành
năm zaa hayphyle với 200 người, có thể họ lại tiếp tục được phân chia nhỏ nữa theo
trình độ tay nghề.
Một số nghiên cứu đưa ra các ước tính khác về số nhân công xây dựng. Ví
dụ, nhà toán học Kurt Mendelssohn đã tính rằng lượng nhân lực cao nhất có thể lên
tới 50.000 người, trong khi Ludwig Borchardt và Louis Croon cho rằng con số đó là
36.000. Theo Verner, việc xây dựng Đại kim tự tháp không đòi hỏi quá 30.000 nhân
công.
Một cuộc nghiên cứu quản lý xây dựng do công ty Daniel, Mann, Johnson, &
Mendenhall hợp tác cùng Mark Lehner và các nhà Ai Cập học khác tiến hành đã ước
tính rằng toàn bộ dự án này cần lượng nhân công trung bình là 13.200 người và ở
đỉnh điểm là 40.000. Không sử dụng ròng rọc, bánh xe, hay các công cụ sắt, họ giả
định rằng Đại kim tự tháp từ khi khởi công tới khi hoàn thành mất khoảng 10 năm.
Cuộc nghiên cứu ước tính số khối đá được sử dụng trong xây dựng ở trong
khoảng 2-2,8 triệu (trung bình 2,4 triệu), nhưng lấy con số chính xác giảm còn 2
triệu sau khi trừ bớt diện tích ước tính của các khoảng không phòng bên trong. Đa số
các nguồn đồng ý với con số khoảng trên 2 triệu khối đá này.
Những tính toán của các nhà Ai Cập học cho rằng số nhân công phải đạt được
mức 180 khối trên giờ (3 khối/phút) với mười giờ lao động mỗi ngày để đặt mỗi
7
- khối đá riêng biệt vào vị trí của chúng. Họ đưa ra được những ước tính này sau khi
thử nghiệm xây dựng không sử dụng máy móc hiện đại.
Tuy nhiên, việc nghiên cứu này không đưa ra được công nhận, đặc biệt khi
đem so sánh với các dự án xây dựng tại các nước thuộc thế giới thứ ba, hậu cần và
tay nghề người thợ góp phần quan trọng vào việc xây dựng một công trình có tầm
cỡ không tương đương với sự chính xác như vậy, hay trong số những điều khác,
việc sử dụng tới 60-80 tấn đá lấy từ mỏ và vận chuyển qua một khoảng cách hơn
500 dặm.
Trái lại, một nghiên cứu khả thi Đại kim tự tháp liên quan tới việc khai thác
đá từ mỏ đã được Giám đốc kỹ thuật Viện Đá vôi Idiana Châu Mỹ Merle Booker tiến
hành năm 1978. Với 33 mỏ đá, Viện được nhiều kiến trúc sư coi là một trong những
cơ quan nghiên cứu đá vôi hàng đầu thế giới. Sử dụng thiết bị hiện đại, cuộc nghiên
cứu đưa ra kết luận:
“Sử dụng toàn bộ cơ sở ngành công nghiệp đá vôi Indiana như hiện tại [33
mỏ], và lấy con số sản xuất gấp ba mức trung bình hiện nay, cần phải có 27 năm để
khai thác đá, chế tạo và chuyên chở đủ số cần thiết.”
Booker chỉ ra số thời gian cuộc nghiên cứu cho là đủ để các toa tàu chở hàng
được sử dụng liên tục, không bị trễ hay có thời gian chết của máy móc trong suốt
quãng 27 năm đó và cũng không tính tới khả năng tăng giá chi phí trong thời gian để
hoàn thành công việc.
Những giá trị được các nhà Ai Cập học chấp nhận xác nhận kết quả sau:
2.400.000 khối đá được sử dụng ÷ 20 năm ÷ 365 ngày mỗi năm ÷ 10 giờ làm
việc mỗi ngày ÷ 60 một giờ = 0,55 được hoàn thành trên mỗi phút
Vì thế dù có bao nhiêu công nhân được sử dụng hay bất kỳ hình thức nào, thì
1,1 khối phải được xếp vào đúng chỗ mỗi 2 phút, mười giờ một ngày, 365 ngày một
năm trong 24 năm để hoàn thành Đại kim tự tháp trong khuôn khổ thời gian đó. Để
sử dụng phương trình tương tự, nhưng thay thời gian thành 100 năm chứ không phải
20, thì cứ mười phút phải hoàn thành 1,1 khối đá.
Tuy nhiên, phương trình không bao gồm khoảng thời gian và nhân công cần
thiết cho việc thiết kế, lập kế hoạch, khảo sát và chuẩn bị mặt bằng diện tích 13
mẫu Anh của Đại kim tự tháp. Nó cũng không bao gồm thời gian xây dựng hai kim tự
8
- tháp chính khác trên cùng công trường, con Nhân Sư (Sphinx), các đền, các hệ thống
đường đắp cao, nhiều dặm vuông mặt bằng được lát đá, chuẩn bị mặt bằng toàn bộ
thung lũng Giza, 35 bến thuyền được đục vào trong đá nền cứng, hay nhiều thứ đòi
hỏi nhiều nhân công khác.
