Xem mẫu
- PGS.TS Nguyeãn Ngoïc Thoa - ÑHYD TP. HCM
>
- Sau caùi ngaøy cam go “vöôït caïn” moät mình coù luùc thuoäc vaøo söï buø ñaép yeâu thöông chaêm soùc chia seû
töôûng nhö maát maïng aáy, cô theå raõ rôøi, thaám meät töø cuûa nhöõng ngöôøi thaân xung quanh. Noù nhö côn aùp
cuoäc chuyeån daï vaø töø nhöõng beänh lyù do mang thai thaáp nhieät ñôùi, coù theå tan bieán nhöng cuõng coù theå
gaây neân, nhöõng ngaøy tieáp theo, khoaûng 45 ngaøy, laø bieán thaønh gioâng baõo gaây bi kòch khuûng khieáp laøm
thôøi kyø theo töï nhieân toaøn cô theå ngöôøi phuï nöõ daàn chìm ñaém caû con taøu gia ñình.
hoài phuïc - ñöôïc goïi laø thôøi kyø haäu saûn.
Caâu chuyeän “Nöôùc maét ngöôøi ñieân” ñang trình dieãn
Theo baûn naêng hoï oâm con vaøo loøng vaø cho con buù: treân saân khaáu Nhaø haùt kòch Phuù Nhuaän (TP. HCM)
hoï laøm meï, nhöng trong beänh vieän, thaày thuoác vaãn laø moät ví duï. Theo lôøi giôùi thieäu, coát chuyeän döïa vaøo
goïi hoï baèng moät töø chung: “saûn phuï”, ñôn giaûn vì moät chuyeän coù thaät, moät phuï nöõ ñaõ ñeø cheát con khi
hoï - nhöõng phuï nöõ sau sinh - vaãn raát caàn ñöôïc tieáp nguû. Chuyeän khoâng phaûi cuûa rieâng ai. Noù phaûn aûnh
tuïc theo roõi. Ngöôøi meï aáy coù theå mau choùng phuïc moät goùc khuaát cuûa ñôøi thöôøng raát caàn ñöôïc trao ñoåi
hoài söùc löïc hoaëc ngöôïc laïi, coù theå suy suïp keùo daøi, thaáu hieåu döôùi goùc ñoä y hoïc, cho duø coù nhöõng khaùc
phuï thuoäc raát nhieàu vaøo söï chaêm soùc veà tinh thaàn bieät veà soá phaän. Thaät khoâng coâng bang neáu kòch baûn
è
vaø vaät chaát cho baø meï cuûa ngöôøi thaân trong gia ñình. saân khaáu daãn daét (thuyeát phuïc) ngöôøi xem theo
Yeáu toá tinh thaàn maø caïn kieät (suy suïp) coù theå daãn höôùng nhìn nhaän taát caû caâu chuyeän ñau ñôùn vaø toäi
ñeán traïng thaùi khoâng oån ñònh veà taâm lyù, baát bình loãi naøy ñeàu baét nguoàn töø söï thay loøng ñoåi daï, sa suùt
thöôøng veà taâm tính, y hoïc goïi laø “traàm caûm sau sinh” nhaân caùch ôû nhaân vaät chính laø moät phuï nöõ. Khai thaùc
hay “traàm caûm haäu saûn”. dieãn bieán söï vieäc theo höôùng aáy laø quyeàn khaéc hoïa
cuûa taùc giaû ñeåø laøm boäc loä tính caùch nhaân vaät, tuy
“Traàm caûm sau sinh” thöôøng coù bieåu hieän döôùi nhieàu nhieân khi laøm xuaát hieän moät loaït caùi aùc, taïo ra vöïc
traïng thaùi töø nheï ñeán naëng nhö: chaùn naûn, buoàn raàu, thaúm khoâng theå laáp ñaày trong ñôøi soáng gia ñình, maø
meät moûi, roái loaïn aên uoáng, maát nguû, taâm thaàn baát caû keû phaïm toäi laãn ngöôøi bò haïi ñeàu khoâng bieát nguoàn
an, bi quan, thieáu taäp trung, hoang töôûng, u uaát, sôï côn noãi ñau thì coù leõ bi kòch ngoaøi ñôøi naøy seõ coøn
toäi loãi,... khieán coù theå gaây ra nhieàu ñaûo loän baát thöôøng lôùn hôn nhieàu laàn bi kòch treân saân khaáu.
