Xem mẫu
- − Theo dâi møc ®é sót c©n, mÖt mái, ®¸i nhiÒu, uèng
nhiÒu, ¨n nhiÒu cña thai phô.
ch¨m sãc thai phô bÞ bÖnh tiÓu ®−êng
− Ghi ®Çy ®ñ c¸c th«ng sè, kÕt qu¶ theo dâi vµo phiÕu
ch¨m sãc theo dâi.
1. NhËn ®Þnh
− Cung cÊp th«ng tin vÒ bÖnh cho thai phô.
− −
TiÒn sö: BÖnh tËt, thai nghÐn. Theo dâi t×nh tr¹ng thai, ph¸t hiÖn sím c¸c biÕn
− chøng cã thÓ xÈy ra khi cã thai, khi chuyÓn d¹ vµ sau
T×nh tr¹ng hiÖn t¹i: Toµn tr¹ng: da, niªm m¹c, s¾c
khi ®Î.
mÆt, dÊu hiÖu sinh tån, møc ®é sót c©n, mÖt mái, ®¸i
nhiÒu, uèng nhiÒu (t¨ng c¶m gi¸c kh¸t n−íc); ¨n − ChuÈn bÞ tèt c¸c ph−¬ng tiÖn, dông cô, thuèc cÊp cøu
nhiÒu (t¨ng c¶m gi¸c ®ãi).
khi cã biÕn chøng s¶n giËt, ®Î khã.
− Dinh d−ìng, nghØ ng¬i, vÖ sinh.
− Theo dâi c¸c kÕt qu¶ cËn l©m sµng kh¸c hµng ngµy.
− §¹i tiÓu tiÖn.
− H−íng dÉn, t− vÊn chÕ ®é ¨n, chÕ ®é vËn ®éng, chÕ ®é
− C¸c xÐt nghiÖm cËn l©m sµng. vÖ sinh.
− Thùc hiÖn y lÖnh ®Çy ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c.
2. Nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ch¨m sãc/ chÈn ®o¸n ch¨m sãc
− Thai phô mÖt mái, lo l¾ng vÒ bÖnh, thiÕu hôt kiÕn 4. Thùc hiÖn kÕ ho¹ch ch¨m sãc
thøc vÒ thai nghÐn, vÒ bÖnh tiÓu ®−êng.
− Cung cÊp th«ng tin vÒ bÖnh tiÓu ®−êng cho thai phô:
− Nguy c¬ tiÒn s¶n giËt, s¶n giËt, thai cã thÓ bÞ dÞ d¹ng,
Nguyªn nh©n, dÊu hiÖu, diÔn biÕn, c¸c ®iÒu trÞ cã thÓ
bÞ chÕt ®ét ngét.
¸p dông, ®éng viªn gi¶i thÝch ®Ó thai phô yªn t©m.
− Nguy c¬ ®Î khã do thai to (mÊt c©n xøng gi÷a thai
− §Õm m¹ch, ®o nhiÖt ®é, huyÕt ¸p, ®Õm nhÞp thë,
nhi vµ khung x−¬ng chËu).
quan s¸t da, niªm m¹c, s¾c mÆt, ghi phiÕu theo dâi.
− Nguy c¬ nhiÔm khuÈn ®−êng sinh s¶n tr−íc vµ sau
− §Õm nhÞp tim thai, theo dâi t×nh tr¹ng ph¸t triÓn cña
®Î do søc ®Ò kh¸ng gi¶m.
thai, ph¸t hiÖn suy thai, b¸o c¸o kÞp thêi diÔn biÕn
− ChÕ ®é dinh d−ìng, nghØ ng¬i, vÖ sinh.
bÊt th−êng vÒ thai cho b¸c sü biÕt.
3. LËp kÕ ho¹ch ch¨m sãc
− ChuÈn bÞ tèt, ®Çy ®ñ c¸c ph−¬ng tiÖn dông cô can
− Theo dâi toµn tr¹ng: vÒ mµu s¾c da, niªm m¹c, s¾c thiÖp, thuèc cÊp cøu khi c㠮Πkhã, khi cã s¶n giËt.
mÆt, c¸c dÊu hiÖu sinh tån.
143 144
- − H−íng dÉn cho thai phô chÕ ®é ¨n hîp lý theo chØ
dÉn cña b¸c sü (kiªng ®−êng, mÝa, r−îu vµ c¸c thùc
PhÇn 2: qui tr×nh thùc hµnh
phÈm ngät, ¨n nhiÒu rau, qu¶ vµ c¸c thùc phÈm th«
nguyªn h¹t cã nhiÒu chÊt x¬…).
