Xem mẫu
- Đô ẩm (%)
Chỉ số nhiệt-ẩm (THI) bình quân tháng ở
oC 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100
22.2 72 72
Hà Nội
22.8 72 72 73 73
KHÔNG BỊ STRESS
23.3 72 72 73 73 74 74
STRESS NHẸ
23.9 72 72 73 73 74 74 75 75
Chỉ số nhiệt-ẩm (THI) và
24.4 72 72 73 73 74 74 75 75 76 76
25.0 72 72 73 73 74 74 75 75 76 76 77
25.6 72 73 73 74 74 75 75 76 76 77 77 77
Độ ẩm (%)
26.1 72 73 73 74 74 75 76 76 77 77 78 78 79
stress nhiệt ở bò HF
1
26.7 72 72 73 73 74 74 75 76 76 77 78 78 78 79 80
oC 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100
27.2 72 72 73 73 74 74 75 76 77 77 78 78 79 80 80 81
STRESS NẶNG 12, 2
27.8 72 73 73 74 75 75 76 77 77 78 79 79 80 81 81 82
3
11
28.3 72 73 73 74 74 75 76 77 78 78 79 80 80 81 82 82 83
28.9 72 73 73 74 75 75 76 77 78 78 79 80 80 81 82 83 83 84
22.2 72 72
29.4 72 72 73 74 75 75 76 77 78 79 79 80 81 81 82 83 84 84 85
22.8 72 72 73 73
30.0 72 73 74 74 75 76 77 78 78 79 80 81 81 82 83 84 84 85 86
4
30.6 72 73 73 74 75 76 77 77 78 79 80 81 81 82 83 84 85 85 86 87
23.3 72 72 73 73 74 74
31.1 72 72 73 74 75 75 76 77 78 79 80 81 81 82 83 84 85 86 87 88
86
31.7 72 73 74 75 76 76 77 78 79 80 80 81 82 83 84 85 86 86 87 88 89
23.9 72 72 73 73 74 74 75 75
32.2 72 73 74 75 76 77 78 79 79 80 81 82 83 84 85 86 86 87 88 89 90
32.8 73 74 75 76 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 86 87 88 89 90 91
24.4 72 72 73 73 74 74 1075 75 76 76
STRESS
33.3 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 85 86 87 88 89 90 91 92
33.9 74 75 76 77 78 79 80 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93
25.0 72 72 73 73 74 74 75 75 76 76 77
34.4 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94
NGHIÊM TRỌNG 25.6 72 73 73 74 74 75 75 76 76 77 77 77
35.0 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95
35.6 75 76 77 78 79 80 81 82 83 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96
26.1 72 73 73 74 74 75 76 76 77 77 78 78 79
36.1 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 91 92 93 94 95 96 97
76 77 78 79 80 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 93 94 95 96 97 98
36.7
26.7 72 72 73 73 74 74 75 76 76 77 78 78 78 79 80
37.2 76 78 79 80 81 82 83 84 85 87 88 89 90 91 92 93 94 96 97 98 99
78 979
5,
37.3 77 78 79 80 82 83 84 85 86 87 88 90 91 92 93 94 95 97 98 99
27.2 72 72 73 73 74 74 75 76 77 77 78 80 80 81
38.3 77 79 80 81 82 83 86 86 87 88 89 90 92 93 95 95 96 97 99
27.8 72 73 73 74 75 75 76 77 77 78 79 79 80 81 81 82
38.9 78 79 80 81 83 85 85 86 87 89 90 91 92 95 95 96 97 97
39.6 78 79 81 82 83 86 86 87 88 89 91 92 94 96 96 97
80 7,81
6, 8
28.3 72 73 73 74 74 75 76 77 78 78 79 80 82 82 83
40.0 79 80 81 82 85 85 86 88 89 90 91 93 95 95 96
40.6 79 80 82 83 86 86 87 88 89 91 92 93 95 96 97
28.9 72 73 73 74 75 75 76 77 78 78 79 80 80 81 82 83 83 84
