Đề cương bài giảng Lập và quản lý dự án - ĐH Sư Phạm Kỹ Thuật Hưng Yên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT HƯNG YÊN

ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG

LẬP VÀ QUẢN LÝ DỰ ÁN

TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO: ĐẠI HỌC CHÍNH QUY
NGÀNH ĐÀO TẠO:

QUẢN TRỊ KINH DOANH
CÔNG NGHIỆP

Hưng Yên, năm 2016

Ch­¬ng 1

Tæng quan vÒ lËp dù ¸n ®Çu t­
1.1. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ ®Çu t­ vµ ®Çu t­ ph¸t triÓn

1.1.1. §Çu t­ ph¸t triÓn
* Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t­ vµ ®Çu t­ ph¸t triÓn
§Çu t­ lµ sù hy sinh c¸c nguån lùc (nguån lùc tiÒn, tµi nguyªn thiªn nhiªn,
søc lao ®éng vµ trÝ tuÖ ) ë hiÖn t¹i ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nh»m thu ®­îc
c¸c kÕt qu¶ (kÕt qu¶ ®¹t ®­îc lµ sù gia t¨ng vÒ tµi s¶n, vËt chÊt, tµi s¶n tµi chÝnh
hoÆc tµi s¶n trÝ tuÖ vµ nguån nh©n lùc cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó lµm viÖc víi n¨ng suÊt
lao ®éng cao h¬n cho nÒn kinh tÕ vµ cho toµn x· héi) thùc hiÖn ®­îc nh÷ng môc
tiªu nhÊt ®Þnh trong t­¬ng lai.
§Çu t­
§Çu t­ trùc tiÕp

§Çu t­
dÞch
chuyÓn

§Çu t­
ph¸t
triÓn

§Çu t­ gi¸n tiÕp

§TTT: Ng­êi bá vèn trùc tiÕp qu¶n lý
- §T dÞch chuyÓn: Bá vèn nh»m dÞch chuyÓn
së h÷u gi¸ trÞ tµi s¶n mµ kh«ng gia t¨ng vÒ gi¸
trÞ tµi s¶n
- §T ph¸t triÓn: lµ mét ph­¬ng thøc cña ®Çu
t­ trùc tiÕp. Ho¹t ®éng ®Çu t­ nµy nh»m duy tr×
vµ t¹o ra n¨ng lùc míi trong s¶n xuÊt kinh

* Vai trß cña ®Çu t­ ph¸t triÓn
- Trªn gãc ®é vÜ m«
 §Çu t­ lµ nh©n tè quan träng t¸c ®éng ®Õn t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh
tÕ
VÒ mÆt lý luËn, hÇu hÕt c¸c t­ t­ëng, m« h×nh vµ lý thuyÕt vÒ t¨ng tr­ëng
kinh tÕ ®Òu trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp thõa nhËn ®Çu t­ vµ viÖc tÝch lòy vèn cho ®Çu
t­ lµ mét nh©n tè quan träng cho viÖc gia t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt, cung øng dÞch
vô cho nÒn kinh tÕ. Tõ c¸c nhµ Kinh tÕ cæ ®iÓn nh­ Adam Smith trong cuèn
“Cña c¶i cña c¸c d©n téc” ®· cho r»ng “vèn ®Çu t­ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh chñ yÕu
cña sè lao ®éng h÷u dông vµ hiÖu qu¶”. ViÖc gia t¨ng quy m« vèn ®Çu t­ sÏ gãp
phÇn quan träng trong viÖc gia t¨ng s¶n l­îng quèc gia vµ s¶n l­îng b×nh qu©n
cho mçi lao ®éng. Sang thÕ kû XX, nhiÒu t¸c gi¶ cña c¸c lý thuyÕt vµ m« h×nh
1

t¨ng tr­ëng nh­ Nurkse, Arthur, Lewis, hay Rosenstein-Rodan, Hirschman ®Òu
®¸nh gi¸ vai trß cña nhµ ®Çu t­ cã ý nghÜa nhÊt ®Þnh ®èi víi t¨ng tr­ëng vµ ph¸t
triÓn cña c¸c quèc gia. M« h×nh kinh tÕ ®· häc cña Harrod-Domar vÒ møc t¨ng
tr­ëng kinh tÕ

