Xem mẫu
- Trường THPT Việt Đức GV:Trần Thị Tuyết Nga
Tổ :Địa lí
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HK I. NĂM HỌC 2010-2011
MÔN: ĐỊA LÝ 10
C©u 1: Nguyªn nh©n h×nh thµnh nhiÖt ®é kh«ng khÝ vµ nh©n tè ¶nh hëng ®Õn
nhiÖt ®é kh«ng khÝ?
* Nguyªn nh©n:
NhiÖt cung cÊp chñ yÕu cho kh«ng khÝ ë tÇng ®èi lu lµ nhiÖt ®é cña bÒ mÆt Tr¸i §Êt
sau khi hÊp thô bøc x¹ MÆt Trêi, rèi bøc x¹ l¹i vµo kh«ng khÝ, lµm cho kh«ng khÝ nãng
lªn, h×nh thµnh nhiÖt ®é kh«ng khÝ.
* Nh©n tè ¶nh hëng
- Ph©n bè theo vÜ ®é
+NhiÖt ®é trung b×nh n¨m gi¶m dÇn tõ vÜ ®é thÊp lªn vÜ ®é cao.
+ Biªn ®é nhiÖt n¨m t¨ng dÇn tõ vÜ ®é thÊp lªn vÜ ®é cao.
Nguyªn nh©n: Do gãc chiÕu cña tia s¸ng MÆt Trêi kh¸c nhau tuú theo vÜ ®é lîng nhiÖt
nhËn ®îc kh«ng gièng nhau.
- Ph©n bè theo lôc ®Þa vµ ®¹i d¬ng
+ §¹i d¬ng cã biªn ®é nhiÖt nhá, lôc ®Þa cã biªn ®é nhiÖt cao.
Nguyªn nh©n: Do sù hÊp thô nhiÖt cña ®Êt vµ níc kh¸c nhau.
+ NhiÖt ®é trung b×nh n¨m :
- Ph©n bè theo ®Þa h×nh
+ NhiÖt ®é kh«ng khÝ gi¶m theo ®é cao.
Do: cµng lªn cao kh«ng khÝ cµng lo·ng
+NhiÖt ®é kh«ng khÝ thay ®æi theo ®é dèc vµ híng ph¬i cña sên nói.
Mét sè nh©n tè kh¸c còng lµm thay ®æi nhiÖt ®é kh«ng khÝ nh sù t¸c ®éng cña : dßng
biÓn nãng, l¹nh, líp phñ thùc vËt, ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña con ngêi.
C©u 2: KhÝ ¸p lµ g×? Nguyªn nh©n lµm thay ®æi khÝ ¸p?
* KhÝ ¸p:
- Søc nÐn cña kh«ng khÝ xuèng bÒ mÆt Tr¸i §Êt gäi lµ khÝ ¸p.
- Sù thay ®æi cña khÝ ¸p tuú thuéc vµo t×nh tr¹ng cña kh«ng khÝ (®é cao, nhiÖt ®é,
®é Èm).
*Ph©n bè c¸c ®ai khÝ ¸p trªn Tr¸i §Êt.
- C¸c ®ai ¸p cao vµ ¸p thÊp ph©n bè xen kÏ qua ®ai ¸p thÊp xÝch ®¹o:
- C¸c ®ai khÝ ¸p kh«ng ph©n bè liªn tôc mµ chia c¾t thµnh nh÷ng khu khÝ ¸p riªng biÖt
do: sù ph©n bã xen kÏ gi÷a lôc ®Þa vµ ®¹i d¬ng.
* Nguyªn nh©n thay ®æi cña khÝ ¸p
- KhÝ ¸p thay ®æi theo ®é cao:
+ Cµng lªn cao, kh«ng khÝ lo·ng nhÑ khÝ ¸p gi¶m.
- KhÝ ¸p thay ®æi theo nhiÖt ®é
+ NhiÖt ®é cao, kh«ng khÝ në ra nhÑ khÝ ¸p gi¶m.
