- Trang Chủ
- Luận Văn - Báo Cáo
- Đề tài: Hiệu quả hoạt động kinh doanh và biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của các Ngân hàng thương mại
Xem mẫu
- BÁO CÁO TỐT NGHIỆP
Đề tài
“Hiệu quả hoạt động kinh
doanh và biện pháp nâng cao
hiệu quả hoạt động của các
Ngân hàng thương mại”
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
Lêi më ®Çu
Thùc hiÖn ®æi míi cña §¶ng, hÖ thèng Ng©n hµng níc ta ®· cã
nh÷ng ®æi míi s©u s¾c vµ c¨n b¶n, ®Æc biÖt tõ sau khi héi ®ång Nhµ níc
ban hµnh 2 ph¸p lÖnh vÒ Ng©n hµng (th¸ng 5/1990). Vµ ®îc kiÖn toµn h¬n
sau khi c«ng bè 2 luËt vÒ Ng©n hµng (th¸ng 10/1998).
Sau h¬n 10 n¨m tiÕn hµnh ®æi míi, hÖ thèng Ng©n hµng kh«ng ngõng
ph¸t triÓn c¶ vÒ m¹ng líi vµ néi dung ho¹t ®éng. KÕt qu¶ ®æi míi ®ã ®·
gãp phÇn xøng ®¸ng vµo kÒt qu¶ chung cña nÒn kinh tÕ, mµ nÐt næi bËt nhÊt
lµ ®· gãp phÇn ®Èy lïi vµ kiÒm chÕ l¹m ph¸t, thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ
vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng CNH-H§H ®Êt níc. §¶ng vµ
Nhµ níc ®· trao tÆng nhiÒu hu©n huy ch¬ng cao quý cho ngµnh Ng©n
hµng ë níc ta, bªn c¹nh sù ph¸t triÓn, hiÖn ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ
kh«ng Ýt tån t¹i khi ®øng tríc xu thÕ héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi .
VÊn ®Ò hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng th¬ng
m¹i lu«n thu hót ®îc nhiÒu sù quan t©m cña nhiÒu nhµ nghiªn cøu còng
nh c¸c nhµ ®iÒu hµnh Ng©n hµng. NhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu gÇn ®©y ®·
®i s©u vµo ph©n tÝch vµ cung cÊp rÊt nhiÒu th«ng tin bæ Ých vÒ vÊn ®Ò nµy.
Tuy vËy, trªn nhiÒu khÝa c¹nh vµ tríc nh÷ng yªu cÇu ®æi míi nh»m n©ng
cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i th× vÊn ®Ò nµy cÇn ph¶i
®îc xem xÐt mét c¸ch thêng xuyªn, liªn tôc. V× vËy nghiªn cøu vµ ®a ra
c¸c gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò hiÖu qu¶ kinh doanh cña Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ
v« cïng cÊp thiÕt.
Qua qu¸ tr×nh häc tËp vµ nghiªn cøu, em xin tr×nh bµy nh÷ng hiÓu
biÕt cña em vÒ vÊn ®Ò nµy th«ng qua ®Ò tµi: “HiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh
doanh vµ biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n hµng
th¬ng m¹i”. Lµ mét sinh viªn míi ®îc trang bÞ vÒ mÆt lý luËn c¨n b¶n
cña nhµ trêng vµ cha cã ®iÒu kiÖn t×m hiÓu thùc tÕ nªn vÊn ®Ò mµ em
tr×nh bÇy sÏ cã nhiÒu khiÕm khuyÕt vµ sai sãt. §©y lµ mét lÇn tËp dît ®èi
víi em ®Ó hoµn thµnh luËn v¨n tèt nghiÖp trong n¨m tíi, v× vËy em rÊt mong
®îc sù gãp ý cña c« ®Ó bµi viÕt sau tèt h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
1
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
Ch¬ng I: nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ Ng©n hµng
th¬ng m¹i
I. Ng©n hµng th¬ng m¹i
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng th¬ng m¹i.
Trªn thÕ giíi, lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng g¾n liÒn
víi lÞch sö ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn
cña nÒn kinh tÕ ®· ®ßi hái sù ph¸t triÓn cña Ng©n hµng vµ ®Õn lît m×nh sù
ph¸t triÓn cña Ng©n hµng l¹i thóc ®Èy sù t¨ng trëng cña kinh tÕ.
Nguån gèc ra ®êi cña nghiÖp vô Ng©n hµng ®îc b¾t ®Çu tõ nhiÒu
c¸ch song nh×n chung l¹i Ng©n hµng ra ®êi lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan vµ ®·
trë thµnh mét lo¹i h×nh tæ chøc quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ bÊt kú. Cã
thÓ ®Þnh nghÜa Ng©n hµng, tuú thuéc vµo chøc n¨ng, c¸c dÞch vô hoÆc vai
trß mµ chóng thùc hiÖn song cµng ngµy c¸c yÕu tè trªn ®ang kh«ng ngõng
thay ®æi nªn kh¸i niÖm ®Ó ph©n biÖt Ng©n hµng víi c¸c h×nh thøc kh¸c chØ
mang tÝnh t¬ng ®èi.
Trong ®Ò tµi nghiªn cøu nµy ®øng tõ gi¸c ®é xem xÐt c¸c tæ chøc nµy
trªn ph¬ng diÖn c¸c ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th× “Ng©n hµng lµ c¸c tæ
chøc tµi chÝnh cung cÊp mét danh môc c¸c dÞch vô tµi chÝnh ®a d¹ng nhÊt
®Æc biÖt lµ tÝn dông, tiÕt kiÖm, dÞch vô thanh to¸n vµ thùc hiÖn nhiÒu chøc
n¨ng tµi chÝnh nhÊt so víi bÊt kú mét tæ chøc kinh doanh nµo trong nÒn
kinh tÕ ”.
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tr¶i qua nhiÒu thÊt b¹i vµ díi sù t¸c ®éng
cña nhiÒu yÕu tè: c«ng nghÖ, ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi níc... mµ ho¹t ®éng
cña ng©n hµng ®· cã nh÷ng bíc tiÕn rÊt nhanh: ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh
Ng©n hµng vµ c¸c ho¹t ®éng Ng©n hµng. Sù t¸ch rêi gi÷a c¸c chøc n¨ng
®iÒu tiÕt, qu¶n lý víi c¸c chøc n¨ng kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông lµ mét bíc
tiÕn míi cña ngµnh Ng©n hµng. Vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña Ng©n hµng ®ang
t¹o ra mèi liªn hÖ rµng buéc ngµy cµng chÆt chÏ, sù phô thuéc lÉn nhau
ngµy cµng lín gi÷a c¸c Ng©n hµng trªn tÇm quèc tÕ.
