Xem mẫu
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT HƯNG YÊN
ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG
KIỂM TOÁN CĂN BẢN
TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO: ĐẠI HỌC CHÍNH QUY
NGÀNH ĐÀO TẠO: KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP
Hưng Yên, năm 2016
Lý Thuyết Kiểm Toán – Auditing Theory
===============================================================
MỤC LỤC
CHƢƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA KIỂM TOÁN.................................... 5
1.1. Khái niệm kiểm toán....................................................................................... 5
1.2.1. Mối quan hệ giữa khoa học kinh tế và quản lý với kiểm toán........................ 5
1.2.1.1 Khái niệm quản lý. ..................................................................................... 5
1.2.1.2. Kiểm tra, kiểm soát trong hoạt động tài chính. .......................................... 7
1.2.1.3. Lịch sử phát triển của kiểm tra tài chính. ................................................. 8
1.2.2. Sự cần thiết khách quan của kiểm toán trong nền kinh tế thị trường............. 9
CHƢƠNG 2: BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA KIỂM TOÁN ............................ 10
2.1 Bản chất của kiểm toán ...................................................................................... 10
2.2 Chức năng của kiểm toán. .................................................................................. 15
2.2.1 Chức năng xác minh. ................................................................................... 15
2.2.2 Chức năng bày tỏ ý kiến .............................................................................. 16
2.3 Ý nghĩa và tác dụng của kiểm toán trong quản lý. .............................................. 18
CHƢƠNG 3: PHÂN LOẠI KIỂM TOÁN ................................................................... 21
3.1 Khái quát các cách phân loại kiểm toán:............................................................. 21
3.2 Phân loại kiểm toán theo đối tƣợng cụ thể: ......................................................... 22
3.2.1 Kiểm toán tài chính: .................................................................................... 22
3.2.2 Kiểm toán hoạt động ................................................................................... 24
3.2.3 Kiểm toán tuân thủ. ..................................................................................... 25
3.2.4 Kiểm toán liên kết: ...................................................................................... 26
3.3 Phân loại kiểm toán theo hệ thống bộ máy tổ chức. ............................................ 26
3.3.1. Kiểm toán nhà nước. .................................................................................. 26
3.3.2. Kiểm toán độc lập ...................................................................................... 28
3.3.3. Kiểm toán nội bộ ........................................................................................ 29
CHƢƠNG 4: ĐỐI TƢỢNG KIỂM TOÁN .................................................................. 30
4.1 Khái quát chung về đối tƣợng và khách thể kiểm toán ..................................... 30
4.1.1. Đối tượng kiểm toán ............................................................................... 30
4.1.2. Khách thể kiểm toán ................................................................................... 30
4.1.2.1 Khái niệm ................................................................................................. 30
4.1.2.2. Phân loại khách thể kiểm toán ................................................................. 30
4.1.3. Cuộc kiểm toán........................................................................................... 31
4.2 Các yếu tố cấu thành đối tƣợng kiểm toán. ......................................................... 31
4.2.1 Thực trạng hoạt động tài chính- đối tượng chung của kiểm toán ................. 31
4.2.2 Tài liệu kế toán- đối tượng cụ thể của kiểm toán ......................................... 32
4.2.3 Thực trạng tài sản và nghiệp vụ tài chính- đối tượng cụ thể của kiểm toán . 33
4.2.4 Hiệu quả và hiệu năng- Đối tượng cụ thể của kiểm toán ............................. 34
CHƢƠNG 5: NHỮNG KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ KIỂM TOÁN .............................. 35
5.1. Gian lận và sai sót. ............................................................................................ 35
5.1.1. Gian lận ..................................................................................................... 35
================================================================
Bộ môn Kế toán – Khoa kinh tế - Đại học SPKT Hưng Yên
1
Lý Thuyết Kiểm Toán – Auditing Theory
===============================================================
5.1.2. Sai sót. ........................................................................................................35
5.1.3. Phân biệt giữa gian lận và sai sót. ..............................................................36
