Xem mẫu
- nghiªn cøu - trao ®æi
PGS.TS. NguyÔn §øc ThuËn *
B lu t t t ng hình s năm 2003
(BLTTHS) quy nh v các bi n pháp
ngăn ch n v cơ b n ã kh c ph c ư c
v m i liên quan ngư i áp d ng d dàng
th c hi n. Ch ng h n, vi c áp d ng các bi n
pháp ngăn ch n i v i ngư i chưa thành
nh ng khó khăn vư ng m c c a BLTTHS niên ư c quy nh t i Chương XXXII thu c
nhưng qua m t th i gian th c hi n, chúng tôi Ph n th b y “Th t c c bi t” c a
th y v n còn có nh ng khó khăn vư ng m c BLTTHS; v th i h n t m giam không ư c
nh t nh, òi h i ph i ti p t c nghiên c u quy nh Chương VI “Nh ng bi n pháp
có quy nh phù h p th c t , m b o cho ngăn ch n” mà l i quy nh t i Chương IX
công tác i u tra, truy t , xét x các v án “Nh ng quy nh chung v i u tra”.
hình s t hi u qu . Vi c quy nh trên ây gây khó khăn
1. B c c s p x p các n i dung c a B trư c h t cho chính i ngũ nh ng ngư i
lu t t t ng hình s có liên quan n ch ti n hành t t ng trong quá trình th c hi n và
nh các bi n pháp ngăn ch n t t nhiên cũng s là khó khăn cho t t c
M t trong nh ng yêu c u i v i quy nh ng ai ang b áp d ng bi n pháp ngăn
nh c a pháp lu t là ph i rõ ràng, c th , d ch n. i v i cán b tư pháp còn g p khó
hi u và phù h p th c t m i công dân u khăn như v y, i v i ngư i dân trình
d dàng n m b t và ch p hành. Vi c áp d ng h n ch thì làm sao h có th hi u rõ th c
bi n pháp ngăn ch n, nh t là bi n pháp ngăn hi n và b o v quy n l i c a mình, nh t là
ch n b t ngư i, ngoài quy nh c a i v i các trư ng h p b oan, sai do hành vi
BLTTHS, i v i m t s trư ng h p c th ho c quy t nh t t ng c a các cơ quan ti n
còn ph i căn c vào quy nh c a các o hành t t ng.
lu t khác ho c văn b n hư ng d n c a các cơ Th c t công tác i u tra, x lí t i ph m
quan có th m quy n liên quan n i tư ng cho th y v n còn có m t s cán b xu t
b t. Ngay trong BLTTHS, vi c áp d ng bi n áp d ng bi n pháp ngăn ch n ch căn c vào
quy nh trong Chương VI c a BLTTHS.
pháp ngăn ch n không ch ư c quy nh
kh c ph c tình tr ng trên, c n nghiên
trong Chương VI “Nh ng bi n pháp ngăn
c u s a i, b sung BLTTHS theo hư ng
ch n” mà còn ư c quy nh m t s i u
lu t thu c các chương khác nhưng trong
Chương VI không có n i dung nào ch d n * B công an
t¹p chÝ luËt häc sè 7/2008 73
- nghiªn cøu - trao ®æi
t t c các ch nh v bi n pháp ngăn ch n khi tri n khai b t thì l i không b t ư c vì
ph i ư c quy nh trong Chương VI b can, b cáo l n tr n, có trư ng h p ph i
“Nh ng bi n pháp ngăn ch n”, trư ng h p sau m t th i gian dài m i b t ư c.
c n ph i ti p t c c th các i u lu t khác Trong c hai trư ng h p nêu trên, th i
thì trong i u lu t g c t i Chương “Nh ng h n b t theo l nh không ph i là vô t n mà
bi n pháp ngăn ch n” ph i có n i dung ch ph i có h n nh. V y th i h n là bao
d n m b o tính logic gi a các chương, nhiêu ngày c n ph i ư c quy nh c th
i u trong BLTTHS. Ch ng h n, nên trong BLTTHS. Th i gian trư c ây m u
chuy n i u lu t quy nh v th i h n t m l nh b t b can t m giam ghi rõ th i
giam v Chương VI “Nh ng bi n pháp ngăn gian t m giam tính t ngày ra l nh nhưng
ch n” ngay sau i u lu t quy nh v t m vì không b t ư c ngay i tư ng nên vi c
giam như cách b trí c a BLTTHS năm ghi th i h n trong l nh là không úng th c
1988; trong các i u lu t quy nh v b t, t , do v y m u này ã ư c s a i ghi
t m gi , t m giam c n quy nh rõ: “Vi c th i h n t m giam b can ư c tính t khi
áp d ng i v i ngư i chưa thành niên ư c b t ư c b can. Tuy nhiên, theo chúng tôi
áp d ng theo quy nh c a i u này và c n ph i quy nh th i h n nh t nh ch
i u 303 c a B lu t này”. không th kéo dài n khi h t th i h n i u
2. V n i dung quy nh bi n pháp tra, vì v n này còn có liên quan n ch
ngăn ch n trong BLTTHS nh truy nã b can.