ë ViÖt nam ngµy 6/5/1951 Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· ký s¾c lÖnh sè
15/SL thµnh lËp Ng©n hµng Quèc gia ViÖt nam, víi tæng gi¸m ®èc ®Çu tiªn
lµ cè phã Chñ TÞch NguyÔn L¬ng B»ng, chÝnh thøc khai sinh mét ngµnh
2
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
kinh tÕ rÊt träng yÕu cña Nhµ níc - ngµnh Ng©n hµng. Ng©n hµng quèc gia
ViÖt nam ban ®Çu cã nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu lµ: qu¶n lý viÖc ph¸t hµnh
giÊy b¹c vµ tæ chøc lu th«ng tiÒn tÖ, qu¶n lý kho b¹c nhµ níc, huy ®éng
vèn vµ cho vay phôc vô s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng hãa, qu¶n lý c¸c ho¹t
®éng tÝn dông b»ng biÖn ph¸p hµnh chÝnh, qu¶n lý ngo¹i hèi vµ c¸c kho¶n
giao dÞch b»ng ngo¹i tÖ vµ ®Êu tranh tiÒn tÖ víi ®Þch. Ngµy 21/1/1960 Ng©n
hµng quèc gia ViÖt nam ®îc ®æi tªn thµnh Ng©n hµng nhµ níc ViÖt nam,
®Õn n¨m 1975 c¸c chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ còng nh hÖ thèng
tiÒn tÖ -Ng©n hµng theo m« h×nh ë miÒn B¾c ®· ¸p dông thèng nhÊt trong c¶
níc. Song do nhiÒu nguyªn nh©n mµ trong nhiÒu n¨m liªn tôc, c¸n c©n
thanh to¸n quèc tÕ béi chi rÊt lín, kinh tÕ vÜ m« mÊt c©n ®èi nghiªm träng,
t×nh h×nh tµi chÝnh tiÒn tÖ c¨ng th¼ng, l¹m ph¸t phi m· tíi 3 con sè (774%),
s¶n xuÊt ®×nh trÖ ... §¹i héi §¶ng lÇn thø 6 ®· ®Ò ra ®êng lèi ®æi míi cho
®Êt níc, 2 ph¸p lÖnh ng©n hµng ®¬c c«ng bè ngµy 24/5/1990 lµ c¬ së
ph¸p lý quan träng kh¼ng ®Þnh sù thay ®æi m¹nh mÏ cña ng©n hµng: Tõ
Ng©n hµng mét cÊp thµnh Ng©n hµng hai cÊp. Ng©n hµng nhµ níc ViÖt
nam lµ c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc vÒ tiÒn tÖ tÝn dông vµ lµ ng©n hµng Trung
¦¬ng, hÖ thèng Ng©n hµng th¬ng m¹i víi chøc n¨ng kinh doanh. Ho¹t
®éng kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ, qua thùc tiÔn ®· yªu cÇu ®a ho¹t
®éng Ng©n hµng vµo khu«n khæ ph¸p luËt cao h¬n, hai ph¸p lÖnh Ng©n
hµng ®· ®îc tæng kÕt, n©ng lªn thµnh hai luËt ®îc th«ng qua vµ cã hiÖu
lùc thi hµnh tõ 1/10/1998. Tõ ®©y, ngµnh Ng©n hµng ®· ®ãng gãp rÊt nhiÒu
cho sù nghiÖp c¸ch m¹ng chung cña d©n téc vµ ph¸t triÓn ngµy cµng lín víi
4 ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh 31chi nh¸nh cña 26 Ng©n hµng níc
ngoµi, 4 Ng©n hµng liªn doanh, 35 ng©n hµng th¬ng m¹i cæ phÇn, 959 quü
tÝn dông nh©n d©n vµ mét sè c«ng ty tµi chÝnh kh¸c. C¸c nghiÖp vô Ng©n
hµng ®· trë nªn s©u réng, ®a d¹ng, phong phó vµ t¨ng lªn nhanh chãng, huy
®éng vèn t¨ng gÊp trªn 1000 lÇn so víi n¨m 1986 vµ gÊp 21lÇn so víi n¨m
1990, cho vay nÒn kinh tÕ t¨ng gÊp 28 lÇn so víi n¨m 1990.
2. Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i Ng©n hµng th¬ng m¹i
Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ mét tæ chøc kinh tÕ, ho¹t ®éng kinh doanh
trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ, tÝn dông, nã cung cÊp mét sè dÞch vô cho kh¸ch hµng
vµ ngîc l¹i nã nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng víi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau.
NghiÖp vô kinh doanh cña Ng©n hµng th¬ng m¹i rÊt phong phó vµ ®a
3
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
d¹ng cïng víi sù ph¸t triÓn cña kh¸ch hµng, khoa häc kü thuËt kinh tÕ vµ x·
héi, ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i còng cã nhiÒu ph¬ng ph¸p míi,
nhng c¸c nghiÖp vô kinh doanh vÒ c¬ b¶n kh«ng thay ®æi lµ nhËn tiÒn göi
vµ ho¹t ®éng cho vay, ®Çu t. Qua Ng©n hµng th¬ng m¹i c¸c chÝnh s¸ch tµi
chÝnh tiÒn tÖ cña Quèc gia sÏ ®îc thùc hiÖn mét c¸ch nhanh chãng vµ còng
nhê nã mµ viÖc kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp theo ®óng luËt
ph¸p ®îc dÔ dµng h¬n. Sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng lu«n
g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ vµ ®êi sèng x· héi. Trong c¬ chÕ
thÞ trêng, c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tÝn dông còng lµ c¸c
doanh nghiÖp nhng chóng lµ nh÷ng doanh nghiÖp ®Æc biÖt v× tµi s¶n trong
qu¸ tr×nh kinh doanh cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i ®Òu phô thuéc vµo c¸c
kh¸ch hµng.
MÆt kh¸c, hµng hãa mµ c¸c Ng©n hµng kinh doanh lµ mét lo¹i hµng
hãa ®Æc biÖt, nã rÊt nhËy c¶m víi sù biÕn ®æi cña thÞ trêng vµ t×nh h×nh
kinh tÕ x· héi.
Cã thÓ ph©n chia Ng©n hµng theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau tïy theo yªu
cÇu cña ngêi qu¶n lý.
2.1 Ph©n lo¹i NHTM theo h×nh thøc së h÷u:
2.1.1 Ng©n hµng së h÷u t nh©n:
Lµ Ng©n hµng do c¸ thÓ thµnh lËp b»ng vèn cña c¸ nh©n. Lo¹i Ng©n
hµng nµy thêng nhá, ph¹m vi ho¹t ®éng thêng lµ trong tõng ®Þa ph¬ng
vµ thêng g¾n liÒn víi doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n ë ®Þa ph¬ng.
2.1.2 Ng©n hµng së h÷u cña c¸c cæ ®«ng ( Ng©n hµng cæ phÇn):
Ng©n hµng nµy ®îc thµnh lËp th«ng qua ph¸t hµnh ( b¸n) c¸c cæ
phiÕu, viÖc n¾m gi÷ c¸c cæ phiÕu cho phÐp ngêi së h÷u cã quyÒn tham gia
quyÕt ®Þnh c¸c ho¹t ®éng cña Ng©n hµng, tham gia chia cæ tøc tõ thu nhËp
cña Ng©n hµng ®ång thêi ph¶i chÞu tæn thÊt cã thÓ x¶y ra. Do vèn së h÷u
®îc h×nh thµnh th«ng qua tËp trung, c¸c Ng©n hµng cæ phÇn cã kh¶ n¨ng
t¨ng vèn nhanh chãng v× vËy thêng lµ c¸c Ng©n hµng lín vµ cã ph¹m vi
ho¹t ®éng réng, ®a n¨ng, cã nhiÒu chi nh¸nh hoÆc c«ng ty con.
2.1.3 Ng©n hµng së h÷u nhµ níc:
4
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
§©y lµ lo¹i h×nh Ng©n hµng mµ vèn së h÷u do nhµ níc cÊp, cã thÓ lµ
nhµ níc Trung ¬ng hoÆc tØnh, thµnh phè. C¸c Ng©n hµng nµy ®îc thµnh
lËp nh»m thùc hiÖn mét sè môc tiªu nhÊt ®Þnh, thêng lµ do chÝnh s¸ch cña
chÝnh quyÒn Trung ¬ng hoÆc ®Þa ph¬ng quy ®Þnh. ë c¸c níc ®i theo con
®êng ph¸t triÓn x· héi chñ nghÜa, Nhµ níc thêng quèc h÷u hãa c¸c
Ng©n hµng t nh©n hoÆc cæ phÇn lín, hoÆc tù x©y dùng nªn c¸c Ng©n hµng.
Nh÷ng Ng©n hµng nµy thêng ®îc Nhµ níc hç trî vÒ tµi chÝnh vµ b¶o
l·nh ph¸t hµnh giÊy nî, do vËy rÊt Ýt khi bÞ ph¸ s¶n, tuy nhiªn, trong nhiÒu
trêng hîp c¸c Ng©n hµng nµy ph¶i thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ níc
cã thÓ bÊt lîi trong ho¹t ®éng kinh doanh .
2.1.4 Ng©n hµng liªn doanh:
Ng©n hµng nµy ®îc h×nh thµnh trªn gãp vèn cña hai hay nhiÒu bªn,
thêng lµ gi÷a Ng©n hµng trong níc víi Ng©n hµng níc ngoµi ®Ó tËn
dông lîi thÕ cña nhau.
2.2 C¸c lo¹i ng©n hµng th¬ng m¹i chia theo tÝnh chÊt ho¹t ®éng
2.2.1 Ng©n hµng chuyªn doanh vµ ®a n¨ng
Ng©n hµng ho¹t ®éng theo chuyªn doanh: lo¹i Ng©n hµng nµy chØ tËp
trung cung cÊp mét sè dÞch vô ng©n hµng, nh chØ cho vay ®èi víi x©y dùng
c¬ b¶n, hoÆc ®èi víi N«ng nghiÖp, hoÆc chØ cho vay ( kh«ng b¶o l·nh hoÆc
cho thuª). TÝnh chuyªn m«n hãa cao cho phÐp Ng©n hµng cã ®îc ®éi ngò
c¸n bé giµu kinh nghiÖm, tinh th«ng nghiÖp vô, tuy vËy lo¹i Ng©n hµng nµy
thêng gÆp rñi ro rÊt lín khi ngµnh hoÆc lÜnh vùc ho¹t ®éng mµ Ng©n hµng
phôc vô sa sót. Ng©n hµng ®¬n n¨ng cã thÓ lµ Ng©n hµng nhá, ph¹m vi ho¹t
®éng hÑp, tr×nh ®é c¸n bé kh«ng ®a d¹ng, hoÆc lµ nh÷ng Ng©n hµng së h÷u
cña c«ng ty.
