Xem mẫu
-
BÁO CÁO THỰC TẬP
Công nghiệp hoá ,hiện đại hoá nông nghiệp
nông thôn ở Việt Nam
Giáo viên hướng dẫn :
Sinh viên thực hiện :
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
PhÇn I
PhÇn më ®Çu
C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ngμy nay ®ang lμ nhiÖm vô trung
t©m cña c¶ thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, lμ chñ tr−¬ng ®óng ®¾n
cña §¶ng vμ nhμ n−íc ta.
Tõ mét n−íc n«ng nghiÖp, 80% d©n c− sèng ë n«ng th«n, lao ®éng
n«ng nghiÖp chiÕm 70% lao ®éng cña x· héi, §¶ng ta ®· kh«ng nh÷ng coi
träng nhiÖm vô c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Ët n−íc mμ cßn ®Æc biÖt
nhÊn m¹nh nhiÖm vô c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng
th«n. §©y lμ t×nh tr¹ng tÊt yÕu ®Ó ®−a n−íc ta tho¸t khëi t×nh tr¹ng
nghÌo nμn,l¹c hËu, x©y dùng mét nÒn n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i v¨n minh.
Trong nh÷ng n¨m qua, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n ®·
b¾t ®Çu thùc hiÖn vμ ®¹t d−îc mét sè thμnh tùu nhÊt ®Þnh, c¬ së vËt chÊt-
kü thuËt trªn mét sè mÆt còng ®−îc t¨ng c−êng. Tuy nhiªn kÕt qu¶ cßn
h¹n chÕ ë mét sè vïng nhÊt ®Þnh. Cho ®Õn nay nhiÒu vïng n«ng th«n
nhÊt lμ vïng s©u ,vïng xa, ®êi sèng nh©n d©n cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n,kÕt
cÊu h¹ tÇng cßn l¹c hËu, kü thuËt th« s¬ chñ yÕu dùa vμo kü thuËt l©u ®êi
mμ ch−a dùa trªn c¬ së khoa häc, n¨ng suÊt lao ®éng cßn thÊp, søc c¹nh
tranh yÕu, ch−a thùc hiÖn ®−îc qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸,hiÖn ®¹i ho¸
n«ng nghiÖp n«ng th«n hoÆc thùc hiÖn cßn lóng tóng, khã kh¨n.
ChÝnh v× vËy, t¹i §¹i héi toμn quèc lÇn thø ix, §¶ng ta ®· kh¼ng
®Þnh''môc tiªu cña chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi n¨m 2002-2003
lμ:§−a n−íc ta tho¸t khëi t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn, n©ng cao râ rÖt ®êi
sèng vËt chÊt vμ tinh thÇn cho nh©n d©n, t¹o nÒn t¶ng ®Ó n¨m 2020 n−íc
ta c¬ b¶n trë thμnh mét n−íc c«ng nghiÖp theo h−íng hiÖn ®¹i". Trong
®ã, ph¸t triÓn n«ng, l©m, ng− ngiÖp vμ kinh tÕ n«ng th«n lμ môc tiªu hμng
®Çu cña chÝnh s¸ch ph¸t triÓn c¸c nghμnh tõ nay tíi n¨m 2010.
§Ó thùc hiÖn ®óng vμ hiÖu qu¶ nhiÖm vô träng t©m lμ c«ng nghiÖp
ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vμ n«ng th«n tr−íc hÕt cÇn cã nhËn thøc
®óng ®¾n vÒ lý luËn vμ thùc tiÔn còng nh− cÇn n¾m v÷ng ®Æc ®iÓm, tÝnh
chÊt, néi dung cña vÊn ®Ò c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp ho¸
1
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
vμ n«ng th«n ë n−íc ta. Phôc vô cho nhu cÇu nghiªn cøu häc tËp, tÝch luü
kiÕn thøc cho m«n häc nμy nªn em chän ®Ò tμi: "C«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn
®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n ë ViÖt Nam".
Do thêi gian cã h¹n nªn trong bμi tiÓu luËn nμy em chØ xin tr×nh
bμy ng¾n gän trong 3 ch−¬ng:
Ch−¬ng I : Kh¸i qu¸t vÒ c«ng nghiÖp ho¸,hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp
n«ng th«n ë ViÖt Nam.
Ch−¬ng II:TÝnh tÊt yÕu vμ tÇm quan träng cña c«ng nghiÖp
ho¸,hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n ë ViÖt Nam.
Ch−¬ng III :Thùc tr¹ng vμ c¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy CNH-H§H n«ng
nghiÖp ë n«ng th«n trong thêi gian tíi .
§èi víi em, ®øng tr−íc mét ®Ò tμi lín ®ßi hái ph¶i cã sù hiÓu biÕt
s©u réng nh− ®Ò nμy sÏ kh«ng tr¸nh khëi nh÷ng sai sãt ngoμi ý muèn. Em
rÊt mong ®−îc sù nhËn xÐt phª b×nh cña thÇy ®Ó bμi viÕt ®−îc hoμn chØnh
h¬n .
Em xin tr©n thμnh c¶m ¬n .
2
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
PHÇn i
Néi Dung
Ch−¬ng I : Kh¸i qu¸t vÒ c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸
n«ng nghiÖp n«ng th«n ë viÖt nam
I- C¸c quan niÖm vÒ c«ng nghiÖp ho¸
Trong lÞch sö ph¸t triÓn cña hÇu hÕt c¸c n−íc cã nªn kinh tÕ ph¸t
triÓn, c«ng nghiÖp ho¸ lμ biÖn ph¸p cèt lâi ®Ó biÕn nÒn kinh tÕ n«ng
nghiÖp l¹c hËu thμnh nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i ,cã c«ng nghiÖp gi÷ vai trß chñ
®¹o trong qu¸ trinh ph¸t triÓn.Tuy nhiªn,b¶n th©n kh¸i niÖm "C«ng
nghiÖp ho¸ " l¹i ch−a quan niÖm mét c¸ch thèng nhÊt. Do vËy, chÝnh
s¸ch thùc hiªn còng kh¸c nhau.
Kh¸i niÖm "C«ng nghiÖp ho¸ " mang tÝnh chÊt lÞch sö. Nã g¾n bã
tr−íc hÕt víi sù suÊt hiÖn cña m¸y mãc vμ sù thay thÕ lao ®éng thñ c«ng
b»ng lao ®éng c¬ khÝ hay cßn gäi lμ c¸ch m¹ng khoa häc lÇn thø nhÊt .
Cuéc c¸ch m¹ng nμy diÔn ra ë n−íc Anh ,sau ®ã nã lan truyÒn
sang mét sè n−íc kh¸c nh−ng m·i tíi thÕ kû 19 thuËt ng÷ " c«ng nghiÖp
hoa " míi suÊt hiÖn vμ ®Õn nöa sau thÕ kû 20 míi ®−îc dïng phæ biÕn .
Tæ chøc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp cña Liªn Hîp Quèc (UNIPO) ®·
®−a ra ®Þnh nghÜa sau : "C«ng ngiÖp ho¸ lμ mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh
tÕ trong ®ã mét bé phËn nguån lùc quèc gia ngμy cμng lín ®−îc x©y d−ng
®Ó huy ®éng c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu nghμnh víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®Ó chÕ
t¹o ra c¸c ph−¬ng tiÖn s¶n xuÊt,hμng tiªu dïng cã kh¶ n¨ng b¶o ®¶m
nhÞp ®é t¨ng rr−ëng cao trong toμn nÒn kinh tÕ vμ b¶o ®¶m sù tiÕn bé
kinh tÕ vμ x· héi".
II- C«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp vμ n«ng th«n :
C«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n :Theo tinh thÇn cña ®ai héi §¶ng toμn
quèc trung −¬ng lÇn thø 7 (kho¸VII ) C«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n lμ qu¸
3
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
tr×nh chuyÓn giao c¬ cÊu kinh tÕ g¾n liÒn víi viÖc ®æi míi c¬ b¶n vÒ c«ng
nghÖ vμ kü thuËt ë n«ng th«n,t¹o nÒn t¶ng cho viÖc ph¸t triÓn nhanh,bÒn
v÷ng theo h−íng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ë n«ng th«n,gãp phÇn ph¸t
rriÓn bÒn v÷ng nÒn kinh tÕ quèc d©n víi tèc ®é cao .
Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n bao gåm :
+§−a ph−¬ng ph¸p s¶n xuÊt c«ng nghiÖp m¸y mãc thiÕt bÞ vμo
södông trong n«ng nghiÖp vμ s¶n xuÊt ë n«ng th«n thay thÕ lao ®éng thñ
c«ng .
+T¹o ra hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng thÝch hîp víi viÖc ®−a m¸y mãc
c«ng, thiÕt bÞ vμ c«ng nghÖ vμo n«ng nghiªp vμ n«ng th«n .
+¸p dông ph−¬ng ph¸p qu¶n lý míi hiÖn ®¹i t−¬ng øng víi thiÕt bÞ
vμ c«ng nghÖ vμo n«ng nghiÖp vμ n«ng th«n .
C«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp : §©y lμ mét bé phËn cña c«ng
nghiÖp ho¸ n«ng th«n .Néi dung chñ yÕu lμ ®−a c¸c m¸y mãc thiÖt bÞ,øng
dông c¸c ph−¬ng ph¸p s¶n xuÊt kiÓu c«ng nghiÖp,c¸c ph−¬ng ph¸p vμ
h×nh thøc kiÓu c«ng nghiÖp vμo c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp .
C«ng nghiÖp hãa n«ng nghiÖp cßn bao hμm c¶ viÖc t¹o ra g¾n bã
chÆt chÏ gi÷a s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vμ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp nh¨m khai
th¸c triÖt ®Ó lîi thÕ cña n«ng nghiÖp,n©ng cao hμm l−îng chÕ biÕn s¶n
phÈm cña n«ng
NghiÖp ®Ó t¨ng gi¸ trÞ cña chóng ,më réng thÞ tr−êng cho chóng .
III - HiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vμ n«ng th«n
- Kh¸i niÖm : §©y lμ qu¸ tr×nh liªn tôc n©ng cao tr×nh ®é khoa
häc - kü thuËt vμo c«ng nghÖ s¶n xuÊt vμ ®êi sèng ë n«ng th«n, c¶i tiÕn vμ
hoμn thiÖn tæ chøc s¶n xuÊt vμ tæ chøc ®êi sèng ë n«ng th«n,t¹o ra mét
nÒn s¶n xuÊt cã tr×nh ®é ngμy cμng cao,cuéc sèng ngμy cμng v¨n minh
,tiÕn bé .
- HiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n : Qu¸ rr×nh nμy kh«ng chØ bao gåm
c«ng nghiÖp ho¸,n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ vμ tæ chøc trong
c¸c lÜnh vùc kh¸c cña s¶n xuÊt vËt chÊt ë n«ng th«n mμ cßn bao g«m
kh«ng ngõng viÖc n©ng cao ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn ,ph¸t triÓn hÖ
4
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
thèng c¬ së h¹ tÇng x· héi,hÖ thèng gi¸o dôc ®μo t¹o,y tÕ vμ c¸c dÞch vô
phôc vô ®êi sèng kh¸c ë n«ng th«n .VÒ b¶n chÊt,hiÖn ®¹i ho¸ lμ qu¸ tr×nh
ph¸t triÓn toμn diÖn cã kÕ thõa ë n«ng th«n .
NÕu hiÖn ®¹i ho¸ lμ xo¸ bá toμn bé nh÷ng g× t¹o dùng trong qu¸
khø vμ ph¶i ®−a toμn bé c«ng nghÖ thiÕt bÞ tiªn tiÕn hiÖn ®¹i vμo n«ng
th«n ngay mét lóc lμ toμn bé sai lÇm .
HiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n lμ tËn dông,c¶i tiÕn, hoμn thiÖn tõng b−íc
n©ng cao tr×nh ®é khoa häc -kü thuËt - c«ng nghÖ vμ tæ chøc qu¶n lý nÒn
s¶n xuÊt vμ ®êi sèng x· héi ë n«ng th«n lªn ngang tÇm víi tr×nh ®é thÕ
giíi .
- HiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp :
Kh¸i niÖm : Lμ qu¸ trinh kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é-khoa häc-
c«ng nghÖ, tr×nh ®é tæ chøc vμ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp .§©y còng lμ qu¸
tr×nh cÇn ®−îc tæ chøc liªn tôc v× lu«n cã nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü
thuËt míi xuÊt hiÖn vμ ®−îc øng dông trong s¶n xuÊt .
Chóng ta thÊy r»ng gi÷a c«ng CNH vμ H§H cã sù liªn quan mËt
thiÕt víi nhau .Thùc tÕ diÔn ra trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ
ë nhiÒu vïng n−íc ta ®· chøng tá : N«ng nghiÖp kh«ng thÓ më réng quy
m« s¶n xuÊt ë ngay nh÷ng vïng cã tiÒm n¨ng nh−ng thiÕu c¬ së h¹
tÇng,thiÕu ph−¬ng tiÖn vμ c«ng cô s¶n xuÊt. §Ó më mang c¸c vïng kinh
tÕ,x©y d−ng c¸c vïng chuyªn canh cã hiÖu qu¶, n«ng nghiÖp ph¶i tr«ng
cËy vμo c«ng nghiÖp,chØ cã c«ng nghiÖp míi t¹o ra vμ cung cÊp cho n«ng
nghiÖp nh÷ng ph−¬ng tiÖn cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hμnh c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
b»ng nh÷ng c«ng nghÖ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, ®Æc biÖt lμ khai th¸c
vμ sö dông hîp lý tiÒm n¨ng lao ®éng ë n«ng th«n.
5
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
Ch−¬ng II
TÝnh tÊt yÕu vμ tÇm quan träng cña CNH-H§H n«ng
nghiÖp n«ng th«n ëViÖt Nam
I - TÝnh tÊt yÕu cña CNH-H§H n«ng nghiÖp n«ng th«n ë ViÖt Nam .
TÝnh tÊt yÕu cña c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng
th«n ë ViÖt Nam :
§¹i héi ®¶ng VII cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh :Víi nh÷ng th¾ng lîi to
lín cña 10 n¨m ®æi míi d−íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng,®Êt n−íc ta b−íc vμo
thêi kú ph¸t rriÓn míi - thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸
nh»m môc tiªu x· héi c«ng b»ng v¨n minh v÷ng b−íc tiÕn lªn chñ nghÜa
x· héi ... Tõ nay ®Õn n¨m 2020 ra søc phÊn ®Êu ®−a n−íc ta c¬ b¶n trë
thμnh mét n−íc c«ng nghiÖp,trong chÆng ®−êng v−¬n tíi môc tiªu ®ã ®¹i
héi nhÊn m¹nh néi dung c¬ b¶n cña c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸ trong
nh÷ng n¨m tíi lμ ph¶i ®Æc biÖt coi träng CNH-H§H n«ng nghiÖp vμ n«ng
th«n .VËy t¹i sao chóng ta ph¶i coi träng CNH-H§H n«ng nghiÖp n«ng
nghiÖp n«ng th«n th× míi cã thÓ thùc hiÖn thμnh c«ng ®−îc môc tiªu ®ã ?
§Ó tr¶ lêi vÊn ®Ò nμy ,ta cã thÓ ®Ò cËp tíi nh÷ng yÕu tè sau :
- C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n sÏ t¹o tiÒn
®Ò vμ c¬ së v÷ng ch¾c thóc ®Èy toμn bé qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn
®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ ®Êt n−íc .
