Xem mẫu
- Các phong trào yêu nước ở Việt Nam
cuối TK XIX – đầu TK XX
Trình bày : Nguyễn Thế Hưng
Lớp : K4E
Khoa : Quản lý
Trường : Học Viện Quản lý Giáo Dục
Khoa quản lý 1
- 1. Tình hình thế giới và Việt Nam cuối TK
XIX - đầu TK XX
1.1. Tình hình thế giới
1.1.1. Từ cuối thế kỷ XIX , chủ nghĩa tư bản chuyển từ tự do
cạnh tranh sang giai đoạn độc quyền ( đế quốc chủ
nghĩa ) . Các nước tư bản đế quốc , bên trong thì tăng
cường bóc lột nhân dân lao động , bên ngoài thì xâm
lược và áp bức nhân dân các dân tộc thuộc địa .
> Chính sự thống trị tàn bạo của chủ nghĩa đế quốc đã
làm cho “mâu thuẫn” giữa các dân tộc thuộc địa với
chủ nghĩa thực dân ngày càng gay gắt , phong trào
đấu tranh giải phóng dân tộc diễn ra mạnh mẽ ở các
nước thuộc địa .
Khoa quản lý 2
- 1.1.2. Đầu thế kỉ XX , trên phạm vi quốc tế , sự thức tỉnh của các
dân tộc Châu Á cùng với phong trào dân chủ tư sản ở Đông Âu
bắt đầu từ Cách mạng năm 1905 đã tạo thành một cao trào
thức tỉnh của các dân tộc Phương Đông .
Năm 1917 , Cách mạng Tháng Mười Nga giành được thắng lợi .
Năm
Nhà nước Xô Viết dựa trên nền tảng liên minh công nông
dưới sự lãnh đạo của Đảng Bôsêvich Nga ra đời .
Với thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười , chủ nghĩa Mác –
Lênin từ lý luận đã trở thành hiện thực , đồng thời mở đầu
một thời đại mời “thời đại cách mạng chống đế quốc , thời
đại giải phóng dân tộc”
Khoa quản lý 3
- + Đối với các dân tộc thuộc địa : “ Cách mệnh Nga dạy cho
chúng ta rằng muốn cách mệnh thành công thì phải dân chúng
(công nông) làm gốc , phải có đảng vững bền , phải bền gan ,
phải hy sinh , phải thổng nhất . Nói tóm lại là phải theo chủ
nghĩa Mã Khắc Tư và Lênin” – Nguyễn Ái Quốc .
Tháng 3 – 1919 , Quốc tế Cộng Sản ( Quốc tế III) được thành
lập . Sự ra đời của Quốc tế Cộng sản có ý nghĩa thúc đẩy sự
phát triển mạnh mẽ phong trào cộng sản và công nhân quốc
tế . Và sau đó , vào năm 1920 tại Đại hội II Quốc tế cộng sản
, Lênin đã công bố Sơ thảo lần thứ nhất những Luận
cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa .
Khoa quản lý 4
- Bản sơ thảo đã chỉ ra phương hướng đấu tranh giải phóng các
dân tộc thuộc địa , mở ra con đường giải phóng các dân tộc bị
áp bức trên lập trường cách mạng vô sản .
+ Đối với Việt Nam : Quốc tế Cộng sản có vai trò quan trọng
trong việc truyền bá chủ nghĩa Mác – Lênin và thành lập
Đảng Cộng sản Việt Nam . Nguyễn Ái Quốc đã nhấn mạnh
vai trò của tổ chức này đối với cách mạng Việt Nam “An
Nam muốn cách mệnh thành công , thì tất phải nhờ Đệ tam
quốc tế”.
Khoa quản lý 5
- 1.2. Tình hình trong nước
1.2.1. Trong trào lưu xâm lược thuộc địa của chủ nghĩa t ư
bản Phương Tây , từ năm 1858 thực dân Pháp n ổ súng
tấn công xâm lược Việt Nam . Sau khi đánh chiếm được
nước ta , thực dân Pháp từng bước thiết lập bộ máy
thống trị ở Việt Nam .
+ Về chính trị : Thực dân Pháp áp đặt chính sách cai trị
thực dân , tước bỏ quyền lực đối nội và đối ngoại của
chính quyền phong kiến nhà Nguyễn ; chia Việt Nam
thành ba xứ : Bắc Kỳ , Trung Kỳ , Nam Kỳ và th ực hiện
ở mỗi kỳ một chế độ cai trị riêng , nhằm ngăn cản dân tộc
ta đoàn kết .
Khoa quản lý 6
- + Về kinh tế : Thực dân Pháp thực hiện chính sách bóc lột về
kinh tế : tiến hành cướp đoạt ruộng đất lập đồn điền ; đầu
tư khai thác tài nguyên ; xây dựng hệ thống đường giao
thông , bến cảng ..vv , phục vụ cho chính sách khai thác thuộc
địa của thực dân Pháp .
Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp đã tạo nên sự
chuyển biến của nền kinh tế Việt Nam ( hình thành một số
ngàmh kinh tế mới ...) nhưng cũng dẫn đến hậu quả là nền
kinh tế Việt Nam bị lệ thuộc vào tư bản Pháp , bị kìm hãm
trong vòng lạc hậu .
Khoa quản lý 7
- + Về văn hóa : Thực dân Pháp thực hiện chính sách văn hóa ,
giáo dục thực dân ; dung túng , duy trì các hủ tục lạc hậu ...
Nguyễn Ái Quốc đã vạch rõ tội ác của chế độ cai trị thực dân
ở Đông Dương : “chúng tôi không những bị áp bức và bóc lột
một cách thê thảm .... Bằng thuốc phiện , bằng rượu ...
Chúng tôi phải sống trong cảnh ngu dốt tối tăm vì chúng tôi
không có quyền tự do học tập”.
1.2.2. Dưới tác động của chính sách cai trị và chính sách kinh tế ,
văn hóa , giáo dục thực dân , xã hội Việt Nam diễn ra quá
trình phân hóa sâu sắc .
Khoa quản lý 8
- Tình hình giai cấp và mâu thuẫn cơ bản
trong xã hội Việt Nam
Giai cấp địa chủ Giai cấp nông dân Giai cấp công nhân
• Câu kết với thực dân Pháp , bóc • Là lực lượng đông đảo • Ra đời từ cuộc khai thác
Câu Là Ra
lột nhân dân . nhất trong xã hội Việt thuộc lần thứ nhất của thực
Nam. dân Pháp .
• Nhưng có sự phân hóa thành 2 bộ
Nh
• Bị thực dân và phong • Đa số công nhân Việt
phận : th Đa
Đặc điểm kiến áp bức , bóc lột nặng Nam , trực tiếp xuất thân từ
+ Bộ phận có lòng yêu nước , tham
nề . giai cấp nông dân . Vì vậy ,
gia đấu tranh chống thực dân Pháp .
giai cấp công nhân có quan
• Và có lòng căm thù sâu
+ Và mức độ khác .
hệ trực tiếp và chặt chẽ với
sắc đế quốc và phong kiến
giai cấp nông dân .
tay sai .
- Bộ phận có lòng yêu nước , tham - Do bị áp bức , bóc lột - Vừa lớn lên , giai cấp công
ph
gia đấu tranh chống thực dân Pháp , nặng nề nên giai cấp nômg nhân đã sớm tiếp thụ ánh
sẵn sàng tham gia cách mạng khi có dân sẽ là lực lượng lòng sáng cách mạng của chủ
Xu hướng điều kiện . cốt trong cuộc đấu tranh nghĩa Mác – Lênin , nhanh
nghĩa
giành lại ruộng đất và chóng trở thành một lực
chóng
- Bộ phận câu kết với thực dân
ph
chính trị quyền sống tự do . lượng chính trị tự giác , và
Pháp , bóc lột nhân dân . Chúng là
là giai cấp lãnh đạo cách
kẻ thù của cách mạng Việt Nam .
mạng Việt Nam .
Khoa quản lý 9
- Tình hình giai cấp và mâu thuẫn cơ bản trong
xã hội Việt Nam
Giai cấp tư sản Tầng lớp tiểu tư sản
• Bao gồm tư sản công nghiệp , tư sản thương • Bao gồm học sinh , trí thức , viên chức và
Bao Bao
nghiệp....... Trong giai cấp tư sản có một bộ những người làm nghề tự do .....
phận kiêm địa chủ . • Đời sống của tiểu tư sản Việt Nam bấp
Đặc điểm • Bị tư sản Pháp và tư sản người Hoa cạnh bênh dễ phá sản trở thành những vô sản .
tranh , chèn ép , do đó , thế lực kinh tế và địa • Có lòng yêu nước , căm thù đế quốc , thực
Có
vị chính trị của giai cấp tư sản Việt Nam nhỏ dân , lại có điều kiện tiếp xúc với các trào
bé và yếu ớt . lưu tư tưởng , văn hóa từ bên ngoài đưa vào
nên nhạy bén với thời cuộc , dễ tiếp thu tư
tưởng tiến bộ .
- Do thế lực kinh tế và địa vị chính trị của giai - Đây là lực lượng có tinh thần cách mạng
cấp tư sản Việt Nam nhỏ bé và yêu ớt . Vì cao . Đồng thời , “ Họ tỏ ra thức thời và
Xu hướng vậy, giai cấp tư sản Việt Nam không đủ điều rất nhạy cảm với thời cuộc . Được phong
kiện để lãnh đạo cuộc cách mạng dân tộc , trào cách mạng rầm rộ của công nông thức
chính trị dân chủ đi đến thành công . tỉnh và cổ vũ , họ bước vào hàng ngũ cách
mạng ngày càng đông và đóng một vai trò
quan trọng trong phong trào đấu tranh của
nhân dân , nhất là ở thành thị “ .
Khoa quản lý 10
- Nhận xét :
Chính sách thống trị của thực dân Pháp đã tác động
mạnh mẽ đến xã hội Việt Nam trên các lĩnh vực chính
trị , kinh tế , văn hóa , xã hội . Trong đó , đặc biệt là sự ra
đời hai giai cấp mới là công nhân và tư sản Việt Nam .
