1. Trang Chủ
  2. Luận Văn - Báo Cáo
  3. Đề án: HOÀN THIỆN CÁC HÌNH THỨC TRẢ CÔNG TRONG DOANH NGHIỆP HIỆN NAY LÀ MỘT YÊU CẦU CẤP BÁCH

Đề án: HOÀN THIỆN CÁC HÌNH THỨC TRẢ CÔNG TRONG DOANH NGHIỆP HIỆN NAY LÀ MỘT YÊU CẦU CẤP BÁCH

NƯỚC TA ĐANG NẰM TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ TỪ NỀN KINH TẾ TẬP TRUNG QUAN LIÊU BAO CẤP SANG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG CÓ SỰ ĐIỀU TIẾT CỦA NHÀ NƯỚC, CHO NÊN VẤN ĐỀ HỘI NHẬP VÀO KHU VỰC CŨNG NHƯ THẾ GIỚI CÒN GẶP NHIỀU KHÓ KHĂN VÀ THÁCH THỨC LỚN ĐÒI HỎI PHẢI CÓ SỰ VẬN HÀNH MỘT CÁCH ĐỒNG BỘ TRONG TẤT CẢ CÁC NGÀNH LĨNH VỰC CỦA ĐỜI SỐNG KINH TẾ XÃ HỘI BÁO CÁO TỐT NGHIỆP Đề tài: “HOÀN THIỆN CÁC HÌNH THỨC TRẢ CÔNG TRONG DOANH NGHIỆP HIỆN NAY LÀ MỘT YÊU CẦU CẤP BÁCH Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software

Thể loại Tài liệu miễn phí Luận Văn - Báo Cáo

Số trang 36

Ngày tạo 8/30/2018 12:44:14 AM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước 0.28 M

Tên tệp

Tải Đề án: HOÀN THIỆN CÁC HÌNH THỨC TRẢ CÔNG TRONG DOA... (.pdf)

Xem mẫu

  1. BÁO CÁO TỐT NGHIỆP Đề tài: “HOÀN THIỆN CÁC HÌNH THỨC TRẢ CÔNG TRONG DOANH NGHIỆP HIỆN NAY LÀ MỘT YÊU CẦU CẤP BÁCH
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. Lêi nãi ®Çu N­íc ta ®ang n»m trong thêi kú qu¸ ®é tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc, cho nªn vÊn ®Ò héi nhËp vµo khu vùc còng nh­ thÕ giíi cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ th¸ch thøc lín ®ßi hái ph¶i cã sù vËn hµnh mét c¸ch ®ång bé trong tÊt c¶ c¸c ngµnh lÜnh vùc cña ®êi sèng kinh tÕ x· héi. Nh­ng thùc tÕ ®· ch÷ng minh r»ng cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp mÆc dï d­ nguån vèn vÒ kinh doanh, cã ®éi ngò ng­êi lao ®éng cã tr×nh ®é , kinh nghiÖm mµ vÉn lµm ¨n kh«ng cã hiÖu qu¶. Mét nguyªn nh©n s©u xa cña nã chÝnh lµ vÊn ®Ò vÒ nh©n sù ®Æc biÖt lµ vÊn ®Ò cã liªn quan trùc tiÕp tíi ng­êi lao ®éng nh­ viÖc tr¶ l­¬ng, thï lao , b¶o hiÓm x· héi. V× vËy cã thÓ kh¼ng ®Þnh l­¬ng bæng lµ mét vÊn ®Ò mu«n thña cña nh©n lo¹i vµ lµ vÊn ®Ò nhøc nhèi cña hÇu hÕtc¸c c«ng ty ViÖt Nam. §©y lµ mét ®Ò tµi tõng g©y tranh luËn s«i næi trªn diÔn ®µn quèc héi ViÖt Nam trong nhiÒu n¨m qua. Qua qu¸ tr×nh häc tËp vµ nghiªn cøu trong lÜnh vùc qu¶n trÞ nh©n sù, em ®· m¹nh d¹n chon ®Ò tµi : “Hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tr¶ c«ng trong doanh nghiÖp hiÖn nay lµ mét yªu cÇu cÊp b¸ch.”. §©y lµ mét ®Ò tµi réng ®ßi hái ph¶i cã nhiÒu kiÕn thøc thùc tÕ. En xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù chØ b¶o h­íng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o - TiÕn sÜ Ph¹m Thuý H­¬ng cïng víi sù gióp ®ì cña c¸c thµy c« gi¸o trong khoa ®· gióp em hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy. Néi dung ®Ò ¸n bao gåm: PhÇn I. Lý luËn chung vÒ tiÒn l­¬ng. PhÇn II. Thùc tr¹ng vÒ c¸c h×nh thøc tr¶ c«ng cho ng­êi lao ®éng. PhÇn III. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tr¶ c«ng trong doanh nghiÖp. 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. PhÇn I Lý luËn chung vÒ tiÒn l­¬ng I. Kh¸i niÖm, yªu cÇu, nguyªn t¾c cña tæ chøc tiÒn l­¬ng. TiÒn l­¬ng lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc kÝch thÝch con ng­êi lµm viÖc h¨ng h¸i nh­ng ®ång thêi còng lµ mét nguyªn nh©n g©y tr× trÖ, bÊt m·n hoÆc tõ bá c«ng ty mµ ra ®i. TÊt c¶ ®Òu tuú thuéc vµo n¨ng lùc tr×nh ®é cña cÊp qu¶n trÞ. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ sù ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng søc lao ®éng, søc lao ®éng lµ hµng ho¸, do vËy tiÒn l­¬ng lµ gi¸ c¶ cña søc lao ®éng. Khi ph©n tÝch vÒ nÒn kinh tÕ t­ b¶n chñ nghÜa n¬i mµ c¸c quan hÖ thÞ tr­êng thèng trÞ mäi quan hÖ kinh tÕ, x· héi kh¸c. C .Mac viÕt ”tiÒn c«ng kh«ng ph¶i lµ gi¸ c¶ hay gi¸ trÞ cña lao ®éng mµ chØ lµ h×nh th¸i c¶i trang cña gi¸ trÞ hay gi¸ c¶ cña søc lao ®éng.”(CMac – Angghen tuyÓn tËp 2 nhµ xuÊt b¶n sù thËt – Hµ Néi 1962, trang 31) TiÒn l­¬ng ph¶n ¸nh nhiÒu quan hÖ kinh tÕ x· héi kh¸c nhau. TiÒn l­¬ng tr­íc hÕt lµ sè tiÒn mµ ng­êi sö dông lao ®éng tr¶ cho ng­êi lao ®éng. §ã lµ quan hÖ kinh tÕ cña tiÒn l­¬ng, mÆt kh¸c do tÝnh chÊt ®Æc biÖt cña lo¹i hµng ho¸ søc lao ®éng mµ tiÒn l­¬ng kh«ng chØ thuÇn tuý lµ vÊn ®Ò kinh tÕ mµ cßng lµ vÊn ®Ò x· héi rÊt quan träng, liªn quan ®Õ ®êi sèng vµ trËt tù x· héi, ®ã lµ quan hÖ x cña tiÒn l­¬ng ... Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng nhÊt lµ trong ho¹t ®éng kinh doanh ®èi víi c¸c chñ doanh nghiÖp, tiÒn l­¬ng lµ mét phÇn chi phÝ cÊu thµnh chi phÝ s¶n xuÊt – kinh doanh. V× vËy tiÒn l­¬ng lu«n ®­îc tÝnh to¸n vµ qu¶n lý chÆt chÏ. §èi víi ng­êi lao ®éng tiÒn l­¬ng lµ thu nhËp tõ qu¸ tr×nh lao ®éng , phÇn thu nhËp chñ yÕu ®èi víi ®¹i ®a sè lao ®éng trong x· héi cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn møc sèng cña hä phÊn ®Êu n©ng cao tiÒn l­¬ng lµ môc ®Ých hÕt th¶y cña mäi ng­êi lao ®éng. Môc ®Ých nµy t¹o ®éng lùc ®Ó ng­êi lao ®éng ph¸t triÓn tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng lao ®éng. 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. §Ó hiÒu râ vÒ tiÒn l­¬ng, tr­íc hÕt ta ph¶i hiÓu søc lao ®éng trë thµnh hµng ho¸ ®øng trªn gãc ®é qu¶n trÞ nh©n lùc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc. 1. Søc lao ®éng trë thµnh hµng ho¸. Trong phÇn nghiªn cøu nµy chóng ta kh«ng ®i s©u nghiªn cøu c¸c quan ®iÓm cña C Mac vÒ vÊn ®Ò søc lao ®éng mµ chØ ®Ò cËp ®Õn trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng x· héi chñ nghÜa d­íi hai ®iÒu kiÖn c¬ b¶n sau: Thø nhÊt n­íc ta tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ nÒn s¶n xuÊt x· héi thÓ hiÖn râ sù th¸ch rêi gi÷a hai quyÒn së høu vµ sö dông t­ liÖu s¶n xuÊt ë c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau. Kinh tÕ t­ nh©n; ng­êi lao ®éng lµ ng­êi kh«ng cã quyÒn së h÷u t­ liÖn s¶n xuÊt, nh­ng cã quyÒn sö dông t­ liÖu s¶n xuÊt. Kinh tÕ nhµ n­íc lµ së h÷u chung tËp thÓ c«ng nh©n viªn chøc ®Òu lµ ng­êi lµm c«ng ¨n l­¬ng, gi¸m ®èc vµ ng­êi lao ®éng ®Òu ®­îc nhµ n­íc giao quyÒn qu¶n lý sö dông t­ liÖu s¶n xuÊt chø kh«ng ®­îc quyÒn së h÷u t­ liÖu s¶n xuÊt. Thø hai, n­íc ta ®ang ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng v× vËy ng­êi lao ®éng ®­îc tù do chän viÖc lµm vµ ®­îc quyÒn lùa chän c¶ n¬i lµm viÖc, tù do dÞch chuyÓn n¬i lµm viÖc gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, gi÷a c¸c c¬ së kinh tÕ. V× vËy cã thÓ kÕt luËn tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng ®­îc tr¶ theo gi¸ c¶ søc lao ®éng. 2. C¸c kh¸i niÖm vÒ tiÒn l­¬ng. 2.1 TiÒn l­¬ng lµ g×. TiÒn l­¬ng lµ gi¸ c¶ cña søc lao ®éng ®­îc h×nh thµnh th«ng qua sù tho¶ thuËn gi÷a ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng do quan hÖ cung cÇu søc lao ®éng trªn thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh phï hîp víi nh÷ng quy ®Þnh cña luËt lao ®éng. Nh­ vËy cÇn cã sù ph©n biÖt gi÷a tiÒn l­¬ng vµ tiÒn c«ng ®Ó tr¸nh sù nhÇm lÉn c¬ b¶n khi ®ñ tr¶ cho ng­êi lao ®éng. TiÒn l­¬ng ®­îc tr¶ mét c¸ch th­êng xuyªn vµ æn ®Þnh, tiÒn c«ng ®­îc tr¶ theo khèi l­îng c«ng viÖc hoÆc thêi gian lao ®éng hoµn thµnh. 2.2 TiÒn l­¬ng danh nghÜa, tiÒn l­¬ng thùc tÕ. 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. TiÒn l­¬ng danh nghÜa ®­îc hiÓu lµ sè tiÒn mµ ng­êi sö dông lao ®éng tr¶ cho ng­êi lao ®éng. Sè tiÒn nµy nhiÒu hay Ýt phô thuéc vµo tr×nh ®é kinh nghiÖm lµm viÖc... TiÒn l­¬ng thùc tÕ lµ sè l­îng c¸c lo¹i hµng ho¸ tiªu dïng vµ c¸c lo¹i dÞch vô cÇn thiÕt mµ ng­êi lao ®éng h­ëng l­¬ng cã thÓ mua ®­îc b»ng tiÒn l­¬ng danh nghÜa cña hä. Nh­ vËy tiÒn l­¬ng thùc tÕ kh«ng chØ phô thuéc vµo sè l­îng tiÒn l­¬ng danh nghÜa mµ cßn phô thuéc vµo gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i hµng ho¸ tiªu dïng vµ c¸c lo¹i dÞch vô mµ hä muèn mua. Cã thÓ biÓu thÞ mèi quan hÖ gi÷a chóng qua c«ng thøc sau. Itltt = Ttldn I gc Víi Itltt : tiÒn l­¬ng thùc tÕ Itldn : tiÒn l­¬ng danh nghÜa Igc : gi¸ c¶. XuÊt ph¸t tõ c«ng thøc trªn cã thÓ ®­a ra cã mét chÝnh s¸ch lín vÒ thu nhËp, tiÒn l­¬ng vµ ®êi sèng cho ng­êi lao ®éng. 2.3 TiÒn l­¬ng tèi thiÓu. Mçi mét con ng­êi sinh ra vµ lín lªn ®Òu cã c¸c nhu cÇu thiÕt yÕu c¬ b¶n, ®¶m b¶o tèi thiÓu vÒ c¸c mÆt nh­ ¨n , mÆc , ë, ®i l¹i, häc thËp, h­ëng thô v¨n ho¸ x· héi , giao tiÕp x· héi , b¶o hiÓm x· héi, ®Æc biÖt c¶ trong vÊn ®Ò nu«i con. Nh×n chung ®Òu nh»m mét môc ®Ých duy tr× cuéc sèng vµ lµm viÖc. Møc sèng tèi thiÓu lµ møc ®é mµ chóng ta tho¶ m·n nhu cÇu tèi thiÓu trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi cô thÓ, ®ã lµ mét møc sèng thÊp chØ ®ñ ®Ó