Xem mẫu

  1. 11/13/2008 CHƯƠNG 4 CÁCH TI P C N B O V MÔI TRƯ NG VÀ TÀI NGUYÊN Môn Con ngư i môi trư ng Năm h c 2008 - 2009 DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: 1 Con ngư i & môi trư ng ð TV Nð • Nh ng chương trư c ñã phân tích rõ v nh ng tác ñ ng x u ñ n môi trư ng, s c kh e con ngư i và ch t lư ng cu c s ng là h u qu c a vi c gia tăng dân s , ñô th hóa, công nghi p hóa, khai thác, s d ng năng lư ng, tài nguyên thiên nhiên theo cách th c không b n v ng. • V n ñ ñ t ra: CÁCH Ti P C N B O V MÔI TRƯ NG & TÀI NGUYÊN DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 2 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 1
  2. 11/13/2008 N I DUNG BVMT b ng các công c ki m soát và m nh l nh Các h th ng qu n lý môi trư ng Th b c các h h th ng qu n lý môi trư ng BVMT mang tính phòng ng a DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 3 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên N I DUNG 1. BVMT b ng các công c ki m soát và m nh l nh 1.1 Lu t môi trư ng 1.2 Các quy ñ nh và văn b n pháp lý 1.3 Các Công ư c Qu c t 1.4 Ki m soát môi trư ng b ng kinh t DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 4 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 2
  3. 11/13/2008 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH Vai trò c a pháp lu t trong BVMT Vai trò c a Pháp lu t ñ c bi t quan tr ng: • Vì con ngư i là nguyên nhân c a các v n ñ môi trư ng. • Mu n BVMT, trư c h t c n tác ñ ng ñ n suy nghĩ và hành ñ ng c a con ngư i Pháp lu t v i tư cách là h th ng các quy ph m có th ñánh giá, phán xét, x lý, và ñi u ch nh hành vi x s c a con ngư i theo hư ng tích c c cho MT và TNTN. DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 5 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH Ý nghĩa c a pháp lu t trong BVMT ñ c th hi n qua các khía c nh: • Pháp lu t quy ñ nh các quy t c mà con ngư i ph i th c hi n khi khai thác và s d ng các y u t c a môi trư ng. DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 6 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 3
  4. 11/13/2008 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH Ý nghĩa c a pháp lu t trong BVMT ñ c th hi n qua các khía c nh: • Pháp lu t quy ñ nh các ch tài hình s , kinh t , hành chính ñ i v i ho t ñ ng khai thác và s d ng các y u t c a môi trư ng. DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 7 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH Ý nghĩa c a pháp lu t trong BVMT ñ c th hi n qua các khía c nh: • Pháp lu t quy ñ nh ch c năng, nhi m v , quy n h n c a các t ch c b o v môi trư ng DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 8 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 4
  5. 11/13/2008 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH Ý nghĩa c a pháp lu t trong BVMT ñ c th hi n qua các khía c nh: • Vai trò to l n c a Pháp lu t trong BVMT th hi n vi c ban hành các Tiêu chu n môi trư ng. Các TCMT s là cơ s pháp lý cho vi c xác ñ nh vi ph m, truy c u trách nhi m ñ i v i hành vi ph m lu t môi trư ng. DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 9 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH Ý nghĩa c a pháp lu t trong BVMT ñ c th hi n qua các khía c nh: • Pháp lu t có vai trò gi i quy t các tranh ch p môi trư ng. DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 10 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 5
  6. 11/13/2008 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.1 Lu t môi trư ng 1.1.1 ð nh nghĩa lu t môi trư ng 1.1.2 Lu t môi trư ng là m t môn khoa h c 1.1.3 Là m t ngành lu t ñ c l p 1.1.4 Các nguyên t c ch y u 1.1.5 Lu t Môi trư ng Vi t Nam DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 11 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.1 Lu t môi trư ng 1.1.1 ð nh nghĩa: Lu t môi trư ng là t ng h p các quy ph m pháp lu t, các nguyên t c pháp lý ñi u ch nh các quan h phát sinh gi a các ch th trong quá trình các ch th s d ng ho c tác ñ ng ñ n các y u t môi trư ng nh m b o v m t cách có hi u qu môi trư ng s ng c a con ngư i. DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 12 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 6
