Xem mẫu

  1. M«n häc tù chän cè kÕt vµ nÐn lón cña ®Êt GS. NguyÔn C«ng MÉn Th¸ng 03 năm 2008 1
  2. Tµi liÖu tham kh o 1.Robert D. Holtz, William D. Kovacs, 1981 - An introduction to Geotechnical Engineering, Prentice - Hall, Inc 2. Braja M. Das, 2000 - Fundamentals of Geotechnical Engineering, Brooks/Cole 3. R. Whitlow, 1990 - Basic Soil Mechanics,2nd Edition - Construction Press. 4.C¸c b i gi ng sau ®¹i häc cña ð¹i häc C«ng nghÖ Singapore, 2007 5. NguyÔn C«ng MÉn, ... , 1975 - Gi¸o trình C¬ häc ®Êt - Bé m«n ðÞa chÊt - nÒn mãng - ð¹i häc Thuû lîi. 6. NguyÔn C«ng MÉn, 1968 - ðé lón nÒn giÕng c¸t cã xÐt tíi nh h−ëng cña tÝnh tõ biÕn cña ®Êt, TuyÓn tËp HN ðÞa chÊt C«ng Trình C¬ häc ®Êt - NÒn mãng to n miÒn B¾c, 1968 2
  3. Néi dung 1.ThÝ nghiÖm ¬®«met - Ba lo¹i biÕn d¹ng cña ®Êt v c¸c ®Æc tr−ng nÐn lón 2. ¸p suÊt lÞch sö hiÖn tr−êng 3.TÝnh ®é lón æn ®Þnh 3.1. Tr−êng hîp ®Êt cè kÕt th«ng th−êng 3.2.Tr−êng hîp ®Êt qu¸ cè kÕt 4.TÝnh lón theo thêi gian 4.1. Nguyªn lý øng suÊt hiÖu qu¶Terzaghi 4.2. Lón cè kÕt thÊm 4.3. Lón cè kÕt tõ biÕn 3
  4. 1.ThÝ nghiÖm ¬®«met S¬ ®å mÉu ®Êt nÐn mét trôc S¬ ®å hép nÐn ¬®«met Terzaghi - 1925 T m truy n l c ∆σ’v ðá thÊm Dao vòng Di ñ ng ∆e ≈∆H e0 M uñ t H0 ðá thÊm u0 T m ñáy Dao vßng di ®éng εh = 0 εh = 0 • ng suÊt hiÖu qu¶ kiÓm so¸t tÝnh Dao vòng T m truy n l c c ñ nh chÊt biÕn thiªn thÓ tÝch cña ®Êt ðá thÊm ∆σv’ = ∆σv – u0 (1.1) M uñ t • ng suÊt hiÖu qu¶ kiÓm so¸t tÝnh chèng c¾t cña ®Êt. ðá thÊm SÏ xem xÐt sau nµy T m ñáy Dao vßng cè ®Þnh 4
  5. 1.ThÝ nghiÖm ¬®«met - vÏ ®−êng quan hÖ e ~ σ ∆ H1 ∆ H2 Hv = H - Hs Lç rçng ≈ MÉu ®Êt H0 DiÖn tÝch = A Ws H¹t r¾n Hs = AGsγ w Ws 1.TÝnh chiÒu cao pha r¾n: H s = AGsγ w 2.TÝnh chiÒu cao ban ®Çu cña lç rçng: Hv = H0 – Hs Vv H v A H v 3. TÝnh hÖ sè rçng ban ®Çu cña mÉu ®Êt: e0 = = = Vh H s A H s ∆H 4. Víi l−îng tăng t¶i ban ®Çu σ1 → ∆H1, tÝnh ∆e1: ∆e1 = 1 ∆H1 nh n ®−îc tõ sè Hs ®äc ®ång hå ®o ban ®Çu v cuèi, d−íi cÊp ¸p suÊt hiÖu qu¶ trªn mÉu σ’ = σ’1 5. TÝnh hÖ sè rçng míi e1 sau lón cè kÕt g©y ra bëi l−îng tăng ¸p suÊt σ1: e1=e0- ∆e1. ∆H 2 T−¬ng tù, víi cÊp gia t¶i tiÕp σ2 → ∆H2, tÝnh e2 = e1 − σ ’2 v lóc ®ã cã Hs 6. TiÕn h nh t−¬ng tù tiÕp, sÏ cã sè liÖu ®Ó vÏ ®−êng quan hÖ e ~ σ’ d−íi d¹ng sè häc hoÆc b¸n log¶it 5