Ng©n hµng ®a n¨ng: Lµ Ng©n hµng cung cÊp mäi dÞch vô Ng©n hµng
cho mäi ®èi tîng, ®©y lµ xu híng ho¹t ®éng chñ yÕu hiÖn nay cña c¸c
ng©n hµng th¬ng m¹i, Ng©n hµng ®a n¨ng thêng lµ Ng©n hµng lín. TÝnh
®a d¹ng sÏ lµm Ng©n hµng t¨ng thu nhËp vµ h¹n chÕ rñi ro.
2.2.2 Ng©n hµng b¸n bu«n vµ Ng©n hµng b¸n lÎ:
Ng©n hµng b¸n bu«n lµ Ng©n hµng chñ yÕu cung cÊp c¸c dÞch vô cho
c¸c Ng©n hµng, c¸c c«ng ty tµi chÝnh, cho Nhµ níc, cho doanh nghiÖp
5
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
lín... Ng©n hµng b¸n bu«n thêng lµ nh÷ng Ng©n hµng lín ho¹t ®éng t¹i
c¸c trung t©m tµi chÝnh quèc tÕ, cung cÊp c¸c tµi kho¶n tÝn dông lín.
Ng©n hµng b¸n lÎ thêng cung cÊp c¸c dÞch vô trùc tiÕp cho doanh
nghiÖp, hé gia ®×nh vµ c¸c c¸ nh©n c¸c kho¶n tÝn dông nhá.
2.3 C¸c lo¹i Ng©n hµng th¬ng m¹i chia theo c¬ cÊu tæ chøc:
Ng©n hµng së h÷u c«ng ty vµ Ng©n hµng kh«ng së h÷u c«ng ty. Ng©n
hµng së h÷u c«ng ty: lµ Ng©n hµng n¾m gi÷ phÇn lín vèn cña c«ng ty, cho
phÐp Ng©n hµng ®îc quyÒn tham gia quyÕt ®Þnh c¸c ho¹t ®éng c¬ b¶n cña
c«ng ty. C¸c Ng©n hµng kh«ng së h÷u c«ng ty: cã thÓ do vèn nhá, hoÆc quy
®Þnh cña luËt kh«ng cho phÐp...
Ng©n hµng ®¬n nhÊt ®îc hiÓu lµ Ng©n hµng kh«ng cã chi nh¸nh, tøc
lµ c¸c dÞch vô Ng©n hµng chØ do mét c¬ së Ng©n hµng cung cÊp. Ng©n hµng
cã chi nh¸nh thêng lµ Ng©n hµng t¬ng ®èi lín, cung cÊp dÞch vô Ng©n
hµng th«ng qua nhiÒu ®¬n vÞ Ng©n hµng, viÖc thµnh lËp chi nh¸nh thêng bÞ
kiÓm so¸t chÆt chÏ bëi NHNN th«ng qua c¸c quy ®Þnh vÒ møc vèn së h÷u,
vÒ chuyªn m«n cña ®éi ngò c¸n bé, vÒ sù cÇn thiÕt cña c¸c dÞch vô Ng©n
hµng trong vïng.
3. Chøc n¨ng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i:
Trong sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ-x· héi, Ng©n hµng lµ mét yÕu tè
kh«ng thÓ thiÕu bëi c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña nã: lµ trung gian tµi chÝnh,
t¹o ph¬ng tiÖn thanh to¸n, trung gian thanh to¸n
3.1 Trung gian tµi chÝnh.
Ng©n hµng lµ mét tæ chøc trung gian tµi chÝnh víi ho¹t ®éng chñ yÕu lµ
chuyÓn tiÕt kiÖm thµnh ®Çu t, ®ßi hái sù tiÕp xóc víi hai lo¹i c¸ nh©n vµ tæ
chøc trong kinh tÕ: C¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc t¹m thêi th©m hôt chi tiªu (tøc lµ
chi tiªu cho tiªu dïng vµ ®Çu t vît qu¸ thu nhËp vµ v× thÕ hä lµ nh÷ng
ngêi cÇn bæ sung vèn). C¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc thÆng d t¹m thêi trong chi
tiªu (tøc lµ thu nhËp hiªn t¹i cña hä lín h¬n c¸c kho¶n chi tiªu cho hµng
hãa, dÞch vô vµ do vËy hä cã tiÒn ®Ó tiÕt kiÖm).
Sù tån t¹i cña hai lo¹i c¸ nh©n vµ tæ chøc trªn hoµn toµn ®éc lËp víi
Ng©n hµng, vµ ®iÒu tÊt yÕu lµ tiÒn sÏ chuyÓn tõ nhãm thø hai sang nhãm thø
nhÊt nÕu c¶ hai cïng cã lîi. Khi ®ã sÏ h×nh thµnh nªn mèi quan hÖ tµi
6
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
chÝnh, mµ cã thÓ lµ quan hÖ trùc tiÕp díi h×nh thøc tÝn dông hoÆc quan hÖ
cÊp ph¸t, hïn vèn vµ còng cã thÓ lµ quan hÖ gi¸n tiÕp nÕu trong quan hÖ
trùc tiÕp bÞ nhiÒu giíi h¹n do kh«ng phï hîp vÒ qui m«, thêi gian, kh«ng
gian... Víi quan hÖ gi¸n tiÕp ®ßi hái cã sù tham gia cña c¸c trung gian tµi
chÝnh mµ víi sù chuyªn m«n hãa hä cã thÓ gi¶m chi phÝ giao dÞch xuèng,
lµm t¨ng thu nhËp cho ngêi tiÕt kiÖm tõ ®ã mµ khuyÕn khÝch ®îc tiÕt
kiÖm, ®ång thêi gi¶m phÝ tæn tÝn dông cho ngêi ®Çu t vµ còng khuyÕn
khÝch ®Çu t. Trung gian tµi chÝnh ®· tËp hîp nh÷ng ngêi tiÕt kiÖm vµ ®Çu
t, v× vËy gi¶i quyÕt ®îc m©u thuÉn cña quan hÖ tµi chÝnh trùc tiÕp.
§ång thêi do sù ph©n bæ kh«ng ®Òu th«ng tin vµ n¨ng lùc ph©n tÝch
th«ng tin thêng ®îc gäi lµ t×nh tr¹ng “th«ng tin kh«ng c©n xøng” lµm
gi¶m tÝnh hiÖu qu¶ cña thÞ trêng vµ Ng©n hµng cã n¨ng lùc ®Ó lµm gi¶m
®Õn møc thÊp nhÊt nh÷ng sai lÖch ®ã.
3.2 T¹o ph¬ng tiÖn thanh to¸n
TiÒn-Vµng cã mét chøc n¨ng quan träng lµ lµm ph¬ng tiÖn thanh to¸n
trong trao ®æi mua b¸n hµng hãa, dÞch vô, song khi nÒn s¶n xuÊt ph¸t triÓn
cao h¬n, lîng ph©n phèi qua l¹i ngµy cµng nhiÒu th× trong thanh to¸n b»ng
tiÒn mÆt, vµng gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ Ng©n hµng ®· t¹o ph¬ng tiÖn thanh
to¸n khi ph¸t hµnh giÊy nhËn nî cho kh¸ch hµng, vµ víi nh÷ng u ®iÓm
nhÊt ®Þnh nã ®· trë thµnh ph¬ng tiÖn thanh to¸n réng r·i ®îc nhiÒu ngêi
chÊp nhËn. Ngoµi ra giÊy nhËn nî ®ã cßn ®îc thay thÕ tiÒn kim lo¹i lµm
ph¬ng tiÖn lu th«ng, ph¬ng tiÖn cÊt tr÷, nã trë thµnh tiÒn giÊy.
Ngµy nay giÊy nhËn nî ®· ®îc ph¸t triÓn díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c
nhau nh: SÐc, kú phiÕu... ®· gióp cho viÖc thanh to¸n ®îc diÔn ra nhanh
gän vµ cã hiÖu qu¶ h¬n.
