Xem mẫu
- TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC COÂNG NGHIEÄP TPHCM
KHOA COÂNG NGHEÄ HOAÙ HOÏC VAØ MOÂI TRÖÔØNG
CHƯƠNG IV
TRAO ÑOÅI NHIEÄT
BÖÙC XAÏ
1
- CÂU HỎI THẢO LUẬN
Ngoài lớp khí quyển bao xung quanh Trái Đất,
khoảng không gian còn lại giữa Trái Đất và Mặt
Trời là khoảng chân không.
Trong khoảng chân không này, không xảy ra dẫn
nhiệt và đối lưu nhịệt.
Vậy, năng lượng của Mặt Trời đã truyền xuống
Trái Đất bằng cách nào?
2
- BỨC XẠ NHIỆT
Thí nghiệm
II. BỨC XẠ NHIỆT
1. Thí nghiệm
Một bình cầu đã phủ muội đen, trên Lấy miếng gỗ chắn giữa
nút có gắn một ống thuỷ tinh, trong nguồn nhiệt và bình cầu
ống thuỷ tinh có một giọt nước màu,
được đặt gần một nguồn nhiệt như
ngọn lửa đèn cồn.
Quan sát và mô tả hiện tượng Quan sát và mô tả hiện tượng
xảy ra đối với giọt nước màu. xảy ra đối với giọt nước màu.
3
- BỨC XẠ NHIỆT
II. BỨC XẠ NHIỆT
1. Thí nghiệm
2.Trả lời câu hỏi
C7 Giọt nước màu dịch chuyển về đầu B chứng tỏ điều gì?
Giọt nước màu dịch chuyển về đầu B chứng tỏ không khí trong bình
nóng lên và nở ra.
C8 Giọt nước màu dịch chuyển trở lại đầu A chứng tỏ điều gì? Miếng gỗ
đã có tác dụng gì?
Giọt nước màu dịch chuyển trở lại đầu A chứng tỏ không khí trong
bình đã lạnh đi. Miếng gỗ đã ngăn không cho nhiệt truyền từ đèn
sang bình. Điều này chứng tỏ nhiệt đã truyền từ đèn sang bình bằng
đường thẳng.
4
- BỨC XẠ NHIỆT
I. DẪN NHIỆT VÀ ĐỐI LƯU NHIỆT
Đối lưu là sự truyền nhiệt bằng các dòng chất lỏng hoặc chất khí, đó
chính là hình thức truyền nhiệt chủ yểu của chất lóng và chất khí.
II. BỨC XẠ NHIỆT
1. Thí nghiệm
2.Trả lời câu hỏi
C9 Sự truyền nhiệt từ nguồn nhiệt tới bình cầu có phải là dẫn nhiệt và đốí
lưu không? Tại sao?
Sự truyền nhiệt từ nguồn nhiệt tới bình cầu không phải là dẫn nhiệt
vì chất khí dẫn nhiệt kém, cũng không phải là đối lưu vì nhiệt được
truyền theo đường thẳng.
5
- BỨC XẠ NHIỆT
I. ĐỐI LƯU
Đối lưu là sự truyền nhiệt bằng các dòng chất lỏng hoặc chất khí, đó
chính là hình thức truyền nhiệt chủ yểu của chất lóng và chất khí.
II. BỨC XẠ NHIỆT
1. Thí nghiệm
2.Trả lời câu hỏi
Trong thí nghiệm trên, nhiệt được truyền bằng các tia nhiệt đi thẳng.
Hình thức truyền nhiệt này gọi là bức xạ nhiệt. Bức xạ nhiệt có thể xảy
ra ngay cả trong chân không.
Thí nghiệm cho thấy khả năng hấp thị nhiệt của một vật phụ thuộc
vào tính chất của bề mặt. Vật có bề mặt càng xù xì và màu càng sẫm
thì thì hấp thụ các tia nhiệt càng nhiều.
6
- BỨC XẠ NHIỆT
II. BỨC XẠ NHIỆT
Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt bằng các tia nhiệt đi thẳng. Bức xạ
nhiệt có thể xảy ra cả ở trong chân không.
III. VẬN DỤNG
C10 Tại sao trong thí nghiệm hình 23.4 bình chứa không khí lại được phủ
muội đen?
Trong thí nghiệm hình 23.4 bình chứa không khí lại được phủ muội
đen để tăng khả năng hấp thụ các tia nhiệt.
7
- Bài 23: ĐỐI LƯU - BỨC XẠ NHIỆT
III. VẬN DỤNG
C11 Tại sao vào mùa hè ta thường mặc áo màu trắng mà không mặc áo
màu đen?
Vào mùa hè ta thường mặc áo màu trắng để giảm sự hấp thụ các tia
nhiệt.
8
- BỨC XẠ NHIỆT
Một số khái niệm:
• Bức xạ là gì?
