Xem mẫu
- 49
Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
vào cổ phiếu của các nhà đầu tư (mặc dù là họ có thể chỉ mua theo tin đồn rồi bán đi khi
biết rõ thông tin, nên bạn cần cẩn thận nếu bạn là nhà đầu tư ngắn hạn).
Để theo dõi những thông tin cơ bản của công ty bạn đầu tư, bạn nên truy cập vào những
trang chủ đã nêu ở phần trước, đọc các báo cáo của công ty niêm yết và theo dõi các
chương trình về tài chính trên phương tiện truyền thông như CNBC, CNNFN &
Bloomberg.
Bước 3: Chọn một chiến thuật đầu tư
Khi giao dịch hợp đồng lựa chọn trên mạng Internet, bạn có thể lựa chọn trên hơn 20 cách
khác nhau dựa trên các cổ phiếu. Một số cách sẽ có lời khi giá cổ phiếu đi lên, loại khác lại
kiếm lời khi giá cổ phiếu đi xuống và có những loại chỉ có lời khi giá cổ phiếu nằm trong
một giới hạn nào đó. Với hợp đồng lựa chọn, bạn có thể giao dịch mà giao dịch này chỉ có
lãi cao nhất tại mức giá thấp hơn giá thị trường hiện tại của loại cổ phiếu đó.
Trường hợp bạn là một nhà đầu tư hợp đồng lựa chọn thì một trang chủ về định giá, biến
động của hợp đồng lựa chọn và những phương pháp cần thiết cho một nhà đầu tư mà bạn
không thể bỏ qua được là www.optionetics.com. Trang này cung cấp cho bạn các phân tích
thị trường trong ngày cũng như phân tích toàn bộ thị trường vào cuối ngày, cập nhật các
bài báo mỗi ngày về giao dịch, đầu tư cổ phiếu và hợp đồng lựa chọn. Trang web này còn
có những dữ liệu thị trường được cập nhật liên tục và danh sách liệt kê những người thành
công, thất bại trong đầu tư chứng khoán trên mạng cũng như giá cao nhất, thấp nhất trong
ngày.
Bước 4: Theo dõi tài khoản giao dịch
Theo dõi tình hình tài khoản giao dịch mỗi ngày chứ không phải là mỗi phút. Nhiều trang
web và công ty môi giới chứng khoán trên mạng Internet cho phép người đầu tư theo dõi
tình hình giao dịch của mình. Thậm chí một số công ty còn gửi e-mai hàng đêm thông báo
cho nhà đầu tư kết quả giao dịch chứng khoán trong ngày.
Cần phải nhớ rằng cẩm nang này chỉ thực sự có hiệu quả khi bạn lắm rõ các cổ phiếu mình
đầu tư cũng như chiến thuật đầu tư định sử dụng. Muốn thành công các nhà đầu tư phải
Theo website http://www.stockmarket.vnn.vn
- 50
Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
liên tục thực hành đầu tư thử một số loại cổ phiếu để rèn luyện các kỹ năng đầu tư và sự tự
tin trước khi thực sự đầu tư vào TTCK qua mạng Internet.
1.3.5 Để thành công trong đầu tư qua mạng
Một trong những ứng dụng hấp dẫn nhất trong hàng ngàn ứng dụng của Internet là nhà đầu
tư cá nhân có thể đầu tư trên mạng. Tất cả đều hoàn toàn miễn phí từ những thông tin đầu
tư của các công ty, các nhân viên tư vấn, các chính sách đầu tư cho đến những bản tin thị
trường và những lời khuyên của các chuyên gia về chứng khoán và thị trường chứng khoán
(TTCK).
Bước đầu tiên để trở thành nhà đầu tư trên mạng là bạn phải mở một tài khoản giao dịch
với công ty chứng khoán. Một trong những trang web tốt nhất để lựa chọn nhà môi giới
cho bạn có địa chỉ www.sonic.net/donaldj , địa chỉ này cung cấp danh sách, bản giới thiệu
tóm tắt các công ty môi giới và quan trọng là chúng hoàn toàn miễn phí. Trang này liệt kê
và đánh giá xếp hạng những nhà môi giới theo các tiêu chí, đặc điểm, chi phí, lĩnh vực hoạt
động kinh doanh chứng khoán và nhiều yếu tố khác nữa.
Bước tiếp theo, bạn phải xác định một số trang web có thể cung cấp cho bạn những thông
tin phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật của toàn bộ thị trường và những công ty mà bạn
muốn đầu tư vào. Một số trong những trang chủ đầy đủ thông tin về tài chính nhất và dễ
vào nhất là http://finance.yahoo.com , www.moneycentral.com , www.cnbc.com ,
www.cnnfn.com dành cho thông tin phân tích cơ bản, và www.stockcharts.com ,
www.investtech.com dành cho những thông tin về phân tích kỹ thuật.
Đối với thông tin phân tích kỹ thuật, một trong những trang chủ được biết đến nhiều nhất
trang http://finance.yahoo.com . Có nhiều trang web khác cũng cung cấp các bản phân tích
hoạt động thị trường trong ngày và cuối ngày miễn phí. Các bạn có thể vào trang
www.completetrader.com để tham khảo phân tích chỉ số công nghiệp Dow Jones miễn phí
vào cuối mỗi ngày.