+ NhiÖt ®é thÊp, kh«ng khÝ co l¹i nÆng khÝ ¸p t¨ng.
- KhÝ ¸p thay ®æi theo ®é Èm
+ Kh«ng khÝ Èm khÝ ¸p gi¶m.
C©u 3: Nguyªn nh©n h×nh thµnh giã? Mét sè lo¹i giã chÝnh trªn Tr¸i §Êt?
* Nguyªn nh©n:
1
- Sù chªnh lÖch khÝ ¸p gi÷a ®ai ¸o cao vµ ¸p thÊp
* C¸c lo¹i giã chÝnh
- Giã T©y «n ®íi
+Thæi gÇn nh quanh n¨m, tõ c¸c khu cao ¸p cËn chÝ tuyÕn vÒ ¸p thÊp «n ®íi vÜ ®é
0
60 .
+Thæi chñ yÕu theo híng t©y.
+ Giã mang tÝnh chÊt Èm, ®em ma nhiÒu
-Giã MËu dÞch
+Thæi quanh n¨m, tõ 2 cao ¸p cËn nhiÖt ®íi vÒ ¸p thÊp xÝch ®¹o.
+ Híng thæi:
. BCB: §«ng b¾c
.BCN: §«ng Nam
+ TÝnh chÊt: kh«, Ýt ma.
- Giã mïa
+ Thæi theo mïa, híng giã ë 2 mïa cã chiÒu ngîc nhau.
+Thêng cã ë ®íi nãng (Nam ¸, §«ng Nam ¸, §«ng Phi, §«ng B¾c ¤xtr©ylia...) vµ mét sè n¬i
thuéc vÜ ®é trung b×nh (phÝa ®«ng Trung Quèc, §«ng Nam LB Nga, §«ng Nam Hoa k×...).
+Nguyªn nh©n h×nh thµnh chñ yÕu: do sù nãng lªn hoÆc l¹nh ®i kh«ng ®Òu gi÷a lôc
®Þa vµ ®¹i d¬ng theo mïa lµm thay ®æi c¸c vïng khÝ ¸p cao vµ khÝ ¸p thÊp ë lôc ®Þa vµ ®¹i
d¬ng.
- Giã ®Þa ph¬ng
+ Giã ®Êt vµ giã biÓn
.H×nh thµnh ë vïng ven biÓn
. Thay ®æi híng theo ngµy vµ ®ªm:
.. Ban ngµy: giã tõ biÓn thæi vµo ®Êt liÒn.
.. Ban ®ªm: giã tõ ®Êt liÒn thæi ra biÓn.
. Nguyªn nh©n: Do sù chªnh lÖch nhiÖt ®é gi÷a ®Êt vµ níc ë vïng ven biÓn.
+ Giã f¬n
. Lµ giã kh« vµ rÊt nãng khi xuèng nói.
.Nguyªn nh©n: khi giã vît nói, nhiÖt ®é h¹ thÊp, h¬i níc ngng tô ®· g©y ma ë sên ®ãn giã
khi xuèng nói nhiÖt ®é t¨ng, h¬i níc gi¶m.
C©u 4: ThÕ nµo lµ ngng ®äng h¬i níc? S¬ng mï? M©y? ma
* Ngng ®äng h¬i níc
H¬i níc ngng ®äng khi cã ®iÒu kiÖn:
- Kh«ng khÝ ®· b·o hoµ mµ vÉn ®îc tiÕp tôc bæ sung h¬i níc.
- Cã h¹t nh©n ngng ®äng.
* S¬ng mï
S¬ng mï sinh ra khi cã ®iÒu kiÖn:
- §é Èm t¬ng ®èi cao.
- KhÝ quyÓn æn ®Þnh theo chiÒu th¼ng ®øng.
- Cã giã nhÑ.
*M©y vµ ma
- Cµng lªn cao kh«ng khÝ cµng l¹nh h¬i níc ngng ®äng Nh÷ng h¹t níc nhá, nhÑ
tô l¹i thµnh ®¸m m©y.
