Xem mẫu
- ®Ò c−¬ng «n tËp tèt nghiÖp thpt n¨m 2009 m«n ®Þa lÝ
- X©y dùng chÝnh s¸ch chuyÓn c− phï hîp ®Ó thóc ®Èy sù ph©n bè d©n c−, lao ®éng gi÷a
c¸c vïng.
- X©y dùng quy ho¹ch v chÝnh s¸ch thÝch hîp nh»m ®¸p øng xu thÕ chuyÓn dÞch c¬ cÊu
d©n sè n«ng th«n v th nh thÞ.
- §−a xuÊt khÈu lao ®éng th nh mét ch−¬ng tr×nh lín, cã gi¶i ph¸p m¹nh v chÝnh s¸ch
cô thÓ më réng thÞ tr−êng xuÊt khÈu lao ®éng.
- §Èy m¹nh ®Çu t− ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ë trung du, miÒn nói, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp
n«ng th«n.
LAO §éNG Vµ VIÖC LµM
1. Nguån lao ®éng
- N¨m 2005, d©n sè ho¹t ®éng kinh tÕ cña n−íc ta l 42,53 triÖu ng−êi, chiÕm 51,2%
tæng d©n sè. Mçi n¨m n−íc ta cã thªm kho¶ng mét triÖu lao ®éng.
- Ng−êi lao ®éng cÇn cï, s¸ng t¹o, cã kinh nghiÖm s¶n xuÊt phong phó.
- ChÊt l−îng lao ®éng ng y c ng ®−îc n©ng cao. Sè lao ®éng ® qua ® o t¹o chiÕm
kho¶ng 25% (n¨m 2005).
- So víi yªu cÇu hiÖn nay lùc l−îng lao ®éng cã tr×nh ®Ë«c vÉn cßn Ýt, ®Æc biÖt l ®éi
ngò c¸n bé qu¶n lÝ, c«ng nh©n kÜ thuËt l nh nghÒ cßn thiÕu nhiÒu.
2. C¬ cÊu lao ®éng
a) Theo c¸c ng nh kinh tÕ
+ Khu vùc s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng− nghiÖp thu hót tíi 57,3%, c«ng nghiÖp - x©y dùng
18,2%, dÞch vô 24,5% (n¨m 2005).
+ Sù ph©n c«ng lao ®éng theo ng nh cßn chËm chuyÓn biÕn.
b) Theo th nh phÇn kinh tÕ : lao ®éng ë th nh phÇn kinh tÕ Nh n−íc chiÕm 9,5%, kinh
tÕ ngo i Nh n−íc chiÕm 88,9%, kinh tÕ cã vèn ®Çu t− n−íc ngo i chiÕm 1,6% (n¨m 2005).
c) Theo th nh thÞ v n«ng th«n : lao ®éng th nh thÞ chiÕm 25%, lao ®éng n«ng th«n
chiÕm 75% (n¨m 2005).
3. VÊn ®Ò viÖc l m v h−íng gi¶i quyÕt viÖc l m
- Mçi n¨m cã kho¶ng 1 triÖu chç l m míi. Tuy nhiªn, t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp, thiÕu viÖc
l m vÉn cßn gay g¾t.
- N¨m 2005 :
+ C¶ n−íc : tØ lÖ thÊt nghiÖp : 2,1% ; tØ lÖ thiÕu viÖc l m :8,1%.
+ Th nh thÞ : tØ lÖ thÊt nghiÖp : 5,3% ; tØ lÖ thiÕu viÖc l m : 4,5%.
+ N«ng th«n : tØ lÖ thÊt nghiÖp : 1,1% ; tØ lÖ thiÕu viÖcl m : 9,3%.
- Nh÷ng n¨m qua n−íc ta ® tËp trung gi¶i quyÕt viÖc l m theo c¸c h−íng :
+ Ph©n bè l¹i d©n c− v nguån lao ®éng.
+ Thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch d©n sè, søc khoÎ sinh s¶n.
+ Thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®Þa ph−¬ng, chó ý thÝch ®¸ng ®Õn ho¹t
®éng c¸c ng nh dÞch vô.
+ Τ¨ng c−êng hîp t¸c liªn kÕt ®Ó thu hót vèn ®Çu t− n−íc ngo , më réng s¶n xuÊt h ng
xuÊt khÈu.
+ Më réng, ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh ® o t¹o c¸c cÊp, c¸c ng nh nghÒ, n©ng cao chÊt l−îng
®éi ngò lao ®éng.
+ §Èy m¹nh xuÊt khÈu lao ®éng.
Tr−êng THPT TrÇn H−ng §¹o Gi¸o viªn: §o n Kim ThiÕt
- ®Ò c−¬ng «n tËp tèt nghiÖp thpt n¨m 2009 m«n ®Þa lÝ
§« THÞ HãA
1. §Æc ®iÓm
a) Qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ ë n−íc ta diÔn ra chËm ch¹p, tr×nh ®é ®« thÞ ho¸ thÊp
- Tõ thÕ kØ III tr−íc c«ng nguyªn, th nh Cæ Loa ®−îc coi l ®« thÞ ®Çu tiªn ë n−íc ta.
ThÕ kØ XVI, xuÊt hiÖn th nh Th¨ng Long, sau ®ã l : Phó Xu©n, Héi An,...
- V o thêi phong kiÕn : mét sè ®« thÞ ®−îc h×nh th nh ë vÞ trÝ thuËn lîi, chøc n¨ng
chÝnh : h nh chÝnh, th−¬ng m¹i, qu©n sù.
- Thêi Ph¸p thuéc : hÖ thèng ®« thÞ nhá bÐ, chñ yÕu chøc n¨ng h nh chÝnh, qu©n sù.
Mét sè ®« thÞ lín : H Néi, H¶i Phßng, Nam §Þnh...