Các giai cấp , tầng lớp trong xã hội Việt Nam lúc này đều
mang thân phận người dân mất nước và ở những mức độ
khác nhau, đều bị thực dân Pháp áp bức , bóc lột . Vì
vậy , trong xã hội Việt Nam , ngoài mâu thuẫn cơ bản
giữa nhân dân , chủ yếu là nông dân với giai cấp địa chủ
phong kiến , đã nảy sinh
Khoa quản lý 11
- mâu thuẫn vừa cơ bản , vừa chủ yếu và ngày càng gay gắt trong
đời sống dân tộc , đó là : mâu thuẫn giữa toàn thể nhân dân
Việt Nam với thực dân Pháp xâm lược .
- Tính chất của xã hội Việt Nam là xã hội thuộc địa , nửa
phong kiến .
- Thực tiễn lịch sử Việt Nam đặt ra hai yêu cầu :
+ Đánh đuổi thực dân Pháp xâm lược , giành độc lập cho dân tộc
, tự do cho nhân dân .
+ Xóa bỏ chế độ phong kiến , giành quyền dân chủ cho nhân dân
, chủ yếu là ruộng đất cho nông dân .
Trong đó , chống đế quốc , giải phóng dân tộc là nhiệm vụ
Trong ch
hàng đầu .
Khoa quản lý 12
- 2 . Các phong trào yêu nước ở Việt Nam cuối TK
XIX – đầu TK XX
Khoa quản lý 13
- 2.1. Phong trào yêu nước theo khuynh hướng
phong kiến
Vua Hàm Nghi Tôn Thất Thuyết Hoàng Hoa Thám
Khoa quản lý 14
- 2.1.1. Phong trào Cần Vương
Chiếu Cần Vương Lược đồ phong trào Cần Vương
Chi
Khoa quản lý 15
- Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong
trào Cần Vương
S Tên cuộc khởi Hoạt Ý nghĩa và bài
nghĩa
nghĩa , thời động học kinh
T
T gian , người nghiệm
nổi bật
lãnh đạo
• Xây • Tiêu hao sinh
Khởi nghĩa Ba
Đình (18861887) dựng công lực địch , làm
1
sự kiên cố chậm quá trình
Phạm Bành ,
Đinh Công Tráng , có cấu bình định vùng
trúc độc Bắc Trung Kì
đáo . của thực dân
Pháp .
• Trận
• Để lại nhiều
đánh nổi
Nghĩa quân Ba Đình bị bắt
tiếng nhất bài học kinh
diễn ra nghiệm về tổ
vào tháng chức nghĩa quân
Khoa quản lý 16
1 1887 và xây dựng căn
- Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong
phong trào Cần Vương
Tên cuộc khởi Hoạt động
S Ý nghĩa và bài
nghĩa
nghĩa , thời gian , học kinh nghiệm
T nổi bật
người lãnh đạo
T
• Nghĩa quân • Tiêu hao sinh lực
Khởi nghĩa Bãi Sậy
(18831892) đào hào , đắp địch , đẩy lui nhiều
Đinh Gia Quế , Nguyễn lũy , đặt nhiều cuộc càn quét của
hầm chông , Pháp .
Thiện Thuật ,....
2
cạm bẫy ở • Để lại nhiều bài
vùng đầm , học kinh nghiệm
hồ , lau lách ở quý báu về phương
khu Bãi Sậy thức hoạt động và
cách thức tác chiến
Lược đồ căn cứ
( lối đánh du kích )
Khoa quản lý 17
ở vùng đồng bằng.
- Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong
phong trào Cần Vương
Tên cuộc Hoạt động nổi bật
S Ý nghĩa và bài
nghĩa
khởi học kinh
T
nghĩa , thời nghiệm
T
gian ,
gian
người lãnh
ng
đạo
• Từ năm 18851888 • Đây là cuộc khởi
Khởi nghĩa
Hương Khê là giai đoạn chuẩn bị nghĩa tiêu biểu
(18851896) lực lượng , xây dựng của phong trào
3
cơ sở chiến đấu của Cần Vương cuối
Phan Đình
Lược đồ căn cứ Hư
nghĩa quân . TK XIX .
Phùng
Khoa quản lý • Từ năm 1888 1896 , • Phương pháp tác 18
- 2.1.2. Khởi nghĩa Yên Thế
- Cuộc khởi nghĩa Yên Thế
(Bắc Giang) diễn ra từ năm
1884 . Nghĩa quân Yên Thế
đã đánh thắng nhiều trận và
gây cho chúng nhiều khó
khăn , thiệt hại .
- Cuộc chiến đấu của nghĩa
quân Yên Thế kéo dài đến
năm 1913 thì bị dập tắt .
Nghĩa quân Yên Thế
Khoa quản lý 19
- Một số hình ảnh về vụ Hà thành đầu độc
Khoa quản lý 20
nguon tai.lieu . vn