M c dù ã có nhi u ti n b so v i quy Hi n nay, cơ quan i u tra các c p v n
nh c a BLTTHS năm 1988 nhưng qua m t ang dùng m u l nh b t, t m giam b can
s năm th c hi n chúng tôi th y v n còn m t b t b can và trong l nh này ghi c th i h n
s khó khăn vư ng m c và b t c p do quy t m giam b can, trong khi ó “b t b can, b
nh c a pháp lu t. cáo t m giam” và “t m giam” là hai bi n
a) V bi n pháp ngăn ch n b t ngư i pháp ngăn ch n c l p, m c dù có m i
i v i quy nh v vi c b t ngư i, quy quan h ch t ch v i nhau. Có ý ki n cho
nh c a BLTTHS năm 2003 ã kh c ph c r ng trong trư ng h p trên ph i dùng 2 m u
ư c m t s khó khăn vư ng m c do quy l nh, ó là “l nh b t b can t m giam” và
nh trư c ây c a BLTTHS năm 1988 “l nh t m giam b can”, t c là sau khi b t
nhưng trên th c t v n thư ng x y ra ư c b can m i ra l nh t m giam b can.
trư ng h p mang l nh b t kh n c p i b t Chúng tôi th y ý ki n trên m b o tính
i tư ng nhưng không b t ư c ngay vì khoa h c và rõ ràng trong vi c áp d ng
nhi u nguyên nhân khách quan. i v i pháp lu t nhưng l i g p khó khăn là vi n
vi c b t b can, b cáo t m giam cũng ki m sát không th phê chu n l nh t m
g p trư ng h p tương t . M c dù ã có l nh giam b can trư c khi cơ quan i u tra b t
b t b can ho c b cáo t m giam nhưng ư c b can vì không bi t th i h n t m giam
74 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2008
- nghiªn cøu - trao ®æi
tính t ngày nào; trư ng h p b t ư c b i u 80 BLTTHS quy nh v b t b can,
can r i m i ra l nh t m giam và xin phê b cáo t m giam nhưng m i ch quy nh
chu n c a vi n ki m sát thì ph i có quy v th m quy n ra l nh, v n i dung l nh b t,
nh c a lu t t t ng hình s v th i h n v trình t th t c b t và th i i m b t; chưa
phê chu n l nh t m giam và trong th i gian có quy nh v i u ki n i v i b can, b
ch phê chu n c a vi n ki m sát, b can cáo b b t t m giam, có nghĩa là chưa quy
chưa th b t m giam thì x lí như th nào? nh v nh ng trư ng h p c th nào thì b
Do v y, vi c th c hi n l nh “kép” như hi n can, b cáo có th b b t t m giam. Khi áp
nay là phù h p th c ti n, ch c n quy nh d ng bi n pháp ngăn ch n này cơ quan ti n
thêm v hi u l c th i gian c a l nh này. hành t t ng l i ph i căn c quy nh t i
B t ngư i trong trư ng h p kh n c p và kho n 1, kho n 2 i u 88 BLTTHS quy
b t b can, b cáo t m giam là các bi n nh v i u ki n i v i b can, b cáo có
pháp ngăn ch n; vi c thi hành các l nh b t là th b t m giam, trong khi ó t i i u 80
ho t ng t t ng nhưng n u không có bi n không vi n d n v i u ki n i v i b can,
pháp nghi p v thì nhi u trư ng h p g p khó b cáo có th b b t t m giam ư c quy
khăn vì i tư ng b b t thư ng l n tr n và nh t i i u 88 BLTTHS. Như v y, không
tìm cách ch ng tr nh ng ngư i thi hành có s liên h logic gi a các i u lu t mà
l nh b t, nh t là nh ng ngư i ph m vào các bu c ngư i th c hi n ph i t nghiên c u tìm
t i v tr t t xã h i. Thông thư ng, nh ng hi u trong B lu t.
