- Trang Chủ
- Luật học
- Bảo hộ tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian theo quy định của pháp luật Việt Nam
Xem mẫu
- Ạ Ậ Ự Ễ Ố
Ả Ộ ẨM VĂN HỌ Ệ Ậ
THEO QUY ĐỊ Ủ Ậ Ệ
Ễ Ọ Ậ
ậ
ả ệ
Ngày đăng bài: 30/09/2020
ắ
ẩm văn họ ệ ậ
ả ẩ ạ ậ ể
trình lao độ ọ ậ ạ ả
đờ ống văn hóa và khát vọ ộng đồ people‟s aspirations. They are considered as
ủa nhân dân. Đây được xem như di sả
ủ ộ ế ủ ữ ạ
ầ ủa nhân dân ta, đượ ữ
phát huy qua hàng nghìn năm lị ử
ố ả ộ ập như hiệ
ẩm văn họ ệ ậ ạ
ẩ ấ ễ ị ảnh hưở ở ự
ậ ạ ẽ ủa văn hóa ngoạ
ậ ệ ện quy đị
ật liên quan đế ệ ả ộ đố ớ eserve and promote Vietnam‟s
ẩm văn họ ệ ậ ẽ
cơ sở ọ ả ồ ả
ắc và tinh hoa văn hóa củ ộ
ừ
ẩm văn họ ệ ậ
ề ả ậ ệ
ệm, đặc điể ạ ẩm văn ọ ệ ậ
ệ ẩm văn họ ệ ậ
ẩm văn họ ệ ậ ẩ ộ ạ
ẩm đượ ả ộ ề ả, đượ ệ ạ ản 1 Điề ậ ở ữ ệ năm
ửa đổ ổ sung năm 2009 và năm 2019)
*
ậ ự, Trường Đạ ọ ậ ố ồ
Sau đây gọ ắ ậ ở ữ ệ năm 2005.
- TRƢỜNG ĐẠ Ọ ẬT, ĐẠ Ọ Ế
ản 1 Điề ậ ở ữ ệ năm 2005 ẩ ả
ẩ ạ ầ ủ ộ ậ ể ộ ộng đồ ề ả ề ố ủ
ộ ặ ằ ả ọ ủ ộng đồ ể ện tương
ứng đặc điểm văn hóa và xã hộ ủ ọ ẩ ị được lưu truyề ằ
ỏ ặ ằ
ể ẩ ả ầ ủ ậ ể, được lưu
ề ừ ế ệ ế ệ ộ ộng đồ ằ ớ ằ ừ
ặ ằ ị ả ộ ả ắc văn hóa và xã hộ ộng đồ ụ ử “Đẻ
đất đẻ nước” ủa người Mườ ử “Trường ca Đam San” ủa ngườ đê, truyện thơ
“Xố ụ xon xao” ễ ặn ngườ ủa ngườ ủ ộ ố đị
phương miề ảng Nam, Bình Định, Phú Yên…), hát xoan (Phú Thọ
Đông Hồ ắ ố ộ ế ệ ổ
ấ ề ế Sơn ủ
ộ ố điều ướ ố ế ậ ự ậ ốc gia đã có nhữ ự
điề ỉ ự ếp đố ớ ẩ ậ ự ả ộ ề ở ữ
ệ đố ớ ạ ẩm này. Công ướ ề ả ộ ẩ văn họ ệ
ậ “xem ẩ VHNTDG như mộ ại đặ ệ ủ ẩ ết danh”
ẩ VHNTDG được xem như là kế ả ủ ự ạ ậ ể đượ ề ừ ế
ệ ế ệ ả ủ ẩm này thông thườ
xác định đượ ự ả ộ ủ ạ ẩ ả ợ ủ
ững người đã sáng tạ ợ ủ ả ộng đồ
Đặc điể ủ ẩm văn họ ệ ậ
ớ ạ ẩ ẩ ững đặc thù riêng như
ậ ể ề ệ ị ả ễn xướ
ậ ể ẩ thườ ế ả ủ ậ ể
Đầ ột ngườ ởi xướ ẩm hình thành và đượ ậ ể ế ậ Sau đó,
ững ngườ ế ục lưu truyề ạ ẩ ến đổ ầ
Đượ ết vào năm 1886 tại Berne, đượ ửa đổ ạ
- Ạ Ậ Ự Ễ Ố
