Xem mẫu
- Chế phẩm sinh học xử lý chất thải hữu cơ làm phân bón
trong sản xuất nông nghiệp
Những năm gần đây, công nghệ sinh học (CNSH) là một
trong những ngành công nghiệp phát triển nhanh nhất trên thế
giới, đã tạo động lực đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế,
nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp - nông thôn. CNSH mở
rộng các ứng dụng, sự hiểu biết sâu rộng về cây trồng, vật
nuôi, vi sinh vật, làm tăng thêm tính hữu dụng và hiệu quả cho
nền sản xuất, một trong những thành tựu nổi bật đó là việc
ứng dụng các chế phẩm sinh học. Hiện nay chế phẩm sinh
học đang được coi là công cụ hữu hiệu tạo nền tảng vững
chắc cho các hoạt động sản xuất nông nghiệp trên thế
giới.Ứng dụng các chế phẩm sinh học xử lý chất thải hữu cơ,
phế phụ phẩm nông nghiệp làm phân bón phục vụ cho cây
trồng đang là hướng đi đúng đắn để phát triển một nền nông
nghiệp sinh thái bền vững.
Trong sản xuất nông nghiệp đặc biệt trong lĩnh vực trồng trọt
- thì phân bón là cơ sở của việc nâng cao năng suất, chất lượng
cây trồng, góp phần cải thiện độ phì nhiêu của đất. Sử dụng
phân bón phù hợp là nguyên nhân quan trọng để nông dân
làm giàu. Việc sử dụng phân bón đã được áp dụng hiệu quả
trên 100 năm nay, dựa trên sự hiểu biết về khoa học dinh
dưỡng thực vật, đã góp phần to lớn vào việc tăng sản lượng
và chất lượng nông sản. Thế kỷ 20, kể từ khi con người phát
minh ra công nghệ tạo giống và các qui trình sản xuất phân
bón hoá học NPK và thuốc trừ sâu hoá chất thì con người tự
tin rằng đã nắm được trong tay chìa khoá giải quyết về lương
thực, thực phẩm bền vững cho nhân loại. Song thực tế đã làm
cho chúng ta phải suy nghĩ lại, đó là: Khi áp dụng nông nghiệp
hoá học thì môi trường đất, nước, thực phẩm bị ô nhiểm nặng;
Con người nhiều khi cũng bị nhiễm độc do ăn phải thực phẩm
ô nhiểm bởi hoá chất...; Đất đai ngày càng chai cứng, mất cân
bằng sinh thái. Nguy hiểm hơn là chúng ta đã vô tình tiêu diệt
hàng tỷ vi sinh vật có ích, mà chúng đem lại sự màu mỡ cho
đất đai để cây xanh sinh trưởng. Một câu hỏi lớn đặt ra cho
chúng ta là làm thế nào vừa song song với phát triển sản xuất
nông nghiệp, tăng năng suất cây trồng, vừa đảm bảo cân
bằng sinh thái... Nhằm tìm ra được giải pháp hữu ích và tận
dụng được các phế thải, phụ phẩm nông nghiệp để tái đầu tư
- trở lại cho cây trồng. Hiện nay, nhiều nước tiên tiến đã xem
việc ứng dụng công nghệ vi sinh là chìa khoá then chốt để giải
quyết vấn đề này.
Ở Việt Nam, hiện nay sự phát triển của sản xuất nông nghiệp
đang đi vào mức độ thâm canh cao với việc sử dụng ngày
càng nhiều phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật và hàng
loạt các biện pháp như trồng lúa 3 vụ, phá rừng canh tác cà
phê, hồ tiêu, điều… với mục đích khai thác, chạy theo năng
suất và sản lượng. Với sự canh tác như vậy đã làm cho đất
đai ngày càng thoái hóa, dinh dưỡng bị mất cân đối, mất cân
bằng hệ sinh thái trong đất, hệ vi sinh vật trong đất bị phá hủy,
tồn dư các chất độc hại trong đất ngày càng cao, nguồn bệnh
tích lũy trong đất càng nhiều dẫn đến phát sinh một số dịch hại
không thể dự báo trước.
Chính vì vậy, xu hướng quay trở lại nền nông nghiệp hữu cơ
với việc tăng cường sử dụng chế phẩm sinh học, phân bón
hữu cơ trong canh tác cây trồng đang là xu hướng chung của
Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung.
Hà Tĩnh là tỉnh nông nghiệp, vì thế vậy nhu cầu sử dụng
phân bón trong sản xuất nông lâm nghiệp là rất lớn. Mặc dù
vậy tập quán của người dân Hà Tĩnh chủ yếu sử dụng phân
bón hoá học. Việc sử dụng phân bón hữu cơ còn hạn chế, bởi
- thời gian ủ phân theo phương pháp truyền thống phải mất từ
50 - 60 ngày mới có phân hoai mục đảm bảo kỹ thuật để bón
cho đồng ruộng; cho nên, nhiều lúc người dân phải bón phân
còn tươi, chưa hoai mục ... thông qua con đường này họ đã vô
tình đưa các mầm bệnh, các chủng nấm, vi sinh có hại vào
đất, gây nên một số bệnh hại nguy hiểm cho cây trồng... dẫn
đến năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế chưa cao.