ngư i thi hành l nh b t ph i tìm cách bí m t, i v i vi c b t ngư i trong trư ng h p
b t ng ti p c n i tư ng, không i kh n c p, quy nh t i i u 81 BLTTHS v
tư ng k p th i ch y tr n, th m chí có trư ng các trư ng h p b t cơ b n là phù h p v i
h p ph i nhanh chóng s d ng công c h th c ti n nhưng trong quá trình th c hi n
tr như khoá s 8 khoá tay, không i v n còn x y ra oan ho c sai nên v n còn
tư ng có th i cơ ch ng tr , sau ó m i c nh ng trư ng h p vi n ki m sát không phê
l nh b t trư c s ch ng ki n c a nh ng chu n. M t trong nh ng nguyên nhân x y ra
ngư i có m t theo lu t nh. Th nhưng, b t oan ho c sai là do không hi u úng v
trong BLTTHS ch quy nh chung chung là quy nh c a pháp lu t và v n d ng không
ngư i thi hành l nh ph i c l nh, gi i thích úng. Ch ng h n, không hi u úng như th
l nh, quy n và nghĩa v c a ngư i b b t còn nào là hành vi ang chu n b th c hi n t i
c l nh trư c hay sau khi b t thì không quy ph m, không m b o y các i u ki n
nh rõ. Trên th c t r t ít trư ng h p i b t trong t ng trư ng h p quy nh t i i u
tư ng b b t ch u ng im nghe c l nh 81 BLTTHS ã ra l nh b t. kh c ph c
b t mà trư c ó cán b thi hành l nh b t tình tr ng này c n ph i có hư ng d n c th
không ph i áp d ng các bi n pháp chi n và tăng cư ng t p hu n nâng cao trình
thu t, nghi p v . pháp lu t cho i u tra viên.
t¹p chÝ luËt häc sè 7/2008 75
- nghiªn cøu - trao ®æi
Kho n 2 i u 81 BLTTHS quy nh v h p nhưng trên th c t có m t s khó khăn
th m quy n ra l nh b t ngư i trong trư ng vư ng m c trong quá trình th c hi n. C
h p kh n c p, trong ó có ngư i ch huy tàu th là:
bay, tàu bi n khi tàu bay, tàu bi n ã r i - Vi c xác nh m t ngư i nào ó ang
kh i sân bay, b n c ng. Kho n 3 i u 81 ph m t i qu tang hay vi ph m hành chính
BLTTHS quy nh v n i dung l nh b t và i v i trình hi u bi t pháp lu t c a ngư i
vi c thi hành l nh b t ph i theo úng quy dân trong nhi u trư ng h p không xác nh
nh t i kho n 2 i u 80 BLTTHS nhưng ư c, do v y có trư ng h p ch là vi ph m
trên tàu bay, tàu bi n thì không th có hành chính nhưng cũng b u i b t và gi i
thành ph n ch ng ki n như kho n 2 i u 80 n cơ quan công an, vi n ki m sát ho c
BLTTHS quy nh. Kho n 4 i u 81 UBND. N u cán b c a các cơ quan này mà
BLTTHS quy nh th m quy n xét phê cũng không nh n th c úng là ph m t i hay
chu n l nh b t kh n c p là vi n ki m sát ph m pháp qu tang thì l p biên b n cũng
cùng c p nhưng i v i l nh b t kh n c p không úng. Ngư c l i, n u th c t m t
c a ngư i ch huy tàu bay, tàu bi n thì vi n ngư i nào ó ã th c hi n hành vi ph m t i
ki m sát cùng c p là vi n ki m sát nào cũng thì ph i l p biên b n b t gi ngư i ph m t i
không ư c quy nh rõ trong lu t. M c dù qu tang, sau ó m i áp d ng bi n pháp
liên ngành các cơ quan ti n hành t t ng ngăn ch n t m gi ư c, n u không nh n
trung ương ho c t ng ngành ã có hư ng th c úng (ho c th i i m b t gi chưa xác
d n nhưng m b o tính h p pháp và nh ư c là th c hi n hành vi ph m t i hay
th ng nh t trong vi c thi hành thì ph i ư c ch là ph m pháp thông thư ng) mà ch l p
quy nh c th trong BLTTHS. biên b n ph m pháp qu tang thì sau ó
i v i vi c b t ngư i ph m t i qu không th áp d ng bi n pháp t m gi theo
tang, trư c khi có BLTTHS, pháp lu t quy nh c a BLTTHS ư c, vì t m gi ch
nư c ta quy nh có b n trư ng h p ư c có th áp d ng i v i ngư i b b t trong
b t, nay BLTTHS quy nh ngư i ph m t i trư ng h p kh n c p, ph m t i qu tang,
qu tang là ngư i ang th c hi n t i ph m ngư i ph m t i t thú, u thú ho c i v i
ho c ngay sau khi th c hi n t i ph m thì b ngư i b b t theo quy t nh truy nã, không
phát hi n ho c b u i b t. V th m quy n, ư c áp d ng i v i ngư i ph m pháp qu
b t kì ngư i nào cũng có quy n b t ngư i tang (vi ph m hành chính).