Sau khi tham khảo những trang web nói trên, bạn đã có được tài khoản đầu tư chứng khoán
trên mạng cũng như một số nguồn thông tin về phân tích cơ bản, phân tích kỹ thuật của
toàn bộ thị trường và của những loại chứng khoán mình muốn. Tiếp theo, bạn cần tìm hiểu
Theo website http://www.stockmarket.vnn.vn
- 51
Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
việc giao dịch chứng khoán và bước đầu tiên trong "Bốn bước để trở thành nhà đầu tư
thành công trên mạng Internet".
1. Theo dõi đồ thị
Bước đầu tiên trong việc tìm hiểu giao dịch chứng khoán là theo dõi những dạng đồ thị để
biết được những dấu hiệu của hoạt động giao dịch chứng khoán. Một phương pháp đã được
kiểm chứng trong việc xác định những loại chứng khoán để đầu tư là hãy chú ý đến những
chứng khoán có giá vừa mới "kịch trần" trong vòng 52 tuần qua và hiện giá chỉ mới có xu
hướng đi xuống tý chút. Điển hình là do có xu hướng bán chứng khoán ra nhiều nên loại
chứng khoán đó sẽ có lúc tạm ngừng và kết quả là giá chứng khoán sẽ giảm trong vòng vài
ngày, vài tuần hoặc là lâu hơn nữa.
Phải chú ý đảm bảo là giá không giảm quá mức giá trung bình động của 50 ngày hoặc 200
ngày, lý do là những chỉ tiêu đó được nhiều nhà đầu tư cá nhân và các nhà đầu tư có tổ
chức xem như là những mức hỗ trợ chủ yếu để ra quyết định đầu tư hay là rút ra khỏi thị
trường. Nếu như giá của một cổ phiếu vượt quá mức giá trung bình động hỗ trợ chính thì
thường là nhiều người sẽ đổ xô vào đầu tư loại cổ phiếu đó và giá sẽ tiếp tục tăng cao nữa.
Tuy nhiên, nếu đến lúc những mức hỗ trợ chính đó không còn đúng nữa thì những nhà đầu
tư lại tìm kiếm các cơ hội đầu tư khác. Những nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu đó sẽ ngay lập
tức thi nhau bán ra loại cổ phiếu này và giá của nó sẽ cứ thế mà "rớt" một cách khủng
khiếp. Cách tốt nhất để nghiên cứu mẫu đồ thị này là truy cập vào trang web, chẳng hạn
như là trang www.bigcharts.com và chọn xem giá trung bình động trong 50 ngày và 200
ngày.
2. Tìm kiếm thông tin
Bước tiếp theo trong việc tìm kiếm các giao dịch trên mạng là tìm hiểu thông tin của những
công ty mà bạn cho là tốt và có triển vọng thông qua phân tích đồ thị đã chọn để đầu tư
như trên. Những thông tin cơ bản của công ty như thế nào? Công ty sắp tới có lợi nhuận
không hay là sắp tách cổ phiếu?... Đây là các sự kiện lớn, quan trọng ảnh hưởng đến quyết
định đầu tư vào cổ phiếu của các nhà đầu tư (mặc dù là họ có thể chỉ mua theo tin đồn rồi
bán đi khi biết rõ thông tin, nên bạn cần cẩn thận nếu bạn là nhà đầu tư ngắn hạn).
Theo website http://www.stockmarket.vnn.vn
- 52
Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
Để theo dõi những thông tin cơ bản của công ty bạn đầu tư, bạn nên truy cập vào những
trang chủ đã nêu ở phần trước, đọc các báo cáo của công ty niêm yết và theo dõi các
chương trình về tài chính trên phương tiện truyền thông như CNBC, CNNFN &
Bloomberg. Bạn có thể sẽ biết được những thông tin tốt về công ty mình đầu tư, định
hướng kinh doanh của nó trong nhưng quý, những năm tiếp theo, các sản phẩm kinh doanh
của công ty và những mối quan hệ kinh doanh tiềm năng có thể tạo cho công ty một vị thế
cạnh tranh tốt hơn trên thị trường.
3. Chọn cho mình một chiến thuật đầu tư
Một khi bạn đã xác định được loại cổ phiếu nào nên đầu tư, phân tích công ty theo hai
phương pháp phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật rồi thì đây là lúc bạn phải chọn cho
mình một chiến thuật đầu tư. Nếu như bạn chỉ giao dịch cổ phiếu thì bạn chỉ có một chiến
thuật đầu tư là mua vào cổ phiếu, nhiều biến thiên khác có thể mang lại cho bạn nhiều lợi
nhuận hơn.
Khi giao dịch hợp đồng lựa chọn trên mạng Internet, bạn có thể lựa chọn trên hơn 20 cách
khác nhau dựa trên các cổ phiếu. Một số cách sẽ có lời khi giá cổ phiếu đi lên, loại khác lại
kiếm lời khi giá cổ phiếu đi xuống và có những loại chỉ có lời khi giá cổ phiếu nằm trong
một giới hạn nào đó. Với hợp đồng lựa chọn, bạn có thể giao dịch mà giao dịch này chỉ có
lãi cao nhất tại mức giá thấp hơn giá thị trường hiện tại của loại cổ phiếu đó.
Trường hợp bạn là một nhà đầu tư hợp đồng lựa chọn thì một trang chủ về định giá, biến
động của hợp đồng lựa chọn và những phương pháp cần thiết cho một nhà đầu tư mà bạn
không thể bỏ qua được là www.optionetics.com. Trang này cung cấp cho bạn các phân tích
thị trường trong ngày cũng như phân tích toàn bộ thị trường vào cuối ngày, cập nhật các
bài báo mỗi ngày về giao dịch, đầu tư cổ phiếu và hợp đồng lựa chọn. Trang web này còn
có những dữ liệu thị trường được cập nhật liên tục và danh sách liệt kê những người thành
công, thất bại trong đầu tư chứng khoán trên mạng cũng như giá cao nhất, thấp nhất trong
ngày.