  7. 11/13/2008 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.1 Lu t môi trư ng 1.1.2 Lu t môi trư ng là m t môn khoa h c • ðây là 1 môn khoa h c pháp lý chuyên ngành • Có ñ i tư ng nghiên c u riêng: chú tr ng ñ n khía c nh xã h i trong các v n ñ môi trư ng • Liên quan ñ n nhi u lĩnh v c khác nhau DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 13 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.1 Lu t môi trư ng 1.1.4 Các nguyên t c ch y u c a lu t môi trư ng i) Nguyên t c ñ m b o quy n con ngư i ñư c s ng trong môi trư ng trong lành ii) Tính th ng nh t trong qu n lý và b o v môi trư ng iii) Nguyên t c ñ m b o s phát tri n b n v ng iv) Nguyên t c coi tr ng tính phòng ng a DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 14 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 7
  8. 11/13/2008 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.1 Lu t môi trư ng 1.1.5 Lu t môi trư ng Vi t Nam • Xu t hi n r t ch m so v i các nư c phát tri n • Là lĩnh v c m i nh t trong h th ng pháp lu t Vi t Nam (l ch s phát tri n qua 2 giai ño n trư c và sau 1986) Qu c h i nư c CHXHCN Vi t Nam thông qua Lu t B o v Môi trư ng ngày 27 tháng 12 năm 1993 DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 15 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.1 Lu t môi trư ng 1.1.5 Lu t môi trư ng Vi t Nam (tt) G m 7 chng, 55 ñi u, có n i dung: • Chính th c hóa m t s khái ni m v môi trư ng • Xác ñ nh n i dung và các phương th c qu n lý nhà nư c v BVMT • Xác ñ nh quy n và nghĩa v phòng ch ng, kh c ph c suy thoái MT, ô nhi m MT, s c MT • Quy ñ nh nh ng nguyên t c và n i dung cơ b n trong lĩnh v c h p tác Qu c t v BVMT • Xác ñ nh các bi n pháp khen thư ng và x lý vi ph m DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 16 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 8
  9. 11/13/2008 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.1 Lu t môi trư ng 1.1.6 Các lu t khác: • Lu t b o v và phát tri n r ng 1991 • Lu t d u khí 1993 • Lu t ñ t ñai 1993 (s a, b sung 1998) • Lu t khoáng s n 1996 • Lu t tài nguyên nư c 1998 • Lu t b o v s c kh e nhân dân 1989 • B lu t hình s DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 17 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.2 Các quy ñ nh và văn b n pháp lý Pháp l nh c a y ban th ng v Qu c h i Ch a ñ ng nhi u quy ñ nh v môi trư ng như: • Pháp l nh b o v và phát tri n ngu n l i th y s n • Pháp l nh b o v và ki m d ch th c v t • Pháp l nh an toàn và ki m soát b c x DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 18 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 9
  10. 11/13/2008 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.2 Các quy ñ nh và văn b n pháp lý Ngh quy t, ngh ñ nh c a Chính ph : • Nh ng NQ, Nð có liên quan ñ n môi trư ng ñư c ban hành khá nhi u: v v sinh, phát tri n r ng, danh m c th c v t quý hi m, quy ñ nh x ph t vi ph m DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 19 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.2 Các quy ñ nh và văn b n pháp lý • Bên c nh các văn b n c a Chính ph , các B và Cơ quan ngang B , UBND t nh cũng ban hành nhi u văn b n v môi trư ng • Vd: Qð c a B trư ng B KHCN&MT v vi c tăng cư ng trang thi t b cho các tr m quan tr c môi trư ng. • Các văn b n dư i lu t này có ý nghĩa r t l n ñ i v i s phát tri n c a Pháp lu t Vi t Nam. DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 20 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 10