ph m t i qu tang và gi i ngay n cơ - thành ph , th xã, r t ít trư ng h p
quan công an, vi n ki m sát ho c UBND công dân b t ngư i ph m t i qu tang và gi i
nơi g n nh t. Các cơ quan này ph i l p n UBND nơi g n nh t mà thư ng gi i n
biên b n và gi i ngay ngư i b b t n cơ cơ quan công an nơi g n nh t. chính
quan i u tra có th m quy n. quy n c p xã thì công an xã thư ng n m
Quy nh như v y, v cơ b n là phù trong tr s UBND xã cho nên n u có ngư i
76 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2008
- nghiªn cøu - trao ®æi
gi i ngư i ph m t i qu tang n UBND thì BLTTHS v i tư ng áp d ng bi n pháp
UBND l i giao cho công an xã gi i quy t. ngăn ch n t m gi là phù h p và theo quy
M c dù quy nh cho công dân gi i ngư i nh c a BLTTHS năm 2003, nh ng ngư i
ph m t i qu tang n cơ quan công an nơi có quan i m như trên là không úng quy
g n nh t m b o tính nhanh chóng k p nh c a pháp lu t.
th i nhưng th c t x y ra các trư ng h p khi M t th c t có liên quan n bi n pháp
gi i ngư i n cơ quan công an, trư c h t ngăn ch n t m gi là th i i m áp d ng i
cán b tr c ban ph i h i v a i m x y ra v i ngư i b b t trong t ng trư ng h p kh n
v vi c. N u x y ra a bàn phư ng, xã c p. M c dù hi n nay Thông tư liên t ch c a
khác thì thư ng hư ng d n công dân gi i Vi n ki m sát nhân dân t i cao - B công
ngư i ó n cơ quan công an ho c vi n an - B qu c phòng s 05 ngày 07/9/2005
ki m sát ho c UBND phư ng ho c xã qu n ã quy nh cho cơ quan i u tra ư c áp
lí a bàn x y ra v vi c. L p lu n v v n d ng bi n pháp ngăn ch n t m gi iv i
này cán b làm công tác th c t cho r ng ngư i b b t kh n c p trư c khi có s phê
th m quy n gi i quy t v vi c ph i theo lãnh chu n c a vi n ki m sát. Quy nh này ã
th v a gi i hành chính. t o i u ki n thu n l i cho nh ng ngư i có
i v i vi c b t ngư i ang b truy nã th m quy n ra l nh b t ngư i trong trư ng
thì ít x y ra tình tr ng như trên, m c dù lu t h p kh n c p. Tuy nhiên, theo quy nh t i
quy nh th m quy n b t và trình t th t c i u 81 và i u 83 BLTTHS năm 2003,
b t ngư i ph m t i qu tang ho c ang b chúng tôi cho r ng vi c t m gi ch ư c áp
truy nã là như nhau và ư c quy nh chung d ng i v i ngư i b b t trong trư ng h p
trong m t i u lu t. kh n c p sau khi có s phê chu n c a vi n
b) V bi n pháp ngăn ch n t m gi ki m sát. Trong th i gian phê chu n c a
M c dù i u 81 BLTTHS ã quy nh rõ vi n ki m sát, cơ quan i u tra v n có
ràng các i tư ng có th b áp d ng bi n quy n qu n lí và l y l i khai c a ngư i b
pháp ngăn ch n t m gi , trong ó không có b t t i cơ quan i u tra trong vòng 24 gi
b can nhưng trong th c t áp d ng v n có k t khi b t ư c i tư ng và th i h n xét
ngư i hi u l m và cho r ng có th áp d ng phê chu n ho c không phê chu n c a vi n
bi n pháp ngăn ch n t m gi i v i b can ki m sát ch ư c phép trong th i h n 12
