Xem mẫu
- TCNCYH 22 (2) - 2003
®¸nh gi¸ kÕt qu¶ sím cña phÉu thuËt më èng tôy
lÊy sái kÌm nèi tôy - ruét trong bÖnh lý sái tôy
TrÇn HiÕu Häc, NguyÔn Ngäc Hïng
§¹i häc Y Hµ Néi
TiÕn hµnh nghiªn cøu trªn 22 bÖnh nh©n ®−îc chÈn ®o¸n lµ sái tôy vµo ®iÒu trÞ t¹i khoa Ngo¹i
bÖnh viÖn B¹ch Mai tõ th¸ng 5-1996 ®Õn th¸ng 7- 2001 nh»m m« t¶ c¸c ®Æc ®iÓm l©m sµng, cËn
l©m sµng vµ ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ sím cña phÉu thuËt më èng tôy lÊy sái kÌm nèi tôy - ruét. KÕt qu¶
cho thÊy bÖnh th−êng gÆp ë løa tuæi lao ®éng; nam nhiÒu h¬n n÷; triÖu chøng l©m sµng kh«ng ®Æc
hiÖu; chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh chñ yÕu dùa vµo chÈn ®o¸n h×nh ¶nh; PhÉu thuËt mæ èng tuþ lÊy sái lµ
ph−¬ng ph¸p cã hiÖu qu¶, ®¬n gi¶n cho bÖnh nh©n vµ cÇn ®−îc theo dâi tiÕp ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶
l©u dµi.
I. ®Æt vÊn ®Ò II. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p
Viªm tôy m¹n tÝnh vµ sái tôy lµ bÖnh lý kh¸ nghiªn cøu
th−êng gÆp ë c¸c n−íc ¢u Mü. Tõ kho¶ng nöa 1. §èi t−îng.
thÕ kû gÇn ®©y, bÖnh lý nµy ®· ®−îc nghiªn Nghiªn cøu cña chóng t«i gåm 22 bÖnh
cøu nhiÒu vÒ bÖnh nguyªn, bÖnh sinh, vÒ chÈn nh©n (BN) ®−îc chÈn ®o¸n lµ sái tôy vµo ®iÒu
®o¸n còng nh− vÒ ®iÒu trÞ. trÞ t¹i khoa Ngo¹i bÖnh viÖn B¹ch Mai tõ th¸ng
ë n−íc ta, sái tôy thùc tÕ kh«ng ph¶i lµ 5-1996 ®Õn th¸ng 7-2001.TÊt c¶ c¸c bÖnh nh©n
bÖnh lý qu¸ hiÕm gÆp nh−ng tr−íc ®©y Ýt ®−îc ®Òu ®−îc ®iÒu trÞ phÉu thuËt theo ph−¬ng ph¸p
chó ý. VÒ mÆt l©m sµng, bÖnh th−êng bÞ nhÇm më èng tôy lÊy sái kÌm nèi tôy - ruét. Tiªu
víi mét sè bÖnh kh¸c nh− loÐt d¹ dµy t¸ trµng, chuÈn lo¹i trõ lµ nh÷ng tr−êng hîp (TH) sái tôy
sái mËt... do kh«ng cã tÝnh chÊt ®Æc hiÖu. Mét nh−ng kh«ng ®−îc mæ hoÆc kh«ng mæ theo
sè bÖnh nh©n ®Õn viÖn v× biÕn chøng ®¸i th¸o ph−¬ng ph¸p trªn.
®−êng. 2. Ph−¬ng ph¸p: ¸p dông ph−¬ng ph¸p
ChÈn ®o¸n th−êng ph¶i dùa vµo c¸c dÊu nghiªn cøu m« t¶.
hiÖu cËn l©m sµng lµ chÝnh.