- Tõ 1945 - 1954 : qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ chËm, c¸c ®« thÞ Ýt thay ®æi.
- Tõ 1954 - 1975
+ MiÒn Nam : c¸c ®« thÞ g¾n víi môc ®Ých qu©n sù.
+ MiÒn B¾c : ®« thÞ ho¸ g¾n víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ trªn c¬ së m¹ng l−íi ®« thÞ
® cã.
- Tõ n¨m 1975 ®Õn nay, qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ cã chuyÓn biªn kh¸ tÝch cùc. Tuy nhiªn, c¬
së h¹ tÇng vÉn cßn ë møc thÊp.
b) TØ lÖ d©n th nh thÞ t¨ng
- N¨m 1980 : 19,5%, n¨m 2005 chiÕm 26,9% d©n sè c¶ n−íc.
- TØ lÖ d©n th nh thÞ cßn thÊp.
c) Ph©n bè ®« thÞ kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng
- C¶ n−íc cã 689 ®« thÞ, tËp trung nhiÒu ë Trung du v miÒn nói B¾c Bé, §ång b»ng
s«ng Hång, §ång b»ng s«ng Cöu Long. N¬i sè l−îng ®« thÞ Ýt : T©y Nguyªn, §«ng Nam Bé.
- Sè d©n ®« thÞ : ®«ng nhÊt ë §«ng Nam Bé, Ýt nhÊt ë T©y Nguyªn.
2. M¹ng l−íi ®« thÞ
- Dùa v o c¸c tiªu chÝ c¬ b¶n : sè d©n, chøc n¨ng, mËt ®é d©n sè, tØ lÖ d©n phi n«ng nghiÖp....
m¹ng l−íi ®« thÞ n−íc ta ®−îc ph©n th nh 6 lo¹i. Hai ®« thÞ lo¹i ®Æc biÖt : H Néi, TP Hå ChÝ
Minh.
- Dùa v o cÊp qu¶n lÝ, n−íc ta cã : c¸c ®« thÞ trùc thuéc Trung −¬ng (H Néi, H¶i
Phßng, § N½ng, TP Hå ChÝ Minh, CÇn Th¬), c¸c ®« thÞ trùc thuéc tØnh
3. ¶ nh h−ëng cña ®« thÞ ho¸ ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi
- §« thÞ ho¸ cã t¸c ®éng m¹nh tíi qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ.
- C¸c ®« thÞ cã ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x héi cña c¸c ®Þa ph−¬ng,
c¸c vïng trong n−íc.
- C¸c th nh phè, thÞ x l c¸c thÞ tr−êng tiªu thô s¶n phÈm, h ng ho¸ lín v ®a d¹ng,
l n¬i sö dông ®«ng ®¶o lùc l−îng lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n kÜ thuËt ; cã c¬ së vËt
chÊt kÜ thuËt hiÖn ®¹i, cã søc hót ®èi víi ®Çu t− trong n−íc v ngo i n−íc, t¹o ra ®éng lùc
cho sù t¨ng tr−ëng v ph¸t triÓn kinh tÕ.
- C¸c ®« thÞ cã kh¶ n¨ng t¹o ra nhiÒu viÖc l m v thu nhËp cho ng−êi lao ®éng.
- HËu qu¶ xÊu cña qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ : vÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr−êng, an ninh trËt tù
x héi...
Tr−êng THPT TrÇn H−ng §¹o Gi¸o viªn: §o n Kim ThiÕt
- ®Ò c−¬ng «n tËp tèt nghiÖp thpt n¨m 2009 m«n ®Þa lÝ
C©u II. (2,0 ®iÓm)
chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ
1. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ng nh kinh tÕ
- H−íng chuyÓn dÞch cña c¬ cÊu kinh tÕ trong GDP n−íc ta:
+ T¨ng tØ träng cña khu vùc II (c«ng nghiÖp v x©y dùng).
+ Gi¶m tØ träng cña khu vùc I (n«ng - l©m - thuû s¶n).
+ Khu vùc III (dÞch vô) cã tØ träng kh¸ cao nh−ng ch−a æn ®Þnh.
- NhËn xÐt :
+ Xu h−íng chuyÓn dÞch nh− vËy l phï hîp víi yªu cÇu chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ
theo h−íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸.
+ Tuy nhiªn, tèc ®é chuyÓn dÞch cßn chËm, ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu ph¸t triÓn cña
®Êt n−íc trong giai ®o¹n míi.
- Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong néi bé tõng ng nh kh¸ râ
+ ë khu vùc I :
• Gi¶m tØ träng ng nh n«ng nghiÖp, t¨ng tØ träng ng nh thuû s¶n.
• Trong n«ng nghiÖp, tØ träng cña ng nh trång trät gi¶m, tØ träng cña ng nh ch¨n
nu«i t¨ng.
+ ë khu vùc II :
• C«ng nghiÖp chÕ biÕn cã tØ träng t¨ng, c«ng nghiÖp khai má cã tØ träng gi¶m.
• Trong tõng ng nh c«ng nghiÖp, c¬ cÊu s¶n phÈm còng chuyÓn ®æi theo h−íng
t¨ng tØ träng cña c¸c s¶n phÈm cao cÊp, cã chÊt l−îng v c¹nh tranh ®−îc vÒ gi¸
c¶, gi¶m c¸c lo¹i s¶n phÈm chÊt l−îng thÊp v trung b×nh kh«ng phï hîp víi yªu
cÇu cña thÞ tr−êng trong n−íc v xuÊt khÈu.
+ ë khu vùc III :
• § cã nh÷ng b−íc t¨ng tr−ëng, nhÊt l tronglÜnh vùc liªn quan ®Õn kÕt cÊu h¹
tÇng kinh tÕ v ph¸t triÓn ®« thÞ.