b¶o ®¶m cho con ng­êi cã mét th©n thÓ khoÎ m¹nh, mét nhu cÇu vËt chÊt tèi thiÓu. VËy tiÒn l­¬ng tèi thiÓu lµ g× ? §ã lµ sè tiÒn dïng ®Ó tr¶ cho ng­êi lao ®éng mµ ng­êi lao ®éng lµm nh÷ng c«ng viÖc ®¬n gi¶n nhÊt trong x· héi trong nh÷ng ®iÒu kiÖn lao ®éng b×nh th­êng kh«ng qua ®µo t¹o nghÒ. §ã lµ sè tiÒn mµ ng­êi lao ®éng 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. b¶o ®¶m mua ®­îc t­ liÖu sinh ho¹t tiªu dïng thiÕt yÕu ®Ó t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng c¸ nh©n vµ cã giµnh mét phÇn ®Ó b¶o hiÓm lóc giµ vµ nu«i con. 3. Nh÷ng yªu cÇu tr¶ l­¬ng. Thø nhÊt, tr¶ l­¬ng trªn c¬ së tho¶ thuËn gi÷a ng­êi lao ®éng vµ ng­êi sö dông lao ®éng ®­îc ghi trªn hîp ®ång lao ®éng. Thø hai, ®Ó b¶o vÖ cho ng­êi lao ®éng , tuy hai bªn ®· tho¶ thuËn møc l­¬ng víi nhau nh­ng quan träng lµ møc l­¬ng ®ã kh«ng ®­îc phÐp thÊp h¬n møc l­¬ng tèi thiÓu do nhµ n­íc quy ®Þnh. Thø ba, ng­êi lao ®éng lµm viÖc g× ®­îc tr¶ l­¬ng theo c«ng viÖc Êy vµ theo kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ thùc hiÖn c«ng viÖc. Víi h×nh thøc tr¶ l­¬ng do ng­êi lao ®éng lùa chän vµ ®­îc duy tr× trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. Thø t­, møc l­¬ng tèi thiÓu do nhµ n­íc quy ®Þnh tr¶ cho ng­êi lµm viÖc ®¬n gi¶n nhÊt trong ®iÒu kiÖn lao ®éng b×nh th­êng kh«ng qua ®µo t¹o nghÒ. Cßn ng­êi cã tr×nh ®é lµnh nghÒ cã chuyªn m«n tuú thuéc nghiÖp vô hoÆc nh÷ng ng­êi lµm viÖc phøc t¹p, lµm viÖc trong m«i tr­êng ®éc h¹i, nguy hiÓm nÆng nhäc ph¶i tr¶ møc l­¬ng cao h¬n. Thø n¨m, tuú theo kh¶ n¨ng tæ chøc thùc tÕ cho phÐp mµ ng­êi sö dông lao ®éng cã thÓ tr¶ cho ng­êi lao ®éng víi møc l­¬ng cao h¬n møc l­¬ng tèi thiÓu vµ cao h¬n møc l­¬ng quy ®Þnh trong b¶ng l­¬ng. 4. Nh÷ng nguyªn t¾c cña tiÒn l­¬ng. - Nguyªn t¾c 1 : Ph¶i ®¶m b¶o møc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng lín h¬n tèc ®é t¨ng tiÒn l­¬ng. - Nguyªn t¾c 2 : §¶m b¶o mèi quan hÖ gi÷a tÝch luü vµ tiªu dïng. - Nguyªn t¾c 3 : T¹o ®iÒu kiÖn cho tÝch luü vµ t¸i s¶n xuÊt më réng, t¹o c¬ së h¹ gi¸ thµnh vµ gi¶m gi¸ c¶ hµng ho¸. - Nguyªn t¾c 4 : Kh¶ n¨ng ®Ó ®¶m b¶o lµ t¨ng møc l­¬ng b×nh qu©n cã thÓ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng tr×nh ®é ng­êi lao ®éng ®¶m b¶o viÖc lµm co ng­êi lao ®éng, hoÆc gi¶m thÊt nghiÖp trong x· héi.§iÒu nµy phô thuéc rÊt nhiÒu ë b¶n th©n 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. tõng doanh nghiÖp tr×nh ®é qu¶n lý c¶i c¸ch hµnh chÝnh, sö dông hîp lý c¸c ®iÒu kiÖn lîi thÕ vÒ tù nhiªn ®æi míi nhËp khÈu, ¸p dông c«ng nghÖ míi. Mét vÊn ®Ò ®­îc ®Æt ra lµ ph¶i ®¶m b¶o mèi quan hÖ hîplý vÒ tiÒn l­¬ng gi÷a nh÷ng ng­êi lao ®éng lµnh nghÒ kh¸c nhau trong nÒn kinh tÕ quèc d©n cã nghÜa lµ rót ng¾n ®­îc kho¶ng c¸ch vÒ thu nhËp gi÷a nh÷ng ng­êi lao ®éng cã cïng tr×nh ®é chuyªn m«n nh­ng lµm viÖc trong nh÷ng nghµnh, lÜnh vùc kh¸c nhau. B¶n th©n c«ng viÖc ThÞ tr­êng lao B¶n th©n nh©n ®éng Ên ®Þnh møc viªn - L­¬ng L­¬ng vµ ®·i - Møc hoµn bæng trªn thÞ ngé cho tõng thµnh tr­êng. c¸ nh©n - Th©m niªn - Chi phÝ - Thµnh viªn sinh ho¹t. l­¬ng trung thµnh. - C«ng - TiÒm n¨ng ®oµn, x· héi, luËt nh©n viªn. ph¸p. M«i tr­êng c«ng ty H×nh 01. C¸c quyÕt ®Þnh ¶nh h­ëng tíi l­¬ng bæng vµ ®·i ngé thuéc vÒ tµi chÝnh 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. II. HÖ thèng tr¶ c«ng. Trong khi ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l­¬ng, ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i nghiªn cøu kü c¸c yÕu tè x¸c ®Þnh vµ ¶nh h­ëng tíi l­¬ng bæng. NÕu kh«ng chó ý ®Õ c¸c yÕu tè nµy , hÖ thèng tr¶ c«ng cña doanh nghiÖp sÏ mang tÝnh chÊt chñ quan vµ thiªn lÖch. §ã lµ c¸c yÕu tè ®­îc m« t¶ v¾n t¾t ë h×nh 01 (trÝch: Qu¶n lý nh©n sù – NguyÔn H÷u Th©n – trang 32 ch­¬ng 10 ) A. HÖ thèng tr¶ c«ng thèng nhÊt cña nhµ n­íc. 1. ChÕ ®é l­¬ng cÊp bËc. 1.1 Kh¸i niÖm. §ã lµ toµn bé nh÷ng quy ®Þnh mµ c¸c doanh nghiÖp vËn dông ®Ó tr¶ cho ng­êi lao ®éng c¨n cø vµo chÊt l­îng vµ ®iÒu kiÖn lao ®éng khi hä hoµn thµnh mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh, chÕ ®é l­¬ng cÊp bËc ¸p dông cho nh÷ng ng­êi lao ®éng trùc tiÕp vµ tr¶ theo kÕt qu¶ cv cña hä thÓ hiÖn qua sè l­îng chÊt l­îng lao ®éng. Sè l­îng lao ®éng thÓ hiÖn ë møc hao phÝ thêi gian lao ®éng dïng ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm. ChÊt