Xem mẫu
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SPKT HƯNG YÊN
ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG
KINH TẾ PHÁT TRIỂN
TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO: ĐẠI HỌC CHÍNH QUY
NGÀNH ĐÀO TẠO: KINH TẾ
Hưng Yên 2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SPKT HƯNG YÊN
KINH TẾ PHÁT TRIỂN
------------------------------------------
(Tập bài giảng dùng cho sinh viên đại học, hệ chính quy)
THÁNG 10/2015
Khoa Kinh tế
Bài 1: TỔNG QUAN VỀ TĂNG TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ ................... 6
1.1. Các nước đang phát triển và sự lựa chọn con đường phát triển ............................. 6
1.1.1. Thế giới thứ ba .................................................................................................... 6
1.1.2. Những đặc trưng cơ bản của các nước đang phát triển ....................................... 6
1.1.3 Sự lựa chọn con đường phát triển của các nước đang phát triển ......................... 7
1.2 Bản chất của tăng trưởng và phát triển kinh tế ............................................................ 8
1.2.1. Tăng trưởng kinh tế ............................................................................................. 8
1.2.2. Phát triển kinh tế ................................................................................................. 8
1.2.3. Phát triển kinh tế bền vững ................................................................................. 8
1.3. Đánh giá phát triển kinh tế. ........................................................................................ 9
1.3.1. Đánh giá tăng trưởng kinh tế. .............................................................................. 9
1.3.2. Đánh giá cơ cấu kinh tế: .................................................................................... 11
1.3.3. Đánh giá sự phát triển xã hội. ........................................................................... 13
Bài 2: CÁC MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG & CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU NGÀNH
KINH TẾ ............................................................................................................................ 14
2.1. Mô hình cổ điển về tăng trưởng kinh tế. .................................................................. 14
2.1.1. Xuất phát điểm của mô hình. ............................................................................ 14
2.1.2. Các yếu tố tăng trưởng kinh tế và mối quan hệ giữa chúng. ............................. 14
2.1.3. Quan hệ cung - cầu và vai trò của chính sách kinh tế với tăng trưởng. ............ 15
2.2. Mô hình của K.Marx về tăng trưởng kinh tế. ........................................................... 15
2.2.1. Các yếu tố tăng trưởng kinh tế. ......................................................................... 15
2.2.2. Sự phân chia giai cấp trong xã hội tư bản. ........................................................ 15
2.2.3. Các chỉ tiêu tổng hợp phản ánh sự tăng trưởng ................................................. 15
2.2.3.Chu kỳ sản xuất và vai trò của các chính sách kinh tế. ...................................... 16
2.3. Mô hình tân cổ điển về tăng trưởng kinh tế. ............................................................ 16
2.3.1. Nội dung cơ bản của mô hình tân cổ điển về phát triển kinh tế. ....................... 16
2.3.2. Hàm sản xuất Cobb- Douglas ........................................................................... 16
2.4. Mô hình của Keynes về tăng trưởng kinh tế ............................................................ 18
2.4.1. Nội dung cơ bản của mô hình ........................................................................... 18
2.4.2. Mô hình Harrod- Domar ................................................................................... 18
Bài 3: PHÚC LỢI CHO CON NGƯỜI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ ......................... 21
3.1. Tăng trưởng kinh tế và mức độ đáp ứng phúc lợi cho con người trong phát triển
kinh tế. ............................................................................................................................. 21
3.1.1. Tăng trưởng kinh tế và vấn đề đáp ứng phúc lợi............................................... 21
Kinh tế phát triển
2
Khoa Kinh tế
3.1.2. Các phương thức phân phối ............................................................................... 22
3.2. Phát triển con người và phát triển kinh tế................................................................. 22
3.2.1. Khái niệm và thước đo phát triển con người ..................................................... 22
3.2.2. Mối quan hệ giữa tăng trưởng và phát triển con người ..................................... 24
3.3. Bất bình đẳng xã hội trong phát triển kinh tế ........................................................... 24
3.3.1. Bất bình đẳng kinh tế ......................................................................................... 24
3.3.2 Bất bình đẳng giới .............................................................................................. 25
3.4. Nghèo khổ ở các nước đang phát triển. .................................................................... 25
3.4.1. Khái niệm và phân loại nghiên cứu ................................................................... 25
3.4.2. Tăng trưởng kinh tế với xóa đói giảm nghèo .................................................... 27