• NhiÒu lo¹i h×nh dÞch vô míi ra ®êi nh− : viÔn th«ng, chuyÓn giao c«ng nghÖ, t−
vÊn ®Çu t−,...
2. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu theo th nh phÇn kinh tÕ
- ChuyÓn biÕn tÝch cùc, phï hîp víi ®−êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu th nh phÇn trong
thêi k× §æi míi.
- Kinh tÕ Nh n−íc tuy cã gi¶m vÒ tØ träng nh−ng vÉn gi÷ vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh
tÕ.
- TØ träng cña kinh tÕ t− nh©n cã xu h−íng t¨ng, ®Æc biÖt khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t−
n−íc ngo i.
3. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu l·nh thæ kinh tÕ
- H×nh th nh c¸c vïng ®éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ, vïng chuyªn canh v c¸c khu c«ng
nghiÖp tËp trung, khu chÕ xuÊt cã quy m« lín.
- Cã sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ v ph©n ho¸ s¶n xuÊt gi÷a c¸c vïng trong n−íc (vÝ
dô : §«ng Nam Bé l vïng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp m¹nh nhÊt, §ång b»ng s«ng Cöu Long l
vïng träng ®iÓm s¶n xuÊt l−¬ng thùc, thùc phÈm), do viÖc ph¸t huy thÕ m¹nh cña tõng vïng.
- Ba vïng kinh tÕ träng ®iÓm ®−îc h×nh th nh : Vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa B¾c,
Vïng kinh tÕ träng ®iÓm miÒn Trung, Vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa Nam.
Tr−êng THPT TrÇn H−ng §¹o Gi¸o viªn: §o n Kim ThiÕt
- ®Ò c−¬ng «n tËp tèt nghiÖp thpt n¨m 2009 m«n ®Þa lÝ
§Þa lÝ c¸c ngµnh kinh tÕ
Mét
Mét sè vÊn ®Ò ph¸t triÓn v ph©n bè n«ng nghiÖp
§Æc ®iÓm nÒn n«ng nghiÖp n−íc ta
1. NÒn n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi
a) §iÒu kiÖn tù nhiªn v t i nguyªn thiªn nhiªn cho phÐp n−íc ta ph¸t triÓn mét nÒn
n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi
- KhÝ hËu nhiÖt ®íi Èm giã mïa, ph©n ho¸ theo chiÒu B¾c - Nam v theo chiÒu cao cña
®Þa h×nh cã ¶nh h−ëng rÊt c¨n b¶n ®Õn c¬ cÊu mïa vô v c¬ cÊu s¶n phÈm n«ng nghiÖp.
- Sù ph©n ho¸ cña c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, ®Êt trång cho phÐp v ®ång thêi ®ßi hái ph¶i
¸p dông c¸c hÖ thèng canh t¸c kh¸c nhau gi÷a c¸c vïng.
+ ë trung du v miÒn nói, thÕ m¹nh l c¸c c©y l©u n¨m v ch¨n nu«i gia sóc lín.
+ ë ®ång b»ng, thÕ m¹nh l c¸c c©y trång ng¾n ng y, th©m canh, t¨ng vô v nu«i trång
thuû s¶n.
- TÝnh chÊt nhiÖt ®íi giã mïa l m t¨ng thªm tÝnh bÊp bªnh vãn cã trong n«ng nghiÖp.
ViÖc phßng chèng thiªn tai, s©u bÖnh h¹i c©y trång, dÞch bÖnh ®èi víi vËt nu«i lu«n lu«n l
nhiÖm vô quan träng.
b) N−íc ta ®ang khai th¸c ng y c ng cã hiÖu qu¶ nÒn n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi
− C¸c tËp ®o n c©y, con ®−îc ph©n bè phï hîp h¬n víi c¸c vïng sinh th¸i n«ng nghiÖp.
− C¬ cÊu mïa vô cã nh÷ng thay ®æi quan träng.
− TÝnh mïa vô ®−îc khai th¸c tèt h¬n nhê ®Èy m¹nh ho¹t ®éng vËn t¶i, ¸p dông réng r i
c«ng nghiÖp chÕ biÕn v b¶o qu¶n n«ng s¶n. ViÖc trao ®æi n«ng s¶n gi÷a c¸c vïng g y c ng
më réng v cã hiÖu qu¶.
- §Èy m¹nh s¶n xuÊt n«ng s¶n xuÊt khÈu (g¹o, c phª, cao su, hoa qu¶,....) l ph−¬ng
h−íng quan träng ®Ó ph¸t huy thª m¹nh n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi.
2. Ph¸t triÓn nÒn n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i s¶n xuÊt h ng ho¸ gãp phÇn n©ng cao hiÖu
qu¶ cña n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi
- §Æc ®iÓm nÒn n«ng nghiÖp hiÖn nay :
+ Tån t¹i song song nÒn n«ng nghiÖp tù cÊp tù tóc, s¶n xuÊt theo lèi cæ truyÒn v nÒn
n«ng nghiÖp h ng ho¸, ¸p dông tiÕn bé kÜ thuËt hiÖn ®¹i,
+ ChuyÓn tõ n«ng nghiÖp tù cÊp tù tóc sang n«ng nghiÖp h ng ho¸.
- NÒn n«ngnhgiÖp cæ truyÒn v nÒn n«ng nghiÖp h ng ho¸
NÒn n«ng nghiÖp cæ truyÒn NÒn n«ng nghiÖp h ng ho¸
- NÒn n«ng nghiÖp tiÓu n«ng - Môc ®Ých s¶n xuÊt : t¹o ra nhiÒu lîi nhuËn. ThÞ
mang tÝnh chÊt tù cÊp tù tóc. tr−êng tiªu thô s¶n phÈm ®−îc quan t©m.