Theo website http://www.stockmarket.vnn.vn
- 53
Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
4. Theo dõi tình hình tài khoản giao dịch
Theo dõi tình hình tài khoản giao dịch mỗi ngày chứ không phải là mỗi phút. Nhiều trang
web và công ty môi giới chứng khoán trên mạng Internet cho phép người đầu tư theo dõi
tình hình giao dịch của mình. Thậm chí một số công ty còn gửi e-mail hàng đêm thông báo
cho nhà đầu tư kết quả giao dịch chứng khoán trong ngày.
Mặc dù cẩm nang "Bốn bước để trở thành nhà đầu tư thành công trên mạng Internet" được
hàng ngàn nhà đầu tư áp dụng một cách có hiệu quả kể từ khi đầu tư trên mạng bùng nổ,
nhưng cần phải nhớ cẩm nang này chỉ thực sự có hiệu quả khi bạn nắm rõ các cổ phiếu
mình đầu tư cũng như chiến thuật đầu tư định sử dụng. Cần phải khuyến cáo rằng, các nhà
đầu tư phải liên tục thực hành đầu tư thử một số loại cổ phiếu trước để rèn luyện các kỹ
năng đầu tư và sự tự tin trước khi thực sự đầu tư vào TTCK qua mạng Internet.
1.3.6 Học cách đầu tư tốt nhất Sử dụng tiền vào nơi sinh lời cao
Những người đến các sàn giao dịch của các CTCK đều có chung những đặc điểm nổi bật là
có một lượng tiền và muốn sử dụng vào hoạt động đầu tư, có ý thức chấp nhận rủi ro để
được hưởng mức lợi nhuận cao, mong muốn tiếp cận với công nghệ đầu tư mới có tính
năng động.
Với những đặc điểm này, câu hỏi thường trực của các khách hàng đối với các CTCK trong
bước đầu vận hành của TTCK là làm thế nào để học được cách đầu tư tốt nhất. để trả lời
cho câu hỏi lớn này, các nhà đầu tư cần nắm được một số vấn đề cơ bản sau.
Phân biệt các phương thức đầu tư
Tại sao chúng ta không tự mình sử dụng tiền cho vay trực tiếp đối với những người xung
quanh mà lại gửi tiền vào ngân hàng hoặc mua chứng khoán ... Vấn đề là ở chỗ người đầu
tư muốn có được phương thức đầu tư thuận tiện hơn, cho mức sinh lời cao hơn nhưng lại
có mức rủi ro kỳ vọng thấp hơn.
Để tiếp cận với cái mới, bạn phải có sự đầu tư nghiên cứu, tìm hiểu, học hỏi.
Theo website http://www.stockmarket.vnn.vn
- 54
Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
Đối với đầu tư chứng khoán, trung tâm của nó là kỹ thuật định giá-xác định đúng mức sinh
lời trong tương lai của chứng khoán và mức rủi ro tương ứng của nó. Trong kỹ thuật định
giá, vấn đề là ở chỗ chúng ta quan tâm tới dòng tiền thu được trong tương lai từ tài sản đầu
tư và rủi ro của dòng tiền này-bạn phải thật sự lưu ý về điểm này, giá trị hiện nay của
chứng khoán dù lớn nhưng sẽ chẳng có ý nghĩa gì nếu nó không đem lại cho ta một đồng
trong tương lai.
Đối với trái phiếu thì dòng tiền thu được khá rõ ràng và rủi ro của dòng tiền cũng có thể
nhìn thấy ở một mức độ nào đó. Tuy nhiên đối với cổ phiếu thì điều này là không hề dễ
dàng. Bạn có thể dự báo một cách đúng đắn về dòng thu nhập đối với cổ phiếu của mình
trong cả một thời gian dài từ 10 đến 20 năm hay không? Do vậy, việc đầu tiên khi bạn
tham gia đầu tư chứng khoán, bạn cần tìm hiểu kỹ thuật định giá đối với từng loại chứng
khoán bạn dự định đầu tư trong tương lai.
Thu thập đầy đủ thông tin
Trước tiên, ngành hoạt động của công ty mà bạn định mua chứng khoán có phải là ngành
có triển vọng phát triển. Nếu công ty đó không có cơ hội phát triển nữa thì dù giá cổ phiếu
là 1 đồng bạn cũng không mua. Nếu ngành đó có cơ hội phát triển thì bạn phải xem công ty
có chứng khoán định đầu tư đó có cơ hội phát triển trong ngành hay không? để đánh giá
điều này, cần thực hiện một phép so sánh đơn giản giữa công ty đó với các công ty khác
trong ngành. Việc so sánh có thể thực hiện ở các góc độ:
Chiến lược phát triển và hoạt động của công ty trên thị trường. Chiến lược phát triển của
công ty được xác định là bành trướng về mặt thị trường hay tập trung vào một số thị trường
nhỏ, chấp nhận đầu tư để giảm chi phí trên sản phẩm hay chỉ thúc đẩy tiêu thụ loại sản
phẩm hiện thời ... Các kế hoạch về hoạt động và đầu tư trong thời gian tới của công ty.
Mức độ hiệu quả về hoạt động của công ty: tỷ lệ lợi nhuận/vốn cổ đông; tỉ lệ lợi
nhuận/tổng tài sản; tỉ lệ lợi nhuận/doanh số...