ë c¸c n−íc chËm ph¸t triÓn,tû lÖ ®ãng gãp cña n«ng nghiÖp vμo
GDP lμ rÊt lín vμ tuyÖt ®¹i ®a sè d©n c− lμ n«ng d©n ,ë ViÖt Nam ,lao
®éng n«ng nghiÖp chiÕm 70% lùc l−îng lao ®éng x· héi . NÕu nh− nÒn
kinh tÕ kh«ng cã vèn n−íc ngoμi,chiÕn l−îc ph¸t trتn c«ng nghiÖp ë c¸c
n−íc nμy trong giai ®o¹n ®Çu tÊt nhiªn ph¶i dùa vμo tÝch luü n«ng
nghiÖp .H¬n n÷a,n«ng nghiÖp ph¸t triÓn, ®êi sèng n«ng d©n ®−îc n©ng
cao th× hä míi cã søc mua ®Ó tiªu thô hμng ho¸ néi ®¹i .Ph©n tÝch nh−
vËy ta míi thÊy ®−îc vai trß quan träng cña n«ng nghiÖp trong viÖc tÝch
luü vèn cho giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ .Sù æn ®Þnh
chÝnh trÞ ®Ó ph¸t triÓn còng ®ßi hái nã cã b−íc th¨ng tiÕn trong ®êi sèng
cña tuyÖt ®¹i ®a sè nh©n d©n,tøc lμ n«ng d©n .
6
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
Do vËy,®èi víi ViÖt Nam, mét ®Êt n−íc chËm ph¸t triÓn ,®Ó thóc
®Èy qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸,hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ ®Êt n−íc th× ta
ph¶i ®Æc biÖt coi träng CNH-H§H n«ng nghiÖp n«ng th«n .
- MÆt kh¸c, CNH-H§H n«ng nghiÖp n«ng th«n lμ mòi ®ét ph¸
quan träng nh»m gi¶i phãng søc lao ®éng cña giai cÊp n«ng d©n ,t¹o ®iÒu
kiÖn khai th¸c tèt nhÊt tiÒm n¨ng dåi dμo vÒ ®Êt ®ai vμ lao ®éng .
Víi nguån lao ®éng dåi dμo ,®©y lμ mét lîi thÕ t−¬ng ®èi quan
träng ®Ó tiÕn hμnh c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸ ë n«ng th«n .Ng−îc l¹i
,khi qu¸ tr×nh ®ã diÔn ra,nã l¹i gi¶i phãng søc lao ®éng ë n«ng th«n t¹o
thªm nhiÒu viÖc lμm cho ng−êi lao ®éng .H¬n n÷a,n−íc ta cã mét nguån
tμi nguyªn vÒ ®Êt ®ai v« cïng phong phó,tr−íc ®©y míi chØ khai th¸c
b»ng nh÷ng kü thuËt l¹c hËu,qua kinh nghiÖm l©u ®êi .Thùc hiÖn c«ng
nghiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n ta cã thÓ khai th¸c tèt nhÊt tiÒm n¨ng
vÒ ®Êt ®ai ®Ó phôc vô sù nghiÖp ph¸t rriÓn ®Êt n−íc .
II - TÇm quan träng cña c«ng nghiÖp ho¸ ,hiªn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp
n«ng th«n ë ViÖt Nam .
N«ng nghiÖp theo nghÜa hÑp lμ nghμnh s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt
chÊt mμ con ng−êi ph¶i dùa vμo quy luËt sinh tr−ëng cña c©y trång vμ vËt
nu«i ®Ó t¹o ra s¶n phÈm nh− l−¬ng thùc ,thùc phÈm ... ®Ó tho¶ m·n c¸c
nhu cÇu cña m×nh .N«ng nghiÖp theo nghÜa réng nã cßn bao gåm c¶ l©m
nghiÖp ,ng− nghiÖp .
Nh− vËy ,n«ng nghiÖp lμ nghμnh s¶n xuÊt phô thuéc nhiÒu vμo tù
nhiªn .Nh÷ng ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh− ®Êt ®ai, nhiÖt ®é, ®é Èm, l−îng
m−a, bøc x¹ mÆt trêi ... trùc tiÕp ¶nh h−ëng tíi n¨ng suÊt s¶n l−îng c©y
trång vËt nu«i. N«ng nghiÖp còng lμ nghμnh s¶n xuÊt cã n¨ng suÊt lao
®éng rÊt thÊp, v× ®©y lμ nghμnh s¶n xuÊt phô thuéc rÊt nhiÒu vμo tù
nhiªn; lμ ngμnh s¶n xuÊt mμ viÖc øng dông khoa häc - c«ng nghÖ gÆp rÊt
nhiÒu khã kh¨n . Ngoμi ra s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ë n−íc ta cßn g¾n liÒn
víi nhiÒu ph−¬ng thøc canh t¸c, lÒ thãi, tËp qu¸n ..®· cã tõ ngμn n¨m
nay .
N«ng th«n lμ kh¸i niÖm dïng chØ mét ®Þa bμn mμ ë ®ã s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp chiÕm tû träng lín .N«ng th«n cã thÓ xem xÐt trªn nhiÒu gãc
®é :kinh tÕ ,chÝnh trÞ ,v¨n ho¸ ,x· héi ... Kinh tÕ n«ng th«n lμ mét khu vùc
cña nÒn kinh tÕ g¾n liÒn víi ®Þa bμn n«ng th«n .Kinh tÕ n«ng th«n võa
7
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
mang nh÷ng ®Æc tr−ng chung cña nÒn vÒ lùc l−îng s¶n xuÊt vμ quan hÖ
s¶n xuÊt ,vÒ c¬ chÕ kinh tÕ ... võa cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng g¾n liÒn n«ng
nghiÖp n«ng th«n .
XÐt vÒ mÆt kinh tÕ - kü thuËt ,kinh tÕ n«ng th«n cã thÓ bao gåm
nhiÒu ngμnh kinh tÕ nh− : n«ng nghiÖp ,l©m nghiÖp ,ng− nghiÖp,tiÓu thñ
c«ng nghiÖp,dÞch vô ... trong ®ã n«ng nghiÖp,l©m nghiÖp ,ng− nghiÖp lμ
nganh kinh tÕ chñ yÕu .XÐt vÒ mÆt kinh tÕ x· héi, kinh tÕ n«ng th«n còng
bao gåm nhiÒu thμnhphÇn kinh tÕ : kinh tÕ nhμ n−íc,kinh tÕ tËp
thÓ,kinh tÕ c¸ thÓ ..XÐt vÒ kh«ng gian l·nh thæ ,kinh tÕ n«ng th«n bao
g«m c¸c vïng nh− : vïng chuyªn canh lóa, vïng chuyªn canh c©y mμu
,vïng chuyªn canh c©y ¨n qu¶ .
N«ng nghiÖp n«ng th«n cã nh÷ng vai trß chñ yÕu sau :
1.Cung cÊp l−¬ng thùc thùc phÈm cho x· héi .
Nhu cÇu ¨n lμ nhu cÇu c¬ b¶n ,hμng ®Çu cña con ng−êi ,x· héi cã
thÓ thiÕu nhiÒu lo¹i s¶n phÈm nh−ng kh«ng thÓ thiÕu,l−¬ng thùc, thùc
phÈm cho x· héi .Do ®ã,viÖc tho¶ m·n c¸c nhu cÇu vÒ l−¬ng thùc, thùc
phÈm trë thμnh ®iÒu kiÖn kh¸ quan träng ®Ó æn ®Þnh x· héi,æn ®Þnh kinh
tÕ. Sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn vÊn ®Ò nμy .
§¶m b¶o vÒ nhu cÇu vÒ l−¬ng thùc ,thùc phÈm kh«ng chØ lμ yªu cÇu
duy nhÊt cña n«ng nghiÖp,mμ cßn lμ x¬ së ph¸t triÓn c¸c mÆt kh¸c cña
®êi sèng kinh tÕ -x· héi .
2. Cung cÊp nguyªn liÖu ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nhÑ .
C¸c ngμnh c«ng nghiÖp nhÑ nh− : chÕ biÕn l−¬ng thùc thùc phÈm,
chÕ biÕn hoa qu¶, c«ng nghiÖp dÖt, giÊy, ®−êng ... ph¶i dùa vμo nguån
nguyªn liÖu chñ yÕu lμ n«ng nghiÖp .Quy m«, tèc ®é t¨ng tr−ëng cña c¸c
nguån nguyªn liÖu lμ nh©n tè quan träng quyÕt ®Þnh quy m«, tèc ®é t¨ng
tr−ëng cña c¸c ngμnh c«ng nghiÖp nμy .