- S¶n xuÊt nhá, c«ng cô thñ - §Èy m¹nh th©m canh, chuyªn m«n ho¸, sö dông
c«ng, sö dông nhiÒu søc ng−êi, ng y c ng nhiÒu m¸y mãc, vËt t− n«ng nghiÖp, c«ng
n¨ng suÊt lao ®éng thÊp. nghÖ míi (tr−íc thu ho¹ch v sau thu ho¹ch), n«ng
nghiÖp g¾n liÒn víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn v dÞch vô
- Cßn phæ biÕn ë nhiÒu vïng
n«ng nghiÖp.
l nh thæ cña n−íc ta.
- Ng y c ng ph¸t triÓn.
3. Kinh tÕ n«ng th«n n−íc ta ®ang chuyÓn dÞch râ nÐt
a) Ho¹t ®éng n«ng nghiÖp l bé phËn chñ yÕu cña kinh tÕ n«ng th«n
Tr−êng THPT TrÇn H−ng §¹o Gi¸o viªn: §o n Kim ThiÕt
- ®Ò c−¬ng «n tËp tèt nghiÖp thpt n¨m 2009 m«n ®Þa lÝ
- Khu vùc kinh tÕ n«ng nghiÖp bao gåm : n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ng− nghiÖp, thñy
s¶n.
- Kinh tÕ n«ng th«n dùa chñ yÕu v o n«ng - l©m - nghiÖp, nh−ng xu h−íng chung l c¸c
ho¹t ®éng phi n«ng nghiÖp (c«ng nghiÖp v x©y dùng, dÞch vô) ng y c ng chiÕm tØ träng lín
h¬n.
b) Kinh tÕ n«ng th«n bao gåm nhiÒu th nh phÇn kinh tÕ
- C¸c doanh nghiÖp n«ng, l©m thuû s¶n.
- C¸c hîp t¸c x n«ng, l©m nghiÖp v thuû s¶n.
- Kinh tÕ hé gia ®×nh.
- Kinh tÕ trang tr¹i.
c) C¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n ®ang tõng b−íc chuyÓn dÞch theo h−íng s¶n xuÊt h ng ho¸
v ®a d¹ng ho¸
- S¶n xuÊt h ng ho¸ thÓ hiÖn râ nÐt ë :
+ §Èy m¹nh chuyªn m«n ho¸ n«ng nghiÖp, h×nh th nh c¸c vïng n«ng nghiÖp chuyªn
m«n ho¸.
+ KÕt hîp n«ngnghiÖp víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn, h−íng m¹nh ra xuÊt khÈu.
- Sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n thÓ hiÖn ë :
+ Thay ®æi tØ träng cña c¸c th nh phÇn t¹o nªn c¬ cÊu.
+ C¸c s¶n phÈm chÝnh trong n«ng - l©m - thñy s¶n v c¸c s¶n phÈm phi n«ng nghiÖp
kh¸c ng y c ng t¨ng.
vÊn ®Ò ph¸t triÓn n«ng nghiÖp
1. Ng nh trång trät
Ng nh trång trät hiÖn nay vÉn chiÕm gÇn 75% gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
a) S¶n xuÊt l−¬ng thùc
- TÇm quan träng
+ B¶o ®¶m l−¬ng thùc cho nh©n d©n.
+ Cung cÊp thøc ¨n cho ch¨n nu«i.
+ Nguån h ng cho xuÊt khÈu.
+ C¬ së ®Ó ®a d¹ng ho¸ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
- §iÒu kiÖn tù nhiªn, t i nguyªn
+ ThuËn lîi : ®Êt, n−íc, khÝ hËu cña n−íc ta cho phÐp ph¸t triÓn s¶n xuÊt l−¬ng thùc phï
hîp víi c¸c vïng sinh th¸i n«ng nghiÖp.
+ Khã kh¨n : thiªn tai (b o lôt, h¹n h¸n), s©u bÖnh th−êng xuyªn.
- T×nh h×nh s¶n xuÊt l−¬ng thùc
+ DiÖn tÝch gieo trång lóa ® t¨ng m¹nh (7,3 triÖu ha, n¨m 2005).
+ N¨ng suÊt lóa t¨ng m¹nh (hiÖn nay ®¹t 49 t¹/ha/n¨m).
+ S¶n l−îng lóa t¨ng m¹nh (®¹t 36 triÖu tÊn n¨m 2006).
+ B×nh qu©n l−¬ng thùc cã h¹t trªn ®Çu ng−êi h¬n 470kg/n¨m. L−îng g¹o xuÊt khÈu ë
møc 3 - 4 triÖu tÊn/n¨m.
+ Ph©n bè chñ yÕu :
• §ång b»ng s«ng Cöu Long l vïng s¶n xuÊt l−¬ng thùc lín nhÊt c¶ n−íc (chiÕm
Tr−êng THPT TrÇn H−ng §¹o Gi¸o viªn: §o n Kim ThiÕt
- ®Ò c−¬ng «n tËp tèt nghiÖp thpt n¨m 2009 m«n ®Þa lÝ
trªn 50% diÖn tÝch v trªn 50% s¶n l−îng lóa c¶ n−íc).
• §ång b»ng s«ng Hång l vïng s¶n xuÊt l−¬ng thùc lín thø hai v l vïng cã
n¨ng suÊt lóa cao nhÊt c¶ n−íc.
b) S¶n xuÊt c©y thùc phÈm
- Rau ®Ëu ®−îc trång ë kh¾p c¸c ®Þa ph−¬ng, tËp trung h¬n c¶ l c¸c vïng ven c¸c th nh
phè lín (H Néi, TP Hå ChÝ Minh, H¶i Phßng...).
- DiÖn tÝch trång rau trªn 500 ngh×n ha, nhiÒu nhÊt ë §ång b»ng s«ng Hång v §ång
b»ng s«ng Cöu Long.
