Đào tạo và nghiên cứu xã hội học tại Học viện Chính trị Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh: Viện Xã hội học qua 20 năm xây dựng và phát triển - Trịnh Duy Luân

Xã hội học, số 3(111), 2010 3 §µo t¹o vµ nghiªn cøu X· héi häc t¹i Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh Quèc gia Hå ChÝ Minh: ViÖn X· héi häc qua 20 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn TrÞnh Duy Lu©n* TiÕp sau sù ra ®êi cña ViÖn X· héi häc (1983), thuéc ñy ban Khoa häc x· héi ViÖt Nam (nay lµ ViÖn Khoa häc x· héi ViÖt Nam), sù ra ®êi vµ tr­ëng thµnh cña Trung t©m X· héi häc vµ Tin häc (25 - 11 - 1990) - tiÒn th©n cña ViÖn X· héi häc, thuéc Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh Quèc gia Hå ChÝ Minh lµ b­íc tiÕp theo quan träng ®¸nh dÊu sù tr­ëng thµnh cña ngµnh X· héi häc ViÖt Nam. Tr­íc hÕt nã ®¸nh dÊu nh÷ng t­ duy khoa häc míi trong lÜnh vùc Khoa häc x· héi. Bëi lÏ, X· héi häc nh­ mét khoa häc tr­íc ®©y vÉn ®­îc nh×n nhËn mét c¸ch thËn träng víi ®Þnh kiÕn vÒ nã nh­ mét “khoa häc t­ s¶n”. Sau khi ®­îc t¹o lËp vµ ph¸t triÓn trong c¸c thiÕt chÕ nghiªn cøu khoa häc hµn l©m quèc gia vµo ®Çu nh÷ng n¨m 1980, nã ®· tõng b­íc ®­îc ®­a vµo gi¶ng d¹y ë nh÷ng tr­êng ®¹i häc lín nh­ §¹i häc Khoa häc x· héi vµ Nh©n v¨n thuéc §¹i häc Quèc gia Hµ Néi vµ §¹i häc Quèc gia thµnh phè Hå ChÝ Minh. C¸c khoa X· héi häc ë ®©y ®· ®µo t¹o hµng ngµn sinh viªn x· héi häc phôc vô trªn nhiÒu lÜnh vùc ho¹t ®éng cña ®êi sèng, trong qu¶n lý vµ ph¸t triÓn x· héi. T¹i Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh Quèc gia Hå ChÝ Minh, ngay tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1990, Trung t©m X· héi häc vµ Tin häc, tiÒn th©n cña ViÖn X· héi häc hiÖn nay ®· ®­îc thµnh lËp. Vµ ngay tõ buæi ban ®Çu nµy, Trung t©m ®· cã sù phèi hîp rÊt chÆt chÏ víi ViÖn X· héi häc thuéc ñy ban Khoa häc x· héi ViÖt Nam, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc ®µo t¹o c¸n bé. Trung t©m X· héi häc nµy còng lµ C¬ së ®µo t¹o TiÕn sü X· héi häc ®­îc thµnh lËp sím nhÊt trong c¶ n­íc, ngay c¶ khi nã ch­a chÝnh thøc lµ mét ViÖn chuyªn ngµnh. Trong lÜnh vùc ®µo t¹o, víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña mét ®¬n vÞ ®µo t¹o vµ nghiªn cøu X· héi häc nh­ vËy t¹i Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh Quèc gia Hå ChÝ Minh, x· héi häc ®· trùc tiÕp ®Õn ®­îc víi ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o vµ qu¶ n lý c¸c cÊp. §ã lµ cÇu nèi rÊt quan träng ®Ó X· héi häc cã ®­îc vÞ thÕ chÝnh thøc trong hÖ thèng tri thøc khoa häc x· héi, ®­îc truyÒn thô trong m«i tr­êng c¸n bé l·nh ®¹o vµ qu¶n lý tõ trung ­¬ng tíi ®Þa ph­¬ng. C¸c chuyªn ngµnh cña x· héi häc ®· ®­îc gi¶ng d¹y cho c¸c kho¸ ®µo t¹o cö nh©n chÝnh trÞ ®Çu tiªn hay cho c¸c Khoa vµ c¸c ®¬n vÞ kh¸c cã liªn quan, ®· ®­îc ViÖn triÓn khai thùc hiÖn suèt 20 n¨m qua. Bªn c¹nh ®ã, c¸c kho¸ ®µo t¹o sau ®¹i häc víi tr×nh ®é Cao häc vµ TiÕn sü chuyªn ngµnh x· héi häc c òng ®· ®­îc ViÖn thùc hiÖn víi ®éi ngò häc viªn ®«ng ®¶o vµ víi nh÷ng dÊu Ên ®Æc thï riªng * GS.TS. Tæng Biªn tËp T¹p chÝ X· héi häc; Chñ tÞch Héi X· héi häc ViÖt Nam. Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn 4 Đào tạo và nghiên cứu Xã hội học tại Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia….. cã cña mét ViÖn X· héi häc trùc thuéc Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh Quèc gia Hå ChÝ Minh. Mét trong nh÷ng nÐt ®Æc biÖt ®ã lµ: ®èi t­îng ®µo t¹o vµ gi¶ng d¹y cña ViÖn hÇu hÕt lµ c¸c c¸n bé L·nh ®¹o qu¶n lý c¸c cÊp, tõ trung ­¬ng tíi c¸c ®Þa ph­¬ng, tõ c¸n bé §¶ng ®Õn c¸n bé chÝnh quyÒn vµ ®oµn thÓ thuéc hÖ thèng chÝnh trÞ c¸c cÊp cña ®Êt n­íc. §· cã thêi kú ViÖn mang tªn “ViÖn X· héi häc vµ T©m lý L·nh ®¹o Qu¶n lý” - mét c¸i tªn kh¸ dµi, nh­ng l¹i ph¶n ¸nh rÊt ®Çy ®ñ chøc n¨ng nhiÖm vô còng nh­ ®èi t­îng ®µo t¹o vµ nghiªn cøu cña m×nh. Bªn c¹nh ho¹t ®éng gi¶ng d¹y vµ ®µo t¹o, ho¹t ®éng nghiªn cøu cña ViÖn còng ®· gÆt h¸i ®­îc nhiÒu thµnh c«ng víi rÊt nhiÒu ®Ò tµi NCKH cÊp Nhµ n­íc, cÊp Bé vµ c¸c Dù ¸n hîp t¸c nghiªn cøu hoÆc ®­îc tµi trî tõ bªn ngoµi. NhiÒu ®Ò tµi ®· h­íng vµo c¸c vÊn ®Ò x· héi võa mang tÝnh häc thuËt, võa mang tÝnh øng dông, phôc vô c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch nh­ c¸c nghiªn cøu vÒ c¬ cÊu x· héi vµ ph©n tÇng x· héi, vÒ c«ng b»ng x· héi, vÒ d©n chñ c¬ së, d©n sè vµ di c­, lao ®éng viÖc lµm, b×nh ®¼ng giíi,... Ho¹t ®éng phèi hîp, hîp t¸c víi c¸c c¬ quan ngoµi Häc viÖn trong ®µo t¹o vµ nghiªn cøu, ®Æc biÖt víi ViÖn X· héi häc thuéc ViÖn Khoa häc x· héi ViÖt Nam lµ mét ®iÒu rÊt ®¸ng ghi nhËn. T¹p chÝ X· héi häc còng ®· lµ diÔn ®µn quen thuéc cña c¸c c¸n bé nghiªn cøu cña ViÖn, th­êng xuyªn ®¨ng c¸c bµi viÕt nghiªn cøu lý luËn vµ øng dông trong nh÷ng lÜnh vùc nghiªn cøu g¾n liÒn víi nh÷ng vÊn ®Ò vµ nhiÖm vô mµ ViÖn ®­îc Häc viÖn giao. NhiÒu t¸c gi¶ ®· rÊt quen thuéc víi