3.Cung cÊp mét phÇn vèn ®Ó c«ng nghiÖp ho¸ .
C«ng nghiÖp hãa lμ nhiÖm vô trung t©m trong suèt c¶ thêi kú qu¸
®é lªn chñ nghÜa x· héi .§Ó c«ng nghiÖp ho¸ thμnh c«ng ®Êt n−íc ph¶i
gi¶i quyÕt rÊt nhiÒu vÊn ®Ò vμ ph¶i cã vèn. Lμ mét n−íc n«ng nghiÖp
th«ng qua qu¸ tr×nh xuÊt khÈu n«ng s¶n phÈm, n«ng nghiÖp, n«ng th«n
cã thÓ gãp phÇn gi¶i quyÕt tèt nhu cÇu vÒ vèn cho nÒn kinh tÕ .
4. N«ng nghiÖp n«ng th«n lμ thÞ tr−êng quan trong cña c¸c ngμnh c«ng
nghiÖp vμ dÞch vô .
8
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
Víi nh÷ng n−íc l¹c hËu, n«ng nghiÖp ,n«ng th«n tËp trung phÇn
lao ®éng vμ d©n c−,do ®ã ,®©y lμ thÞ tr−êng quan träng cña c«ng nghiÖp
vμ dÞch vô .N«ng nghiÖp, n«ng th«n cμng ph¸t triÓn th× nhu cÇu vÒ hμng
ho¸ vμ t− liÖu s¶n xuÊt nh− :thiÕt bÞ n«ng nghiÖp,®iªn n¨ng,ph©n bãn
,thuèc trõ s©u ... cμng t¨ng,®ång thêi c¸c nhu cÇu vÒ dÞch vô cho s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp nh− : vèn,th«ng tin ,giao th«ng vËn t¶i,th−¬ng m¹i ...còng
cμng ngμy cμng t¨ng . MÆt kh¸c,sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp ,n«ng th«n
lμm cho møc sèng,møc thu nhËp cña d©n c− n«ng th«n t¨ng lªn vμ nhu
cÇu cña hä vÒ c¸c lo¹i s¶n phÈm c«ng nghiÖp nh− ti vi ,tñ l¹nh,xe m¸y,v¶i
vãc ... vμ c¸c nhu cÇu vÒ dÞch vô nh− v¨n ho¸ ,y tÕ ,gi¸o dôc ,dÞch vô ,thÓ
thao...còng cμng ngμy cμng t¨ng .
Nhu cÇu vÒ c¸c lo¹i s¶n phÈm c«ng nghiÖp vμ dÞch vô cña khu kinh
tÕ réng lín lμ n«ng nghiÖp ,n«ng th«n gãp phÇn ®¸ng kÓ më réng thÞ
tr−êng cña c«ng nghiÖp vμ dÞch vô . §©y lμ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù
ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp ,dÞch vô .
5. Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, lμ c¬ së æn ®Þnh kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi .
N«ng th«n lμ khu vùc kinh tÕ réng lín,tËp trung phÇn lín d©n c−
cña ®Êt n−íc .Ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n mét mÆt ®¶m b¶o nhu cÇu
l−¬ng thùc thùc phÈm cho x· héi,nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp nhÑ,lμ thÞ
tr−êng cña c«ng nghiÖp vμ dÞch vô ...Do ®ã ,ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n
lμ c¬ së æn ®Þnh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n .MÆt kh¸c ,ph¸t triÓn
kinh tÕ n«ng th«n trùc tiÕp n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cho c−
d©n n«ng th«n .Do ®ã, ph¸t triÓn lμ c¬ së æn ®Þnh chÝnh trÞ, x· héi. H¬n
thÕ n÷a, c− d©n n«ng th«n chñ yÕu lμ n«ng d©n, ng−êi b¹n ®ång minh, lμ
chç dùa ®¸ng tin cËy cña giai cÊp c«ng nh©n trong c«ng cuéc x©y dùng
chñ nghÜa x· héi vμ b¶o vÖ tæ quèc x· héi chñ nghÜa, ph¸t triÓn n«ng
nghiÖp, n«ng th«n gãp phÇn cñng cè liªn minh c«ng n«ng, t¨ng c−êng søc
m¹nh cña chuyªn chÝnh v« s¶n .
III- Néi dung cña c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc ë ViÖt Nam .
T¹i ®¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø IX, §¶ng ta ®· ®Þnh h−íng
ph¸t triÓn ngμnh n«ng nghiÖp,l©m nghiÖp, ng− nghiÖp vμ kinh tÕ n«ng
th«n theo 4 chuyªn môc sau :
(1)-§Èy nhanh c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vμ n«ng
th«n theo h−íng h×nh thμnh nªn n«ng nghiÖp hμng ho¸ lín phï hîp víi
nhu cÇu thÞ tr−êng vμ ®iÒu kiÖn sinh th¸i cña tõng vïng ;chuyÓn dÞch c¬
9
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
cÊu ngμnh nghÒ, c¬ cÊu lao ®éng,t¹o viÖc lμm thu hót nhiÒu lao ®éng ë
n«ng th«n.®−a nhanh tiÕn bé khoa häc vμ kü thuËt vμo s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp ,®¹t møc tiªn tiÕn trong khu vùc vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ vμ vÒ thu
nhËp trªn mét ®¬n vÞ diÖn tÝch;t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng,n©ng cao chÊt
l−îng vμ søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm .Më réng thÞ tr−êng tiªu thô n«ng
s¶n trong vμ ngoμi n−íc ,t¨ng ®¸ng kÓ thÞ phÇn cña c¸c n«ng s¶n chñ lùc
trªn thÞ tr−êng thÕ giíi .
Chó träng ®iÖn khÝ ho¸, c¬ giíi ho¸ n«ng th«n. Ph¸t triÓn m¹nh
c«ng nghiÖp chÕ biÕn g¾n liÒn víi vïng nguyªn liÖu, c¬ khÝ phôc vô cho
n«ng nghiÖp vμ c«ng nghÖ gia c«ng vμ dÞch vô; liªn kÕt n«ng nghiÖp -
c«ng nghiÖp - dÞch vô trªn tõng ®¹i bμn trong c¶ n−íc .
T¨ng ®Çu t− x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ,x· héi n«ng th«n.
Quy ho¹ch hîp lý vμ n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông ®Êt, nguån n−íc
vèn rõng g¾n liÒn víi b¶o vÖ m«i tr−êng. Quy ho¹ch c¸c khu d©n c−, ph¸t
triÓn c¸c thÞ trÊn, thÞ tø, c¸c ®iÓm v¨n ho¸ ë lμng x·; n©ng cao ®êi sèng
vËt chÊt tinh thÇn, x©y dùng cuéc sèng d©n chñ, c«ng b»ng v¨n minh ë
n«ng th«n .
(2)-X©y dùng hîp lý c¬ së s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. §iÒu chØnh quy
ho¹ch s¶n xuÊt l−¬ng thùc phï hîp víi nhu cÇu vμ kh¶ n¨ng tiªu thô,
t¨ng n¨ng suÊt ®i ®«i víi n©ng cÊp chÊt l−îng. B¶o ®¶m an ninh l−¬ng
thùc trong tõng tinh huèng. X©y dùng vïng tËp trung lóa hμng ho¸ vμ
ng« lμm thøc ¨n ch¨n nu«i;tËn dông ®iÒu kiÖn thÝch hîp cña c¸c ®Þa bμn
kh¸c ®Ó s¶n xuÊt l−¬ng thùc cã hiÖu qu¶. N©ng cao gi¸ trÞ vμ hiÖu qu¶
xuÊt khÈu g¹o. Cã chÝnh s¸ch b¶o ®¶m lîi Ých cña ng−êi s¶n xuÊt l−¬ng
thùc .
Ph¸t triÓn theo quy ho¹ch vμ chó träng ®Çu t− th©m cach c¸c vïng
c©y c«ng nghiÖp nh− cμ phª, cao su, chÌ, ®iÒu, dõa, d©u t»m, b«ng, mÝa,
l¹c, thuèc l¸..., h×nh thμnh c¸c vïng rau, hoa, qu¶ cã gi¸ trÞ cao g¾n liÒn
víi ph¸t triÓn c¬ së b¶o qu¶n, chÕ biÕn .