5.1.4. Các yếu tố làm tăng hành vi gian lận và sai sót. .........................................36
5.1.5. Trách nhiệm đối với gian lận và sai sót. .....................................................36
5.2. Trọng yếu và rủi ro. ...........................................................................................37
5.2.1 Trọng yếu.....................................................................................................37
5.2.2. Rủi ro kiểm toán (AR). ................................................................................38
5.3. Chứng từ kiểm toán, cơ sở dẫn liệu, bằng chứng kiểm toán, hồ sơ kiểm toán. ...40
5.3.1. Chứng từ kiểm toán.....................................................................................40
5.3.2. Cơ sở dẫn liệu.............................................................................................40
5.3.3. Bằng chứng kiểm toán. ...............................................................................41
5.3.4. Hồ sơ kiểm toán ..........................................................................................43
CHƢƠNG 6: HỆ THỐNG PHƢƠNG PHÁP KIỂM TOÁN ........................................44
6.1. Khái quát chung về hệ thống phƣơng pháp kiểm toán........................................44
6.1.1. Cơ sở xây dựng hệ thống phương pháp kiểm toán.......................................44
6.1.2. Hệ thống phương pháp kiểm toán. ..............................................................45
6.2.1.1. Cân đối tổng quát. ...................................................................................45
6.2.1.2. Kiểm toán cân đối cụ thể..........................................................................45
6.2.1.3. Điều kiện áp dụng ....................................................................................46
6.2.3. Đối chiếu lôgic. ..........................................................................................47
6.3. Các phƣơng pháp kiểm toán ngoài chứng từ ......................................................47
6.3.1. Kiểm kê .......................................................................................................47
6.3.2. Thực nghiệm: ..............................................................................................47
6.3.3. Điều tra. .....................................................................................................48
6.4. Các phƣơng pháp kỹ thuật để phân tích hoạt động tài chính của DN. ................49
6.4.1. Phân tích ngang (phân tích xu hướng). .......................................................49
6.4.2. Phân tích dọc (phân tích tỷ suất tài chính). .................................................49
CHƢƠNG 7: CHỌN MẪU ĐỐI TƢỢNG KIỂM TOÁN CỤ THỂ ..............................51
7.1. Các Khái niệm cơ bản về chọn mẫu kiểm toán ..................................................51
7.2. Các phƣơng pháp chọn mẫu. ..............................................................................51
7.2.1. Chọn mẫu ngẫu nhiên ( chọn mẫu xác suất). ..............................................51
7.2.1.1. Chọn mẫu ngẫu nhiên theo bảng số ngẫu nhiên .......................................52
7.2.1.2. Chọn mẫu ngẫu nhiên theo hệ thống ( khoảng cách). ...............................53
7.2.1.3. Chọn mẫu ngẫu nhiên theo trương trình máy tính ....................................54
7.2.2. Chọn mẫu phi ngẫu nhiên ( chọn mẫu phi xác suất). ..................................54
7.2.2.1. Chọn mẫu theo lô (khối)...........................................................................55
7.2.2.2. Chọn mẫu theo xét đoán nghề nghiệp của KTV. .......................................55
7.3. Kỹ thuật phân tầng ( phân tổ) trong chọn mẫu kiểm toán ...................................55
7.4. Chọn mẫu theo đơn vị tiền tệ. ............................................................................56
7.4.1. Chọn mẫu theo đơn vị tiền tệ theo BSNN ( chọn mẫu dựa trên BSNN). .......56
7.4.2. Chọn mẫu theo đơn vị tiền tệ theo hệ thống ( khoảng cách). .......................58
================================================================
Bộ môn Kế toán – Khoa kinh tế - Đại học SPKT Hưng Yên
2
Lý Thuyết Kiểm Toán – Auditing Theory
===============================================================
CHƢƠNG 8: TỔ CHỨC CÔNG TÁC KIỂM TOÁN .................................................. 60
8.1. Khái quát về tổ chức công tác kiểm toán ........................................................... 60
8.2. Chuẩn bị kiểm toán ........................................................................................... 61
8.2.1. Xác định mục tiêu và phạm vi kiểm toán..................................................... 61
8.2.2. Chỉ định người phụ trách công việc kiểm toán và chuẩn bị điều kệin vật chất
cơ bản .................................................................................................................. 62
8.2.3. Thu thập thông tin: ..................................................................................... 62