- Khi c¸c h¹t níc trong ®¸m m©y cã kÝch thíc lín r¬i xuèng mÆt dÊt ma.
- Níc r¬i gÆp nhiÖt ®é kho¶ng 0 0C trong ®iÒu kiÖn kh«ng khÝ yªn tÜnh tuyÕt r¬i.
- Trong ®iÒu kiÖn thêi tiÕt nãng mïa h¹, c¸c luång ®èi lu bèc lªn m¹nh, c¸c h¹t níc r¬i
gÆp l¹nh nhiÒu lµn trë thµnh c¸c h¹t b¨ng, lín dÇn ma ®¸.
2
- C©u 5: Nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn sù ph©n bè lîng ma
*KhÝ ¸p
- Nh÷ng khu ¸p thÊp hót giã, kh«ng khÝ Èm bÞ ®Èy lªn cao, gÆp l¹nh ma nhiÒu
- Nh÷ng khu ¸p cao chØ cã giã thæi ®i ma Ýt.
* Fr«ng
- MiÒn cã fr«ng ®i qua (®Æc biÖt lµ d·i héi tô nhiÖt ®íi) thêng cã ma lín.
* Giã
- Ven biÓn: cã giã tõ ®¹i d¬ng thæi vµo: ma nhiÒu
S©u trong lôc ®Þa: ma Ýt.
- MiÒn cã giã T©y «n ®íi: ma nhiÒu.
- MiÒn cã giã mïa: ma nhiÒu.
- MiÒn cã giã MËu dÞch Ýt ma.
* Dßng biÓn
- Ven bê ®¹i d¬ng, n¬i cã dßng biÓn nãng ®i qua: ma nhiÒu.
- N¬i cã dßng biÓn l¹nh ®i qua: ma Ýt.
* §Þa h×nh
- Cµng lªn cao cµng ma nhiÒu. Nhng ®Õn c¸c ®Ønh nói qua cao ®é Èm kh«ng khÝ
gi¶m kh« r¸o.
- Cïng 1 d·y nói: sên ®ãn giã ma nhÒu, sên khuÊt giã ma Ýt.
C©u 6: Sãng biÓn lµ g×? Sãng thÇn? Thñy triÒu lµ g×? Nguyªn nh©n sinh ra thñy
triÒu?
* Sãng biÓn: Lµ h×nh thøc giao ®éng cña níc biÓn theo chiÒu th¼ng ®øng.
- Nguyªn nh©n: chñ yÕu lµ do giã, giã cµng m¹nh sãng cµng to.
* Sãng thÇn: lµ sãng lín cã chiÒu cao kho¶ng 20 - 40m, truyÒn theo chiÒu ngang víi tèc
®é 400 - 800 km/h, nguyªn nh©n chñ yÕu do ®éng ®Êt, nói l÷a phun ngÇm díi ®¸y ®¹i
d¬ng, b·o…
* Thuû triÒu
- Lµ hiÖn tîng giao ®éng thêng xuyªn, cã chu k× cña c¸c khèi níc trong c¸c biÓn vµ ®¹i
d¬ng
- Nguyªn nh©n: do søc hót cña MÆt Tr¨ng vµ MÆt Trêi .
- Dao ®éng thuû triÒu lín nhÊt khi MÆt Tr¨ng, MÆt Trêi, Tr¸i §Êt n»m th¼ng hµng.
- Dao ®éng thuû triÒu nhá nhÊt khi MÆt Tr¨ng, MÆt Trêi vµ Tr¸i §Êt ë vÞ trÝ vu«ng
gãc.
C©u 7: Tr×nh bµy sù ph©n bè c¸c dßng biÓn nãng, l¹nh trong ®¹i d¬ng?
- Dßng biÓn nãng: Ph¸t sinh ë hai bªn XÝch ®¹o, ch¶y vÒ híng t©y, gÆp lôc ®Þa
chuyÓn híng vÒ phÝa cùc.