Khả năng vận hành ổn định và phát triển: năng lực điều hành và trình độ chuyên môn của
ban điều hành; cơ cấu tổ chức quản lý; hệ thống các định mức kỹ thuật tiêu chuẩn về hoạt
động của công ty...
Theo website http://www.stockmarket.vnn.vn
- 55
Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
Sức mạnh thị trường và sức mạnh công nghệ: thị phần sản phẩm của công ty so với các
công ty khác cũng như trình độ công nghệ và tính cạnh tranh của sản phẩm công ty về mặt
công nghệ so với các sản phẩm khác hiện có trên thị trường.
Chính sách cổ tức và các chính sách khác đối với cổ đông của công ty: mức chi trả cổ tức,
cách thức chi trả từng thời kỳ; công ty có định huy động thêm vốn hoặc vay thêm nợ trong
tương lai hay không? Trong trường hợp có các sự kiện trên thì chính sách đối với cổ đông
hiện tại như thế nào? điều này ảnh hưởng tới thu nhập và địa vị đầu tư của bạn trong tương
lai...
Nếu qua các so sánh cho thấy công ty bạn định đầu tư có những ưu thế vượt trội so với các
công ty trong ngành thì cơ hội đầu tư của bạn đang nằm trong tầm tay.
Đầu tư qua loại hình nào?
Bạn cần tìm được CTCK cung cấp dịch vụ đầu tư tốt nhất cho bạn. để đánh giá góc độ này,
CTCK bạn chọn là công ty tạo cho bạn các cơ hội:
Có chất lượng dịch vụ tốt nhất, trung thực: dịch vụ CTCK cung cấp phải thuận tiện, nhanh,
chính xác, có chi phí hợp lý và có tính minh bạch về thông tin. CTCK thực hiện tốt dịch vụ
cho bạn là công ty luôn cho bạn thấy khi tham gia dịch vụ của công ty thì bạn cảm thấy
được phục vụ ở mức cao nhất có thể mà các công ty khác không thể cung cấp được cho
bạn.
Các loại hình đầu tư được lựa chọn một cách linh hoạt: CTCK cần cung cấp cho bạn nhiều
cách thức để bạn đầu tư khác nhau phù hợp với phương thức đầu tư và chi tiêu của bạn
trong tương lai. Bạn có thể tham gia các danh mục đầu tư với các chiến lược đầu tư khác
nhau hoặc chuyển đổi các loại hình đầu tư trong quá trình đầu tư của mình sao cho mức
sinh lời tối đa với các mức rủi ro bạn chấp nhận. Nếu bạn chọn CTCK không tốt thì có thể
toàn bộ tiền lời của bạn chỉ dùng để chi trả tiền phí dịch vụ cho công ty mà thôi. Vì vậy,
bạn nên thận trọng và tìm hiểu kỹ dịch vụ của CTCK.
Theo website http://www.stockmarket.vnn.vn
- 56
Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
1.3.7 Xây dựng kế hoạch đầu tư chứng khoán
Tuy nhiên, lĩnh vực đầu tư đầy hấp dẫn này dường như không có chỗ cho những quyết định
theo cảm tính. Muốn thành công bạn phải có kỹ năng phán đoán, xem xét và phân tích vấn
đề. Điều quan trọng hơn cả là phải hoạch định được một kế hoạch đầu tư thích hợp.
Không ít người xem việc đầu tư chứng khoán như tham gia vào một cuộc chơi ngẫu hứng
với hy vọng việc mua chứng khoán sẽ kiếm được nhiều tiền nhanh chóng. Tuy nhiên, lĩnh
vực đầu tư đầy hấp dẫn này dường như không có chỗ cho những quyết định theo cảm tính.
Muốn thành công bạn phải có kỹ năng phán đoán, xem xét và phân tích vấn đề. Điều quan
trọng hơn cả là phải hoạch định được một kế hoạch đầu tư thích hợp.
Theo kinh nghiệm của các nhà phân tích đầu tư, trong quá trình hoạch định kế hoạch đầu
tư, nhà đầu tư phải xem xét các vấn đề sau:
1. Nên đầu tư bao nhiêu tiền vào chứng khoán? Câu trả lời tùy thuộc vào khả năng tài
chính của bạn. Trước hết, bạn phải xác định được khoản tiền có thể sử dụng cho việc đầu
tư chứng khoán (sau khi đã trừ các khoản nợ và nhu cầu về tiền trong tương lai). Sau đó,
bạn cần xác định tỷ lệ giữa khoản tiền đầu tư dài hạn và đầu tư ngắn hạn. Thông thường,
các nhà tư vấn đầu tư thường hỏi bạn các thông tin về các khoản thu nhập (bao gồm thu
nhập từ lương, thưởng, các khoản gửi tiết kiệm, đầu tư) và chi tiêu của bạn (bao gồm các
khoản chi tiêu cho ăn ở, y tế, giáo dục, giải trí...) để xác định khả năng bạn có thể tham gia
đầu tư. Có được các thông số trên cùng với mục tiêu đầu tư của bạn, nhà môi giới sẽ đưa ra
các ý kiến tư vấn thích hợp. Đối với các tổ chức đầu tư, khả năng tài chính cũng cần được
xác định rõ nhằm xác định họ có thể đầu tư bao nhiêu tiền vào chứng khoán.