41.1 80 81 82 86 85 86 88 89 90 91 93 94 95 97 98
41.7 80 81 83 86 85 87 88 89 91 92 94 95 96 98
29.4 72 72 73 74 75 75 76 77 78 79 79 80 81 81 82 83 84 84 85
42.2 81 82 83 85 86 87 89 90 92 93 94 96 97
30.0 72 73 74 74 75 76 77 78 78 79 80 81 81 82 83 84 84 85 86
42.3 81 82 86 86 87 88 89 91 92 94 95 96 98
43.3 81 83 86 86 87 89 90 91 92 94 96 97
30.6 72 73 73 74 75 76 77 77 78 79 80 81 81 82 83 84 85 85 86 87
43.9 82 83 85 86 88 89 91 93 94 95 96 98
44.4 82 86 85 87 88 90 91 94 94 96 97
31.1 72 72 73 74 75 75 76 77 78 79 80 81 81 82 83 84 85 86 86 87 88
45.0 83 86 86 87 89 90 92 95 95 96 96
BÒ CHẾT
45.4 83 85 86 88 89 91 92 94 96 97
31.7 72 73 74 75 76 76 77 78 79 80 80 81 82 83 84 85 86 86 87 88 89
46.1 86 85 87 88 90 91 94 95 96 98
46.7 86 86 87 89 90 92 94 95 97
32.2 72 73 74 75 76 77 78 79 79 80 81 82 83 84 85 86 86 87 88 89 90
47.2 85 86 88 89 91 93 94 96 98
32.8 73 74 75 76 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 86 87 88 89 90 91
47.3 85 87 88 90 92 93 95 97
48.3 85 87 89 90 92 94 96 97
48.9 86 88 89 91 93 94 96 98
73 74
49.4 86 88 90 92 93 96 97
Chỉ số nhiệt-ẩm (THI) bình quân
Ảnh hưởng của chỉ số nhiêt-ẩm (THI) đến
tháng ở Tp HCM
năng suất sữa của bò HF (Johnson, 1992)
Độ ẩm (%)
oC 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100
22.2 72 72
Nơi nuôi Chỉ số nhiệt-ẩm Năng suất sữa
22.8 72 72 73 73
23.3 72 72 73 73 74 74
(THI) (kg/con/ngày)
23.9 72 72 73 73 74 74 75 75
24.4 72 72 73 73 74 74 75 75 76 76
Missouri 54 23
25.0 72 72 73 73 74 74 75 75 76 76 77
12
25.6 72 73 73 74 74 75 75 1 76 76 77 77 77
76 77 11 78
26.1 72 73 73 74 74 75 76 77 78 79
77 78 78 9 78
7,
2
26.7 72 72 73 73 74 74 75 76 76 79 80
10, 8
27.2 72 72 73 73 74 74 75 76 77 77 78 78 79 80 80 81
6
Mexico 73 9
27.8 72 73 73 74 75 75 76 77 77 78 79 79 80 81 81 82
3
80 80 5 81 82
28.3 72 73 73 74 74 75 76 77 78 78 79 82 83
28.9 72 73 73 74 75 75 76 77 78 78 79 80 80 81 82 83 83 84
4
29.4 72 72 73 74 75 75 76 77 78 79 79 80 81 81 82 83 84 84 85
30.0 72 73 74 74 75 76 77 78 78 79 80 81 81 82 83 84 84 85 86
Ai Cập 69 9
30.6 72 73 73 74 75 76 77 77 78 79 80 81 81 82 83 84 85 85 86 87
31.1 72 72 73 74 75 75 76 77 78 79 80 81 81 82 83 84 85 86 86 87 88
31.7 72 73 74 75 76 76 77 78 79 80 80 81 82 83 84 85 86 86 87 88 89
32.2 72 73 74 75 76 77 78 79 79 80 81 82 83 84 85 86 86 87 88 89 90
Guyana 77 6
32.8 73 74 75 76 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 86 87 88 89 90 91
75 76
Biểu hiện của bò gốc ôn đới nuôi Ảnh hưởng của khí hậu đến chất
trong điều kiện nhiệt đới: lượng cỏ (gián tiếp)
• Năng suất sữa giảm Cỏ ôn đơí: Cỏ nhiệt đới:
• Hàm lượng mỡ và protein sữa giảm • Lignin thấp • Lignin cao
• Tăng số lượng tế bào soma và vi khuẩn ở • Protein cao • Protein thấp
trong sữa