  6. 1.ThÝ nghiÖm ¬®«met S¬ ®å mÉu ®Êt nÐn mét trôc S¬ ®å hép nÐn ¬®«met Terzaghi - 1925 T m truy n l c ∆σ’v ðá thÊm Dao vòng Di ñ ng ∆e ≈∆H e0 M uñ t H0 ðá thÊm u0 T m ñáy Dao vßng di ®éng εh = 0 εh = 0 • ng suÊt hiÖu qu¶ kiÓm so¸t tÝnh Dao vòng T m truy n l c c ñ nh chÊt biÕn thiªn thÓ tÝch cña ®Êt ðá thÊm ∆σv’ = ∆σv – u0 (1.1) M uñ t • ng suÊt hiÖu qu¶ kiÓm so¸t tÝnh chèng c¾t cña ®Êt. ðá thÊm SÏ xem xÐt sau nµy T m ñáy Dao vßng cè ®Þnh 6
  7. 1.1.Ba lo¹i biÕn d¹ng nÐn lón cña ®Êt Giai ®o¹n I St = Se + Sc + Scr ∆σ’v (1.2) NÐn ban ®Çu BiÕn d¹ng Gia t¶i tr−íc St = ®é nÐn lón tæng A Si = ®é lón tøc thêi (LT ® n håi) Sc= ®é nÐn lón cè kÕt thÊm (phô thuéc Giai ®o¹n II thêi gian) Cè kÕt s¬ cÊp Scr= ®é nÐn lón thø cÊp (còng phô thuéc thêi gian) Giai ®o¹n III Chó ý: gi¸ trÞ ®é nÐn lón sau khi CKT kÕt B Cè kÕt thø cÊp thóc gäi l ®é lón cuèi cïng hay ®é lón Thêi gian (thang logt) æn ®Þnh: S I. BiÕn d¹ng tøc thêi, chñ yÕu do sù “bãp mÐo”, l m thay ®æi hình d¹ng, kh«ng thay ®æi thÓ tÝch v do sù tho¸t mét phÇn khÝ khái lç rçng cña ®Êt II. BiÕn d¹ng cè kÕt thÊm ki m so¸t bëi s chuyÓn ho¸ tõ ¸p suÊt n−íc lç rçng sang ¸p suÊt cã hiÖu qu¶ do sù Ðp ®Èy n−íc lç rçng ra - tíi khi biÕn thiªn ¸p suÊt lç rçng b»ng kh«ng, nã chiÕm kho¶ng 90% tæng biÕn d¹ng cã thÓ ®èi víi ®Êt h¹t mÞn. III. BiÕn d¹ng tõ biÕn, kiÓm so¸t bëi sù ®iÒu chØnh dÎo khung cèt ®Êt g©y mét Ýt biÕn d¹ng sau khi cè kÕt thÊm kÕt thóc, t¹i ¸p suÊt hiÖu qu¶ kh«ng ®æi 7
  8. 1.2 C¸c ®Æc tr−ng nÐn lón - av, mv, Eeod v quan hÖ gi a chóng Quan hÖ ε ∼ σ’vc • To¹ ®é th−êng 0 BiÕn d¹ng t−¬ng ®èi th¼ng ®øng, εv (%) ∆σ’v ∆L ∆H ∆e s ∆ε v = = = = ∆e (∆V) ∆H = s ∆e ≈∆H L0 H 0 H 0 1 + e0 10 e0 e0 H0 L r ng ∆e u0 20 H0 = εvH0 H0 (V0) ⇒s= 20 1 + e0 εh = 0 εh = 0 H tñ t 1 V e= r ∆ε v mv – hÖ sè nÐn mv = mv Vh Quan hÖ e ∼ σ’vc ∆σ v ' thÓ tÝch (m2/kN) 30 2,6 1 40 20 40 2,4 − ∆e e1 − e2 ∆e 40 av = = = 2,2 ′ ∆σ v ' σ 2 '−σ 1 ' ∆σ v 0 25 50 75 100 HÖ sè rçng, e øng suÊt cè