Xem mẫu

  1. §Æc san 60 n¨m liªn hîp quèc ThS. ph¹m tr−êng giang * TrÇn Lª Ph−¬ng H i n nay, kh ng b qu c t ã tr thành m t thách th c to l n i v i t t c các qu c gia trên th gi i. Trong vài th p k g n v n mang tính toàn c u, e d a nghiêm tr ng hòa bình và an ninh qu c t mà không qu c gia hay nhóm qu c gia nào có th t ây, các ho t ng kh ng b trên th gi i mình gi i quy t ư c. Kh ng b qu c t i ngày càng gia tăng v i tính ch t ph c t p, ngư c l i nh ng m c tiêu mà Liên h p qu c hình th c a d ng... gây h u qu n ng n cho theo u i. Do ó, s tham gia c a Liên h p nhi u qu c gia, tác ng tr c ti p n an qu c trong cu c chi n ch ng kh ng b qu c ninh trong khu v c và trên th gi i. Nh ng t là i u t t y u. V i tư cách là t ch c qu c v kh ng b như v 11/9 t i Mĩ, v ánh t l n nh t, có uy tín và quy n năng trên bom xe l a t i Tây Ban Nha (11/3/2004), v ph m vi toàn c u, Liên h p qu c có vai trò b t cóc con tin t i Liên bang Nga (tháng ngày càng to l n trong lĩnh v c này. 9/2004) và g n ây là nh ng v kh ng b t i 1. Liên h p qu c và v n lo i tr Anh, Ai C p (tháng 7/2005)... ã gây ra thi t kh ng b h i vô cùng nghiêm tr ng và l i kí c Năm 1972 v n ch ng kh ng b qu c kinh hoàng cho c ng ng qu c t . t l n u tiên ư c ưa vào Chương trình Ngay t nh ng năm 60 c a th k XX ngh s c a i h i ng khoá 27 c a Liên kh ng b qu c t tr thành m t thách th c h p qu c và i h i ng ã giao m c l n i v i c ng ng qu c t . Vì th , v n này cho U ban pháp lí (thư ng g i là U ch ng kh ng b qu c t t lâu ã ư c các ban VI) th o lu n. K t ó, h u như hàng qu c gia th o lu n t i nhi u di n àn khác năm m c ch ng kh ng b qu c t luôn nhau, c a phương l n song phương. Ngày luôn ư c i h i ng xem xét, th o lu n. nay, s liên k t gi a các t ch c kh ng b t ng thư kí Liên h p qu c thư ng xuyên cùng v i vi c các nhóm kh ng b ang ráo trình lên i h i ng các báo cáo v v n ri t chu n b nh ng phương th c kh ng b này, trong ó i m l i tình hình kh ng b m i (như kh ng b b ng h t nhân, kh ng b qu c t và th c ti n c a qu c gia trong vi c sinh h c, kh ng b hóa h c, kh ng b tin ban hành các văn b n pháp quy, th c hi n h c/m ng...) và m c tiêu c a kh ng b ch các bi n pháp ch ng kh ng b cũng như h p y u nh m vào cơ s h t ng dân sinh và * V pháp lu t và i u ư c qu c t thư ng dân vô t i ã làm kh ng b tr thành B ngo i giao 10 T¹p chÝ luËt häc
  2. §Æc san 60 n¨m liªn hîp quèc tác ch ng n n kh ng b . Trên cơ s th o khoá h p l n th 51 c a i h i ng Liên lu n t i U ban pháp lí và theo ngh c a h p qu c vào năm 1996, m t y ban Ad hoc U ban này, các khoá h p thư ng niên c a ư c t ch c so n th o Công ư c qu c t i h i ng Liên h p qu c ã l n lư t v tr ng tr n n kh ng b b ng bom, Công thông qua các ngh quy t v các bi n pháp ư c tr ng tr các hành ng kh ng b b ng ch ng kh ng b qu c t và ngày h t nhân và các bi n pháp hoàn thi n khuôn 09/12/1994 i h i ng