ệ ề ội dung cũng như hình thứ ệ ậ ẩ
được xem như tài sả ủ ỗ ậ ể ỗi cá nhân đề ể ử ữ ổ
ẩ theo quan điể ả năng nghệ ậ ủ
ề ệ ẩ được lưu giữ ằng phương thứ ề
ệ ừ ế ệ ế ệ ừ địa phương này sang địa phương khác. Tính
ề ệ ẩ ỏa nhanh đế ều người. Đặc trưng này
ộ ặ ẩ đượ ố ệ ợp hơn vớ
ủa nhân dân lao động nhưng mặt khác cũng hình thành nên nhiề ị ả
ị ả ị ả ệ ả ấ ế ừ ề ệ ủ ẩ
. Do đượ ề ệ ừ người này sang ngườ ừ đờ g đờ
ừ địa phương này sang địa phương khác nên tác phẩ được lưu giữ
ằ ớ ỗi ngườ ộ ả năng ghi nhớ ế ậ ạ ữ
thay đổ ều theo văn hóa, tậ ụ ể ế ả ận, tâm tư, tình cả ủ
mình để ừ đó hình thành nên dị ả Chính điều này nên cũng rất khó để xác định như
ế ạ ẩm VHNTDG và như thế
ạ ẩm ban đầ
ễn xướ ờ ứ ễn xướ hư nói, kể ễ ẩ
ụ ụ ự ế ạt khác nhau trong đờ ố ộng đồ
phong phú hơn đờ ố ần cho nhân dân lao độ ễn xướ ột phương thứ
ẩ ồ ạ ể
ạ ẩm văn họ ệ ậ
ẩ ấ ề ể ạ ồ
ện, thơ, câu đố ệ ế ụ ử ầ ạ ề ế
ại, thơ, ca dao, tụ ữ, câu đố…
ậ
ụ “Tát nước đầu đình”
Hôm qua tát nước đầu đình ỏ ế Em đượ Hay là em để
ứ ỉ đườ ợ anh chưa có mẹ già chưa ứ ỉ đã lâu
Mai mượ ấ ề ồ ẽ ả Đế ấ ồ ẽ
ộ ộ ợ ột vò rượu tăm Giúp em đôi chiế ằ Đôi chăn em đắ
đôi trằm em đeo ề Quan năm tiền cướ ại đèo buồ
Khi bài ca dao này đến Phú Yên, người dân nơi này lạ ạ ị ản như sau
ỗ ậ ả ồ ả ề Đế ấ
ồ ủ ộ ả ộ ột vò rượu tǎm ế
ế ằ Đôi áo nàng bận đôi vòng nàng đeo ố ề Quan nǎm tiền cướ
ại đèo bông tai.
ồ ậ ừ ế ứ ố năm 1994),
ậ
- TRƢỜNG ĐẠ Ọ ẬT, ĐẠ Ọ Ế
Điệu hát, làn điệ ạc, điệ ở ễ ễ và các trò chơi: tuồ
ải lương, điệu hát, làn điệ ạc; điệ ở ễn, trò chơi dân gian, hộ
ứ ễ …
ả ẩ ệ ật đồ ạ ộ ạ, điêu khắ ạ ụ ẫ ế …
Căn cứ ứ ểu đạ ẩ ể đượ ố ạ
ứ ấ ẩ đượ ể ệ ằ ừ như
ụ ữ, câu đố ệ ế ụ ử ầ ạ ề ế
đố …
ứ ẩ đượ ể ệ ằ ạ
như hát xoan, hát xẩ ọ ặm, các điệ ồ ải lương,…
ứ ẩ đượ ể ệ ằng hành độ ử ỉ
như các điệ ễ dân gian,…
ứ tư ẩ đượ ể ệ ậ ể
như tranh vẽ, tượng, phù điêu, nhạ ụ…
Căn cứ ạ ẩ ể đượ ạ
ứ ấ ẩ ăn họ ồ ề ế ệ ổ
ệ ụ ệ ế ụ ữ câu đố ử thi…)
ứ ẩ ệ ậ ồm các điệu hát, điệ
ễ ạ ệ ậ ủ …).