l­îng lao ®éng thÓ hiÖn ë tr×nh ®é tay nghÒ cña ng­êi lao ®éng ®­îc sö dông vµo qu¸ tr×nh lao ®éng nguån gèc s©u xa lµ tr×nh ®é gi¸o dôc ®µo t¹o kinh nghiÖm kü n¨ng, biÓu hiÖn th«ng qua n¨ng suÊt lao ®éng. 1.2 ý nghÜa. - ChÕ ®é l­¬ng cÊp vËc t¹o kh¶ n¨ng ®iÒu chØnh tiÒn l­¬ng gi÷a c¸c ngµnh, c¸c nghÒ mét c¸ch hîp lý, gi¶m bít tÝnh chÊt b×nh qu©n trong viÖc tr¶ l­¬ng. - ChÕ ®é l­¬ng cÊp bËc cã t¸c dông lµm cho viÖc bè trÝ vµ sö dông c«ng nh©n thÝch hîp víi kh¶ n¨ng vÒ søc khoÎ vµ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña hä, t¹o c¬ së ®Ó x©y dùng kÕ ho¹ch lao ®éng nhÊt lµ kÕ ho¹h tuyÓn chän, ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é ng­êi lao ®éng. - KhuyÕn khÝch vµ thu hót ng­êi lao ®éng vµo lµm viÖc trong nh÷ng ngµnh nghÒ cã ®iÒu kiÖn lao ®éng nÆng nhäc, khã kh¨n ®éc h¹i. 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. ChÕ ®é l­¬ng cÊp bËc kh«ng ph¶i lµ cè ®inh, tr¸i l¹i tuú theo ®iÒu kiÖn vÒ kinh tÕ , chÝnh trÞ vµ x· héi trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh mµ chÕ ®é tiÒn l­¬ng nµy ®­îc c¶i tiÕn hay söa ®æi thÝch hîp ®Ó ph¸t huy tèt vai trß, t¸c dông cña nã. 1.3 Néi dung cña chÕ ®é l­¬ng cÊp bËc. Thang b¶ng l­¬ng. Kh¸i niÖm: thang l­¬ng lµ mét b¶n x¸c ®Þnh quan hÖ tû lÖ vÒ tiÒn l­¬ng gi÷a nh÷ng c«ng nh©n trong cïng mét nghÒ hoÆc nhãm nghÒ kh¸c nhau theo tr×nh ®é lµnh nghÒ cña hä. Mét thang l­¬ng bao gåm mét sè bËc l­¬ng vµ hÖ sè phï hîp víi c¸c bËc ®ã. - BËc l­¬ng nh»m ph©n biÖt tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n ®­îc xÐt tõ thÊp ®Õn cao. - HÖ sè l­¬ng chØ râ lao ®éng cña c«ng nh©n bËc nµo ®ã sÏ ®­î tr¶ l­¬ng cao h¬n ng­êi lao ®éng lµm viÖc ë nh÷ng c«ng viÖc xÕp vµo møc l­¬ng tèi thiÓu lµ bao nhiªu lÇn. - Nhãm l­¬ng x¸c ®Þnh theo ®iÒu kiÖn lao ®éng. - HÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi. htdn = Hn + Hn-1 Víi Hn : hÖ sè l­¬ng bËc n Hn-1 : hÖ sè l­¬ng bËc n-1 htdn : hÖ sè t¨ng tuyÖt ®èi. - HÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi : htdn Htg®n = hn1 Víi Htg®n : hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi. Tr×nh tù x©y dùng thang l­¬ng. - X©y dùng chøc danh nghÒ nghiÖp cña c«ng nh©n. Chøc danh nghÒ cña c«ng nh©n lµ chøc danh cho c«ng nh©n trong cïng mét nghÒ hay mét nhãm nghÒ. ViÖc x©y dùng c¨n cø vµo tÝnh chÊt ®Æc ®iÓm vµ néi dung cña qu¸ tr×nh lao ®éng. 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. X¸c ®Þnh hÖ sè cña thang l­¬ng thùc hiÖn th«ng qua ph©n tÝch thêi gian vµ yªu cÇu vÒ ph¸t triÓn nghÒ nghiÖp cÇn thiÕt ®Ó mét c«ng nh©n cã thÓ ®¹t tíi bËc cao nhÊt trong nghÒ. X¸c ®Þnh béi sè cña thang l­¬ng. Ngoµi ph©n tÝch quan hÖ trong nhãm nghÒ vµ nh÷ng nghÒ kh¸c ®Ó ®¹t ®­îc t­¬ng quan hîp lý gi÷a c¸c nghÒ víi nhau. X¸c ®Þnh sè bËc cña thang l­¬ng c¨n cø vµo béi sè cña mét thang l­¬ng tÝnh chÊt phøc t¹p cña s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é trang bÞ kü thuËt cho lao ®éng. X¸c ®Þnh hÖ sè l­¬ng cña c¸c bËc dùa vµo béi sè cña thang l­¬ng sè bËc trong thang l­¬ng vµ tÝnh chÊt trong hÖ sè t¨ng t­¬ng ®èi mµ x¸c ®Þnh hÖ sè l­¬ng t­¬ng øng cho tõng bËc l­¬ng. BËc l­¬ng 1 2 3 4 5 6 7 + Nhãm 1 3,28 2,67 2,18 1,78 1,62 1,47 1,35 HÖ sè l­¬ng + Nhãm 2 3,45 2,84 2,33 1,92 1,72 1,55 1,4 HÖ sè l­¬ng Thang l­¬ng c«ng nh©n c¬ khÝ, ®iÖn, ®iÖn tö, tin häc. H×nh 2. Møc l­¬ng Kh¸i niÖm : lµ sè tiÒn dïng ®Ó tr¶ c«ng lao ®éng trong mét ®¬n vÞ thêi gian (giê, ngµy, th¸ng) phï hîp víi bËc trong thang l­¬ng trong mét thang l­¬ng, møc tuyÖt ®èi cña møc l­¬ng ®­îc quy ®Þnh cho bËc 1 hay møc tèi thiÓu, c¸c bËc cßn l¹i th× ®­îc tÝnh dùa vµo suÊt l­¬ng bËc mét vµ hÖ sè l­¬ng t­¬ng øng víi bËc ®ã. Mi = Ki . Ml Víi Mi : lµ møc l­¬ng cña bËc i nµo ®ã. Ml : lµ møc l­¬ng tèi thiÓu. 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. Ki : hÖ sè l­¬ng bËc i. Tiªu chuÈn cÊp bËc c«ng viÖc. Kh¸i niÖm : tiªu chuÈn cÊp bËc c«ng viÖc lµ møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc ®­îc x¸c ®Þnh theo mét thang ®¸nh gi¸ vÒ tr×nh ®é kü thuËt, vÒ tæ chøc s¶n xuÊt yªu cÇu cña c¸c chøc n¨ng lao ®éng bao gåm chuÈn bÞ, tÝnh to¸n thùc hiÖn qu¸ tr×nh lao ®éng, møc ®é tr¸ch nhiÖm. CÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n :  (CV  V ) i i CBCV = V i VíI CVi : lµ c«ng viÖc bËc thø i. Vi : lµ sè l­îng c«ng viÖc cïng bËc i. Vi : lµ tæng sè c«ng viÖc thuéc mäi bËc. Trªn c¬ së b¶n tiªu chuÈn cÊp bËc kü thuËt ( cÊp bËc c«ng viÖc ) c¸c doanh nghiÖp tæ chøc båi d­ìng kiÕn thøc vµ tay nghÒ , thi n©ng bËc cho c«ng nh©n , bè trÝ s¾p xÕp lao ®éng phï hîp vµ hiÖu qu¶ nhÊt. 2. