Xem mẫu
§¸NH GI¸ HIÖN TR¹NG Vµ Dù B¸O T×NH H×NH PH¸TSINH CHÊT TH¶I R¾N SINH HO¹T CñA TØNH QU¶NG B×NH§ÕN N¡M 2020
l¬ng thÞ mai ly ph¹m minh chinh
µi b¸o tr×nh bµy kÕt qu¶ nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t trªn ®Þa bµn tØnh Qu¶ng B×nh th«ng qua c¸c sè liÖu thèng kª vµ ®iÒu tra kh¶o s¸t
thùc ®Þa trong nh÷ng n¨m 2005-2009. Tõ kÕt qu¶ ®ã x©y dùng c¬ së dù b¸o vµ dù b¸o xu híng ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t trªn ®Þa bµn tØnh ®Õn n¨m 2020. KÕt qu¶ nghiªn cøu sÏ lµ c¬ së d÷ liÖu vÒ t×nh h×nh ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t trong thêi ®iÓm hiÖn t¹i vµ trong t¬ng lai gÇn lµm c¬ së ®iÒu chØnh, bæ sung chÝnh s¸ch, kÕ ho¹ch vµ gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò « nhiÔm do chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t g©y ra t¹i khu vùc nµy.
1. §Æt vÊn ®Ò
Bªn c¹nh c¸c vÊn ®Ò khÝ th¶i, níc th¶i, vÊn ®Ò chÊt th¶i r¾n còng lµ mét nguyªn nh©n quan träng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng suy tho¸i chÊt lîng m«i trêng ë ViÖt Nam nãi chung vµ tØnh Qu¶ng B×nh nãi riªng. Sù ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n phô thuéc rÊt nhiÒu vµo t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi vµ d©n sè. Víi tèc ®é t¨ng trëng vÒ kinh tÕ vµ t¨ng trëng vÒ d©n sè ®« thÞ hiÖn nay cña tØnh Qu¶ng B×nh, trong t¬ng lai gÇn, chÊt th¶i r¾n ®« thÞ cã thÓ sÏ trë thµnh mèi ®e däa ®èi víi m«i trêng ë ®©y nÕu nã kh«ng ®îc quan t©m ®óng møc.
ChÝnh v× thÕ, ®Ò tµi “§¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng vµ dù b¸o t×nh h×nh ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t cña tØnh Qu¶ng B×nh ®Õn n¨m 2020” nh»m ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng, dù b¸o xu híng ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t t¹i Qu¶ng
B×nh lµm c¬ së ®iÒu chØnh, bæ sung chÝnh s¸ch, kÕ ho¹ch vµ gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt vÊn ®Ò « nhiÔm do chÊt th¶i sinh ho¹t g©y ra t¹i khu vùc nµy. §©y lµ ho¹t ®éng rÊt cÇn thiÕt ®Ó gãp phÇn b¶o vÖ m«i trêng cña ®Þa ph¬ng nãi riªng vµ cña ViÖt Nam nãi chung.
2. §iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ - x· héi tØnh Qu¶ng B×nh
Qu¶ng B×nh lµ mét tØnh thuéc vïng duyªn h¶i B¾c Trung Bé, diÖn tÝch tù nhiªn toµn tØnh lµ 806.526,67ha, n»m ë vÜ ®é tõ 1705’02" ®Õn 1805’12” B¾c vµ kinh ®é 105036’55” ®Õn 106059’37” §«ng. PhÝa B¾c gi¸p tØnh Hµ TÜnh víi chiÒu dµi 135,97 km; PhÝa Nam gi¸p tØnh Qu¶ng TrÞ víi chiÒu dµi 79,32 km; phÝa §«ng gi¸p biÓn §«ng víi chiÒu dµi 116,04 km; phÝa T©ygi¸pnícCénghßad©nchñ nh©nd©nLµovíi 201,87km.