khoá 49 ã thông kh pháp lí toàn di n ch ng kh ng b qu c qua Tuyên b v các bi n pháp lo i tr t . Thành ph n c a y ban Ad hoc này g m kh ng b qu c t . i di n c a t t c các qu c gia thành viên i u áng nh n m nh là t i di n àn Liên h p qu c. Ho t ng c a y ban này ã Liên h p qu c, c ng ng qu c t không ch d n n vi c Liên h p qu c thông qua ư c lên án kh ng b và kh ng nh quy t tâm 2 Công ư c m i v ch ng kh ng b qu c t . ch ng kh ng b qu c t mà th c s ã b t C th là vào ngày 12/01/1998, i h i ng tay vào xây d ng các quy ph m pháp lí qu c Liên h p qu c thông qua Công ư c tr ng tr t i u ch nh vi c h p tác trong lĩnh v c nh ng hành ng kh ng b b ng bom và vào ch ng kh ng b . Ngày 14/12/1973, ih i ngày 09/12/1999, i h i ng Liên h p ng Liên h p qu c ã thông qua Công ư c qu c khoá 55 l i thông qua Công ư c v 1973 v ngăn ng a và tr ng tr các hành vi tr ng tr nh ng hành vi tài tr cho các ho t ph m t i ch ng l i nh ng ngư i ư c hư ng ng kh ng b . G n ây nh t, ngày s b o h qu c t , k c các nhà ngo i giao. 13/4/2005, i h i ng Liên h p qu c ã Công ư c ã có hi u l c t ngày 20/2/1977 thông qua Công ư c v tr ng tr nh ng hành và tính n nay ã có 107 qu c gia tr thành ng kh ng b b ng h t nhân. thành viên c a Công ư c này. Ngày Khi nói v nh ng óng góp c a Liên h p 15/2/1976, i h i ng Liên h p qu c qu c trong vi c u tranh ch ng kh ng b thông qua Ngh quy t s 31/103 thành l p qu c t , không th không nh c n nh ng n y ban Ad hoc so n th o Công ư c qu c l c và c g ng to l n c a các t ch c chuyên t v ch ng b t cóc con tin. T i phiên h p môn Liên h p qu c như T ch c hàng không toàn th l n th 105 vào ngày 17/10/1979, dân d ng qu c t , T ch c hàng h i qu c t i h i ng Liên h p qu c khoá 34 ra Ngh và T ch c năng lư ng nguyên t qu c t quy t 34/146 thông qua Công ư c ch ng b t trong vi c thúc y các qu c gia kí k t 8 cóc con tin do y ban Ad hoc chu n b . Phù i u ư c qu c t a phương khác v ch ng h p v i các quy nh c a Công ư c, Công kh ng b qu c t . ó là Công ư c Tôkiô ư c ã có hi u l c t ngày 03/6/1983. năm 1963, Công ư c Lahaye năm 1970, Vào cu i th k XX và u th k XXI, Công ư c Môngtơrêan năm 1971 v ch ng Liên h p qu c ti p t c tăng cư ng các n l c kh ng b i v i hàng không dân d ng qu c trong lĩnh v c ch ng kh ng b qu c t . T i t , Công ư c năm 1988 v b o v an toàn v t T¹p chÝ luËt häc 11
  3. §Æc san 60 n¨m liªn hîp quèc li u h t nhân, Công ư c năm 1988 v ngăn bom Ma rít), T ng thư kí Liên h p qu c ng a các hành vi b t h p pháp ch ng l i an Kôphi Anan ã có bài phát bi u mang t a toàn hàng h i và hai ngh nh thư liên quan. “Chi n lư c toàn c u v ch ng kh ng S tham gia và nh ng n l c c a Liên b ” m t l n n a kh ng nh l i năm nhân t h p qu c trong cu c chi n ch ng kh ng b này, ó là: khuyên ngăn nh ng nhóm ch ng như nêu trên là r t áng k . Song ph i n i không ch n kh ng b như bi n pháp sau s ki n kh