2.1. Tr−íc mæ:
ViÖc ®iÒu trÞ ®Õn nay vÉn cßn gÆp nhiÒu khã
- Th¨m kh¸m l©m sµng: T×m hiÓu triÖu
kh¨n vµ ch−a thËt hiÖu qu¶. §iÒu trÞ phÉu thuËt
chøng ®au bông, rèi lo¹n tiªu ho¸, t¾c mËt,
hiÖn nay vÉn gi÷ mét vai trß nhÊt ®Þnh trong ®ã
nhiÔm trïng kÌm theo, cã hay kh«ng cã biÓu
phÉu thuËt më èng tôy lµ mét trong nh÷ng
hiÖn cña biÕn chøng ®¸i ®−êng, sót c©n, t×m
ph−¬ng ph¸p th−êng ®−îc tiÕn hµnh .
hiÓu tiÒn sö nghiÖn r−îu, thuèc l¸, vÒ dinh
V× vËy, chóng t«i tiÕn hµnh nghiªn cøu d−ìng.
nh»m:
- XÐt nghiÖm: ngoµi c¸c xÐt nghiÖm c¬ b¶n,
• M« t¶ ®Æc ®iÓm l©m sµng vµ cËn l©m c¸c xÐt nghiÖm kh¸c ®−îc thùc hiÖn: bilirubine,
sµng cña bÖnh lý sái tôy ë bÖnh nh©n ®−îc ®iÒu lipid m¸u toµn phÇn hoÆc cholesterol m¸u,
trÞ t¹i bÖnh viÖn B¹ch Mai. amylaza m¸u, canxi m¸u (canxi vµ canxi ion
• §¸nh gi¸ kÕt qu¶ sím cña phÉu thuËt ho¸).
më èng tôy lÊy sái kÌm nèi tôy - ruét. - ChÈn ®o¸n h×nh ¶nh:
+ Chôp bông kh«ng chuÈn bÞ
+ Siªu ©m
22
- TCNCYH 22 (2) - 2003
+ Mét sè tr−êng hîp ®−îc lµm siªu ©m néi n 2 8 9 3 22
soi vµ chôp c¾t líp vi tÝnh % 9,10 36,36 40,90 13,64 100 %
2.2. Mæ: BÖnh th−êng gÆp chñ yÕu ë løa tuæi lao
- TÊt c¶ c¸c bÖnh nh©n ®Òu ®−îc tiÕn hµnh ®éng tõ 31 ®Õn 50, chiÕm tû lÖ 77,27%.
mæ bëi mét kÝp phÉu thuËt. 2. TriÖu chøng l©m sµng:
- §−êng mæ: Chóng t«i sö dông chñ yÕu
- §au: 20/22 bÖnh nh©n cã ®au, chñ yÕu ®au
®−êng gi÷a trªn rèn vµ cã thÓ më ngang sang
vïng th−îng vÞ xuyªn ra sau l−ng, mét sè ®au
ph¶i khi cÇn thiÕt .
vïng h¹ s−ên ph¶i hoÆc tr¸i.
- Th¨m dß tôy, ®¸nh gi¸ møc ®é viªm cña
- Rèi lo¹n tiªu hãa: 5/22 d−íi d¹ng ph©n
nhu m« tôy, ®¸nh gi¸ møc ®é chÌn Ðp ®−êng
sèng hoÆc ph©n mì.
mËt (®−êng mËt gi·n).
- Vµng da gÆp ë 2/22 bÖnh nh©n víi møc ®é
- Më èng tôy b¾t ®Çu tõ phÇn gi÷a th©n tôy,
nhÑ.
råi më èng tôy tiÕp vÒ phÝa ®u«i tôy, sau ®ã vÒ
- §¸i ®−êng thÊy ë 9/22 bÖnh nh©n. Cã
phÝa ®Çu tôy.
tr−êng hîp sau khi ph¸t hiÖn sái tôy lµm xÐt
- LÊy sái: cè g¾ng lÊy s¹ch sái trong hÖ
nghiÖm thÊy cã biÓu hiÖn ®¸i ®−êng, mét sè
thèng èng tôy, ®Æc biÖt chó ý cÇm m¸u khi lÊy
bÖnh nh©n ®−îc kh¸m vµ ®iÒu trÞ ®¸i ®−êng råi
sái b»ng dao ®iÖn.
sau ®ã ph¸t hiÖn cã sái tôy.