• Khoảng cách lứa đẻ kéo dài Tiêu hoá & thu nhận Tiêu hoá & thu nhận
• Tăng tỷ lệ mắc bệnh cao thấp
• Tăng tỷ lệ chết của bê
• Tăng tỷ lệ loại thải ở bò Năng suất sữa cao Năng suất sữa thấp
77 78
- Kinh nghiệm nuôi bò nhập nội ở các
nước nhiệt đới
BiÕn ®éng n¨ng suÊt s÷a cña bß HF
nu«i t¹i Méc Ch©u vµ L©m §ång Syrstad (1992):
Trong một vài trường hợp việc nhập nội nuôi
(kg/con/ng)
thuần chủng các giống bò gốc ôn đới vào nuôi trong
điều kiện nhiệt đới đã thành công, nhưng phần đa
các trường hợp đã làm thất vọng và đôi lúc dẫn đến
Tháng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
thảm hoạ. Bệnh tật, tỷ lệ chết cao, sinh sản kém là
Mộc Châu*
những hiện tượng phổ biến đối với bò ôn đới nhập
9,6 9,2 9,7 10,3 11,8 12,1 12,0 11,9 11,5 11,1 10,9 10,6
nội cũng như các thế hệ con cháu của chúng.
Lâm Đồng**
Những con sống được cũng không cho được mức
11,6 11,9 11,1 11,5 12,5 12,4 12,4 12,4 12,7 13,0 12,7 12,4
sản xuất như mong đợi. Con gái sinh ra trong điều
Nguồn: * Nguyễn Xuân Trạch (1989)
kiện nhiệt đới thường cho năng suất thấp hơn mẹ
**Nguyễn Xuân Trạch và Phạm Ngọc Thiệp (2003)
của chúng được nhập khi còn là bò tơ. Bò sữa ôn
đới thuần chỉ nên nuôi ở những nơi mà stress nhiệt
không lớn, có điều kiện chăm sóc nuôi dưỡng và thú
y tốt.
79 80
Khả năng cho sữa và sinh sản của bò Diễn biến năng suất sữa và tỷ lệ sẩy thai
Holstein thuần nuôi tại Mộc Châu đẻ non của bò Holstein qua một số năm
đầu nuôi tại Mộc Châu
Thế hệ bò HF
Năm 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983
Gốc Cuba Mộc Châu I Mộc Châu II
Năng suất sữa bình quân 15,7 13,8 12,5 11,7 11,1 12,0 11,3 9,0
Năng suất sữa (kg/chu kỳ 1) 4099 3445 3348
(kg/con/ngày)
Tuổi đẻ lứa 1 (ngày) 940,1 955,3 1064,4 Tỷ lệ sẩy thai và đẻ non 2,1 7,1 6,0 10,6 11,4 8,9 6,8 5,6
(%)
Khoảng cách lứa đẻ (ngày) 439,6 438,1 450,9
(Nguyễn Xuân Trạch, 2003)
Khối lượng bê sơ sinh (kg) 36,1 31,7 30,4
(Nguyễn Xuân Trạch và Lê Văn Ban, 1994)
81 82
Năng suất sữa bình của bò qua các Khác nhau giữa Queensland và Việt Nam
năm (1000kg/chu kỳ 305 ngày)
Việt Nam
Queensland
Nhiệt độ: 25-29oC (Tp HCM)
Nhiệt độ: 15-25oC
Nă m 1990 1992 1994 1996 1998 2000 2002
Ẩm đ ộ : 82%
Ẩm độ: 60%
Bò HF thuần 2,8 3,2 3,3 3,4 3,6 3,7 3,9 Phương thức: nuôi nhốt
Phương thức: chăn thả tự do
Bò lai HF 2,1 2,2 2,3 2,5 2,8 3,1 3,3
(Cục Khuyến nông-Khuyến lâm, 2002)
83 84
- Khác nhau giữa Queensland và Việt Nam Khác nhau giữa Queensland và Việt Nam
Queensland Việt Nam
Việt Nam
Queensland
85 86
NhËp néi vμ nh©n thuÇn bß thÞt
N¨ng suÊt s÷a cña bß Holstein Friesian nu«i
t¹i L©m §ång • N¨m 1975 nhËp 225 bß Zebu Cuba (lai tõ bß
Brahman, bß Indobrazil vµ bß Gyr) nu«i t¹i Phó M·n
vµ TT Mocada (Hµ T©y), tõ n¨m 1988 chuyÓn vµo
Nu«i tËp trung N«ng hé
nu«i tai N«ng tr−êng bß gièng miÒn Trung (Ninh
TP е L¹t HuyÖn Ьn Hoµ, Kh¸nh Hoµ).