  11. 11/13/2008 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.3 Công ư c Qu c t Các ñi u ư c quan tr ng nh t mang tính toàn c u mà Vi t Nam ñã tham gia ký: 1. Công ư c Ramsar 1971 (v các vùng ñ t ng p nư c) 2. Công ư c v vi c b o v di s n văn hóa và t nhiên c a Th gi i 1972 3. Công ư c CITES 1973 (v buôn bán các lo i ñ ng th c v t hoang dã nguy c p) 4. Công ư c Marpol 1973 (v ch ng ô nhi m do tàu bi n) và Ngh ñ nh thư 1978 DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 21 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.3 Công ư c Qu c t 5. Công ư c v lu t bi n 1982 6. Công ư c Vienne 1985 v b o v t ng ozone. Ngh ñ nh thư Montréal 1987 7. Công ư c Basel 1989 v ki m soát v n chuy n qua biên gi i các ph th i nguy hi m và vi c x lý chúng 8. Công ư c v ña d ng sinh h c 1992 9. Công ư c khung v thay ñ i khí h u c a LHQ 1992 DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 22 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 11
  12. 11/13/2008 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH Các H i ngh Qu c t quan tr ng v b o v môi itrư ng DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 23 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.4 Ki m soát môi trư ng b ng kinh t Vi c ñưa v n ñ môi • có th giúp gi m b t mâu trư ng vào các thu n gi a m c tiêu tăng chính sách phát trư ng kinh t và s phát tri n kinh t và tri n c a môi trư ng quy t ñ nh ñ u tư • có th giúp con ngư i nhìn Vi c ñưa kinh t vào nh n ñư c giá tr th c c a ñ gi i quy t các môi trư ng và các y u t v n ñ môi trư ng thiên nhiên DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 24 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 12
  13. 11/13/2008 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.4 Ki m soát môi trư ng b ng kinh t • Tình hình ô nhi m môi trư ng gia tăng nghiêm tr ng trong các n n kinh t công nghi p ñã d n ñ n hình thành nguyên t c “Ngư i gây ô nhi m tr ti n” (PPP-Polluter pays principle) DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 25 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.4 Ki m soát môi trư ng b ng kinh t Các công c kinh t : • L phí phát th i • L phí s d ng • L phí s n ph m • Gi y phép mua bán ñư c • H th ng ký qu hoàn chi DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 26 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 13
  14. 11/13/2008 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.4 Ki m soát môi trư ng b ng kinh t Các công c kinh t : L phí phát th i • ðánh vào vi c th i ch t ô nhi m vào MT không khí, nư c, ñ t, và gây ti ng n. • L phí này liên quan v i s lư ng và ch t lư ng c a ch t ô nhi m và nh ng tác h i gây ra cho môi trư ng DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 27 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.4 Ki m soát môi trư ng b ng kinh t Các công c kinh t : L phí s d ng • L phí này liên quan ñ n chi phí x lý, chi phí thu gom và th i b , chi phí qu n lý. DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 28 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 14
  15. 11/13/2008 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.4 Ki m soát môi trư ng b ng kinh t Các công c kinh t : L phí s n ph m • L phí này ñánh vào s n ph m có h i cho môi trư ng khi ñư c s d ng trong các quy trình s n xu t, ho c khi tiêu th hay lo i th i nó. DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 29 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.4 Ki m soát môi trư ng b ng kinh t Các công c kinh t : Gi y phép có th mua bán • ð u tiên, m t m c ñ ô nhi m có th ch p nh n ñư c xác ñ nh, và gi y phép ñư c ban hành cho vi c xã th i như m c ñ ñã xác ñ nh • Gi y phép ñư c phân ph i như m t quy n th a k gây ô nhi m. • N u ngư i s h u gi y phép có th gi m m c xã th i thì có quy n bán gi y phép này cho nh ng ai có nhu c u xã th i nhi u hơn DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 30 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 15