Toàn bộ thung lũng Giza đã được xây dựng trong thời cai trị của nhiều pharaoh
trong chưa tới một trăm năm. Bắt đầu với vua Djoser cầm quyền từ 2687-2667 TCN,
ba kim tự tháp lớn khác cũng đã được xây dựng - Kim tự tháp bậc Saqqara (được cho
là kim tự tháp đầu tiên của Ai Cập), Kim tự tháp Bent và Kim tự tháp đỏ của vua
Sneferu.
Cũng trong giai đoạn này (từ 2686 đến 2498 TCN) đập Wadi Al-Garawi sử
dụng theo ước tính tới 100.000 mét khối đá và gạch cũng đã được xây dựng. Bắt đầu
từ Saqqara, nhà Ai Cập học Barbara Mertz đã ước tính gần 700 kim tự tháp đã được
xây dựng ở Ai Cập trong khoảng thời gian gần 500 năm.
► Các lý thuyết về phương pháp xây dựng
Sơ đồ bố trí của kim tự tháp
Herodotus đã cho rằng các khối đá sử dụng xây dựng Đại kim tự tháp được
đặt vào vị trí bằng cách đưa chúng lên dần từng giàn giáo gỗ ngắn liên tiếp. Một khả
năng khác được học giả cổ đại Diodorus Siculus đề xuất là các khối đá lớn được
kéo lê dọc một hệ thống các đường dốc để tới độ cao cần thiết.
Gần đây hơn, Mark Lehner cho rằng một đường dốc hình xoắn ốc, bắt đầu
từ mỏ đá dẫn tới phía đông nam và tiếp tục chạy quanh bên ngoài kim tự tháp, có lẽ
đã được áp dụng. Các khối đá có thể đã được đặt trên các xe trượt chạy trên đường
được bôi trơn bằng nước hoặc sữa. Một số người tin rằng các khối đá được di
chuyển nhờ con lăn, súc gỗ tròn đặt liên tục bên dưới các khối đá
Nếu một đường dốc được sử đụng để đưa các khối đá cao nhất vào vị trí thì
nó phải ngày càng thu hẹp lại bởi vì đỉnh kim tự tháp nhỏ dần lên phía trên. Tuy
9
- nhiên, việc xây dựng con đường dốc đó cũng đòi hỏi rất nhiều nhân lực, quá nửa số
nhân công cần thiết để xây dựng chính kim tự tháp.
Việc khai quật vùng phía nam Đại kim tự tháp đã cho thấy bằng chứng sót lại
của một con đường dốc gồm hai bức tường được xây bằng gạch vụn được trộn với
Tafla hai bên. Ở giữa được nhồi cát và thạch cao tạo nên thân đường. Chúng đã được
phát hiện trong khi tái bố trí các hệ thống âm thanh và ánh sáng tại Giza.
Theo kích cỡ lý thuyết về con đường dốc tầm cỡ lớn đáp ứng yêu cầu cho
việc xây dựng Đại kim tự tháp, chúng ta sẽ không hiểu con đường dốc cỡ nhỏ mới
được khám phá đó được dùng vào việc gì.
Cũng có ý kiến cho rằng người Ai Cập có thể đã di chuyển các khối đá bằng
sức gió, nhờ vào các cánh diều và các ròng rọc chứ không phải nhờ số lượng nô lệ
đông đảo. Ngày 23 tháng 6 năm 2001, giáo sư hàng không Caltech Mory Gharib và
một nhóm nhỏ sinh viên chưa tốt nghiệp đã nâng một cột tháp 6900 lb (3,1 tấn), cao
3 mét vào vị trí thẳng đứng nhờ sức gió 22 dặm/giờ (35 km/giờ) tại sa mạc
California trong vòng 25.
Họ sử dụng một cánh diều, hệ thống ròng rọc, và các khung đỡ để chứng
minh rằng sức gió có thể được khai thác để tạo ra các lực nâng lớn. Maureen
Clemmons lần đầu tiên nghĩ tới ý tường này khi xem một hình ảnh vài người đàn ông
đang dựng một cột tháp trong tạp chí Smithsonian. Clemmons cũng tìm ra một
mảnh vải len (frieze) thể hiện một mô hình cánh không thể xác định bên trên vài
người đàn ông và có thể là một số dây chão.
Nhà khoa học vật liệu Joseph Davidovits đã thừa nhận rằng các khối đá kim
tự tháp không phải là đá đục, mà đa số là một hình thức bê tông đá vôi: tức là chúng
đã được 'đổ khuôn' như với xi măng hiện đại.