- DiÖn tÝch ®Ëu trªn 200 ngh×n ha, nhiÒu nhÊt l §«ng Nam Bé, T©y Nguyªn.
c) S¶n xuÊt c©y c«ng nghiÖp v c©y ¨n qu¶
- §iÒu kiÖn
+ ThuËn lîi :
• KhÝ hËu nhiÖt ®íi nãng Èm.
• Cã nhiÒu lo¹i ®Êt thÝch hîp víi nhiÒu lo¹i c©y c«ng nghiÖp
• Nguån lao ®éng dåi d o.
• + § cã m¹ng l−íi c¸c c¬ së chÕ biÕn nguyªn liÖu c©y c«ng nghiÖp.
+ Khã kh¨n :
• ThÞ tr−êng thÕ giíi cã nhiÒu biÕn ®éng.
• S¶n ph¶m c©y c«ng nghiÖp cña ta ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña thÞ tr−êng khã
tÝnh.
- HiÖn tr¹ng :
+ Chñ yÕu l c©y c«ng nghiÖp nhiÖt ®íi, ngo i ra cßn cã mét sè c©y nguån gèc cËn
nhiÖt.
+ Tæng diÖn tÝch gieo trång c©y c«ng nghiÖp n¨m 2005 l kho¶ng 2,5 triÖu ha, trong ®ã
diÖn tÝch c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m h¬n 1,6 triÖu ha (chiÕm h¬n 65%).
- C¸c c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m chñ yÕu
+ C phª : chñ yÕu ë T©y Nguyªn, ngo i ra ë §«ng Nam Bé, B¾c Trung Bé. C phª chÌ
míi ®−îc trång nhiÒu ë T©y B¾c.
+ Cao su : chñ yÕu ë §«ng Nam Bé, ngo i ra ë T©y Nguyªn, mét sè tØnh Duyªn h¶i
miÒn Trung
+ Hå tiªu : chñ yÕu ë T©y Nguyªn, §«ng Nam Bé v Duyªn h¶i miÒn Trung.
+ §iÒu : §«ng Nam Bé.
+ Dõa : §ång b»ng s«ng Cöu Long
+ ChÌ : Trung du v miÒn nói B¾c Bé, T©y Nguyªn (nhiÒu nhÊt ë L©m §ång).
- C¸c c©y c«ng nghiÖp h ng n¨m chñ yÕu
+ MÝa : C¸c vïng chuyªn canh ®−îc ph¸t triÓn ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long, §«ng Nam
Bé v Duyªn h¶i miÒn Trung
+ L¹c : trång nhiÒu trªn c¸c ®ång b»ng Thanh − NghÖ − TÜnh, trªn ®Êt x¸m b¹c m u ë
§«ng Nam Bé v ë §¾k L¾k.
+ §Ëu t−¬ng : ®−îc trång nhiÒu ë Trung du v miÒn nói B¾c Bé, gÇn ®©y ®−îc ph¸t triÓn
m¹nh ë §¾k L¾k, H T©y v §ång Th¸p
+ §ay : ®ång b»ng s«ng Hång
+ Cãi : ven biÓn Ninh B×nh, Thanh Ho¸.
Tr−êng THPT TrÇn H−ng §¹o Gi¸o viªn: §o n Kim ThiÕt
- ®Ò c−¬ng «n tËp tèt nghiÖp thpt n¨m 2009 m«n ®Þa lÝ
- C©y ¨n qu¶
+ Vïng c©y ¨n qu¶ lín nhÊt : ®ång b»ng s«ng Cöu Long v §«ng Nam Bé.
+ Nh÷ng c©y ¨n qu ®−îc trång tËp trung nhÊt l chuèi, cam, xo i, nh n, v¶i, ch«m ch«m
v døa.
2. Ng nh ch¨n nu«i
- T×nh h×nh chung
+ TØ träng cña ng nh ch¨n nu«i trong gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp tõng b−íc t¨ng kh¸
v÷ng ch¾c.
+ Xu h−íng næi bËt l ng nh ch¨n nu«i ®ang tiÕn m¹nh lªn s¶n xuÊt h ng ho¸, ch¨n
nu«i trang tr¹i theo h×nh thøc c«ng nghiÖp.
+ C¸c s¶n phÈm kh«ng qua giÕt thÞt (trøng, s÷a) chiÕm tØ träng ng y c ng cao trong gi¸
trÞ s¶n xuÊt cña ng nh ch¨n nu«i.
- §iÒu kiÖn
+ ThuËn lîi
• C¬ së thøc ¨n cho ch¨n nu«i ®−îc ®¶m b¶o tèt h¬n nhiÒu (hoa m u l−¬ng thùc,
®ång cá, phô phÈm ng nh thuû s¶n, thøc ¨n chÕ biÕn c«ng nghiÖp).
• C¸c dÞch vô vÒ gièng, thó y ® cã nhiÒu tiÕn bé v ph¸t triÓn réng kh¾p.
+ Khã kh¨n
• Gièng gia sóc, gia cÇm cho n¨ng suÊt vÉn cßn thÊp, chÊt l−îng ch−a cao (nhÊt l
cho yªu cÇu xuÊt khÈu).
• DÞch bÖnh h¹i gia sóc, gia cÇm vÉn ®e do¹ lan tr n trªn diÖn réng.
• HiÖu qu¶ ch¨n nu«i ch−a thËt cao v æn ®Þnh.
a) Ch¨n nu«i lîn v gia cÇm
- L nguån cung cÊp thÞt chñ yÕu
- § n lîn h¬n 27 triÖu con (n¨m 2005), cung cÊp trªn 3/4 s¶n l−îng thÞt c¸c lo¹i.