Ph¸t triÓn vμ n©ng cao chÊt l−îng, hiÖu qu¶ ch¨n nu«i gia sóc, gia
cÇm; më réng ph−¬ng ph¸p nu«i c«ng nghiÖp g¾n víi chÕ biÕn s¶n
phÈm;t¨ng tû träng ngμnh ch¨m nu«i trong n«ng ngiÖp .
Ph¸t huy lîi thÕ vÒ thuû s¶n, t¹o thμnh mét nÒn kinh tÕ mòi nhän,
v−¬n lªn hμng ®Çu trong khu vùc. Ph¸t triÓn m¹nh viÖc nu«i trång thuû
10
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
s¶n n−íc ngät,n−íc lî vμ n−íc mÆn, nhÊt lμ nu«i t«m theo ph−¬ng ph¸p
tiÕn bé, hiÖu qu¶ vμ bÒn vòng m«i tr−êng.T¨ng c−êng n¨ng lùc vμ n©ng
cao hiÖu qu¶ khai th¸c h¶i s¶n xa bê; chuyÓn ®æi c¬ cÊu nghÒ nghiÖp, æn
®inh khai th¸c gÇn bê, n©ng cao n¨ng lùc b¶o qu¶n, chÕ biÕn s¶n phÈm
®¸p øng nhu cÇu s¶n phÈm quèc tÕ vμ trong n−íc. Më réng vμ n©ng cÊp
c¬ së h¹ tÇng, dÞch vô nghÒ c¸. Gi÷ g×n m«i tr−êng biÓn vμ s«ng, n−íc,
b¶o ®¶m cho viÖc t¸i t¹o vμ ph¸t triÓn nguån lîi thñy s¶n .
B¶o vÖ vμ ph¸t triÓn tμi nguyªn rõng, n©ng ®é che phñ cña rõng lªn
43%. Hoμn thμnh viÖc giao ®Êt, giao rõng æn ®Þnh vμ l©u dμi theo h−íng
x· héi ho¸ l©m nghiÖp, cã chÝnh s¸ch b¶o ®¶m cho ng−êi lμm rõng sèng
®−îc b»ng nghÒ rõng. KÕt hîp n«ng nghiÖp víi l©m nghiÖp vμ cã chÝnh
s¸ch hé trî ®Ó ®Þnh canh, ®Þnh c− æn ®Þnh vμ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n
miÒn nói. Ng¨n chÆn n¹n ®èt ph¸ rõng. §Èy m¹nh trång rõng kinh tÕ ,
t¹o nguån gç trô má. Nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp luyÖn giÊy, c«ng
nghiÖp chÕ biÕn gç vμ lμm hμng mü nghÖ xuÊt khÈu n©ng cao gi¸ trÞ s¶n
phÈm rõng.
(3)-T¨ng c−êng tiÒm lùc khoa häc vμ c«ng nghÖ trong cong
nghÞªp,nhÊt lμ c«ng nghÖ sinh häc kÕt hîp víi cong nghÖ th«ng tin. Chó
träng t¹o vμ sö dông gièng c©y, con cã n¨ng suÊt, chÊt l−îng vμ gi¸ trÞ
cao. §−a nhanh c«ng nghÖ míi vμo s¶n xuÊt,thu ho¹ch, b¶o qu¶n, chÕ
biÕn, vËn chuyÓn vμ tiªu thô s¶n phÈm n«ng nghiÖp. øng dông c«ng nghÖ
s¹ch trong nu«i trång vμ chÕ biÕn rau qu¶, thùc phÈm. H¹n chÕ sö dông
ho¸ chÊt ®éc h¹i trong n«ng nghiÖp. X©y dùng mét sè khu c«ng nghiÖp
c«ng nghÖ cao. T¨ng c−êng ®éi ngò, n©ng cao n¨ng lùc vμ ph¸t huy t¸c
dông cña c¸n bé khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m, khuyÕn ng−.
(4)-TiÕp tôc ph¸t triÓn vμ hoμn thiÖn vÒ c¬ b¶n hÖ thèng thuû lîi
ng¨n mÆn, gi÷ ngät, kiÓm so¸t lò, b¶o ®¶m t−íi tiªu an toμn, chñ ®éng
cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp (kÓ c¶ c©y c«ng nghiÖp, nu«i, trång thuû s¶n)
vμ ®êi sèng n«ngd©n. §èi víi c¸c khu vùc th−êng bÞ b·o lò, cïng víi c¸c
gi¶i ph¸p h¹n chÕ t¸c h¹i thiªn tai, ph¶i ®iÒu chØnh quy ho¹ch s¶n xuÊt vμ
d©n c− thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn, n©ng cao n¨ng lùc dù b¸o
thêi tiÕt vμ kh¶ n¨ng chñ ®éng phßng chèng thiªn tai, h¹n chÕ thiÖt h¹i.
(5)-Ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp vμ dÞch vô ë n«ng th«n. H×nh
thμnh c¸c khu vùc tËp trung c«ng nghiÖp, c¸c ®iÓm c«ng nghiÖp ë n«ng
th«n, c¸c lμng nghÒ g¾n víi thÞ tr−êng trong n−íc vμ xuÊt khÈu. ChuyÓn
11
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
mét phÇn doanh nghiÖp gia c«ng ( may mÆc, da giÇy...) vμ chÕ biÕn n«ng
s¶n ë thμnh phè vÒ n«ng th«n. Cã chÝnh s¸ch −u ®·i ®Ó thu hót ®Çu t−
cña mäi thμnh phÇn kinh tÕ vμo ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vμ dÞch vô ë n«ng
th«n.
Trªn c¬ së chuyÓn mét bé phËn lao ®éng n«ng nghiÖp sang c¸c
ngμnh, nghÒ kh¸c, tõng b−íc t¨ng quü ®Êt canh t¸c cho mçi lao ®éng
n«ng nghiÖp, më réng quy m« s¶n xuÊt , t¨ng viÖc lμm vμ thu nhËp cho
d©n c− n«ng th«n.
Gi¸ trÞ gia t¨ng n«ng nghiÖp ( kÓ c¶ thuû s¶n, l©m nghiªp) t¨ng
b×nh qu©n hμng n¨m 4,0-4,5%. §Õn n¨m 2010, tæng s¶n l−îng l−¬ng thùc
cã h¹t ®¹t kho¶ng 40tr.tÊn. Tû träng n«ng nghiÖp trong GDP kho¶ng 16-
17%; tû träng nghμnh ch¨n nu«i trong gi¸ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp t¨ng lªn
kho¶ng 25%. Thuû s¶n ®¹t s¶n l−îng 3.0-3.5% tr tÊn (trong ®ã kho¶ng
1/3 lμ s¶n phÈm nu«i trång). B¶o vÖ 10 tr.ha rõng tù nhiªn, hoμn thμnh
ch−¬ng tr×nh trång 5 tr.ha rõng . Kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng l©m thuû
s¶n ®¹t 9-10 tû USD, trong ®ã thuû s¶n kho¶ng 3/5 tû USD.
Néi dung c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n ®−îc thÓ hiÖn
trong nh÷ng néi dung cô thÓ sau:
1.HiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n
2.Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m s¶n
3.Ph¸t triÓn TTCN trong n«ng th«n
4. Ph¸t triÓn dÞch vô n«ng nghiÖp n«ng th«n
5. C¬ ®iÖn khÝ ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n
6. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ë n«ng th«n
1.Néi dung hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n
§©y thùc chÊt lμ qu¸ tr×nh ®Çu t− ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ
míi vμo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vμ n«ng th«n gãp phÇn t¨ng tr−ëng s¶n
xuÊt n«ng nghiÖp.
1.1-C«ng nghÖ sinh häc :
Cã vÞ trÝ quan träng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp , ¸p dông
c«ng nghÖ sinh häc hîp lý gióp chóng ta s¶n xuÊt ra c¸c n«ng s¶n phÈm
cã n¨ng suÊt vμ chÊt l−îng cao ,gióp ta t¹o ra c¸c gièng c©y trång vËt
nu«i, c¸c lo¹i thuèc trõ s©u trõ cá, phßng trõ c«n trïng... . C«ng nghÖ
sinh häc ®· ®ãng gãp phÇn ®¸ng kÓ vμo thμnh tùu cña n«ng nghiÖp n−íc
12
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
ta ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt tiÕp cËn
víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.