- Dßng biÓn l¹nh: xuÊt ph¸t tõ kho¶ng vÜ tuyÕn 30 - 40 0 thuéc khu vùc gÇn bê ®«ng
cña ®¹i d¬ng råi ch¶y vÒ phÝa XÝch ®¹o.
- B¸n cÇu B¾c: cã nh÷ng dßng biÓn l¹nh xuÊt ph¸t tõ vïng cùc men theo bê t©y c¸c ®¹i
d¬ng ch¶y vÒ phÝa XÝch ®¹o.
- Vïng giã mïa: xuÊt hiÖn c¸c dßng biÓn ®æi chiÒu theo mïa.
- Dßng biÓn nãng vµ dßng biÓn l¹nh ®èi xøng nhau qua bê c¸c ®¹i d¬ng.
C©u 8: Thæ nhìng lµ g×? ThÕ nµo lµ thæ nhìng quyÓn? Tr×nh bµy c¸c nh©n tè
h×nh thµnh ®Êt?
* Thæ nhìng
- Lµ líp vËt chÊt t¬i xèp trªn bÒ mÆt lôc ®Þa.
- §Æc trng cña ®Êt lµ: §é ph×
3
- - §é ph×: Lµ kh¶ n¨ng cÊp níc, nhiÖt, khÝ vµ c¸c chÊt dinh dìng cÇn thiÕt cho thùc vËt
sinh trëng vµ ph¸t triÓn.
* Thæ nhìng quyÓn:
- Líp vá chøa vËt chÊt t¬i xèp trªn bÒ mÆt c¸c lôc ®Þa - n¬i tiÕp xóc víi khÝ quyÓn,
th¹ch quyÓn, sinh quyÓn.
* C¸c nh©n tè h×nh thµnh ®Êt:
Mçi nh©n tè cã mét t¸c ®éng riªng biÖt kh¸c nhau ®Õn sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn líp
phñ thæ nhìng:
- §¸ mÑ: QuyÕt ®Þnh thµnh phÇn kho¸ng vËt, thµnh phÇn c¬ giíi vµ ¶nh hëng ®Õn
nhiÒu tÝnh chÊt ®Êt.
- KhÝ hËu: C¸c yÕu tè nhiÖt Èm ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh h×nh thµnh ®Êt:
phong ho¸ ®¸ gèc, hoµ tan, röa tr«i, tÝch tô vËt chÊt.
- Sinh vËt: §ãng vai trß chñ ®¹o trong sù h×nh thµnh ®Êt, cung cÊp chÊt h÷u c¬, chÊt
mïn cho ®Êt. Gãp phÇn lµm biÕn ®æi tÝnh chÊt ®Êt.
- §Þa h×nh: ¶nh hëng gi¸n tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh h×nh thµnh ®Êt th«ng qua sù thay ®æi l-
îng nhiÖt vµ ®é Èm.
- Vïng nói cao, ®Þa h×nh dèc: qu¸ tr×nh h×nh thµnh ®Êt yÕu, líp ®Êt máng.
- Vïng b»ng ph¼ng: tÇng ®Êt dµy, giµu dinh dìng.
- §Þa h×nh ¶nh hëng tíi khÝ hËu t¹o ra c¸c vµnh ®ai ®Êt kh¸c nhau.
- Thêi gian: Thêi gian h×nh thµnh ®Êt gäi lµ tuæi ®Êt. Tuæi ®Êt lµ nh©n tè biÓu thÞ
thêi gian t¸c ®éng c¸c yÕu tè h×nh thµnh ®Êt dµi hay ng¾n, mÆt kh¸c cßn thÓ hiÖn cêng
®é c¸c qu¸ tr×nh t¸c ®éng ®ã.
- Con ngêi: Ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña con ngêi cã thÓ lµm ®Êt xÊu (®èt rõng lµm rÉy...)
®i còng cã thÓ lµm cho ®Êt tèt h¬n (thau chua, röa mÆn...).
C©u 9: Sinh quyÓn lµ g×? C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè
sinh vËt?