ng b 11/9, khi H i ng b o th c hi n m c tiêu c a mình; ngăn c n an Liên h p qu c chính th c tuyên b coi nh ng k kh ng b ti p c n nh ng phương kh ng b qu c t là nguy cơ e d a hòa ti n th c hi n t n công; ki m ch các qu c bình, an ninh qu c t và tr c ti p tham gia gia h tr cho kh ng b ; tăng cư ng năng vào cu c chi n ch ng kh ng b thì vai trò l c ngăn ng a kh ng b c a các qu c gia và c a Liên h p qu c m i th c s tr nên quan b o v các quy n con ngư i trong cu c tr ng, xu t phát t ch c năng và quy n h n chi n ch ng kh ng b . c a H i ng b o an ư c quy nh t i Hi n Tuy xu t nêu trên chưa chính th c chương Liên h p qu c.(1) K t ó n nay, ư c Liên h p qu c ch p nh n và cũng c n có H i ng b o an ã thông qua nhi u ngh th i gian nghiên c u và thông qua, có th quy t quan tr ng v ch ng kh ng b cũng th y ây là n l c l n c a T ng thư kí Liên như thành l p m t s y ban, cơ ch chuyên h p qu c và nhóm chuyên gia cao c p. Trong trách v ch ng kh ng b như các ngh quy t th i gian t i, c bi t trong các khóa h p c a 1373, 1267, 1455... các y ban 1267, y ban i h i ng 60, chi n lư c này s ư c i ch ng kh ng b ... (s ư c trình bày chi ti t h i ng xem xét và ch c ch n s nh n ư c hơn các ph n sau). ph n h i tích c c. xu t này s óng góp 2. Liên h p qu c ang th hi n vai trò l n vào vi c hình thành chi n lư c chung c a c a mình như th nào Liên h p qu c v ch ng kh ng b . 1. Xây d ng chi n lư c v ch ng kh ng b 2. Xây d ng khuôn kh pháp lí qu c t v Trong nh ng năm g n ây, trư c yêu c u ch ng kh ng b th c hi n t t vai trò trung tâm, i u ph i Cho n nay, có th th y ã xu t hi n h trong cu c chi n ch ng kh ng b , Liên h p th ng pháp lí qu c t khá y (ngày càng qu c ã và ang n l c ưa ra chi n lư c v ư c b sung và hoàn thi n) làm cơ s cho ch ng kh ng b qu c t . Báo cáo c a nhóm cu c u tranh này, ó là h th ng 13 công chuyên gia cao c p do T ng thư kí l p ra ã ư c a phương v ch ng kh ng b qu c t xác nh 5 nhân t cơ b n c a chi n lư c ư c thông qua trong khuôn kh Liên h p ch ng kh ng b qu c t . Nhân d p tham gia qu c và các t ch c chuyên môn c a nó (như H i ngh thư ng nh th gi i v dân ch , T ch c hàng không dân d ng - ICAO, T kh ng b và an ninh (t ch c t i Tây Ban ch c hàng h i qu c t - IMO và T ch c Nha ngày/10/3/2005 k ni m 1 năm v ánh năng lư ng nguyên t qu c t - IAEA) và 12 T¹p chÝ luËt häc
  4. §Æc san 60 n¨m liªn hîp quèc các ngh quy t có liên quan c a i h i ng bao g m: Nh ng k âm mưu th c hi n ho c Liên h p qu c v ch ng kh ng b . Ngoài ra, th c hi n các hành vi kh ng b ã ư c các i h i ng Liên h p qu c ang n l c công ư c xác nh; nh ng k tham gia vào hoàn t t và thông qua Công ư c toàn di n v các t i ác này; nh ng k t ch c, ch o ch ng kh ng b trong ó có nh nghĩa pháp nh ng k kh ng b . lí v kh ng b qu c t nh m t o khuôn kh Các qu c gia thành viên các công ư c pháp lí qu c t hoàn thi n hơn cho cu c u liên