Theo lý thuyết này đá vôi mềm chứa nhiều kaolinit được khai thác ở con suối
cạn phía nam cao nguyên Giza. Chúng được ngâm trong những bể lớn gần sông Nil
cho tới khi rữa trở thành sền sệt như hồ. Vôi (được tìm thấy trong tro bếp)
và natri (cũng được người Ai Cập sử dụng trong ướp xác) được trộn vào. Sau đó các
bể này được để bốc hơi tự do, còn lại một hỗn hợp như đất sét ướt. Thứ "bê tông"
ướt này sẽ được mang tới công trình và được đóng vào trong các khuôn gỗ có thể tái
10
- sử dụng trong vài ngày để trải qua một quá trình phản ứng hóa học tương tự như sự
'đông cứng' của xi măng.
Ông cho rằng, các khối đá mới sẽ được đổ khuôn ngay tại chỗ, bên trên khối
cũ. Các nghiên cứu lý thuyết và thực nghiệm sử dụng hỗn hợp tương tự do viện địa
cao phân tử (geopolymer) ở bắc Pháp tiến hành thấy rằng một đội mười người, sử
dụng các công cụ đơn giản, có thể xây dựng một cấu trúc gồm mười bốn khối đá từ
1,3 đến 4,5 tấn trong vài ngày.
► Bố trí
Khi xây dựng, Đại kim tự tháp cao 280 cubit hoàng gia Ai Cập (146,5 mét hay
481 ft), nhưng vì bị ăn mòn và bị mất trộm phiến đá trên đỉnh (chóp tháp) chiều cao
hiện tại là 455,21 ft, tương đương 138,75 m. Như đã được chứng minh trong nhiều
văn tự trên giấy cói, mỗi cạnh đáy thời xưa dài 440 (20,63 inch) cubit hoàng gia.
Vì thế, cạnh đáy nguyên thủy dài 231 m mỗi phía và chiếm khoảng diện tích
xấp xỉ 53.000 mét vuông với góc 51,7 độ— gần mức lý tưởng cho một kết cấu kim
tự tháp ổn định. Ngày nay mỗi cạnh dài khoảng 230,36 mét. Kích thước giảm và vẻ
ngoài thô hiện nay vì nó đã mất những tấm đá bóng ốp bên ngoài, một số tấm có kích
thước lên tới hai mét rưỡi chiều dày và nặng hơn 15 tấn.
Trong thế kỷ 14 (năm 1301), một trận động đất lớn đã làm nhiều tấm đá ốp
ngoài rơi ra, sau đó chúng bị Vua Hồi giáo Bahri An-Nasir Nasir-ad-Din al-Hasan
mang đi năm 1356 để xây dựng các đền thờ Hồi giáo và các pháo đài tại Cairo gần
đó; tới ngày nay, vẫn có thể thấy các tấm đá đó tại các công trình đó.
Những nhà thám hiểm sau này đã thông báo về nhiều đống vật liệu vụn nát ở
đáy các kim tự tháp hậu quả của sự sụp đổ tấm ốp sau đó và cuối cùng chúng đã bị
dọn dẹp cho các cuộc khai quật.
Tuy vậy, hiện nay ta vẫn thấy nhiều tấm đá ốp quanh đáy Đại kim tự tháp cho
thấy tài nghệ xây dựng và ở đúng vị trí như đã được miêu tả trong hàng thế kỷ trước
đó.
Những đo đạc kim tự tháp chính xác đầu tiên được Sir Flinders Petrie tiến
hành năm 1880–82 và xuất bản trong cuốn Các kim tự tháp và các đền Gizeh. Hầu
như tất cả các báo cáo đều dựa trên những con số này. Petrie khám phá rằng kim tự
tháp được định hướng 4' Tây bắc và kim tự tháp thứ hai cũng được định hướng
11
- tương tự. Petrie cũng khám phá ra sự định hướng khác biệt giữa lõi và vỏ ngoài (–
5'16" ± 10").
Petrie cho rằng việc tái xác định phương bắc đã được tiến hành sau khi hoàn
thành phần lõi và bị lỗi, vì thế vỏ ngoài được xây theo hướng khác. Sự lệch hướng
bắc này của lõi, tương đương với vị trí của các sao b-Ursae Minoris và z-Ursae
Majoris khoảng 3.000 năm trước, đã tính đến sự tiến động của trục Trái Đất.
Một cuộc nghiên cứu do nhà Ai Cập học Kate Spence tiến hành cho thấy
những sự thay đổi về hướng của 8 kim tự tháp tương đương với những sự thay đổi
vị trí của các ngôi sao đó theo thời gian. Điều này giúp xác định niên đại bắt đầu xây
dựng kim tự tháp là năm 2467 TCN.
Trong bốn thiên niên kỷ đây là công trình cao nhất thế giới, và tiếp tục giữ vị
trí này cho tới khi tháp Thánh đường Lincoln cao 160 mét được hoàn thành năm 1300.
Độ chính xác trong xây dựng của kim tự tháp đạt tới mức bốn cạnh đáy có độ lệch
trung bình chỉ là 50 mm chiều dài, và 12 giây góc so với một hình vuông chuẩn. Các
cạnh hình vuông gần thẳng hàng với bốn điểm la bàn thứ tự tới trong 3 phút cung và
dựa trên cực bắc thực chứ không phải cực bắc từ.