- Sinh thiÕt tôy.
- Kh¸m l©m sµng th−êng kh«ng thÊy g× ®Æc
- Nèi tôy víi ruét non kiÓu ch÷ Y. biÖt, trõ mét tr−êng hîp sê thÊy m¶ng cøng
- DÉn l−u tói mËt. vïng th−îng vÞ ë bÖnh nh©n gÇy.
2.3. Sau mæ: - TiÒn sö nghiÖn r−îu thÊy ë 5/22 tr−êng
- Theo dâi tiÕn triÓn l©m sµng: c¸c triÖu hîp (22,73%) víi møc ®é nghiÖn nÆng nhÊt lµ
chøng chñ yÕu lµ ®au bông . uèng 0,5L/ngµy kÐo dµi trong 10 n¨m.
- Theo dâi vµ ph¸t hiÖn c¸c biÕn chøng sím 3. XÐt nghiÖm:
sau mæ nÕu cã. B¶ng 2: kÕt qu¶ xÐt nghiÖm
- XÐt nghiÖm kiÓm tra c¸c chØ tiªu nh− tr−íc
Møc ®é Gi¶m B×nh T¨ng Tæng
mæ.
XÐt nghiÖm th−êng sè
- Chôp bông kiÓm tra ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶
lÊy sái. §−êng m¸u 0 13 9 22
- Chôp ®−êng mËt qua dÉn l−u tói mËt ®Ó Bilirubin m¸u 0 16 3 19
®¸nh gi¸ sù l−u th«ng ®−êng mËt. Canxi m¸u 0 14 1 15
III. KÕt qu¶ Canxi ion hãa 2 13 0 15
1. Sè liÖu chung: Amylase m¸u 0 17 4 21
Cã 22 bÖnh nh©n n»m trong diÖn nghiªn cøu Cholesterol m¸u 0 13 4 17
bao gåm 13 nam vµ 9 n÷ . Tuæi thÊp nhÊt lµ 23, 4. ChÈn ®o¸n h×nh ¶nh:
tuæi cao nhÊt lµ 58, ph©n bè nh− sau: - Siªu ©m thÊy sái c¶ 22 tr−êng hîp, ph©n
bè toµn bé tôy 19/22, khu tró ë ®Çu tôy 2/22, ë
th©n tôy 1/22. Cã 21 tr−êng hîp èng tôy gi·n,
B¶ng1: Ph©n bè tuæi bÖnh nh©n thËm chÝ cã tr−êng hîp èng tôy gi·n to nh−
Tuæi 21 - 30 31 - 40 41 - 50 51 - 60 Tæng sè mét nang tôy.
23
- TCNCYH 22 (2) - 2003
- Chôp X-quang bông kh«ng chuÈn bÞ cho mét èng dÉn l−u ra ngoµi ®Ó lµm gi¶m ¸p lùc
thÊy h×nh ¶nh sái c¶n quang ë 22 bÖnh nh©n. miÖng nèi.
Sù ph©n bè sái còng t−¬ng tù phï hîp víi kÕt + Nèi bªn-tËn : 3/22. Nh÷ng tr−êng hîp nµy
qu¶ siªu ©m. sái khu tró ë ®Çu hay th©n tôy nªn ®−êng më
- Siªu ©m néi soi thùc hiÖn ®−îc ë 4 bÖnh èng tôy kh«ng dµi l¾m cho phÐp nèi víi ®Çu tËn
nh©n ®Òu cho thÊy sái râ rµng vµ nhÊt lµ thÊy râ cña ruét non ®· ®−îc c¾t v¸t.