– Một vật bất kỳ có nhiệt độ lớn hơn
0K, luôn có sự biến đổi nội năng
của vật thành năng lượng sóng
điện từ.
– Các sóng điện từ truyền đi trong
không gian theo mọi phương với
vận tốc ánh sáng và có chiều dài
bước sóng khác nhau. 0
– Căn cứ vào chiều dài bước sóng ta
phân các sóng điện từ thành các
loại từ tia vũ trụ tới sóng vô truyến
9
điện.
- l
T1 T2
q
T1 > T2
10
- Một số loại sóng điện từ
11
- BÖÙC XAÏ NHIỆT
Dạng sóng Bứơc sóng
Tia vuõ truï 0.05*10-6 m
Tia gamma (0.5 – 1).10-6 m
Tia Rôn-ghen 10-6 – 20.10-3 m
Tia töû ngoaïi 20.10-3 – 0.4 m
Aùnh saùng thấy được 0.4 – 0.8 m
Tia hoàng ngoaïi 0.8 – 400 m
Soùng voâ tuyeán > 0.2 km.
2. Caùc ñònh nghóa veà böùc xaï nhieät:
12
- PHAÂN LOAÏI THEO NGUOÀN GOÁC
• Töø aùnh saùng maët trôøi : tia hoàng ngoaïi, tia
töû ngoaïi.
• Töø böùc xaï ion : tia Alpha, tia Beâta, tia X, tia
Gamma vaø Nôtron
13
- BÖÙC XAÏ TÖØ AÙNH SAÙNG MAËT TRÔØI
Maët trôøi phaùt ra aùnh saùng vaø toûa nhieät xuoáng traùi ñaát.
Bao goàm caùc tia coù böôùc soùng khaùc nhau: töø tia hoàng
ngoaïi coù böôùc soùng daøi ñeán tia töû ngoaïi coù böôùc
soùng ngaén.
ÔÛ trong daõy quang phoå: töø aùnh saùng ñoû trôû leân laø tia
hoàng ngoaïi, töø aùnh saùng tím trôû xuoáng laø tia töû ngoaïi.
14
- SÔ ÑOÀ BIEÅU THÒ SÖÏ PHAÛN XAÏ VAØ HAÁP THUÏ
NAÊNG LÖÔÏNG MAËT TRÔØI
15
- AÛNH CHUÏP QUA VEÄ TINH
16
- TIA HOÀNG NGOAÏI
Laø nhöõng böùc xaï khoâng nhìn thaáy ñöôïc,
coù böôùc soùng lôùn hôn böôùc soùng cuûa aùnh
saùng ñoû (0,75µm).
Trong aùnh saùng maët trôøi coù khoaûng 50%
naêng löôïng cuûa chuøm aùnh saùng laø thuoäc
veà tia hoàng ngoaïi.
Vaät bò nung noùng cuõng phaùt ra tia hoàng
ngoaïi.
17
- TAÙC DUÏNG & ÖÙNG DUÏNG
Taùc duïng nhieät. (Do vaäy noù ñöôïc öùng duïng ñeå
saáy hoaëc söôûi, laøm noùng nöôùc…)
Trong coâng nghieäp: duøng tia hoàng ngoaïi ñeå
saáy khoâ caùc saûn phaåm sôn (nhö voû oâtoâ, voû tuû
laïnh…), hoa quaû.
Trong sinh hoaït: duøng ñeå ñun noùng nöôùc, naáu
aên…
Trong y hoïc: duøng ñeøn hoàng ngoaïi ñeå söôûi aám
cho maùu löu thoâng ñöôïc toát. 18
- TIA TÖÛ NGOAÏI
Laø nhöõng böùc xaï khoâng nhìn thaáy ñöôïc, coù böôùc soùng
ngaén hôn böôùc soùng cuûa aùnh saùng tím (0,4 m).
Nguoàn goác:
- Maët trôøi laø nguoàn phaùt tia töû ngoïai raát maïnh, chieám
khoaûng 9% coâng suaát cuûa chuøm aùnh saùng maët trôøi.
- Hoà quang ñieän cuõng laø moät nguoàn phaùt tia töû ngoaïi
maïnh.
- Vaät bò nung noùng > 3000ä(0C) cuõng phaùt ra tia töû ngoaïi raát
maïnh.
19
- TAÙC DUÏNG & ÖÙNG DUÏNG
Gaây phaûn öùng quang hoùa, quang hôïp, ion
hoùa khoâng khí, moät soá taùc duïng sinh hoïc…
Trong coâng nghieäp: phaùt hieän caùc veát nöùt,
veát xöôùc treân beà maët caùc saûn phaåm tieän,
Pin maët trôøi…
Trong y hoïc: chöõa beänh coøi xöông
20
nguon tai.lieu . vn