Kim tự tháp được xây dựng bằng những khối đá vôi, bazan hay hoa cương đã
được đẽo gọt. Lõi được làm phần lớn bằng những khói đá vôi thô chất lượng thấp
khai thác từ mỏ phía nam kim tự tháp Kheops. Những khối đá này nặng trung bình từ
hai tới bốn tấn. Ước tính 2,4 triệu khối đã được sử dụng cho công trình.
Các khối đá vôi chất lượng cao được sử dụng làm tấp ốp ngoài, một số khối
có trọng lượng tới 15 tấn. Đá vôi được lấy từ Tura, khoảng 8 dặm từ phía bên kia
sông Nil. Mỏ đá hoa cương có khoảng cách gần 500 dặm tại Aswan với những khối
nặng tới 60-80 tấn, được sử dụng cho các cánh cổng và các căn phòng.
Tổng khối lượng kim tự tháp được ước tính khoảng 5,9 triệu tấn với thể tích
(gồm cả một đồi nhỏ bên trong) khoảng 2.600.000 mét khối. Kim tự tháp là công
trình lớn nhất Ai Cập và cao nhất thế giới (một kết cấu mới được khám phá
ở Bosna có thể cao hơn). Chỉ Đại kim tự tháp Cholula tại Puebla, Mexico có trọng
lượng nhỏ hơn, nhưng có thể tích lớn hơn.
Khi hoàn thành, Đại kim tự tháp được ốp ngoài bởi các phiến 'đá ốp' trắng–
nghiêng, nhưng có đỉnh phẳng, được mài rất trắng. Nhờ vậy công trình tỏa sáng rực
12
- rỡ dưới ánh mặt trời và thậm chí cả trong đêm với ánh trăng mọi người cũng quan
sát thấy nó từ các ngọn núi phía nam Ai Cập, với khoảng cách 200 dặm (300 km).
Hiển nhiên ngày nay mọi thứ còn lại chỉ là lõi kim tự tháp kiểu bậc thang,
nhưng nhiều phiến đá ốp vẫn có thể được thấy xung quanh đáy. Các phiến đá ốp
Đại kim tự tháp và Kim tự tháp Khafre (được xây dựng ngay bên cạnh) được cắt
chính xác tới mức trên toàn bộ diện tích bề mặt chúng chỉ lệch khỏi mặt phẳng thực
1/50 inch. Chúng được gắn vào nhau hoàn hảo tới mức tới tận ngày nay ta cũng
không thể nhét được một mũi dao vào giữa khe nối.
Đại kim tự tháp có cách bố trí bên trong khác với các kim tự tháp khác trong
vùng. Số lượng đường đi và phòng lớn nhất, các chi tiết được hoàn thiện tinh vi, độ
chính xác trong xây dựng đều là những điểm phân biệt giữa chúng.
Các bức tường trong toàn bộ kim tự tháp đều trơn và không được khắc chữ,
nhưng có những câu khắc — hay nói chính xác hơn là chữ viết trên tường — được
cho là do các công nhân viết lên các phiến đá trước khi chúng được ráp với nhau. Tất
cả năm phòng phụ (relieving chamber) đều có khắc chữ.
Đoạn nổi tiếng nhất là đoạn nhắc tới tên Kheops; viết "năm 17 triều Kheops".
Dù một số học giả lại đưa ra ý kiến khác, bởi khi xét đến vị trí tạm thời của nó thì
khó có thể tin rằng nó đã được khắc sau khi xây dựng; thậm chí Graham Hancock đã
chấp nhận điều này, sau khi Tiến sĩ Hawass cho phép ông nghiên cứu đoạn văn.
Một đoạn khác nói về "những người bạn của Kheops", và có thể từng là tên
của một trong những toán thợ. Dù nó không phải là một bằng chứng không thể phủ
nhận về việc Kheops là người đầu tiên ra lệnh xây dựng Đại kim tự tháp, tuy nhiên
nó thật sự xóa bỏ nghi vấn về việc ít nhất ông có tham gia vào một số công đoạn
xây dựng (hay những công việc sửa chữa công trình sau này) trong thời cai trị của
mình.
Có ba phòng bên trong Đại kim tự tháp. Chúng đều được bố trí ở vị trí trung
tâm, trên trục đứng của kim tự tháp. Phòng thấp nhất ("phòng chưa hoàn thiện")
được đục vào đá xây kim tự tháp. Phòng này là phòng lớn nhất, nhưng hoàn toàn
chưa hoàn thành, chỉ mới được đục thô vào đá.
Phòng giữa, hay Phòng Nữ hoàng, là phòng nhỏ nhất, có kích thước khoảng
5,74 × 5,23 mét, và cao 4,57 m. Bức tường phía đông phòng có một ô cửa góc hay hốc
13
- tường lớn, và hai ống thông hơi hẹp, chỉ rộng khoảng 20 cm, kéo dài từ phòng này
đến bề mặt ngoài kim tự tháp, nhưng bị các "cánh cửa" đá vôi chặn ở nhiều đoạn.