èng tôy gi·n. - DÉn l−u tói mËt: 22/22 víi môc ®Ých gi¶m
- Chôp c¾t líp vi tÝnh thùc hiÖn ®−îc ë 8 ¸p lùc tr¸nh trµo ng−îc dÞch mËt vµo ®−êng tôy
bÖnh nh©n còng cho thÊy h×nh ¶nh sái vµ h×nh vµ tr¸nh t¾c mËt do phï nÒ g©y chÌn Ðp ®−êng
¶nh gi·n èng tôy phï hîp víi c¸c kÕt qu¶ chÈn mËt.
®o¸n h×nh ¶nh kh¸c. - Sinh thiÕt: thùc hiÖn ®−îc cho 20/22 bÖnh
5. Kü thuËt mæ: 22 bÖnh nh©n ®Òu ®−îc mæ nh©n. KÕt qu¶ cã 18/20 tr−êng hîp viªm m¹n
theo cïng mét ph−¬ng ph¸p. tÝnh vµ ung th− biÓu m« èng tôy 2/20.
- Më èng tôy ®Òu b¾t ®Çu tõ gi÷a th©n tôy, 6. Sau mæ:
cã chäc dß tr−íc ë 17 tr−êng hîp vµ më ngay - Tö vong: kh«ng.
kh«ng chäc dß 5 tr−êng hîp v× èng tôy gi·n to, - BiÕn chøng: + Viªm tôy cÊp :1 BN; ®−îc
nhu m« máng nªn rÊt dÔ x¸c ®Þnh èng tôy. Tõ ®iÒu trÞ néi khoa vµ bÖnh nh©n æn ®Þnh.
th©n tôy tiÕp tôc më däc nhu m« vÒ phÝa ®u«i + NhiÔm trïng vÕt mæ: 1 BN; khái sau khi
vµ sau ®ã vÒ phÝa ®Çu tôy. Mét ®iÒu cÇn chó ý ®−îc ®iÒu trÞ b»ng kh¸ng sinh.
khi më phÇn ®Çu tôy lµ ph¶i cÇm m¸u tèt.
- DiÔn biÕn l©m sµng sau mæ:
- LÊy sái: Trong sè 22 bÖnh nh©n, ®· tiÕn
+ §au: 16 BN gi¶m vµ hÕt ®au sau mæ trung
hµnh lÊy hÕt sái ë èng tôy chÝnh cho 17 tr−êng
b×nh 1 tuÇn.
hîp, cßn 5 tr−êng hîp kh«ng thÓ lÊy hÕt ®−îc
sái ë vïng ®Çu tôy v× nguy c¬ ch¶y m¸u. Riªng + 4 BN cßn ®au nhÑ kh«ng ph¶i dïng thuèc
®èi víi nh÷ng sái nhá ë nhu m« th× hÇu nh− gi¶m ®au.
kh«ng gi¶i quyÕt g×. Khã kh¨n chÝnh cña viÖc + 2 BN ®au nhiÒu ph¶i dïng thuèc gi¶m ®au
lÊy sái lµ c¸c viªn sái th−êng xï x× vµ dÝnh vµo th−êng xuyªn, trong ®ã 1 BN ph¶i ®èt h¹ch
niªm m¹c èng tôy,vµ cã nh÷ng viªn n»m trong giao c¶m ngùc qua néi soi sau ®ã æn ®Þnh.
nh¸nh cña èng tôy chÝnh, chóng t«i th−êng + Vµng da: kh«ng cã bÖnh nh©n nµo bÞ vµng
ph¶i dïng mét k×m Kocher cã r¨ng cÆp gi÷ sái da sau mæ.
råi sö dông dao ®iÖn më réng èng tôy ®Ó lÊy + Rèi lo¹n tiªu ho¸: trong 5 BN bÞ rèi lo¹n
sái [3] . tiªu ho¸ tr−íc mæ cã 2 BN gi¶m vµ mÊt dÊu
- Nèi tôy - ruét non: cã hai kiÓu nèi bªn - hiÖu ph©n sèng, 2 BN vÉn cã ph©n sèng cho tíi
bªn vµ bªn - tËn tïy theo ®é dµi cña ®−êng më khi ra viÖn.