b¹n ®äc cña T¹p chÝ nh­ PGS.TS Chung ¸, GS.TS NguyÔn §×nh TÊn, PGS.TS Lª Ngäc Hïng, PGS.TS NguyÔn ChÝ Dòng, PGS.TS Lª Tiªu La,... C¸c c¸n bé l·nh ®¹o vµ c¸n bé nghiªn cøu cña ViÖn còng ®· rÊt nhiÖt t×nh vµ tÝch cùc h­ëng øng vµ ñng hé viÖc thµnh lËp Héi X· héi häc ViÖt Nam (®­îc thµnh lËp vµo cuèi n¨m 2006). N¨m 2009, ViÖn ®· thµnh lËp ®­îc Chi héi riªng, trùc thuéc Héi X· héi häc ViÖt Nam. Nh©n dÞp ViÖn X· héi häc thuéc Häc viÖn Ch Ýnh trÞ - Hµnh chÝnh Quèc gia Hå ChÝ Minh, trßn 20 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn, T¹p chÝ X· héi häc, ®¹i diÖn cho tiÕng nãi cña c¸c nhµ x· héi häc chuyªn nghiÖp tõ ViÖn X· héi häc vµ cña giíi X· héi häc trong n­íc rÊt vui mõng tr­íc sù tr­ëng thµnh vµ lín m¹nh cña mét trong nh÷ng ViÖn nghiªn cøu X· héi häc hµng ®Çu trong c¶ n­íc. Còng nh©n dÞp nµy, T¹p chÝ X· héi häc dµnh riªng T¹p chÝ sè 3 n¨m 2010 cho sù kiÖn quan träng nãi trªn cña ViÖn X· héi häc - ng­êi anh em cïng tªn víi ViÖn X· héi häc thuéc ViÖn Khoa häc x· héi ViÖt Nam. Trong sè T¹p chÝ sè nµy, trªn phÇn lín sè trang sÏ ®­îc ®¨ng t¶i c¸c bµi viÕt cña c¸n bé l·nh ®¹o, c¸n bé nghiªn cøu l©u n¨m vµ c¸n bé nghiªn cøu trÎ cña ViÖn X· héi häc thuéc Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh Quèc gia Hå ChÝ Minh. §©y còng lµ dÞp rÊt tèt ®Ó ®éc gi¶ cña T¹p chÝ ghi nhËn nh÷ng kÕt qu¶, nh÷ng ®ãng gãp vµ tiÒm n¨ng Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn Trịnh Duy Luân 5 nghiªn cøu to lín cña ViÖn, còng nh­ hiÓu râ h¬n vÒ mét ViÖn nghiªn cøu vµ ®µo t¹o vÒ X· héi häc víi bÒ dµy lÞch sö h¬n 20 n¨m ho¹t ®éng d­íi sù l·nh ®¹o cña mét Trung t©m ®µo t¹o vÒ chÝnh trÞ vµ häc thuËt lín nhÊt vµ quan träng nhÊt n­íc ta - Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh Quèc gia Hå ChÝ Minh. Chóng ta chóc cho ViÖn ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tÝch h¬n n÷a trong nhiÖm vô ®µo t¹o vµ nghiªn cøu x· héi häc, ®ãng gãp t iÕng nãi cña m×nh cïng nhiÒu ®Ò xuÊt kiÕn nghÞ thùc tiÔn cã gi¸ trÞ cho c¸c c¬ quan l·nh ®¹o vµ qu¶n lý nhµ n­íc, cho c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, ®ång thêi gãp phÇn ph¸t triÓn h¬n n÷a ngµnh X· héi häc ViÖt Nam, n©ng cao h¬n n÷a vÞ thÕ cña X· héi häc trong viÖc hç trî c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vµ qu¶n lý sù ph¸t triÓn x· héi n­íc ta hiÖn nay vµ trong thêi gian tíi./. Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn ... - tailieumienphi.vn