Xem mẫu
- Chủ đề 1
VIẾT CÔNG THỨC CẤU TẠO CỦA CÁC HỢP CHẤT CỘNG
HÓA TRỊ KHI BIẾT CÔNG THỨC PHÂN TỬ
Để viết công thức CT các hợp chất vô cơ khi biết công thức
phân tử của chúng, chúng ta có thể rhực hiện các bước như sau:
B1:
Xác định tổng số e mà các nguyên tử mà từng nguyên tố cần
cho hay nhận để đạt cấu hình bền vững theo quy tắc bát tử (lớp
ngoài cùng có tám e, đối với H thì lớp ngoài cùng có 2e là bền
vững).
Đối với phi kim thì tính số e nhận thêm.
Đối với kim loại thì tính số e nhường đi.
B2:
Xác định tổng số e của tất cả các nguyên tố cần để đạt cấu
hình bền vững theo quy tắc bát tử (xét tổng của toàn bộ phân
tử).
B3:
Tính số liên kết tồn tại trong phân tử hợp chất đó. Vì mỗi
liên kếtcộng hóa trị là sự góp chung 2e từ hai nguyên tử → mỗi
liên kết chứa 2e.
Số liên kết ═ (tổng số e mà phân tử cần để đảm bảo quy tác
bát tử) : 2
B4:
Sắp xếp các nguyên tử sao đúng trật tự của chúng và tổng số
liên kết phải bằng tổng số liên kết đả tính ở trên.
VD1:Viết CTCT của H2SO4
- 1nguyên tử H cần thêm 1e để thỏa mãn quy tắc bát tử, nhị
tử.Mà phân tử H2SO4 có hai nguyên tử nên cần 2e.
- 1 nguyên tử S cần 2e.
- 1 nguyên tử O cần 2e => 4 nguyên tử cần 8e
- Tổng số e mà 2 nguyên tử H, 4 nguyên tử O,1 nguyên tử S cân
là:
- a = 2+2+ 8 = 12e
Tổng số liên kết co trong phân tử H2SO4
N = a:2 = 6liên kết
- Vì trong phân tử axit có oxi luôn tồn tại nhóm H-O-. Mà phân tử
H2SO4 có 2 nguyên tử H nên có 2 nhóm HO- .
- Viết các lên kết giữa các nhóm H-O- với S trước rồi tính số
liên kết còn lại là 2 viết cho 2 nguyên tử O còn lại bằng các
liên kết cho nhận.
Vậy công thức cấu tạo của H2SO4 là:
H–O O
S
H -O O
- Đây là công thức viết theo quy tắc bát tử. Nếu chúng ta viết
công thức như sau vẫn được chấp nhận (nhưng nó không thoả
mãn quy tắc bát tử) :
VD2: Viết công thức CT của Al2O3
- 2 nguyên tử Al cần nhường đi 6e
- 3 nguyên tử O cần nhận thêm 6e
- Tổng số e: a = 6 + 6 = 12
- Tổng số liên kết trong phân tử Al2O3 là:
N = 12 : 2 = 6 liên kết
Công thức cấu tạo của Al2O3 là:
O = Al – O – Al = O
VD3: Viết công thức cấu tạo của HNO3
- 1 nguyên tử H cần nhận thêm 1 e
- - 1 nguyên tử N cần nhận thêm 3 e
- 3 nguyên tử O cần nhận thêm 6 e
- Tổng số e mà toàn phân tử cần là 10 e. Suy ra số liên kết
trong phân tử là 5 liên kết. Vậy công thức cấu tạo của HNO3
là:
O
H–O - N
O
Hoặc chúng ta viết công thức như sau vẫn được chấp nhận
(nhưng nó không thoả mãn quy tắc bát tử) :
VD3: Viết công thức cấu tạo của H2O2
- 2 nguyên tử H cần nhận thêm 2 e
- 2 nguyên tử O cần nhận thêm 4 e
Tổng số e mà toàn phân tử cần là 6 e. Suy ra số liên kết trong
phân tử là 3 liên kết. Vậy công thức cấu tạo của H2O2 là:
Chú ý:
- Phương pháp này chỉ áp dụng cho các hợp chất vô cơ có bản
chất liên kết cộng hóa trị trong phân tử.
- - Vì bản thân quy tắc bát tử không nghiệm đúng với tất cả các
hợp chất hóa học nên phương pháp này củng nhận các thiếu sót
đó.
- Phương pháp này dựa trên nên tảng quy tắc bát tử. Nhưng áp
dụng được với đa số hợp chất vô cơ nên có thể giúp các bạn
giải nhanh các bài tập dạng này và xác đinh dạng lai hóa của các
nguyên tử trung tâm nhanh hơn.
- Nó không nghiệm đúng với các hợp chất: NO, NO2……..
- Đối với các chất vô vơ khác chúng ta cũng làm tương tự. Đối
với dạng này thì anh Khắc Ngọc đã từng viết và post lên blog
các bạn có thể tham khảo thêm. Đây là phương pháp theo mình
nghĩ sẻ giải dạng này nhanh hơn.
Lời kết: Đây là bài viết đầu tiên của Trí Nguyễn nên không
tránh khỏi sai sót mong được các thầy cô và các bạn gần xa nhận
xét cho ý kiến để được hoàn thiện hơn. Ý kiến đóng góp gửi
theo địa chỉ letrantringuyen@yahoo.com. Xin chân thành cảm ơn.
LÊ TRẦN TRÍ NGUYỄN
nguon tai.lieu . vn