èng tôy. - §¸i ®−êng: C¶ 9 tr−êng hîp bÞ ®¸i ®−êng
+ Nèi bªn-bªn thùc hiÖn ë 19/22 bÖnh nh©n. ®Òu ph¶i duy tr× ®iÒu trÞ b»ng insulin trong suèt
Khi nèi kiÓu nµy, ®Çu ruét non ®Òu ®−îc ®Æt thêi kú hËu phÉu.
24
- TCNCYH 22 (2) - 2003
B¶ng 3: KÕt qu¶ xÐt nghiÖm sau mæ.
Møc ®é Gi¶m B×nh th−êng T¨ng Tæng sè
XÐt nghiÖm
§−êng m¸u 0 17 5 22
Bilirubin m¸u 0 22 0 22
Canxi m¸u 0 20 0 20
Canxi ion hãa 1 19 0 20
Amylase m¸u 0 21 1 22
Cholesterol m¸u 0 19 1 20
tÝnh chÊt ®Æc hiÖu ®Æc tr−ng cho bÖnh lý cña
- Chôp bông kh«ng chuÈn bÞ: 22/22 BN, kÕt viªm tôy m¹n tÝnh. RÊt nhiÒu bÖnh nh©n ®−îc
qu¶ cho thÊy hÕt sái ë 17 BN, 5 BN thÊy cßn kh¸m vµ ®iÒu trÞ víi chÈn ®o¸n loÐt d¹ dµy - t¸
h×nh ¶nh sái vïng ®Çu tôy vµ sái nhá nhu m« trµng, viªm ®¹i trµng hay sái mËt. VÒ c−êng ®é
r¶i r¸c. ®au còng rÊt kh¸c nhau, cã BN ®au rÊt d÷ déi
- Chôp ®−êng mËt qua dÉn l−u tói mËt: ph¶i dïng nhiÒu thuèc gi¶m ®au, nh−ng cã mét
22/22 BN, tÊt c¶ dÒu thÊy ®−êng mËt kh«ng sè Ýt BN kh«ng ®au hoÆc ®au rÊt nhÑ gièng nh−
gi·n, l−u th«ng mËt ruét tèt. nhËn xÐt cña nhiÒu t¸c gi¶ kh¸c [1, 2, 4]. Sau
mæ hÇu hÕt c¸c bÖnh nh©n ®Òu thÊy gi¶m ®au
- Siªu ©m: 20/22 BN, cã 5 BN thÊy h×nh
nhiÒu, thËm chÝ hÕt ®au, tuy nhiªn tû lÖ t¸i ph¸t
¶nh sái sãt, 15 BN hÕt sái, nhu m« tôy cã bê
®au sau 5 n¨m kho¶ng 30-50% [6]. Chóng t«i
kh«ng ®Òu, kh«ng cã dÞch quanh tôy, 7 tr−êng
ch−a cã kÕt qu¶ theo dâi l©u dµi nªn ch−a cã
hîp èng tôy hÕt gi·n.
nhËn ®Þnh vÒ vÊn ®Ò nµy.
IV: bµn luËn
3. §¸i ®−êng:
1. VÒ tuæi vµ giíi m¾c bÖnh:
§©y lµ mét biÕn chøng kh¸ th−êng gÆp cña
Trong nhãm nghiªn cøu nµy, tû lÖ n÷ m¾c viªm tôy m¹n tÝnh vµ sái tôy tïy theo møc ®é
bÖnh kh¸ cao (40%) so víi c¸c nghiªn cøu kh¸c viªm vµ x¬ ho¸ nhu m« tôy lµm cho viÖc ®iÒu
trong n−íc (12-20%) [1, 4], còng nh− mét sè trÞ trë nªn khã kh¨n h¬n. Cã nh÷ng BN trong
t¸c gi¶ n−íc ngoµi (7-22%) [6]. Sù kh¸c biÖt qu¸ tr×nh kh¸m vµ ®iÒu trÞ sái tôy ph¸t hiÖn cã
nµy cã thÓ do sù chän lùa bÖnh nh©n víi sái ®−êng m¸u cao, cã tr−êng hîp vµo viÖn v× ®¸i
èng tôy cho ph−¬ng ph¸p phÉu thuËt nèi tôy- d−êng, sau ®ã ph¸t hiÖn sái tôy. Trong sè 22
ruét, cßn trong c¸c nghiªn cøu cña c¸c t¸c gi¶ BN cã 9 tr−êng hîp ®¸i th¸o ®−êng (40,9%).
