Xem mẫu

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT HƯNG YÊN
TRUNG TÂM ĐT&THCN CƠ KHÍ

ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG
THỰC TẬP CẮT GỌT KIM LOẠI (TIỆN)

Hưng Yên 2015
(Tài liệu lưu hành nội bộ)

§¹i häc SPKT H−ng Yªn

§Ò c−¬ng bµi gi¶ng

Häc phÇn I : Sö dông thiÕt bÞ vµ dông cô m¸y tiÖn
1. Néi quy x−ëng thùc tËp - Néi quy sö dông m¸y.

1.1. §Æt vÊn ®Ò.
M¸y mãc lµm gi¶m c−êng ®é, søc lao ®éng cña con ng−êi ®ång thêi lµm t¨ng
n¨ng suÊt lao ®éng, nh−ng nÕu sö dông kh«ng ®óng ph−¬ng ph¸p, quy c¸ch vµ thiÕu
thËn träng th× dÔ dµng x¶y ra nh−ng tæn thÊt lín ®èi víi con ng−êi, m¸y mãc vµ lµm
¶nh h−ëng xÊu cho x3 héi. V× vËy, tr−íc khi b−íc vµo nghÒ mäi ng−êi ph¶i hÕt søc coi
träng an toµn lao ®éng vµ vÖ sinh c«ng nghiÖp. Tr−íc, trong vµ sau khi lµm viÖc mäi
ng−êi ph¶i tuyÖt ®èi nghiªm chØnh chÊp hµnh c¸c néi quy ®−îc ®Ò ra.
1.2. Néi quy x−ëng thùc tËp.
§iÒu 1 : TÊt c¶ c¸c häc sinh, sinh viªn vµo x−ëng thùc tËp ph¶i cã mÆt tr−íc tõ
2 ÷ 5’, líp tr−ëng tËp trung sü sè líp vµ b¸o c¸o víi gi¸o viªn sè ng−êi v¾ng mÆt.
§iÒu 2 : Tr−íc khi vµo x−ëng ph¶i kiÓm tra an toµn lao ®éng, quÇn ¸o ph¶i gän
gµng (cµi hÕt cóc ¸o hoÆc x¾n tay ¸o, ph¶i ®éi mò, ®i dµy, víi n÷ th× tãc ph¶i gon
trong mò).
§iÒu 3 : Kh«ng ®−îc sö dông m¸y khi kh«ng ®−îc ph©n c«ng.
§iÒu 4 : TuyÖt ®èi kh«ng ®−îc lµm ®å t−, hót thuèc l¸ khi ®øng m¸y.
§iÒu 5: Trong giê thùc tËp, nÕu x¶y ra tai n¹n lao ®éng, h− háng m¸y mãc ph¶i
c¾t ®iÖn ë m¸y ngay, gi÷ nguyªn vÞ trÝ lµm viÖc vµ b¸o c¸o víi gi¸o viªn h−íng dÉn.
§iÒu 6 : NghØ thùc tËp v× èm ®au ph¶i cã giÊy chøng nhËn cña y, b¸c sü. NghØ
phÐp, häp, c«ng t¸c ph¶i cã giÊy cña l3nh ®¹o nhµ tr−êng.
§iÒu 7 : Trong giê thùc tËp, ph¶i lu«n cã mÆt t¹i x−ëng, nÕu tõ x−ëng nµy sang
x−ëng kh¸c ph¶i ®−îc sù ®ßng ý cña gi¸o viªn h−íng dÉn.
§iÒu 8 : HÕt giê lau chïi m¸y mãc s¹ch sÏ, b«i dÇu mì, kiÓm tra ®Çy ®ñ dông
cô vµ ®Ó ®óng n¬i quy ®Þnh. Kh«ng ®−îc ®−a dông cô ra ngoµi x−¬ng thùc tËp. Kh«ng
®−îc tù thay ®æi vËt liÖu lµm bµi tËp khi kh«ng ®−îc sù ®ång ý cña gi¸o viªn h−íng
dÉn.
§iÒu 9 : Hµng ngµy, líp tr−ëng, tæ tr−ëng ph¶i nh¾c nhë anh, chÞ, em trong líp
thùc hiÖn tèt néi quy.
1.2.Néi quy sö dông m¸y.

