Xem mẫu

ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT HƢNG YÊN
KHOA SƢ PHẠM KỸ THUẬT

TẬP THỂ KHOA SƢ PHẠM KỸ THUẬT

ĐỀ CƢƠNG BÀI GIẢNG
PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC CHUYÊN NGÀNH
VÀ KỸ NĂNG DẠY HỌC
(Lƣu hành nội bộ)

Hƣng Yên, năm 2015
1

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT HƢNG YÊN

KHOA SƢ PHẠM KỸ THUẬT

LỜI NÓI ĐẦU
Học phần Phƣơng pháp dạy học chuyên ngành và Kỹ năng dạy học
ƣ c
ƣ vào giảng dạy trong các trƣờng Sƣ phạm Kỹ thu t Đ y là bƣớc phát triển t t
yếu c kho học Sƣ phạm Kỹ thu t v b n cạnh nh ng tri th c sƣ phạm nền tảng
chung cho nhiều ngành nhiều l nh v c cần c nh ng hƣớng d n dạy học nh ng
nội dung iển h nh trong các m n học kỹ thu t - c ng nghệ thuộc l nh v c dạy-học
nghề.
Với m c ti u tr n y ể ph c v giảng dạy và học t p học phần này ch ng
t i bi n soạn cuốn Phƣơng pháp dạy học chuyên ngành và Kỹ năng dạy học.
Phƣơng pháp dạy học chuy n ngành và k năng dạy học là m n học nghiệp v sƣ
phạm chuy n s u trong CTĐT GVKT Học phần này giới thiệu nh ng nền tảng
kho học hiện ại về phƣơng pháp sƣ phạm nhà trƣờng
là hệ thống lí thuyết về
phƣơng pháp và k năng dạy học nh ng ặc iểm và ng d ng cơ bản c n trong
dạy học l nh v c k thu t ở nhà trƣờng GDNN Học phần này giới thiệu khái quát
nh ng v n ề cơ bản về ối tƣ ng nhiệm v phƣơng pháp nghi n c u và ặc
iểm nội dung các m n học kỹ thu t quy tr nh dạy học một số nội dung iển h nh;
ịnh hƣớng v n d ng phƣơng pháp phƣơng tiện vào dạy học các nội dung thuộc
m n học kỹ thu t; ph n tích ặc iểm c kỹ năng dạy học các yếu tố nội dung
c các kỹ năng chuẩn bị kỹ năng l n lớp và kỹ năng kiểm tr ánh giá; ph n tích
chƣơng tr nh viết m c ti u ph n tích nội dung c m n học chuy n ngành và
luyện t p các kỹ năng dạy học ở một số bài học iển h nh thuộc chuy n ngành
Trong quá tr nh bi n soạn kh tránh khỏi thiếu s t tác giả mong bạn ọc
g p ý kiến nh n xét ể cuốn tài liệu ngày càng hoàn thiện hơn
Xin ch n thành cám ơn!

TRƢỜNG ĐHSPKT HƢNG YÊN
TÁC GIẢ

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT HƢNG YÊN

KHOA SƢ PHẠM KỸ THUẬT

MỤC LỤC
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC KỸ THUẬT ................. 1
1.1. Kỹ thuật và triết học kỹ thuật ............................................................................................... 1
1.1.1. Phương pháp của khoa học kỹ thuật công nghệ ............................................................ 1
1.2.2. Nguyên tắc dạy học .......................................................................................................... 2
1.2. Khoa học – Kỹ thuật – Công nghệ ........................................................................................ 9
1.2.1. Khoa học ........................................................................................................................... 9
1.2.2. Kĩ thuật ............................................................................................................................. 9
1.2.3. Công nghệ....................................................................................................................... 10
1.2.4. Sự ảnh hưởng của khoa học - kỹ thuật – công nghệ t i dạy - học ngh ..................... 10
1.3. Hệ thống và hệ thống kỹ thuật ............................................................................................ 11
1.4. Các mô hình lý luận dạy học kỹ thuật ................................................................................ 12
1.4.1. Mô hình định hư ng công nghiệp và sản xuất (industrial/production oriented)........ 12
1.4.2. Mô hình định hư ng theo lao động thủ công (craft-oriented)..................................... 13
1.4.3. Mô hình thiết kế thuật (“design”) ................................................................................. 13
1.4.4. Mô hình Khoa học tự nhiên ứng dụng (applied science)............................................. 13
1.4.5. Mô hình Công nghệ tương lai (modern technology) .................................................... 14
1.4.6. Mô hình Công nghệ đại cương (general technology)................................................... 15
1.4.7. Mô hình Các năng lực then chốt (key competencies)................................................... 16
1.4.8. Mô hình Khoa học- Công nghệ - Xã hội (STS: Science-Technology-Society ) .......... 16
1.4.9. Mô hình giáo dục kĩ thuật tổng hợp .............................................................................. 17
1.5. Các nội dung đặc trƣng của môn học kỹ thuật.................................................................. 18
1.6. Đặc điểm của nội dung môn học kỹ thuật .......................................................................... 19
1.6.1. Tính cụ thể và tính trừu tượng ...................................................................................... 19
1.6.2. Tính tích hợp của nội dung các môn học kỹ thuật ....................................................... 20
1.6.3. Tính thực tiễn ................................................................................................................. 21
Câu hỏi ôn tập chƣơng 1 ............................................................................................................. 22
Chƣơng 2: THIẾT KẾ DẠY HỌC KỸ THUẬT ...................................................................... 23
2.1. Cấu trúc của phƣơng pháp dạy học ................................................................................... 23
2.2. Lý luận về kỹ năng dạy học ................................................................................................. 26
2.2.1. Khái niệm v kỹ năng ..................................................................................................... 26
2.2.2. Kỹ năng dạy học ............................................................................................................. 29
2.2.3.