3.4.3. Nguyên nhân nghèo khổ và khía cạnh chính sách ............................................ 28
PHẦN II: CÁC NGUỒN LỰC CỦA TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ ............................... 29
Chương 4. LAO ĐỘNG VỚI PHÁT TRIỂN KINH TẾ ................................................ 29
4.1. Lao động và vai trò của lao động trong tăng trưởng và phát triển kinh tế ............... 29
4.1.1. Nguồn lao động và lực lượng lao động: ............................................................ 29
4.1.2. Vai trò của lao động ở các nước đang phát triển ............................................... 29
4.2 Các yếu tố ảnh hưởng tới cung – cầu lao động ......................................................... 31
4.2.1 Các yếu tố ảnh hưởng đến cung lao động........................................................... 31
4.2.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến cầu lao động ............................................................. 32
4.2.3 Thất nghiệp ở các nước đang phát triển ............................................................. 34
4.3. Phân chia thị trường lao động ở các nước đang phát triển ....................................... 35
4.3.1 Đặc trưng cơ bản của thị trường lao động ở các nước đang phát triẻn............... 35
4.3.2 Phân chia thị trường lao động ở các nước đang phát triển ................................. 36
Chương 5. TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN VÀ MÔI TRƯỜNG VỚI PHÁT TRIỂN
KINH TẾ ............................................................................................................................ 37
5.1. Đặc điểm và phân loại tài nguyên thiên nhiên ......................................................... 37
5.1.1. Đặc điểm của tài nguyên thiên nhiên ................................................................ 37
5.1.2. Phân loại tài nguyên thiên nhiên. ...................................................................... 37
5.1.3. Sở hữu tài nguyên thiên nhiên ........................................................................... 38
5.2. Tài nguyên thiên nhiên với phát triển kinh tế. .......................................................... 38
5.2.1. Tài nguyên thiên nhiên là một yếu tố nguồn lực quan trọng ............................. 38
5.2.2. Tài nguyên thiên nhiên là cơ sở tạo tích luỹ vốn và phát triển ổn định ............. 39
5.3. Địa tô của tài nguyên ................................................................................................ 39
5.3.1. Các loại địa tô .................................................................................................... 39
5.3.2. Thị trường một số tài nguyên thiên nhiên ......................................................... 39
Kinh tế phát triển
3
nguon tai.lieu . vn
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SPKT HƯNG YÊN
ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG
KINH TẾ PHÁT TRIỂN
TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO: ĐẠI HỌC CHÍNH QUY
NGÀNH ĐÀO TẠO: KINH TẾ
Hưng Yên 2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SPKT HƯNG YÊN
KINH TẾ PHÁT TRIỂN
------------------------------------------
(Tập bài giảng dùng cho sinh viên đại học, hệ chính quy)
THÁNG 10/2015
Khoa Kinh tế
Bài 1: TỔNG QUAN VỀ TĂNG TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ ................... 6
1.1. Các nước đang phát triển và sự lựa chọn con đường phát triển ............................. 6
1.1.1. Thế giới thứ ba .................................................................................................... 6
1.1.2. Những đặc trưng cơ bản của các nước đang phát triển ....................................... 6
1.1.3 Sự lựa chọn con đường phát triển của các nước đang phát triển ......................... 7
1.2 Bản chất của tăng trưởng và phát triển kinh tế ............................................................ 8
1.2.1. Tăng trưởng kinh tế ............................................................................................. 8
1.2.2. Phát triển kinh tế ................................................................................................. 8
1.2.3. Phát triển kinh tế bền vững ................................................................................. 8
1.3. Đánh giá phát triển kinh tế. ........................................................................................ 9
1.3.1. Đánh giá tăng trưởng kinh tế. .............................................................................. 9
1.3.2. Đánh giá cơ cấu kinh tế: .................................................................................... 11
1.3.3. Đánh giá sự phát triển xã hội. ........................................................................... 13
Bài 2: CÁC MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG & CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU NGÀNH
KINH TẾ ............................................................................................................................ 14
2.1. Mô hình cổ điển về tăng trưởng kinh tế. .................................................................. 14
2.1.1. Xuất phát điểm của mô hình. ............................................................................ 14
2.1.2. Các yếu tố tăng trưởng kinh tế và mối quan hệ giữa chúng. ............................. 14
2.1.3. Quan hệ cung - cầu và vai trò của chính sách kinh tế với tăng trưởng. ............ 15
2.2. Mô hình của K.Marx về tăng trưởng kinh tế. ........................................................... 15