- Ch¨n nu«i gia cÇm t¨ng m¹nh.
- Ph©n bè : tËp trung nhiÒu nhÊt ë §ång b»ng s«ng Hång v §ång b»ng s«ng Cöu Long.
b) Ch¨n nu«i gia sóc ¨n cá
- Dùa chñ yÕu v o c¸c ®ång cá tù nhiªn.
- § n tr©u : 2,9 triÖu con. § n bß : 5,5 triÖu con (n¨m 2005) v cã xu h−íng t¨ng m¹nh.
- Ph©n bè
+ Tr©u ®−îc nu«i nhiÒu nhÊt ë Trung du v miÒn nói B¾c Bé (h¬n 1/2 ® n tr©u c¶ n−íc)
v B¾c Trung Bé.
+ Bß ®−îc nu«i nhiÒu ë B¾c Trung Bé, Duyªn h¶i Nam Trung Bé v T©y Nguyªn. Ch¨n
nu«i bß s÷a ® ph¸t triÓn kh¸ m¹nh ë ven TP Hå ChÝ Minh, H Néi...
- Ch¨n nu«i dª, cõu còng t¨ng m¹nh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y.
-
vÊn ®Ò ph¸t triÓn ngµnh thuû s¶n vµ l©m nghiÖp
1. Ng nh thuû s¶n
a) Nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi v khã kh¨n ®Ó ph¸t triÓn ng nh thñy s¶n
- ThuËn lîi
Tr−êng THPT TrÇn H−ng §¹o Gi¸o viªn: §o n Kim ThiÕt
- ®Ò c−¬ng «n tËp tèt nghiÖp thpt n¨m 2009 m«n ®Þa lÝ
+ B ê biÓn d i 3260km v vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ trªn biÓn réng kho¶ng 1 triÖu
km2.
+ Nguån lîi h¶i s¶n kh¸ phong phó : tæng tr÷ l−îng kho¶ng 3,9 - 4,0 triÖu tÊn, cã h¬n
2000 lo i c¸, 1647 lo i gi¸p x¸c, h¬n 100 lo i t«m, nhuyÔn thÓ cã h¬n 2500 lo i, rong biÓn
h¬n 600 lo i.... Ngo i ra cßn cã nhiÒu lo¹i ®Æc s¶n (h¶i s©m, b o ng−, sß ®iÖp,..).
+ Cã 4 ng− tr−êng träng ®iÓm : ng− tr−êng C Mau − Kiªn Giang (ng− tr−êng vÞnh Th¸i
Lan), ng− tr−êng Ninh ThuËn − B×nh ThuËn − B RÞa − Vòng T u, ng− tr−êng H¶i Phßng
− Qu¶ng Ninh (ng− tr−êng vÞnh B¾c Bé) v ng− tr−êng quÇn ®¶o Ho ng Sa, quÇn ®¶o Tr−êng
Sa.
+ Däc bê biÓn cã b i triÒu, ®Çm ph¸, c¸nh rõng ngËp mÆn thuËn lîi cho nu«i trång thuû
s¶n n−íc lî.
+ ë mét sè h¶i ®¶o cã c¸c r¹n ®¸, l n¬i tËp trung nhiÒu thuû s¶n cã gi¸ trÞ kinh tÕ...
+ Ven bê cã nhiÒu ®¶o v vông, vÞnh t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c b i c¸ ®Î.
+ Cã nhiÒu s«ng suèi, kªnh r¹ch, ao hå, c¸c « tròng ë vïng ®ång b»ng cã thÓ nu«i
th¶ c¸, t«m n−íc ngät.
+ Nh©n d©n cã kinh nghiÖm v truyÒn thèng ®¸nh b¾t v nu«i trång thuû s¶n.
+ C¸c ph−¬ng tiÖn t u thuyÒn, ng− cô ®−îc trang bÞ ng y c ng tèt h¬n.
+ C¸c dÞch vô thuû s¶n v chÕ biÕn thuû s¶n ®−îc më réng .
+ Nhu cÇu vÒ c¸c mÆt h ng thuû s¶n ë trong n−íc v thÕ giíi t¨ng nhiÒu trong nh÷ng
n¨m gÇn ®©y.
+ Sù ®æi míi chÝnh s¸ch cña Nh n−íc vÒ ph¸t triÓn ng nh thuû s¶n.
- Khã kh¨n
+ H»ng n¨m cã tíi 9 − 10 c¬n b o xuÊt hiÖn ë BiÓn §«ng v kho¶ng 30 - 35 ®ît giã
mïa ®«ng b¾c, g©y thiÖt h¹i vÒ ng−êi v t i s¶n, h¹n chÕ sè ng y ra kh¬i.
+ T u thuyÒn, c¸c ph−¬ng tiÖn ®¸nh b¾t nãi chung cßn chËm ®−îc ®æi míi.
+ HÖ thèng c¸c c¶ng c¸ cßn ch−a ®¸p øng yªu cÇu.
+ ViÖc chÕ biÕn thuû s¶n, n©ng cao chÊt l−îng th−¬ng phÈm còng cßn nhiÒu h¹n chÕ.
+ ë mét sè vïng ven biÓn, m«i tr−êng bÞ suy tho¸i v nguån lîi thuû s¶n suy gi¶m.
b) Sù ph¸t triÓn v ph©n bè ng nh thuû s¶n
- Ph¸t triÓn m¹nh
+ S¶n l−îng thuû s¶n n¨m 2005 h¬n 3,4 triÖu tÊn, lín h¬n s¶n l−îng thÞt céng l¹i tõ
ch¨n nu«i gia sóc, gia cÇm.
+ S¶n l−îng thuû s¶n tÝnh b×nh qu©n trªn ®Çu ng−êi hiÖn nay kho¶ng 42 kg/n¨m.