kÕt hiÖu qu , σ vc , (kPa) ′ 2,0 ∆e av = av – hÖ sè nÐn ∆ε v a 1,8 ∆σ v ' mv = =v ⇒ (1.3) (m2/kN) hay 1/kPa ∆σ v ' 1 + e0 1,6 ∆ε v av mv = ∆ε v 1 1,4 ∆σ v ' mv = = (1.4) 1 ∆σ v ' Eeod ∆e 1,2 40 20 ∆ε v = 1 + e0 2µ 2 1,0 E0 (1.5) E eod = β = 1− 0 25 50 75 100 β 1− µ ′ øng suÊt cè kÕt hiÖu qu , σ vc , (kPa) 8 C¸ch biÓu thÞ nµy bÊt tiÖn do c¸c ®Æc tr−ng nÐn lón (avc, mv ) biÕn ®æi theo σ’vc do biÕn
  9. .2 C¸c ®Æc tr−ng nÐn lón - Cc, Ccε v quan hÖ gi a chóng • To¹ ®é b¸n l«garit (Log) 0 BiÕn d¹ng t−¬ng ®èi th¼ng ®øng, εv (%) − de e1 − e2 ∆e Cc = = = d log σ 'v log σ '2 − log σ '1 log σ '2 10 σ '1 ∆e Cc = σ '2 20 (1.6) log Ccε σ '1 1 Cc - chØ sè nÐn 30 H»ng sè - kh«ng phô thuéc σ vc , 2,6 40 1 10 100 2,4 ′ øng suÊt cè kÕt hiÖu qu , σ vc , (kPa) 2,2 HÖ sè rçng, e ∆ε v Ccε = σ '2 1.7 2,0 log σ '1 ∆e 1,8 εv = Cc Ccε - chØ sè nÐn thÓ tÝch 1+e0 1,6 Kh«ng phô thuéc σ vc , ∆e 1 Cc = 1,4 σ '2 Cc log Ccε = 1,2 1.8 σ '1 ⇒ 1 + e0 ∆ε v Ccε = 1,0 9 σ' 1 10 100 log 2 øng suÊt cè kÕt hiÖu qu , σ vc, (kPa) ′ σ '1
  10. 1.2 C¸c ®Æc tr−ng nÐn lón - λ, λ*, k* • To¹ ®é b¸n l«garit (Ln) - dïng trong Plaxis εv σ1 εv ∼ lnσ’ 1 ð−êng σ1 = σ2 = σ3 λ* nÐn l¹i σ3 (në) K* ð−êng nÐn σ2 1 lnσ’ - ChuyÓn ®æi tõ log10 sang ln Vì Ln(x) = Ln(10) log10(x) ⇒ log10(x) = Ln(x) /Ln(10) = Ln(x)/2,3 = vì ln10 = 2.3 ∆ε v Cc Cs λ= λ* = k* = σ '2 2.3(1 + e0 ) 2.3(1 + e0 ) log σ '1 λ*- HS nÐn c i biªn k* - HS nÐn l¹i (në ) c i biªn λ k λ* = k* = - Chó ý: MH Cam-clay: 1+ e 1+ e 10
  11. 2. ¸p suÊt lÞch sö hiÖn tr−êng - AS tiÒn cè kÕt S¬ ®å ho¸ lé trình hình th nh AS tiÒn cè kÕt - Bishop, 1964 Lé trình gia gi¶m t¶i M« hình ho¸ lé trình gia gi¶m t¶i a de = a.dσ' HÖ sè rçng e TrÇm tÝch Xãi mßn Cè kÕt bình th−êng b TrÇm tÝch d Xãi mßn c Qu¸ cè kÕt Ph©n tè σv0’ ®Êt M b a c d ¸p suÊt hiÖu qu¶ σ' σp’ 3 4 1 2 (Bishop, 1964) 11
  12. 2. ¸p suÊt lÞch sö hiÖn tr−êng - AS tiÒn cè kÕt 0,90 M« pháng qu¸ trình O ðư ng nén hi n trư ng ðư ng n chÞu t i cña mÉu ®Êt do l y m u 0,85 B trong TN ¬®«met d C ®−êng nÐn - ®−êng në H s r ng, e 0,80 ®−êng nÐn l¹i Tăng xáo l n m uñ t 0,75 e Th c t thư ng dùng Gia t i l i O trong phòng 0,70 1 Cc Quan hÖ e ∼ logσ’ B A Cs,r 1 0,65 C Në ðư ng nén l i NÐn l¹i O 0,55 σ’B log σ’ σ’A ðư ng n D σp’ 0,50 0 100 1000 12 ¸p su t c k t hi u qu , σvc’(kPa)