Cơ chế ả ộ ề ả đố ớ ẩm văn họ ệ ậ
quy đị ủ ậ ệ
2.1. Căn cứ ậ ền đố ớ ẩ văn họ ệ ậ
ản 1 Điề ậ ở ữ ệ năm 2005 quy đị ề ả ể ừ
ẩm đượ ạo và đượ ể ện dướ ộ ứ ậ ấ ất đị
ẩ ể được đị ấ ấ ệu tương tự ỗ ổ đĩa, trên
các phương tiệ ỹ ậ ố… Ví dụ ộ ể đượ ể ệ ằ ữ
ạ ấ ặ ằ ả ớ ự ể ủ ọ ỹ ậ
ứ ậ ất đị ẩ ở nên đa dạng hơn. Việc đị
ẩ ỉ ừ ạ ở ệ ế ẽ ụ ạ ắ
ứ ậ ấ ổ điển như giấ ả ụ ỗ, đá, gố ứ, xi măng, thủ
ản 1 Điề ậ ở ữ ệ năm 2005 và khoản 2 Điề ị đị ố 22/2018/NĐ
- Ạ Ậ Ự Ễ Ố
ại,… mà còn trên nhữ ứ ờ ự ế ộ ủ ọ ỹ ậ
như trên băng video, băng từ ổ ứng, đĩa từ, đĩa CD, VCD, DVD, CD ROM, đĩa vi tính
ạ ế ị, phương tiệ ỹ ậ ố Như vậy, theo quy đị ậ ệ
ệc định hình dướ ộ ứ ậ ấ ột điề ệ ọng để ẩ
đượ ả ộ ề ả
Tuy nhiên, đố ớ ẩ quy đị ại các điể ản 1 Điề
ủ ậ ở ữ ệ năm 2005 ồ ện, thơ, câu đố, điệu hát, làn điệ
ạc, điệ ở ễ ễ, trò chơi dân gian và hộ ầ ề ệc đị
hình dướ ộ ứ ậ ất không được đặ ẩ
ẫn đượ ậ ả ộ ụ ộ ệc đị Đây
ể đượ ộ ạ ệ đố ới cơ sở ậ ề ả ạ ản 1 Điề
ậ ở ữ ệ năm 2005 ạ ệ ấ ừ đặ ủ ẩ
ớ ạ ẩ ẩ ế ả lao độ ạ
ệ ủ ộ ậ ể ộ ộng đồng, đượ ữ và lưu truyề ừ ế ệ ế ệ
khác thường là dướ ứ ề ệ ấ ừ đặc trưng mang tính truyề
ệ ế ầ ẩ ải được định hình dướ ộ ứ
ậ ấ ất đị ới đượ ả ộ ẽ ợ ậ ậ ấ ề điệ
điệ ạc, điệ ở ễ ễ không đượ ạ ặc đị
dướ ứ ậ ấ ậ ệ ộ ấ ả ẩ ải đượ
định hình dướ ộ ứ ậ ấ ẽ ả ở ả năng đượ ả ộ ủ ạ
ẩm này và đi ngượ ạ ớ ủa Nhà nướ ệ ả ồ
ị ốt đẹ ủ ẩ
Đố ớ ẩ ả ẩ ệ ật đượ ểu đạ ộ ậ ể
ữu hình như đồ ọ ộ ọa, điêu khắ ạ ụ ẫ ế ạ
ệ ật khác đượ ể ện dướ ộ ứ ậ ất (điể ản 1 Điề ủ
ậ ở ữ ệ năm 2005 ầ ề ệc đị ầ ết. Đó là lý do mà
Điề ị đị ố 22/2018/NĐ CP quy định “tác phẩ quy đị ạ