Nhà Ai Cập học Mark Lehner tin rằng Phòng Nữ hoàng được dự định dùng
làm một serdab— một cấu trúc được tìm thấy trong nhiều kim tự tháp Ai Cập khác
— và rằng hốc tường có lẽ đã từng chứa một pho tượng.
Người Ai Cập cổ đại tin rằng tượng sẽ được dùng làm một con tàu "dự trữ"
cho Ka (linh hồn) của pharaoh, nếu xác ướp bị phá huỷ. Tuy vậy, mục đích thực sự
của căn phòng vẫn còn là điều bí ẩn.
Ở cuối hoàng loạt những lối dài dẫn vào trong kim tự tháp là cấu trúc của
phòng chính Phòng Hoàng đế. Phòng này ban đầu có kích thước 10 × 20 × 5V5 cubit,
hay khoảng 17 × 34 × 19 ft, gần kiểu hình khối kép.
Các đặc điểm chính khác của Đại kim tự tháp gồm Phòng trưng bày lớn, quan
tài được tìm thấy trong Phòng Hoàng đế, cả các lối lên và lối xuống, và phần thấp
nhất của "phòng chưa hoàn thiện" bên trên.
Phòng trưng bày lớn (49 × 3 × 11 m) có đặc điểm ở thiết kế kiểu tay đòn đỡ
khéo léo và nhiều "khoảng trống" được đặt cách quãng đều dọc theo chiều dài mỗi
phía đáy với một "rãnh" chạy dọc chiều dài sàn phòng. Những khoảng trống này
được dùng làm gì hiện vẫn là điều bí ẩn. Kim tự tháp Đỏ tại Dashur cũng có các
phòng trưng bày lớn và thiết kế tương tự.
Quan tài trong phòng Hoàng đế được khoét trong một phiến đá granit Aswan
đỏ và quá lớn để được mang vào qua đường đi bên trong. Quan tài có được dự định
đựng xác hay không vẫn là điều chưa được biết, nhưng nó quá ngắn đề đặt một
người có tầm vóc trung bình vào trong mà không gập cong chân lại (một kỹ thuật
không được áp dụng trong nghi lễ tang Ai Cập) và nắp của nó cũng không được tìm
thấy.
"Phòng chưa hoàn thiện" nằm 90 feet sâu dưới đất và còn ở tình trạng thô,
thiếu tính chính xác như các phòng khác. Phòng này không được các nhà Ai Cập học
xem xét bởi vì đơn giản đó chỉ là một sự thay đổi kế hoạch, những người thiết kế đã
dự định dùng nó làm phòng chôn cất nhưng sau này Vua Kheops đã thay đổi ý kiến và
muốn được chôn trong một phòng ở cao hơn.
14
- Nếu xét đến sự chính xác tuyệt đối trong việc lập kế hoạch cũng như xét đến
bất kỳ một giai đoạn xây dựng nào của Đại kim tự tháp thì kết luận này cũng là một
điều có vẻ khá đáng ngạc nhiên.
Hai nhà Ai Cập học không chuyên người Pháp, Gilles Dormion và Jean-Yves
Verd'hurt, vào tháng 8 năm 2004 đã tuyên bố rằng họ đã khám phá ra một phòng chưa
từng được biết tới trước đó dưới mặt đất Phòng nữ hoàng bên trong kim tự tháp sau
khi sử dụng radar tìm kiếm và phân tích kiến trúc.
Họ cho rằng phòng này vẫn chưa bị xâm phạm và có thể đang chứa thi thể
nhà vua. Họ cũng cho rằng Phòng Hoàng đế, phòng thường được cho là nơi yên nghỉ
ban đầu của Kheops không phải được xây dựng với mục đích làm phòng chôn cất.
► Bằng chứng niên đại
Nghiên cứu cho thấy các kim tự tháp ít nhất có 10.000 năm tuổi, Quỹ Edgar
Cayce đã cung cấp tài chính cho "Dự án xác định niên đại kim tự tháp bằng Carbon
phóng xạ David H. Koch" năm 1984. Dự án đã lấy mẫu các vật liệu hữu cơ (như tro
và các cặn lắng than củi) từ nhiều địa điểm bên trong Đại kim tự tháp và các kim tự
tháp khác cũng như các lăng mộ từ thời Vương quốc cũ (khoảngThế kỷ thứ 3 TCN).
Các mẫu này được xác định niên đại carbon phóng xạ để tính niên đại thực
của chúng. Kết quả cho thấy trung bình chúng có niên đại sớm hơn 374 năm so với
ngày tháng ước tính theo lịch sử được các nhà Ai Cập học chấp nhận (2589 — 2504
TCN) nhưng vẫn sớm hơn 10.000 năm trước. Một cuộc nghiên cứu thiên văn học
của Kate Spence cho rằng kim tự tháp có niên đại từ năm 2467 TCN.
Một cuộc nghiên cứu niên đại thứ hai năm 1995 sử dụng vật liệu tương tự
cho thấy niên đại thay đổi sớm hơn từ khoảng 100-400 năm so với niên đại trong các
cuốn sách sử.