Trong nh÷ng n¨m tíi ®©y, chóng ta ®· ®Ò ra c¸c môc tiªu:
-§−a nhanh vμo s¶n xuÊt nh÷ng tiÕn bé míi vÒ c«ng nghÖ sinh häc
nh»m t¹o b−íc ®ét ph¸ míi vÒ n¨ng suÊt, chÊt l−îng c©y trång, vËt nu«i,
tõng b−íc x©y dùng nÒn c«ng nghiÖp sinh häc hiÖn ®¹i.
-Hoμn thiÖn hÖ thèng nghiªn cøu thùc nghiÖm, triÓn khai vμ phæ
cËp réng r·i c¸c thao t¸c c«ng nghÖ sinh häc øng dông vμo s¶n xuÊt ®¹i
trμ.
§Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®ã , chóng ta cÇn:
-Nghiªn cøu vÒ gièng vμ c«ng nghÖ s¶n xuÊt trång trät, ch¨n nu«i:
+TuyÓn chän gièng tèt trong n−íc, nghiªn cøu c¶i t¹o ®Ó cã ®Æc
tÝnh di truyÒn ®ång thêi thiÕt lËp nh÷ng gièng c©y trång vËt nu«i cña thÕ
giíi ®Ó chän ra gièng phï hîp.
+Nghiªn cøu ®æi míi c«ng nghÖ s¶n xuÊt trång trät , ch¨n nu«i phï
hîp víi vïng sinh th¸i,øng dông réng r·i ph©n h÷u c¬, chÕ phÈm vi
sinh... øng dông c«ng nghÖ vi sinh:
+S¶n phÈm ph©n bãn vi sinh.
+S¶n xuÊt ho¸ phÈm sinh häc b¶o vÖ thùc vËt, thuèc trõ s©u kh«ng
®éc víi ng−êi vμ gia sóc.
+Nghiªn cøu c¸c biÖn ph¸p thó y trõ dÞch h¹i, Ýt dïng ho¸ chÊt
®éc.
+¸p dông c«ng nghÖ vi sinh ®Ó b¶o qu¶n n«ng, l©m s¶n.
1.2 - C«ng nghÖ tù ®éng ho¸ trong n«ng nghiÖp:
§©y lμ biÖn ph¸p tÝch cùc ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao
chÊt l−îng s¶n phÈm h¹ gi¸ thμnh, ë n−íc ta, møc tù ®éng ho¸ trong
n«ng nghÞªp chiÕm kho¶ng 0,3%, riªng kh©u chÕ biÕn n«ng s¶n ®¹t 4,7%.
H−íng ph¸t triÓn ®Ò ra cho nh÷ng n¨m tíi trong lÜnh vùc nμy lμ:
+Tù ®éng ho¸ trong ph−¬ng thøc qu¶n lý vμ ®iÒu hμnh x· héi
+ Tù ®éng ho¸ trong n«ng s¶n ®Ó duy tr× chÊt l−îng s¶n phÈm
+Tù ®éng ho¸ trong c¸c d©y chuyÒn chÕ biÕn n«ng s¶n
+Tù ®éng ho¸ c¸c kh©u: c©n, ®o... ®¶m b¶o chÝnh x¸c,kh¸ch quan
trong viÖc quyÕt ®Þnh gi¸ c¶ s¶n phÈm.
+ Tù ®éng ho¸ trong ch¨n nu«i thó y.
+ Tù ®éng ho¸ trong t−íi tiªu n−íc vμ c¸c c«ng tr×nh thuû lîi.
13
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
+ Tù ®éng ho¸ trong c¸c phßng nghiªn cøu khoa häc, c¸c phßng
kiÓm tra chÊt l−îng s¶n phÈm vμ hμng ho¸.
1.3-C«ng nghÖ vËt liÖu trong x©y dùng:
C«ng nghÖ vËt liÖu ®· ®−îc øng dông trong s¶n xuÊt cña nhiÒu
ngμnh trong n«ng nghiÖp nh− chÕ biÕn n«ng s¶n,chÕ t¹o m¸y mãc n«ng
nghiÖp... gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng s¶n phÈm. Do vai trß ®ã chóng ta
cÇn:
+øng dông c¸c vËt liÖu tiªu biÓu lμm nguyªn liÖu chÕ t¹o c¸c c«ng
cô, m¸y mãc thiÕt bÞ vμ ph−¬ng tiÖn sinh ho¹t trong n«ng nghiÖp.
+Nghiªn cøu øng dông c¸c lo¹i vËt liÖu phôc vô trong kh©u chÕ
biÕn n«ng l©m s¶n, chÕ thuèc thó y, chÕ thuèc b¶o vÖ thùc vËt,thøc ¨n gia
sóc...
+Trong ch¨n nu«i c«ng nghiÖp:m¸ng thøc ¨n,hÖ thèng tho¸t
n−íc,...;trong thuû lîi :sö dông c¸c v Ët liÖu nh− combopsit lμm m−¬ng
m¸ng... v¶i nhùa kü thuËt zeolectile lãt ®¸y m−¬ng chèng thÊm.
1.4-HiÖn ®¹i ho¸ th«ng tin trong n«ng nghiÖp:
N−íc ta lμ mét n−íc ®i lªn tõ n«ng nghiªp, th«ng tin ho¸ lμ métnéi
dung rÊt quan träng cña c«ng nghiÖp hoÊ vμ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n.
H−íng ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m tíi .
+Tin häc ho¸ c¸c ho¹t thiÕt kÕ, c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý trong lÜnh
vùc s¶n xuÊt vμ dÞch vô.
+Hoμn chØnh x©y dùng c¬ së h¹ tÇng,hÖ thèng m¹ng l−íi th«ng tin
qu¶n lý vÜ m«.
+Ph¸t triÓn phÇn mÒm, x©y dùng c¬ së d÷ liÖu phôc vô chØ d¹o
qu¶n lý toμn nghμnh:
2-Ph¸t triÓn chÕ biÕn n«ng l©m s¶n.
2.1-Vai trß vμ vÞ trÝ:
§©y lμ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cÇn ®−îc −u tiªn
trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vμ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n. Nã lμ mét bé
phËn kh«ng thÓ thiÕu vμ rÊt quan träng cña mét nÒn n«ng nghiÖp s¶n
xuÊt hμng ho¸. Vai trß quan träng cña nã ®−îc thÓ hiÖn:
+Lμm t¨ng gi¸ trÞ vμ søc c¹nh tranh cña n«ng s¶n tren thÞ tr−êng
t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t huy −u thÕ cña n«ng nghiÖp nhiÖt ®íi. N«ng l©m s¶n
qua chÕ biÕn cã ®iÒu kiÖn l−u th«ng dÔ dμng h¬n.
14
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
+T¹o ®iÒu kiÖn cho n«ng d©n khai th¸c, sö dông cã hiÖu qu¶ ®Êt
®ai. Tõ ®ã t¹o thªm viÖc lμm, t¨ng thu nhËp cho ng−êi lao ®éng ë n«ng
th«n, kÐo theo sù ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng ë n«ng th«n, thu hót c¸c ngμnh
c«ng nghiÖp vμ dÞch vô kh¸c. Nhê ®ã sÏ h×nh thμnh c¸c tô ®iÎm c«ng
nghiÖp dÞch vô ë n«ng th«n g¾n víi n«ng nghiÖp.
+Gãp phÇn t¨ng tÝch luü nhμ n−íc, t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu.