* Sinh quyÓn :
- Lµ mét quyÓn cña Tr¸i §Êt trong ®ã cã sinh vËt sinh sèng.
- ChiÒu dµy :
+ Giíi h¹n trªn : tiÕp gi¸p víi tÇng «d«n (22 km)
+ Giíi h¹n díi : tíi ®¸y ®¹i d¬ng, ë lôc ®Þa tíi líp vá phong hãa.
- Giíi h¹n cña sinh quyÓn bao gåm toµn bé thuû quyÓn, phÇn thÊp cña khÝ quyÓn, líp
phñ thæ nhìng vµ líp vá phong ho¸.
* C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè cña sinh vËt
- KhÝ hËu: ¶nh hëng trùc tiÕp th«ng qua nhiÖt ®é, níc, ®é Èm vµ ¸nh s¸ng.
+ NhiÖt ®é: Mçi loµi thÝch nghi víi mét giíi h¹n nhiÖt nhÊt ®Þnh, n¬i cã nhiÖt ®é thÝch
hîp sinh vËt sÏ ph¸t triÓn nhanh vµ thuËn lîi.
+ Níc vµ ®é Èm kh«ng khÝ: QuyÕt ®Þnh sù sèng cña sinh vËt, nh÷ng vïng kh« khan
sinh vËt khã cã thÓ sinh sèng ®îc.
+ ¸nh s¸ng: quyÕt ®Þnh qu¸ tr×nh quang hîp cña c©y xanh.
- §Êt: C¸c ®Æc tÝnh lÝ, ho¸, ®é Èm cña ®Êt ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè cña
sinh vËt.
- §Þa h×nh:
+ C¸c vµnh ®ai sinh vËt thay ®æi theo ®é cao.
+ Lîng nhiÖt vµ ®é Èm ë c¸c híng sên kh¸c nhau nªn ®é cao b¾t ®Çu vµ kÕt thóc cña
c¸c vµnh ®ai sinh vËt kh¸c nhau.
- Sinh vËt:
+ Thøc ¨n lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh tíi sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè cña ®éng vËt.
+ Thùc vËt lµ n¬i c tró vµ lµ nguån thøc ¨n cña ®éng vËt
4
- ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn vµ ph©n bã cña ®éng vËt.
- Con ngêi :
+ Lµm thay ®æi ph¹m vi ph©n bè cña nhiÒu lo¹i c©y trång, vËt nu«i.
+ Lµm më réng hoÆc thu hÑp diÖn tÝch rõng.
+ Lµm tuyÖt chñng nhiÒu loµi thùc vËt, ®éng vËt hoang d·.
C©u 10: Quy luËt ph©n bè sinh vËt vµ ®Êt trªn Tr¸i §Êt?
- Theo vÜ ®é: Mçi kiÓu khÝ hËu sÏ cã c¸c th¶m thùc vËt vµ c¸c nhãm ®Êt t¬ng øng.
- Theo ®é cao: ë vïng nói khÝ hËu thay ®æi theo ®é cao, t¹o nªn c¸c vµnh ®ai thùc vËt
vµ ®Êt theo ®é cao.
C©u 11 : Líp vá ®Þa lÝ lµ g×? BiÓu hiÖn cña quy luËt thèng nhÊt vµ hoµn chØnh
cña líp vá ®Þa lÝ? ý nghÜa?
* Kh¸i niÖm: lµ líp vá cña Tr¸i §Êt, ë ®ã cã sù x©m nhËp vµ t¸c ®éng lÉn nhau cña c¸c
líp bé phËn.
- ChiÒu dµy: kho¶ng 30 - 35 km, tÝnh tõ giíi h¹n díi cña líp «d«n ®Õn ®¸y vùc thÈm ®¹i
d¬ng vµ xuèng hÕt líp vá phong hãa ë lôc ®Þa.
* Quy luËt thèng nhÊt vµ hoµn chØnh cña líp vá ®Þa lÝ
Trong tù nhiªn bÊt k× l·nh thæ nµocòng gåm nhiÒu thµnh phÇn ¶nh hëng qua l¹i, phô
thuéc nhau, NÕu mét thµnh phÇn thay ®æi sÏ dÉn ®Õn sù thay ®æi cña c¸c thµnh phÇn
cßn l¹i vµ toµn bé l·nh thæ.
