1. Trang Chủ
  2. Luận Văn - Báo Cáo
  3. Đề án: Cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước ở Việt Nam

Đề án: Cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước ở Việt Nam

Việt nam với một nền kinh tế còn non kém chưa thoát ra sự yếu kém và nghèo nàn, một nền kinh tế chiếm đa số là nông nghiệp lạc hậu, hệ thống kinh tế Nhà nước chưa năng động, không tận dụng hết các nguồn lực tiềm năng vốn có. Thời gian chuyển đổi cơ cấu kinh tế chưa lâu còn mang nặng tính tập trung bao cấp nặng sức, phó thác cho Nhà nước. Đề tài “Cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước ở Việt Nam Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n

Thể loại Tài liệu miễn phí Luận Văn - Báo Cáo

Số trang 25

Ngày tạo 8/30/2018 12:44:13 AM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước 0.22 M

Tên tệp

Tải Đề án: Cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước ở Việt Na... (.pdf)

Xem mẫu

  1. Đề tài “Cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước ở Việt Nam
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh Lêi nãi ®Çu ViÖt nam víi mét nÒn kinh tÕ cßn non kÐm ch­a tho¸t ra sù yÕu kÐm vµ nghÌo nµn, mét nÒn kinh tÕ chiÕm ®a sè lµ n«ng nghiÖp l¹c hËu, hÖ thèng kinh tÕ Nhµ n­íc ch­a n¨ng ®éng, kh«ng tËn dông hÕt c¸c nguån lùc tiÒm n¨ng vèn cã. Thêi gian chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ ch­a l©u cßn mang nÆng tÝnh tËp trung bao cÊp nÆng søc, phã th¸c cho Nhµ n­íc. Ng­êi lao ®éng ch­a cã tinh thÇn lµm chñ v× thùc chÊt tµi s¶n ®ã kh«ng ph¶i cña hä vµ còng ch¼ng ph¶i lµ cña ai mµ toµn d©n. ChuyÓn sang nÒn kinh tÕ, sù tiÕp thu chËm ch¹p vµ b¶o thñ ®· h¹n chÕ rÊt ®¸ng kÓ kh¶ n¨ng ph¸p triÓn nÒn kinh tÕ. NÒn kinh tÕ Nhµ n­íc vÉn mang vai trß chñ ®¹o vµ ®­îc Nhµ n­íc b¶o hé nh­ng trong thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ho¹t ®éng kinh doanh kh«ng hiÖu qu¶ trong thÞ tr­êng thËm chÝ Nhµ n­íc ph¶i bï lç, kiÕn thøc kinh tÕ cña c¸c nhµ qu¶n lý nµy cã thÓ lµ khiªm tèn còng cã thÓ lµ do søc × cho Nhµ n­íc gi¶i quyÕt. Chñ tr­¬ng cña §¶ng lµ ph¶i ®æi míi qu¶n lý kinh doanh, ph­¬ng thøc kinh doanh, tËn dông hÕt nguån lùc trÝ thøc, tiÕp cËn vµ ¸p dông triÖt ®Ó kiÕn thøc kinh tÕ ph­¬ng t©y vµo nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, buéc c¸c nhµ doanh nghiÖp thùc sù kinh doanh, ®ßi hái doanh nghiÖp “sèng” b»ng chÝnh kh¶ n¨ng cña m×nh, g¾n tr¸ch nhiÖm s¶n xuÊt kinh doanh vµo tÊt c¶ mäi thµnh viªn trong doanh nghiÖp. B»ng c¸c v¨n b¶n ph¸p lý, nghÞ ®Þnh, chØ thÞ, cho phÐp ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vËn hµnh nÒn kimh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Mét trong c¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ lµ cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc. TriÓn khai thÝ ®iÓm cho thÊy cæ phÇn ho¸ lµ mét biÖn ph¸p tÝch cùc nh»m c¶i tæi l¹i khu vùc c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. TiÕp ®ã lµ viÖc ra liªn tiÕp ra c¸c nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ h­íng dÉn cô thÓ qu¸ tr×nh b¸n cæ phÇn vµ ph¸t triÓn cæ phiÕu. Chia quyÒn së h÷u cho c¸c thµnh viªn, ph¸p triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, hiÖu qu¶ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. VÒ Nhµ n­íc vµ ChÝnh phñ, ngµy cµng hoµn thiÖn m«i tr­êng kinh doanh, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp tiÕn hµnh cæ phÇn dÔ dµng vµ gän nhÑ, cã nhiÒu chÝnh s¸ch vÜ m« ph¸p triÓn kinh tÕ, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt nhÊt lµ luËt kinh doanh, lµ mét luËt míi cßn nhiÒu s¬ hë vµ cßn nhiÒu vÊn ®Ò cÇn söa ch÷a bæ sung. 1 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh Víi ®Ò tµi “Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ë ViÖt Nam” t«i xin ®­îc x©y dùng mét vèn Ýt hiÓu biÕt cña m×nh nãi vÒ c¸c cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ë n­íc ta. C¸ch nh×n nhËn vÊn ®Ò gi¶i quyÕt vµ mét sè kiÕn nghÞ vÒ chÝnh s¸ch Nhµ n­íc nh»m hoµn thiÖn h¬n cho viÖc thóc ®Èy cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Trong ®Ò ¸n nghiªn cøu nµy cßn nhiÒu ®iÒu t«i ch­a ®Ò cËp ®Õn bëi ch­a nghiªn cøu ®­îc s©u s¾c nªn ch­a ®­îc hoµn chØnh kÝnh mong ®­îc sù gióp ®ì, chØ b¶o cña thÇy c« ®Ó t«i ®­îc hiÓu thªm vµ s©u h¬n vÒ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ. 2 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh PhÇn i: tÝnh tÊt yÕu vµ sù cÇn thiÕt ph¶I tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc I.tæng qu¸t vÒ cæ phÇn ho¸ 1. Cæ phÇn hãa lµ g× ? §Ó thèng nhÊt nhËn thøc vµ hµnh ®éng ®èi víi mét chñ tr­¬ng quan träng liªn quan ®Õn vÊn ®Ò thuéc vÒ quan hÖ s¶n xuÊt quan hÖ së h÷u trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®Êt n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa cÇn lµm râ néi dung cña kh¸i niÖm cæ phÇn ho¸ ë n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay. Cæ phÇn ho¸ lµ mét gi¶i ph¸p quan träng ®Ó c¬ cÊu l¹i (tæ chøc l¹i ) hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp hiÖn gi÷ 100% vèn thuéc së h÷u nhµ n­íc tøc lµ chuyÓn mét bé phËn doanh nghiÖp nhµ n­íc thµnh doanh nghiÖp (c«ng ty) cæ phÇn. 2. Môc tiªu cña cæ phÇn ho¸. Môc tiªu cuèi cïng cao nhÊt cña cæ phÇn ho¸ mét bé phËn doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp cã thÓ rót ra cæ phÇn ho¸ nh»m gi¶i quyÕt tËp hîp n¨m môc tiªu sau ®©y: 2.1. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò së h÷u ®èi víi khu vùc quèc doanh hiÖn nay. ChuyÓn mét phÇn tµi s¶n thuéc së h÷u cña nhµ n­íc thµnh së h÷u cña c¸c cæ ®«ng nh»m x¸c ®Þnh ng­êi chñ së h÷u cô thÓ ®èi víi doanh nghiÖp kh¾c phôc t×nh tr¹ng “v« chñ” cñat­liÖu s¶n xuÊt. §ång thêi cæ phÇn ho¸ t¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ së h÷u, lµm thay ®æi mèi t¬ng quan gi÷a c¸c h×nh thøc vµ lo¹i h×nh së h÷u, tøc lµ ®iÒu chØnh c¬ cÊu c¸c së h÷u. 2.2. C¬ cÊu l¹i khu vùc kinh tÕ quèc doanh cæ phÇn ho¸ mét bé phËn doanh nghiÖp nhµ n­íc sÏ thu hÑp khu vùc kinh tÕ quèc doanh vÒ møc cÇn thiÕt hîp lÝ. 2.3. Huy ®éng ®­îc mét khèi l­îng lín vèn nhÊt ®Þnh ë trong vµ ngoµi n­íc ®Ó ®Çut­cho s¶n xuÊt kinh doanh th«ng qua h×nh thøc ph¸t hµnh cæ phiÕu mµ c¸c doanh nghiÖp huy ®éng trùc tiÕp ®­îc vèn ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh. 2.4. H¹n chÕ ®­îc sù can thiÖp trùc tiÕp cña c¸c c¬ quan Nhµ n­íc vµo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó chung tù do ho¹t ®éng ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng cña chung tr­íc nh÷ng biÕn ®æi thêng xuyªn cña thÞ tr­êng, v× sau khi cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp ®­îc tæ chøc vµ ho¹t ®éng theo luËt c«ng ty. 2.5. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n. 3. §èi t­îng cña cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc kh¸c nhau trªn thÕ giíi th× quy ®Þnh 3 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh vÒ ®èi tîng cæ phÇn ho¸ còng kh¸c nhau. ë ViÖt Nam theo Q§202/CT(8/6/1992) th× c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc cã ®ñ ba ®iÒu kiÖn sau ®©y cã thÓ cæ phÇn hãa: -Cã quy m« võa. -§ang kinh doanh cã l·i hoÆc tr­íc m¾t ®ang gÆp khã kh¨n nh­ng cã triÓn väng sÏ ho¹t ®éng tèt. - Kh«ng thuéc diÖn nh÷ng doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i gi÷a 100% vèn ®Çut­cña nhµ n­íc. 4. TÝnh tÊt yÕu vµ sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc . 4.1. Thùc tr¹ng cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc tr­íc khi cæ phÇn ho¸. 4.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh doanh nghiÖp nhµ n­íc. C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ë ViÖt Nam ®­îc h×nh thµnh tõ n¨m 1954(ë miÒn B¾c ) vµ tõ n¨m 1975(ë miÒn Nam). Do h×nh thµnh tõ nhiÒu nguån gèc kh¸c nhau, nªn c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ë ViÖt Nam cã ®Æc trng kh¸c biÖt so víi nhiÒu n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi biÓu hiÖn:  Quy m« doanh nghiÖp phÇn lín nhá bÐ, c¬ cÊu ph©n t¸n, biÓu hiÖn ë sè l­îng lao ®éng vµ møc ®é tÝch luü vèn. Theo b¸o c¸o cña Bé chÝnh trÞ vÒ c¸c chØ tiªu chñ yÕu n¨m 1992, th× c¶ n­íc cã trªn 2/3 tæng sè doanh nghiÖp cã sè lao ®éng trªn 100 ng­êi sè lao ®éng trong khu vùc nhµ n­íc chiÕm mét tØ träng kh¸ nhá trong tæng sè lao ®éng x· héi kho¶ng 5-6%  Tr×nh ®é kü thuËt -c«ng nghÖ l¹c hËu trõ mét sè rÊt Ýt (18%)sè doanh nghiÖp ®­îc ®Çut­míi ®©y ( sau 1986) phÇn lín c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· ®­îc thµnh lËp kh¸ l©u cã tr×nh ®é kÜ thuËt thÊp theo b¸o c¸o ®iÒu tra cña bé khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng th× tr×nh ®é c«ng nghÖ trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc cña ViÖt Nam kÐm c¸c n­íc tõ 3-4 thÕ hÖ. Cã doanh nghiÖp vÉn cßn sö dông c¸c trang bÞ kÜ thuËt tõ n¨m1939 vµ tr­íc ®ã. MÆt kh¸c , ®¹i bé phËn doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®­îc x©y dùng b»ng kÜ thuËt cña nhiÒu n­íc kh¸c nhau nªn tÝnh ®ång bé cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc khã cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh c¶ trong n­íc vµ quèc tÕ.  ViÖc ph©n bè cßn bÊt hîp lý vÒ nghµnh vµ vïng khi chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc kh«ng cßn ®­îc bao cÊp mäi mÆtnh­tr­íc n÷a ®· thÕ l¹i bÞ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c c¹nh tranh quyÕt liÖt, nªn nhiÒu doanh nghiÖp Nhµ n­íc kh«ng trùu næi, buéc ph¶i ph¸ s¶n gi¶i thÓ, ®Æc biÖt trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y chóng ta ®· tiÕn hµnh c¶i c¸ch doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Do ®ã, mÆc dï sè l­îng c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®· gi¶m tõ 12.084 4 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh ®Õn ngµy 1/4/1994 cßn 6.264 doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Nhê sù ®æi míi vÒ tæ chøc qu¶n lý vÒ kú thuËt vµ c«ng nghÖ cña c¸c doanh nghiÖp cßn l¹i tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm tuyÖt ®èi cña kinh tÕ Nhµ n­íc, còngnh­trong tØ träng trong tæng s¶n phÈm (CDP kh«ng nh÷ng kh«ng gi¶m mµ cßn t¨ng lªn ®¸ng kÓ). B¶ng sau ®©y cho ta thÊy ®iÒu ®ã: Mét sè chØ tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ Tèc ®é t¨ng 1976-1980 1981-1985 1986-1990 1990-2003 tr­ëng kinh tÕ b×nh qu©n hµng n¨m (%) 0,4 0,4 3 7,8-8,5 1992 1993 2000 TØ träng kinh 1990 1991 tÕ QD trong CDP(%) 34,1 42,9 43,6 39,6 (theo sè liÖu cña côc thèng kª) Tèc ®é t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ n­íc ta trong nh÷ng n¨m qua ®· t¨ng nhanh, ®Æc biÖt doanh nghiÖp Nhµ n­íc vÉn ®ãng vai trß chñ yÕu trong nhiÒu nghµnh kinh tÕ, nhÊt lµ nh÷ng nghµnh quan träng ®ßi hái ®Çut­lín, kü thuËt c«ng nghÖ cao vµ c¸c nghµnh s¶n xuÊt cung øng c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô c«ng céng. §ång thêi doanh nghiÖp Nhµ n­íc vÉn lµ thµnh phÇn ®ãng gãp chñ yÕu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Cã thÓ nhËn thÊy r»ng: HÇu hÕt doanh nghiÖp Nhµ n­íc cña ta h×nh thµnh tõ thêi qu¶n lý tËp trung bao cÊp khi chuyÓn sang c¬ chÕ míi l¹i thiÕu kiÓm so¸t chÆt chÏ viÖc thµnh lËp ph¸t triÓn trµn lan (nhÊt lµ cÊp tØnh, huyÖn, c¬ quan, tr­êng häc). Mét bé phËn quan träng doanh nghiÖp Nhµ n­íc kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn tèi thiÓu ®Ó ho¹t ®éng thiÕu vèn tèi thiÓu, trang thiÕt bÞ qu¸ th« s¬. MÆt kh¸c trong ®iÒu kiÖn kinh tÕt­nh©n cßn qu¸ non yÕu chØ míi ho¹t ®éng chñ yÕu trong lÜng vùc dÞch vô, tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp nªn doanh nghiÖp Nhµ n­íc ch­a thÓ tËp trung toµn lùc cho yªu cÇu ph¸t triÓn ë nh÷ng nghµnh lÜng vùc then chèt. Nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn ®©y lu«n lu«n chi phèi ph­¬ng h­íng, b­íc ®i vµ biÖn ph¸p trong qu¸ tr×nh ®æi míi doanh nghiÖp Nhµ n­íc ë n­íc ta. Sau mêi n¨m ®æi míi, c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®· vµ ®ang chuyÓn biÕn kh¸ c¨n b¶n. §· s¾p xÕp l¹i mét b­íc quan träng, gi¶m gÇn mét nöa sè doanh nghiÖp chñ yÕu, nh÷ng doanh nghiÖp ®Þa ph­¬ng nhá bÐ kh«ng cã hiÖu qu¶. Sè lín doanh nghiÖp cßn l¹i ®­îc tæ chøc l¹i vµ tõng b­íc ph¸t huy quyÒn tù chñ 5 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh kinh doanh lµm ¨n n¨ng ®éng vµ cã hiÖu qña. Nh­ng nh×n chung c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc vÉn rÊt khã kh¨n, hiÖu qu¶ kinh doanh cßn thÊp nhiÒu doanh nghiÖp vÉn lµm ¨n thua lç thêng xuyªn, ho¹t ®éng cÇm chõng sù ®ãng gãp cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc cho ng©n s¸ch ch­a t¬ng øng víi phÇn ®Çut­cña Nhµ n­íc cho nã, còngnh­tiÒm lùc cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc t×nh tr¹ng mÊt vµ thÊt tho¸t vÒ vèn ®ang diÔn ra hÕt søc nghiªm träng viÖc qu¶n lý ®íi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc cßn qu¸ yÕu kÐm, quan träng lµ t×nh tr¹ng bu«ng láng qu¶n lý tµi chÝnh lµm Nhµ n­íc mÊt vai trß ng­êi chñ së h÷u thùc sù. 4.1.2. Nguyªn nh©n cña thùc tr¹ng doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Thùc tr¹ng cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc ë ViÖt Nam nh­ trªn lµ do mét sè nguyªn nh©n chñ yÕu sau:  Sù ¶nh h­ëng nÆng nÒ cña nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung cao ®é trong ®iÒu kiÖn chiÕn tranh kÐo dµi, t­ duy kh«ng ®óng m« h×nh chñ nghÜa x· héi tr­íc ®©y.  Sù yÕu kÐm cña nÒn kinh tÕ chñ yÕu lµ lùc l­îng s¶n xuÊt. Sù yÕu kÐm cña lùc l­îng s¶n xuÊt biÓu hiÖn sù râ nhÊt lµ sù thÊp kÐm l¹c hËu cña kÕt cÊu h¹ tÇng cña toµn bé nÒn kinh tÕ, còngnh­mçi doanh nghiÖp. Sù yÕu kÐm nÒn kinh tÕ cßn thÓ hiÖn ë chç ch­a cã tÝch luü néi bé, ch­a cã kh¶ n¨ng chi tr¶ sè nî ®Õn h¹n vµ sè nî qu¸ h¹n.  Tr×nh ®é qu¶n lý vÜ m« ®èi víi nÒn kinh tÕ nãi chung ®èi víi doanh nghiÖp nãi riªng cßn yÕu kÐm trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt hiÖn hµnh ch­a ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc víi ho¹t ®éng qu¶n lý kinh doanh cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh ®æi míi nhiÒu v¨n b¶n qu¶n l× ®· lçi thêi song ch­a ®­îc huû bá, nh÷ng v¨n míi cã nhiÒu s¬ hë song ch­a ®iÒu chØnh kÞp thêi. Mét sè c«ng t¸c ®Æc biÕt quan träng vÒ qu¶n lý ®èi víi doanh nghiÖpnh­qu¶n lý tµi chÝnh, kÕ to¸n, kiÓm to¸n, thanh tra, gi¸m s¸t,... ch­a chuyÓn biÕn kÞp trong m«i tr­êng kinh doanh, nªn Nhµ n­íc kh«ng n¾m ®­îc thùc tr¹ng tµi chÝnh hiÓu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.  Trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng §¶ng vµ Nhµ n­íc chËm vµ kh«ng c¬ng quyÕt trong viÖc c¶i c¸ch chÕ ®é së h÷u trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Tãm l¹i c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ë n­íc ta do yÕu tè lÞch sö ®Ó l¹i ®· vµ ®ang ®ãng gãp vai trß to lín gÇnnh­tuyÖt ®èi trong nhiÒu lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ quèc d©n nh­ng ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ vµ ph¸t sinh nhiÒu tiªu cùc. Qu¸ tr×nh chuyÓn ®Êt n­íc sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn cña Nhµ n­íc 6 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh tÊt yÕu ph¶i ®æi míi doanh nghiÖp Nhµ n­íc. 4.2. TÝnh tÊt yÕu vµ sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸. Qua thùc tr¹ng cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc ta qua mét thêi gian dµi nh­ thÕ th× cã mét ®iÒu cÇn lµm ®ã lµ cÇn tiÕn hµnh ®æi míi doanh nghiÖp Nhµ n­íc. §æi míi nh»m s¾p xÕp l¹i hÖ thèng doanh nghiÖp Nhµ n­íc ph¸t triÓn theo h­íng gi¶m sè l­îng n©ng cao chÊt l­îng. Cã rÊt nhiÒu con ®êng vµ ph­¬ng ph¸p ®Ó ®æi míi doanh nghiÖp Nhµ n­íc trong ®ã cæ phÇn ho¸ lµ mét ph­¬ng ph¸p. Ta thÊy cæ phÇn ho¸ lµ mét chñ tr­¬ng cÇn thiÕt vµ ®óng ®¾n ®Ó lµm cho hÖ thèng doanh nghiÖp Nhµ n­íc hiÖn cã m¹nh lªn, t¨ng søc c¹nh tranh, t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ t¨ng ®­îc søc m¹nh chi phèi, n©ng cao vai trß chñ ®¹o cña hÖ thèng nµy trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tiÕn dÇn tõng b­íc trªn con ®êng c«ng nghiÖp ho¸ x· héi chñ nghÜa. II. NéI DUNG Cæ PHÇN HO¸. 1. C¸c h×nh thøc cæ phÇn ho¸. HiÖn nay ë nhiÒu n­íc ta cã hai h×nh thøc cæ phÇn chñ yÕu ®ã lµ:  Thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn tõ viÖc cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc.  Thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn m¬Ý th«ng qua viÖc ®ãng gãp cæ phÇn cña c¸c cæ ®«ng. 2. §iÒu kiÖn cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Nãi chung vÒ nguyªn t¾c c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®¨ng kÝ kinh doanh theo NghÞ ®Þnh 388/HDBT ®Òu cã thÓ tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸. Tuy nhiªn trong ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay víi môc tiªu ®· nªu ra ë trªn, nh÷ng doanh nghiÖp cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn d­íi ®©y sÏ lµ ®èi tîng tèt ®Ó cæ phÇn hãa:  Nh÷ng doanh nghiÖp cã quy m« võa vËn dông kinh nghiÖm cña c¸c n­íc vµo n­íc ta cho thÊy ®Ó tiÕn hµnh cæ phÇn hãa cã hiÖu qu¶ ®èi víi doanh nghiÖp cÇn b¶o ®¶m: +Vèn cæ phÇn kh«ng d­íi 500 triÖu ®ång. + Sè ng­êi mua cæ phiÕu cho phÐp b¸n hÕt cæ phiÕu cña doanh nghiÖp.  c¸c doanh nghiÖp kinh tÕ quèc doanh kh«ng n»m trong danh mùc Nhµ n­íc ®Çu t­ 100% vèn.  