B¶n ®å hµnh chÝnh tØnh Qu¶ng B×nh
L¬ngThÞMaiLy.Ths.,Ph¹mMinhChinh.Ths.
25
…
Qu¶ng B×nh cã 07 ®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp huyÖn, bao gåm thµnh phè §ång Híi vµ c¸c huyÖn Bè Tr¹ch, Qu¶ng Ninh, LÖ Thñy, Qu¶ng Tr¹ch, Tuyªn Ho¸, Minh Ho¸; 159 ®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp x·, phêng trong ®ã cã 10 phêng, 08thÞ trÊnvµ 141 x·.
TÝnh tõ n¨m 2005 - 2009 tèc ®é t¨ng trëng GDP qua c¸c n¨m kho¶ng 10,5%/n¨m. C¬ cÊu kinh tÕ: N«ng nghiÖp gi¶m tõ 29,7% n¨m 2005 xuèng 23,0% n¨m 2009; C«ng nghiÖp - x©y dùng t¨ng tõ 32,1% n¨m 2005 lªn 37,5% n¨m 2009; DÞch vô t¨ng chËm, n¨m 2005 chiÕm 38,2% ®Õn n¨m 2009 lµ 39,5%. N¨m 2009, Tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm trªn ®Þa bµn tØnh ®¹t 3.373.398 triÖu ®ång (gi¸ so s¸nh 2005), theo gi¸hiÖn hµnh ®¹t 10.621.360 triÖu®ång.
D©n sè tØnh Qu¶ng B×nh lµ 849,3 ngêi (n¨m 2010). Trong ®ã n÷ chiÕm 49,97%; d©n sè thµnh thÞ chiÕm 15,1% d©n sè toµn tØnh, tËp trung chñ yÕu ë §ång Híi vµ Qu¶ng Tr¹ch víi mËt ®é d©n sè kho¶ng 720 ngêi/km2. D©n téc Kinh chiÕm trªn 98,5% vµ 02 téc ngêi thiÓu sè
sèng tËp trung chñ yÕu ë 2 huyÖn miÒn nói Tuyªn Ho¸, Minh Ho¸ vµ phÝa T©y c¸c huyÖn Bè Tr¹ch, Qu¶ng Ninh vµ LÖ Thñy, n¬i cã mËt ®é d©n sè rÊt thÊp, kho¶ng 30 ngêi/km2. Tèc ®é t¨ng d©n sè trung b×nh tõ 2005-2010 lµ 1,12%/n¨m. Dù b¸o tèc ®é t¨ng d©n sè b×nh qu©n tõ 2010-2020 sÏkho¶ng 0,51%/n¨m.
Du lÞch: Tæng sè lîng kh¸ch du lÞch ®Õn Qu¶ng B×nh tõ n¨m 2006-2010 íc®¹t 3,4 triÖu lît kh¸ch, t¨ng 1,55 lÇn so víi giai ®o¹n 2001-2005. Doanh thu tõ ho¹t ®éng du lÞch ®¹t 1.548 tû ®ång, t¨ng 2,4 lÇn. Tû träng du lÞch t¨ng trëng tõng n¨m, trong ®ã n¨m 2009 chiÕm 10% GDP cña tØnh.
3. HiÖn tr¹ng ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t tØnhQu¶nB×nh
3.1. HiÖn tr¹ng ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t
Sè liÖu b¸o c¸o tõ c¸c huyÖn, thµnh phè vÒ thµnh phÇn vµ khèi lîng chÊt th¶i r¾n sinhho¹t theo c¸cb¶ng sau:
Thµnh phÇn chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t
STT Lo¹i CTR
1 R¸c h÷u c¬
2 R¸c th¶i v« c¬
Thµnh phÇn
Thùc phÈm 50-55% Cá, gç 20-25%
Nhùa, thñy tinh, kim lo¹i
TØ träng (%)
70 – 75%
Tæng lîng chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t cña tØnh Qu¶ng B×nh
T T
1
2
3
Lo¹i chÊt th¶i r¾n
Tæng lîng chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t ®« thÞ
Tæng lîng chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t n«ng th«n Tæng lîng chÊt th¶i r¾n
§¬n vÞ
tÊn/ngµy
tÊn/ngµy
tÊn/ngµy
N¨m N¨m N¨m N¨m N¨m 2005 2006 2007 2008 2009
24,2 25,9 27,0 28,0 31,0
172,0 180,0 190,0 195,0 199,0
196,2 205,9 217,0 223,0 230,0
Nguån: Phßng Tµi nguyªn m«i trêng c¸c huyÖn vµ thµnh phè.