trong trư ng h p ch c n áp d ng bi n pháp gi k t khi nh n ư c ngh xét phê
ngăn ch n trong m t th i gian ng n. Nh ng chu n t c là n m trong th i h n 24 gi mà
ngư i ó l p lu n r ng t m giam là bi n cơ quan i u tra ph i ra m t trong hai quy t
pháp ngăn ch n nghiêm kh c nh t còn có th nh là t m gi (n u ư c phê chu n) và tr
áp d ng i v i b can, cho nên t m gi cũng t do cho ngư i b b t (n u không ư c phê
có th ư c áp d ng i v i b can. Chúng chu n). Trư ng h p theo quy nh c a
tôi cho r ng quy nh hi n hành c a Thông tư liên t ch s 05/2005/TTLT-
t¹p chÝ luËt häc sè 7/2008 77
- nghiªn cøu - trao ®æi
VKSTC-BCA-BQP nói trên, n u cơ quan VKSTC-BCA-BQP ngày 07/9/2005 ang
i u tra ra quy t nh t m gi mà vi n ki m ư c các a phương th c hi n nhưng v n
sát không phê chu n vi c b t kh n c p thì còn có nhi u ngư i cho r ng hư ng d n như
ngư i ra l nh b t không th tr t do ngay v y chưa h p lí. Quy nh trên ây còn làm
cho ngư i b b t theo quy nh t i kho n 4 phát sinh s ph c t p, th m chí có th làm
i u 81 BLTTHS ư c mà ph i theo quy n y sinh tiêu c c, vi ph m trong vi c gi i
nh t i kho n 3 i u 86 BLTTHS, t c là quy t ch ăn u ng c a ngư i b t m gi
vi n ki m sát ph i ra quy t nh hu b và b can trong tr i t m giam vì có th i gian
quy t nh t m gi và sau ó ngư i ra quy t t m gi n m trong th i gian t m giam.
nh t m gi m i tr t do cho ngư i b t m d th c hi n, chúng tôi ngh b
gi . i u ó cho th y hư ng d n trong quy nh t i kho n 4 i u 87 BLTTHS, thay
Thông tư liên t ch s 05/2005/TTLT- vào ó c n xu t quy nh c th trong
VKSTC-BCA-BQP v th i i m áp d ng Pháp l nh thi hành án ph t tù là th i gian b
bi n pháp ngăn ch n t m gi i v i ngư i t m gi và th i gian b t m giam ư c tr
b b t kh n c p ã làm ch ng chéo và mâu vào th i gian thi hành án ph t tù.
thu n khi áp d ng v th m quy n c a vi n Trư ng h p không b kh i t ho c ã
ki m sát và ngư i có th m quy n ra l nh b t b kh i t , t m giam nhưng sau ó ư c
kh n c p ư c quy nh t i kho n 4 i u 81 ình ch do b oan thì th i gian t m gi và
và kho n 3 i u 86 BLTTHS. t m giam ư c b i thư ng theo Ngh quy t
V th i h n t m gi , kho n 3 i u 87 c a U ban thư ng v Qu c h i s
BLTTHS quy nh: “Trong khi t m gi , n u 388/2003/NQ-UBTVQH11 ngày 17/3/2003.
không căn c kh i t b can thì ph i tr c) V bi n pháp ngăn ch n t m giam
t do ngay cho ngư i b t m gi ” nhưng l i V cơ b n chúng tôi th y phù h p th c t
không quy nh v th m quy n tr t do và nhưng th c hi n ch trương c i cách tư pháp
th t c tr t do. Trư ng h p sau khi ã t m t nay n năm 2020, chúng tôi cho r ng c n
gi h t th i h n theo lu t nh mà v n chưa ch ng nghiên c u s m quy nh l i
có căn c kh i t b can i v i ngư i theo hư ng h n ch t m giam b can, b cáo
b t m gi thì t t nhiên ph i tr t do cho trong quá trình i u tra, truy t , xét x .