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng chøc vô. 2.1 Kh¸i niÖm. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng chøc vô lµ toµn bé nh÷ng quy ®Þnh cña nhµ n­íc mµ c¸c tæ chøc qu¶n lý nhµ n­íc c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi vµ c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ®Ó tr¶ l­¬ng cho lao ®éng qu¶n lý. Kh¸c víi c«ng nh©n, ng­êi lao ®éng trùc tiÕp th× ng­êi lao ®éng qu¶n lý tuy kh«ng trùc tiÕp t¹o ra s¶n phÈm, hµng ho¸ nh­ng l¹i ®èng vai trß rÊt quan träng nh­ lËp kª ho¹ch, ®iÒu hµnh, kiÓm so¸t vµ ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. 2.2 X©y dùng chÕ ®é tiÒn l­¬ng chøc vô. - X©y dùng chøc danh cña lao ®éng qu¶n lý dùa vµo tr×nh ®é chuyªn m«n, kü thuËt, kh¶ n¨ng l·nh ®¹o, th©m niªn c«ng t¸c. - §¸nh gi¸ sù phøc t¹p cña lao ®éng trong tõng chøc danh. 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. - X¸c ®Þnh hÖ sè v¸ sè bËc trong mét b¶ng hay ng¹ch l­¬ng. - X¸c ®Þnh møc l­¬ng bËc mét vµ c¸c møc l­¬ng kh¸c trong b¶ng l­¬ng. VÝ dô : H¹ng HÖ sè møc l­¬ng Chøc danh §Æc biÖt I II III IV I. Gi¸m ®èc. 3,66-3,9 4,32-4,6 4,98-5,16 5,72-6,03 6,72-7,06 + HÖ sè 567 662,4 757,4 860,3 967,7 + Møc l­¬ng II. Phã gi¸m ®èc vµ KTT 3,04-3 3,66-3,94 4,32-4,6 4,98-5,26 6,03-6,34 + HÖ sè 437,4 567,4 662,4 757,4 913 + Møc l­¬ng B¶ng l­¬ng chøc vô qu¶n lý trong doanh nghiÖp. H×nh 03. B. C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng. I. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. 1. ý nghÜa vµ ®iÒu kiÖn cña tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng dùa trùc tiÕp vµ sè l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm mµ hä hoµn thµnh. §©y lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng ®­îc ¸p dông réng r·i trong c¸c doanh nghiÖp. ý nghÜa - qu¸n triÖt tèt nguyªn t¾c tr¶ l­¬ng theo lao ®éng v× tiÒn l­¬ng mµ ng­êi lao ®éng nhË ®­îc phô thuéc vµo sè l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh. - Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cã t¸c dông trùc tiÕp khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ra søc häc tËp n©ng cao tr×nh ®é lµnh nghÒ tÝch luü kinh nghiÖm ... 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. - N©ng c¸o vµo hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý, n©ng cao tÝnh tù chñ, chñ ®éng trong lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng. - X©y dùng møc lao ®éng cã c¨n cø khoa häc. - Tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc. 2. C¸c chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm. 2.1 ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n. ChÕ ®é nµy ®­îc ¸p dông réng r·i ®èi víi ng­êi trùc tiÕp s¶n xuÊt trong ®iÒu kiÖn lao ®éng ®éc lËp, cã thÓ ®Þnh møc kiÓm tra vµ nghiÖm thu s¶n phÈm mét c¸ch cô thÓ vµ riªng biÖt. L0 - TÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. §G = Q hoÆc §G = L 0  T trong ®ã §G : §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tr¶ cho mét s¶n phÈm. L0 : L­¬ng cÊp bËc cña c«ng nh©n. Q : Møc s¶n l­îng. T : Møc thêi gian. - Nh­ vËy tiÒn l­¬ng trong kú cña mét c«ng nh©n h­ëng l­¬ng ®­îc tÝnh nh­ sau: L1 = §G  Q1 Trong ®ã L1 : lµ tiÒn l­¬ng thùc tÕ. Q1 : lµ sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh. 2.2 ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp tËp thÓ. ChÕ ®é nµy ¸p dông ®Ó tr¶ l­¬ng co mét nhãm ng­êi khi hä hoµn thµnh mét khèi l­îng s¶n phÈm nhÊt ®Þnh. - TÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. LCB §G = (nhiÒu s¶n phÈm hoµn thµnh). Q0 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. §G = LCB  T0 (mét s¶n phÈm hoµn thµnh). Trong ®ã: §G : tiÒn l­¬ng cÊp bËc tr¶ cho tæ. LCB : tiÒn l­¬ng cÊp bËc cña c«ng nh©n. Q0 : møc s¶n l­îng c¶ tæ. T0 : møc thêi gian cña tæ. - TÝnh tiÒn l­¬ng thùc tÕ. L1 = §G  Q1 Th«ng th­êng ng­êi ta dïng hÖ sè ®iÒu chØnh vµ ph­¬ng ph¸p dïng giê hÖ sè ®Ó chia l­¬ng. C¸ch 1: HÖ sè ®iÒu chØnh. B­íc 1: TÝnh tiÒn l­¬ng cña tõng ng­êi lao ®éng theo cÊp bËc vµ thêi gian lao ®éng thùc tÕ. Li = Lcb  Thêi gian trung b×nh tõng ng­êi lao ®éng i L0 = §G  Q(Møc) = L i Ltt H®c = B­íc 2: TÝnh hÖ sè ®iÒu chØnh L0 Cho nªn hÖ sè ®iÒu chØnh cã thÓ  ,  ,= 1 Li* = H®c  Li B­íc 3: TiÒn l­¬ng thùc lÜnh: C¸ch 2 Giê hÖ sè B­íc 1: Quy ®æi giê lµm viÖc thùc tÕ thµnh giê ë bËc nhá nhÊt. Tquy ®æi i = Ti  Hi(hÖ sè l­¬ng quy dæi bÆc i) B­íc 2: TÝnh tiÒn l­¬ng cho mét giê ë b¹c thÊp nhÊt. n L L10 =  Tq® = Tq®i Tqd 1 B­íc 3: tÝnh tiÒn l­¬ng cho mét ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc . 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. n L* = L10  Tq®i Li* = L = §G  Qtt   1 VÝ dô: Cã mét nhãm ng­êi lao ®éng lµm theo tiÒn l­¬ng tËp thÓ . bèn c«ng nh©n víi cÊp bËc vµ thêi gian thùc tÕ nh­ sau. CN1 bËc 1 hÖ sè l­¬ng 1,5 thêi gian lao ®éng thùc tÕ lµ 180 h/th¸ng 2 2 2,1 200 3 3 2,4 190 4 5 3,0 180 BiÕt nhãm nµy ®Þnh møc s¶n phÈm lµ 5 s¶n phÈm / ca l­¬ng tèi thiÓu 250000 ®/th¸ng. Th¸ng lµm viÖc 26 ngµy. sè s¶n phÈm thùc tÕ trong th¸ng ®ã 200 s¶nphÈm. Hái mçi ng­êi lao ®éng nhËn bao nhiªu tiÒn l­¬ng. 250000  (1,5  2,4  2,1  3,0) Gi¶ sö 1 ngµy 1 ca §G = =17307 ®/sp 5  26 Ltt = 17307  200 = 3 461 400 ® Ltt 3461538,4 H®c = = = 1,7082 2026442,2 L0 (1,5  180  2,1  200  2,4  190  3  180)  250000 (Trong ®ã L0 = = 2026442,2) 26  8 250000  1,5  180 L1* = = 551682 26  8 Hai ph­¬ng ph¸p chia l­¬ng trªn b¶o ®¶m tÝnh chÝnh x¸c trong viÖc chi tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng. Nh»m n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm, sù hîp t¸c hç trî nhau trong c«ng viÖc , song kh«ng khuyÕn khÝch ®­îc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng c¸ nh©n. II. H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian. 1. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n lµ chÕ ®é tr¶ l­¬ng mµ tiÒn l­¬ng nhËn ®­îc cña mçi ng­êi c«ng nh©n do møc l­¬ng cÊp bËc cao hay thÊp vµ thêi gian thùc tÕ lµm viÖc nhiÒu hay Ýt quyÕt ®Þnh. 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy chØ ¸p dung trong tr­ên hîp khã ®Þnh møc lao ®éng, khã ®¸nh gi¸ c«ng viÖc chÝnh s¸c tiÒn l­¬ng ®­îc tÝnh nh­ sau: Ltt = LCB  T ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy th­êng mang tÝnh chÊt b×nh quan kh«ng khuyÕn khÝch sö dông hîp lý thêi gian lµm viÖc, tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu , tËp chung c«ng suÊt cña m¸y mãc thiÕt bÞ dÓ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. 2. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã th­ëng. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy lµ sù kÕt hîp gi÷a chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian ®¬n gi¶n víi tiÒn th­ëng, khi ®¹t ®­îc nh÷ng chØ tiªu vÒ sè l­îng chÊt l­îng ®· quy ®Þnh. TiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n ®îc tÝnh b»ng c¸ch lÊy l­¬ng tr¶ theo thêi gian ®¬n gi¶n nh©n víi thêi gian lµm viÖc thùc tÕ sau ®ã céng víi tiÒn th­ëng. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy kh«ng nh÷ng ph¶n ¸nh tr×nh ®é thµnh th¹o vµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ mµ cßn g¾n chÆt víi thµnh tÝch c«ng t¸c cña tõng ng­êi th«ng qua viÖc xÐt th­ëng chÝnh v× vËy lµm cho chÕ ®é tr¶ l­¬ng ngµy cµng më réng h¬n. III. Vai trß cña tiÒn l­¬ng trong t¹o ®éng lùc. Qu¶n lý cã nhiÖm vô tæ chøc qu¸ tr×nh lao ®éng cña con ng­êi ®¹t n¨ng suÊt lao ®éng cao. T¹i sao cã lóc hä h¨ng h¸i cã n¨ng suÊt lao ®éng nh­ng cã lóc hä uÓ o¶i, thê ¬ tr­íc c«ng viÖc, thËm chÝ bá viÖc, tõ bá doanh nghiÖp ra ®i. XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cña ng­êi lao ®éng møc ®é mong muèn dÇn dÇn ®­îc n©ng cao, kh«ng ph¶i chØ cã thÕ hä lao ®éng cßn do mong muèn gãp phÇn thùc hiÖn c¸c môc tiªu vÒ kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi cña doanh nghiÖp. Trong thùc tÕ, viÖc ®¸p øng nhu cÇu nh»m t¸i s¶n xuÊt më réng søc lao ®éng cña con ng­êi ®­îc thùc hiÖn th«ng qua tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng vµ c¸c khuyÕn khÝch vËt chÊt tinh thÇn, hÖ thèng tiÒn l­¬ng tiÒn th­ëng ®­îc x©y dùng trªn c¬ së : - Ph©n lo¹i lao ®éng theo nghÒ vµ theo chuyªn m«n. - TÝnh ®æi lao ®éng phøc t¹p thµnh c¸c lao ®éng gi¶n ®¬n. 