quan có nghĩa v áp d ng các bi n pháp tranh ch ng kh ng b qu c t . c n thi t th c hi n quy n tài phán c a Các công ư c hi n hành ã quy nh rõ mình khi hành vi ph m t i x y ra trên lãnh các nghĩa v c a các bên kí k t như ngăn th c a mình ho c khi hành vi ph m t i x y ng a các ho t ng kh ng b , b t gi k ra trên tàu mang c nư c mình ho c tàu ó ph m t i, truy c u trách nhi m k ph m t i, ư c ăng lí theo pháp lu t nư c mình khi d n k ph m t i cho qu c gia liên quan k ph m t i là công dân nư c mình ho c là truy c u trách nhi m hình s , tr giúp v t t i ph m x y ra i v i công dân nư c t ng hình s và cung c p thông tin liên quan mình, cũng như ch ng l i các cơ s c a n kh ng b qu c t . chính ph , nhà nư c mình, k c các cơ s Các công ư c hi n hành v ch ng kh ng nư c ngoài như các i s quán, t ng lãnh b òi h i các qu c gia ti n hành nh ng bi n s quán v.v.. Khi k ph m t i ho c k b pháp c n thi t ngăn ng a các hành ng tình nghi ph m t i ang có m t trên lãnh l p k ho ch và chu n b trên lãnh th c a th c a mình thì qu c gia ó có nghĩa v mình nh m ti n t i th c hi n các ho t ng b t gi các i tư ng ó. Trong trư ng h p kh ng b trong ho c ngoài lãnh th nư c h không b t gi thì ph i b o m s có ó. Theo ó, các qu c gia c m các ho t ng m t c a các i tư ng này theo các quy b t h p pháp c a các cá nhân, t ch c nh m nh pháp lu t nư c mình.(3) khuy n khích, kích ng, t ch c, tài tr Tuy nhiên, khi b t gi các i tư ng nói ho c tham gia các hành vi kh ng b ; cũng trên, các qu c gia b t gi ph i b o m như trao i thông tin, ph i h p các bi n ngư i b b t gi ư c liên l c ngay l p t c pháp hành chính ho c các bi n pháp khác v i cơ quan i di n c a nư c mình. Các ngăn ng a vi c ph m t i.(2) qu c gia cũng ph i thông báo cho qu c gia Theo quy nh c a các công ư c, các có công dân b b t gi bi t v vi c b t gi , qu c gia ph i coi các ho t ng kh ng b k t qu i u tra sơ b và d ki n có th c nêu trong các công ư c liên quan là t i hình hi n quy n tài phán hay không. s theo pháp lu t c a nư c mình và các t i Các qu c gia b t gi có trách nhi m truy ác ó ph i b tr ng tr m t cách thích áng c u trách nhi m hình s k ph m t i ho c tương x ng v i tính ch t nghiêm tr ng c a d n cho qu c gia liên quan truy c u các t i ác này. Các i tư ng ph i b tr ng tr trách nhi m hình s , b t k là t i ph m x y ra T¹p chÝ luËt häc 13
  5. §Æc san 60 n¨m liªn hîp quèc trong hay ngoài lãnh th nư c mình. Theo ng ICAO khi liên quan n các Công ư c ó, có th th y các công ư c hi n hành v Tôkiô 1963, Công ư c Lahaye 1970, Công ch ng kh ng b dành cho các qu c gia quy n ư c Môngtơrêan 1971 và Công ư c 1991 l a ch n gi a vi c truy c u trách nhi m hình ánh d u ch t n d o; ho c thông báo cho s k kh ng b và vi c d n k kh ng b IMO khi liên quan n Công ư c 1899 an cho qu c gia khác. Vi c truy c u trách nhi m toàn hàng h i và Ngh nh thư 1899 an toàn hình