2.2-KÕt qu¶ ®¹t ®−îc:
+Gi¸ trÞ tæng s¶n l−îng c«ng nghiÖp chÕ biÕn liªn tôc t¨ng b×nh
qu©n 12-14%/n¨m vμ chiÕm tØ träng kh¸ lín trong c«ng nghiÖp (n¨m
1995:32%)
+C¸c n«ng s¶n chÕ biÕn t¨ng c¶ chÊt l−îng vμ sè l−îng .So víi n¨m
1990 ,n¨m 1997 ; cμ phª nh©n 400.000 tÊn gÊp 4 lÇn ,xay s¸t g¹o ®¹t 15
triÖu tÊn gÊp 1,9 lÇn ;cao su mñ kkh« 170.000tÊn gÊp 3 lÇn, ®−êng ®¹t
1tr.tÊn n¨m 2001... gi¸ trÞ s¶n l−îng c«ng nghiÖp chÕ biÕn so víi gi¸ trÞ
n«ng nghiÖp t¨ng33,8% (1990) lªn 42% (1998).Tû träng trong c«ng
nghiÖp chÕ biÕn GDP c¶ n−íc 12,4% (1990)lªn 15,7%(1995)
+Kim ngh¹ch xuÊt khÈu cña n«ng l©m s¶n qua chÕ biÕn t¨ng
20%/n¨m.
MÆc dï vËy vÉn cßn tån t¹i mét sè vÊn ®Ò:
+Toμn bé hÖ thèng c©y trång cña n−íc ta ®Òu cã n¨ng xuÊt, chÊt
l−îng rÊt thÊp so víi thÕ giíi nªn dïng chÕ biÕn hay xuÊt khÈu th« ®Òu cã
c¹nh tranh.
+Tû träng c«ng nghiÖp chÕ biÕn nhiÒu lo¹i n«ng l©m s¶n cßn thÊp
so víi nguyªn liÖu cã nh−: chÌ 55%, rau qu¶ 5%, thÞt 1%. Tû lÖ tæn thÊt
trong kh©u thu ho¹ch vμ sau thu ho¹ch lín: l−¬ng thùc 8-10%, rau qu¶7-
8%.
+HiÖu qña kinh tÕ nhiÒu nhμ m¸y chÕ bݪn ch−a cao.
2.3-Môc tiªu hiÖn nay ®Ò ra cña chóng ta lμ :
§¶m b¶o c¬ chÕ b¶o qu¶n n«ng s¶n, gi¶i quyÕt c¬ b¶n viÖc lμm kh«
n«ng s¶n b»ng c¸c biÖn ph¸p c«ng nghiÖp. Tõng b−íc hiÖn ®¹i ho¸ hÖ
thèng thiÕt bi, c«ng nghÖ,thùc hiÖn môc ®Ých kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng
l©m s¶n ®¹t 13tû USD(2020).
Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp chÕ biÕn ®−îc biÓu hiÖn mét sè néi dung :
15
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
+B¶o qu¶n vμ chÕ biÕn l−¬ng thùc
+ChÕ biÕn mÝa,®−êng,cafe, cao su,chÌ...
+ChÕ biÕn c¸c lo¹i ®å uèng
+ChÕ biÕn thÞt s÷avμ thøc ¨n ch¨n nu«i
+ChÕ biÕn rau qu¶
+ ChÕ biÕn h¹t ®iÒu vμ dÇu thùc vËt
+ ChÕ biÕn gç vμ l©m s¶n
+ ChÕ biÕnvμ s¶n xuÊt muèi
+ ChÕ biÕn d©u,t¬ t»m, b«ng
3-TTCN ë n«ng th«n:
§©y lμ c«ng viÖc cã ý nghÜa cùc kú quan träng, tr−íc hÕt lμ t¹o ta
côc diÖn míi vÒ kinh tÕ n«ng th«n, xo¸ bá nÒn kinh tÕ thuÇn n«ng, ph©n
bè l¹i lao ®éng ngay trªn ®Þa bμn n«ng th«n... t¨ng nhanh thu nhËp cho
lao ®éng n«ng th«n.
3.1-KÕt qu¶ ®¹t ®−îc:
- Tèc ®é ph¸t triÓn TTCN ë n«ng th«n thêi gian qua t−¬ng nhanh.
Tõ khi cã luËt ®Êt ®ai, tèc ®é t¨ng b×nh qu©n 10-11%/n¨m. Trong ®ã
vïng §«ng Nam Bé t¨ng 18,2%/n¨m, vïng ®ång b»ng S«ng Hång lμ
3,7%/n¨m.
- C¸c nghÒ vμ lμng nghÒ truyÒn thèng b−íc ®Çu ®−îc phôc håi,
nghÒ vμ lμng nghÒ míi ®ang ®−îc ph¸t triÓn. HiÑn nay c¶ n−íc cã kho¶ng
1000 lμng nghÒ trong ®ã 2/3 lμ lμng nghÒ truyÒn thèng. Nh÷ng tØnh cã
nhiÒu lμng nghÒ nh−: Hμ T©y, B¾c Ninh, Nam §Þnh.... mçi tØnh cã ®Õn 60-
80 lμng nghÒ.
-B×nh qu©n mét c¬ së lμng nghÒ t¹o viÖc lμm æn ®Þnh cho 27 lao
®éng, mçi hé ngμnh nghÒ cã 4-6 lao ®éng. Ngoμi nghÒ lao ®éng sö th−êng
xuyªn, c¸c hé c¸c c¬ së ngμnh nghÒ cßn thu hót thªm lao ®éng nhμn rçi ë
n«ng th«n 2-5/hé vμ 8-10 ng−êi/c¬ së.
-Thu nhËp cña lao ®éng chuyªnTTCN ë n«ng th«n cao h¬n lao
®éng n«ng nghiÖp thuÇn kho¶ng 4-6 lÇn.
3.2-H¹n chÕ vμ tån t¹i
-Quy m« nhá, kinh tÕ hé lμ phæ biÕn, hiÖn nay c¶ n−íc cã kho¶ng
1,35tr.hé vμ c¬ së trªn ngμnh nghÒ. Trong ®ã c¬ së chuyÒnchØ chiÕm
16
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
kho¶ng 3%. B×nh qu©n lao ®éng th−êng xuyªn cña c¬ së TTCN lμ 20
ng−êi, mçi hé lμ 4-6 ng−êi.
-Tr×nh ®é v¨n ho¸ vμ chuyªn m«n kü thuËt cña ng−êi lao ®éng lμm
TTCN cßn thÊp. C¬ së vËt chÊt kü thuËt nghÌo nμn. Cã tíi 55% lao ®éng
trong c¸c c¬ së chuyªn ch−a qua tr−êng líp ®μo t¹o,36% kh«ng co
chuyªn m«n kü thuËt, chØ cã 20% c¬ së cã nhμ x−ëng kiªn cè. M¸y mãc
thiÕt bÞ ®¬n gi¶n, phÇn lín kh«ng ®¶m b¶o yªu cÇu kü thuËt an toμn vμ vÖ
sinh moi tr−êng.
-ChÊt th¶i TTCN kh«ng ®−îc sö lý g©y « nhiÔm m«i tr−êng n«ng
th«n nhÊt lμ ë c¸c lμng nghÒ.T×nh tr¹ng khai th¸c bõa b·i tμi nguyªn
thiªn nhiªn phôc vô TTCN ®ang g©y hËu qu¶ xÊu cho m«i tr−êng.
3.3-Môc tiªu vμ ®Þnh h−íng
Gãp phÇn x©y dùng n«ng th«n cã nÒn kinh tÕ t¨ng tr−ëng vμ bÒn
v÷ng, b¶o vÖ m«i tr−êng; cã c¬ së vËt chÊt, c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, nh¨m
gi¶i quyÕt viÖc lμm n©ng cao thu nhËp, ®−a n«ng th«n tiÕn lªn v¨n minh
hiÖn ®¹i... Më réng thÞ tr−êng tiªu thô trong vμ ngoμi n−íc.
-ChÕ biÕn n«ng s¶n( quy m« nhá) :HiÖn nayTTCN cßn chiÕm tû lÖ
cao trong lÜnh vùc s¬ chÕ, chÕ biÕn n«ng l©m s¶n, xay s¸t g¹ovμ chÕ biÕn
l−¬ng thùc:70%; s¬ chÕ cafe80%, chÌ 45%,mÝa d−êng 55%... vμ thu hót
kho¶ng 1,6triÖu lao ®«ng.H−íng ph¸t triÎn trong thêi gian tíi:
+Nh÷ng vïng ®Þa bμn phøc t¹p, nguyªn liÖu ph©n t¸n, kh«ng cã
®iÒu kiÖn x©y dùng nhμ m¸y chÕ biÕn c«ng nghiÖp...