Quy tr×nh qu¶n lý thai nghÐn
− H−íng dÉn chÕ ®é vËn ®éng, luyÖn tËp, nghØ ng¬i hîp
lý (tËp thÓ dôc hoÆc ®i bé mçi ngµy 15-30 phót, tr¸nh
vËn ®éng m¹nh). Quy tr×nh qu¶n lý thai nghÐn bao gåm c¸c biÖn ph¸p
gióp cho ng−êi c¸n bé y tÕ n¾m ch¾c t×nh h×nh vµ diÔn
− H−íng dÉn vÖ sinh th©n thÓ, vÖ sinh r¨ng miÖng, vÖ
biÕn cña c¸c bµ mÑ cã thai ®· ®−îc ®¨ng ký, cô thÓ lµ:
sinh bé phËn sinh dôc ngoµi, thay v¸y ¸o, kh¨n vÖ
− Tæ chøc ®¨ng ký qu¶n lý thai nghÐn
sinh v« khuÈn ®Ò phßng nhiÔm khuÈn.
−
− LËp phiÕu kh¸m thai vµ phiÕu ch¨m sãc thai nghÐn
Theo dâi s¸t c¸c th«ng sè cËn l©m sµng, ghi phiÕu
hiÖn t¹i cho tõng thai phô.
ch¨m sãc theo dâi.
− LËp b¶ng theo dâi vµ qu¶n lý thai s¶n.
− Thùc hiÖn y lÖnh ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ chÝnh x¸c.
1. C¸ch tæ chøc ®¨ng ký qu¶n lý thai nghÐn
5. §¸nh gi¸
1.1. VÒ nh©n lùc
5.1. HiÖu qu¶ ch¨m sãc tèt
− Hé sinh cã t¹i c¬ së
Thai phô ®−îc ch¨m sãc theo dâi ®Çy ®ñ, ®−îc ph¸t
Nh©n viªn y tÕ th«n, b¶n, c¸n bé héi phô n÷, héi thanh
hiÖn vµ ®iÒu trÞ kÞp thêi, chÝnh x¸c, m¹ch, huyÕt ¸p æn
niªn, ®éi s¶n xuÊt…
®Þnh, c¸c dÊu hiÖu cËn l©m sµng æn ®Þnh, tim thai tèt, thai
1.2. VÒ vËt liÖu
kh«ng suy, thai phô ¨n uèng ®−îc theo chÕ ®é h−íng dÉn,
tËp luyÖn hîp lý, kh«ng cã biÕn chøng. − Sæ kh¸m thai
PhiÕu kh¸m thai theo mÉu cña Bé y tÕ
5.2. HiÖu qu¶ ch¨m sãc ch−a tèt
− Mét tñ nhá cã 12 ng¨n ®ùng phiÕu kh¸m thai cña
Thai phô kh«ng ®−îc ch¨m sãc theo dâi ®Çy ®ñ, ph¸t
tõng th¸ng.
hiÖn muén, cã biÕn chøng, thai nhi bÞ suy, bÖnh tiÓu
®−êng ngµy cµng nÆng lªn. − Mét b¶ng theo dâi sè ng−êi dù kiÕn ®Î trong tõng
th¸ng cña mét n¨m.
145 146
- −
1.3. C¸c b−íc tiÕn hµnh Ph¶i dù kiÕn ngµy ®Î, ®Ó lªn lÞch ®Î hµng th¸ng
trong n¨m (b»ng b×a cøng cã g¾n nh·n ghi th«ng tin
− C¸n bé y tÕ c¬ së vµ nh©n viªn y tÕ céng ®ång ph¸t
(t«m th«ng tin) cÇn thiÕt vÒ thai phô theo th¸ng dù
hiÖn ng−êi cã thai.
kiÕn ®Î).
− VËn ®éng c¸c bµ mÑ cã thai ®¨ng ký qu¶n lý thai
−
nghÐn t¹i tr¹m y tÕ x· hay t¹i nhµ. NÕu ®· qu¸ ngµy dù kiÕn ®Î, mµ ch−a thÊy thai phô
− ®Õn tr¹m ®Ó ®Î, th× c¸n bé y tÕ c¬ së cÇn ®i ®Õn nhµ
Kh¸m thai lÇn thø nhÊt vµ lËp phiÕu kh¸m thai cho
t×m hiÓu nguyªn nh©n.
tõng ng−êi, mçi ng−êi lËp 2 b¶n (mét b¶n bµ mÑ gi÷,
mét b¶n ®Ó l−u t¹i tr¹m y tÕ).