  16. 11/13/2008 1. CÁC CÔNG C Ki M SOÁT VÀ M NH L NH 1.4 Ki m soát môi trư ng b ng kinh t Các công c kinh t : H th ng ký qu - hoàn chi • Là vi c ký qu m t s ti n cho các s n ph m có ti m năng gây ô nhi m. N u các s n ph m ñư c ñưa tr v các ñi m thu h i h p pháp (ñư c quy ñ nh) sau khi s d ng, thì ti n ký qu s ñư c hoàn tr . DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 31 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên N I DUNG 2. Các h th ng qu n lý môi trư ng 2.1 ISO 2.2 Ki m toán môi trư ng DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 32 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 16
  17. 11/13/2008 2. CÁC H TH NG QU N LÝ MÔI TRƯ NG 2.1 ISO • ISO 14000 là b tiêu chu n qu c t v QLMT • Ra ñ i t tháng 1 năm 1993 • M c tiêu c a ISO là c i thi n ho t ñ ng v môi trư ng c a các t ch c và k t h p hài hoà các tiêu chu n qu n lý môi trư ng qu c gia khác nhau nh m t o ñi u ki n thu n l i cho thương m i qu c t . DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 33 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 2. CÁC H TH NG QU N LÝ MÔI TRƯ NG 2.1 ISO ISO 14000 ñư c áp d ng Vi t Nam g m ISO 14001, • V h th ng EMS ISO 14004 ISO 14010, ISO 14011, ISO 14012 • V ki m ñ nh môi trư ng ISO 14031, • V ñánh giá tác ñ ng môi ISO 14032 trư ng ISO 14020 • V c p nhãn môi trư ng 34 17
  18. 11/13/2008 2. CÁC H TH NG QU N LÝ MÔI TRƯ NG 2.1 ISO L i ích áp d ng ISO 14000 Th c thi ISO 14000 ñem l i k t qu ho t ñ ng môi trư ng t t hơn • Qua vi c th c thi ISO 14000, t ch c s duy trì ñư c kh năng ñáp ng các nghĩa v v MT • H n ch t i ña các s c • Uy tín c a t ch c tăng lên: do c i thi n ñư c MT làm trách nhi m pháp lý gi m ñi, th a mãn chính quy n và c ng ñ ng xung quanh DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 35 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 2. CÁC H TH NG QU N LÝ MÔI TRƯ NG 2.1 ISO L i ích áp d ng ISO 14000 Th c thi ISO 14000 s giúp g b rào c n thương m i, gia tăng h tr thương m i • Vì ñây là các tiêu chu n Qu c t ñư c xây d ng theo nguyên t c th a thu n, th ng nh t quan ñi m c a các nư c ñ i v i nhãn sinh thái, qu n lý môi trư ng, ñánh giá chu trình s ng s n ph m… • Cách ti p c n th ng nh t này s g b các rào c n trong thương m i, h tr thương m i trên th gi i DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 36 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 18
  19. 11/13/2008 2. CÁC H TH NG QU N LÝ MÔI TRƯ NG 2.1 ISO L i ích áp d ng ISO 14000 Th c thi ISO 14000 s th a mãn các yêu c u ñ i v i tiêu chu n qu c t • Là b tiêu chu n ñư c s th a nh n c a t t c các nư c • Thu n l i cho nhu c u thương m i qu c t • S nh t trí qu c t ñã ñ t ñư c v v n ñ nh y c m này là ñáng k và mang tính k th a. DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 37 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 2. CÁC H TH NG QU N LÝ MÔI TRƯ NG 2.1 ISO L i ích áp d ng ISO 14000 ISO 14000 cung c p thuât ng chung • Cung c p m t h th ng thu t ng chung th ng nh t v môi trư ng • Cho phép m i ngư i trên th gi i có ngôn ng chung ñ nói v v n ñ QLMT, các tiêu chu n ch t lư ng, chia s kinh nghi m và các ý tư ng v b o v MT DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 38 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 19
  20. 11/13/2008 2. CÁC H TH NG QU N LÝ MÔI TRƯ NG 2.1 ISO L i ích áp d ng ISO 14000 Th c thi ISO 14000 s t o ñư c s nh t trí v ý th c môi trư ng m i • Vì nó thúc ñ y vi c tri n khai th c hi n QLMT trên ph m vi toàn c u • Nâng cao ý th c trách nhi m b o v môi trư ng s ng • Phát tri n kh năng trao ñ i Qu c t v chăm sóc và qu n lý môi trư ng DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 39 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 2. CÁC H TH NG QU N LÝ MÔI TRƯ NG 2.1 ISO L i ích áp d ng ISO 14000 Th c thi ISO 14000 s tăng cư ng nh n th c v quy ñ nh pháp lu t và QLMT • ISO 14001 yêu c u t ch c ph i nh n th c ñư c t t c các b lu t và quy ñ nh pháp lu t áp d ng cho các khía c nh môi trư ng c a t ch c DHBK-Khoa Môi trư ng _ Môn h c: Con ngư i & môi trư ng 40 Chương 4: Cách ti p c n b o v môi trư ng và Tài nguyên 20
nguon tai.lieu . vn