2. Xác định mục đích đầu tư và mức độ rủi ro có thể chấp nhận. Cũng như các lĩnh vực đầu
tư khác, trong đầu tư chứng khoán tồn tại mối quan hệ tỷ lệ thuận giữa mức thu nhập với
mức rủi ro. Thu nhập càng cao thì mức độ rủi ro tiềm ẩn càng lớn. Khi đầu tư vào cổ phiếu,
các nhà đầu tư thường kỳ vọng vào hai loại thu nhập, đó là thu nhập từ cổ tức và từ mức
tăng thị giá cổ phiếu. Thu nhập từ cổ tức thường không được đảm bảo vì còn tùy thuộc vào
tình hình kinh doanh của công ty và quyết định của Hội đồng quản trị. Thu nhập từ mức
tăng thị giá cổ phiếu là biểu hiện của mối quan hệ trực tiếp giữa triển vọng kinh doanh của
công ty với nhu cầu mua cổ phiếu trên thị trường. Một khi công ty có những biểu hiện cho
Theo website http://www.stockmarket.vnn.vn
- 57
Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
thấy triển vọng sẽ phát triển tốt thì các nhà đầu tư sẽ mua cổ phiếu với hy vọng giá cổ
phiếu sẽ tăng trong tương lai.
Đầu tư vào cổ phiếu chứa đựng nhiều loại rủi ro (bao gồm rủi ro về lãi suất, rủi ro về tính
thanh khoản, rủi ro kinh doanh, rủi ro lạm phát...) trong khi thu nhập chỉ có hai hình thức
như đã nói ở trên. Do vậy nhà đầu tư cần phải xác định mục đích đầu tư một cách rõ ràng.
Đây là một yếu tố quan trọng và là cơ sở để đánh giá kết quả đầu tư.
Ngoài ra, mục đích đầu tư còn phản ánh lối sống và tham vọng của nhà đầu tư. Các nhà
đầu tư theo đuổi mục tiêu thu nhập từ cổ tức thường đầu tư vào cổ phiếu của các công ty
kinh doanh dịch vụ công cộng như điện, điện thoại... hoặc các cổ phiếu thượng hạng. Một
số khác lại thích các cổ phiếu mà thị giá có xu hướng tăng về lâu dài để tạo thu nhập ở tuổi
già. Cũng có những nhà đầu tư chọn cổ phiếu với mục tiêu có tính chất đầu cơ thông qua
việc mua bán các cổ phiếu mà giá cả biến động mạnh trong thời gian ngắn. Đây là loại đầu
tư có mức độ rủi ro cao nhất. Tuy vậy, đối với những người mới bắt đầu bước vào thị
trường chứng khoán (TTCK) thì nên đầu tư hơn là đầu cơ.
3. Liệu đầu tư chứng khoán có phải là cách thức đầu tư thích hợp? Khi ở vị trí nhà đầu tư
chứng khoán, bạn có tự hỏi liệu quyết định đầu tư vào lĩnh vực chứng khoán có thích hợp
không? Để trả lời câu hỏi này một cách thỏa đáng, bạn phải hiểu rõ các đặc trưng cơ bản
của cổ phiếu, trái phiếu, các loại hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai... và các công
cụ đầu tư khác. Mỗi loại công cụ đầu tư đáp ứng một mục tiêu khác nhau.
Xác định một danh mục đầu tư hỗn hợp gồm cả cổ phiếu, trái phiếu... cũng là một cách để
hạn chế rủi ro mà vẫn có cơ hội đạt được mục tiêu lợi nhuận. Để xác định được một danh
mục đầu tư hợp lý, bạn có thể sử dụng phương pháp phân bổ vốn theo các công cụ đầu tư.
Phương pháp này có thể thực hiện theo trình tự sau:
- Bước 1. Xác định nhóm các công cụ đầu tư. Thông thường có 3 loại công cụ chính là: cổ
phiếu, trái phiếu và các khoản đầu tư ngắn hạn dễ chuyển thành tiền mặt.
- Bước 2. Xác định tỷ lệ đầu tư cho mỗi nhóm công cụ. Tỷ lệ đầu tư được xác định dựa vào
mục tiêu đầu tư và các điều kiện kinh tế như tỷ lệ lãi suất, lạm phát...
Theo website http://www.stockmarket.vnn.vn
- 58
Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
- Bước 3. Xác định các loại chứng khoán cụ thể cho mỗi công cụ đầu tư, đồng thời xác
định tỷ lệ cho từng loại chứng khoán đã lựa chọn.
4. Làm thế nào lựa chọn được loại cổ phiếu thích hợp? Để có loại cổ phiếu thích hợp, nhà
đầu tư cần nghiên cứu tất cả các thông tin liên quan đến công ty mà họ muốn đầu tư. Các
thông tin này bao gồm lịch sử và đặc điểm của công ty, tình hình tài chính, các chi tiết của
đợt phát hành và tổ chức bảo lãnh phát hành. Nhà đầu tư có thể tìm các thông tin này trong
Bản cáo bạch, thông cáo phát hành, trong Báo cáo tài chính của công ty hoặc từ các công
ty dịch vụ tư vấn đầu tư. Các quyết định đầu tư chỉ nên đưa ra khi bạn đã có đủ cơ sở thông
tin về khoản đầu tư của mình.
