Xem mẫu
- CHĂM SÓC SỨC KHỎE TÂM THẦN
CỘNG ĐỒNG
Ths. Nguyễn Tấn Đạt
- Mục tiêu học tập
1. Hiểu được tầm quan trọng của chăm sóc SKTT tại cộng
đồng.
2. Trình bày được đặc điểm dịch tễ học và các nhân tố tâm lý,
xã hội và môi trường ảnh hưởng đến SKTT.
3. Liệt kê được các rối loạn tâm thần thường gặp tại cộng
đồng.
4. Trình bày được các nhân tố thuận lợi cho bệnh tâm thần phát
sinh.
5. Trình bày được các nội dung và hình thức chăm sóc SKTT tại
cộng đồng.
6. Trình bày được những phương pháp vệ sinh tâm thần và
phòng bệnh tâm thần tại cộng đồng.
7. Trình bày được nhiệm vụ của các thành viên trong cộng đồng
đối với bệnh nhân tâm thần.
- 10 ch¬ tr×
ng nh/DA môc tiªu quèc gia
1. DA phßng chèng bÖnh lao
2. DA phßng chèng bÖnh phong
3. DA phßng chèng bÖnh sèt rÐt
4. DA phßng chèng bÖnh sốt xuất huyết
5. DA phßng chèng bÖnh HIV/AIDS
6. DA phßng chèng suy dinh dìng trÎ em
7. DA b¶o vÖ s ø c kháe t©m thÇn t¹i c é ng ®ång
8. DA ch¨m sãc søc kháe sinh s¶n.
9. DA tiªm chñng më réng.
10. DA chăm sóc sức khỏe lứa tuổi học đường
- Tình hình thế giới – khu vực
Khẩu hiệu “Đừng loại bỏ, hãy chăm sóc” (Kofi Anan, ngày
Sức khỏe tâm thần thế giới 7/4/2001)
Bệnh nhân tâm thần sẽ tăng rất nhanh ở các nước đang
phát triển.
Trước thế kỷ 18, bệnh tâm thần được quan niệm do ma
quỷ, thánh thần gây nên, sau TK 18 các nhà tâm thần, triết
học đã thống nhất bệnh tâm thần là do rối loạn các chức
năng hoạt động của não gây nên
- Tình hình thế giới – khu
vực
Bảng 1: Tỷ lệ (%) bệnh tâm thần ở một số nước trên thế giới
Trung Đài Hàn Việt
Bệnh Mỹ Anh
Quốc Loan Quốc Nam
TT phân liệt 0,6-1,1 0,68-1,3 0,42-0,47 0,31 0,31-0,54 0,47
Động kinh 0,3-0,5 0,46-0,62 0,3-0,5 0,43 0,26-0,47 0,33
Trầm cảm 3-5 2,8-4,2 2,3-4,5 3,6 3,1-5,3 2,47
Lo âu 2,5-3,2 1,96-3,1 1,75-2,6 2,2 1,87-3,52 2.27
Chậm phát 0,5-0,7 0,42-0,61 0,38-0,57 0,55 0,38-0,57 0,61
triển TT
Tổng 12,9 11,7 8,7 8 16,3 6,15
- Điều tra dịch tễ học 10 bệnh tâm
thần thường gặp trong 3 năm
2001 – 2003
Tâm thần phân liệt 0,47% dân số
Động kinh 0,35 //
Chấn thương sọ não 0,51 //
Chậm phát triển tâm thần 0,63 //
Mất trí tuổi già 0,88 //
Rối loạn lo âu 2,6 //
Trầm cảm 2,8 //
Rối loạn hành vi ở thanh thiếu niên 0,9 //
Lạm dụng rượu 5,3 //
Ma tuý 0,3 //
Tổng cộng 14,9%
- Tình hình thế giới – khu vực
Trước TK 20, các nước phát triển đã đầu tư khá lớn về
công tác chăm sóc SKTT với qui mô lớn
Từ giữa TK 20, tập trung vào xây dựng các cơ sở nhỏ,
trung bình (500 giường), hướng trọng tâm là quản lý và
điều trị chăm sóc tại cộng đồng
- Tình hình thế giới – khu
vực
WHO, trong tuyên bố toàn cầu tháng 10/2003: ngày nay ¼
nhân loại (25% dân số) bị ảnh hưởng SKTT và trong đó