Nh÷ng doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµm ¨n cã l·i thùc hoÆc tr­íc m¾t kh«ng cã l·i thùc gÆp khã kh¨n, song cã thÞ tr­êng æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn høa hÑn mét t¬ng lai tèt ®Ñp. 7 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh 3. C¸c b­íc tiÕn hµnh. Tr×nh tù vµ néi dung c¸c b­íc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc theo tiÕn ®é sau ®©y: B­íc 1: Thµnh lËp ban vËn ®éng cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp. Ban vËn ®éng cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp bao gåm c¸c chuyªn gia kinh tÕ kÜ thuËt, c¸c c¸n bé qu¶n lý doanh nghiÖp. C¸c chuyªn gia cña c¸c nghµnh qu¶n lý Nhµ n­íc. Ban vËn ®éng cæ phÇn ho¸ do uû ban nh©n d©n tØnh ra quyÕt ®Þnh thµnh lËp vµ cö gi¸m ®èc doanh nghiÖp lµm tr­ëng ban. Ban vËn ®éng cã nhiÖm vô:  ChuÈn bÞ ph­¬ng ¸n cæ phÇn ho¸ theo Q§202/CT cña chñ tÞch héi ®ång bé tr­ëng vÒ néi dung c¸c b­íc cæ phÇn ho¸.  X©y dùng luËn chøng s¬ bé vÒ cæ phÇn ho¸. B­íc 2: Ph©n tÝch vµ tæ chøc l¹i doanh nghiÖp. B­íc nµy nh»m lµm râ thùc tr¹ng vÒ c¸c mÆt, nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra cÇn xö lý tr­íc khi tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸. Ph©n tÝch doanh nghiÖp trªn c¸c mÆt nh­ kÜ thuËt vµ c«ng nghÖ, t×nh h×nh tµi chÝnh, thÞ tr­êng.  Tæ chøc l¹i doanh nghiÖp.  LËp c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh vµ lîi nhuËn trong n¨m n¨m. Ph­¬ng ¸n kinh doanh vµ lîi nhuËn ®­îc x©y dùng trªn c¬ së c¸c dù kiÖn vÒ triÓn väng cña doanh nghiÖp ®· nªu. B­íc 3: X¸c ®Þnh trÞ gi¸ cña doanh nghiÖp viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp ®­îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau:  X¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn cña doanh nghiÖp.  §¸nh gi¸ l¹i vèn vµ trÞ gi¸ tµi s¶n trong diÖn cæ phÇn ho¸.  Ph©n tÝch ph­¬ng ¸n kinh doanh vµ lîi nhuËn trong 5 n¨m tíi.  X¸c ®Þnh s¬ bé trÞ gi¸ doanh nghiÖp theo ph­¬ng ¸n lîi nhuËn nªu trªn.  §èi chiÕu kÕt qu¶ nµy víi c¸c sæ s¸ch cã liªn quan.  Dù kiÕn trÞ gÝa doanh nghiÖp vµ b¸o c¸o lªn héi ®ång thÈm ®Þnh xt«i sÐt tr­íc khi tr×nh lªn cÊp trªn cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh. 8 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh  X¸c tæng sè cæ phÇn vµ mÖnh gi¸ cæ phiÕu. B­íc 4: Dù tÝnh sè cæ phiÕu ®t«i b¸n vµ vËn ®éng ng­êi mua. B­íc 5: X¸c ®Þnh gi¸ b¸n thùc tÕ cæ phiÕu vµ tiÕn hµnh b¸n. B­íc 6: Häp ®¹i héi cæ ®«ng ®Ó lµm c¸c thñ tôc thµnh lËp c«ng ty th«ng qua ®iÒu lÖ ®¨ng kÝ t¹i doanh nghiÖp. III. kinh nghiÖm cæ phÇn ho¸ cña mét sè n­íc trªn thÕ giíi 1. Cæ phÇn ë Trung Quèc:Trung Quèc b¾t ®Çu thÝ ®iÓm cæ phÇn ho¸ nh÷ng n¨m 1980, hä ®· gÆt h¸i ®­îc mét sè kinh nghiÖm ®¸ng chó ý. Tõ ngµy 22- 25/8/1993 t¹i Hµng Ch©u chÝnh phñ tæ chøc héi nghÞ th¶o luËn vÒ ba n¨m thùc hiÖn CPH . ChØ tÝnh 5 tØnh cña thµnh phè - ThÈm D¬ng,ThîngH¶i ,B¾c Kinh ,Qu¶ng Ch©u, ThiÓm T©y ®· cã trªn 1500 xÝ nghiÖp quèc doanh CPH v¬Ý sè vèn lªn tíi hµng chôc tØ nh©n d©n tÖ.Ngµy 25/7/1984 thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn cña c¶ n­íc víi sè vèn cæ phÇn bªn ngoµi c«ng ty lªn tíi 5318000 nh©n d©n tÖ chiÕm 73,6% tæng gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp . H×nh thøc cæ phÇn ë Trung Quèc . C¬ cÊu cæ phÇn. C¬ cÊu cæ phÇn cña doanh nghiÖp gåm:Cæ phÇn Nhµ n­íc,cæ phÇn c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n ngoµi doanh nghiÖp. ChÕ ®é cæ phÇn h÷u h¹n. Vèn cæ phÇn cu¶ c¸c xÝ nghiÖp nµy do nh÷ng xÝ nghiÖp Nhµ n­íc,tËp thÓ vµt­nh©n gãp. ChÕ ®é cæ phÇn hçn hîp:Cæ phÇn cña c¸c xÝ nghiÖp lµ sù hçn hîp cæ phÇn trong néi bé vµ cæ phÇn ngoµi x· héi.Chóng bao gåm cæ phÇn Nhµ n­íc,cæ phÇn xÝ nghiÖp ,cæ phÇn c¸c tæ chøc kinh doanh vµ cæ phÇn c¸ nh©n. X¸c ®Þnh cæ phÇn ho¸. ViÖc x¸c ®Þnh cæ phÇn ho¸ nh»m lµm râ vai trß së h÷u cña ng­êi së h÷u cæ phÇn. C¨n cø vµovèn ®Çut­®Ó chia quÒn së h÷u cæ phÇn.Tæng sè cæ phÇn ®­îc chia lµm 4 lo¹i:Cæ phÇn Nhµ n­íc,cæ phÇn x· héi,cæ phÇn c¸ nh©n.Cæ phÇn Nhµ n­íc chñ yÕu lµ tµi s¶n ®­îc h×nh thµnh do ®Çut­cña Nhµ n­íc vµo nh÷ng xÝ nghÖp thuéc së h÷u toµn d©n bao gåm:Tµi s¶n cè ®Þnh vèn lu ®éng do Nhµ n­íc cÊp. Cæ phÇn nãi chung lµ chØ tµi s¶n ®­îc h×nh thµnh tõ lîi nhuËn ®Ó l¹i cho xÝ nghiÖp. Cæ phÇn x· héi lµ cæ phÇn mµ c¸c tÇng líp x· héi ë ngoµi xÝ nghiÖp mua. Cæ phÇn c¸ nh©n mµ c«ng nh©n trong xÝ nghiÖp vµ nh©n d©n mua tõ thu nhËp c¸ 9 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh nh©n tõ nguån vèn nhµn dçi cña hä. VÒ ph©n phèi lîi nhuËn. Nh×n chung cã 3 c¸ch ph©n phèi lîi nhuËn. Lîi nhuËn h×nh thµnh tr­íc hÕt ph¶i tr¶ c¸c kho¶n vay cña ng©n hµng,sau ®ã c¨n cø c¸c luËt thuÕ ®Ó nép c¸c lo¹i thuÕ cho Nhµ n­íc phÇn lîi nhuËn cßn l¹i ph©n phèi cho c¸c quü,c¨n cø vµo sè l­îng c¸c quü vµ tû lÖ cô thÓ cho mçi quü do héi ®ång qu¶n trÞ quyÕt ®Þnh c¨n cø vµo nh÷ng quy ®Þnh cã liªn quan cña Nhµ n­íc. H¹ thÊp møc thuÕ doanh thu:PhÇncßn l¹i sau khi nép thuÕ tr¶ nî sÏ ®t«i ph©n bæ c¸c quü. Lîi nhuËn thùc hiÖn cßn l¹i cña xÝ nghiÖp ®­îc ph©n bæ cho c¸c quü sau khi nép thuÕ,tiÒn ph¹t nÕu chiÕm dông vèn cña Nhµ n­íc hoÆc cña c¸c xÝ nghiÖp kh¸c,tr¶ nî vµ l·i vay nh©n hµng. Ph©n phèi lîi tøc cæ phÇn: C¬ b¶n ®Òu c¨n cø vµo vµo tû lÖ cæ phÇn ®Ó chia lîi tøc ®­îc hëng khi ho¹t ®éng kinh doanh cã l·i vµ chÞu thiÖt h¹i tæn thÊt khi thua lç.Lîi tøc ®­îc ph©n chia d­íi d¹ng mét kho¶n thu nhËp cè ®Þnh hoÆc d­íi d¹ng biÕn ®éng phô thuéc vaß khèi l­îng lîi nhuËn thu ®­îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. 