5. Lựa chọn thời điểm tốt nhất để mua bán cổ phiếu. Lựa chọn thời điểm mua bán là một
vấn đề rất quan trọng mà tất cả các nhà đầu tư đều quan tâm, đặc biệt là các nhà đầu tư
ngắn hạn. Làm thế nào để mua được cổ phiếu ở lúc giá thấp trước khi giá tăng và bán ra
trước khi giá hạ? Để trả lời câu hỏi này một cách có cơ sở, nhà đầu tư phải nắm bắt được
phương pháp phân tích kỹ thuật và phân tích cơ bản trong đầu tư chứng khoán. Có hai loại
thời điểm, thời điểm chung của thị trường và thời điểm của từng loại cổ phiếu cụ thể. Các
yếu tố như chu kỳ kinh tế, lãi suất lạm phát... có thể được sử dụng để xác định thời điểm
chung của thị trường. Đối với cổ phiếu của công ty, khi phân tích dự đoán xu hướng biến
động giá, ngoài những yếu tố mang tính vĩ mô như đã kể trên cần đưa vào mô hình phân
tích các yếu tố nội tại trong doanh nghiệp như đặc thù kinh doanh, chiến lược phát triển
riêng của công ty...
6. Làm thế nào để mua được cổ phiếu đúng giá? Các nhà phân tích đầu tư khuyên bạn nên
sử dụng phương pháp phân tích cơ bản để định giá mua hợp lý. Thông thường việc phân
tích căn cứ vào các tỷ số sau:
- Giá trị sổ sách của cổ phiếu: Nếu thị giá cổ phiếu đang thấp hơn giá trị sổ sách thì điều đó
cho thấy cổ phiếu đang được bán với giá rẻ. Tuy nhiên các cổ phiếu có thị giá cao hơn giá
trị sổ sách cũng chưa hẳn là có giá đắt, có thể do thị trường đánh giá cao tiềm năng phát
triển của công ty trong tương lai.
- Tỷ số nợ trên vốn cổ phần: Cho thấy mức độ nợ trên giá trị ròng của công ty, nếu công ty
có tỷ số này cao sẽ phải đương đầu với áp lực trả lãi cao trong tương lai. Có thể so sánh tỷ
Theo website http://www.stockmarket.vnn.vn
- 59
Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
số này với tỷ số nợ bình quân của các công ty trong cùng ngành đồng thời phân tích thêm
các tỷ số về khả năng thanh toán để có đánh giá xác thực hơn về mức độ nợ của công ty.
- Tỷ số P/E ( Thị giá (P) so với thu nhập (E) của mỗi cổ phần): So sánh tỷ số P/E với mức
tăng trưởng dự đoán trong các năm tới của công ty cũng là một cách để các nhà đần tư biết
được họ đang mua cổ phiếu với giá cao hay thấp. Nếu tỷ số P/E cao hơn thì cổ phiếu đang
được bán với giá cao và ngược lại. Những nhà đầu tư thích kiếm lời từ sự tăng giá cổ phiếu
thường quan tâm đến các cổ phiếu có tỷ số này thấp hơn mức trung bình của thị trường.
-Tỷ số thu nhập cho mỗi cổ phần: Tỷ số này là thước đo hiệu quả kinh doanh và khả năng
mang lại thu nhập cho cổ phiếu thường trong tương lai, nó cho thấy mức thu nhập mà cổ
phiếu thường có thể đem lại.
7. Lựa chọn công ty môi giới chứng khoán Lựa chọn được công ty môi giới chứng khoán
thích hợp là một yếu tố rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định đầu tư của bạn.
Nói cách khác, nó sẽ ảnh hưởng đến sự bảo toàn vốn và khả năng sinh lời của đồng vốn.
Có 2 loại công ty môi giới mà nhà đầu tư có thể giao dịch, đó là: - Công ty môi giới dịch
vụ toàn phần: Đây là loại công ty cung cấp đủ các dịch vụ từ việc mua bán chứng khoán,
lưu ký chứng khoán, quản lý danh mục đầu tư, thu hộ cổ tức cho khách hàng đến việc cung
cấp thông tin, đưa ra ý kiến tư vấn. - Công ty môi giới dịch vụ từng phần: Loại công ty này
thường chỉ giúp khách hàng thực hiện việc mua bán chứng khoán mà không có các dịch vụ
cung cấp thông tin hoặc tư vấn đầu tư.
Để chọn được công ty môi giới thích hợp, bạn nên chủ động tìm hiểu thông qua bạn bè,
người thân hoặc các phương tiện thông tin để biết được công ty nào có đội ngũ chuyên
viên môi giới tốt, có uy tín, có mức phí hợp lý.
8. Lựa chọn chiến lược đầu tư Chiến lược đầu tư phụ thuộc rất nhiều vào mục tiêu đầu tư
và thiên hướng chấp nhận rủi ro của bạn. Xếp theo tính chất đầu cơ từ thấp đến cao có thể
thống kê các chiến lược đầu tư như:
- Chiến lược mua giữ để hưởng cổ tức và sự tăng giá cổ phiếu: Đây là chiến lược đầu tư
lâu dài có thể đem lại lợi nhuận mà không đòi hỏi nhà đầu tư phải quan tâm theo dõi các
tin tức tài chính hàng ngày. Chiến lược này xuất phát từ những kết luận cho rằng trong quá
Theo website http://www.stockmarket.vnn.vn
- 60
Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
khứ giá chứng khoán luôn tăng một cách đều đặn. Dù có thể giảm được các rủi ro phát sinh
do việc lựa chọn thời điểm, nhưng việc lựa chọn loại cổ phiếu cho chiến lược này không
phải dễ.
Theo kinh nghiệm của các nhà phân tích đầu tư, chọn cổ phiếu thượng hạng của các công
ty có sức mạnh tài chính, các công ty hàng đầu trong các ngành công nghiệp có triển vọng
tăng trưởng là thích hợp cho chiến lược này. Thường các cổ phiếu này có khả năng tăng thị
giá và có cổ tức cao trong tương lai. Đây là chiến lược khá đơn giản, thích hợp cho các nhà
đầu tư mới bắt đầu tham gia TTCK.