điể ản 1 Điề ủ ậ ở ữ ệ đượ ả ộ ụ ộ
ệc định hình”, còn tác phẩ quy đị ại các điể ản 1 Điề ủ
ậ ẫ ải đáp ứ ầ ề ệc định hình để đượ ậ ả ộ
ẩ đượ ả ộ ụ ộ ị ộ
ị ệ ật. Điều này có nghĩa là nế ằng các bài vè, bài ca dao, câu đố
Trường Đạ ọ ậ ố ồ ậ ở ữ ệ ệ ả
ử ữ ổ ồng Đứ
ản 3 Điề ị đị ố 22/2018/NĐ
- TRƢỜNG ĐẠ Ọ ẬT, ĐẠ Ọ Ế
ệ ụ ngôn, các điệu hò, điệu múa, điệ ứ ải đáp
ứ ữ ầ ệ ậ ất đị ới đượ ả ộ ở
ẩ đượ ả ộ ệ ộ ất lượng. Điề ấ
ừ đặc điể ủ ề ả đố ớ ẩm văn họ ệ ậ
ọc đượ ả ộ ống như tấ ả ẩ ẩ ỉ
đượ ả ộ ộ ủ ẩ ạ ậ ạm đạo đứ
ầ ỹ ụ ạ ố ốc gia. Đây là chính sách
ủa Nhà nướ ề ở ữ ệ được quy đị ại Điề ậ ở ữ ệ năm 2005.
ạ ả ộ ền đố ớ ẩm văn họ ệ ậ
ằ ữ ị ủ ẩ ứ ổ
ử ụ ẩ ả ẫ ế ấ ạứ ủ ẩm đó và bả
đả ữ ị đích thự ủ ẩ ử ụ ẩ ở
đây đượ ể ệc sưu tầ ứ ể ễ ớ ệ ị đích thự ủ
ẩ ản 5 Điề ị đị ố 22/2018/NĐ ẫ ế
ấ ứ ạ ẩ ệ ỉ ồ ốc, đị ủ ộng đồng cư
dân nơi tác phẩ đượ ụ ử ụ ức tranh Đông Hồ
để đưa vào mộ ấ ẩ ị ổ ứ ả ỉ ứ
ẳ ạn: Đám cướ ộ ứ ừ đấ ật, đánh ghen...) và nơi xuấ ứ
Đông Hồ). Tuy nhiên, quy đị ại Điề ậ ở ữ ệ năm 2005 chưa giả
ế nào là “giá trị đích thực” củ ẩ ụ như nhạ ỹ ầ ế ử
ụng các làn điệ như lý qua cầ ựa ô để ảnh hưởng đế
“giá trị đích thực” của các làn điệu dân ca đó không...
ầ ề ệ ổ ứ ử ụ ẩ ả
ẫ ế ấ ứ ủ ạ ẩm đó và bảo đả ữ ị đích thự ủ
ẩ ậ ở ữ ệ năm 2005 không đặ ấn đề liên quan đế
nghĩa vụ ả ền đố ớ ệ ử ụ ẩ ề ấn đề ệ
ồng quan điểm. Quan điể ứ ất đồ ới quy đị ệ ạ ủ ậ ở
ữ ệ ứ ổ ứ ử ụ ẩ ả ả
ệ ử ụ ả ự ệ ấ ứ ột nghĩa vụ ế
ỉ ầ ự ện nghĩa vụ ề ầ ẫ ế ấ ứ ủ ạ
ẩm đó và bảo đả ữ ị đích thự ủ ẩ đượ ử ụ
Quan điể ứ ằ ầ ế ả ổ ứ ử ụ
ản 2 Điề ậ ở ữ ệ năm 2005.