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. - Quy ®Þnh møc l­¬ng tèi thiÓu, thiÕt kÕ c¸c lo¹i thang l­¬ng, c¸c bËc vµ hÖ sè kh¸c nhau. - X¸c ®Þnh h×nh thøc th­ëng vµ c¸c lo¹i chØ tiªu, c¸c ®iÒu kiÖn b×nh th­êng. Tuy nghiªn, ®©y chØ lµ vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt kü thuËt chuyªn m«n cña c¸c chuyªn gia vÒ qu¶n lý nh©n lùc. Khã kh¨n chñ yÕu ë nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y : - lµm sao cã ®­îng hÖ thèng tiÒn l­¬ng tiÒn th­ëng cã hiÖu qu¶ , ®ñ søc t¸i s¶n xuÊt më réng søc lao ®éng. - Muèn t¹o ®énglùc m¹nh trong lao ®éng cÇn cã hÖ thèng tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng nh­ thÕ nµo. - TiÒn l­¬ng danh nghÜa vµ tiÒn l­¬ng thùc tÕ cã liªn quan ®Õ hµng tiªu dïng vµ c¸c lo¹i dÞch vô trªn l¹i th­êng cã sù biÕn ®éng vËy cÇn ph¶i cã c¬ chÕ ®iÒu chØnh nh­ thÕ nµo víi tiÒn l­¬ng. - §êi sèng cña ng­êi lao ®éng hiÖn nay ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n, thu nhËp thÊp, søc Ðp cña sù nghÌo khæ cßn m¹nh, hÖ thèng tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng tho¸t khái søc Ðp b»ng biÖn ph¸p nµo. ChÝnh v× vËy, cã thÓ kh¼ng ®Þnh tiÒn l­¬ng lµ mét biÖn ph¸p kÝch thÝch vÒ mÆt vËt chÊt, tinh thÇn cho ng­êi lao ®éng. Nõu cã mét chÕ ®é tr¶ c«ng hîp lý cho ng­êi lao ®éng cho n¨ng suÊt lao ®éng cao tõ ®ã gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng cã hiÖu qu¶, gãp phÇn lµm giµu lªn cho bé mÆt cña c¶ x· héi. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh vÊn ®Ò cÇn hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc tr¶ c«ng hîp lý, ®èi víi nhµ n­íc b¶o ®¶m tÝnh c«ng b»ng, chèng l¹m ph¸t thÊt nghiÖp, kÝch thÝch t¨ng tr­ëng kinh tÕ... §èi víi doanh nghiÖp sÏ tiÕt kiÖm tèi ®a nguån lùc, thu hót nhiÒu lao ®éng giái, tån t¹i vµ ph¸t triÓn ... §èi víi ng­êi lao ®éng t¹o ra sù kÝch thÝch vËt chÊt lín, nã b¶o ®¶m ®Çy ®ñ c¸c nhu cÇu. 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. PhÇn II Thùc tr¹ng vÒ c¸c h×nh thøc tr¶ c«ng cho ng­êi lao ®éng hiÖn nay I. C¬ së ph¸p lý, thùc tr¹ng vÒ c¸c h×nh thøc tr¶ c«ng ë c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay. 1. H×nh thøc. ChÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng lµ mét bé phËn quan träng trong hÖ thèng chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi, gãp phÇn t¹o ®éng lùc trong lao ®éng, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ gi¶i quyÕt c«ng b»ng tiÕn bé x· héi, n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. VÊn ®Ò c¶i c¸ch chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng n¨m 1996 chóng ta ®· ®¹t ®­îc mét sè môc tiªu nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn cho ®Õn nay chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng cßn nhiÒu tån t¹i, diÔn biÕn phøc t¹p vµ hÕt søc bøc sóc. ChÝnh v× vËy cÇn ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng chÝnh s¸ch, chÕ ®é tiÒn l­¬ng hiÖn nay, tõ ®ã h×nh thµnh ph­¬ng ph¸p luËn khoa häc vÒ tiÒn l­¬ng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­ìng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam vµ ®Ò ra ph­¬ng h­íng gi¶i ph¸p nh»m c¶i c¸ch hoµn thiÖn l¹i c¸c h×nh thøc tr¶ c«ng mét c¸ch hîp lý... ViÖc tr¶ c«ng tr¶ l­¬ng hiÖn nay ®­îc thùc hiÖn theo c¬ së luËt ph¸p dùa vµo nghÞ ®Þnh sè 28/CP ngµy 28/3/1997 vµ nghÞ ®Þnh sè 03/2001/N§-CP ngµy 11/1/2001 cña chÝnh phñ. Tõ khi x©y dùng hÖ thèng t¶ c«ng thèng nhÊt cïng víi viÖc tiÒn tÖ ho¸ vµ thay ®æi c¬ cÊu tiÒn l­¬ng ®· c¬ b¶n xo¸ bá chÕ ®é bao cÊp, b¶o ®¶m sù c«ng b»ng h¬n n÷a trong ph©n phèi. Quan hÖ tiÒn l­¬ng ®­îc më réng tõ 1-3,5 ®Õn 1-10 ®· kh¾c phôc mét b­íc tÝnh b×nh qu©n trong chÕ ®é tiÒn l­¬ng. C¬ chÕ qu¶n lý tiÒn l­¬ng ®· cã nh÷ng b­íc phï hîp h¬n, b­íc ®Çu g¾n tiÒn l­¬ng víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu chuÈn chøc danh c«ng viÖc, tiªu chuÈn chuyªn m«n nghiÖp vô. Mèi quan hÖ gi÷a tiÒn l­¬ng víi n¨ng suÊt lao ®éng, lîi nhuËn ®­îc gi¶i quyÕt hîp lý h¬n. YÕu tè b¶o hiÓm x· héi vµ ­u ®·i ®· ®­îc t¸ch khái chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng h×nh thµnh hÖ thèng chÝnh s¸ch b¶o hiÓm x· héi vµ chÝnh s¸ch ng­êi cã c«ng. 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. 