kh¸c lµ ¸p dông chung cho viªm tôy m¹n tÝnh Tû lÖ nµy t−¬ng tù nh− mét sè t¸c gi¶ trong
vµ sái tôy. n−íc: 48-62% [1, 2, 4] còng nh− c¸c t¸c gi¶
VÒ tuæi m¾c bÖnh, chñ yÕu lµ løa tuæi lao n−íc ngoµi 31-35% [6]. TÊt c¶ c¸c bÖnh nh©n
®éng tõ 30 ®Õn 50 chiÕm kho¶ng 3/4 sè bÖnh nµy ®Òu ®−îc ®iÒu trÞ néi khoa cho ®Õn khi æn
nh©n, t−¬ng tù nh− c¸c t¸c gi¶ kh¸c [1, 4, 6]. ®Þnh míi tiÕn hµnh phÉu thuËt, vµ vÉn tiÕp tôc
2. VÒ triÖu chøng ®au bông: dïng insulin trong suèt thêi kú hËu phÉu.
GÆp ë hÇu hÕt c¸c tr−êng hîp. Tû lÖ nµy 4. ChÈn ®o¸n h×nh ¶nh:
t−¬ng tù nh− c¸c t¸c gi¶ kh¸c ë trong n−íc [2, - Siªu ©m: trong chÈn ®o¸n sái tôy siªu ©m
4] còng nh− c¸c t¸c gi¶ n−íc ngoµi [6]. Tuy cã gi¸ trÞ trong hÇu hÕt c¸c tr−êng hîp 21/22
nhiªn triÖu chøng ®au bông kh«ng cã nh÷ng (95,45%). Së dÜ kÕt qu¶ ®¹t cao nh− vËy theo
25
- TCNCYH 22 (2) - 2003
chóng t«i cã thÓ v× sè c¸c bÖnh nh©n trong kÕt qu¶ phÉu thuËt lÊy sái vµ nèi tôy - hçng
nghiªn cøu nµy cã sái èng tôy víi kÝch th−íc trµng sÏ tèt h¬n nÕu tÊt c¶ c¸c sái tôy ®−îc lÊy
kh¸ lín nªn siªu ©m dÔ ph¸t hiÖn. Siªu ©m còng ®i tr−íc khi tiÕn hµnh nèi [6].
cho thÊy sù ph©n bè sái ë ®Çu, th©n hay ®u«i - Thñ thuËt kÌm theo: cã t¸c gi¶ cho r»ng
tôy. KÕt qu¶ nµy còng t−¬ng tù nh− mét sè t¸c cÇn lµm thªm miÖng nèi tói mËt - t¸ trµng ®Ó
gi¶ kh¸c [1, 8]. Thªm n÷a, siªu ©m cã thÓ ph¸t tr¸nh hiÖn t−îng t¾c mËt. Trong qu¸ tr×nh mæ,
hiÖn èng tôy gi·n, cã tr−êng hîp gi·n to nh− chóng t«i kiÓm tra thÊy ë 20 ca kh«ng cã gi·n
mét nang tôy. ®−êng mËt vµ gi·n nhÑ ë 2 ca, chóng t«i quyÕt
- Chôp X-quang bông kh«ng chuÈn bÞ: ®Þnh chØ dÉn l−u tói mËt kÌm theo. Sau mæ cho
TÊt c¶ c¸c BN cña chóng t«i ®Òu thÊy ®−îc chôp ®−êng mËt kiÓm tra ë c¶ 22 ca tõ ngµy thø
h×nh ¶nh sái trªn phim. Mét sè t¸c gi¶ cho r»ng 13 ®Õn ngµy thø 15, ®Òu thÊy ®−êng mËt kh«ng
X-quang chØ ph¸t hiÖn ®−îc sái trong kho¶ng gi·n vµ l−u th«ng mËt ruét tèt.