Lîng chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t ph¸t sinh trong c¸c n¨m tõ 2005-2009
26 Nghiªncøu§Þa lÝnh©n v¨n, sè1(1)- Th¸ng6/2013
…
3.2. §¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t
§¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n sinhho¹ttheomøc®éph¸tsinhchÊtth¶inhsau:
Møc ®é ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t cña tØnh Qu¶ng B×nh
TT
1
1.1
1.2 1.3 1.4 1.5
1.6
2
2.1
2.2 2.3
2.4
2.5
2.6
3
3.1
3.2 3.3 3.4 3.5
3.6
Lo¹i chÊt th¶i r¾n
Khu vùc ®« thÞ
Tæng lîng chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t ®« thÞ
D©n sè ®« thÞ
TØ lÖ d©n sè ®« thÞ Tèc ®é t¨ng d©n ®« thÞ Møc ®é ph¸t th¶i
Tèc ®é t¨ng møc ph¸t th¶i / ®Çu ngêi
Khu vùc n«ng th«n
Tæng lîng chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t n«ng th«n
D©n sè n«ng th«n
TØ lÖ d©n sè n«ng th«n
Tèc ®é t¨ng d©n sè n«ng th«n
Møc ®é ph¸t th¶i
Tèc ®é t¨ng møc ph¸t th¶i/®Çu ngêi
Toµn tØnh
Tæng lîng chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t
Tèc ®é gia t¨ng ph¸t th¶i D©n sè
Tèc ®é t¨ng d©n sè Møc ®é ph¸t th¶i
Tèc ®é t¨ng møc ph¸t th¶i/®Çu ngêi
§¬n vÞ
tÊn/ngµy
ngh×n ngêi % %
kg/ngêi.ngµy
%
tÊn/ngµy
ngh×n ngêi %
%
kg/ngêi.ngµy
%
tÊn/ngµy
ngh×n ngêi % kg/ngêi.ngµy
%
N¨m N¨m N¨m 2005 2006 2007
24,2 25,9 27,0
117,0 120,0 122,0 14,0 14,2 14,3 2,5 1,6
0,205 0,217 0,221
5,0 2,0
172,0 180,0 190,0
721,0 726,0 730,0 86,0 85,8 85,7
0,7 0,5
0,238 0,247 0,260
4,0 5,0
196,2 205,9 217,0
5,1 5,3 838,0 846,0 852,0
0,9 0,7 0,234 0,243 0,255
4,1 4,6
N¨m N¨m 2008 2009
28,0 31,0
124,0 128,0 14,5 15,0 1,6 3,2 0,226 0,242
2,0 7,0
195,0 199,0
729,0 726,0 85,5 85,0
-0,1 -0,5
0,267 0,274
3,0 2,6
223,0 230,0
2,7 3,1 853,0 854,0 0,1 0,1 0,261 0,270
2,6 3,1
Nh vËy, cïng víi viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi, gia t¨ng d©n sè th× lîng r¸c th¶i trªn ®Þa bµn tØnh Qu¶ng B×nh ®· t¨ng vÒ khèi lîng, ®a d¹ng thªm vÒ chñng lo¹i.
Lîng chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t h»ng n¨m t¨ng kho¶ng 2,7-5,3%. §ång thêi møc ®é ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t trªn ®Çu ngêi n¨m sau lu«n cao h¬n n¨m tríc víi tØ lÖ gia t¨ng kho¶ng 2,6-4,6%/n¨m.