  13. 2. ¸p suÊt lÞch sö hiÖn tr−êng - AS tiÒn cè kÕt e • ð−êng cong e/logσ’ v c¸c chØ sè Thùc tÕ th−êng dïng nÐn, në v nÐn l¹i O 1 Cc B A Cs,r 1 e C Në eoc NÐn l¹i nh h−ëng cña qu¸ cè kÕt lÞch sö O σ’B log σ’ σ’A e = eoc - Cclogσ’ ð−êng qu¸ cè kÕt bình th−êng hay nguyªn s¬: eo nÐn l¹i ð−êng cong në/nÐn l¹i trung bình : e = eoc - Cs,r logσ’ ∆e në e1 Theo k t qu thí nghi m Theo th ′ σ1′ σ0 logσ’ ∆logσ’ 13
  14. 2. ¸p suÊt lÞch sö hiÖn tr−êng - AS tiÒn cè kÕt Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ Soils have a “memory” of the stress and other changes that have occurred during their history, and these changes are preserved in the soil structure (Casagrande, 1932). HÖ sè qu¸ cè kÕt (over consolidated ratio ) σ ,p OCR = ' (2.1) σ v0 σp’ - ¸p suÊt hiÖu qu¶ tiÒn cè kÕt σv0’- ¸p suÊt hiÖu qu¶ hiÖn t¹i OCR = 1 – Cè kÕt th«ng th−êng (normally consolidated) [NC] OCR > 1 – Qu¸ cè kÕt (overly consolidated) [OC] OCR < 1 – Ch−a nÐn tíi (under consolidated) [ch−a ®¹t c©n b»ng d−íi t¸c dông tÇng phñ ] 14
  15. 2. ¸p suÊt lÞch sö hiÖn tr−êng - AS tiÒn cè kÕt C¬ chÕ g©y tiÒn cè kÕt 15
  16. 2. ¸p suÊt lÞch sö hiÖn tr−êng ð¸nh gi¸ theo PLAXIS Initial Preconsolidation Stress ⇒ Advance Model Over Consolidation Ratio y σ ′p OCR = 0 (2.1) σ ’p σ 'y σ′0 y POP = σ ′p − σ '0 > 0 y Pre-Overburden Pressure Qu¸ cè kÕt σ ′p OCR = 0 > 1 σ y0 ' σ ' yy POP = σ ′p − σ '0 < 0 POP = σ ′p − σ ' 0 y (2.2) σ’p Qu¸ cè kÕt y Dïng cho MH ®Êt mÒm yÕu (tõ biÕn) v MH ®Êt tăng bÒn 16
  17. 2. ¸p suÊt lÞch sö hiÖn tr−êng x¸c ®Þnh σ’p theo PP Casagrande, 1936 X¸c ®Þnh AS tiÒn cè kÕt Nh nh t có C σ’p n t t có th thó th l nhnh(Casagrande) b»ng thÝ nghiÖm TN L n nh t có th ¬®«met (®iÓm B) ði m: σ ′p σ’p có th nh t σ’p nh nh t có th C¸c b−íc tìm σ’p σ’p L n nh t có th - Chän ®iÓm cã b¸n kÝnh cong min A - KÎ ®−êng ngang t¹i A ¦ S tiÒn - KÎ tiÕp tuyÕn víi ®−êng cong t¹i A cè kÕt B B¸n kÝnh cong nhá nhÊt A H s r ng e - kÎ ph©n gi¸c gãc gi a 2 ®−êng trªn - KÐo d i ®o¹n th¼ng trªn ®−êng cong ban ®Çu cho c¾t ®−êng ph©n C¸c gi¸ trÞ cã gi¸c t¹i B ⇒ ®iÓm øng víi øng suÊt thÓ cña σ’p tiÒn cè kÕt σ’p . Chó ý:: khi mÉu ®Êt bÞ x¸o trén, khã x¸c ®Þnh σ’p σ ’p 17 σ’p øng su t cè kÕt hiÖu qu , σ’vc