4/5 c¸c tr−êng hîp, sè cßn l¹i v× sái qu¸ nhá - BiÕn chøng: Ngoµi 1 ca nhiÔm trïng vÕt
nªn khã nhËn ®Þnh trªn phim. Còng t−¬ng tù mæ, cã 1 ca bÞ viªm tôy cÊp sau mæ vµo ngµy
nh− siªu ©m, cã thÓ do c¸c BN trong nghiªn thø 4 víi dÊu hiÖu ®au bông nhiÒu vµ amylaza
cøu nµy cã sái víi kÝch th−íc lín nªn ®Òu thÊy m¸u t¨ng cao. Sau ®iÒu trÞ néi khoa, t×nh tr¹ng
®−îc trªn phim kh«ng chuÈn bÞ. viªm tôy cÊp thuyªn gi¶m dÇn, bÖnh nh©n æn
- CT-Scan vµ Siªu ©m néi soi: ®Þnh sau 2 tuÇn.
Mét sè BN ®−îc lµm nh÷ng xÐt nghiÖm nµy Cã 2 ca ®au nhiÒu sau mæ, amylaza m¸u
vµ kÕt qu¶ ®Òu ®· cñng cè thªm cho c¸c kh«ng t¨ng; 1 ca ®−îc dïng thuèc gi¶m ®au
ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n kh¸c trong bÖnh lý sái ®¸p øng tèt; 1 ca kh«ng ®ì ph¶i ¸p dông phÉu
tôy [1, 6,]. thuËt néi soi ®èt h¹ch giao c¶m ngùc IV, V, VI
5. KÕt qu¶ phÉu thuËt: vµo ngµy thø 22, sau ®ã chØ cßn ®au nhÑ vµ ra
viÖn sau 1 tuÇn.
- ChØ ®Þnh: Cã nhiÒu ph−¬ng ph¸p mæ cho
sái tôy nãi chung nh− c¾t ®Çu tôy t¸ trµng, nèi V. kÕt luËn
nang tôy - ruét non, nèi nang tôy - d¹ dµy... tïy Qua kÕt qu¶ trªn, chóng t«i rót ra mét sè
theo vÞ trÝ cña sái, tïy theo nh÷ng biÕn chøng nhËn xÐt sau:
mµ sái g©y ra [2]. Víi ph−¬ng ph¸p më èng tôy • BÖnh th−êng gÆp ë løa tuæi lao ®éng;
lÊy sái kÌm nèi tôy - ruét, chóng t«i chän lùa nam nhiÒu h¬n n÷; triÖu chøng l©m sµng kh«ng
nh÷ng BN cã sái èng tôy, hoÆc g©y ®au hoÆc ®Æc hiÖu; chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh dùa vµo chÈn
g©y gi·n èng tôy, cã thÓ kÌm theo chÌn Ðp ®o¸n h×nh ¶nh.
®−êng mËt.
• PhÉu thuËt mæ èng tuþ lÊy sái lµ
- Tö vong sau mæ: trong nghiªn cøu cña ph−¬ng ph¸p cã hiÖu qu¶, ®¬n gi¶n cho bÖnh
chóng t«i kh«ng cã ca nµo bÞ tö vong. Nghiªn nh©n vµ cÇn ®−îc theo dâi tiÕp ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt
cøu cña mét sè t¸c gi¶ trªn 18 BN ®−îc mæ qu¶ l©u dµi.