D©n sè ®« thÞ vµ tØ lÖ d©n sè ®« thÞ còng gia t¨ng h»ng n¨m do qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa vµ viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ gi÷a thµnh thÞ vµ
Nghiªncøu§Þa lÝ nh©n v¨n, sè1(1)- Th¸ng6/2013
n«ng th«n lµm d©n sè n«ng th«n t¨ng rÊt chËm, thËm chÝ b¾t ®Çu gi¶m vµo n¨m 2009 cïng víi tØ lÖ d©n sè n«ng th«n gi¶m dÇn.
HiÖn tr¹ng ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t t¹i Qu¶ng B×nh còng cho thÊy cã ®iÓm kh¸c biÖt so víi tiªu chuÈn ph¸t th¶i chÊt th¶i trong quyÕt ®Þnh sè 152/1999/Q§-TTg ngµy 10/-07-1999 vµ quyÕt ®Þnh 04/2008/Q§-BXD Bé X©y dùng: møc ®é ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t rÊt thÊp, chØ kho¶ng 0,2-0,3 kg/ngêi/ngµy, thÊp h¬n c¶ møc ®é ph¸t th¶i thÊp nhÊt cña c¸c ®« thÞ lo¹i V lµ 0,55
27
…
kg/ngêi/ngµy, trong c¸c tiªu chuÈn ph¸t th¶i; møc ®é ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t t¹i khu vùc n«ng th«n thËm chÝ cao h¬n khu vùc ®« thÞ.
Nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy cho thÊy møc ®é ph¸t triÓn cña ®« thÞ t¹i Qu¶ng B×nh cha cã sù kh¸c biÖt lín so víi n«ng th«n, trong khi vÊn ®Ò qu¶n lý chÊt th¶i t¹i khu vùc thµnh thÞ ®· ®îc c¸c cÊp chÝnh quyÒn vµ ngêi d©n Qu¶ng B×nh quan t©m h¬n.
4. Dù b¸o t×nh h×nh ph¸t sinh chÊt th¶i r¾n sinh ho¹t tØnh Qu¶ng B×nh ®Õn n¨m 2020
4.1. C¬ së dù b¸o
T×nh h×nh ph¸t sinh chÊt th¶i sinh ho¹t phô thuéc rÊt nhiÒu yÕu tè, c¸c yÕu tè nµy kh«ng ph¶i lóc nµo còng tu©n theo quy luËt bÊt biÕn mµ lu«n thay ®æi, nhiÒu khi mang tÝnh ngÉu nhiªn. Do vËy, dù b¸o t×nh h×nh ph¸t sinh trong bµi nµy chØ lµm c«ng t¸c íc ®o¸n c¸c x¸c suÊt x¶y ra trong qu¸ tr×nh chÞu t¸c ®éng cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi vµ qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa theo chiÕn lîc ph¸t triÓn cña Qu¶ng B×nh trong nh÷ng n¨m 2010-2020.
Bµi b¸o ®Ò xuÊt sö dông c«ng thøc chung x¸c ®Þnh lîng chÊt th¶i sinh ho¹t ph¸t sinh trong n¨m thø t t¹i khu vùc dù b¸o nh sau:
Gt =k. g0 (1+ i)t .N0 (1 +j)t ,(kg/ngµy) (1) Trong ®ã:
g0 (kg/ngêi/ngµy): hÖ sè ph¸t th¶i trong n¨m c¬ së (n¨m cã sè liÖu ®Ó b¾t ®Çu dù b¸o);
i (%/n¨m): tèc ®é gia t¨ng møc ®é ph¸t th¶i b×nh qu©n trong t n¨m;
N0 (ngêi): d©n sè trong n¨m c¬ së (n¨m cã sè liÖu ®Ó b¾t ®Çu dù b¸o);
j (%/n¨m): tèc ®é t¨ng d©n sè trung b×nh trong t n¨m;
k: hÖ sè kh«ng ®iÒu hßa, do sù thay ®æi bÊt thêng cña thêi tiÕt, quy m« d©n sè, c¬ cÊu vµ mËt ®é d©n sè, chÝnh s¸ch m«i trêng, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ, c¬ cÊu kinh tÕ, quy ho¹ch ®« thÞ/n«ng th«n t¹i khu vùc dù b¸o.