có 2% dân số bị BTT nặng cần phải được điều trị
thường xuyên. Để giải quyết vấn đề này, mỗi quốc gia
cần đầu tư:
1% ngân sách
1 bác sĩ chuyên khoa tâm thần/100.000 dân
1 giường bệnh/10.000 dân
- Tình hình Việt nam
Số giường bệnh dành cho điều trị nội
trú
Nước Pháp Nga Đức Ba Lan Hà Lan Việt
nam
Số 165 125 60 57 50 8.1
giường/100.0
00 dân
- Sự cần thiết phải duy trì dự án
64/64 tỉnh/thành trên cả nước có tham gia triển khai
dự án
3500 số xã/phường đã triển khai chương trình
Kết quả điều tra 10 bệnh tâm thần thường gặp
Vấn đề sức khỏe tâm thần ở Việt nam trong những
năm tới còn rất nhiều khó khăn
- Mục tiêu chung
Tiếp tục nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc SKTT
cho nhân dân theo phương thức lòng ghép vào hoạt động
của trạm y tế xã phường
- Mụtiêutiêu cựng thể lưới
Chỉ
c 1: Xây d ụ mạng
100% số tỉnh/Tp (64 tỉnh/Tp) triển khai dự
án
70% xã/phường triển khai mô hình lồng
ghép nội dung CSSKTT vào hoạt động của
TYT cơ sở
- Mục tiêu cụ thể
Chỉ tiêu 2: Phát hiện và quản lý bệnh nhân
50% bệnh nhân (# 1.446.000 bệnh nhân tâm
thần phân liệt, động kinh và trầm cảm
được quản lý điều trị tại cộng đồng
- Mục tiêu cụ thể
Chỉ tiêu 3: Chữa ổn định cho bệnh nhân
70% bệnh nhân (# 1.012.200 bệnh nhân
phát hiện bệnh được chữa ổn định giúp hòa
nhập gia đình và cộng đồng.
- Mụtiêutiêu m hành vi ể rối, gây nguy hại, mãn tính và
Chỉ
c 4: Giả cụ th gây
tàn phế:
Giảm hành vi gây nguy hại xuống dưới
25%
Giảm hành vi gây rối xuống dưới 30%
Giảm tỉ lệ mãn tính, tàn phế xuống dưới
20%
- Giải pháp
1. Các giải chuyên môn nghiệp vụ
2. Giải pháp về ngân sách
3. Giải pháp về cơ chế và chính sách
4. Giải pháp tổ chức
- Các giải pháp chuyên môn nghiệp vụ
Giáo dục truyền thông tăng cường tuyên truyền về sức
khỏe tâm thần
Mở dịch vụ tư vấn trực tiếp, gián tiếp
Đẩy mạnh NCKH
Xã hội hóa công tác chăm sóc SKTT
- Các giải pháp chuyên môn nghiệp vụ
Đẩy mạnh quan hệ hợp tác quốc tế
Tổ chức các lớp tập huấn
Tuyến huyện/xã kết hợp khám, phát hiện và điều trị
bệnh
Nâng cao trình độ chuyên môn CTV, gia đình phục hồi
chức năng, quản lý sử dụng thuốc, lao động và phục hồi
bản thân
Sử trí cấp cứu cho tuyến xã/phường
- Giải pháp ngân sách
Vốn nhà nước và vốn tín dụng trong và ngoài nước
Dự kiến kinh phí 2010 là 400 tỉ đồng
- Hiệu quả và kinh tế xã hội
Hiệu quả: người bệnh vừa được điều trị, vừa được hòa
nhập với cộng đồng, phục hồi kỹ năng giao tiếp và lao
động, hoạt động
Kinh tế: giảm bớt kinh phí trong điều trị, giảm gánh nặng
gia đình.
Vd: Điều trị tại cộng đồng, thuốc 1 năm là 140.000đ. Điều
trị 1 năm/lần/3 tháng: 1.500.000 đ
nguon tai.lieu . vn