ệ thống các kỹ năng dạy học cơ ản........................................................................... 30

2.3.4. Tiêu chí nhận diện đánh giá các kỹ năng dạy học ...................................................... 32
2.2.5. Mô hình kỹ năng trên cơ sở ph n tích nhiệm vụ dạy học ............................................ 35
2.3. Các chiến lƣợc dạy học kỹ thuật hiệu quả ......................................................................... 38

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT HƢNG YÊN

KHOA SƢ PHẠM KỸ THUẬT

2.4. Thiết kế bài học .................................................................................................................... 39
2.4.1. Thiết kế ài học lý thuyết ............................................................................................... 39
2.4.2. Thiết kế ài học thực hành ............................................................................................ 56
2.4.3. Thiết kế ài học tích hợp................................................................................................ 75
2.5. Thiết kế học liệu và phƣơng tiện dạy học........................................................................... 77
2.5.1. Khái quát v nguồn học liệu .......................................................................................... 77
2.5.2. Các giai đoạn phát triển nguồn học liệu ....................................................................... 78
2.5.3. Qui trình xây dựng nguồn học liệu đa phương tiện trong chương trình dự án GDKT &
DN ............................................................................................................................................. 80
2.6. Thiết kế công cụ kiểm tra đánh giá .................................................................................... 81
2.6.1. Khái niệm kiểm tra ......................................................................................................... 81
2.6.2. Khái niệm đánh giá ........................................................................................................ 81
2.6.3. Mục đích của hệ thống kiểm tra đánh giá kết quả học tập ......................................... 81
2.6.4. Các lĩnh vực cần kiểm tra đánh giá............................................................................... 83
2.6.5.

ình thức và phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả học tập ................................... 83

2.6.6. Phương pháp kiểm tra đánh giá................................................................................... 93
Câu hỏi ôn tập chƣơng 2 ........................................................................................................... 102
Chƣơng 3: THỰC HIỆN DẠY HỌC KỸ THUẬT ................................................................ 103
3.1. Sử dụng phƣơng pháp vấn đáp ......................................................................................... 103
3.1.1. Mục đích của việc giáo viên đặt ra các c u hỏi .......................................................... 103
3.1.2. Các dạng c u hỏi .......................................................................................................... 104
3.1.3. Các cấp độ c u hỏi ....................................................................................................... 104
3.1.4. Qui trình vấn đáp ......................................................................................................... 105
3.2. Trình diễn một kỹ năng dạy nghề..................................................................................... 106
3.2.1. Khái niệm v trình diễn một kỹ năng .......................................................................... 106
3.2.2. Các giai đoạn cơ ản của một trình diễn kĩ năng....................................................... 106
3.3. Tổ chức và quản lý hoạt động nhóm ................................................................................ 109
3.3.1. Mục đích của hoạt động nhóm trong dạy học ............................................................ 109
3.3.2. Quản lý hoạt động nhóm trong dạy học...................................................................... 109
3.3.3. Qui trình quản lý hoạt động nhóm trong dạy học ...................................................... 110
3.4. Đƣa và nhận thông tin phản hồi ....................................................................................... 111
3.4.1. Khái niệm ph n loại thông tin phản hồi. ................................................................... 111
3.4.2. Kĩ thuật đưa và nhận thông tin phản hồi.................................................................... 112
3.4.3. Các tiêu chuẩn của một thông tin phản hồi................................................................ 112
3.5. Giao tiếp và ứng xử sƣ phạm ............................................................................................ 113
3.6. Thực hành phƣơng pháp dạy học bài lý thuyết............................................................... 114
3.7. Thực hành phƣơng pháp dạy học bài thực hành ............................................................ 117

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT HƢNG YÊN

KHOA SƢ PHẠM KỸ THUẬT

3.8. Thực hành phƣơng pháp dạy học bài tích hợp ............................................................... 121
Câu hỏi bài tập chƣơng 3.......................................................................................................... 125

nguon tai.lieu . vn