3.3 Trung gian thanh to¸n:
Ng©n hµng trë thµnh trung gian thanh to¸n lín nhÊt hiÖn nay ë hÇu hÕt
c¸c quèc gia. Thay mÆt cho kh¸ch hµng, Ng©n hµng thùc hiÖn thanh to¸n
gi¸ trÞ hµng hãa vµ dÞch vô, ®Ó viÖc thanh to¸n nhanh chãng thuËn tiÖn vµ
tiÕt kiÖm chi phÝ, Ng©n hµng ®a ra cho kh¸ch hµng nhiÒu h×nh thøc thanh
to¸n nh thanh to¸n b»ng Sec, ñy nhiÖm chi, nhê thu... Cung cÊp m¹ng líi
thanh to¸n ®iÖn tö, kÕt nèi c¸c quü vµ cung cÊp tiÒn giÊy khi kh¸ch hµng
cÇn. C¸c Ng©n hµng cßn thùc hiÖn thanh to¸n bï trõ víi nhau th«ng qua
7
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
Ng©n hµng trung ¬ng hoÆc th«ng qua c¸c trung t©m thanh to¸n, c«ng nghÖ
thanh to¸n qua Ng©n hµng cµng ®¹t hiÖu qu¶ cao khi qui m« sö dông c«ng
nghÖ ®ã cµng ®îc më réng. NhiÒu h×nh thøc thanh to¸n ®îc chuÈn hãa
gãp phÇn t¹o tÝnh thèng nhÊt trong thanh to¸n kh«ng chØ gi÷a c¸c ng©n
hµng trong mét quèc gia mµ cßn gi÷a c¸c Ng©n hµng trªn toµn thÕ giíi. Víi
c¸c trung t©m thanh to¸n quèc tÕ ®îc thiÕt lËp ®· lµm t¨ng hiÖu qu¶ cña
thanh to¸n qua Ng©n hµng, biÕn Ng©n hµng trë thµnh trung t©m thanh to¸n
quan träng vµ cã hiÖu qu¶, phôc vô ®¾c lùc cho nÒn kinh tÕ toµn cÇu.
4. Vai trß cña Ng©n hµng th¬ng m¹i:
KÓ tõ khi h×nh thµnh nªn hÖ thèng Ng©n hµng hai cÊp: Ng©n hµng
trung ¬ng vµ Ng©n hµng th¬ng m¹i, trong ®ã c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i
thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh vÒ tiÒn tÖ vµ ngµy cµng ®îc më réng c¶ vÒ
sè lîng còng nh chÊt lîng ®· ®¸p øng ngµy mét tèt h¬n nhu cÇu vèn vµ
dÞch vô Ng©n hµng cho nÒn kinh tÕ. Bªn c¹nh ®ã ngµnh Ng©n hµng cßn cã
®ãng gãp lín cho ng©n s¸ch Nhµ níc th«ng qua viÖc thùc hiÖn nghÜa vô
thuÕ vµ lîi nhuËn cho ng©n s¸ch Nhµ níc mçi n¨m hµng tû ®ång, b»ng
nguån quü phóc lîi vµ sù ®ãng gãp cña c¸n bé, c«ng nh©n viªn, ngµnh
Ng©n hµng cßn tham gia ®ãng gãp nhiÒu ho¹t ®éng x· héi kh¸c nh: xãa
®ãi gi¶m nghÌo, ñng hé quü tõ thiÖn, kh¾c phôc hËu qu¶ thiªn tai... VÒ mÆt
qu¶n lý Nhµ níc vÒ tiÒn tÖ còng kh«ng ngõng ®îc hoµn thiÖn, viÖc ®iÒu
hµnh c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ
níc ®îc ¸p dông ngµy cµng cã hiÖu qu¶. Nh÷ng thay ®æi ®ã ®· gãp phÇn
®¸ng kÓ vµo ®Èy lïi vµ kiÓm so¸t l¹m ph¸t phi m· tõ møc ba con sè xuèng
(æn ®Þnh) cßn díi 10% nh÷ng n¨m gÇn ®©y, t¹o m«i trêng vÜ m« thuËn lîi
cho t¨ng trëng kinh tÕ víi tèc ®é cao, ®a ®Êt níc vµo mét thËp kû ph¸t
triÓn nhanh vµ t¬ng ®èi æn ®Þnh. Ho¹t ®éng ®èi ngo¹i vµ hîp t¸c quèc tÕ
cña hÖ thèng Ng©n hµng còng kh«ng ngõng ph¸t triÓn, gióp khai th¸c ®îc
nguån vèn ®¸ng kÓ tõ níc ngoµi cho ph¸t triÓn ®Êt níc. §Õn nay quan hÖ
song ph¬ng vÒ hîp t¸c Ng©n hµng gi÷a ViÖt nam víi c¸c níc kh«ng
ngõng ph¸t triÓn vµ më réng, hiÖn nay hÖ thèng Ng©n hµng ViÖt nam ®· cã
quan hÖ giao dÞch víi trªn 2000 Ng©n hµng vµ tæ chøc tµi chÝnh cña h¬n
100 quèc gia trªn thÕ giíi.
8
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
II. C¸c ho¹t ®éng c¬ b¶n cña Ng©n hµng th¬ng m¹i:
1. Huy ®éng vèn:
Ban ®Çu, c¸c Ng©n hµng ®· dïng vèn tù cã ®Ó tµi trî cho ho¹t ®éng cña
m×nh, song ®iÒu ®ã kh«ng kÐo dµi vµ ho¹t ®éng cho vay t¹o nªn lîi nhuËn
lín cho Ng©n hµng, do vËy c¸c Ng©n hµng ®Òu t×m c¸ch më réng thu hót
tiÒn göi ®Ó tËp trung ®îc nh÷ng nguån vèn lín cho kinh doanh. C¸c h×nh
thøc huy ®éng vèn ngµy cµng phong phó, c¸c lo¹i h×nh tiÒn göi kh¸c nhau
®uîc ®a ra ®· ®¸p øng ®îc tèi ®a nhu cÇu cña kh¸ch hµng: tiÒn göi thanh
to¸n, tiÒn göi phi giao dÞch…
Trong ®ã mçi lo¹i h×nh tiÒn göi l¹i ®ãng nh÷ng vai trß kh¸c nhau ®èi
víi vèn cña Ng©n hµng, tiÒn göi thanh to¸n t¹o ra sù thuËn tiÖn trong giao
dÞch cho c¸c kh¸ch hµng, song ®èi víi Ng©n hµng ®©y lµ nguån vèn cã chi
phÝ thÊp nhÊt vµ mÆt kh¸c lo¹i tiÒn göi nµy lu«n biÕn ®éng. TiÒn göi phi
giao dÞch gåm hai lo¹i chÝnh: tµi kho¶n tiÕt kiÖm vµ tiÒn göi kú h¹n, lo¹i
tiÒn göi phi giao dÞch cã qui m« lín, æn ®Þnh song ph¶i chÞu møc chi phÝ
cao h¬n tiÒn göi cã thÓ ph¸t SÐc. Trong sù c¹nh tranh gi÷a c¸c Ng©n hµng
th¬ng m¹i, nh÷ng thay ®æi trong tõng lo¹i h×nh tiÒn göi ngµy cµng gióp
cho ng©n hµng dÔ dµng tiÕp cËn h¬n víi c¸c kho¶n tiÒn nhµn rçi trong d©n
c h¬n.
Ngoµi nhËn tiÒn göi ra, c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i cßn huy ®éng vèn
b»ng c¸ch ®i vay. Nguån vèn ®Ó vay cã thÓ tõ Ng©n hµng trung ¬ng, tõ c¸c
ng©n hµng th¬ng m¹i kh¸c vµ tõ c¸c c«ng ty ... §©y lµ nh÷ng kho¶n vay cã
sè lîng lín, víi thêi gian nhanh chãng vµ ngµy nay nhiÒu khi cßn t¹o ra sù
thuËn lîi trong thanh to¸n. Tuy nhiªn, ®Ó vay ®îc th× c¸c Ng©n hµng ph¶i
tr¶i qua nhiÒu thñ tôc khã kh¨n, chÞu møc chi phÝ cao vµ bÞ h¹n chÕ ë møc
giíi h¹n nhÊt ®Þnh.
Nh×n chung, cã nhiÒu ph¬ng thøc ®Ó c¸c Ng©n hµng cã thÓ huy ®éng
®îc vèn, song cÇn c©n nh¾c ®Ó cã mét c¬ cÊu vèn hîp lý ®Ó ®¶m b¶o hiÖu
qu¶ cña tõng ®ång vèn, kh«ng nªn l·ng phÝ g©y tæn thÊt cho Ng©n hµng.
Ngoµi ra, c¸c Ng©n hµng còng nªn híng sang c¸c thÞ trêng kh¸c nh thÞ
trêng chøng kho¸n ( thÞ trêng tËp trung vµ phi tËp trung) ®Ó cã qui m« lín
h¬n cho m×nh.