2.2.1. Các yếu tố tăng trưởng kinh tế. ......................................................................... 15
2.2.2. Sự phân chia giai cấp trong xã hội tư bản. ........................................................ 15
2.2.3. Các chỉ tiêu tổng hợp phản ánh sự tăng trưởng ................................................. 15
2.2.3.Chu kỳ sản xuất và vai trò của các chính sách kinh tế. ...................................... 16
2.3. Mô hình tân cổ điển về tăng trưởng kinh tế. ............................................................ 16
2.3.1. Nội dung cơ bản của mô hình tân cổ điển về phát triển kinh tế. ....................... 16
2.3.2. Hàm sản xuất Cobb- Douglas ........................................................................... 16
2.4. Mô hình của Keynes về tăng trưởng kinh tế ............................................................ 18
2.4.1. Nội dung cơ bản của mô hình ........................................................................... 18
2.4.2. Mô hình Harrod- Domar ................................................................................... 18
Bài 3: PHÚC LỢI CHO CON NGƯỜI VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ ......................... 21
3.1. Tăng trưởng kinh tế và mức độ đáp ứng phúc lợi cho con người trong phát triển
kinh tế. ............................................................................................................................. 21
3.1.1. Tăng trưởng kinh tế và vấn đề đáp ứng phúc lợi............................................... 21
Kinh tế phát triển
2
Khoa Kinh tế
3.1.2. Các phương thức phân phối ............................................................................... 22
3.2. Phát triển con người và phát triển kinh tế................................................................. 22
3.2.1. Khái niệm và thước đo phát triển con người ..................................................... 22
3.2.2. Mối quan hệ giữa tăng trưởng và phát triển con người ..................................... 24
3.3. Bất bình đẳng xã hội trong phát triển kinh tế ........................................................... 24
3.3.1. Bất bình đẳng kinh tế ......................................................................................... 24
3.3.2 Bất bình đẳng giới .............................................................................................. 25
3.4. Nghèo khổ ở các nước đang phát triển. .................................................................... 25
3.4.1. Khái niệm và phân loại nghiên cứu ................................................................... 25
3.4.2. Tăng trưởng kinh tế với xóa đói giảm nghèo .................................................... 27
3.4.3. Nguyên nhân nghèo khổ và khía cạnh chính sách ............................................ 28
PHẦN II: CÁC NGUỒN LỰC CỦA TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ ............................... 29
Chương 4. LAO ĐỘNG VỚI PHÁT TRIỂN KINH TẾ ................................................ 29
4.1. Lao động và vai trò của lao động trong tăng trưởng và phát triển kinh tế ............... 29
4.1.1. Nguồn lao động và lực lượng lao động: ............................................................ 29
4.1.2. Vai trò của lao động ở các nước đang phát triển ............................................... 29
4.2 Các yếu tố ảnh hưởng tới cung – cầu lao động ......................................................... 31
4.2.1 Các yếu tố ảnh hưởng đến cung lao động........................................................... 31
4.2.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến cầu lao động ............................................................. 32
4.2.3 Thất nghiệp ở các nước đang phát triển ............................................................. 34
4.3. Phân chia thị trường lao động ở các nước đang phát triển ....................................... 35
4.3.1 Đặc trưng cơ bản của thị trường lao động ở các nước đang phát triẻn............... 35
4.3.2 Phân chia thị trường lao động ở các nước đang phát triển ................................. 36
Chương 5. TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN VÀ MÔI TRƯỜNG VỚI PHÁT TRIỂN
KINH TẾ ............................................................................................................................ 37
5.1. Đặc điểm và phân loại tài nguyên thiên nhiên ......................................................... 37
5.1.1. Đặc điểm của tài nguyên thiên nhiên ................................................................ 37
5.1.2. Phân loại tài nguyên thiên nhiên. ...................................................................... 37
5.1.3. Sở hữu tài nguyên thiên nhiên ........................................................................... 38
5.2. Tài nguyên thiên nhiên với phát triển kinh tế. .......................................................... 38
5.2.1. Tài nguyên thiên nhiên là một yếu tố nguồn lực quan trọng ............................. 38
5.2.2. Tài nguyên thiên nhiên là cơ sở tạo tích luỹ vốn và phát triển ổn định ............. 39
5.3. Địa tô của tài nguyên ................................................................................................ 39
5.3.1. Các loại địa tô .................................................................................................... 39
5.3.2. Thị trường một số tài nguyên thiên nhiên ......................................................... 39
Kinh tế phát triển
3