8.2.4. Lập kế hoạch kiểm toán .............................................................................. 62
8.2.5. Xây dựng chương trình kiểm toán............................................................... 63
8.3. Thực hành kiểm toán. ........................................................................................ 63
8.4. Kết thúc kiểm toán. ........................................................................................... 64
CHƢƠNG 9: TỔ CHỨC BỘ MÁY KIỂM TOÁN ...................................................... 67
9.1. Khái quát chung về tổ chức bộ máy kiểm toán. ................................................. 67
9.2. Các nguyên tắc tổ chức bộ máy kiểm toán: ....................................................... 67
9.3. Kiểm toán viên và tổ chức hiệp hội kiểm toán viên ........................................... 68
9.3.1. Kiểm toán viên ........................................................................................... 68
9.3.2. Các tổ chức hiệp hội kiểm toán viên. .......................................................... 69
9.4. Tổ chức bộ máy kiểm toán ................................................................................ 69
9.4.1. Tổ chức bộ máy kiểm toán nội bộ ............................................................... 69
9.4.2. Tổ chức bộ máy kiểm toán độc lập ............................................................. 70
9.4.3. Tổ chức bộ máy kiểm toán nhà nước .......................................................... 70
9.5. Kiểm toán nhà nƣớc VN.................................................................................... 71
CHƢƠNG 10: CHUẨN MỰC KIỂM TOÁN .............................................................. 72
10.1. Khái quát chung về chuẩn mực kiểm toán. ...................................................... 72
10.2. Chuẩn mực kiểm toán đƣợc chấp nhận phổ biến (GAAS). .............................. 72
10.3. Đặc điểm của hệ thống chuẩn mực kiểm toán cụ thể trong các bộ máy kiểm
toán. ......................................................................................................................... 73
10.4. Các nguyên tắc cơ bản khi xây dựng chuẩn mực kiểm toán. ............................ 74
================================================================
Bộ môn Kế toán – Khoa kinh tế - Đại học SPKT Hưng Yên
3
Lý Thuyết Kiểm Toán – Auditing Theory
===============================================================
================================================================
Bộ môn Kế toán – Khoa kinh tế - Đại học SPKT Hưng Yên
4
nguon tai.lieu . vn
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT HƯNG YÊN
ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG
KIỂM TOÁN CĂN BẢN
TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO: ĐẠI HỌC CHÍNH QUY
NGÀNH ĐÀO TẠO: KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP
Hưng Yên, năm 2016
Lý Thuyết Kiểm Toán – Auditing Theory
===============================================================
MỤC LỤC
CHƢƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA KIỂM TOÁN.................................... 5
1.1. Khái niệm kiểm toán....................................................................................... 5
1.2.1. Mối quan hệ giữa khoa học kinh tế và quản lý với kiểm toán........................ 5
1.2.1.1 Khái niệm quản lý. ..................................................................................... 5
1.2.1.2. Kiểm tra, kiểm soát trong hoạt động tài chính. .......................................... 7
1.2.1.3. Lịch sử phát triển của kiểm tra tài chính. ................................................. 8
1.2.2. Sự cần thiết khách quan của kiểm toán trong nền kinh tế thị trường............. 9
CHƢƠNG 2: BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG CỦA KIỂM TOÁN ............................ 10
2.1 Bản chất của kiểm toán ...................................................................................... 10
2.2 Chức năng của kiểm toán. .................................................................................. 15
2.2.1 Chức năng xác minh. ................................................................................... 15
2.2.2 Chức năng bày tỏ ý kiến .............................................................................. 16
2.3 Ý nghĩa và tác dụng của kiểm toán trong quản lý. .............................................. 18
CHƢƠNG 3: PHÂN LOẠI KIỂM TOÁN ................................................................... 21
3.1 Khái quát các cách phân loại kiểm toán:............................................................. 21
3.2 Phân loại kiểm toán theo đối tƣợng cụ thể: ......................................................... 22
3.2.1 Kiểm toán tài chính: .................................................................................... 22
3.2.2 Kiểm toán hoạt động ................................................................................... 24
3.2.3 Kiểm toán tuân thủ. ..................................................................................... 25