9
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
2. Sö dông vèn:
§ång tiÒn ®· cã trong tay mµ kh«ng sö dông sÏ lµ nh÷ng ®ång tiÒn
chÕt, c¸c Ng©n hµng thu ®îc lîi nhuËn chñ yÕu b»ng c¸ch cho vay. §©y lµ
nh÷ng kho¶n tiÒn cã tÝnh thanh kho¶n thÊp so víi c¸c tµi kho¶n kh¸c vµ x¸c
suÊt vì nî còng cao h¬n nhng mÆt kh¸c lîi nhuËn mµ Ng©n hµng th¬ng
m¹i thu ®îc còng nhiÒu h¬n. Cho vay còng bao gåm nhiÒu lo¹i: lín nhÊt lµ
c¸c mãn tiÒn cho vay th¬ng m¹i, ban ®Çu chØ lµ h×nh thøc chiÕt khÊu
th¬ng phiÕu sau ®ã lµ chuyÓn sang cho c¸c kh¸ch hµng vay trùc tiÕp ®Ó hä
cã vèn mua hµng dù tr÷, x©y dùng thªm c¬ së h¹ tÇng... nh»m më réng s¶n
xuÊt, kinh doanh.
Thø hai lµ cho vay tiªu dïng ®· trë thµnh mét lo¹i t¨ng trëng nhanh
nhÊt ë c¸c níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. C¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i còng
thùc hiÖn c¸c mãn cho vay gi÷a c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i víi nhau nhng
thêng lµ c¸c mãn tiÒn cho vay ng¾n h¹n ®îc thùc hiÖn th«ng qua thÞ
trêng liªn Ng©n hµng.
Ngoµi ho¹t ®éng cho vay ra, c¸c Ng©n hµng cßn ®Çu t vèn vµo viÖc mua
chøng kho¸n (cña chÝnh phñ, cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng, cña doanh nghiÖp...),
lîi nhuËn cña c¸c chøng kho¸n nµy thêng æn ®Þnh, song víi thêi gian dµi vµ
®ßi hái ph¶i cã sù c©n nh¾c tÝnh to¸n kü lìng ®Ó tr¸nh nh÷ng rñi ro.
3. Lµ trung gian tµi chÝnh
Cung cÊp c¸c tiÖn Ých cho kh¸ch hµng lu«n lµ môc tiªu cña mçi Ng©n
hµng, b¾t ®Çu tõ viÖc gi÷ hé tiÒn ngµy nay c¸c dÞch vô ®· ph¸t triÓn vît bËc
c¶ vÒ sè lîng, chÊt lîng, ®¸p øng tèt h¬n cho kh¸ch hµng.
3.1 Mua b¸n ngo¹i tÖ:
§©y lµ mét trong nh÷ng lo¹i dÞch vô ®Çu tiªn ®îc thùc hiÖn, mét
Ng©n hµng ®øng ra mua b¸n mét lo¹i tiÒn nµy lÊy mét lo¹i tiÒn kh¸c vµ
hëng phÝ dÞch vô. Víi mét thÕ giíi ®ang ph¸t triÓn ngµy cµng nhiÒu h¬n vÒ
ngo¹i th¬ng th× yªu cÇu trao ®æi, mua b¸n ngo¹i tÖ t¨ng ®ßi hái Ng©n hµng
ph¶i chó träng thÝch hîp. Nhng ®©y lµ lo¹i ho¹t ®éng cã møc ®é rñi ro cao
vµ yªu cÇu tr×nh ®é chuyªn m«n cao, do vËy chØ c¸c Ng©n hµng lín míi cã
kh¶ n¨ng ®Ó thùc hiÖn.
10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
3.2 Cung cÊp c¸c dÞch vô ñy th¸c vµ t vÊn:
Do ho¹t ®éng trong lÜnhvùc tµi chÝnh c¸c ng©n hµng cã rÊt nhiÒu
chuyªn gia vÒ qu¶n lý tµi chÝnh nªn ®· cã nhiÒu c¸ nh©n vµ doanh nghiÖp
nhê Ng©n hµng qu¶n lý tµi s¶n vµ qu¶n lý ho¹t ®éng tµi chÝnh hé m×nh.
DÞch vô ñy th¸c ph¸t triÓn rÊt cao: DÞch vô ñy th¸c vay hé, ñy th¸c vay hé,
ñy th¸c ®Çu t... Ng©n hµng cßn s½n sµng t vÊn vÒ ®Çu t, qu¶n lý tµi chÝnh,
thµnh lËp, mua b¸n, s¸p lËp doanh nghiÖp... ®Ó nh»m gi¶m rñi ro cho kh¸ch
hµng.
3.3. Cho thuª thiÕt bÞ trung vµ dµi h¹n
DÞch vô cña Ng©n hµng ®îc më réng h¬n n÷a, Ng©n hµng cho kh¸ch
hµng thuª c¸c m¸y mãc, thiÕt bÞ cÇn thiÕt th«ng qua hîp ®ång thuª mua.
§©y lµ mét lo¹i h×nh kinh doanh míi cña Ng©n hµng trong ®ã Ng©n hµng
mua thiÕt bÞ råi cho thuª. Do ®ã cho thuª cña Ng©n hµng còng cã nhiÒu
®iÓm gièng víi cho vay nªn dîc xÕp vµo tÝn dông trung vµ dµi nhng cã u
®iÓm lµ nÕu sau thêi h¹n thuª kh¸ch hµng cã thÓ thuª tiÕp hoÆc mua l¹i víi
gi¸ u ®·i, nªn hiÖn nay dÞch vô nµy ®ang ®îc më réng.
3.4. Cung cÊp c¸c tµi kho¶n giao dÞch vµ thùc hiÖn thanh to¸n
Ngµy nay ngoµi viÖc göi tiÒn vµo ng©n hµng, c¸c doanh nh©n cßn ph¶i
thùc hiÖn viÖc chi tr¶ cho kh¸ch hµng cña hä vµ nÕu thanh to¸n trùc tiÕp sÏ
gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ tæn thÊt nhiÒu h¬n. H×nh thøc thanh to¸n qua Ng©n
hµng ®· më ®Çu cho viÖc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. DÞch vô nµy cã
rÊt nhiÒu tiÖn Ých: an toµn, nhanh chãng, chÝnh x¸c, gi¶m chi phÝ... ®· gãp
phÇn rót ng¾n thêi gian kinh doanh vµ cµng khuyÕn kÝch hä göi tiÒn vµo
Ng©n hµng ®Ó nhê ng©n hµng thanh to¸n hé. Tõ ®ã h×nh thµnh nªn mét
dÞch vô míi rÊt quan träng: tµi kho¶n tiÒn göi giao dÞch, ®©y còng ®îc xem
lµ mét trong nh÷ng bíc quan träng nhÊt cña c«ng nghÖ Ng©n hµng. Cïng
víi sù bïng næ cña c«ng nghÖ th«ng tin, h×nh thøc thanh to¸n liªn Ng©n
hµng ®· ph¸t triÓn lªn mét bËc cao vµ th«ng dông h¬n vµ còng cã nhiÒu thÓ
thøc thanh to¸n míi xuÊt hiÖn: ñy nhiÖm chi, nhê thu, thanh to¸n b»ng thÎ...
3.5 DÞch vô m«i giíi ®Çu t chøng kho¸n
ThÞ trêng chømg kho¸n lµ h×nh thøc ph¸t triÓn cao cña thÞ trêng tµi
chÝnh, tham gia vµo ®ã ®ßi hái ngêi ®Çu t ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n vµ
ph¶i dù tÝnh ®îc nh÷ng rñi ro thêng rÊt cao cña chøng kho¸n. §ßi hái
11
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
kh«ng ph¶i ai còng cã vµ ai còng ®¸p øng ®ñ, vËy nªn c¸c Ng©n hµng trong
qu¸ tr×nh phÊn ®Êu ®Ó cung cÊp ®ñ c¸c dÞch vô tµi chÝnh ®Ó tháa m·n mäi
nhu cÇu cña kh¸ch hµng ®· b¾t ®Çu b¸n c¸c dÞch vô m«i giíi chøng kho¸n.
3.6 DÞch vô b¶o hiÓm, b¶o l·nh:
Do Ng©n hµng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cho mét kh¸ch hµng lµ rÊt lín
vµ l¹i n¾m gi÷ tiÒn göi cña kh¸ch hµng nªn rÊt cã uy tÝn trong viÖc b¶o l·nh
cho kh¸ch hµng. GÇn ®©y, nghiÖp vô b¶o l·nh cña Ng©n hµng ngµy cµng ®a
d¹ng vµ ph¸t triÓn m¹nh, Ng©n hµng thêng b¶o l·nh ®Ó kh¸ch hµng cã thÓ
mua chÞu hµng hãa, thiÕt bÞ, ph¸t hµnh chøng kho¸n, vay tÝn dông...