theo ph−¬ng ph¸p nµy còng kÕt qu¶ t−¬ng tù
[2]. §èi víi sái khu tró ë ®Çu tôy, ph−¬ng ph¸p tµi liÖu tham kh¶o
c¾t ®Çu tôy-t¸ trµng mang tÝnh triÖt ®Ó h¬n, tuy 1. §Æng H−¬ng Giang (2000), Mét sè ®Æc
nhiªn ®©y lµ phÉu thuËt nÆng víi tû lÖ tö vong ®iÓm l©m sµng, cËn l©m sµng cña sái tôy. LuËn
kh¸ cao [2]. Trong nghiªn cøu nµy cã 5 ca sái ¸n th¹c sü y häc. Hµ Néi.
khu tró chñ yÕu ë ®Çu tôy, cã g©y gi·n èng tôy 2. V−¬ng Hïng, NguyÔn Ngäc BÝch, TrÇn
vÉn ®−îc ¸p dông phÉu thuËt më èng tôy lÊy Xu©n VÞnh, §ç ViÖt Hïng, Lª Anh Dòng
sái kÌm nèi tôy - hçng trµng. Theo Delhaye M., (1996), Sái ®−êng dÉn tôy: ChÈn ®o¸n vµ chiÕn
26
- TCNCYH 22 (2) - 2003
l−îc ®iÒu trÞ. Kû yÕu c«ng tr×nh NCKH-§¹i 8. Mathieu D, Tuszynski T, Golli M, Valette
häc Y Hµ Néi, 3: 8-12. P.J (1991), Imagerie actuelle des pathologies
3. V−¬ng Hïng, TrÇn HiÕu Häc, TrÇn du pancrÐas. EMC(Paris) Hepatologie,
Ngäc L−¬ng (2000) VÊn ®Ò diÒu trÞ sái b»ng 7102A10.
phÉu thuËt (mét sè c¶i tiÕn kü thuËt). C«ng 9. Sarles H. PancrÐatites chroniques. EMC
tr×nh NCKH bÖnh viÖn B¹ch Mai. Hµ Néi, 1: (Paris), Foie-PancrÐas - 1981, 7105 A10.
383-387. 10. Sprino H.M. Protracted and chronic
4. TrÇn V¨n Huy, Hoµng Träng Th¶ng pancreatitis. Clinical Gastroentero logy, New
(1999), NhËn xÐt vÒ bÖnh nguyªn vµ mét sè York - 1983: 1234-66.
®Æc ®iÓm cña viªm tôy m¹n ë bÖnh viÖn trung 11. Vankemmel M, Bertaux D, Leblanc
−¬ng HuÕ. C«ng tr×nh Héi nghÞ Tiªu ho¸ toµn E,Dupuys F. ExÐrÌse-dÐrivation pour
quèc lÇn 5. Hµ Néi, 11-15. pancrÐatite chronique. Chirurgie (Paris) - 1987,
5. Bernard J.P, Sarles H (1991), LithogÐnÌse 113: 374-383.
pancrÐatique. EMC (Paris) Foie-PancrÐas, 7105 12. Vay Liang W. Go, James E Everhart.
A20. Pancreatitis.
6. Delhaye M, Vandermeeren A, Baize M, Dig. Diseases in the U.S.: Epidemiology and
Cremer M (1992), Extracorporeal Shock-Wave Impact - 1994, 693-771
lithotripsy of pancreatic calculi.
Gastroenterology, 102: 610-620.
7. Dubarry J.J, Quinton A, Bancons J,
Monnier A (1971), Pronostic des pancrÐatites
chroniques traitÐes. Bordeaux MÐdical, 12:
3641-3648
Summary
Describe the early outcome of wirsungotomy removing the
calculiand pancreatico - jejunostomy
The study was performed in 22 patients with pancreatic stones treated at Surgical Department of
Bachmai Hospital from May 1996 to July 2001. The study was to describe the clinical and
paraclinical symtoms as well as the early outcome of wirsungotomy removing the calculi and
pancreatico - jejunostomy. The result showed that the disease was more often seen in working ages;
more male than females; clininal symtoms were not specific; diagnosis relied mainly on imagery
examens. The pancreatolithotomy is effective operation and easy for patients and riquires futher
surverying for long term evaluation.
27
nguon tai.lieu . vn