- Chiến lược chi phí thấp hơn giá trung bình: Chiến lược này khuyên nhà đầu tư nên sử
dụng một khoản tiền cố định để mua cổ phiếu vào những thời điểm xác định theo tháng,
quý hay nửa năm. Như vậy, khi giá cổ phiếu hạ nhà đầu tư sẽ mua được một số lượng cổ
phiếu nhiều hơn là khi giá tăng. ý tưởng của chiến lược đầu tư này là trong một khoảng
thời gian dài, chi phí trung bình để mua một cổ phiếu luôn thấp hơn giá trung bình của mỗi
cổ phiếu trên thị trường. Tuy nhiên, nếu ở vào giai đoạn giá hạ liên tục nhà đầu tư có thể sẽ
bị lỗ.
- Chiến lược tổng giá trị đầu tư cố định: Theo như chiến lược này, nhà đầu tư luôn duy trì
một khoản tiền đầu tư cố định vào một hỗn hợp cổ phiếu cả trong trường hợp giá tăng lẫn
giảm. Chiến lược này cho phép nhà đầu tư bán bớt cổ phiếu ở thời điểm giá tăng để thu lợi
nhuận, ngược lại khi giá hạ nhà đầu tư phải mua thêm cổ phiếu để đưa tổng giá trị đầu tư
trở lại mức ban đầu. Việc xác định tổng giá trị đầu tư là bao nhiêu tùy thuộc vào mức độ
rủi ro mà bạn có thể chấp nhận. Nếu bạn thích có thu nhập từ tăng giá cổ phiếu thì mức này
sẽ cao hơn là khi bạn thích có thu nhập từ cổ tức.
- Chiến lược duy trì tỷ lệ bất biến giữa cổ phiếu và trái phiếu: Chiến lược này cũng tương
tự như chiến lược trên, duy chỉ khác ở điểm là nó luôn duy trì một tỷ lệ đầu tư cố định giữa
cổ phiếu và trái phiếu. Ví dụ như tỷ lệ đầu tư vào cổ phiếu là 60%, đầu tư vào trái phiếu và
các chứng khoán có thu nhập cố định khác là 40%. Chiến lược này cho phép nhà đầu tư sử
dụng lợi nhuận từ chứng khoán tăng giá để đầu tư vào các chứng khoán khác. Tuy nhiên,
nó không đảm bảo mang lại lợi nhuận.
Theo website http://www.stockmarket.vnn.vn
- 61
Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
- Chiến lược mua trả chậm: Chiến lược này chỉ dành cho các nhà đầu tư lão luyện, thích
đầu tư ngắn hạn và có tính chất đầu cơ. Nó cho phép nhà đầu tư chỉ phải trả một phần,
thường là 50% tiền mua cổ phiếu. Phần còn lại, công ty môi giới chứng khoán sẽ cho vay.
- Chiến lược bán khống: Điểm đặc trưng của chiến lược này là việc bán chứng khoán
không thuộc sở hữu của người bán. Việc bán khống được thực hiện khi người bán dự đoán
giá của một loại chứng khoán nào đó sẽ giảm trong tương lai, họ vay chứng khoán của các
nhà môi giới hoặc của các công ty chứng khoán để bán và hy vọng sẽ mua được chứng
khoán với giá thấp hơn để trả lại cho người cho vay. Việc mua bán này thường được thực
hiện thông qua tài khoản bảo chứng. Nếu dự đoán của người bán là đúng, họ có thể thu
được lợi nhuận từ khoản chênh lệch giữa giá bán trừ đi giá mua và chi phí lãi vay. Đây là
chiến lược đầu tư có độ rủi ro cao nhất vì vậy pháp luật hiện hành vẫn chưa cho phép nhà
đầu tư dùng chiến lược này trên thị trường.
Xây dựng được một kế hoạch đầu tư thích hợp thật không dễ dàng đối với những nhà đầu
tư mới bước chân vào TTCK. Bạn cần biết rõ bản thân mình và thử phân tích theo các vấn
đề nêu trên trước khi đưa ra quyết định đầu tư. Tuy nhiên, bạn không nên áp dụng một
cách cứng nhắc mà cần có sự điều chỉnh mục tiêu, chiến lược một cách linh động cho phù
hợp với những biến động của thị trường.
1.3.8 Đầu tư vào cổ phiếu: Năm yếu tố cân nhắc trước khi đầu tư
Để phân tích và lựa chọn cổ phiếu, nhà đầu tư thường mất khá nhiều thời gian và công sức
nghiên cứu về các công ty được niêm yết để có được những quyết định đúng đắn chứ
không phải trông đợi vào sự may rủi. Nhà đầu tư cần hiểu rõ về công ty, tiếp đó là phân
tích về thị trường, phân tích về ngành kinh tế, phân tích về công nghệ, phân tích về nguồn
cung cấp, phân tích tài chính và phân tích rủi ro.
1. Phân tích về thị trường.
Nhà đầu tư cần biết chính xác công ty đang hoạt động trong lĩnh vực nào, một công ty có
thể đăng ký hoạt động trên rất nhiều lĩnh vực nhưng thực sự công ty chỉ hoạt động chính
trên một vài lĩnh vực, những lĩnh vực đó sẽ mở rộng hay thu hẹp trong tương lai; công ty
sản xuất sản phẩm gì, sản phẩm đó so sánh với các sản phẩm cùng loại có những điểm
Theo website http://www.stockmarket.vnn.vn
- 62
Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
mạnh, điểm yếu nào; những công ty nào cũng sản xuất những sản phẩm tương tự và liệu họ
có thể chiếm thị phần của công ty hay không; nhóm khách hàng chủ yếu có tiếp tục sử
dụng sản phẩm của công ty trong tương lai hay không...?