Còng tõ sù uy tÝn mµ tõ l©u nay Ng©n hµng ®· b¸n b¶o hiÓm cho kh¸ch
hµng, ®iÒu ®ã ®¶m b¶o viÖc hoµn tr¶ nÕu kh¸ch hµng gÆp rñi ro. Thêng th×
Ng©n hµng hay kÕt hîp víi h×nh thøc tiÕt kiÖm (nh©n thä) ®Ó ®¶m b¶o cho
kh¸ch hµng c¸c h×nh thøc tiÕt kiÖm b×nh thêng.
3.7 Qu¶n lý ng©n quü:
C¸c c¸ nh©n vµ doanh nghiÖp ®Ó ®¶m b¶o møc lîi nhuËn vµ ®é an toµn
cao nhÊt cã thÓ cña m×nh do vËy hä ®· nhê c¸c Ng©n hµng gi÷ hé tiÒn vµ do
cã kinh nghiÖm l©u n¨m trong viÖc qu¶n lý ng©n quü vµ kh¶ n¨ng trong viÖc
thu ng©n s¸ch nªn nhiÒu Ng©n hµng ®· cung cÊp dÞch vô qu¶n lý ng©n quü.
Trong ®ã, ng©n hµng sÏ qu¶n lý viÖc thu chi cho mét c«ng ty kinh doanh vµ
tiÕn hµnh ®Çu t phÇn thÆng d t¹m thêi cña c¸c doanh nghiÖp vµo c¸c
chøng kho¸n sinh lêi vµ tÝn dông ng¾n h¹n ®Ó thu lîi nhuËn cho c«ng ty.
3.8 Tµi trî c¸c ho¹t ®éng cña chÝnh phñ
Víi kh¶ n¨ng tÝch tô vµ tËp trung mét khèi lîng lín tiÒn vèn cña c¸c
ng©n hµng vµ do nhu cÇu chi tiªu lín vµ cÊp b¸ch, trong khi thu kh«ng ®ñ
cña chÝnh phñ nªn chÝnh phñ c¸c níc ®Òu lu«n muèn tiÕp cËn víi c¸c
kho¶n cho vay cña ng©n hµng. Ngµy nay, v× chÝnh phñ cã quyÒn cÊp giÊy
phÐp ho¹t ®éng vµ thùc hiÖn kiÓm so¸t Ng©n hµng nªn khi ®ã c¸c ng©n
hµng ph¶i cam kÕt thùc hiÖn ë mét møc ®é nµo ®ã cho nh÷ng chÝnh s¸ch
cña chÝnh phñ vµ tµi trî cho chÝnh phñ (mua tr¸i phiÕu chÝnh phñ víi mét tû
lÖ nhÊt ®Þnh hoÆc cho vay u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp cña chÝnh phñ). Nh
vËy, ngµy nay vèi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña
nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, c¸c Ng©n hµng ngµy cµng cung
cÊp nhiÒu h¬n c¸c dÞch vô vÒ tµi chÝnh ®¸p øng cho nhu cÇu ®ang t¨ng cña
12
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
kh¸ch hµng. NhiÒu lo¹i h×nh míi cã chÊt lîng h¬n ®îc cung cÊp ®· gióp
ng©n hµng t¹o sù thuËn tiÖn trong giao dÞch, n©ng cao søc c¹nh tranh gi÷a
c¸c Ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh kh¸c, t¨ng thu nhËp cho m×nh.
III. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Ng©n
hµng.
1. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh lêi trong ho¹t ®éng ng©n
hµng:
C¸c chØ tiªu quan träng nhÊt ®o lêng kh¶ n¨ng sinh lêi cña ng©n hµng
®îc sö dông hiÖn nay gåm : Tû lÖ thu nhËp trªn vèn chñ së h÷u ( ROE),
lÖ thu nhËp trªn tæng tµi s¶n tû (ROA), tû lÖ thu nhËp l·i cËn biªn (NIM),
tû lÖ thu nhËp ngoµi l·i cËn biªn, tû lÖ thu nhËp ho¹t ®éng cËn biªn…
ROE = Error!
ROA = Error!
NIM = Error!
Tû lÖ thu nhËp ngoµi l·i cËn biªn = Error!
Tû lÖ thu nhËp ho¹t ®éng cËn biªn = Error!
Gièng nh tÊt c¶ c¸c chØ sè tµi chÝnh kh¸c, mçi tû lÖ ®o lêng kh¶
n¨ng sinh lêi ®îc sö dông trong tõng trêng hîp kh¸c nhau vµ ph¶n ¸nh
nh÷ng ý nghÜa kh«ng kh¸c nhau ®¸ng kÓ. ROA lµ mét th«ng sè chñ yÕu vÒ
tÝnh hiÖu qu¶ qu¶n lý, nã chØ ra kh¶ n¨ng cña héi ®ång qu¶n trÞ ng©n hµng
trong qu¸ tr×nh chuyÓn tµi s¶n cña ng©n hµng thµnh thu nhËp rßng. Ngîc
l¹i, ROE lµ mét chØ tiªu ®o lêng tû lÖ thu nhËp cho c¸c cæ ®«ng cña ng©n
hµng, nã thÓ hiÖn thu nhËp mµ c¸c cæ ®«ng nhËn ®îc tõ viÖc ®Çu t vµo
ng©n hµng .
Tû lÖ thu nhËp ho¹t ®éng cËn biªn, tû lÖ thu nhËp l·i cËn biªn vµ tû lÖ
thu nhËp ngoµi l·i cËn biªn lµ c¸c thíc ®o tÝnh hiÖu qu¶ còng nh kh¶ n¨ng
sinh lêi. Chóng chØ ra n¨ng lùc cña héi ®ång qu¶n trÞ vµ nh©n viªn nh©n
hµng trong viÖc duy tr× sù t¨ng trëng cña c¸c nguån thu (chñ yÕu lµ thu tõ
c¸c kho¶n cho vay, ®Çu t vµ phÝ dÞch vô) so víi møc t¨ng cña chi phÝ (chñ
yÕu lµ chi phÝ tr¶ l·i cho tiÒn göi, nh÷ng kho¶n vay trªn thÞ trêng tiÒn tÖ
tiÒn l¬ng nh©n viªn vµ phóc lîi). Tû lÖ thu nhËp l·i cËn biªn ®o lêng møc
13
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
chªnh lÖch gi÷a thu tõ l·i vµ chi phÝ tr¶ l·i mµ ng©n hµng cã thÓ ®¹t ®îc
th«ng qua ho¹t ®éng kiÓm so¸t chÆt chÏ tµi s¶n sinh lßi vµ theo ®uæic¸c
nguån vèn cã chi phÝ thÊp nhÊt. Tr¸i l¹i, tû lÖ thu nhËp ngoµi l·i cËn biªn ®o
lêng møc chªnh lÖch gi÷a nguån thu ngoµi l·i, chñ yÕu lµ nguån thuphÝ tõ
c¸c dÞch vô víi c¸c chi phÝ ngoµi l·i mµ ng©n hµng ph¶i chÞu (gåm tiÒn
l¬ng, chi phÝ söa ch÷a, b¶o hµnh thiÕt bÞ, vµ chi phÝ tæn thÊt tÝn dông). §èi
vãi hÇu hÕt c¸c ng©n hµng, chªnh lÖch ngoµi l·i thêng lµ ©m, chi phÝ ngoµi
l·i nh×n chung vît qu¸ thu tõ phÝ, mÆc dï tû lÖ thu tõ phÝ trong tæng c¸c
nguån thu cña ng©n hµng ®· t¨ng rÊt nhanh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y.
Mét biÖn ph¸p ®o lêng hiÖu qu¶ chØ tiªu thu nhËp truyÒn thèng kh¸c
mµ c¸c nhµ qu¶n lý sö dông ®iÒu hµnh ng©n hµng lµ chªnh lÖch l·i suÊt
b×nh qu©n ( hay chªnh lÖch l·i suÊt ®Çu vµo vµ ®Çu ra), ®îc tÝnh nh sau :
Chªnh lÖch; l·i suÊt b×nh qu©n = Error! - Error!
ChØ tiªu nµy ®o lêng hiÖu qu¶ ®èi vèi ho¹t ®éng trung gian cña ng©n
hµng trong qu¸ tr×nh huy ®éng vèn vµ cho vay, ®ång thåi nã còng ®o lêng
cêng ®é c¹nh tranh trong thÞ trêng cña ng©n hµng. Sù c¹nh tranh gay g¾t
cã xu híng thu hÑp møc chªnh lÖch l·i suÊt b×nh qu©n.