s nh ng k ph m t i không h n ch ph các dàn c nh trên th m l c a v các tình thu c vào vi c t i ph m ó có x y ra trên lãnh ti t c a hành vi ph m t i, các bi n pháp ã áp th c a mình hay không. d ng i v i k ph m t i, k t qu c a vi c Khi m t qu c gia nào ó không truy c u d n ho c truy c u trách nhi m hình s . trách nhi m hình s i v i k ph m t i V cơ ch gi i quy t các tranh ch p gi a kh ng b thì h có nghĩa v ph i d n k các bên kí k t, các công ư c v ch ng kh ng ph m t i cho các nư c liên quan xét x . Tuy b nh n m nh vi c thương lư ng gi i nhiên, vi c d n ph i tuân th các quy nh quy t. Các công ư c cũng m ra kh năng liên quan c a qu c gia ư c yêu c u cũng các bên kí k t s d ng các phương th c hoà như quy nh c a các i u ư c v d n bình khác là tr ng tài và Toà án qu c t gi a qu c gia yêu c u và ư c yêu c u. Lahaye (ICJ) n u phương th c thương lư ng Trong trư ng h p gi a qu c gia ư c yêu không em l i k t qu . Theo quy nh tương c u ho c qu c gia b t gi và qu c gia yêu ng c a các công ư c này thì ch c n m t c ud n không có hi p nh v d n thì bên kí k t có tranh ch p ngh là có th b t công ư c liên quan có th ư c coi là cơ s u th t c gi i quy t các tranh ch p b ng pháp lí c a vi c d n . Th t c và trình t tr ng tài và n u trong vòng 6 tháng k t d n k ph m t i s ư c ti n hành theo ngày có yêu c u mà các bên tranh ch p quy nh pháp lu t c a nư c b t gi . không t ch c ư c tr ng tài thì m t bên nào Sau khi ã ti n hành các bi n pháp nêu ó cũng có th ưa ra Toà án qu c t Lahaye trên (b t gi , truy t , xét x ho c d n k (ICJ) gi i quy t. Tuy nhiên, Công ư c ph m t i kh ng b ) các qu c gia tham gia 1979 v b o v an toàn v t li u h t nhân có các công ư c có nghĩa v thông báo cho quy nh khác, c th là n u qua th i h n 6 T ng thư kí Liên h p qu c (n u liên quan tháng mà các bên không th a thu n ư c n các Công ư c năm 1973 v ngăn ng a tr ng tài thì cũng chưa ưa ra Toà án qu c t các hành vi ph m t i ch ng l i nh ng ngư i Lahaye gi i quy t mà ngh Chánh án Toà ư c hư ng s b o h qu c t , Công ư c án qu c t Lahaye ho c T ng thư kí Liên năm 1979 ch ng b t cóc con tin, Công ư c h p qu c c m t ho c nhi u tr ng tài ( i u năm 1998 tr ng tr ánh bom kh ng b và 17). Trong trư ng h p ngh c a các bên Công ư c năm 2000 v tr ng tr vi c tài tr có xung t, ch ng h n m t bên ngh kh ng b ) ho c thông báo cho ICAO, H i T ng thư kí Liên h p qu c nhưng bên khác 14 T¹p chÝ luËt häc
  6. §Æc san 60 n¨m liªn hîp quèc l i ngh Chánh án Toà án qu c t Lahaye ngh quy t khác quy nh c th hơn v các c ngư i thì ngh g i cho T ng thư kí bi n pháp c n th c hi n ngăn ng a và Liên h p qu c ư c ưu tiên. tr ng tr t i ph m kh ng b qu c t . m tm c nào ó, có th th y vi c Ngh quy t 1373 (năm 2001) ã ra m t bên tranh ch p ư c quy n ưa tranh m t lo t các bi n pháp nh m ngăn ng a và ch p ra tr ng tài qu c t ho c Toà án qu c t tr ng tr