ản 4 Điề ị đị ố 22/2018/NĐ
ế ề ở ữ ệ Đạ ọ ố ố ồ
- Ạ Ậ Ự Ễ Ố
ẩ ục đích lợ ận. Đồ ờ ậ cũng cần có quy đị
quan đế ệ ử ụ ố ền thu đượ ẳ ạn như số ền thu đượ ừ ệ ử ụ
ẩ ủ ổ ứ ẽ được đưa vào quỹ ụ ụ ả
ồ ị ẩ ế ủ ả đồ ớ
điể ở ẽ ố ả ộ ậ ệ ạ ẩ
nguy cơ bị ộ ậ ế ấ ệ ử ụ ổ ứ ử
ụ ẩ ục đích lợ ậ ằm để ụ ụ ở ạ ả
ồ ữ ẩ . Đó cũng chính là bả ồ ữ ị
ầ ốt đẹ ủ ộ Ở đây, không phả ọ ử ụ ẩ đề
ị ế ổ ứ ử ụ ẩ ằ ục đích cá nhân,
ứu, sưu tầ ớ ệ ị đích thự ủ ẩ ặ ữ
trườ ợp theo quy đị ại Điề ậ ở ữ ệ năm 2005 thì không phả ả
ệ ẽ được đặt ra trong trườ ợ ử ụ ề ản đố ớ
ẩ ằ ục đích lợ ậ ệ ản lý phí này nên đượ
cho cơ quan quản lý nhà nướ ề ề ả ề ản phí thu đượ ẽ
đượ ạt độ ển văn hóa, trong đó có ả ồ ẩ
ờ ạ ả ộ ẩm văn họ ệ ậ
ờ ạ ả ộ ề ả được quy đị ại Điề ậ ở ữ ệ năm 2005.
Theo đó, các quyề ắ ả ản 1, 2, 4 Điề ậ ở ữ ệ
năm 2005) đượ ả ộ ờ ạ ề ắ ả ản 3 Điề ậ ở
ữ ệ năm 2005) và các quyề ả (Điề ậ ở ữ ệ năm 2005) đượ
ả ộ ộ ờ ạ ất đị ờ ạ ả ộ ụ ể ộ ừ ạ
ẩ ế ờ ạ ả ộ ẩ ộ ề ọ ổ ức, cá nhân đề
ề ử ụ ẩm nhưng phả ọ ề ủ ả Đố
ớ ề ố ẩ ề ả ờ ạ ả ộ hư sau:
ẩm điệ ả ế ả ỹ ậ ứ ụ ẩ ế ờ
ạ ả ộ là 75 năm, kể ừ ẩm đượ ố ần đầ ế ẩ
ề ả ồ ề ẩ ề ể ễ ẩm trướ ề
ẩ ề ố ậ ẩ ả ố ặ ả ẩ ề ền đạ ẩ
đế ằng phương tiệ ữ ế ế ạng thông tin điệ ử ặ ấ ỳ phương tiệ ỹ
ậ ề ả ố ặ ả ẩm điệ ảnh, chương trình máy tính.
ủ ở ữ ề ả độ ề ự ệ ặc cho phép ngườ ự ệ ề ả
ổ ứ ử ụ ộ ộ ố ặ ộ ề ả ả
ả ề ậ ề ợ ậ ấ ủ ở ữ ề ả ừ các trườ ợ
ạ ệ được quy đị ại Điều 25 và Điề ậ ở ữ ệ năm 2005).