3

§¹i häc SPKT H−ng Yªn

§Ò c−¬ng bµi gi¶ng

§iÒu 1 : TuyÖt ®èi kh«ng ®−îc sö dông m¸y khi kh«ng ®−îc ph©n c«ng. Kh«ng
rêi vÞ trÝ m¸y khi m¸y ®ang lµm viÖc.
§iÒu 2 : Tr−íc khi dïng m¸y, ph¶i ®äc kü vµ lµm theo b¶ng h−íng dÉn ë m¸y,
ph¶i n¾m v÷ng cÊu t¹o vµ sö dông m¸y thµnh th¹o.
§iÒu 3 : Tr−íc khi cho m¸y ch¹y ph¶i kiÓm tra an toµn lao ®éng, kiÓm tra m¸y.
Dïng tay quay thö m©m cÆp, kiÓm tra c¸c bé phËn cña m¸y vµ vËt g¸ xem trªn m©m
cÆp vµ bµn dao cã v−íng m¾c g× kh«ng, vËt g¸ ®3 ®¶m b¶o ch¾c ch¾n ch−a.
§iÒu 4 : Khi g¸ hoÆc th¸o vËt gia c«ng ph¶i g¹t c¸c tay g¹t vÒ vÞ trÝ an toµn,
kh«ng ®−îc lÊy bóa s¾t gâ, ®Ëp chi tiÕt trªn m©m cÆp. Khi g¸ hoÆc th¸o vËt gia c«ng
xong ph¶i rót ch×a kho¸ m©m cÆp ra ngay.
§iÒu 5 : Tr−íc khi cho m¸y lµm viÖc ph¶i cho m¸y ch¹y thö 1’ ®Ó kiÓm tra c¸c
hÖ thèng ®iÒu khiÓn vµ b«i tr¬n. Trong khi lµm viÖc thÊy cã tiÕng kªu kh¸c th−êng
hoÆc ngöi thÊy mïi khÐt ph¶i lËp tøc t¾t m¸y, c¾t ®iÖn vµ b¸o c¸o víi gi¸o viªn h−íng
dÉn.
§iÒu 6 : TuyÖt ®èi kh«ng ®−îc thay ®æi chiÒu quay cña m¸y mét c¸ch ®ét ngét.
§iÒu 7 : BÊt cø trong tr−êng hîp nµo còng kh«ng ®−îc thay ®æi tèc ®é khi m¸y
ch−a dõng h¼n, muèn thay ®æi vÞ trÝ cña tay g¹t ph¶i ®−a nhÑ nhµng, kh«ng dïng bóa
hoÆc ch©n ®¹p.
§iÒu 8 : Kh«ng ®−îc söa ch÷a chi tiÕt trªn hai mòi t©m, kh«ng ®−îc ®Ó vËt
nÆng r¬i xuèng b¨ng m¸y vµ söa ch÷a chi tiÕt trªn b¨ng m¸y.
§iÒu 9 : Khi th¸o, l¾p m©m cÆp ph¶i lau chïi s¹ch sÏ, cã v¸n kª tr¸nh sù va
ch¹m gi÷a m©m cÆp vµ b¨ng m¸y.
§iÒu 10 : Sau giê lµm viÖc, mçi lÇn thay ®æi vËt liÖu còng nh− hµng ngµy, hµng
tuÇn, hµng th¸ng ph¶i b¶o qu¶n, lau chïi s¹ch sÏ c¸c bé phËn cña m¸y.

4

§¹i häc SPKT H−ng Yªn

§Ò c−¬ng bµi gi¶ng

2. Nguyªn lý vµ cÊu t¹o m¸y tiÖn
2.1. Nguyªn lý ho¹t ®éng cña m¸y tiÖn.
- Muèn gia c«ng mét bÒ mÆt trªn m¸y tiÖn cã h×nh d¸ng kh¸c nhau nh− mÆt
trô, mÆt c«n, mÆt ®Þnh h×nh...m¸y ph¶i truyÒn cho c¸c c¬ cÊu chÊp hµnh c¸c chuyÓn
®éng t−¬ng ®èi, c¸c chuyÓn ®éng t−¬ng ®èi nµy phô thuéc vµo bÒ mÆt gia c«ng, h×nh
d¸ng dao c¾t vµ tu©n theo mét quy luËt nhÊt ®Þnh.

A
n

B

C
n

n
S

S1
S

a.

b.

S

S2
c.