Chính vì vậy, việc sản xuất và sử dụng chế phẩm sinh học
nhằm giải quyết tốt vấn đề môi trường đồng thời tạo thêm
nguồn phân bón hữu cơ ở Hà Tĩnh là việc làm thiết thực hữu
ích, góp phần cải tạo đất; hạn chế sử dụng phân bón hoá học;
tăng hiệu quả kinh tế cho người dân.
Được sự đầu tư của Bộ Khoa học & Công nghệ và Sở KHCN
Hà Tĩnh thông qua dự án "Ứng dụng công nghệ sinh học sản
xuất các chế phẩm vi sinh phục vụ phát triển kinh tế nông
nghiệp nông thôn Hà Tĩnh", Trung tâm Ứng Dụng tiến bộ khoa
học Công nghệ (TT) hợp tác với Công ty cổ phần công nghệ vi
sinh và môi trường nghiên cứu sản xuất thành công chế phẩm
vi sinh xử lý chất thải hữu cơ, phế phụ phẩm nông nghiệp,
than bùn làm phân bón hiệu “HATI-MIC”.
Đây là loại chế phẩm sinh học sử dụng các chủng vi sinh vật
hữu ích trong tự nhiên nhằm phân giải nhanh các chất hữu cơ
- có trong rác thải, phế thải nông nghiệp, các loại mùn hữu cơ
thành các chất dinh dưỡng dễ tiêu cho cây. Thành phần sinh
học chính của chế phẩm này chủ yếu là các chủng loại vi sinh
vật được phân lập tại các vùng sinh thái của Việt Nam như:
Aspergillus oryzae, Bacillus subtilis, Bacillus lichenfomic,
Lactobacillus sp và Saccharomyces cerevisiea.
Thời gian qua, TT đã thử nghiệm chế phẩm ở qui mô nhỏ tại
một số địa phương như: xã Sơn Quang – Hương Sơn;
Phường Thạch Linh – Thành phố Hà Tĩnh; xã Thạch Văn,
huyện Thạch Hà…Các mô hình khảo nghiệm có bố trí công
thức đối chứng (không sử dụng chế phẩm), với nguồn nguyên
liệu chính để ủ phân gồm: bùn khô, bèo, rác, các loại rơm rạ,
cỏ và phân chuồng tươi… Kết quả cho thấy khi sử dụng chế
phẩm trong quá trình ủ không có mùi hôi thối bay ra, nhìn
bằng cảm quan các loại phế thải thực vật sau khi ủ hoai mục
hơn so với công thức đối chứng. Sau ủ 20 - 25 ngày là có
phân hoai để bón (đối chứng là 55- 60 ngày). Khi sử dụng
phân ủ có sử dụng chế phẩm bón cho cây trồng thì cây phát
triển tốt hơn, ít bị bệnh hơn. Đặc biệt sử dụng chế phẩm để ủ
đất hoặc phân làm bầu cho cây gốc ghép tại vườn ươm giống
cây ăn quả khi ra ngôi cây sinh trưởng nhanh, không bị nấm
bệnh hại (đối chứng có một số bầu cây con bị bệnh thối cổ rễ).
- Qua nhận xét đánh giá của các hộ dân đều khẳng định việc
sử dụng chế phẩm HATI-MIC để ủ phân bón cho cây trồng
mang lại kết quả rất khả quan. Sử dụng chế phẩm HATI-MIC
giảm thời gian ủ phân (giảm trên 30 ngày so với cách ủ thông
thường); hạn chế mùi hôi thối trong quá trình ủ do đó hạn chế
được tổn thất đạm bị mất mát, giúp cây phát triển tốt. Bên
cạnh đó tận dụng được nguồn phế phụ phẩm nông nghiệp,
chất thải hữu cơ... làm phân nhằm tiết kiệm chi phí đầu tư
phân bón cho nông dân.
Trên cơ sở kết quả đã đạt được ở một số vùng khảo nghiệm
trên, chúng tôi mạnh dạn khuyến cáo người dân nên sử dụng
chế phẩm HATI-MIC trong sản xuất nông nghiệp. Mặt khác để
giúp cho người tiêu dùng được sử dụng sản phẩm nông sản
không chứa các dư lượng hoá chất độc hại đảm bảo vệ sinh
an toàn, đáp ứng các yêu cầu ngày càng khắt khe của thị
trường, nhất là trong bối cảnh đất nước ta đang thời kỳ hội
nhập WTO thì việc ứng dụng chế phẩm HATI-MIC để xử lý
chất thải hữu cơ, phế phụ phẩm nông nghiệp, than bùn làm
phân bón là rất cần thiết và là một hướng đi phù hợp, và đảm
bảo lợi ích kinh tế, môi trường.
nguon tai.lieu . vn