  18. 2. ¸p suÊt lÞch sö hiÖn tr−êng - VÝ dô X¸c ®Þnh ¸p suÊt lÞch ð−êng nÐn sö hiÖn tr−êng theo PP hiÖn tr−êng Në do lÊy mÉu B Casagrande Gia t i l¹i C ð−êng cong TN B i tËp vÝ dô 8.1 trong phßng Cho c¸c ®−êng cong m« pháng sù trÇm tÝch, lÊy Sù tăng x¸o tr n H s r ng e mÉu ñ t mÉu lªn (rì t¶i) v nÐn l¹i trong thiÕt bÞ thÝ nghiÖm Quan hÖ ¬®«met. e ∼ logσ’ Theo ®−êng cong nÐn BCD, tìm: a) ¦S tiÒn cè kÕt theo PP Casagrande: σ’p nÐn l¹i b) Tìm c¸c gi¸ trÞ cùc ®¹i v cùc tiÓu cña ¦S ®ã; Në D c) X¸c ®Þnh OCR nÕu ¦S 90 kPa 200 kPa TÇng phñ hiÖn tr−êng l 18 80kPa. øng su t cè kÕt hiÖu qu , σ’vc
  19. 2. ¸p suÊt lÞch sö hiÖn tr−êng - VÝ dô X¸c ®Þnh ¸p suÊt lÞch sö hiÖn ð−êng nÐn tr−êng theo PP Casagrande hiÖn tr−êng Në do lÊy mÉu B Gi¶i 8.1 e0= 0,84 Gia t i l¹i a)Thùc hiÖn c¸c b−íc x¸c ®Þnh ð−êng cong TN AS tiÒn cè kÕt theo PP σ’ p trong phßng Casagrande: σ’p b»ng kho¶ng Sù tăng x¸o tr n 130 kPa; H s r ng e mÉu ñ t b) Gi¶ thiÕt e0 = 0,84. Gi¸ trÞ Quan hÖ cùc tiÓu cña σ’p kho¶ng 90 kPa e ∼ logσ’ v cùc ®¹i kho¶ng 200 kPa; c) TÝnh OCR b»ng biÓu thøc σ ,p 130 OCR = , = = 1,6 nÐn l¹i σ v 0 80 Do viÖc x¸c ®Þnh σ’p v σ’v0 Në kh«ng ch¾c ch¾n nªn th−êng D 90 kPa 200 kPa chØ lÊy OCR ®Õn mét sè lÎ 130 kPa 19 øng su t cè kÕt hiÖu qu , σ’vc
  20. 3.TÝnh ®é lón æn ®Þnh 3.1 Theo LT ® n håi 2 1 − µo GT C¬ häc ®Êt, 1975 K (3.1) • X¸c ®Þnh theo LT ® n håi S e = pB N.C.MÉn Eª • X¸c ®Þnh theo LT ® n håi kÕt hîp tÝnh nÐn lón cña ®Êt e1i − e2i GT C¬ häc ®Êt, 1975 Si = K (3.2) Hi N.C.MÉn 1 + e1i TH b i to¸n mét h−íng - K1 = 1: TH b i to¸n kh«ng gian   e1i − e2i   1  σ zi Si = − µ 0i  (3.5) Hi K3 = Víi Θ' = σ x, + σ y + σ z, , (3.3) 1 − 2µ0i  Θ'i  1 + e1i   1 + µ0 i   ∆e TH b i to¸n ph¼ng H0 = εvH0 s= (3.6) 1 + e0  σ zi  1  − µ0i ; Víi Θ' = σ x, + σ z, K2 = (3.4)  Θ'  1 − 2µ0i 20 i 
nguon tai.lieu . vn