Điều này đặt ra câu hỏi liên quan tới nguồn gốc và niên đại của gỗ. Rất nhiều
gỗ đã được sử dụng và đốt cháy, vì thế để điều chỉnh niên đại sớm này, những nhà
nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng có lẽ đã xác định niên đại bằng "gỗ cũ", cho rằng
gỗ đã được lấy từ bất kỳ nguồn nào có thể, gồm cả vật liệu xây dựng cũ từ khắp
đất nước Ai Cập.
Cũng biết rằng, căn cứ vào chất lượng kém và sự khan hiếm của gỗ ở Ai
Cập, vua Sneferu (và các pharaoh Ai Cập sau này) đã nhập khẩu gỗ tốt từ Liban và
15
- các nước khác như Nubia để chế tạo đồ nội thất trang trí, các con tàu hoàng gia (như
được tìm thấy chôn quanh cao nguyên Giza), hay các đồ xa xỉ khác dành cho hoàng
gia. Mark Lehner chỉ ra rằng việc này đỏi hỏi "chi phí rất lớn".
Ta không biết, căn cứ vào chi phí, nỗ lực và giá trị của những khối gỗ đó, liệu
chúng từng được nhập khẩu với mục đích sử dụng làm nhiên liệu công nghiệp, đặc
biệt với số lượng lớn như vậy.
Các nhà khoa học của dự án dựa trên các kết luận của họ với bằng chứng là
một số vật liệu trong kim tự tháp Pharaoh Djoser Triều đại thứ 3 và một số lăng mộ
khác đã được tái sử dụng, cho rằng việc xây dựng các kim tự tháp đánh dấu một sự
cạn kiệt nguồn tài nguyên gỗ có thể khai thác được của Ai Cập.
Xác định niên đại các vật có thời gian tồn tại ngắn hơn ở quanh kim tự tháp
(quần áo, các đống lửa nhỏ, vân vân) cho thấy niên đại gần hơn với những ghi chép
lịch sử. Hiện nay toàn bộ dữ liệu cuộc nghiên cứu còn chưa được công bố trong đó
các tác giả nhấn mạnh rằng cần có thêm nhiều bằng chứng nữa để giải quyết vấn
đề này.
Nếu không tính đến giả thuyết "gỗ cũ", cuộc nghiên cứu chấp nhận "Các kết
quả năm 1984 để lại cho chúng ta quá ít dữ liệu để kết luận rằng niên đại lịch sử
Vương quốc cũ bị sai lầm 400 năm chúng ta coi nó, ít nhất, là một giả thuyết."
Trong cuốn sách Những chuyến đi của những người xây dựng kim tự tháp của
mình, giáo sư địa chất trường Đại học Boston Robert Schoch đã mô tả chi tiết những
sự bất thường cả trong nghiên cứu carbon phóng xạ; đáng chú ý nhất là những mẫu
được lấy năm 1984 ở các tầng trên Đại kim tự tháp có niên đại trước năm 3809 TCN
(± 160 năm), gần 1400 năm trước thời Kheops, trong khi những mẫu ở các tầng thấp
có niên đại trong khoảng 3090-2723 TCN (± 100-400 năm) gần thời được cho là thời
gian cầm quyền của Kheops.
Dựa vào số liệu đó cho rằng kim tự tháp đã được xây dựng (bất khả thi) từ
trên xuống dưới, Dr. Schoch đưa ra lý lẽ rằng nếu thông tin do cuộc nghiên cứu đưa
ra là chính xác, nó sẽ tạo ra cảm giác rằng kim tự tháp đã được xây dựng và tiếp tục
được xây dựng trong nhiều thời kỳ và các Pharaoh sau này như Kheops là những
người thừa kế duy nhất các lăng mộ đã từng tồn tại trước đó, chứ không phải là
16
- người đầu tiên xây dựng, và vì thế chỉ đơn giản là xây dựng lại hay sửa chữa lại các
công trình có trước.
► Các giả thuyết khác
Tương tự như nhiều công trình lăng mộ từ thời cổ đại khác, cùng với thời
gian Đại Kim tự tháp đã trở thành chủ đề của nhiều giả thuyết suy đoán và giải thích
về nguồn gốc, niên đại, phương thức xây dựng cũng như mục đích sử dụng của nó.
Ngoài ra, còn có các giả thuyết được tiểu thuyết hóa dựa trên các dữ liệu thu
thập được tại chỗ như khảo cổ học, lịch sử, thiên văn học hay thậm chí viện dẫn tới
cả thần thoại, thần bí, bí thuật số, chiêm tinh và các nguồn thông tin bí truyền khác
hay sự tổng hợp của tất cả chúng.
Các ý kiến đó đã trở thành một phần của văn hóa đại chúng ít nhất từ đầu thế
kỷ 20 với giả thuyết cho rằng các kim tự tháp được những người tị nạn
từ Atlantis xây dựng.
Những năm gần đây một số nhà văn khá nổi tiếng về các giả thuyết liên quan
tới kim tự tháp gồm Graham Hancock, Robert Bauval, Adrian Gilbert và cả giáo sư
địa chất Đại học Boston Robert M. Schoch. Họ đã đưa ra nhiều giả thuyết về niên
đại và nguồn gốc của kim tự tháp Giza và Nhân sư.