Điề ậ ở ữ ệ năm 2005
- TRƢỜNG ĐẠ Ọ ẬT, ĐẠ Ọ Ế
trên chưa đượ ố ờ ạn 25 năm kể ừ khi được đị ờ ạ ả
ộ là 100 năm đượ ừ ẩm được đị
ẩ ờ ạ ả ộ ố ộc đờ ả và 50 năm tiế
năm tác giả ế ọ ắt là 50 năm PMA) . Đố ớ ẩm có đồ ả ờ
ạ ả ộ ấ ứ năm thứ 50 sau năm đồ ả ố ế
ấ ừ ậ ể ề ệ ẩ
thườ ể xác định đượ ả ậ ờ ạ ả ộ ề ả
đố ớ ẩ ấ ớ ạ ẩ ề
ắ ớ ẩ ền đượ ẫ ế ấ ứ ảo đả ữ ị đích
ự ạ ẩm...) đượ ả ộ ờ ạ ờ ạ ả ộ đố ớ
ề ả ắ ớ ẩ ệ ậ ở ữ ệ chưa có
quy đị ạ ẩ ỉ có quy đị ạ ản 2 Điề
ếu căn cứ vào điể ản 2 Điề ậ ở ữ ệ năm 2005 thì tác phẩ
ờ ạ ả ộ đố ớ ề ả ố ộc đờ ả và 50 năm
ếp theo năm tác giả ết. Tuy nhiên, do thườ ạ ủ ộng đồ ể
đị ả ủ ẩ ể ờ ạ ả ộ đố ớ ề
ả ắ ớ ẩ không xác đị
ế ậ
ả ộ ẩ ữ ả ồ ị ốt đẹ ủ
văn hóa dân tộc đượ ế ẩ ế ả ộ
ẩ có nguy cơ bị ộ ấ ề ấ ố ả ộ ậ
ố ế Để ự ện điề ệ ầ ổ ứ ử ụ ẩ
ả ẫ ế ấ ứ ủ ạ ẩm đó và bảo đả ữ ị
đích thự ủ ẩ ạ ẩ là điề ế ứ
ầ ế ậ ải xem xét đế ệ ổ ứ ử
ụ ẩ ục đích lợ ậ ằm để ồ ụ
ụ ở ạ ả ồ ữ ạ ẩ ả ộ ẩ
còn là để ậ ồ ố ạ ẩ ọ ứ ạ
ủ ả và đồ ờ ố ạ ữ ạ ấ
ậ ữ latin đượ ử ụ ậ ề ề ả có nghĩa là
ả ế
ệ ề ẩ ị ộ ị lãng quên và có nguy cơ bị ế ất đã và đang diễ
Điề ấ ễ để ậ ẳ ạn như trong thời đạ ẻ ầu như ít đọ
dao, đồng dao hay chơi các trò chơi dân gian như trước đây.
- Ạ Ậ Ự Ễ Ố
ạ ộ ạ ị đích thự ủ ẩ ệ
ệ ề ả ộậ ề ả đố ớ ẩ ẽ ạ ộ
ữ ắ ả ồ ạ ẩm đặ ệ
ấ ố ả ộ ậ ố ế ị văn hóa dân gian truyề
ống có nguy cơ bị ộ ị ế ở văn hóa ngoạ
Ụ Ệ Ả
Công ước Berne năm 1886 ề ả ộ ẩm văn họ ệ ậ
ậ ở ữ ệ năm 2005, đượ ửa đổ ổ ở ậ ố
ậ ố
ế ề ở ữ ệ Đạ ọ ố ố ồ
ị đị ố 22/2018/NĐ ủ ủ quy đị ế
ộ ố điề ệ ậ ở ữ ệ năm 2005 và Luậ ửa đổ ổ
ộ ố điề ủ ậ ở ữ ệ năm 2009 về ề ả ề
Trường Đạ ọ ậ ố ồ ậ ở ữ
ệ ệ ả ử ữ ổ ồng Đứ
“ ”
ệ ậ ở ữ ệ ẫn chưa có những quy định riêng để xác đị ạ
ền đố ớ ẩ ế ụng quy đị ề ạ ề ả ạ
Điề ậ ở ữ ệ năm 2005 cho tác phẩ ẽ ợ ững đặ ủ
ạ ẩ ớ ẩ ạ