ngư i b t m gi nhưng i u lu t này chưa i v i quy nh v b t, t m gi , t m
quy nh c th . giam b can là ngư i chưa thành niên, th c
Theo quy nh t i kho n 4 i u 87 t cho th y quy nh c a BLTTHS hi n
BLTTHS thì th i gian t m gi ư c tr vào hành có nhi u b t c p, không sát th c t và
th i h n t m giam. M c dù lu t quy nh như gây khó khăn trong quá trình i u tra, x lí
v y nhưng cách tr th nào cho n nay v n t i ph m. Theo tâm lí h c l a tu i thì
có nhi u cách hi u. Hư ng d n m i nh t nêu tu i t 14 n 16 là r t hi u ng, là m t
trong Thông tư liên t ch s 05/2005/TTLT- trong nh ng nguyên nhân làm cho m t s
78 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2008
- nghiªn cøu - trao ®æi
ngư i có hành vi vi ph m pháp lu t nói - V bi n pháp ngăn ch n c m i kh i
chung và ph m t i nói riêng. Qua nghiên nơi cư trú. Do quy nh c a BLTTHS năm
c u các s li u th ng kê t i ph m c a các 1988 không quy nh rõ i tư ng áp d ng
cơ quan ch c năng thu c B công an cho cho nên trong th c t ã có trư ng h p nh m
th y s i tư ng ph m t i thu c l a tu i l n, áp d ng i v i c ngư i chưa b kh i t
này không nh ng chi m t l cao mà còn có v hình s .
nh ng hành vi ph m t i r t manh ng, có BLTTHS năm 2003 quy nh v bi n
trư ng h p gây thi t h i l n cho xã h i. pháp ngăn ch n này ã rõ ràng hơn, nêu c
Vi c áp d ng bi n pháp ngăn ch n b t, t m th v i tư ng áp d ng, th m quy n ra
gi , t m giam i v i nh ng i tư ng có quy t nh áp d ng, trình t th t c áp d ng
hành vi ph m t i thu c l a tu i này là r t và m i quan h t t ng gi a cơ quan ti n
c n thi t k p th i ngăn ch n t i ph m. hành t t ng v i chính quy n a phương nơi
Nhi u i tư ng thu c l a tu i t 14 n b can, b cáo cư trú trong vi c áp d ng bi n
dư i 16 ph m t i nghiêm tr ng do c ý pháp ngăn ch n này cho nên vi c áp d ng có
nhưng theo quy nh t i i u 303 BLTTHS nhi u thu n l i, d dàng. Tuy nhiên, kho n 1
thì không ư c b t, t m gi , t m giam mà i u 91 BLTTHS năm 2003 m i ch quy
ph i t i ngo i i u tra. Quy nh như nh i u ki n i v i b can, b cáo có th
v y s t o i u ki n cho i tư ng c n tr ư c áp d ng bi n pháp ngăn ch n này là có
i u tra, che gi u t i ph m, tiêu hu v t nơi cư trú rõ ràng nh m m b o có s qu n
ch ng c a v án. Trư ng h p ph i áp gi i lí c a chính quy n a phương. Trư ng h p
ph c v công tác i u tra, truy t , xét x b can, b cáo có ý nh b tr n thì chính
cũng ch ư c di n ra trong ngày, sau ó i quy n a phương nơi ngư i ó cư trú khó
tư ng không n ti p ho c b tr n thì cũng có th qu n lí và ngăn ch n ư c, do ó c n
không ư c b t và dù có b t ư c cũng ph i lưu ý thêm v i u ki n nhân thân c a
không ư c t m gi , t m giam. Do v y, i b can, b cáo. Vì l ó, chúng tôi ngh
v i các i tư ng này n u là b can c a v ph i quy nh c th hơn v i u ki n nhân
án, chúng tôi ngh s a i, b sung i u thân b can và tính ch t m c hành vi
303 BLTTHS theo hư ng tương t như quy ph m t i c a b can, b cáo quy t nh áp
nh t i i m a, i m b kho n 2 i u 88 d ng bi n pháp ngăn ch n này. Kho n 3
BLTTHS, có nghĩa là n u b tr n và b b t i u 91 BLTTHS c n quy nh c th hơn là
theo quy t nh truy nã ho c ã ư c áp “b can, b cáo vi ph m l nh c m i kh i nơi
d ng bi n pháp ngăn ch n khác như cho b o cư trú s b áp d ng bi n pháp t m giam”,
lĩnh, c m i kh i nơi cư trú nhưng l i ti p không nên quy nh chung chung là s b áp
t c ph m t i ho c c ý gây c n tr cho vi c d ng bi n pháp ngăn ch n khác.