Nh vËy, ®Ó cã thÓ dù b¸o t×nh h×nh ph¸t sinh chÊt th¶i sinh ho¹t theo c«ng thøc (1), ®ßi hái sù tham gia cña c¸c chuyªn gia m«i trêng vµ sö dông c¸c sè liÖu c¬ së cã s½n ®Ó dù b¸o theo tr×nh tù sau:
- Nghiªn cøu, ph©n tÝch hiÖn tr¹ng ph¸t th¶i, quy luËt ph¸t th¶i. Nghiªn cøu kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña tØnh theo dù ¸n quy ho¹ch cña tØnh giai ®o¹n 2010 - 2020. Trªn c¬ cë ®ã sÏ nghiªn cøu, x¸c ®Þnh ®îc sè liÖu t¹i n¨m c¬ së, x¸c ®Þnh ®îc tèc ®é ®« thÞ hãa, quy m« d©n sè, tèc ®é t¨ng d©n sè. KÕt hîp nghiªn cøu, ph©n tÝch, x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ cña c¸c dù ¸n t¨ng cêng qu¶n lý chÊt th¶i cña tØnh ®Ó x¸c ®Þnh tèc ®é gia t¨ng møc ®é ph¸t th¶i tõ 2010-2020.
- p dông c«ng thøc (1) tÝnh to¸n dù b¸o lîng chÊt th¶i sinh ho¹t ph¸t sinh tõ n¨m 2010 ®Õn 2020, víi gi¶ thiÕt bá qua sù thay ®æi bÊt thêng (k=1).
4.2. X©y dùng kÞch b¶n dù b¸o
¦íc tÝnh khèi lîng ph¸t sinh chÊt th¶i sinh ho¹t 2010 - 2020 chñ yÕu dùa vµo viÖc ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng ph¸t th¶i t¹i môc 3.2, dù b¸o d©n sè t¨ng 0,51%/n¨m vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña tØnh ®Õn n¨m 2020 víi môc tiªu t¨ng trëng kinh tÕ 12%/n¨m, tèc ®é ®« thÞ hãa gÇn 1%/n¨m, c¸ch x¸c ®Þnh khèi lîng chÊt th¶i ph¸t sinh theo ®Çu ngêi trong c¸c QuyÕt ®Þnh sè 152/1999/Q§-TTg ngµy 10-07-1999 vµ QuyÕt ®Þnh 04/2008/Q§-BXD Bé X©y dùng, nh sau:
Lîng chÊt th¶i sinh ho¹t ph¸t sinh (kg/ngêi/ngµy®ªm)
Lo¹i ®« thÞ
§Æc biÖt, I II
III-IV
V
Lîng chÊt th¶i ph¸t sinh (kg/ngêi-ngµy) 1,3 1,0 0,9
0,8
Tû lÖ thu gom (%) 100 95 90
85
Nguån: QuyÕt ®Þnh 04/2008/Q§-BXD Bé X©y dùng.
28 Nghiªncøu§Þa lÝnh©n v¨n, sè1(1)- Th¸ng6/2013
…
Lîng chÊt th¶i sinh ho¹t ph¸t sinh (kg/ngêi/ngµy®ªm)
N¨m 2010 N¨m 2020
TT
1
2
3
Lo¹i ®« thÞ
§« thÞ ®Æc biÖt, lo¹i I vµ lo¹i II
§« thÞ lo¹i III
...
- tailieumienphi.vn
nguon tai.lieu . vn