* ý nghÜa thùc tiÔn: CÇn thiÕt ph¶i nghiªn cøu kü cµng vµ toµn diÖn ®iÒu kiÖn ®Þa lÝ
cña bÊt k× l·nh thæ nµo tríc khi sö dông chóng.
C©u 12: Quy luËt ®Þa ®íi lµ g×? Nguyªn nh©n ? BiÓu hiÖn cña quy luËt?
* Kh¸i niÖm: Quy luËt ®Þa ®íi lµ sù thay ®æi cã quy luËt cña tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn ®Þa
lÝ vµ c¶nh quan ®Þa lÝ theo vÜ ®é (tõ xÝch ®¹o ®Õn cùc).
* Nguyªn nh©n: Do d¹ng h×nh cÇu cña Tr¸i §Êt vµ bøc x¹ MÆt Trêi.
* BiÓu hiÖn cña quy luËt
- Sù ph©n bè c¸c vßng ®ai nhiÖt trªn Tr¸i §Êt.
Tõ B¾c ®Õn Nam cùc cã 7 vßng ®ai nhiÖt:
+ Vßng ®ai nãng.
+ Hai vßng ®ai «n hoµ ë hai b¸n cÇu.
+ Hai vßng ®ai l¹nh ë c¸c vÜ ®é cËn cùc cña 2 b¸n cÇu.
+ Hai vßng ®ai b¨ng gi¸ vÜnh cöu bao quanh 2 cùc.
- C¸c ®ai khÝ ¸p vµ c¸c ®íi giã trªn Tr¸i §Êt.
+ Cã 7 ®ai ¸p
+ Cã 6 ®íi giã hµnh tinh.
+ 2 giã §«ng cùc
+ 2 giã T©y «n ®íi
+ 2 giã MËu dÞch.
- C¸c ®íi khÝ hËu trªn Tr¸i §Êt.
Cã 7 ®íi khÝ hËu chÝnh: cùc, cËn cùc, «n ®íi, cËn nhiÖt, nhiÖt ®íi, cËn xÝch ®¹o, xÝch
®¹o.
- C¸c nhãm ®Êt vµ c¸c kiÓu th¶m thùc vËt
+ Cã 10 nhãm ®Êt.
+ Cã 10 kiÓu th¶m thùc vËt.
C©u 13: ThÕ nµo lµ quy luËt phi ®Þa ®íi? Nguyªn nh©n ? BiÓu hiÖn cña quy luËt?
* Kh¸i niÖm
Lµ quy luËt ph©n bè kh«ng phô thuéc vµo tÝnh chÊt ph©n bè theo ®Þa ®íi cña c¸c thµnh
phÇn ®Þa lÝ vµ c¶nh quan.
5
- Nguyªn nh©n: Do nguån n¨ng lîng bªn trong Tr¸i §Êt ®· t¹o ra sù ph©n chia bÒ mÆt Tr¸i
§Êt thµnh lôc ®Þa, ®¹i d¬ng, ®Þa h×nh nói cao.
* BiÓu hiÖn cña quy luËt
-Quy luËt ®ai cao
+ Kh¸i niÖm: Sù thay ®æi cã quy luËt cña c¸c thµnh phÇn tù nhiªn vµ c¸c c¶nh quan
®Þa lÝ theo ®é cao cña ®Þa h×nh.
+ Nguyªn nh©n: Do sù thay ®æi nhiÖt, Èm theo ®é cao.
+BiÓu hiÖn: Sù ph©n bè c¸c vµnh ®ai thùc v©tk theo ®é cao.
- Quy luËt ®Þa «
+Kh¸i niÖm: Lµ sù thay ®æi cã quy luËt cña c¸c thµnh phÇn tù nhiªn vµ c¸c c¶nh
quan theo kinh ®é.