vi c tài tr cho các ho t ng kh ng gi i quy t khi các bên tranh ch p khác chưa b cũng như vi c th c hi n các hành ng ng ý là không phù h p v i nguyên t c bình kh ng b . Ngh quy t yêu c u các qu c gia ng gi a các qu c gia. N u quy nh ó ph i hình s hoá các hành vi cung c p ngu n mang tính b t bu c thì nhi u qu c gia s tài chính cho kh ng b , không dung túng, không tham gia vào các công ư c ch ng ch a ch p nh ng k kh ng b , ti n hành các kh ng b hi n hành và như v y ý nghĩa c a bư c c n thi t ngăn ng a vi c th c hi n các công ư c này s b h n ch r t nhi u. các hành ng kh ng b và h tr các qu c tránh tình hu ng như v y n y sinh, các công gia khác trong vi c i u tra hình s cũng như ư c hi n hành v ch ng kh ng b u dành vi c th c hi n các th t c t t ng hình s cho các qu c gia kí k t quy n b o lưu v th liên quan n hành vi tài tr kh ng b … t c gi i quy t tranh ch p nói trên. ây là Ngh quy t cũng kêu g i các qu c gia tăng quy nh linh ho t c a các công ư c này. cư ng trao i thông tin, h p tác qu c t Bên c nh h th ng 13 công ư c qu c t thông qua các tho thu n song phương và a như ã nêu trên, các ngh quy t v ch ng phương ngăn ng a và tr ng tr b n t i kh ng b c a i h i ng và H i ng b o ph m kh ng b , gia nh p các i u ư c qu c an Liên h p qu c cũng là m t ph n quan t v kh ng b và th c hi n y các i u tr ng t o cơ s pháp lí qu c t v ch ng ư c qu c t này. kh ng b . Nh ng ngh quy t c a Liên h p Như ã nêu trên, các ngh quy t khác quy qu c, c bi t là các ngh quy t c a H i nh các bi n pháp c th v ngăn ng a và ng b o an u lên án m nh m ch nghĩa tr ng tr kh ng b . Ngh quy t 1267 (năm kh ng b dư i m i hình th c và bi u hi n, 1999) ã thành l p U ban giám sát và cơ kêu g i các qu c gia thành viên Liên h p ch tr ng ph t Taliban và Al Qaeda g m qu c áp d ng các bi n pháp c n thi t và tích nh ng n i dung chính sau: Phát hi n và cung c c h p tác v i nhau ngăn ng a và lo i c p thông tin v các cá nhân, nhóm kh ng b b ch nghĩa kh ng b . Nh ng ngh quy t và trình lên H i ng b o an xem xét ưa c a H i ng b o an r t có ý nghĩa trong vào danh sách các ph n t kh ng b c a cu c chi n ch ng kh ng b , trong s này, Liên h p qu c; áp d ng các bi n pháp ngăn ph i nh c n các ngh quy t 1373, 1267, ng a chuy n ti n, phong to tài s n; áp d ng 1445, 1566… Trong khi ngh quy t 1373 ã các bi n pháp c n thi t ngăn ng a các ra các bi n pháp pháp lí chung, nh ng ph n t kh ng b xu t nh p c nh... Ngh T¹p chÝ luËt häc 15