2. Phân tích về ngành
Ngành kinh tế mà công ty hoạt động có khả năng tăng trưởng mạnh hay suy yếu trong
tương lai; khi nền kinh tế suy thoái thì ngành kinh tế bị ảnh hưởng bởi mức độ nào; Khi có
quá nhiều doanh nghiệp đầu tư vào ngành thì tỷ suất lợi nhuận có giảm?
3. Phân tích về công nghệ
Công nghệ hiện tại có phải là công nghệ thích hợp không; công nghệ đó có bị lạc hậu và
phải thay thế bởi công nghệ khác trong thời gian tới hay không; công nghệ có gây ô nhiễm
môi trường hay không và chi phí để xử lý ô nhiễm môi trường là bao nhiêu?
4. Phân tích tài chính
Nhà đầu tư thường xem xét rất kỹ bản báo cáo kiểm toán và các bản báo cáo tài chính của
công ty và phần diễn giải của báo cáo kiểm toán.
5. Xem xét kế hoạch kinh doanh
Điểm quan trọng nhất trong bản kế hoạch kinh doanh của một công ty là tính khả thi của
nó, không phải là nhân những kết quả trong quá khứ với một hệ số nào đó. Làm thế nào để
đạt được doanh số như trong bản kế hoạch kinh doanh, những yếu tố về thị trường được
xem xét ở trên làm thay đổi doanh số như thế nào và các chi phí trong tương lai sẽ biến đổi
ra sao?
Sau khi phân tích, bạn sẽ có được một cái nhìn về công ty và những đánh giá riêng của
mình về hoạt động cũng như khả năng sinh lợi của công ty trong tương lai. Tuy nhiên, bạn
cũng cần cập nhật liên tục kết quả hoạt động của công ty và các thông tin liên quan đến
công ty, hay xem xét những yếu tố cả những yếu tố thuận lợi và khó khăn để có thể đánh
giá được công ty đã hoặc sẽ đạt được bao nhiêu phần trăm những mục tiêu trong kế hoạch
Theo website http://www.stockmarket.vnn.vn
- 63
Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
kinh doanh đề ra chứ không phải là đạt được bao nhiêu phần trăm kết quả so với cùng kỳ
năm trước.
Theo website http://www.stockmarket.vnn.vn
- 64
Hướng dẫn đầu tư chứng khoán
CHƯƠNG 2. PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ
2.1 Một số chỉ số đánh giá tiêu chí và cơ hội đầu tư
Chỉ số P/E
Đây là chỉ số phản ánh mối quan hệ giữa thị giá (giá thị trường cổ phiếu hiện hành) cổ
phiếu với lợi nhuận sau thuế trong một năm của công ty.
Lấy ví dụ từ báo cáo tài chính của Ngân hàng A' Châu (ACB). Lợi nhuận sau thuế năm
1999 của ACB là 51.564 triệu đồng, chia cho tổng số cổ phiếu được: 151,025 đồng. Giá
thỏa thuận mua bán cổ phiếu ACB (trên thị trường không chính thức) mới đây là 1,7 triệu
đồng, vậy P/E của ACB bằng 1.700.000 : 151,025 = 11,25 lần.
Chỉ số này được dùng khá phổ biến như một công cụ để nhà đầu tư xem xét mình qua
chứng khoán rẻ hay đắt. P/E càng cao nghĩa là chứng khoán mua càng cao và ngược lại.
Mặt khác, nhà đầu tư có thể mua với P/E giá cao để hy vọng trong tương lai lợi nhuận công
ty cao thì P/E lúc đó lại thấp như ví dụ dưới đây: lợi nhuận năm 1999 của một công ty bánh
kẹo là 12,7 tỷ , P/E là 3,4 ; lợi nhuận 2000 là 14,5 tỉ , P/E là 2,9 .
Nhà đầu tư mua cổ phiếu với P/E là 3,4 lần so với lợi nhuận là 12,7 tỉ của năm 1999. Nếu
năm 2000 lợi nhuận là 14,5 tỉ thì nhà đầu tư mua với P/E chỉ còn 2,9 lần do lợi nhuận của
công ty đã tăng lên và nếu năm 2001 lợi nhuận tăng nữa thì lúc này P/E sẽ giảm nữa, khi
đó nhà đầu tư này muốn bán ra cho nhà đầu tư khác và khi nhìn vào thì thấy tại sao nhà
đầu tư trước mua P/E 3,4 lần thì mình cũng mua 3,4 lần được chứ. Thế là hoàn tất thương
vụ! Nhà đầu tư trước bán được P/E là 3,4 lần (hoặc cao hơn nếu người mua mới chấp
nhận) so lợi nhuận năm 2000 thì có nghĩa là họ bán cao hơn so với giá mà họ mua vào năm
1999 .
Vấn đề là P/E bao nhiêu lần thì hình thành cuộc chơi này, ở đây có hai trường hợp xảy ra:
- Nếu nhà đầu tư chấp nhận P/E cao thì rủi ro có thể cao do mua giá cao so với lợi nhuận
công ty đạt được.
Theo website http://www.stockmarket.vnn.vn
nguon tai.lieu . vn
