Xem mẫu
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN
KHOA KHCB, BỘ MÔN MÁC - LÊNIN
Chương 9
Ch
Xã hội và tự nhiên
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN
KHOA KHCB, BỘ MÔN MÁC - LÊNIN
I . Xã hội – bộ phận đặc thù của tự nhiên
Xã
1. khái niệm.
* Tự nhiên:
Theo nghĩa rộng, tự nhiên
là toàn bộ thế giới vật chất vô
cùng, vô tân.
* Xã hội:
Xã hội là hình thái vận
động cao nhất của thế giới
vật chất, hình thái vận động
này lấy con người và sự tác
động lẫn nhau giữa con
người với con người làm nền
tảng.
Kết luận: Xã hội là một bộ
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN
KHOA KHCB, BỘ MÔN MÁC - LÊNIN
2. Đặc điểm của quy luật xã hội.
* Đặc điểm riêng của quy luật xã hội:
- Quy luật xã hội chỉ tồn tại và phát triển
tác động trong những điều kiện nhất định
khi những điều kiện xã hội xoá bỏ thì quy
luật cũng không tồn tại.
- Hình thức biểu hiện của sự cộng tác
của các quy luật xã hội thường biến dạng
theo hoàn cảnh lịch sử trong từng giai đoạn
từng nước khác nhau.
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN
KHOA KHCB, BỘ MÔN MÁC - LÊNIN
- Sự tác động của quy luật xã hội diễn ra thông
qua hoạt động của con người, do đó lợi ích trở
thành một yếu tố quan trọng trong cơ chế hoạt
động của quy luật xã hội.
- Sự biểu hiện và tác động của quy luật xã hội
thường diễn ra trong một thời gian rất dài có khi
trong suốt quá trỡnh lịch sử, do vậy nhận thức
được nó cần phải có phương pháp khái quát hoá
và trừu tượng hoá cao
* Kết luận: Quy luật xã hội là quy luật hoạt động
của con người, nên để nhận thức nó nhất thiết
phải làm rõ nhu cầu, lợi ích, mục đích của hoạt
động con người.
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN
KHOA KHCB, BỘ MÔN MÁC - LÊNIN
II. Sự tác động qua lại giữa xã hội và tự nhiên
1. Vai trò của yếu tố tự nhiên và yếu tố xã hội
trong hệ thống tự nhiên - xã hội
* Vai trò của yếu tố tự nhiên
- Tự nhiên là nguồn gốc của xã
hội.
- Tự nhiên là môi trường tồn tại
và phát triển của xã hội.
* Vai trò của yếu tố xã hội
- Thông qua lao động con người
cải biến tự nhiên nhằm thoả mãn nhu
cầu của mình.
- Thông qua hoạt động cải biến
tự nhiên, con người tự hoàn thiện
mình.
- Tự nhiên cung cấp các nguồn
vật chất để con ng-ời tồn tại và phát
triển.
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN
KHOA KHCB, BỘ MÔN MÁC - LÊNIN
2. Những yếu tố tác động đến mối
quan hệ giữa tự nhiên và xã hội
* Mối quan hệ giưa xã
hội và tự nhiên phụ
thuộc vào trình độ phát
triển của xã hội. Tiêu
chí đánh giá trình độ đó
chính là phương thức
sản xuất.
* Mối quan hệ xã
hội - tự nhiên còn phục
thuộc vào trình độ nhận
thức và vận dụng các
quy luật trong hoạt
động thực tiễn
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN
KHOA KHCB, BỘ MÔN MÁC - LÊNIN
III. Dân số, môi trường trong sự phát triển của xã
III.
hội
1. Vai trò của dân số trong sự phát triển của xã hội
* Khái niệm dân số:
Dân số là lượng người
sinh sống trong một vùng
lãnh thổ nhất định.
* Vai trò của số lượng dân
cư:
Số lượng dân cư là số
lượng người của dân số
phản ánh khả năng cung
cấp lượng lao động của xã
hội. Điều này được thể
hiện qua chỉ số về thể lực
tính theo lao động cơ bắp.
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN
KHOA KHCB, BỘ MÔN MÁC - LÊNIN
* Vai trò của chất lượng dân cư:
Chất lượng dân cư là chất lượng người
của dân số, thể hiện sức mạnh trí lực của con
người như: Trí tuệ, thông minh, kỹ năng, kỹ
xảo.
* Sự gia tăng dân số.
- Dân số tăng chậm ––> Thiếu lao động.
- Dân số tăng nhanh ––> Khó khăn về
lương thực, nhà ở, y tế, giáo dục...
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN
KHOA KHCB, BỘ MÔN MÁC - LÊNIN
2. Vai trò của môi trường đối với sự
tồn tại và phát triển của xã hội.
* Khái niệm môi trường.
Là toàn bộ những
điều kiện mà trong đó con
người sinh sống.
Môi trường bao gồm:
- Môi trường tự
nhiên.
- Môi trường xã hội.
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN
KHOA KHCB, BỘ MÔN MÁC - LÊNIN
* Vai trò của môi
trường tự nhiên đối
với sự tồn tại và phát
triển của xã hội.
- Trong giai đoạn
thấp của sự phát triển
xã hội, con người phụ
thuộc chủ yếu vào môi
trường tự nhiên và
hoàn toàn bị tự nhiên
thống trị.
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP THÁI NGUYÊN
KHOA KHCB, BỘ MÔN MÁC - LÊNIN
- Trong giai đoạn phát triển cao của xã hội, con người
từng bước chế ngự tự nhiên bắt tự nhiên phục vụ lợi
ích cho mình. Tuy nhiên, môi trường tự nhiên vẫn ảnh
hưởng đến sự phát triển của xã hội. Nước nào có
điều kiện tự nhiên tốt (Khí hậu thuận lợi, tài nguyên
phong phú...), thì có điều kiện thuận lợi để phát triển
kinh tế và xã hội.
- Khi con người làm trái với quy luật tự nhiên
dẫn tới môi trường tự nhiên sẽ ngăn cản sự phát
triển kinh tế xã hội, thậm chí có thể đe doạ sự sống
con người.
nguon tai.lieu . vn