G

=

Y
Y

=

Y

Y K
Y

=

K

=

1

I

ICOR

Y

1
I
ICOR

Y: Møc gia t¨ng s¶n l­îng
K: Møc gia t¨ng vèn ®Çu t­
I: Møc ®Çu t­ thuÇn
K: Tæng quy m« vèn cña nÒn kinh tÕ
Y: Tæng s¶n l­îng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n
ICOR: hÖ sè gia t¨ng vèn - s¶n l­îng (Increametal Capital - Output Ratio)
Mèi quan hÖ gi÷a ®Çu t­ vµ t¨ng tr­ëng thÓ hiÖn còng rÊt râ nÐt trong qu¸
tr×nh ®æi míi më cöa nÒn kinh tÕ cña n­íc ta trong thêi gian qua. Víi chÝnh
s¸ch ®æi míi, c¸c nguån vèn ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc ngµy cµng ®a d¹ng hãa
vµ gia t¨ng vÒ quy m«, tèc ®é t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ ®¹t ®­îc còng rÊt
tháa ®¸ng. Cuéc sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ®¹i bé phËn d©n c­ ngµy cµng
®­îc c¶i thiÖn.
 §Çu t­ t¸c ®éng ®Õn sù dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ
Th«ng qua nh÷ng chÝnh s¸ch t¸c ®éng ®Çu t­ Nhµ n­íc cã thÓ can thiÖp
trùc tiÕp nh­ thùc hiÖn chÝnh s¸ch ph©n bæ vèn, kÕ ho¹ch ho¸, x©y dùng c¬ chÕ
qu¶n lý ®Çu t­ hoÆc ®iÒu tiÕt gi¸n tiÕp th«ng qua chÝnh s¸ch thuÕ, tÝn dông, l·i
suÊt ng©n hµng ®Ó x¸c lËp vµ ®Þnh h­íng c¬ cÊu kinh tÕ ngµy cµng hîp lý ®¶m
b¶o ph¸t triÓn x· héi.
Khi Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch ®Çu t­ hîp lý sÏ t¹o ®µ cho sù t¨ng tr­ëng vµ
chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. Tû träng ph©n bæ vèn cho c¸c ngµnh kh¸c nhau sÏ
mang l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ kinh tÕ kh¸c nhau. Vèn ®Çu t­ ¶nh h­ëng ®Õn c¬ cÊu
ngµnh vµ c¬ cÊu vïng còng nh­ ¶nh h­ëng chung ®Õn tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh
tÕ chung cña c¶ nÒn kinh tÕ.
 §Çu t­ t¸c ®éng lµm t¨ng n¨ng lùc khoa häc c«ng nghÖ cña ®Êt n­íc.
2

§Çu t­ vµ ®Æc biÖt lµ ®Çu t­ ph¸t triÓn trùc tiÕp t¹o míi vµ c¶i t¹o chÊt
l­îng, n¨ng lùc s¶n xuÊt, phôc vô cña nÒn kinh tÕ vµ c¸c ®¬n vÞ c¬ së. ChÝnh v×
vËy, ®Çu t­ còng chÝnh lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó cho qu¸ tr×nh ®æi míi vµ ph¸t
triÓn, n©ng cao n¨ng lùc c«ng nghÖ cña quèc gia. Trong qu¸ tr×nh ®Çu t­ nguån
vèn ®­îc ph©n bæ cho c¬ cÊu khoa häc kü thuËt, m¸y mãc thiÕt bÞ, ®Çu t­ víi
nguån vèn FDI g¾n liÒn víi viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ, ®æi míi ph­¬ng thøc
s¶n xuÊt vµ ®¶m b¶o nhiÒu ngµnh, nghÒ, lÜnh vùc khoa häc míi nh­ c«ng nghÖ
vËt liÖu, y häc, c«ng nghÖ phÇn mÒm
 §Çu t­ võa t¸c ®éng ®Õn tæng cung võa t¸c ®éng ®Õn tæng cÇu cña nÒn
kinh tÕ.
Nh­ chóng ta ®· biÕt tæng cÇu nÒn kinh tÕ cã sù phô thuéc vµo tæng cung b»ng
m« h×nh biÓu thøc: AD = C + I + G + X - M.
Ph©n tÝch m« h×nh:
Trong giao dÞch ng¾n h¹n
Do vËy, khi I thay ®æi sÏ t¸c ®éng lµm AD, tuy nhiªn sù t¸c ®éng cña I
®Õn AD chØ mang tÝnh chÊt ng¾n h¹n.
Khi tæng cung ch­a thay ®æi, sù gia t¨ng cña I sÏ lµm thay ®æi tæng cÇu
mét s¶n l­îng lµ AD vµ gi¸ c¶ cña c¸c yÕu tè ®Çu vµo.
Trong giao dÞch dµi h¹n:
Khi thµnh qu¶ cña sù ®Çu t­ ®· ®­îc huy ®éng vµ ph¸t huy t¸c dông, n¨ng
lùc s¶n xuÊt vµ cung øng dÞch vô gia t¨ng th× tæng cung còng sÏ t¨ng lªn. Khi
®ã s¶n l­îng tiÒm n¨ng sÏ t¨ng vµ ®¹t møc c©n b»ng trong ki gi¸ c¶ cña c¸c s¶n
phÈm sÏ cã xu h­íng gi¶m xuèng ===> S¶n l­îng gia t¨ng, gi¸ c¶ gi¶m sÏ
kÝch thÝch tiªu dïng vµ ho¹t ®éng cung øng cña nÒn kinh tÕ.
- Trªn gãc ®é vi m«
§Çu t­ lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c c¬ së
s¶n xuÊt cung øng vµ cña c¶ c¸c ®¬n vÞ ho¹t ®éng c«ng Ých. §Ó t¹o dùng vµ tån
t¹i th× c¸c ®¬n vÞ nµy ph¶i trang bÞ nhµ x­ëng, m¸y mãc thiÕt bÞ vµ thùc hiÖn
c¸c chi phÝ ®Ó duy tr×, sö dông §©y còng chÝnh lµ biÓu hiÖn cô thÓ cña ho¹t
®éng ®Çu t­.
§èi víi c¸c c¬ së ®ang ho¹t ®éng, khi c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña doanh
nghiÖp cÇn ph¶i tiÕn hµnh söa ch÷a hoÆc thay thÕ míi nh»m t¹o ®iÒu kiÖn
cho c¸c c¬ së nµy thÝch øng víi m«i tr­êng ho¹t ®éng. Vµ ®©y còng chÝnh lµ
ho¹t ®éng ®Çu t­ nh»m t¹o ra gi¸ trÞ gia t¨ng vµ lµm t¨ng n¨ng suÊt.