+ Nu«i trång thuû s¶n chiÕm tØ träng ng y c ng cao trong c¬ cÊu s¶n xuÊt v gi¸ trÞ s¶n
l−îng thuû s¶n.
- Khai th¸c thuû s¶n
+ S¶n l−îng khai th¸c h¶i s¶n n¨m 2005 ®¹t 1791 ngh×n tÊn (gÊp 2,7 lÇn n¨m 1990),
trong ®ã riªng c¸ biÓn l 1367 ngh×n tÊn). S¶n l−îng khai th¸c néi ®Þa ë møc 220 - 240 ngh×n
tÊn.
+ TÊt c¶ c¸c tØnh gi¸p biÓn ®Òu ®Èy m¹nh ®¸nh b¾t h¶i s¶n, næi bËt l c¸c tØnh duyªn h¶i
Nam Trung Bé v Nam Bé.
+ C¸c tØnh dÉn ®Çu vÒ s¶n l−îng ®¸nh b¾t l Kiªn Giang, B RÞa - Vòng T u, B×nh
§Þnh, B×nh ThuËn v C Mau.
- Nu«i trång thuû s¶n
Tr−êng THPT TrÇn H−ng §¹o Gi¸o viªn: §o n Kim ThiÕt
- ®Ò c−¬ng «n tËp tèt nghiÖp thpt n¨m 2009 m«n ®Þa lÝ
+ Nu«i t«m ph¸t triÓn m¹nh.
DiÖn tÝch nu«ii trång thñy s¶n gÇn 1 triÖu ha, trong ®ã §ång b»ng s«ng Cöu Long
chiÕm 70%.
+ HiÖn nay, quan träng h¬n c¶ l nu«i t«m. Vïng nu«i lín nhÊt : §ång b»ng s«ng Cöu
Long (næi bËt l C Mau, B¹c Liªu, Sãc Tr¨ng, BÕn Tre, Tr Vinh, Kiªn Giang).
+ NghÒ nu«i c¸ n−íc ngät còng ph¸t triÓn, ®Æc biÖt ë §ång b»ng s«ng Cöu Long v
§ång b»ng s«ng Hång.
2. L©m nghiÖp
a) L©m nghiÖp ë n−íc ta cã vai trß vÒ mÆt kinh tÕ v sinh th¸i
- N−íc ta 3/4 diÖn tÝch l ®åi nói, l¹i cã vïng rõng ngËp mÆn ven biÓn. Do vËy l©m
nghiÖp cã vÞ trÝ ®Æc biÖt trong c¬ cÊu kinh tÕ cña hÇu hÕt c¸c vïng l nh thæ.
- Rõng cã vai trß to lín trong ®iÒu ho khÝ hËu, chèng xãi mßn ®Êt,...
b) T i nguyªn rõng cña n−íc ta vèn gi u cã, nh−ng ® bÞ suy tho¸i nhiÒu
- Rõng phßng hé (gÇn 7 triÖu ha), cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi m«i sinh, bao gåm : c¸c
khu rõng ®Çu nguån (däc theo c¸c l−u vùc s«ng lín), c¸c c¸nh rõng ch¾n c¸t bay (ven biÓn miÒn
Trung), c¸c d¶i rõng ch¾n sãng (ven biÓn §ång b»ng s«ng Hång v §ång b»ng s«ng Cöu Long).
- Rõng ®Æc dông : c¸c v−ên quèc gia (Cóc Ph−¬ng, Ba V×, Ba BÓ, B¹ch M , Nam C¸t
Tiªn...), c¸c khu dù tr÷ thiªn nhiªn, c¸c khu b¶o tån v¨n ho¸ - lÞch sö - m«i tr−êng.
- Rõng s¶n xuÊt : rõng tre nøa, rõng lÊy gç, cñi,...(kho¶ng 5,4 triÖu ha).
c) Sù ph¸t triÓn v ph©n bè ng nh l©m nghiÖp
- Trång rõng
+ C¶ n−íc cã kho¶ng 2,5 triÖu ha rõng trång tËp trung, trong ®ã chñ yÕu l rõng l m
nguyªn liÖu giÊy, rõng gç trô má, th«ng nhùa..., rõng phßng hé.
+ H»ng n¨m, trång ®−îc trªn 200 ngh×n ha rõng tËp trung.
- Khai th¸c, chÕ biÕn gç v l©m s¶n
+ Mçi n¨m, khai th¸c kho¶ng 2,5 triÖu m3 gç, kho¶ng 120 triÖu c©y tre luång v gÇn
100 triÖu c©y nøa.
+ C¸c s¶n phÈm gç quan träng nhÊt l : gç trßn, gç xÎ, v¸n s n, ®å gç, gç l¹ng v gç
d¸n. C¶ n−íc cã h¬n 400 nh m¸y c−a xÎ v v i ngh×n x−ëng xÎ gç thñ c«ng.
+ C«ng nghiÖp bét giÊy v giÊy ®−îc ph¸t triÓn. Lín nhÊt l nh m¸y giÊy B i B»ng
(tØnh Phó Thä), Liªn hiÖp giÊy T©n Mai (§ång Nai).
+ Rõng cßn ®−îc khai th¸c ®Ó cung cÊp nguån gç cñi v than cñi.
Tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖp
1. C¸c nh©n tè t¸c ®éng tíi tæ chøc l·nh thæ n«ng nghiÖp ë n−íc ta
- Sù t¸c ®éng tæng hîp cña nhiÒu nh©n tè tù nhiªn, kinh tÕ - x héi, kÜ thuËt, lÞch sö...
lªn c¸c ho¹t ®éng n«ng nghiÖp trªn c¸c vïng l nh thæ kh¸c nhau cña n−íc ta l c¬ së cho tæ
chøc l nh thæ n«ng nghiÖp.