2. Mét sè n­íc kh¸c. T¹i mçi n­íc kh¸c nhau ®­îc h×nh thµnh b»ng c¸c con ®êng kh¸c nhau vµ møc ®é còng kh¸c nhau cô thÓnh­sau: B¸n c¸c tµi s¶n thuéc së h÷u Nhµ n­íc, kÓ c¶ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®Êt, rõng, tµi nguyªn thuéc vÒ së h÷u cña Nhµ n­íc. §iÓn h×nh ph­¬ng thøc nµy lµ óc. Thùc hiÖn c¶i c¸ch kinh tÕ nh­ng kh«ng chÊp nhËn lo¹i bá së h÷u Nhµ n­íc.Trung Quèc,Ên §é vµ Hµn Quèc lµ nh÷ng n­íc thùc hiÖn ph­¬ng thøc nµy. ChÊp nhËn xo¸ bá quyÒn së h÷u Nhµ n­íc.C¸c n­íc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ theo khuynh h­íng nµy lµ Philippin vµ Xrilanca.Ng­êi ta cho r»ng quyÒn së h÷u thuéc Nhµ n­íc hayt­nh©n kh«ng quan träng hä chØ cÇn doanh nghiÖp nµo mang l¹i lîi Ých thiÕt thùc cho c¸c thµnh viªn trong doanh nghiÖp ®ã lµ cho c¸c thµnh viªn trong doanh nghiÖp ®ã vµ x· héi. Dï cßn nhiÒu kh¸c biÖt song c¸c b­íc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc ë hÇu hÕt c¸c n­íc thuéc khu vùc nµy ®Òu cã nh÷ng nÐt t­¬ng 10 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh ®ång. LËp kÕ ho¹ch cæ phÇn ho¸ bao gåm: §¸nh gi¸ thùc tr¹ng vµ tiÒm n¨ng cña doanh nghiÖp,®Ò xuÊt lo¹i h×nh mµ doanh nghiÖp thÝch hîp. Xt«i xÐt c¸c khÝa c¹nh luËt ph¸p nh÷ng v¨n b¶n luËt nµo liªn quan trùc tiÕp ®Õn lo¹i h×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.C¸c hîp ®ång mµ xÝ nghiÖp ®· ®¨ng ký thùc hiÖn chóng ®Õn ®©u vÊn ®Ò tæ chøc vµ qu¶n lý s¶n xuÊt c¶ tr­íc vµ sau khi cæ phÇn ho¸. C¸c quan hÖ c«ng viÖc,®Æc biÖt lµ c¸c vÊn ®Ò liªn quan tíi hîp ®ång c«ng viÖc. C¸c vÊn ®Ò vÒ vèn kÓ c¶ vèn cè ®Þnh vµ vèn lu ®éng,nh÷nh kho¶n tÝn dông nguån vèn vµ kh¶ n¨ng,n¨ng lùc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp vµ c¸c vÊn ®Ò liªn quan. VÊn ®Ò cuèi cïng lµ vÒ thuÕ vµ vÊn ®Ò tµi chÝnh cÇn xö lý doanh nghiÖp ®· gi¶i quyÕt ®Õn ®©u vµ cßn nh÷ng v­íng m¾c g×. 3.Mét sè ®iÒu rót ra tõ cæ phÇn ho¸ ë mét sè n­íc trªn thÕ giíi. Sù ph¸t triÓn å ¹t doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc quy m« hîp lýcña khu vùc nµy lµ mét g¸nh nÆng cho kÕ ho¹ch ®Çu t,ë nhiÒu n­íc ®iÒu nµy v­ît qu¸ søc chÞu ®ùng cña nhiÒu nÒn kinh tÕ. Bëi vËy cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. §Ó tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ cã hiÖu qu¶ ë c¸c n­íc hÇu hÕt ng­êi ta lËp c¸c uû ban c¬ quan chuyªn tr¸ch quèc gia,c¬ quan ®ã ph¶i gåm nh÷ng ng­êi ®­îc giao thùc quyÒn. H×nh thøc cæ phÇn ho¸ rÊt phong phó c¸ch lµm nhiÒu n­íc rÊt mÒm dÎo dÔ chÊp nhËn trong ®iÒu kiÖn cã nhiÒu giíi cßn e ng¹i hoÆc chèng ®èi.Nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm cã thÓ rót ra tõ viÖc nghiªn cøu cæ phÇn ho¸ ë c¸c n­íc trªn thÕ giíi lµ: Cæ phÇn ho¸ ph¶i ®­îc nghiªn cøu toµn diÖn.Nã kh«ng ph¶i lµ môc ®Ých tù th©n mµ lµ mét bé phËn trong mét ch¬ng tr×nh c¶i c¸ch réng lín h¬n.Nh»m thóc ®Èy bè trÝ tèt h¬n c¸c nguån lùc ,khuyÕn khÝch c¹nh tranh t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho ph¸t triÓn kinh tÕ,ph¸t triÓn thÞ tr­êng vèn. ViÖc nghiªn cøu thiÕu thËn träng c¸c ph­¬ng ¸n lùa chän tr­íc khi hµnh ®éng cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng sai sãt tèn kÐm nhiÒu,ch¬ng tr×nh b¸n xÝ nghiÖp míi chØ tró träng ®Õn hiÖu qu¶ thu håi tr­íc m¾t nh­ng l¹i ch­a quan t©m t×m c¸ch b¶o ®¶m tµi chÝnh l©u dµi. Trong tr­êng hîp thÞ tr­êng vèn ch­a ph¸t triÓn thËm chÝ cßn yÕu kÐm th× viÖc 11 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh cæ phÇn ho¸ cÇn ph¶i thËn träng vµ ph¶i cô thÓ ho¸ trong chñ tr­¬ng b¸n mét phÇn tµi s¶n, ®iÒu kiÖn tµi chÝnh lµ tiªn quyÕt,nÕu kh«ng trong t×nh tr¹ng nÒn kinh tÕ sÏ bÊt th­êng. NhiÒu n­íc ®· thu hÑp thÞ tr­êng tµi s¶n cña m×nh b»ng c¸ch giíi h¹n hoÆc lo¹i trõ sù tham gia cu¶ ng­êi n­íc ngoµi x©y dùng mét chiÕn lîc cæ phÇn ho¸ vµ ph©n lo¹i xÝ nghiÖp quèc doanh lµ b­íc cÊn thiÕt ®Ó lµm s¸ng tá môc tiªu vµ quan ®iÓm cña cña Nhµ n­íc. ViÖc cæ phÇn ho¸ yªu cÇu ph¶i cã c¸c c¸n bé cã tr×nh ®é qu¶n lý mét ch¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸ lµ c«ng viÖc phøc t¹p trong khi c¸c quan chøc ChÝnh phñ ch­a cã ®Çy ®ñ c¸c n¨ng lùc cÇn thiÕt.MÆt kh¸c Nhµ n­íc thêng ë thÕ yÕu trong th¬ng l­îng c¸c xÝ nghiÖp kh«ng hÊp dÉn ,l¹i thiÕu th«ng tin,thiÕu kinh nghiÖm trong viÖc b¸n tµi s¶n.Trong nh÷ng tr­êng hîpnh­vËy thêng thÊy lµ tµi s¶n bÞ ®¸nh gi¸ thÊp h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ cña nã.Cuèi cïng ®iÒu cÇn ph¶i cã lµ sù c«ng khai vµ lßng tin t­ëng cña quÇn chóng ®èi víi ch­¬ng tr×nh cæ phÇn ho¸. 12 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh PHÇN II: T×NH H×NH Cæ PHÇN HO¸ DOANH NGHIÖP NN NH÷NG N¡M QUA I.qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. 1.Tr­íc ®æi míi. C¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc cña chóng ta ®· h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn qua nhiÒu thêi kú ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý.C¬ chÕ qu¶n lý tËp trung quan liªu bao cÊp ®· kÐo dµi h¬n 30 n¨m.C¸c xÝ nghiÖp ho¹t ®éng trong c¬ chÕ nµy chñ yÕu lµ nhËn lÖnh tõ trªn b»ng nhiÒu chØ tiªu ph¸p lÖnh cña Nhµ n­íc giao;ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c¸c ®¬n vÞ c¬ së theo ph­¬ng thøc cung cÊp vµ giao nép,kh«ng ph¶i s¶n xuÊt ®Ó b¸n trao ®æi.ChÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ kh«ng ®­îc thùc hiÖn mµ lµ “hÕt tiÒn xin trªn , hÕt hµng xin cÊp, tæn thÊt kh«ng hay, lç l·i kh«ng chÞu “. C¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp ®· chiÕm mÊt quyÒn chñ ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¬ së, k×m h·m s¶n xuÊt ph¸t triÓn , triÖt tiªu ®éng lùc s¶n xuÊt, kh«ng ®a ®­îc khoa häc c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt, m¸y mãc thiÕt bÞ ngµy cµng giµ cçi rÖu r·, c¸n bé qu¶n lý thô ®éng x¬ cøng. v. v... M©u thuÉn gay g¾t trong thêi kú nµy mét bªn lµ sù can thiÖp qu¸ s©u cña Nhµ n­íc vµo c«ng viÖc s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ c¬ së trong ®iÒu kiÖn nguån lùc Nhµ n­íc cã h¹n; mét bªn lµ c¸c c¬ së ®ßi quyÒn tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh, hä muèn “bung ra”,®­îc “th¸o gì”. Trong ®iÒu kiÖn ®ã s¶n xuÊt sa sót nghiªm träng, nhiÒu xÝ nghiÖp cã nguy c¬ ph¸ s¶n, nhÊt lµ víi c¸c xÝ nghiÖp dïng nguyªn liÖu cña n­íc ngoµi. 2.Sau ®æi míi. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, th¸ng 1/1981 ChÝnh phñ ®· ban hµnh quyÕt ®Þnh 25-CP vÒ “mét sè chñ tr­¬ng biÖn ph¸p nh»m ph¸t huy quyÒn chñ ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ quyÒn tù chñ vÒ tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp quèc doanh “.QuyÕt ®Þnh 25- CP lµ mét sù më ®Çu vÒ ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý ë n­íc ta. QuyÒn chñ ®éng cña c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh ®· ®­îc níi dÇn . KÕ ho¹ch s¶n xuÊt ë c¬ së ®­îc chia lµm 3 phÇn: phÇn do Nhµ n­íc giao phÇn tù c©n ®èi cña xÝ nghiÖp vµ phÇn s¶n xuÊt phô . MÆc dÇu cßn nhiÒu h¹n chÕ nh­ng quyÕt ®Þnh 25-CP ®· ph¸t huy quyÒn chñ ®éng s¸ng t¹o trong s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp . NhiÒu xÝ nghiÖp tõ chç s¾p bÞ ®ãng cöa ®· ®øng dËy ®­îc vµ ph¸t triÓn. NhiÒu m« h×nh xÝ nghiÖp tù c©n ®èi xuÊt khÈu t¹i chç ®· xuÊt hiÖnnh­nhµ m¸y:DÖt Thµnh C«ng , dÖt Phíc Long, nhùa B×nh Minh v.v ... 13 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn quyÕt ®Þnh 25-CP tuy cã nhiÒu mÆt tÝch cùc nh­ng còng béc lé nhiÒu hiÖn tîng tiªu cùcnh­viÖc c¸c xÝ nghiÖp lµm lÉn lén gi÷a 3 phÇn kÕ ho¹ch theo h­íng cã lîi cho c¸ nh©n vµ tËp thÓ lµm thiÖt h¹i lîi Ých Nhµ n­íc .C¸c ph¹m trï “3 lîi Ých”, ”liªn doanh liªn kÕt”®· bÞ lîi dông vµ xuyªn t¹c vv..,.. §Ó v·n håi trËt tù kinh tÕ,th¸ng 8/1982 ChÝnh phñ ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch biÖn ph¸p bæ sung b»ng quyÕt ®Þnh 146/H§BT vµ ®Õn th¸ng 11/1984 cã nghÞ quyÕt 156/H§BT vÒ mét sè vÊn ®Ò c¶i tiÕn c«ng nghiÖp quèc doanh. NghÞ quyÕt 156/H§BTvÉn ch­a “g·i ®óng chç ngøa” cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc v× vÉn mang nÆng tÝnh chÊt tËp trung quan liªu bao cÊp.C¸c xÝ nghiÖp vÉn tr¨n trë t×m lèi ra vµ tiÕp tôc ®ßi quyÒn tù chñ cña m×nh.Do vËy th¸ng 4/1986 Bé ChÝnh trÞ ®· cã dù th¶o NghÞ quyÕt 306 vµ sau ®ã quyÕt ®Þnh t¹m thêi 76/H§BT vÒ ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh vµ ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh t¹i Nghi quyÕt 3 Ban chÊp hµnh Trung ¬ng vµ thÓ chÕ ho¸ t¹i quyÕt ®Þnh 217/H§BT,NghÞ quyÕt 50/H§BT vµ NghÞ quyÕt 98/H§BT vÒ ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý víi néi dung cèt lâi lµ :”chuyÓn c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ sang h¹ch to¸n kinh doanh XHCN,thùc hiÖn chÕ ®é tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ c¬ së,®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ kinh tÕ”. Thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 217/H§BT,NghÞ quyÕt 50/H§BT vµ NghÞ ®Þnh 98 ®· thu ®­îc nh÷ng thµnh c«ng ®¸ng kÓ. Nhê thùc hiÖn chÕ ®é tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¬ së mµ gi¶i phãng ®­îc n¨ng lùc s¶n xuÊt,ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸,b­íc ®Çu t¹o ®éng lùc s¶n xuÊt,®a ®­îc khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt,b­íc ®Çu tËp dît ®éi ngò ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý thÝch nghi víi c¬ chÕ thÞ tr­êng. Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng c¸i ®­îc nãi trªn,trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¬ chÕ qu¶n lý míi ®· xuÊt hiÖn mét sè m©u thuÉn kh¸ gay g¾t trong xÝ nghiÖp quèc doanh nh÷ng m©u thuÉn ®ã lµ: _NhÊn m¹nh viÖc thùc hiÖn quyÒn tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ c¬ së nh­ng l¹i coi nhÑ hoÆc bu«ng nhÑ sù kiÓm so¸t cña Nhµ n­íc,do ®ã lµm thÊt tho¸t tµi s¶n cña Nhµ n­íc. _Lîi Ých cña ng­êi lao ®éng kÓ c¶ lao ®éng qu¶n lý ch­a g¾n chÆt víi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. _Sù ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc qu¸ ph©n t¸n,trµn lan,nhá bÐ ®· lµm ph©n t¸n nguån lùc cña Nhµ n­íc kÓ c¶ lùc l­îng vËt chÊt vµ trÝ tuÖ qu¶n lý. 14 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh II. thùc tr¹ng t×nh h×nh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. 1. TiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc lÇn ®Çu tiªn ®­îc nªu t¹i NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 2 Ban chÊp hµnh Trung ¬ng kho¸ VII(th¸ng 11/1991) ®­îc cô thÓ ho¸ trong NghÞ quyÕt Héi nghÞ ®¹i biÓu toµn quèc gi÷a nhiÖm k× kho¸ VII(1/1994), NghÞ quyÕt 10/NQ-TW cña Bé ChÝnh trÞ ngµy 17 th¸ng 3 n¨m 1995; Th«ng b¸o ý kiÕn cña Bé ChÝnh trÞ. §Æc biÖt lµ tõ khi cã NghÞ quyÕt §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII vµ NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn 4 cña Ban ChÊp hµnh Trung ¬ng kho¸ VIII th× chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®­îc kh¼ng ®Þnh râ h¬n. ChÝnh phñ ®· triÓn khai thùc hiÖn tõng b­íc c¸c NghÞ quyÕt nãi trªn vµ chó ý ®iÒu chØnh c¸c chÝnh s¸ch cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn cã thÓ chia lµm 2 giai ®o¹n chÝnh. 1.1. Giai ®o¹n 1991_1996. Trong giai ®o¹n nµy Chñ tÞch Héi ®ång Bé tr­ëng (nay lµ Thñ tíng ChÝnh phñ) ®· ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 202/CT ngµy 8 th¸ng 6 n¨m 1992 vÒ tiÕp tôc thÝ ®iÓm chuyÓn mét sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn vµ ChØ thÞ 84/TTg vÒ viÖc xóc tiÕn thÝ ®iÓm cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ c¸c gi¶i ph¸p ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc së h÷u ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Sau 4 n¨m triÓn khai QuyÕt ®Þnh sè 202/CT vµ ChØ thÞ sè 84/TTg cña Thñ t­íng ChÝnh phñ(1992-1996) ®· chuyÓn ®­îc 5 doanh nghiÖp Nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn lµ:  C«ng ty §¹i lý liªn hiÖp vËn chuyÓn thuéc Bé Giao th«ng vËn t¶i(n¨m 1993).  C«ng ty C¬ ®IÖn l¹nh thuéc Uû ban nh©n d©n thµnh phè Hå ChÝ Minh(n¨m 1993).  XÝ nghiÖp GiÊy HiÖp An thuéc Bé c«ng nghiÖp (n¨m 1994).  XÝ nghiÖp chÕ biÕn h¸ng xuÊt khÈu thuéc Uû ban nh©n d©n tØnh Long An(1995).  