3.2.4 Kiểm toán liên kết: ...................................................................................... 26
3.3 Phân loại kiểm toán theo hệ thống bộ máy tổ chức. ............................................ 26
3.3.1. Kiểm toán nhà nước. .................................................................................. 26
3.3.2. Kiểm toán độc lập ...................................................................................... 28
3.3.3. Kiểm toán nội bộ ........................................................................................ 29
CHƢƠNG 4: ĐỐI TƢỢNG KIỂM TOÁN .................................................................. 30
4.1 Khái quát chung về đối tƣợng và khách thể kiểm toán ..................................... 30
4.1.1. Đối tượng kiểm toán ............................................................................... 30
4.1.2. Khách thể kiểm toán ................................................................................... 30
4.1.2.1 Khái niệm ................................................................................................. 30
4.1.2.2. Phân loại khách thể kiểm toán ................................................................. 30
4.1.3. Cuộc kiểm toán........................................................................................... 31
4.2 Các yếu tố cấu thành đối tƣợng kiểm toán. ......................................................... 31
4.2.1 Thực trạng hoạt động tài chính- đối tượng chung của kiểm toán ................. 31
4.2.2 Tài liệu kế toán- đối tượng cụ thể của kiểm toán ......................................... 32
4.2.3 Thực trạng tài sản và nghiệp vụ tài chính- đối tượng cụ thể của kiểm toán . 33
4.2.4 Hiệu quả và hiệu năng- Đối tượng cụ thể của kiểm toán ............................. 34
CHƢƠNG 5: NHỮNG KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ KIỂM TOÁN .............................. 35
5.1. Gian lận và sai sót. ............................................................................................ 35
5.1.1. Gian lận ..................................................................................................... 35
================================================================
Bộ môn Kế toán – Khoa kinh tế - Đại học SPKT Hưng Yên
1
Lý Thuyết Kiểm Toán – Auditing Theory
===============================================================
5.1.2. Sai sót. ........................................................................................................35
5.1.3. Phân biệt giữa gian lận và sai sót. ..............................................................36
5.1.4. Các yếu tố làm tăng hành vi gian lận và sai sót. .........................................36
5.1.5. Trách nhiệm đối với gian lận và sai sót. .....................................................36
5.2. Trọng yếu và rủi ro. ...........................................................................................37
5.2.1 Trọng yếu.....................................................................................................37
5.2.2. Rủi ro kiểm toán (AR). ................................................................................38
5.3. Chứng từ kiểm toán, cơ sở dẫn liệu, bằng chứng kiểm toán, hồ sơ kiểm toán. ...40
5.3.1. Chứng từ kiểm toán.....................................................................................40
5.3.2. Cơ sở dẫn liệu.............................................................................................40
5.3.3. Bằng chứng kiểm toán. ...............................................................................41
5.3.4. Hồ sơ kiểm toán ..........................................................................................43
CHƢƠNG 6: HỆ THỐNG PHƢƠNG PHÁP KIỂM TOÁN ........................................44
6.1. Khái quát chung về hệ thống phƣơng pháp kiểm toán........................................44
6.1.1. Cơ sở xây dựng hệ thống phương pháp kiểm toán.......................................44
6.1.2. Hệ thống phương pháp kiểm toán. ..............................................................45
6.2.1.1. Cân đối tổng quát. ...................................................................................45
6.2.1.2. Kiểm toán cân đối cụ thể..........................................................................45
6.2.1.3. Điều kiện áp dụng ....................................................................................46
6.2.3. Đối chiếu lôgic. ..........................................................................................47
6.3. Các phƣơng pháp kiểm toán ngoài chứng từ ......................................................47
6.3.1. Kiểm kê .......................................................................................................47
6.3.2. Thực nghiệm: ..............................................................................................47
6.3.3. Điều tra. .....................................................................................................48
6.4. Các phƣơng pháp kỹ thuật để phân tích hoạt động tài chính của DN. ................49