C«ng ty gièng
C«ng ty LD
bß sữa D−¬ng
• N¨m 1997 mét sè bß c¸i gièng Brahman (200 con) ®·
Thanh S¬n
L©m Đång
®−îc nhËp tõ Cuba vÒ nu«i ë Phïng Th−îng (Ninh
Năng suất
B×nh).
sữa chu
• GÇn ®©y mét sè®Þa ph−¬ng (TP Hå ChÝ Minh, Tuyªn
5276,9 4487,9 5488,7 6186,9
kỳ (kg)
Quang, S¬n La) nhËp bß Brahman vµ Droughtmaster
Năng suất tõ Australia vÒ ®Ó nh©n thuÇn.
bình quân
• KÕt qu¶ b−íc ®Çu cho thÊy viÖc ch¨n nu«i c¸c gièng
17,49 14,71 18,00 20,28
(kg/ngày)
bß thÞt chuyªn dông nµy cã tÝnh kh¶ thi cao, ®¬n gi¶n
h¬n ch¨n nu«i bß s÷a.
(Nguyễn Xuân Trạch và Phạm Ngọc Thiệp, 2003)
<
87 88
<
Chương trình cải tạo bò Vàng VN
lai t¹o t¹o bß lai h−íng sỮa VÀ h−íng thÞt ë ViÖt Nam
× • Dïng bß ®ùc ngo¹i gèc nhiÖt ®íi cã tÇm vãc
lín h¬n (Red Sindhi, Shahiwal hay c¸c lo¹i bß
Zª-bu kh¸c) cho phèi gièng víi bß c¸i ®Þa
Bß c¸I Vµng ViÖt Nam
Bß ®ùc gièng Zªbu
ph−−¬ng ®Ó n©ng cao tÇm vãc vµ n¨ng suÊt.
Bß c¸I nÒn lai Zªbu
• Qu¸ tr×nh c¶i tiÕn ®µn bß Vµng cña ViÖt nam
T¹o bß lai h−íng thÞt
®· ®−îc thùc hiÖn tõ ®Çu thÕ kû tr−íc, nh−ng
T¹o bß lai h−íng s÷a
míi chÝnh thøc trë thµnh ch−¬ng tr×nh quèc gia
kho¶ng 30 n¨m nay vµ ®−îc gäi lµ Ch−¬ng
tr×nh Sin ho¸ ®µn bß Vµng.
• C¸c gièng bß Zª-bu ®· ®−îc nhËp trong
ch−¬ng tr×nh c¶i t¹o ®µn bß Vµng:
Brahman Limousine Droughmaster Charolaise Red Angus HF thuÇn Jersey
- Bß Red Sindhi vµ bß Sahiwal nhËp tõ
Pakistan trong thßi gian 1985-1987.
Bß lai 50%
- Bß Brahman ®á vµ tr¾ng nhËp tõ Cu-
m¸u Red
Angus
ba n¨m 1987 vµ tõ Australia trong nh÷ng n¨m
<
2001-2005.