+S¬ chÕ, chÕ biÕn l−¬ng thùc, thùc phÈm, n«ng s¶n phôc vô tiªu
dïng.
CÇn chó ý n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l−îng s¶n phÈm gi¶i quyÕt vÊn
®Ò chÊt th¶i vμ chó ý kh©u bao b× mÉu mÉ.
S¶n xuÊt hμng tiªu dïng vμ thñ c«ng mü nghÖ.
Ngμnh nμy rÊt phong phó cïng c¸c nhãm nghÒ;nghÒ ®an l¸t, nghÒ
dÖt,nghÒ thªu...§©y hÇu hÕt lμ nh÷ng nghÒ truyÒn thèng vμ tËp trung
thμnh lμng nghÒ cÇn ph¸t triÓn theo 2 h−íng sau:
+S¶n xuÊt c¸c mÆt hμng th«ng dôngthay thÕ gç ch¹m tay b»ng c¸c
hoa v¨n ®óc nhùa víi gi¸ h¹ cung cÊp cho nh÷ng ng−êi thu thÊp, thÞ
tr−êng chñ yÕu lμ n«ng th«n.
17
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
+S¶n xuÊt nh÷ng mÆt hμng cã s¾c th¸i riªng, chÊt l−îng cao ®Ó xuÊt
khÈu, ®iÒu nμy ®ßi hái thî ph¶i cã tay nghÒ cao, kÕt hîp c«ng nghÖ cá
truyÒn vμ c«ng nghÖ tiªn tiÕn víi øng dông m¸y mãc trong mét sè kh©u...
- Khai th¸c vμ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng :Trong nh÷ng n¨m qua
tèc ®é t¨ng tr−ëng b×nh qu©n ngμnh lμ 20,8% n¨m.Trong thêi gian ®ã sÏ
thi hμnh mét sè viÖc sau :
+Quy ho¹ch c¸c ®Þa ®iªm khai th¸c ®Êt,®¸ ,sái...c¸c khu s¶n xuÊt
g¹ch ngãi,h¹n chÕ ¶nh h−ëng ®Õn m«i tr−êng vμ ®Êt canh t¸c.
+C¶i tiÕn lß thñ c«ng tiÕn tíi xo¸ bá lß thñ c«ng.Sö dông c¬ khÝ
trong c¸c kh©u luyÖn ®Êt ,vËn chuyÓn...
-C¬ khÝ ho¸ n«ng th«n :C¬ khÝ ho¸ n«ng th«n g¾n bã mËt thiÕt víi
qu¸ tr×nh c¬ giíi ho¸ n«ng th«n,nhiÖm vô cña c¬ giíi ho¸ n«ng th«n lμ :
+ChÕ t¹o c«ng cô m¸y mãc cho s¶n xuÊt vμ sinh ho¹t ë n«ng th«n.
+Hîp ®ång gia c«ng ,vμ vÖ tinh cho c¸c nhμ m¸y vμ khu c«ng
nghiÖp .
4.Ph¸t triÓn hÖ thèng dÞch vô ë n«ng th«n theo h−íng c«ng nghiÖp ho¸
hiÖn ®¹i ho¸
§©y thùc chÊt lμ néi dung xo¸ ®ãi gi¶m n nghÌo t¨ng thu nhËp cho
ng−êi lao ®éng;gãp phÇn chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n vμ ph©n bè
l¹i lao ®éng trong khu vùc n«ng th«n; lμ mét trong nh÷ng nh©n tè thóc
®Èy s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ,c«ng nghiÖp vμTTCN ë n«ng th«n ph¸t
triÓn;c¶i t¹o ®êi s«ng vËt chÊt vμ v¨n ho¸ c¸c céng ®ång d©n c− n«ng
th«n.
-KÕt qu¶ ®¹t ®−îc :
+ Kinh tÕ dÞch vô ®ang ®−îc t¨ng c−êng nhanh vÒ tèc ®é ph¸t
triÓn,t¹o ra thμnh qu¶ b−íc ®Çu vÒ kÕt qu¶ cña sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu
kinh tÕ n«ng th«n HÖ thèng dÞch vô ë khu vùc n«ng th«n nh÷ng nam
qua víi tèc ®é t¨ng tr−ëng kho¶n 10% n¨m. Tû träng c¬ cÊu n«ng th«n
tõ 10,4%(1990) lªn 13,6%(1995)vμ trªn 15%(1997).
+ HÖ thèng ho¹t ®éng dÞch vô ,nhÊt lμ hÖ thèng dÞch vô ë n«ng th«n
ph¸t triÓn rÊt m¹nh,gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë n«ng th«n n−íc
ta.Do nhu cÇu thùc tÕ nhiÒu lo¹i dÞch vô ë n«ng th«n ph¸t triÓn rÊt m¹nh
nh− :m¹ng l−íi dÞch vô th−¬ng m¹i ,dÞch vô tμi chÝch ë n«ng th«n,c¸c
18
- §Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
dÞch vô kü thuËt,®iÖn tho¹i ,v¨n ho¸ ,du lÞch,gi¶i trÝ ë n«ng th«n ®· ph¸t
triÓn b−íc ®Çu .
Tuy vËy vÉn tån t¹i mét sè vÊn ®Ò nh− :
+ HÖ thèng dÞch vô n«ng th«n cßn nhiÒu bÊt cËp ®èi víi s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp hμng ho¸.
+ Ho¹t ®éng dÞch vô ë n«ng th«n phÇn nhiÒu mang tÝnh tù
ph¸t,thiÕu quy ho¹t vμ kh«ng toμn diÖn.
+ C¬ së vËt chÊt kü thuËt ho¹t ®éng dÞch vô cßn yÕu kÐm.
+ Qu¶n lý nhμ n−íc vÒ mÆt dÞch vô ë n«ng th«n cßn xem nhÑ bu«ng
láng,thiÕu c¸c v¨n b¶n ph¸p quy chØ ®¹o.
- Môc tiªu vμ ph−¬ng h−íng gi¶i quyÕt :
+ Tèc ®é t¨ng tr−ëng b×nh qu©n 1998-2020 :12%-13%/n¨m,®−a tû
träng GDPdÞch vô trong GDP kinh tÕ n«ng th«n tõ 1975 lªn 35% n¨m
2020 .
+ Gi¶i quyÕt 300.000 lao ®éng /n¨m cã viÖc lμm, t¨ng tû lÖ thu nhËp
tõ c¸c ngμnh phi n«ng nghiÖp tõ 355 hiÖn nay lªn 75%n¨m 2020
Cñng cè vμ ph¸t triÓn c¸c ngμnh dÞch vô ®· cã, tiÕp tôc më mang
c¸c ngμnh dÞch vô míi. Tr−íc hÕt, tËp trung ph¸t triÓn m¹nh c¸c ngμnh
dÞch vô cã nhiÒu lîi thÕ, cã thÞ tr−êng tiªu thô, ®Ó t¹o viÖc lμm cho lao
®éng n«ng th«n, t¨ng nhanh thu nhËp vμ n©ng cao ®êi sèng d©n c− n«ng
th«n nh−:
+ DÞch vô th−¬ng m¹i.
+ DÞch vô tμi chÝnh
+ DÞch vô kü thuËt c©y trång, vËt nu«i
+ DÞch vô n−íc
+ DÞch vô c¬ khÝ n«ng th«n
+ DÞch vô vËn t¶i vμ ph¸t triÓn giao th«ng n«ng th«n
+ DÞch vô cung øng ®iÖn n¨ng
+ DÞch vô th«ng tin liªn l¹c
+ DÞch vô t− vÊn kinh doanh vμ t− vÊn ph¸p luËt
+ DÞch vô chuyÓn giao c«ng nghÖ vμ ®μo t¹o
+ DÞch vô y tÕ
19
nguon tai.lieu . vn