VD1 : Muèn gia c«ng mÆt A → Chi tiÕt ph¶i quay trßn (n)
Dao c¾t ph¶i tÞnh tiÕn (S).
Trong ®ã n vµ S lµ chuyÓn ®éng t−¬ng ®èi cña m¸y.
M©m cÆp vµ bµn dao lµ c¸c c¬ cÊu chÊp hµnh thùc hiÖn c¸c chuyÓn ®éng ®ã.
VD2 : Muèn gia c«ng mÆt ®Þnh h×nh B → Chi tiÕt ph¶i quay trßn (n)
Dao chuyÓn ®éng t−¬ng ®èi (S1,S2).
Tæng hîp hai chuyÓn ®éng ®¬n gi¶n t¹o ra chuyÓn ®éng phøc t¹p S.
VD3 : VÉn gia c«ng mÆt ®Þnh h×nh B dïng dao tiÖn ®Þnh h×nh th× chØ cÇn vËt
gia c«ng cã chuyÓn ®éng quay trßn (n). Dao chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn ®¬n gi¶n S theo
h−íng ngang.
⇒ChuyÓn ®éng t¹o h×nh bao gåm mäi chuyÓn ®éng t−¬ng ®èi gi÷a dao vµ ph«i
trùc tiÕp t¹o ra bÒ mÆt gia c«ng.
C¸c chuyÓn ®éng trong m¸y tiÖn :
ChuyÓn ®éng chÝnh lµ chuyÓn ®éng t¹o ra tèc ®é c¾t chÝnh, ®ã lµ chuyÓn ®éng
quay tßn cña ph«i (n).
ChuyÓn ®éng ch¹y dao lµ chuyÓn ®éng t¹o ra n¨ng suÊt gia c«ng vµ ®é bãng bÒ
mÆt gia c«ng (lµ chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn cña dao c¾t).
5

§¹i häc SPKT H−ng Yªn

§Ò c−¬ng bµi gi¶ng

ChuyÓn ®éng chÝnh vµ chuyÓn ®éng ch¹y dao ®−îc gäi lµ chuyÓn ®éng c¬ b¶n
cña m¸y tiÖn.

§éng c¬
1
2

i
3 V
4
6
7

VËt gia c«ng

Trôc chÝnh
5

iS

S

Trôc vÝt me

Dao

8

Nguyªn lý chuyÓn ®éng cña m¸y tiÖn
Trong ®ã :

iV, iS ký hiÖu cho hép tèc ®é vµ hép b−íc tiÕn.
i biÓu thÞ sù biÕn ®æi tû sè truyÒn.
V, S biÓu thÞ ®¹i l−îng cÇn biÕn ®æi.

+ XÝch truyÒn ®éng chÝnh lµ ®−êng nèi liÒn tõ ®éng c¬ ®Õn trôc chÝnh (kh©u
chÊp hµnh) ®Ó thùc hiÖn chuyÓn ®éng t¹o h×nh ®¬n gi¶n.
Tõ ®éng c¬ qua 1 - 2 - iv - 3 - 4 - 5 - ph«i quay (n) → XÝch tèc ®é.
+ XÝch ch¹y dao lµ ®−êng nèi liÒn gi÷a c¸c kh©u chÊp hµnh víi nhau ®Ó thùc
hiÖn sù phèi hîp hai chuyÓn ®éng t¹o h×nh phøc t¹p (tõ ph«i ®Õn dao c¾t). XÝch ch¹y
dao gåm : XÝch ch¹y dao däc vµ xÝch ch¹y dao ngang.
Tõ ph«i - 4 - 5 - 6 - is - 7 - 8 - vÝt me → xÝch ch¹y dao.
⇒ Nguyªn lý : VËt gia c«ng g¸ trªn m©m cÆp cã chuyÓn ®éng quay trßn, dao
®−îc g¸ trªn gi¸ b¾t dao cã chuyÓn ®éng tÞnh tiÕn däc, ngang ®Ó c¾t gät.
Trong mét sè tr−êng hîp ®Æc biÖt th× vËt gia c«ng ®−îc g¸ trªn bµn dao chuyÓn
®éng tÞnh tiÕn, dao ®ù¬c g¸ trªn m©m cÆp cã chuyÓn ®éng quay trßn ®Ó c¾t gät.
2.2. CÊu t¹o m¸y tiÖn.

6

nguon tai.lieu . vn