89 90
Bß lai h−íng thÞt Bß lai h−íng s÷a
- Chương trình lai tạo bò sữa
91 92
Một số chỉ tiêu về sản xuất sữa, sinh sản
Sơ đồ lai cấp tiến bò sữa ở Việt Nam
và sức khoẻ của bò lai HF tại Tp HCM
Chỉ tiêu theo dõi Loại bò lai (HàẤn)
F1 (1/2 HF) F2 (3/4 HF) F3 (7/8 HF)
Năng suất sữa (kg/chu kỳ) 3671 3858 3457
Tỷ lệ mỡ sữa (%) 3,8 3,7 3,7
Tỷ lệ protein sữa (%) 3,3 3,3 3,2
Số lần phối/thụ thai 1,7 1,9 2,1
Tỷ lệ viêm vú (%) 2,0 7,4 5,0
Khoảng cách lứa đẻ (ngày) 440 457 461
Tỷ lệ loại thải năm đầu (%) 5,0 6,3 7,9
Nhịp thở/phút (ban trưa) 41,8 45,7 49,7
93 94
(Nguyễn Quốc Đạt, 1999)
Một số chỉ tiêu về sản xuất sữa và sinh Bß lai h−íng thÞt ë VN
sản của bò lai HF tại Hà Nội
Chỉ tiêu theo dõi Loại bò lai (Hà-Ấn)
F1 (1/2 HF) F2 (3/4 HF) F3 (7/8 HF)
Sản lượng sữa (kg/305ngày) 3615 3757 3610
Chu kỳ tiết sữa (ngày) 303,7 326,8 320,9
Tỷ lệ mỡ sữa (%) 3,95 3,48 3,46
Tỷ lệ protein sữa (%) 3,58 3,50 3,56
Tỷ lệ VCK không mỡ (%) 9,84 9,31 9,41
Khoảng cách lứa đẻ (ngày) 475,6 480,3 497,8
(Nguyễn Xuân Trạch, 2003) <
95 96
- Tr¹m Moncada
HÖ thèng truyÒn gièng nh©n t¹o bß
• a. Trung t©m bß ®ùc gièng Moncada (Ba V×, Hµ T©y)
– ChÝnh phñ Cuba gióp ®ì x©y dùng n¨m 1973.
– Lµ trung t©m bß ®ùc gièng duy nhÊt cã nhiÖm vô nu«i ®ùc gièng bß cao
s¶n vµ s¶n xuÊt tinh ®«ng l¹nh cung cÊp cho c¸c ch−¬ng tr×nh gièng bß
thÞt vµ bß s÷a trongC¶ n−íc cã 4 xÝ nghiÖp TTNT vïng t¹i Thanh Ho¸,
+ c¶ n−íc.
– Trung t©m hiÖn nay nhiÖm Nha Trang vÒ c¬ së h¹ tÇng, t¨ng c−êng chÊt
Cã ®· An, vô:
NghÖ ®−îc n©ng cÊp vµ TP Hå ChÝ Minh.
l−îng bß ®ùc gièng vµ thiÕt bÞ kü nµy cãcho s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn tinhgièng
+ C¸c xÝ nghiÖp thuËt ®«ng nhiÖm vô: vËt t− phèi
1) Cung cÊp tinh c¸c l¹nh vµ c¸c
viªn vµ tinh cäng r¹. 1) Cungc¸c tr¹m huyÖnl¹nh vµ c¸ nh©n tlµm TTNT
cho vµ c¸c
bß, cÊp tinh ®«ng c¸c vËt − phèi gièng
– HiÖn t¹i, TT cã 50 bßc¸c Tæ chøc trong ®ã vµ huÊn vÒ gièng s÷aTTNT bß,
cho ®ùc gièng, huyÖn 20 c¸c ®ùcnh©n lµm TTNT
tr¹m tØnh, c¸
c¸c líp tËp bß kü thuËt (HF, bß
2)
Jersey vµ F2) vµ 30 bß ®ùc gièngtËp huÊn kü thuËt TTNT bßBrahman,
2) Tæ chøc huyÖn, x· Sindhi, Sahiwal, cho cÊp tØnh
cho cÊp thÞt (Red
vµ huyÖn
Limousin, Chairolais,3) ChuyÓn giao c¸c tiÕn bé kü thuËt vÒ ch¨n nu«i bß
Simmental vµ Droughtmaster).
• b. C¸c xÝ nghiÖp vïng.choøng vËt t− kübß b»ng TTNT trongvô
3) Hîp ®ång phèi gièng
thuËt vμ dÞch ph¹m
vi cung
n«ng d©n,
4) DÞch vô phèi gièng b»ng TTNT cho bß trong
phèi gièng bß
tØnh.
– C¸c xÝ nghiÖp vïng:
– C¸c tr¹m TTNT tØnh:
98
98
Bß ®ùc gièng cao s¶n nu«i t¹i moncada
nguon tai.lieu . vn