2. Nh÷ng tån t¹i c¬ b¶n. TiÒn l­¬ng ngay tõ khi ban hµnh n¨m 1993. §èi víi toµn bé c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc rÊt thÊp vµ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn l¹i kh«ng hï ®¾p ®ñ kÞp thêi theo chØ sè t¨ng gi¸ sinh ho¹t. Cho nªn ®· h¹n chÕ t¸c dông cña tiÒn l­¬ng. Mét thùc tÕ ®· x¶y ra lµ mèi quan hÖ tiÒn l­¬ng gi÷a khu vùc hµnh chÝnh, sù nghiÖp, s¶n xuÊt kinh doanh. HÖ thèng thang b¶ng l­¬ng , møc l­¬ng phô cÊp l­¬ng cßn nhiÒu bÊt hîplý. ViÖc gi¶i quyÕt, x©y dùng c¸c hÖ thèng tr¶ c«ng ch­a g¾n liÒn víi viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kh¸c cã liªn quan. HiÖn nay n­íc ta cã kho¶ng 5740 doanh nghiÖp nhµ n­íc víi tæng sè lao ®éng lµ 1,78 triÖu ng­êi trong ®ã cã 90% lao ®éng cã viÖc lµm. tiÒn l­¬ng b×nh qu©n n¨m 1997 lµ 841 ngµn ®/ng­êi/th¸ng vµ n¨m 1998 lµ 881 ngµn ®/ng­êi/th¸ng. So víi doanh thu tiÒn l­¬ng chiÕm kho¶ng 6-6,5%. §©y míi chØ lµ møc tÝnh tiÒn l­¬ng b×nh quan víi møc l­¬ng tèi thiÓu 210 000 ® con sè nµy cßn ë møc thÊp. Mét c©u hæi ®­îc ®Æt ra liÖu cã t¨ng møc l­¬ng tèi thiÓu kh«ng, xÐt vÒ nguyªn t¾c hoµn toµn cã thÓ lµm ®­îc ®iÒu nµy song trong qu¸ tr×nh chØ tr¶ l­¬ng c¸c doanh nghiÖp, sÏ chÞu sù chi phèi m¹nh mÏ cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. Tæng quü l­¬ng vµ trî cÊp tõ ng©n s¸ch ngµy cµng t¨ng do sè l­îng ®èi t­îng h­ëng l­¬ng liªn tôc t¨ng lªn, g©y ¸p lùc lín trong c©n ®èi ng©n s¸ch hµng n¨m cña nhµ n­íc. Nõu nh­ n¨m 1993, tæng quü l­¬ng vµ tÝnh chÊt l­înglµ 11 250 tû ® th× n¨m 1999 lµ 21 610 tû ® t¨ng trªn 90%. Trong khi ®ã thu ng©n s¸ch hµng n¨m kh«ng ®ñ cho c¸c nhu cÇu chi ngµy cµng t¨ng, cho nªn tiÒn l­¬ng vµ tù cÊp kh«ng cã ®iÒu kiÖn gi¶i quyÕt ngay c¶ viÖc bï tr­ît. C¬ chÕ tµi chÝnh doanh nghiÖp cã nhiÒu s¬ hë, kh«ng cã c¬ së vµ ph­¬ng thøc kiÓm so¸t chi phÝ vËt chÊt ( chi phÝ C1, C2 chiÕm gÇn 90% gi¸ thµnh) g©y l·ng phÝ l¬n vµ t¹o ra tiªu cùc tham «, tham nhòng cña mét sè c¸n bé qu¶n lý doanh nghiÖp, qu¶n lý nhµ n­íc. 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc qu¶n trÞ nh©n lùc. HiÖn nay cã hai h×nh thøc tr¶ c«gn lao ®éng ®­îc c¸c doanh nghiÖp ¸p dông réng r·i ®ã lµ. h×nh thøc tr¶ c«ng theo thêi gian, h×nh thøc tr¶ c«ng theo s¶n phÈm trong phÇn nµy, ta chØ xem xÐt thùc tr¹ng cña hai h×nh thøc tr¶ c«ng nãi trªn. 2.1 H×nh tøc tr¶ c«ng theo thêi gian. H×nh thøc nµy ®èi t­îng ¸p dông lµ cÊn bé qu¶n lý. Thùc tÕ cho thÊy møc ®é g¾n kÕt víi kÕt qu¶ cña tõng nh©n tè , tÝnh tù gi¸c cña ng­êi lao ®éng ch­a cao , phô thuéc nhÒu ë møc l­¬ng cÊp bËc (MCB) v× TL = Ttt  MCB Sù tr× trÖ trong s¶n xuÊt ë hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc do c¸n bé qu¶n lý tr©y l­êi quan liªu h¸ch dich, víi ph­¬ng tr©m “sèng l©u lªn l·o lµng” th× tiÒn l­¬ng thùc lÜnh cµng cao mÆc dï n¨ng lùc tr×nh ®é yÕu kÐm chÝnh v× vËy rÊt nhiÒu doanh nghiÖp bÞ nî nÇn chång chÊt lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶ dÉn thíi ph¸ s¶n. Mét sè doanh nghiÖp t­ nh©n ®· ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã th­ëng, xem xÐt hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña tõng c¸ nh©n trong tæ chøc ®· l­îng ho¸ ®­îc sè l­îng s¶n phÈm trong mét kho¶ng thêi gian. H×nh thøc nµy kÝch thÝch t¹o ®éng lùc rÊt lín ®èi víi ng­êi lao ®éng. 2.2 H×nh thøc tr¶ c«ng theo s¶n phÈm. Ngµy nau c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®· ¸p dông h×nh thøc nµy trong viÖc chØ tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng. Bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc cña h×nh thøc nµy, nã cßn gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n lín trong viÖc tÝnh l­¬ng cho ng­êi lao ®éng. Mét sè doanh nghiÖp, do ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý yÕu kÐm c¶ chuyªn m«n lÉn tr×nh ®é, kh«ng x©y dùng ®­îc møc cã c¨ cø ®Ó tÝnh d¬n gi¸ tiÒn l­¬ng: LCB §G = LCB  T(møc thêi gian) §G = hoÆc Q( DM ) §· g©y ra sù bÊt b×nh rÊt l­ín tõ phÝa ng­êi lao ®éng kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc ®Çy ®ñ chÝnh x¸c n¨ng lùc tr×nh ®é cña tõng ng­êi lao ®éng. §iÒu nµy ®· vi ph¹m nguyªn t¾c tæ chøc tiÒn l­¬ng. 19
nguon tai.lieu . vn
Thạc sĩ - Tiến sĩ - Cao học Công nghệ thông tin Kinh tế - Thương mại Tài chính - Ngân hàng Kiến trúc - Xây dựng Điện-Điện tử-Viễn thông Cơ khí - Chế tạo máy Công nghệ - Môi trường Báo cáo khoa học Quản trị kinh doanh Khoa học xã hội Khoa học tự nhiên Nông - Lâm - Ngư Y khoa - Dược