XÝ nghiÖp ChÕ biÕn thøc ¨n gia sóc thuéc Bé N«ng NghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n(n¨m 1995). Trong doanh nghiÖp nãi trªn th× cã bèn doanh nghiÖp thuéc ®Þa bµn thµnh phè Hå ChÝ Minh 1 doanh nghiÖp thuéc ®Þa bµn tØnh Long An. 15 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh 1.2. Giai ®o¹n 1996 ®Õn nay. Trªn c¬ së ®¸nh gi¸ c¸c u ®iÓm vµ tån t¹i trong giai ®o¹n triÓn khai thÝ ®iÓm cæ phÇn ho¸ mét sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc. ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 28/CP ngµy 7 th¸ng 5 n¨m 1996 vÒ chuyÓn mét sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn NghÞ ®Þnh nµy ®· x¸c ®Þnh râ gi¸ trÞ doanh nghiÖp:chÕ ®é u ®·i cho ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp vµ tæ chøc bé m¸y gióp Thñ tíng ChÝnh phñ chØ ®¹o c«ng t¸c cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc,®ång thêi giao nhiÖm vô cho c¸c bé,c¸c ®Þa ph­¬ng h­íng dÉn vµ tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c nµy. KÓ tõ khi NghÞ ®Þnh sè 28/CP®­îc ban hµnh ®Õn th¸ng 9 n¨m 1998 ®· cã 33 doanh nghiÖp Nhµ n­íc chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn.Nh vËy tõ n¨m 1992 ®Õn nay c¶ n­íc ®· cã 38 doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®· hoµn thµnh cæ phÇn ho¸.Ngoµi ra,hiÖn nay cßn h¬n 178 doanh nghiÖp ®ang triÓn khai ë c¸c b­íc kh¸c nhau. nh­vËy viÖc cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp Nhµ n­íc míi chØ thùc sù b¾t ®Çu vµo cuèi n¨m 1992 sau khi cã quyÕt 202/CT ngµy 8/6/1992 cña chñ tÞch héi ®ång bé tr­ëng(nay lµ Thñ tíng ChÝnh phñ):trong QuyÕt ®Þnh ®ã cã sù lùa chän mét sè doanh nghiÖp cô thÓ.TiÕp theo lµ mét sè v¨n b¶n ph¸p quy kh¸c t¹o khung ph¸p lý cho viÖc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ mét sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®Æc biÖt lµ ph¶i kÓ ®Õn NghÞ ®Þnh 28/CP ngµy 7/5/1996 vÒ chuyÓn mét sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn vµ NghÞ ®Þnh 25/Cp ngµy 26/3/1997 söa ®æi mét sè ®iÒu cña NghÞ ®Þnh 28/CP kÓ trªn.Nhê viÖc thùc hiÖn tèt nh÷ng v¨n b¶n nªu trªn,c«ng t¸c cæ phÇn ho¸ ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¸ cao trong 2 n¨m 1996- 1997.Sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc cæ phÇn ho¸ trong 2 n¨m ®ã t¨ng gÊp nhiÒu lÇn 3n¨m tr­íc,®a tæng sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc hoµn thµnh viÖc chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn,ho¹t ®éng theo luËt c«ng ty lªn 18 doanh nghiÖp. HÇu hÕy 18 doanh nghiÖp nµy sau khi chuyÓn sang c«ng ty cæ phÇn ®Òu ph¸t triÓn tèt víi mét sè chØ tiªu t¨ng tr­ëng hµng n¨m cao. §ã thùc sù lµ tÝn hiÖu tèt,khÝch lÖ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc chuÈn bÞ chuyÓn sang c«ng ty cæ phÇn tiÕp tôc ñng hé chñ tr­¬ng cæ phÇn ho¸ cña§¶ng vµ Nhµ n­íc. Tuy nhiªn rßng r· h¬n 5 n¨m mµ c¸c nghµnh c¸c ®Þa ph­¬ng trong c¶ n­íc míi chØ cæ phÇn xong cã 18 doanh nghiÖp cßn qu¸ Ýt vµ chËm.C¸c nguyªn nh©n cña sù chËm ch¹p ®· ®­îc chØ ra vµ kh¾c phôc tõng b­íc,t¹o nªn mét sù chuyÓn biÕn ngµy mét m¹nh mÏ c¶ vÒ sù bæ sung,söa ®æi,hoµn chØnh hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt,quy tr×nh,thñ tôc vµ viÖc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸.B­íc chuyÓn biÕn lín 16 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh vµ rÊt quan träng cã thÓ nãi b¾t ®Çu tõ ®Çu n¨m nay,nhÊt lµ sau khi Thñ tíng ChÝnh phñ cã chØ thÞ 20/1998/CT_TTg vÒ ®Èy m¹nh s¾p xÕp vµ ®æi míi doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ ChÝnh phñ ban hµnh NghÞ ®Þnh 44/1998/N§_CP ngµy 29/6/1998 vÒ chuyÓn mét sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc thµnh c«ng ty cæ phÇn. ChØ tÝnh 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001 cã tíi 21 doanh nghiÖp Nhµ n­íc hoµn thµnh viÖc cæ phÇn ho¸.Theo b¸o c¸o ch­a ®Çy ®ñ tõ c¸c ®Þa ph­¬ng,c¸c Bé trong th¸ng7/2001 cã Ýt nhÊt 7 doanh nghiÖp hoµn thµnh c«ng t¸c nµy ®a tæng sè doanh nghiÖp Nhµ n­íc chuyÓn sang ho¹t ®éng theo luËt c«ng ty trong th¸ng 7 lªn b»ng tæng sè doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸ trong 5 n¨m céng l¹i,nÕu céng dån ®Õn 1/9/1998 th× c¶ n­íc ®· cã 38 doanh nghiÖp Nhµ n­íc chuyÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn.Bªn c¹nh ®ã cßn h¬n 90 doanh nghiÖp ®ang triÓn khai cæ phÇn ho¸ ë nh÷ng b­íc kh¸c nhau,trong ®ã cã nhiÒu ®¬n vÞ s¾p hoµn thµnh,ngoµi ra cßn vµi chôc doanh nghiÖp nhµ n­íc ®· vµ ®ang ®¨ng ký tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸. 2. T×nh h×nh ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp sau khi tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸. Khi thùc hiÖn cæ phÇn ho¸,ngoµi phÇn vèn cña Nhµ n­íc(thêng chiÕm 30% tæng gi¸ trÞ)nhê viÖc b¸n cæ phiÕu cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doang nghÖp(thêng tõ 30-50%)vµ cho c¸c ®«i tîng ngoµi x· héi nªn ®· huy ®éng,thu hót ®­îc mét sè l­îng cña x· héi vµo s¶n xuÊt.VÝ dô c«ng ty xe kh¸ch H¶i Phßng,tr­íc khi cæ phÇn ho¸ n¨m 1991 vèn cña xÝ nghiÖp chØ cã 486 triÖu ®ång,sau khi cæ phÇn ho¸ vèn cña c«ng ty lµ 2,16 tû ®ång.Nh vËy,môc tiªu thu hót réng r·i c¸c nguån vèn cu¶ x· héi ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt th«ng qua gi¶i ph¸p cæ phÇn ho¸,nh­ng Nhµ n­íc vÉn gi÷ vai trß chñ ®¹o nhê duy tr× cæ phÇn chi phèi gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng b»ng ph¸p luËt vµ néi dung c¸c ®iÒu lÖ ho¹t ®éng víi quy ®Þnh cu¶ Nhµ n­íc. C«ng ty cæ phÇn lµ h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh x· héi ho¸ s¶n xuÊt vÒ quyÒn së h÷u tµi s¶n nªn nã t¹o nªn sù liªn kÕt,®an xen gi÷a c¸c h×nh thøc së h÷u,c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó ph¸t triÓn,nh­ng vÉn b¶o ®¶m vai trß chñ ®¹o,chi phèi cu¶ së h÷u Nhµ n­íc.V× trong c«ng ty cæ phÇn,sè vèn nhµ n­íc thêng chiÕm 30% cña c¸c tÇng líp d©n c vµ c¸c ®èi tîng kh¸c chiÕm tíi 70% nh­ng rÊt ph©n t¸n ng­êi cao nhÊt còng chØ chiÕm kh«ng qu¸ 5% tæng sè cæ phÇn cña c«ng ty nªn khèng chÕ vÉn thuéc vÒ Nhµ n­íc. _QuyÒn lîi cña ng­êi lao ®éng ®ång thêi lµ c¸c cæ ®«ng g¾n liÒn víi quyÒn lîi cña c«ng ty,ng­êi lao ®éng mét mÆt lµm viÖc víi tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao v× quyÒn lîi cña m×nh,mÆt kh¸c còng yªu cÇu héi ®ång qu¶n trÞ gi¸m ®èc ®iÒu hµnh 17 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh ph¶i chØ ®¹o vµ l·nh ®¹o c«ng ty ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ ®Ó lîi nhuËn cao h¬n. _C¸c doanh nghiÖp Nhµ nêc ®· chuyÓn sang c«ng ty cæ phÇn ch¼ng nh÷ng b¶o toµn ®­îc vèn mµ cßn t¨ng ®¸ng kÓ tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn ®¹t kh¸ cao. III.nh÷ng kÕt qu¶ b­íc ®Çu vµ h¹n chÕ trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸. 