Mét thíc ®o kh¶ n¨ng sinh lîi kh¸c lµ tû lÖ hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n
cè ®Þnh:
Tû lÖ hiÖu suÊt; sö dông tµi s¶n cè ®Þnh = Error!
= Error! + Error!
Khi c¹nh tranh trªn thÞ trêng tÝn dông gia t¨ng vµ c¸c kho¶n cho vay
kÐm chÊt lîng ngµy cµng nhiÒu th× mét sè lín c¸c ng©n hµng ®· chó träng
vµo viÖc t¨ng nguån thu ngoµi l·i. Nh÷ng kho¶n phÝ nµy cñng cè tæng
nguån thu, gióp t¨ng thu nhËp rßng cho cæ ®«ng cña ng©n hµng. Ngµy nay
c¸c nhµ qu¶n lý ng©n hµng còng ®ang nç lùc h¹n chÕ tû träng tµi s¶n kh«ng
sinh lêi (tiÒn mÆt, tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n v« h×nh) trong tæng tµi s¶n.
Ngoµi nh÷ng chØ tiªu trªn cßn cã c¸c chØ tiªu kh¸cnh: thu nhËp cËn
biªn tríc nh÷ng giao dÞch ®Æc biÖt (NRST), tû lÖ tµi s¶n sinh lêi, tû lÖ sinh
lêi ho¹t ®éng (NPM), tû lÖ hiÖu qu¶ s dông tµi s¶n (AU)… Mçi chØ tiªu
ph¶n ¸nh mét khÝa c¹nh, c¸c nhµ qu¶n lý cã thÓ vËn dông trong nh÷ng
trêng hîp riªng cho phï hîp.
14
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
2. Nhãm c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh rñi ro
Nî cã vÊn ®Ò/d nî
Nî qu¸ h¹n/D nî
Nî qu¸ h¹n /vèn cña chñ
Ng©n quü/Nguån ng¾n h¹n
Tµi s¶n nh¹y c¶m/Nguån vèn nh¹y c¶m
Nî/vèn cña chñ
C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh rñi ro (rñi ro tÝn dông, rñi ro thanh kho¶n, rñi ro
l·i suÊt…) bæ sung cho c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh sinh lêi nh»m ph¶n ¸nh ®Çy
®ñ kÕt qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng trong mét thêi kú. NÕu ng©n hµng
theo ®uæi c¸c kho¶n ®Çu t m¹o hiÓm, cã thÓ tû lÖ sinh lêi hiÖn t¹i sÏ cao
h¬n. Tuy nhiªn, nÕu tæn thÊt x¶y ra (thêng qua mét thêi gian nhÊt ®Þnh),
sinh lêi cña ng©n hµng sÏ gi¶m sót, thËm chÝ cã thÓ ng©n hµng sÏ bÞ ph¸
s¶n. Do vËy, thêi kú nµy rñi ro cao cã thÓ g©y ra tæn thÊt k× sau, lµm gi¶m
kh¶ n¨ng sinh lêi k× sau. Tû lÖ Nî/Vèn cña chñ cµng cao, tû lÖ sinh lêi ROE
cµng lín, song kh¶ n¨ng chèng ®ì víi ng÷ng tæn thÊt cña ng©n hµng cµng
kÐm. Tû lÖ Tµi s¶n nh¹y c¶m/Nguån vèn nh¹y c¶m ph¶n ¸nh rñi ro l·i suÊt
khi l·i sÊt thay ®æi theo híng bÊt lîi cho ng©n hµng.Tuy nhiªn, khi l·i suÊt
thay ®æi theo híng cã lîi hoÆc kh«ng thay ®æi, thu nhËp cña ng©n hµng sÏ
gia t¨ng.
3. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh chÊt lîng tÝn dông
§iÓn h×nh cña ho¹t ®éng trong ng©n hµng lµ ho¹t ®éng tÝn dông, chÊt
lîng tÝn dông chÞu ¶nh hëng cña nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau vµ lµ mét chØ
tiªu tæng hîp ph¶n ¸nh møc ®é thÝch nghi cña Ng©n hµng th¬ng m¹i víi sù
thay ®æi cña m«i trêng bªn ngoµi, nã thÓ hiÖn søc m¹nh cña mét ng©n
hµng trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh ®Ó tån t¹i.
ChÊt lîng tÝn dông ®îc ®¸nh gi¸ theo mét sè chØ tiªu c¬ b¶n, võa cã chØ
tiªu mang tÝnh ®Þnh tÝnh l¹i võa cã chØ tiªu mang tÝnh ®Þnh lîng. Nhng hiÖn
nay ë níc ta viÖc qui ®Þnh tiªu chuÈn cho c¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh rÊt khã do nã
chØ mang tÝnh t¬ng ®èi. V× vËy, nÕu xÐt vÒ b¶n chÊt vµ yªu cÇu ®èi víi mét
ng©n hµng tríc m¾t cÇn quy ®Þnh hÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn
dông cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i theo c¸c chØ tiªu sau :
15
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
3.1. Tû lÖ nî qu¸ h¹n:
Tû lÖ nî qu¸ h¹n lµ tû lÖ phÇn tr¨m gi÷a nî qu¸ h¹n vµ tæng d nî cña
ng©n hµng th¬ng m¹i ë mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh, thêng lµ cuèi th¸ng,
cuèi quý, cuèi n¨m.
XÐt vÒ mÆt b¶n chÊt, tÝn dông lµ sù hoµn tr¶, do ®ã tÝnh an toµn (kh¶
n¨ng hoµn tr¶ cña ngêi vay) lµ yÕu tè quan träng bËc nhÊt ®Ó cÊu thµnh
chÊt lîng tÝn dông. Khi mét kho¶n vay kh«ng ®îc hoµn tr¶ ®óng hÑn nh
®· cam kÕt mµ kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng th× nã ®· vi ph¹m nguyªn t¾c tÝn
dông quan träng nhÊt cña ng©n hµng vµ nã bÞ chuyÓn sang nî qu¸ h¹n víi
l·i suÊt cao h¬n l·i suÊt b×nh thêng (1,5 lÇn).
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh lµ
kh¸ch quan, do ®ã nî qu¸ h¹n cña ng©n hµng th¬ng m¹i lµ tÊt yÕu. Song,
nÕu mét ng©n hµng th¬ng m¹i cã nhiÒu kho¶n nî qu¸ h¹n sÏ gÆp nhiÒu
khã kh¨n trong kinh doanh v× sÏ cã nguy c¬ mÊt vèn, mÊt kh¶ n¨ng thanh
to¸n vµ gi¶m thu nhËp. Ng©n hµng th¬ng m¹i nµo cã tû lÖ nî qu¸ h¹n cao
sÏ bÞ ®¸nh gi¸ lµ cã chÊt lîng tÝn dông thÊp. §©y lµ chØ tiªu hiÖn nay
thêng ®îc sö dông khi ph©n tÝch ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông cña ng©n
hµng th¬ng m¹i .
3.2. C¬ cÊu vèn ®Çu t:
Mét trong c¸c chØ tiªu khi xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông
cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i lµ chØ tiªu c¬ cÊu vèn ®Çu t. ViÖc ph©n tÝch
c¬ cÊu vèn ®Çu t chÝnh lµ viÖc xem xÐt ®¸nh gi¸ tû träng cho vay ®· phï
hîp víi kh¶ n¨ng ®¸p øng cña b¶n th©n ng©n hµng còng nh ®ßi hái vÒ vèn
cña nÒn kinh tÕ cha. Trªn c¬ së ®ã, c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i cã thÓ
quyÕt ®Þnh quy m«, tû träng ®Çu t vµo c¸c lÜnh vùc mét c¸ch hîp lý ®Ó võa
b¶o ®¶m an toµn vèn cho vay võa cã thÓ thu lîi nhuËn cao nhÊt.
3.3. Tû lÖ thanh to¸n nî do b¸n tµi s¶n cña ngêi vay.
NÕu xÐt vÒ b¶n chÊt tÝn dông, th× nguån tr¶ nî cho ng©n hµng cña
ngêi vay vÒ nguyªn t¾c lµ ®îc trÝch ra tõ phÇn thu nhËp do ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh cña kh¸ch hµng. Tuy vËy, cã nhiÒu trêng hîp do sö dông
vèn kÐm hiÖu qu¶, bÞ mÊt vèn (s¶n xuÊt kinh doanh thua lç, ph¸ s¶n...) nªn
ngêi vay ph¶i b¸n tµi s¶n (cã thÓ tù nguyÖn hoÆc b¾t buéc) ®Ó tr¶ nî ng©n
hµng. Sè tiÒn b¸n tµi s¶n cã thÓ ®ñ ®Ó tr¶ nî, nhng còng cã thÓ chØ tr¶ ®îc
16
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
mét phÇn nî vay, song trong trêng hîp nµo th× vÉn cã thÓ ®¸nh gi¸ lµ chÊt
lîng tÝn dông thÊp. C«ng thøc tÝnh tû lÖ nµy cã thÓ ®îc x¸c nh sau:
Tû lÖ thanh to¸n do; b¸n tµi s¶n cña ngêi vay = Error! x 100%
Tû lÖ nµy ®îc c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i tÝnh theo ®Þnh kú ( th¸ng,
quý, n¨m) sè thu nî do b¸n tµi s¶n cã thÓ thèng kª theo b¸o c¸o cña tÝn
dông.
