Xem mẫu
BÁO CÁO TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP
Ngày 15 tháng 12 năm 2016
ẢNH HƯỞNG TỪ BIẾN ĐỘNG GIÁ NGUYÊN LIỆU
Nội dung
Ngành thép Việt Nam có mức độ cạnh tranh về giá lớn, dẫn tới chi phí sản xuất trở thành yếu tố
lựa chọn doanh nghiệp tiềm năng. Trong đó, doanh nghiệp thép lò cao tiếp tục là điểm sáng
Giá nguyên liệu sản xuất thép tăng mạnh trong thời gian gần đây. Quặng sắt và than cốc là 2
hàng hóa tăng mạnh nhất, dẫn tới các mặt hàng nguyên liệu khác như thép phế và mặt hàng bán
thành phẩm là HRC, phôi thép tăng giá theo, khiến chi phí sản xuất toàn thị trường tăng mạnh.
QĐ2968 của Bộ Công thương về áp thuế tự vệ bổ sung tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp thép
nội địa tăng doanh số và giá bán. Nhờ vậy, trong 6T2016, phần lớn các doanh nghiệp thép báo lãi
đột biến. Song, không phải doanh nghiệp nào cũng có sự tăng trưởng bền vững thực sự.
TỔNG QUAN NGÀNH THÉP VIỆT
NAM............................................................1
1. Diễn biến giá nguyên liệu ...................1
a) Quặng sắt.......................................1
b) Than: .............................................2
c) Các mặt hàng sắt thép nguyên liệu
(bán thành phẩm):..............................3
2. Diễn biến thị trường thép ....................3
3. KQKD doanh nghiệp trong ngành: .....5
4. Phản ứng của các doanh nghiệp thép
trước biến động giá nguyên liệu .............8
TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP 2017
TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP 2017 .....12
1. Triển vọng giá nguyên liệu: ..............12
Kỳ vọng giá nguyên liệu giảm trở lại. Dựa trên đánh giá về cung và cầu trong năm tới, chúng tôi
cho rằng giá nguyên liệu sản xuất thép bao gồm quặng sắt, than cốc sẽ giảm trở lại bởi nguồn
cung tăng thêm đến từ Úc và Brazil. Tuy nhiên, mặt bằng giá nguyên liệu vẫn sẽ cao hơn đáng kể
so với năm 2016. Ngược lại, giá thép phế sẽ có biến động ngược chiều do nhu cầu tăng đột biến
từ Trung Quốc và ảnh hưởng từ độ trễ so với giá quặng sắt
Thị trường thép dân dụng được kỳ vọng tiếp tục sôi động, chu kỳ đầu tư công trở lại đẩy mạnh
nhu cầu sắt thép. Việt Nam là nước có tốc độ tăng trưởng tỷ lệ đô thị hóa cao cao hàng đầu Đông
Nam Á, dẫn tới nhu cầu xây dựng dân dụng tăng cao. Đồng thời chu kỳ đầu tư công trở lại khi nội
các đã ổn định trong năm tới sẽ tạo ra nhu cầu lớn đối với thép xây dựng.
Giá thép được dự báo tăng. Chúng tôi kỳ vọng giá thép sẽ tăng tới 10,8 triệu đồng/tấn trong năm
2017 bởi chi phí sản xuất của toàn thị trường tăng lên do giá nguyên liệu ở mức cao và các doanh
nghiệp nội địa không còn nguyên liệu giá rẻ dự trữ trong kho. Đặc biệt, chúng tôi cho rằng, các
doanh nghiệp thép lò điện sẽ tăng cường nhập phôi từ Trung Quốc do chi phí sản xuất bằng thép
phế quá cao.
Doanh nghiệp tôn mạ chịu ảnh hưởng của thuế tự vệ trên các thị trường xuất khẩu. Các thị
trường xuất khẩu đang tăng cường siết chặt hàng rào thuế quan, gần đây nhất là thị trường Mỹ và
Thái Lan. Mặc dù sản lượng xuất khẩu của các doanh nghiệp tôn mạ niêm yết sang 2 thị trường
này là không nhiều, song điều này có thể làm tăng khả năng cạnh tranh tại các thị trường sẵn có.
Chúng tôi cho rằng, các doanh nghiệp tôn mạ sẽ phải mở rộng hệ thống đại lý trong nước để
chuyển hướng hoạt động trên thị trường nội địa.