1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc. H×nh thµnh mét m« h×nh doanh nghiÖp míi , g¾n bã chÆt chÏ quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm. Víi viÖc thay ®æi ph­¬ng thøc qu¶n lý chÕ ®é b×nh bÇu chän gi¸m ®èc, héi ®ång qu¶n trÞ vµ chøc danh l·nh ®¹o doanh nghiÖp ®· lµm ®éi ngò nµy cã tr¸ch nhiÖm cao h¬n do quyÒn lîi vµ nghÜa vô tr¸ch nhiÖm g¾n chÆt víi nhau. Kh«ng cßn nh÷ng gi¸m ®èc “h¸ miÖng chê sung”mµ thay vµo nh÷ng gi¸m ®èc, x«ng x¸o, n¨ng ®éng, b¸m s¸t thÞ tr­êng, lu«n t×m tßi, s¸ng t¹o trong lËp ph­¬ng ¸n kinh doanh, t×m kiÕm ®èi t¸c, b¹n hµng, më mang thÞ tr­êng. §éi ngò c«ng nh©n viªn chøc do ®­îc sµng läc, tinh gän l¹i lµ c¸c cæ ®«ng cña chÝnh c«ng ty nªn chÊt l­îng còng ý thøc lµm chñ, tù gi¸c, tiÕt kiÖm ®­îc n©ng lªn râ rÖt. T¹i c«ng ty cæ phÇn Phó Gia(Hµ Néi) sau CPH, hµng th¸ng tiÕt kiÖm ®­îc h¬n 50% tiÒn ®iÖn vµ 30% chi phÝ hµnh chÝnh kh¸c. ChuyÓn biÕn tÝch cùc nµy còng diÔn ra ë nhiÒu doanh nghiÖp ®­îc CPH kh¸c. HiÖu qu¶ kinh doanh ®­îc n©ng cao lîi Ých Nhµ n­íc, doanh nghiÖp, c¸ nh©n ®Òu ®­îc ®¸p øng : Theo dâi ho¹t ®éng cña c¸c DNNN ®­îc CPH ®Òu dÔ nhËn thÊy hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc n©ng lªn râ rÖt. C¸c chØ tiªu vèn, lîi nhuËn, nép ng©n s¸ch, viÖc lµm, thu nhËp b×nh qu©n ®Òu t¨ng ®¸ng kÓ. T¹i DNNN ®Çu tiªn ®­îc CPH lµ §¹i lý liªn hiÖp vËn chuyÓn thuéc Tæng c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam, n¨m 1993, ë thêi ®iÓm CPH chØ cã sè vèn lµ 6,2 tû ®ång, sau 5 n¨m ho¹t ®éng sè vèn t¨ng gÊp 6 lÇn(®¹t 37,8 tû ®ång) lîi tøc so víi vèn t¨ng 150%. XÝ nghiÖp c¬ ®iÖn l¹nh thµnh phè Hå ChÝ Minh, sau 3 n¨m ho¹t ®éng t¨ng vèn gÊp lªn 10 lÇn, doanh thu t¨ng 10 lÇn, lao ®éng t¨ng 4 lÇn, thu nhËp cña ng­êi lao ®éng còng t¨ng 4 lÇn. T¹i 22 doanh nghiÖp ®­îc CPH thuéc Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n hiÖu qu¶ nµy ph¶n ¸nh qua chØ tiªu vèn n¨m 1999 t¨ng lªn 359,5 tû ®ång so víi 280,1 tû ®ång cña n¨m 1998(tøc ®· huy ®éng thªm ®­îc79 tû). Nh÷ng ®¬n vÞ cã thêi gian CPH tõ 1 n¨m trë lªn ®Òu cã nh÷ng b­íc tiÕn l¹c quan: Doanh thu t¨ng 30% lîi nhuËn thùc hiÖn t¨ng h¬n 30% nép ng©n s¸ch t¨ng 15- 18%, thu nhËp 18 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Ò ¸n m«n häc: LuËt Kinh doanh cña ng­êi lao ®éng t¨ng tõ 1,2 lÇn lªn 1,5 lÇn so víi tr­íc CPH. Nhê hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh tèt, c¸c doanh nghiÖp ®­îc CPH thùc sù trë thµnh m« h×nh”ba trong mét” võa cøu v½n ®­îc nguy c¬ ®æ vì cña nhiÒu doanh nghiÖp, võa t¨ng phÇn nép ng©n s¸ch nhµ n­íc, võa t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. XÐt d­íi gãc ®é lîi Ých nhµ n­íc th× kh«ng chØ cã nguån thu nhËp t¨ng nhê c¸c doanh nghiÖp trÝch nép ng©n s¸ch nhiÒu h¬n mµ cßn kh«ng ph¶i lµm bµ ®ì, kh«ng tèn chi phÝ bao cÊp, u ®·i tµi chÝnh cho doanh nghiÖp vµ ngay c¶ khi b¸n cæ phÇn, nhµ n­íc còng thu vÒ mét l­îng vèn ®¸ng kÓ. 2. H¹n chÕ 2.1. Nh÷ng h¹n chÕ. KÓ tõ thêi ®iÓm tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp ®Çu tiªn(7/1993), tiÕn ®é cæ phÇn ho¸ hÇunh­kh«ng n¨m nµo ®¹t chØ tiªu kÕ ho¹ch(n¨m 1993: 2 doanh nghiÖp, 1994: 1, 1995: 2, 1996: 5, 1997:5). N¨m 1998: chØ tiªu lµ 159 doanh nghiÖp;1999:400 doanh nghiÖp.nh­vËy, nÕu gi÷ ®­îc tiÕn ®é theo ®óng kÕ ho¹ch th× nay ta cã kho¶ng gÇn 600 doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn hãa. Trªn thùc tÕ tÝnh ®Õn 2/2000 míi chØ CPH ®­îc 380 doanh nghiÖp. Tèc ®é CPH kh«ng ®¸p øng yªu cÇu s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµ do nhiÒu nguyªn nh©n: 2.2. Nguyªn nh©n. Mét lµ: c¬ chÕ chÝnh s¸ch cæ phÇn ho¸ chËm ®­îc ban hµnh ®ång bé, thiÕu cô thÓ, quy tr×nh x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp qu¸ phøc t¹p, cßn nhiÒu mÆt ch­a ®­îc phï hîp. Trong thêi gian dµi chËm quy ®Þnh ph¹m vi doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®­îc phÐp CPH, ch­a ®Ò ra môc tiªu hoµn thµnh CPH hµng n¨m ®Ó phÊn ®Êu thùc hiÖn. Hai lµ: tr­íc yªu cÇu míi, c¸c doanh nghiÖp ®Òu bì ngì, lóng tóng nh­ng phÇn lín c¸n bé trong ban chØ ®¹o c«ng t¸c nµy ®Òu kiªm nhiÖm nªn cã Ýt ®iÒu kiÖn ®Ó thêng xuyªn ®«n ®èc h­íng dÉn, th¸o gì kÞp thêi nh÷ng v­íng m¾c cho doanh nghiÖp. Ba lµ: sè Bé vµ ®Þa ph­¬ng, Tæng c«ng ty Nhµ n­íc ch­a nhËn thøc ®Çy ®ñ ý nghÜa chñ tr­¬ng CPH mét bé phËn doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµ nh»m huy ®éng vèn toµn x· héi ®Ó t¹o thªm viÖc lµm, ph¸t triÓn s¶n xuÊt n©ng cao søc c¹nh tranh, ®æi míi c¬ cÊu doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp cã cæ phÇn vµ nh÷ng ng­êi gãp vèn ®­îc lµm chñ thùc sù, thay ®æi ph­¬ng thøc qu¶n lý t¹o ®éng lùc thóc ®Èy doanh nghiÖp kinh doanh cã hiÓu qña, t¨ng tµi s¶n cña nhµ n­íc, n©ng cao thu nhËp cña ng­êi lao ®éng vµ gãp phÇn t¨ng tr­ëng toµn nÒn kinh tÕ quèc d©n. Do ®ã thiÕu chñ ®éng 19 SV: CÊn §øc V­¬ng - LuËt Kinh doanh - K43
nguon tai.lieu . vn
Thạc sĩ - Tiến sĩ - Cao học Công nghệ thông tin Kinh tế - Thương mại Tài chính - Ngân hàng Kiến trúc - Xây dựng Điện-Điện tử-Viễn thông Cơ khí - Chế tạo máy Công nghệ - Môi trường Báo cáo khoa học Quản trị kinh doanh Khoa học xã hội Khoa học tự nhiên Nông - Lâm - Ngư Y khoa - Dược