Trong khi nhiều nhà Ai cập học và các nhà khoa học tại hiện trường thường
phủ nhận những giả thuyết đó và cho chúng là một hình thức giả khảo cổ học (nếu
chỉ vì chủ đề vật liệu), các nhà chuyên môn khác như giáo sư thiên văn Ed Krupp,
người đã từng tham gia tranh luận về các ý kiến của họ đã đưa ra nhiều lý lẽ thiên
văn học bác bỏ những giả thuyết đó dựa trên những bằng chứng do họ đưa ra.
Một chủ đề thường thấy trong nhiều giả thuyết liên quan tới kim tự tháp Giza
và các địa điểm cự thạch khác xung quanh thế giới là ý kiến cho rằng chúng không
phải là các sản phẩm của các nền văn hóa và văn minh trong lịch sử quy ước mà là
tàn tích lâu đời hơn nữa của một nền văn hóa cổ tiến bộ chưa từng được biết đến.
Nền văn minh này được cho là đã bị tiêu diệt từ thời cổ đại bởi một thảm họa
lớn vào khoảng thời kỳ chấm dứt kỷ băng hà cuối cùng, theo đa số họ là khoảng năm
10.500 TCN. Riêng đối với Đại Kim tự tháp, các giả thuyết cho rằng nó đã được xây
dựng bởi nền văn minh ngày nay đã mất đó, hoặc việc xây dựng nó có ảnh hưởng từ
kiến thức (ngày nay đã mất) học được từ nền văn minh đó.
17
- Quan điểm sau này thường được các nhà lý thuyết gần đây như Hancock và
Bauval, là những người đã biết rằng Đại Kim tự tháp có hình thức bố trí tương tự
Vành đai Orion và Sirius ở thời điểm năm 2450 TCN ủng hộ, dù họ cho rằng sơ đồ
bố trí kim tự tháp Giza đã được thực hiện từ năm 10.450 TCN.
Sự tồn tại theo tiên nghiệm của một nền văn minh như vậy được các nhà lý
thuyết mặc nhiên công nhận và họ cho rằng đó là cách giải thích thích đáng duy nhất
cho việc tại sao những nền văn hóa văn minh nhất thời cổ đại như Ai Cập và Sumer,
lại có thể đạt tới những đỉnh cao kỹ thuật như thế ngay từ khi mới bắt đầu xuất
hiện và có lẽ cũng chưa từng có tiền lệ.
Tuy vậy họ cho rằng cái tiền lệ đó cũng không phải không tồn tại mà chúng
được tìm thấy trên khắp thế giới dưới hình thức các tàn tích cự thạch được khám
phá từ buổi đầu lịch sử và chúng quá phức tạp để có thể được xây dựng bởi những
nền văn minh được cho là chủ chốt thời ấy.
Như các nhà lý thuyết khác, John Anthony West coi Ai Cập là một trường hợp
đặc thù: "Làm sao một nền văn minh phức tạp lại chỉ tập trung ở thời điểm ban
đầu? Hãy nhìn vào một chiếc xe hơi đời 1905 và so sánh nó với một chiếc hiện nay.
Không thể không thấy quá trình 'phát triển'. Nhưng tại Ai Cập, không hề có trường
hợp song song. Mọi thứ đều ở đó ngay từ khi khởi đầu."
Các nhà Ai Cập học cho rằng Hancock "chỉ công nhận sự tồn tại của rất
nhiều dữ liệu và giả thuyết chi tiết được đưa ra để giải thích chúng, sau đó bỏ qua
giả thuyết đó và trình bày giả thuyết của mình". Điều này bởi vì đa số bằng chứng
Hancock đưa ra đã từng bị số đông các nhà Ai Cập học và địa chất học bác bỏ bởi vì
chúng chưa từng được kiểm tra chéo với các bằng chứng khác.
Tuy nhiên, ông là người duy nhất trong số các tác giả và những nhà nghiên cứu
đã đặt câu hỏi về tính xác thực của bằng chứng được đưa ra ủng hộ cho lý thuyết
chính thống hiện nay, và không thừa nhận bởi có quá nhiều vấn đề tồn tại bên trong
những bằng chứng đó.
Họ cho rằng những thiếu sót đó còn gồm cả bằng chứng mang ít tính thuyết
phục cho rằng kim tự tháp được xây dựng dành cho Kheops — một mối liên hệ đã
được chấp nhận trên một cơ sở kém vững chắc hơn những gì thường được chấp
nhận trong ngành Ai Cập học.
18
- Hancock, Schoch và những người tìm cách giải thích khác cho các công trình
cổ đại cho rằng những tư tưởng truyền thống về Ai Cập học không ngăn cản chúng
ta cân nhắc và xem xét những thông tin và những mô hình giải thích mới, và rằng nếu
các giả thuyết cũ không thể giải thích sự dị thường đó thì chúng cần phải được đánh
giá lại theo quan điểm có được từ những thông tin mới, chứ không phải che giấu
những thiếu sót và đó chính là phương pháp làm việc khoa học.