Formosa chưa phải mang tới rủi ro cạnh tranh trực tiếp bởi khu liên hợp chưa sản xuất thép
xây dựng trong năm 2017. Song, sản phẩm phôi thép từ giai đoạn 1 của khu liên hợp sẽ trở thành
nguồn nguyên liệu giá rẻ không phải chịu thuế của DN lò điện và giảm bớt lợi thế chi phí sản xuất
của các DN lò cao.
2. Dự báo giá thép xây dựng 2017 ........14
3. Triển vọng ngành ..............................18
a) Mảng thép xây dựng:...................18
b) Tôn mạ - Ống thép ......................21
DOANH NGHIỆP TRIỂN VỌNG .........22
1. CTCP TẬP ĐOÀN HÒA PHÁT ......22
2. CTCP TẬP ĐOÀN HOA SEN .........25
CHUYÊN VIÊN PHÂN TÍCH
Lê Đức Quang
ldquang@vcbs.com.vn
+84-3 936 6420 (Ext: 104)
Hệ thống báo cáo phân tích của
VCBS
www.vcbs.com.vn/vn/Services/AnalysisResearch
VCBS Bloomberg Page:
Với diễn biến khả quan của KQKD trong 9 tháng đầu năm và tiềm năng tăng trưởng tốt trong năm 2017,
chúng tôi khuyến nghị HPG và HSG là những cổ phiếu hấp dẫn để đầu tư.
Phòng Nghiên cứu và Phân tích VCBS
Trang | 0
BÁO CÁO TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP
TỔNG QUAN NGÀNH THÉP VIỆT NAM
Giá quặng sắt và than cốc
đồng loạt tăng mạnh do nguồn
cung bị siết chặt, và Trung
Quốc công bố cắt giảm sản
lượng ngành thép.
1. Diễn biến giá nguyên liệu
a) Quặng sắt
Trong 11T2016, giá quặng sắt hồi phục mạnh mẽ từ vùng đáy 40 USD/tấn lên tới gần 80 USD/tấn.
Trong đó sự biến động diễn ra được chia làm 3 giai đoạn, bật tăng trong nửa đầu năm, ổn định trở lại
và tăng mạnh vào cuối quý 3.
Biến động giá quặng sắt
USD/tấn
90
80
Giao dịch đầu cơ
Tích trữ tồn kho
Ổn định, Tồn kho tại TQ
70
60
50
40
30
Vale hạ dự
báo sản lượng
20
10
0
Nguồn: Bloomberg, VCBS tổng hợp
Hồi phục mạnh mẽ trong 6T2016 nhờ hoạt động đầu cơ tích trữ. Cập nhật diễn biến tại sàn giao
dịch hàng hóa Dalian (Trung Quốc), các hợp đồng giao dịch quặng sắt tăng đột biến với khối lượng
giao dịch lên tới 500 triệu tấn/ngày kéo dài suốt từ tháng 2 đến tháng 4, đẩy mức giá của quặng sắt từ
44 USD/tấn lên tới hơn 66USD/tấn. Chúng tôi cho rằng, khối lượng giao dịch tăng đột biến đến từ 2
nguyên nhân (1) nhà đầu tư liên tục mở vị thế mua vào ráo riết với khối lượng lớn trong tình trạng dư
cung được cho là động thái chốt lời, đóng trạng thái bán khống đối với các hợp đồng quặng sắt đã
kéo dài trong suốt năm qua, (2) chu kỳ nhập kho của các doanh nghiệp thép Trung Quốc quay trở lại,
thể hiện qua chỉ số tồn kho tại các cảng của Trung Quốc bật tăng trở lại sau khi giảm sâu từ năm 2015.
Sau khi hoạt động đầu cơ và trữ kho kết thúc, giá quặng sắt giảm khá mạnh trở lại về vùng 50-55
USD/tấn trong quý 3/2016, phản ánh đúng thực trạng dư cung của thị trường.
Tiếp tục tăng mạnh trong quý 4/2016. Sau khi đi ngang trong vài tuần ở vùng giá 50-55 USD/tấn, giá
quặng sắt tiếp tục bật tăng trở lại trước thông tin Vale (nhà sản xuất quặng sắt lớn nhất thế giới –
Brazil) hạ dự báo đối với tổng sản lượng khai thác năm 2017 của họ so với con số công bố gần nhất,
từ 380 triệu – 400 triệu tấn còn 360 triệu – 380 triệu tấn (tương đương mức giảm 5% ytd). Theo đó, giá
quặng sắt bật tăng mạnh đạt tới 80 USD/tấn. Đồng thời, bước vào thời kì cuối năm, các doanh nghiệp
Trung Quốc bắt đầu bước vào thời gian tích trữ nguyên liệu cho quý đầu năm 2017, dẫn tới sản lượng
tồn kho tại các cảng tăng mạnh, hiện tại đã gần tới mức đỉnh cũ thời kì 2014-2015, đạt 110 triệu tấn.