6.4.1. Phân tích ngang (phân tích xu hướng). .......................................................49
6.4.2. Phân tích dọc (phân tích tỷ suất tài chính). .................................................49
CHƢƠNG 7: CHỌN MẪU ĐỐI TƢỢNG KIỂM TOÁN CỤ THỂ ..............................51
7.1. Các Khái niệm cơ bản về chọn mẫu kiểm toán ..................................................51
7.2. Các phƣơng pháp chọn mẫu. ..............................................................................51
7.2.1. Chọn mẫu ngẫu nhiên ( chọn mẫu xác suất). ..............................................51
7.2.1.1. Chọn mẫu ngẫu nhiên theo bảng số ngẫu nhiên .......................................52
7.2.1.2. Chọn mẫu ngẫu nhiên theo hệ thống ( khoảng cách). ...............................53
7.2.1.3. Chọn mẫu ngẫu nhiên theo trương trình máy tính ....................................54
7.2.2. Chọn mẫu phi ngẫu nhiên ( chọn mẫu phi xác suất). ..................................54
7.2.2.1. Chọn mẫu theo lô (khối)...........................................................................55
7.2.2.2. Chọn mẫu theo xét đoán nghề nghiệp của KTV. .......................................55
7.3. Kỹ thuật phân tầng ( phân tổ) trong chọn mẫu kiểm toán ...................................55
7.4. Chọn mẫu theo đơn vị tiền tệ. ............................................................................56
7.4.1. Chọn mẫu theo đơn vị tiền tệ theo BSNN ( chọn mẫu dựa trên BSNN). .......56
7.4.2. Chọn mẫu theo đơn vị tiền tệ theo hệ thống ( khoảng cách). .......................58
================================================================
Bộ môn Kế toán – Khoa kinh tế - Đại học SPKT Hưng Yên
2
Lý Thuyết Kiểm Toán – Auditing Theory
===============================================================
CHƢƠNG 8: TỔ CHỨC CÔNG TÁC KIỂM TOÁN .................................................. 60
8.1. Khái quát về tổ chức công tác kiểm toán ........................................................... 60
8.2. Chuẩn bị kiểm toán ........................................................................................... 61
8.2.1. Xác định mục tiêu và phạm vi kiểm toán..................................................... 61
8.2.2. Chỉ định người phụ trách công việc kiểm toán và chuẩn bị điều kệin vật chất
cơ bản .................................................................................................................. 62
8.2.3. Thu thập thông tin: ..................................................................................... 62
8.2.4. Lập kế hoạch kiểm toán .............................................................................. 62
8.2.5. Xây dựng chương trình kiểm toán............................................................... 63
8.3. Thực hành kiểm toán. ........................................................................................ 63
8.4. Kết thúc kiểm toán. ........................................................................................... 64
CHƢƠNG 9: TỔ CHỨC BỘ MÁY KIỂM TOÁN ...................................................... 67
9.1. Khái quát chung về tổ chức bộ máy kiểm toán. ................................................. 67
9.2. Các nguyên tắc tổ chức bộ máy kiểm toán: ....................................................... 67
9.3. Kiểm toán viên và tổ chức hiệp hội kiểm toán viên ........................................... 68
9.3.1. Kiểm toán viên ........................................................................................... 68
9.3.2. Các tổ chức hiệp hội kiểm toán viên. .......................................................... 69
9.4. Tổ chức bộ máy kiểm toán ................................................................................ 69
9.4.1. Tổ chức bộ máy kiểm toán nội bộ ............................................................... 69
9.4.2. Tổ chức bộ máy kiểm toán độc lập ............................................................. 70
9.4.3. Tổ chức bộ máy kiểm toán nhà nước .......................................................... 70
9.5. Kiểm toán nhà nƣớc VN.................................................................................... 71
CHƢƠNG 10: CHUẨN MỰC KIỂM TOÁN .............................................................. 72
10.1. Khái quát chung về chuẩn mực kiểm toán. ...................................................... 72
10.2. Chuẩn mực kiểm toán đƣợc chấp nhận phổ biến (GAAS). .............................. 72
10.3. Đặc điểm của hệ thống chuẩn mực kiểm toán cụ thể trong các bộ máy kiểm
toán. ......................................................................................................................... 73
10.4. Các nguyên tắc cơ bản khi xây dựng chuẩn mực kiểm toán. ............................ 74
================================================================
Bộ môn Kế toán – Khoa kinh tế - Đại học SPKT Hưng Yên
3
Lý Thuyết Kiểm Toán – Auditing Theory
===============================================================
================================================================
Bộ môn Kế toán – Khoa kinh tế - Đại học SPKT Hưng Yên
4