I.2. Kim tự tháp Khafre ("Chephren")
Khafre hay Khafra hoặc Khaf-Ra, còn có các tên Suphis theo Manetho là
vị pharaoh thứ tư của Vương triều thứ 4 thuộc Ai Cập cổ đại vào thời kì Cổ vương
quốc. Ông là con trai của Khufu, vị pharaoh đã xây Kim tự tháp lớn ở khu lăng mộ
Giza. Ông là em trai cùng cha khác mẹ của pharaoh Djedefre, sau khi Djedefre qua đời
ông nối ngôi và cai trị từ năm 2558 đến năm 2532 TCN. Kinh đô của triều Khafre vẫn
là Memphis (Ai Cập).
Ông cũng nổi tiếng vì là chủ nhân của Kim tự tháp Khafre, kim tự tháp lớn thứ
hai ở Giza, dù vậy tháp Khafre được xây trên một chỗ đất cao nên có vẻ như kim tự
tháp này cao hơn Kim tự tháp Khufu.
Người ta tin rằng chính Khafre là người đã cho xây dựng tượng nhân sư nằm
phía trước kim tự tháp của ông. Tượng có khuôn mặt ông tượng trưng cho sự đồng
hóa ông với thần Mặt Trời. Ông truyền ngôi cho con trai là Menkaure sau khi băng hà
năm 2532 TCN.
Hoàng đế Khafre được coi như một trong những vị pharaoh lớn của Vương
triều thứ 4 và là một trong những pharaoh vĩ đại và quyền lực nhất của Ai Cập.
Người thừa kế ngai vàng, Menkaure, đã xây dựng Kim tự tháp Menkaure, kim tự tháp
lớn thứ ba ở Giza nằm ngay bên cạnh kim tự tháp của cha ông và ông nội ông.
► Kích thước.
Kim tự tháp có chiều dài cơ sở 215,5 m (706 ft) và tăng lên đến độ cao 136,4
mét (448 ft) (ban đầu 143,5 m/471 ft). Kim tự tháp được làm bằng các khối đá vôi
(trọng lượng trên 2 tấn ).
Độ dốc của kim tự tháp tăng lên ở một góc 53 ° 10 ', dốc hơn so với nước
láng giềng, các Kim tự tháp của Khufu trong đó có một góc 51 ° 50'40 "kim tự tháp
19
- nằm trên nền tảng 10 m (33 ft) cao hơn so với kim tự tháp của Khufu mà làm cho nó
xuất hiện là cao hơn.
► Lịch sử
Kim tự tháp được mở ra và bị cướp trong suốt thời kỳ Trung cấp đầu
tiên . Trong suốt triều đại thứ 18, trông nom xây dựng đền thờ bị cướp đá vỏ từ nó
để xây dựng một ngôi đền trong Heliopolis trên II đơn đặt hàng Rameses .
Sử học Ả Rập Ibn Abd-Salaam ghi nhận rằng kim tự tháp được mở ra vào
năm 1372. Lần đầu tiên được khám phá trong thời gian hiện đại của Giovanni
Belzoni vào ngày 02 tháng 3 năm 1818 và thăm dò hoàn chỉnh đầu tiên được thực
hiện bởi John Perring vào năm 1837.
► Xây dựng
Giống như các kim tự tháp được xây dựng bởi Khufu cha của Kim tự tháp
Khafre, một outcropping đá đã được sử dụng trong lõi. Do độ dốc của cao nguyên,
góc phía tây bắc đã bị cắt 10 m (33 ft) ra khỏi lòng đất đá và góc phía đông nam được
xây dựng.
Kim tự tháp được xây dựng các khóa học ngang. Những viên đá được sử dụng
ở phía dưới là rất lớn, nhưng như kim tự tháp lên, những viên đá trở nên nhỏ hơn,
trở thành chỉ có 50 cm (20 in) dày ở đỉnh.
Các khóa học thô và đột xuất cho nửa đầu của chiều cao của nó, nhưng một
dải hẹp nề thường xuyên là rõ ràng trong khu vực giữa của kim tự tháp. Loại đá vỏ
bao gồm các thứ ba hàng đầu của kim tự tháp, nhưng pyramidion và một phần của
các đỉnh là mất tích.
Các khóa học dưới cùng của loại đá vỏ được làm bằng đá granit màu hồng,
nhưng phần còn lại của kim tự tháp được cased trong đá vôi Tura. Đóng kiểm tra cho
thấy các cạnh góc còn lại của các loại đá vỏ không hoàn toàn thẳng, nhưng so le một
vài mm.
Một giả thuyết rằng điều này là do giải quyết từ hoạt động địa chấn. Một lý
thuyết thay thế mặc nhiên cho rằng độ dốc trên các khối được cắt thành hình trước
khi được đặt do không gian làm việc hạn chế theo hướng trên cùng của kim tự tháp.
► Bên trong các Kim tự tháp
20
nguon tai.lieu . vn