i u tra, truy t , xét x thì s b áp d ng d) V bi n pháp ngăn ch n b o lĩnh
bi n pháp ngăn ch n t m giam. M c dù BLTTHS năm 2003 ã quy nh
t¹p chÝ luËt häc sè 7/2008 79
- nghiªn cøu - trao ®æi
v i u ki n i v i b can có th ư c áp nh n b o lĩnh thì ngư i thay m t t ch c
d ng bi n pháp ngăn ch n này thay cho nh n b o lĩnh cho b can, b cáo ph i ch u
bi n pháp t m giam ng th i quy nh v trách nhi m trong trư ng h p vi ph m
tiêu chu n i v i ngư i nh n b o lĩnh cho nghĩa v ã cam oan.
b can nhưng trên th c t v n còn x y ra các i v i b can, b cáo ư c b o lĩnh mà
trư ng h p sau khi nh n b o lĩnh m t th i b tr n ho c vi ph m nghĩa v mà cá nhân,
gian thì b can, b cáo b tr n và ngư i t ch c nh n b o lĩnh ã cam oan thì ph i
ng ra b o lĩnh cũng ch b nh c nh , b áp d ng bi n pháp t m giam ch không
không b k lu t ho c b x lí nghiêm kh c. nên quy nh chung chung là s b áp d ng
S dĩ có tình tr ng trên, m t trong nh ng bi n pháp ngăn ch n khác.
nguyên nhân là do quy nh c a BLTTHS ) V bi n pháp t ti n ho c tài s n có
còn chưa ch t ch . kh c ph c tình tr ng giá tr mb o
trên, trư c h t c n ph i quy nh ch t ch M c dù ã ư c quy nh c th , rõ ràng
hơn v quy nh cho b o lĩnh, không nên hơn trư c ây và ã có văn b n hư ng d n
quy nh chung chung như trong BLTTHS th c hi n nhưng trên th c t v n còn có khó
hi n hành. Ch ng h n, i v i b can, b cáo khăn, vư ng m c.
ph m t i r t nghiêm tr ng, c bi t nghiêm m b o tính kh thi và tránh tiêu
tr ng thì không ư c b o lĩnh; i v i b c c, tuỳ ti n, chúng tôi ngh ph i quy
can ph m t i nghiêm tr ng nhưng ã có ti n nh c th v các lo i t i danh không ư c
án ho c ph m t i có tính ch t côn hung cho t ti n ho c tài s n có giá tr m
hãn, s d ng b o l c, hung khí ph m b o s có m t c a b can, b cáo. i v i các
t i... thì không cho b o lĩnh. Khi ã quy lo i t i danh mà b can, b cáo có th ư c
nh ch t ch v i u ki n cho b o lĩnh thì t ti n ho c tài s n có giá tr b o m thì
ph i quy nh trách nhi m i v i ch th ph i quy nh c th kho ng m c ti n cho
có quy n ra quy t nh cho b o lĩnh trong t ng lo i ho c nêu rõ giao cho cơ quan ch c
trư ng h p không i u ki n theo lu t năng nào hư ng d n v m c ti n ho c tài s n
nh mà v n cho b o lĩnh d n n h u qu c n ph i t tương ng v i t ng trư ng h p
b can, b cáo tr n. ng th i, ph i quy nh ph m t i.
ch t ch hơn v trách nhi m i v i cá Trên ây là m t s v n v th c ti n áp
nhân, t ch c nh n b o lĩnh cho b can, b d ng các bi n pháp ngăn ch n ph c v công
cáo trong trư ng h p b can, b cáo tr n tác i u tra, truy t , xét x theo quy nh c a
gây h u qu nghiêm tr ng. Liên quan n BLTTHS năm 2003. Trong s nh ng khó
ch nh này, ngh b sung vào B lu t khăn vư ng m c t n t i nêu trên có nh ng
hình s t i danh “thi u trách nhi m v n thu c v nh n th c và ý th c ch p
ngư i ư c b o lĩnh tr n gây h u qu hành pháp lu t nhưng cũng có nh ng khó
nghiêm tr ng”. i v i t ch c ng ra khăn do quy nh c a pháp lu t./.
80 t¹p chÝ luËt häc sè 7/2008
nguon tai.lieu . vn