Phòng Nghiên cứu và Phân tích VCBS
Trang | 1
70
Dự trữ tồn kho tại các cảng Trung Quốc
12
10
60
Triệu tấn
80
Giao dịch kỳ hạn quặng sắt,
sàn Dalian Trung Quốc
Triệu tấn
USD/tấn
BÁO CÁO TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP
120
110
8
50
100
40
6
30
4
90
2
80
20
10
0
0
70
khối lượng hợp đồng
giá thực hiện
60
02/01/12
Nguồn: Bloomberg, sàn giao dịch hàng hóa Dalian
02/01/13
02/01/14
02/01/15
02/01/16
Nguồn: Bloomberg, Hải quan Trung Quốc
b) Than:
Nguồn cung than thế giới siết chặt khiến giá than tăng mạnh. Cụ thể từ tháng 8 tới tháng 11/2016,
giá than cốc (luyện kim) tăng gần 3 lần, đạt tới hơn 300 USD/tấn, giá than nhiệt tăng từ hơn 50 USD
lên tới gần 110 USD/tấn. Nguyên nhân chính được cho là đến từ (1) Trung Quốc chủ động cắt giảm
công suất sản xuất than, giảm số ngày khai thác từ 330 ngày/năm về còn 270 ngày/năm, mục tiêu hạ
công suất sản xuất than xuống 1 tỷ tấn/năm cho tới 2020, (2) Tình hình thời tiết không ổn định, hiệu
ứng Lanina xảy ra, khiến môi trường ẩm ướt và nhiều mưa lũ khiến sản xuất đình trệ tại các khu mỏ
than cám của Indonesia và than cốc của Úc, (3) Sản lượng tại Bắc Mỹ (nhà sản xuất thứ 4 thế giới)
sụt giảm gần 50% trong 6 tháng/2016.
Biến động giá than xuất khẩu tại Úc
350
307,2
USD/tấn
300
Trung Quốc công
bố cắt giảm sản
250
200
150
109,6
100
50
0
than cám
than coke
Nguồn: Bloomberg
Giá than trong nước chưa điều chỉnh nhiều. Trước biến động giá của thế giới, tập đoàn Than –
Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã công bố điều chỉnh tăng giá than nội địa 6% đối với than cám loại 1,
Phòng Nghiên cứu và Phân tích VCBS
Trang | 2
BÁO CÁO TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP
2, 3, 6 và 7a/b/c (than nhiệt). Giá than trong nước chỉ điều chỉnh nhẹ do trước đây giá nội địa vốn vẫn
cao hơn so với giá thế giới khá nhiều.
c) Các mặt hàng sắt thép nguyên liệu (bán thành phẩm):
Biến động giá quặng sắt và thép bán thành phẩm
450
70
400
350
60
300
50
250
40
200
30
150
20
100
10
50
0
Thép phế, USD/tấn
500
80
Quặng sắt, USD/tấn
90
0
Quặng sắt
Thép phế
HRC
Phôi thép
Nguồn: VCBS tổng hợp
Các mặt hàng nguyên liệu khác có sự biến động trễ hơn khoảng 1-2 tháng so với quặng sắt. Điển hình
như thép phế, và HRC. Chúng tôi cho rằng, xuất hiện độ trễ này là bởi những mặt hàng nguyên liệu
này đều là bán thành phẩm chế biến từ quặng sắt và than cốc, do đó, biến động giá của những sản
phẩm này sẽ phụ thuộc vào giá vốn tồn kho của các doanh nghiệp thép thay vì phụ thuộc trực tiếp
vào giá biến động nguyên liệu trên thị trường. Tuy nhiên, theo quan sát, độ trễ của các loại sản phẩm
có sự khác nhau. Cụ thể, có thể thấy phôi thép gần như biến động rất sát với giá quặng sắt, trong khi đó
HRC và thép phế có độ trễ lớn hơn.
Thị trường thép sôi động
trong nửa đầu năm, và dần hạ
nhiệt trong nửa cuối năm.