3

* Nguån vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn
Nguån vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn
Gãc ®é vi m«

Gãc ®é vÜ m«

Nguån
trong
n­íc

Nguån
n­íc
ngoµi

Nguån
tù tµi
trî

Nguån
tµi trî
bªn
ngoµi

- Nguån vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn trªn gãc ®é vÜ m«
Vèn ®Çu t­ lµ mét nguån lùc quan träng cho ho¹t ®éng ®Çu t­. §øng trªn gãc
®é vÜ m«, nguån h×nh thµnh vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn bao gåm nguån vèn trong
n­íc vµ nguån vèn n­íc ngoµi.
Nguån vèn trong n­íc: §­îc h×nh thµnh tõ viÖc tÝch luü cña nÒn kinh tÕ
(gåm Nhµ n­íc vµ d©n doanh) bao gåm:
- Nguån vèn ®Çu t­ Nhµ n­íc bao gåm: Vèn ng©n s¸ch, nguån vèn tÝn
dông ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc vµ nguån vèn ®Çu t­ cña doanh nghiÖp Nhµ
n­íc (ChiÕm tû träng lín do toµn bé cña c¶i vËt chÊt, ®iÒu tiÕt l­u th«ng lµ do
Nhµ n­íc)
- Nguån vèn d©n doanh: PhÇn tÝch luü cña d©n c­, Doanh nghiÖp d©n
doanh... ®­îc ®­a vµo t¸i s¶n xuÊt x· héi, thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t
triÓn, më réng quy m« s¶n xuÊt... (Thu håi gi¸ trÞ ®Çu t­, gia t¨ng cña ®Çu t­, gi¸
trÞ khÊu hao...)
Nguån n­íc ngoµi: Bao gåm nguån tµi trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODF) vµ
(ODA), FDI... nguån tÝn dông cña c¸c tæ chøc n­íc ngoµi, tæ chøc phi chÝnh
phñ...
- Nguån vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn trªn gãc ®é vi m«
Nguån tù tµi trî: Bao gåm vèn chñ së h÷u, thu nhËp gi÷ l¹i ®Ó t¸i ®Çu t­
(sau khi ph©n phèi l·i), khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh...
Nguån tµi trî tõ bªn ngoµi: Bao gåm nguån tµi trî gi¸n tiÕp qua trung
gian tµi chÝnh, ng©n hµng, tæ chøc tÝn dông... vµ nguån tµi trî trùc tiÕp nh­ thÞ

4