Cã thÓ:
Ngay trong lÇn kh¸m thai ®Çu tiªn nµy, nÕu bµ mÑ cã
+ Ch−a ®Î (cÇn phßng ngõa nguy c¬ thai qu¸ ngµy).
nguy c¬ th× göi ®i kh¸m tuyÕn trªn. Khi bµ mÑ kh¸m
tuyÕn trªn trë vÒ, c¸n bé y tÕ ph¶i ghi l¹i ý kiÕn kh¸m xÐt
+ §· ®Î ë n¬i kh¸c.
cña tuyÕn trªn vµo phiÕu l−u t¹i tr¹m vµ thùc hiÖn viÖc
+ §· ®Î ë nhµ do bµ mô ®ì hoÆc tù ®ì ®Î.
theo dâi ch¨m sãc theo chØ ®Þnh cña thÇy thuèc tuyÕn trªn.
NÕu qua kh¸m xÐt thÊy thai nghÐn kh«ng cã nguy c¬ cao, ViÖc ch¨m sãc c¸c bµ mÑ sau khi ®Î, kh«ng ë t¹i tr¹m y
th× hÑn bµ mÑ ®Õn kh¸m lÇn 2 vµo mét ngµy nhÊt ®Þnh.
tÕ nµy, vÉn ph¶i tiÕn hµnh nh− mäi bµ mÑ kh¸c ®Î t¹i
− PhiÕu l−u cña bµ mÑ võa ®−îc kh¸m xong, ®−îc xÕp tr¹m, kh«ng ®−îc bá r¬i hä (Ýt nhÊt cã 3 lÇn th¨m: 6-12 giê
vµo ng¨n cña th¸ng ®· hÑn bµ mÑ ®Õn kh¸m lÇn tíi. ®Çu sau ®Î, ngµy thø 3 sau ®Î vµ ngoµi 40 ngµy sau ®Î).
− §Õn hÑn kh¸m lÇn 2, sÏ t×m phiÕu l−u t¹i ng¨n kh¸m
cña th¸ng ®ã. Sau khi kh¸m xong, xÕp phiÕu l−u vµo 2. PhiÕu kh¸m thai
ng¨n cña th¸ng hÑn kh¸m lÇn 3.
2.1. PhiÕu kh¸m thai bao gåm: (PhÇn nµy ®· cã phiÕu in s½n)
− Cuèi mçi th¸ng, nÕu trong ng¨n l−u hå s¬ cßn sãt l¹i
−
mét sè phiÕu nµo ®ã, cã nghÜa lµ bµ mÑ ®ã ch−a ®Õn PhÇn b¶n th©n ng−êi cã thai
kh¸m, khi ®ã cÇn ®Õn tËn nhµ hái th¨m t×m nguyªn
− PhÇn tiÒn sö s¶n khoa
nh©n vµ vËn ®éng bµ mÑ ®i kh¸m thai.
−
− PhÇn ch¨m sãc thai nghÐn hiÖn t¹i
Ngoµi 3 lÇn kh¸m theo quy ®Þnh, cÇn dÆn dß bµ mÑ cã
thÓ ®Õn kh¸m bÊt kú lóc nµo hoÆc cho hÑn ®Õn kh¸m
2.2. C¸ch sö dông
thªm, nÕu cã ®iÒu g× nghi ngê bÊt th−êng.
− Mçi phiÕu dïng cho mét lÇn cã thai
− Ph©n tÝch râ quyÕt ®Þnh n¬i bµ mÑ sÏ ®Õn ®Î (nhÊt lµ
−
trong tr−êng hîp cã nguy c¬ cao, cÇn göi bµ mÑ ®i ®Î Ghi râ hä tªn, chøc vô ng−êi lËp phiÕu
ë bÖnh viÖn) ®Ó hä vui vÎ chÊp nhËn.