2. Diễn biến thị trường thép
Ngành thép tăng trưởng mạnh mẽ về cả sản lượng sản xuất và tiêu thụ so với năm 2015, đặc biệt trong
tháng 3 khi quyết định áp thuế tự vệ bổ sung tạm thời đối với mặt hàng thép thanh và phôi thép của Bộ
Công thương được ban hành, (xem thêm trong báo cáo cập nhật QD2968). Sản lượng tiêu thụ thép xây
dựng tăng trưởng 21,5% trong 10T2016, đạt 6,44 triệu tấn. Tuy nhiên, hiệu ứng của thuế tự vệ bổ sung
không kéo dài được bao lâu khi tỉ lệ tăng trưởng so với cùng kỳ của ngành thép chậm dần qua các
tháng, cho tới tháng 10, sản lượng sản xuất chỉ tăng 12,2% và sản lượng tiêu thụ chỉ tăng 10% so với
cùng kỳ, đồng thời biên lợi nhuận các doanh nghiệp thép đồng loạt giảm trong quý 3 năm nay. Chúng
tôi cho rằng, mức tiêu thụ thép tăng đột biến đến từ yếu tố đầu cơ của các đại lý thép trước khi quyết
định áp thuế tự vệ tạm thời đi vào hiệu lực, không phải đến từ nhu cầu thực sự của thị trường.
Bằng chứng rõ ràng nhất là bước sang tháng 4, sản lượng bán hàng các doanh nghiệp nội địa giảm dần,
và chạm đáy trong tháng 6.
Phòng Nghiên cứu và Phân tích VCBS
Trang | 3
Ngàn tấn
BÁO CÁO TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP
1200
Thị phần thép xây dựng 10T2016
Tình hình sản xuất và bán hàng thép xây dựng
10T2016
1000
PoscoSS
9%
800
VNSteel
27%
Pomina
14%
600
400
200
Khối liên
doanh
VNSteel
23%
Hòa Phát
27%
0
Sản xuất
Bán hàng
0%
Nguồn: VSA, VCBS tổng hợp
Giá bán thép xây dựng hồi phục mạnh mẽ trong 6T2016 bởi (1) thuế tự vệ bổ sung lên tới 15% đối
với thép thanh và 24% đối với phôi thép nhập khẩu, làm giảm lợi thế cạnh tranh của thép Trung Quốc,
hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước có thể tăng giá, (2) giá nguyên liệu đầu vào bao gồm thép phế,
quặng sắt và than cốc tăng trong thời gian gần đây do Trung Quốc lên kế hoạch cắt giảm sản lượng,
khiến chi phí sản xuất tăng lên. Giá bán tăng đáng kể, song khả năng tiêu thụ đang có dấu hiệu chững
lại so với các tháng trước. Thị phần dần chuyển dịch về các doanh nghiệp trong nước, và tiếp tục tập
trung dần về tay các doanh nghiệp lớn như VNSteel và Hòa Phát (HOSE: HPG).
Biến động giá nguyên liệu đầu vào
Thuế tự vệ
Phôi thép hợp kim
Phôi thép không hợp kim
23,3%
28,3% - 33,3%
Thép dài hợp kim
25,4%
Than cốc, thép phế, HRC
USD/tấn
500
100
400
80
300
60
200
40
100
20
0
0
01/01/16
Thép dài không hợp kim
30,4% - 35,4%
Nguồn: Bộ Công thương, VCBS tổng hợp
Phòng Nghiên cứu và Phân tích VCBS
quặng sắt
USD/tấn
Tên sản phẩm
01/03/16
Than cốc
01/05/16
01/07/16
Thép phế
01/09/16
HRC
01/11/16
Quặng sắt
Nguồn: Bloomberg
Trang | 4
nguon tai.lieu . vn
Ngày 15 tháng 12 năm 2016
ẢNH HƯỞNG TỪ BIẾN ĐỘNG GIÁ NGUYÊN LIỆU
Nội dung
Ngành thép Việt Nam có mức độ cạnh tranh về giá lớn, dẫn tới chi phí sản xuất trở thành yếu tố
lựa chọn doanh nghiệp tiềm năng. Trong đó, doanh nghiệp thép lò cao tiếp tục là điểm sáng
Giá nguyên liệu sản xuất thép tăng mạnh trong thời gian gần đây. Quặng sắt và than cốc là 2
hàng hóa tăng mạnh nhất, dẫn tới các mặt hàng nguyên liệu khác như thép phế và mặt hàng bán
thành phẩm là HRC, phôi thép tăng giá theo, khiến chi phí sản xuất toàn thị trường tăng mạnh.