+ Nguyªn nh©n: Do sù ph©n bè ®Êt liÒn, biÓn vµ ®¹i d¬ng vµ do ¶nh hëng cña c¸c d·y
nói ch¹y theo híng kinh tuyÕn.
+BiÓu hiÖn: Sù thay ®æi c¸c kiÓu th¶m thùc vËt theo kinh ®é.
C©u 14: Xu híng biÕn ®æi d©n sè thÕ giíi?
* D©n sè thÕ giíi
Quy m« d©n sè gi÷a c¸c níc rÊt kh¸c nhau.
* T×nh h×nh ph¸t triÓn d©n sè
- Thêi gian d©n sè t¨ng thªm 1 tû ngêi vµ thêi gian d©n sè t¨ng gÊp ®«i ngµy cµng rót
ng¾n tõ 123 n¨m (giai ®o¹n 1804 - 1927) xuèng cßn 12 n¨m (1987 - 1999).
- Thêi gian t¨ng gÊp ®«i rót tõ 123 n¨m xuèng cßn 47 n¨m.
NhËn xÐt: Quy m« d©n sè thÕ giíi ngµy cµng lín vµ tèc ®é gia t¨ng d©n sè thÕ giíi ngµy cµng
nhanh.
.
C©u 15: Ph©n bè d©n c lµ g×? §Æc ®iÓm? C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn sù ph©n bè
d©n c?
* Kh¸i niÖm: Ph©n bè d©n c lµ sù s¾p xÕp d©n sè mét c¸ch tù ph¸t hoÆc tù gi¸c trªn
mét l·nh thæ nhÊt ®Þnh.
MËt®é Sè ngêi sèng trªn l·nh
d©n sè = thæ
DT l·nh thæ
MËt ®é d©n sè lµ sè d©n c tró, sinh sèng trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch (thêng lµ 1km2)
* §Æc ®iÓm
- Ph©n bè d©n c kh«ng ®Òu trong kh«ng gian: sù ph©n d©n c kh«ng ®Òu gi÷a c¸c níc
- BiÕn ®éng vÒ ph©n bè d©n c theo thêi gian: Sù ph©n bè d©n c cã sù kh¸c nhau qua
c¸c thêi k×
* C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ph©n bè d©n c
- C¸c nh©n tè tù nhiªn: KhÝ hËu, nguån níc, ®Þa h×nh vµ ®Êt ®ai, kho¸ng s¶n.
- C¸c nh©n tè kinh tÕ - x· héi: Tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, tÝnh chÊt cña
nÒn kinh tÕ, lÞch sö khai th¸c l·nh thæ, chuyÓn c...
C©u 16: QuÇn c lµ g×? Cã mÊy lo¹i quÇn c?
* Kh¸i niÖm: QuÇn c lµ h×nh thøc thÓ hiÖn cô thÓ viÖc ph©n bè d©n c trªn bÒ mÆt tr¸i
®Êt.
* §Æc ®iÓm:
- QuÇn c n«ng th«n:
+ XuÊt hiÖn sím, mang tÝnh chÊt ph©n t¸n trong kh«ng gian, g¾n víi chøc n¨ng n«ng
nghiÖp.
6
- + Do ¶nh hëng cña qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ ngµy nay ®ang cã nhiÒu thay ®æi vÒ
chøc n¨ng, cÊu tróc vµ híng ph¸t triÓn; tû lÖ d©n phi n«ng nghiÖp ngµy cµng t¨ng.
- QuÇn c thµnh thÞ:
+ G¾n víi chøc n¨ng s¶n xuÊt phi n«ng nghiÖp.
+ Quy m« d©n sè ®«ng, møc ®é tËp trung d©n sè cao.