147 148
- * PhÇn b¶n th©n §Þa chØ: Mæ tö cung: kh«ng cã
− Ghi 6 yÕu tè vÒ b¶n th©n Mæ lÊy thai: kh«ng cã
− Lµng, th«n, b¶n………. §Î con < 2500g: kh«ng cã
Ghi sè ®¨ng ký
X·…………………… Con chÕt tuÇn ®Çu: kh«ng cã
− Ngµy lËp phiÕu: Ghi ngµy th¸ng n¨m d−¬ng lÞch
HuyÖn…………………. Sau ®Î
− Tuæi: Ph¶i ghi râ sè tuæi, nÕu thai phô 28 tuæi, ph¶i
TØnh……………………. TiÒn sö bÖnh tËt: kh«ng cã
ghi râ 28 sau ®ã míi ®¸nh dÊu √ vµo « 18 - 35.
Tªn bÖnh nÕu cã (tim, phæi, thËn)
− ChiÒu cao ph¶i ghi râ theo ®¬n vÞ cm. NÕu thai phô
cao 158cm, ghi 158cm sau ®ã míi ®¸nh dÊu √ vµo «
145cm trë lªn.
Ch¨m sãc thai nghÐn hiÖn t¹i
PhiÕu kh¸m thai
Ngµy kinh cuèi cïng:… Cã thai lÇn thø:…
Dù ®o¸n ngµy sinh:…… §Î lÇn thø:………
Hä vµ tªn:………………. Ngµy lËp phiÕu:…./……/……. Tuæi thai (th¸ng) 1-3 4-6 7 8 9
Tuæi khi cã thai:18 - 35 35 Ngµy kh¸m thai
ChiÒu cao:…≥ 145cm ≤ 144cm
Ngµy th¸ng n¨m sinh.././..
B×nh th−êng
Tr×nh ®é v¨n ho¸:……… C©n nÆng mÑ
BÊt th−êng
D©n téc: ………………… TiÒn sö s¶n khoa
B×nh th−êng
ChiÒu cao tö cung
Hä vµ tªn chång:………. Sè lÇn sinh:………….1-3 > 3 BÊt th−êng
Kú thai võa qua bÞ sÈy: kh«ng cã
B×nh th−êng
Tim thai
Tiªm phßng uèn v¸n: Thai chÕt l−u: kh«ng cã
BÊt th−êng
LÇn1:…/…./….(ngµy tiªm) S¶n giËt kh«ng cã
B×nh th−êng
LÇn 2:.../…/….(ngµy tiªm) Ch¶y m¸u tr−íc sinh: kh«ng cã
Ng«i thai
B¨ng huyÕt: kh«ng cã BÊt th−êng
Sè ®¨ng ký:………….. Sinh bÊt th−êng: kh«ng cã B×nh th−êng
HuyÕt ¸p
(®Î khã)
BÊt th−êng
149 150
- 3. B¶ng theo dâi vµ qu¶n lý thai s¶n
Cã phï nÒ
B¶ng theo dâi vµ qu¶n lý thai s¶n lµ mét b¶ng lín treo
Da rÊt xanh
t−êng, cã g¾n c¸c nh·n ghi th«ng tin cÇn thiÕt vÒ thai phô
Ch¶y m¸u ©m ®¹o
theo th¸ng dù kiÕn ®Î. Nh·n ghi ®−îc gäi lµ “con t«m”.
Cã protein niÖu
3.1. ChÊt liÖu, ph−¬ng tiÖn
* PhÇn tiÒn sö s¶n khoa
− B¶ng tr¾ng: BÒ ngang Ýt nhÊt 150cm, cao Ýt nhÊt
− Sè lÇn ®· ®Î. NÕu ®· ®Î 2 lÇn, ph¶i ghi hai c¹nh sè
120cm hoÆc dïng giÊy tr¾ng khæ to ghÐp thµnh b¶ng
lÇn ®· ®Î, sau ®ã míi ®¸nh dÊu X vµo « 1-3.
theo kÝch th−íc cÇn thiÕt (tïy sè l−îng ®Î hµng n¨m).
− C¸c « tiÕp theo: Tuú cã hay kh«ng mµ ®¸nh dÊu √
− Bót d¹: Lo¹i kh«ng xo¸ ®−îc ®Ó kÎ vµ ghi c¸c chi tiÕt
vµo « t−¬ng øng.
cè ®Þnh, lo¹i xo¸ ®−îc ®Ó ghi c¸c diÔn biÕn.