- Sù ph©n ho¸ c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn v t i nguyªn thiªn nhiªn t¹o ra c¸i nÒn cña sù
ph©n ho¸ l nh thæ n«ng nghiÖp. Trªn nÒn chung Êy, c¸c nh©n tè kinh tÕ -
x héi, kÜ thuËt, lÞch sö... t¸c ®éng.
Tr−êng THPT TrÇn H−ng §¹o Gi¸o viªn: §o n Kim ThiÕt
- ®Ò c−¬ng «n tËp tèt nghiÖp thpt n¨m 2009 m«n ®Þa lÝ
- Trong ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ tù cÊp tù tóc, s¶n xuÊt nhá th× sù ph©n ho¸ l nh thæ
n«ng nghiÖp bÞ chi phèi chñ yÕu bëi c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn. Khi n«ng nghiÖp trë th nh nÒn
s¶n xuÊt h ng ho¸, th× c¸c nh©n tè kinh tÕ - x héi t¸c ®éng rÊt m¹nh, l m cho tæ chøc l nh
thæ n«ng nghiÖp chuyÓn biÕn.
2. C¸c vïng n«ng nghiÖp ë n−íc ta
Tæ chøc l nh thæ n«ng nghiÖp n−íc ta ®−îc x¸c ®Þnh theo 7 vïng n«ng nghiÖp v c«ng
nghiÖp chÕ biÕn.
tãm t¾t ®Æc ®iÓm chñ yÕu cña 7 vïng n«ng nghiÖp
§iÒu kiÖn sinh Tr×nh ®é Chuyªn m«n ho¸
§iÒu kiÖn
Vïn
th¸i n«ng th©m canh s¶n xuÊt
kinh tÕ − x héi
g
nghiÖp
− Nói, cao nguyªn, − MËt ®é d©n sè t−¬ng − Nh×n chung tr×nh − C©y c«ng nghiÖp cã
®èi thÊp. D©n cã kinh ®é th©m canh nguån gèc cËn nhiÖt v
®åi thÊp.
nghiÖm s¶n xuÊt l©m thÊp; s¶n xuÊt «n ®íi v (chÌ, trÈu,
− §Êt feralit ®á
Trun nghiÖp, trång c©y c«ng theo kiÓu qu¶ng së, håi...)
v ng, ®Êt phï sa
g du canh, ®Çu t− Ýt lao
nghiÖp. − §Ëu t−¬ng, l¹c,
cæ b¹c m u.
v ®éng v vËt t−
− ë vïng trung du cã thuèc l¸.
− KhÝ hËu nhiÖt ®íi
miÒn
n«ng nghiÖp. ë
c¸c c¬ së c«ng nghiÖp
trªn nói, cã mïa − C©y ¨n qu¶, c©y
nói
vïng trung du tr×nh
chÕ biÕn. §iÒu kiÖn
®«ng l¹nh d−îc liÖu.
B¾c
®é th©m canh
giao th«ng t−¬ng ®èi − Tr©u, bß lÊy thÞt v
Bé
®ang ®−îc n©ng
thuËn lîi. s÷a, lîn (trung du).
cao.
− ë vïng nói cã nhiÒu
khã kh¨n.
− §ång b»ng ch©u − MËt ®é d©n sè cao − Tr×nh ®é th©m − Lóa cao s¶n, lóa cã
thæ cã nhiÒu « nhÊt c¶ n−íc. canh kh¸ cao, ®Çu chÊt l−îng cao.
tròng. t− nhiÒu lao ®éng.
− D©n cã kinh nghiÖm − C©y thùc phÈm, ®Æc
− ¸p dông c¸c
− §Êt phï sa s«ng th©m canh lóa n−íc. biÖt l c¸c lo¹i rau cao
§ång Hång v phï sa cÊp. C©y ¨n qu¶.
−M¹ng l−íi ®« thÞ d y gièng míi, cao
b»ng s«ng Th¸i B×nh. − §ay, cãi.
®Æc; c¸c th nh phè lín s¶n, c«ng nghÖ
s«ng − Cã mïa ®«ng tËp trung c«ng nghiÖp tiÕn bé. − Lîn, bß s÷a (ven
Hång l¹nh chÕ biÕn. th nh phè lín), gia
− Qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ cÇm, nu«i thuû s¶n
v c«ng nghiÖp ho¸ n−íc ngät (ë c¸c «
®ang ®−îc ®Èy m¹nh. tròng), thuû s¶n n−íc
mÆn, n−íc lî.
− §ång b»ng hÑp, − D©n cã kinh nghiÖm − Tr×nh ®é th©m − C©y c«ng nghiÖp
vïng ®åi tr−íc nói. trong ®Êu tranh chinh canh t−¬ng ®èi h ng n¨m (l¹c, mÝa,
phôc tù nhiªn. thÊp. N«ng nghiÖp thuèc l¸...).
− §Êt phï sa, ®Êt
sö dông nhiÒu lao
B¾c feralit (cã c¶ ®Êt − Cã mét sè ®« thÞ võa − C©y c«ng nghiÖp l©u
®éng.
Trun badan). v nhá, chñ yÕu ë d¶i n¨m (c phª, cao su).
g Bé − Th−êng x¶y ra ven biÓn. Cã mét sè c¬ − Tr©u, bß lÊy thÞt, nu«i
së c«ng nghiÖp chÕ
thiªn tai (b·o, lôt), thuû s¶n mÆn, lî.
biÕn.
n¹n c¸t bay, giã
l o.
Duyª − §ång b»ng hÑp, − Cã nhiÒu th nh phè, − Tr×nh ®é th©m − C©y c«ng nghiÖp
Tr−êng THPT TrÇn H−ng §¹o Gi¸o viªn: §o n Kim ThiÕt
nguon tai.lieu . vn