  7. §Æc san 60 n¨m liªn hîp quèc quy t 1445 (năm 2003) ã quy t nh tăng 1267 có nhi m v tr ng tr Al Qaeda và các cư ng các bi n pháp này và yêu c u các ph n t liên quan.). Trong th i gian qua, qu c gia thành viên Liên h p qu c th c nh ng cơ ch này ã th c hi n t t nhi m v hi n các n i dung ã ư c Ngh quy t 1267 c a mình, ư c c ng ng qu c t ánh giá ra ng th i n p báo cáo v vi c th c cao.(4) Bên c nh nh ng ho t ng c a i hi n nh ng bi n pháp nêu trên. Ngh quy t h i ng và H i ng b o an, T ng thư kí 1566 (2004) thành l p nhóm làm vi c cũng ã thành l p nhóm chuyên gia cao c p xem xét, khuy n ngh lên H i ng b o an xây d ng báo cáo ánh giá tình hình các bi n pháp th c t áp t i v i các cá kh ng b và ra nh ng bi n pháp c th nhân, nhóm th c th dính líu n các ho t nh m tăng cư ng vai trò c a Liên h p qu c ng kh ng b . trong cu c chi n ch ng kh ng b . 3. Xây d ng cơ ch , b o m th c thi Nh ng cơ ch nêu trên, c bi t là nh ng các bi n pháp ch ng kh ng b và h tr các cơ ch trong khuôn kh H i ng b o an u qu c gia nh n m nh vi c các qu c gia thành viên th c Hi n nay, có th nói nh ng ho t ng hi n nghiêm ch nh nh ng nghĩa v c a mình liên quan n ch ng kh ng b trong khuôn theo các công ư c và ngh quy t v ch ng kh Liên h p qu c nhìn chung thu c 3 nhóm kh ng b . Thông qua báo cáo c a các qu c sau: i h i ng, H i ng b o an và T ng gia, nh ng cơ ch này ánh giá m c th c hi n nghĩa v , năng l c ch ng kh ng b c a thư kí. Trong khuôn kh i h i ng, k t các qu c gia, t ó có yêu c u hay ngh năm 1972, ch ng kh ng b là m c ư c h tr thích h p. Trong th i gian qua, y y ban chuyên trách thu c y ban VI th o ban ch ng kh ng b ã thăm m t s nư c lu n thư ng xuyên. N i dung th o lu n c a như Thái Lan, Anbani, n xác nh y ban này ch y u t p trung vào vi c xây nhu c u h tr k thu t, ti p t c xây d ng d ng các công ư c v ch ng kh ng b . H i các “th c ti n t t nh t” v ch ng tài tr cho ng b o an ho t ng r t tích c c v v n kh ng b ... y ban 1267 cũng ã th o lu n này và ã ra nhi u ngh quy t v ch ng v i m t s nư c, i thăm m t s nư c ( c, kh ng b như ã nêu trên ây. Bên c nh ó, Th Nhĩ Kì..) liên quan n v n u tranh các ngh quy t c a H i ng b o an cũng ã ch ng l i m ng lư i Al Qaeda. Nh ng k t thành l p m t s cơ ch liên quan n ch ng qu này, tuy m i ch là bư c u nhưng r t kh ng b như y ban ch ng kh ng b , y áng khích l và có tác d ng r t tích c c, th ban 1267, Nhóm làm vi c 1566... Nh ng cơ hi n ư c vai trò ngày càng tăng c a Liên ch này ư c thành l p do m t ngh quy t h p qu c trong cu c chi n ch ng kh ng b . tương ng c a H i ng b o an và m 3. M t s nh n xét nhi m m t nhi m v riêng bi t (ví d : y Như ã trình bày trong các ph n trên, n ban ch ng kh ng b b o m và tr giúp các l c c a Liên h p qu c và các t ch c qu c gia th c hi n Ngh quy t 1373, y ban chuyên môn c a nó trong th i gian qua ã 16 T¹p chÝ luËt häc