− PhÇn nµy gióp ph¸t hiÖn 14 yÕu tè nguy c¬ do tuæi,
− T«m theo dâi thai: KÝch th−íc “t«m” tïy theo b¶ng.
chiÒu cao vµ tiÒn sö s¶n khoa.
NÕu b¶ng 150 x 120 th× “t«m” cã thÓ lµ 8 x 12 cm.
* PhÇn ch¨m sãc thai nghÐn hiÖn t¹i
− 3.2. C¸ch lµm b¶ng
Cã thai lÇn thø (kÓ c¶ c¸c lÇn ®· ®Î, n¹o, sÈy víi lÇn
thai nµy).
− B¶ng cã 13 cét däc, cét ®Çu lµ ®Þa chØ (th«n, xãm, tæ
− s¶n xuÊt), 12 cét sau lµ c¸c th¸ng ghi tõ th¸ng 1 ®Õn
§Î lÇn thø (kh«ng tÝnh sÈy, n¹o).
th¸ng 12.
− Ngµy ®Çu kinh cuèi: Lµ mèc quan träng ®Ó tÝnh tuæi
− C¸c « ngang, mçi th«n mét «.
thai vµ dù kiÕn ngµy ®Î, kh«ng nhí ngµy ®Çu kinh
cuèi còng lµ mét yÕu tè nguy c¬. − D−íi c¸c th«n lµ « céng th¸ng. Sau khi ®· sinh, t«m
®−îc bãc ra vµ chuyÓn xuèng « sau ®Î phÝa d−íi, ®Ó
− PhÇn nµy ®−îc thiÕt kÕ cho 5 lÇn kh¸m thai, 3 th¸ng
theo dâi vµ ch¨m sâc sau ®Î.
®Çu mét lÇn, 3 th¸ng gi÷a mét lÇn, 3 th¸ng cuèi mçi
th¸ng mét lÇn. 3.3. C¸ch lµm t«m
− PhÇn nµy gióp ph¸t hiÖn 9 yÕu tè nguy c¬. C¸c yÕu − Tèt nhÊt dïng giÊy tù d¸n (bãc mÆt sau lµ cã thÓ
tè nguy c¬ nµy, trõ tim thai chØ nghe ®−îc sau tuÇn dÝnh ngay vµo n¬i ®Þnh ®Æt), ng−êi hé sinh kh«ng
20 vµ ng«i thai chØ ®¸nh gi¸ tõ tuÇn 28, c¸c néi dung ph¶i luån t«m vµo nh÷ng khung chØ ®· kh©u s½n.
cßn l¹i ®Òu cã thÓ ®¸nh gi¸ trong suèt thêi gian
− KÝch th−íc t«m vµ l−îng th«ng tin ghi trªn t«m tuú
mang thai.
theo cì b¶ng, tèi thiÓu bao gåm:
151 152
- + Hä tªn thai phô.
+ Tuæi B¶ng theo dâi vµ qu¶n lý thai s¶n
X·……………….
+ TiÒn sö thai nghÐn (Para): Ký hiÖu 4 sè theo thø tù
N¨m…………………….
lµ: sè lÇn ®Î ®ñ th¸ng, sè lÇn ®Î thiÕu th¸ng, sè lÇn
n¹o / sÈy thai, sè con hiÖn sèng.
+ Sè ®¨ng ký thai (®Ó liªn hÖ víi sæ vµ phiÕu kh¸m Th¸ng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
thai). Th«n
+ Ngµy ®Çu kú kinh cuèi. 1
+ Ngµy dù kiÕn ®Î. 2
+ Cã thÓ thªm th«ng tin thø 7 qua chØ thÞ mµu: T«m 3
xanh lµ con so, t«m vµng lµ con thø hai, t«m ®á lµ
con thø ba trë lªn. 4
+ §èi víi nh÷ng tr−êng hîp cã nguy c¬ cao (thÝ dô cã 5
sÑo mæ tö cung), cã thÓ ®¸nh thªm mét dÊu hoa thÞ
Tæng sè
(*) vµo t«m.
Sau ®Î
T«m ®−îc lµm ngay khi ®¨ng ký vµ d¸n vµo « t−¬ng
øng vµo th¸ng dù kiÕn sinh.
NguyÔn ThÞ Thanh 26 tuæi
Para: 1001 S§K: 023/ 03
KKC: 12/06/2003 DK§: 19/03/2004
Nh·n th«ng tin (T«m)
(8 x12cm víi 6 th«ng tin)
153 154
nguon tai.lieu . vn