3.4. ChØ tiªu vßng quay vèn tÝn dông.
§©y lµ mét chØ tiªu thêng ®îc c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i tÝnh to¸n
hµng n¨m ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tæ chøc qu¶n lý vèn tÝn dông vµ chÊt lîng
tÝn dông trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng, gi¶i quyÕt hîp lý gi÷a
ba lîi Ých: Nhµ níc, kh¸ch hµng vµ ng©n hµng.
C«ng thøc tÝnh vßng quay vèn tÝn dông ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
Vßng quay cña vèn tÝn dông = Error!
HÖ sè nµy ph¶n ¸nh sè vßng chu chuyÓn cña vèn tÝn dông (thêng lµ
mét n¨m). HÖ sè nµy cµng t¨ng ph¶n ¸nh t×nh h×nh tæ chøc qu¶n lý vèn tÝn
dông cµng tèt, chÊt lîng tÝn dông cµng cao.
3.5. Ph©n lo¹i tµi s¶n “Cã”.
Trong thùc tÕ, viÖc xem xÐt ph©n lo¹i tµi s¶n “Cã” thêng ®îc c¸c
ng©n hµng th¬ng m¹i rÊt chó ý quan t©m. Tµi s¶n “Cã”cña ng©n hµng lµ
kÕt qu¶ cña viÖc sö dông vèn cña ng©n hµng ®ã, nh÷ng tµi s¶n “Cã” ®em l¹i
thu nhËp, tøc lµ tµi s¶n thu ®îc l·i, gióp cho ng©n hµng t¹o lîi nhuËn.
VÒ c¬ cÊu tµi s¶n “Cã” gåm mét sè lo¹i tµi s¶n sau: tiÒn mÆt, tiÒn göi ë
ng©n hµng kh¸c, c¸c chøng kho¸n, tiÒn cho vay, nh÷ng tµi s¶n kh¸c...
Môc ®Ých cña viÖc qu¶n lý tµi s¶n “Cã” cña ng©n hµng lµ nh»m ®Ó lµm
cùc ®¹i lîi nhuËn cña m×nh, mét ng©n hµng ph¶i t×m kiÕm nh÷ng lîi tøc cao
nhÊt cã thÓ cã cña vèn cho vay vµ cña chøng kho¸n. §ång thêi gi¶m ®Õn tèi
thiÓu rñi ro vµ chuÈn bÞ ®Çy ®ñ cho tr¹ng th¸i “láng” b»ng c¸ch n¾m gi÷ c¸c
tµi s¶n “láng”.
Ngoµi c¸c chØ tiªu trªn, ng©n hµng Nhµ níc cßn cã thÓ th«ng qua c¸c
v¨n b¶n nghiÖp vô ®Ó quy ®Þnh c¸c chØ tiªu cã tÝnh b¾t buéc ®èi víi c¸c
17
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
ng©n hµng th¬ng m¹i nh: thñ tôc, hå s¬ cho vay, thêi gian tèi ®a ®Ó ra
quyÕt ®Þnh ®èi víi mét kho¶n vay...
Ho¹t ®éng kh¸c cña ng©n hµng th¬ng m¹i lµ huy ®éng vèn, chÊt
lîng cña nguån vèn cã thÓ ®îc ®¸nh gi¸ qua c¸c chØ tiªu: qui m«, c¬ cÊu
cña nguån vèn, møc ®é æn ®Þnh...
C¨n cø vµo c¸c chØ tiªu trªn, hµng quý, n¨m c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i
cã thÓ tù ph©n tÝch ®¸nh gi¸ ®Ó x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña m×nh. Qua
®ã, Ng©n hµng trung ¬ng còng cã c¬ së ®Ó chØ ®¹o Ng©n hµng th¬ng m¹i
n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng trong tõng kh©u, tõng mÆt nghiÖp vô hoÆc cã
c¸c biÖn ph¸p b¾t buéc cô thÓ ®èi víi tõng Ng©n hµng th¬ng m¹i.
18
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Trêng §HKTQD Hµ Néi
Khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh cña
c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ë ViÖt Nam trong nh÷ng
n¨m ®Çu thÕ kû 21.
1. T×nh h×nh kinh tÕ x· héi cña ViÖt Nam:
Nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû 21 ®· ®¸nh dÊu b»ng nhiÒu sù kiÖn lín
trªn thÕ giíi, qu¸ tr×nh suy tho¸i toµn cÇu hiÖn ®ang ë møc xÊu trong hai
thËp kû trë l¹i ®©y. T¨ng trëng thÊp, trong ®ã t¨ng trëng th¬ng m¹i thÕ
giíi còng gi¶m sót nghiªm träng, ®Çu t quèc tÕ chØ ®¹t 760 tû §«- la
(2001) gi¶m 40% so víi n¨m 2000.
T×nh h×nh thÕ giíi víi nh÷ng diÔn biÕn bÊt lîi ®· cã ¶nh hëng kh«ng
nhá tíi môc tiªu t¨ng trëng cña ViÖt nam. Nh÷ng ¶nh hëng nµy ®· phÇn
nµo ®îc gi¶m thiÓu nhê sù æn ®Þnh vÒ kinh tÕ vÜ m« vµ nh÷ng chÝnh s¸ch
®æi míi c¶i thiÖn m«i trêng ®Çu t, vµo n¨m 2001 møc t¨ng trëng ®· lµ
6,8%, chØ sau Trung Quèc, l¹m ph¸t ë møc 0,8% lµ mét sù c¶i thiÖn ®¸ng
kÓ. Sù t¨ng trëng nhanh vµ lín trong ®Çu t cña khu vùc t nh©n do m«i
trêng kinh doanh ®îc c¶i thiÖn tiÕp tôc lµ ®éng lùc t¨ng trëng kinh tÕ.
S¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp ®Òu cã tèc ®é t¨ng cao (14,2%) ®¹t
228,182 tû vµ 145,406 tû t¬ng øng, c¸n c©n thanh to¸n vÉn duy tr× ë møc
thuËn lîi. Bªn c¹nh ®ã c¬ cÊu kinh tÕ còng cã sù chuyÓn dÞch theo híng
tÝch cùc, tû träng c«ng nghiÖp t¨ng trong khi n«ng- l©m nghiÖp, thñy s¶n
gi¶m, khu vùc dÞch vô cã tèc ®é t¨ng thÊp h¬n tèc ®é chung nªn tû träng cã
phÇn gi¶m sót. Trong GDP, tû träng n«ng, l©m vµ thñy s¶n, c«ng nghiÖp
x©y dùng, dÞch vô t¬ng øng lµ 23%, 38%, 39%, c«ng nghiÖp chÕ biÕn
chiÕm 20%. §©y lµ mét trong nh÷ng thíc ®o quan träng cña møc ®é C«ng
nghiÖp hãa ë ViÖt nam.
Nh÷ng thay ®æi vÒ thuÕ thu nhËp c¸ nh©n, l·i suÊt trÇn... ®· gióp c¸c
Ng©n hµng l«i kÐo ®îc rÊt nhiÒu c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi vµ dù ¸n ®Çu t
míi, më réng dù ¸n hiÖn hµnh nªn ®· huy ®éng ®îc nguån vèn lín h¬n
tríc nhiÒu (n¨m 2001 lµ 3 tû §«-la t¨ng 26% so víi n¨m 2000). HiÖp ®Þnh
th¬ng m¹i ViÖt- Mü ®ù¬c ký ngµy 13/7/2000 thùc sù ®¸nh dÊu mét bíc
chuyÓn biÕn míi trong quan hÖ gi÷a hai níc, høa hÑn nhiÒu c¬ héi còng
nh th¸ch thøc lín cho ViÖt nam. Nã võa më ra mét thÞ trêng hµng hãa
còng nh thÞ trêng vèn réng lín ®Çy tiÒm n¨ng nhng ®ång thêi còng buéc
19
nguon tai.lieu . vn