C©u 17: §« thÞ ho¸ lµ g×? §Æc ®iÓm? ¶nh hëng cña ®« thÞ hãa ®Õn sù ph¸t triÓn
kinh tÕ - x· héi vµ m«i trêng
* Kh¸i niÖm: Lµ mét qu¸ tr×nh kinh tÕ - x· héi mµ biÓu hiÖn cña nã lµ sù t¨ng nhanh vÒ
sè lîng vµ quy m« cña c¸c ®iÓm d©n c ®« thÞ, sù tËp trung d©n c trong c¸c thµnh phè ,
nhÊt lµ c¸c thµnh phè lín vµ phæ biÕn réng r·i lèi sèng thµnh thÞ.
* §Æc ®iÓm
- D©n c ®« thÞ cã xu híng t¨ng nhanh.
- D©n c ngµy cµng tËp trung vµo c¸c thµnh phè lín vµ cùc lín.
- Phæ biÕn réng r·i lèi sèng thµnh thÞ .
* ¶nh hëng cña ®« thÞ ho¸ ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ m«i trêng
- TÝch cùc: ChÊt lîng cuéc sèng vµ tr×nh ®é d©n trÝ ngµy cµng t¨ng c¬ së h¹ tÇng ngµy
cµng hoµn thiÖn…
- Tiªu cùc: « nhiÔm m«i trêng, thÊt nghiÖp, tÖ n¹n x· héi t¨ng
C©u 18: Vai trß vµ ®Æc ®iÓm cña ngµnh n«ng nghiÖp?
* Vai trß:
- N«ng nghiÖp theo nghÜa réng bao gåm: n«ng - l©m - ng nghiÖp.
- NN cung cÊp l¬ng thùc, thùc phÈm cho con ngêi.
- Cung cÊp nguyªn liÖu cho CN nhÑ vµ CN thùc phÈm.
- Cung cÊp mÆt hµng xuÊt khÈu.
NN ®ãng vai trß hÕt søc quan träng kh«ng cã ngµnh nµo cã thÓ thay thÕ ®îc.
- HiÖn nay trªn 40% lao ®éng trªn thÕ giíi tham gia vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
* §Æc ®iÓm
- §Êt trång lµ t liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu vµ kh«ng thÓ thay thÕ.
- §èi tîng cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ c©y trång, vËt nu«i.
- S¶n xuÊt NN mang tÝnh thêi vô:
- S¶n xuÊt n«ng nghiÖp phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn.
- Trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i, NN trë thµnh ngµnh s¶n xuÊt hµng hãa
C©u 19: C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè n«ng nghiÖp?
* Tù nhiªn:
§ãng vai trß quan träng trong viÖc ph¸t triÓn vµ ph©n bè s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
- §Êt trång (quü ®Êt, tÝnh chÊt ®Êt, ®é ph×)
Quy m« s¶n xuÊt, c¬ cÊu vµ sù ph©n bè c©y trång, vËt nu«i, n¨ng suÊt
- KhÝ hËu (chÕ ®é Èm, nhiÖt, ma, ®iÒu kiÖn thêi tiÕt...)
Mïa vô, c¬ cÊu c©y trång vËt nu«i, kh¶ n¨ng xen canh t¨ng vô, tÝnh æn ®Þnh hay bÊp
bªnh cña s¶n xuÊt.
- Sinh vËt (Loµi c©y, con, ®ång cá, thøc ¨n tù nhiªn...)
C¬ së t¹o gièng, c¬ së thøc ¨n tù nhiªn, c¬ cÊu vËt nu«i
* Kinh tÕ - x· héi:
§ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc ph¸t triÓn vµ ph©n bè s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
- D©n c - lao ®éng (lùc lîng s¶n xuÊt, nguån tiªu thô)
C¬ cÊu vµ ph©n bè c©y trång vËt nu«i
- Quan hÖ ruéng ®Êt
Con ®êng ph¸t triÓn NN, c¸c h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt vµ l·nh thæ
7
- - TiÕn bé khoa häc kü thuËt
Chñ ®éng trong s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ s¶n lîng
- ThÞ trêng tiªu thô (trong vµ ngoµi níc)
Gi¸ c¶ n«ng s¶n, híng chuyªn m«n hãa.
---- HÕt ----
8
nguon tai.lieu . vn