  8. §Æc san 60 n¨m liªn hîp quèc t o nên cơ s pháp lí v ng ch c cho vi c u thi n cơ ch riêng, th ng nh t v ch ng tranh ch ng kh ng b qu c t . M t c thù kh ng b , b o m s ph i h p t t gi a các c a kh ng b qu c t là không ch bó h p cơ quan c a Liên h p qu c (như i h i trong ph m vi lãnh th c a m t qu c gia ơn ng, H i ng b o an, T ng thư kí) và các l , do ó n u thi u s ph i h p và h p tác cơ quan chuyên môn (như IAEA, IMO...) c a các qu c gia khác thì ho t ng ch ng cũng như s tham gia và óng góp c a các kh ng b do t ng qu c gia ti n hành cũng qu c gia thành viên. Bên c nh ó, Liên h p khó t ư c m c tiêu ra. i u ó òi h i qu c cũng c n có bi n pháp h tr các qu c các bi n pháp ch ng kh ng b qu c t ph i gia thành viên, c bi t là các nư c ang ư c th c hi n m t cách ng b , có s ph i phát tri n, trong vi c tăng cư ng năng l c h p nh p nhàng và ch t ch gi a các qu c ch ng kh ng b c a mình. Và m t nguyên gia v i nhau. Trong cu c u tranh này v i t c c n tôn tr ng là t t c nh ng ho t ng tư cách là t ch c toàn c u l n nh t th c ch ng kh ng b c n ư c ti n hành phù hi n ch c năng duy trì hoà bình và an ninh h p lu t pháp qu c t và Hi n chương Liên qu c t , Liên h p qu c có m t vai trò h t s c h p qu c./. quan tr ng. Rõ ràng là ngoài Liên h p qu c (1). Theo các i u 24, 25 và 39 Hi n chương LHQ, ra, khó tìm ư c cơ ch qu c t ho c m t t H BA ư c trao trách nhi m chính trong vi c duy trì ch c qu c t khác có uy tín và i u ki n hòa bình và an ninh qu c t (thay m t LHQ); H BA gi v trí ch o trong vi c t p h p l c xác nh có s e d a, phá ho i hòa bình và ưa ra lư ng u tranh v i n n kh ng b qu c t ki n ngh ho c quy t nh các bi n pháp c n ư c ti n c p toàn c u. hành duy trì ho c khôi ph c hòa bình và an ninh qu c t ; các ngh quy t c a H BA có giá tr pháp lí Tuy nhiên, th c hi n thành công vai ràng bu c i v i các qu c gia thành viên. trò trung tâm i u ph i c a mình trong cu c (2). i u 4 Công ư c 1979 ch ng b t cóc con tin, u tranh lo i tr kh ng b qu c t , Liên h p i u 12 Công ư c 1988 ngăn ng a các hành vi ph m qu c (và các qu c gia thành viên) c n s m pháp ch ng l i an toàn hàng h i, i u 15 Công ư c th ng nh t ư c chi n lư c v ch ng kh ng 1998 v tr ng tr kh ng b b ng bom, i u 18 Công b , trong ó c n chú ý thích áng n vi c ư c năm 2000 v tr ng tr vi c tài tr kh ng b . (3). Kho n 2 i u 13 Công ư c Tôkiô 1963, kho n 1 gi i quy t nh ng nguyên nhân sâu xa c a i u 6 Công ư c Lahaye 1970, kho n 1 i u 6 Công kh ng b qu c t như chênh l ch phát tri n, ư c Môngtơrêan 1971, kho n 1 i u 6 Công ư c 1973, b t công, ói nghèo, chi m óng c a nư c kho n 1 i u 6 Công ư c 1979 ch ng b t cóc con tin, ngoài... hoàn thi n cơ s pháp lí qu c t v i u 9 Công ư c 1980 v an toàn v t li u h t nhân, i u ch ng kh ng b mà i u quan tr ng trong 7 Công ư c 1988 tr ng tr các hành vi phi pháp ch ng l i an toàn hàng h i, kho n 1 i u 7 Công ư c 1998 v th i gian t i là vi c hoàn thi n và thông qua tr ng tr vi c kh ng b b ng bom và kho n 1 i u 9 Công ư c toàn di n v ch ng kh ng b , Công ư c tr ng tr vi c tài tr kh ng b . trong ó xây d ng thành công nh nghĩa (4). Phát bi u c a các qu c gia t i Phiên h p ngày pháp lí v kh ng b qu c t ; t ng bư c hoàn 20/4/2005 c a H BA v công vi c c a các y ban này. T¹p chÝ luËt häc 17
nguon tai.lieu . vn