trong sinh hoaït, hoaëc voâ yù töï gaây söï coá nhö ñeø cheát
con, thaäm chí boû rôi ñöùa con hoaëc coù yù ñònh töï töû, Caàn hieåu, traàm caûm sau sinh laø nhöõng bieåu hieän beân
v.v... Nhöõng trieäu chöùng naøy coù theå giaûm hoaëc taùi ngoaøi cuûa moät cuoäc chieán sinh hoùa hoïc xaåy ra beân
dieãn. Ñieàu naøy khoâng nhôø vaøo may maén, maø phuï trong cô theå ngöôøi phuï nöõ. Nhöõng bieán ñoäng taâm
sinh lyù thôøi kyø haäu saûn naåy sinh caùc taùc nhaân ñieän
hoùa hoïc taùc ñoäng raát maïnh leân caùc ñaëc khu voû naõo,
chi phoái caùc haønh vi, taâm tính ngöôøi meï, bao goàm
caû caùc phaûn öùng töï veä theo baûn naêng .
Nhö vaäy döôùi goùc ñoä y hoïc, coù theå coi traàm caûm sau
sinh laø moät hieän töôïng cuûa beänh lyù (hoaëc mang
thuoäc tính) saûn khoa ñang dieãn ra treân cô theå ngöôøi
phuï nöõ, raát caàn ñöôïc nhìn nhaän moät caùch thoûa ñaùng
YHSS
15
- bôûi caùc nguyeân nhaân khaùch quan, töø ñoù maø coù caùch thaønh phoá HCM cho thaáy tyû leä maéc beänh khoâng phaûi
thöùc hoùa giaûi phuø hôïp mang tính khoa hoïc chöù laø ít (töø 11,6% ñeán 17,2%), trong soá ñoù chuû yeáu laø:
khoâng neân aùp ñaët coi ñoù nhö laø ñieåm xuaát phaùt chuû
quan cuûa moïi bi kòch. Lôøi caûnh tænh hoaëc tuyeân aùn Meät moûi, chaùn naûn.
trong gia ñình hay tröôùc dö luaän xaõ hoäi maø nhaàm laãn Buoàn voâ côù sau sinh.
noùng voäi coù khaùc naøo “ñoå daàu vaøo löûa” töï gaây theâm Bi quan, caûm giaùc baát an.
thaûm hoïa? Mong sao con ngöôøi ngoaøi ñôøi tænh taùo Taâm tính u uaát khoâng oån ñònh keùo daøi.
hôn, taïo ra söï khaùc bieät nhieàu nhaân tình hôn so vôùi
saân khaáu. Ñaùng löu yù vaø lo ngaïi laø traàm caûm sau sinh khoâng chæ
xaûy ra ôû ñoä tuoåi trung nieân maø gaàn ñaây coøn lan roäng
Traàm caûm treân gaây nhieàu haäu quaû phieàn phöùc, taïo ra ñoå vôõ nôi nhöõng caëp vôï choàng treû môùi laøm
nghieâm troïng, nhöng nhaän ra noù khoâng ñôn giaûn vaø quen vôùi ñôøi soáng hoân nhaân (khieán gia taêng caùc vuï
raát deã boû soùt, do hình thöùc cuûa noù raát ña daïng, phöùc ly hoân), neân raát caàn ñöôïc söï quan taâm thaáu hieåu
taïp, pha troän vaø nhaát laø do tính “giaáu maët” cuûa noù. Vì nhieàu hôn töø phía caùc “nhaân vaät trong gia ñình” laãn
vaäy, vieäc phaùt hieän vaø chöõa trò cho ñeán nay coøn gaëp dö luaän xaõ hoäi, ñeå caâu chuyeän “Nöôùc maét ngöôøi ñieân”
nhieàu khoù khaên. Traàm caûm sau sinh ôû Vieät Nam coøn chæ laø caâu chuyeän treân saân khaáu, khoâng xaåy ra giöõa
ít ñöôïc quan taâm, maëc duø vaøi nghieân cöùu ít oûi taïi ñôøi thöôøng..
YHSS 16
nguon tai.lieu . vn