QĐ2968 của Bộ Công thương về áp thuế tự vệ bổ sung tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp thép
nội địa tăng doanh số và giá bán. Nhờ vậy, trong 6T2016, phần lớn các doanh nghiệp thép báo lãi
đột biến. Song, không phải doanh nghiệp nào cũng có sự tăng trưởng bền vững thực sự.
TỔNG QUAN NGÀNH THÉP VIỆT
NAM............................................................1
1. Diễn biến giá nguyên liệu ...................1
a) Quặng sắt.......................................1
b) Than: .............................................2
c) Các mặt hàng sắt thép nguyên liệu
(bán thành phẩm):..............................3
2. Diễn biến thị trường thép ....................3
3. KQKD doanh nghiệp trong ngành: .....5
4. Phản ứng của các doanh nghiệp thép
trước biến động giá nguyên liệu .............8
TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP 2017
TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP 2017 .....12
1. Triển vọng giá nguyên liệu: ..............12
Kỳ vọng giá nguyên liệu giảm trở lại. Dựa trên đánh giá về cung và cầu trong năm tới, chúng tôi
cho rằng giá nguyên liệu sản xuất thép bao gồm quặng sắt, than cốc sẽ giảm trở lại bởi nguồn
cung tăng thêm đến từ Úc và Brazil. Tuy nhiên, mặt bằng giá nguyên liệu vẫn sẽ cao hơn đáng kể
so với năm 2016. Ngược lại, giá thép phế sẽ có biến động ngược chiều do nhu cầu tăng đột biến
từ Trung Quốc và ảnh hưởng từ độ trễ so với giá quặng sắt
Thị trường thép dân dụng được kỳ vọng tiếp tục sôi động, chu kỳ đầu tư công trở lại đẩy mạnh
nhu cầu sắt thép. Việt Nam là nước có tốc độ tăng trưởng tỷ lệ đô thị hóa cao cao hàng đầu Đông
Nam Á, dẫn tới nhu cầu xây dựng dân dụng tăng cao. Đồng thời chu kỳ đầu tư công trở lại khi nội
các đã ổn định trong năm tới sẽ tạo ra nhu cầu lớn đối với thép xây dựng.
Giá thép được dự báo tăng. Chúng tôi kỳ vọng giá thép sẽ tăng tới 10,8 triệu đồng/tấn trong năm
2017 bởi chi phí sản xuất của toàn thị trường tăng lên do giá nguyên liệu ở mức cao và các doanh
nghiệp nội địa không còn nguyên liệu giá rẻ dự trữ trong kho. Đặc biệt, chúng tôi cho rằng, các
doanh nghiệp thép lò điện sẽ tăng cường nhập phôi từ Trung Quốc do chi phí sản xuất bằng thép
phế quá cao.
Doanh nghiệp tôn mạ chịu ảnh hưởng của thuế tự vệ trên các thị trường xuất khẩu. Các thị
trường xuất khẩu đang tăng cường siết chặt hàng rào thuế quan, gần đây nhất là thị trường Mỹ và
Thái Lan. Mặc dù sản lượng xuất khẩu của các doanh nghiệp tôn mạ niêm yết sang 2 thị trường
này là không nhiều, song điều này có thể làm tăng khả năng cạnh tranh tại các thị trường sẵn có.
Chúng tôi cho rằng, các doanh nghiệp tôn mạ sẽ phải mở rộng hệ thống đại lý trong nước để
chuyển hướng hoạt động trên thị trường nội địa.
Formosa chưa phải mang tới rủi ro cạnh tranh trực tiếp bởi khu liên hợp chưa sản xuất thép
xây dựng trong năm 2017. Song, sản phẩm phôi thép từ giai đoạn 1 của khu liên hợp sẽ trở thành
nguồn nguyên liệu giá rẻ không phải chịu thuế của DN lò điện và giảm bớt lợi thế chi phí sản xuất
của các DN lò cao.
2. Dự báo giá thép xây dựng 2017 ........14
3. Triển vọng ngành ..............................18
a) Mảng thép xây dựng:...................18
b) Tôn mạ - Ống thép ......................21
DOANH NGHIỆP TRIỂN VỌNG .........22
1. CTCP TẬP ĐOÀN HÒA PHÁT ......22
2. CTCP TẬP ĐOÀN HOA SEN .........25
CHUYÊN VIÊN PHÂN TÍCH
Lê Đức Quang
ldquang@vcbs.com.vn
+84-3 936 6420 (Ext: 104)
Hệ thống báo cáo phân tích của
VCBS
www.vcbs.com.vn/vn/Services/AnalysisResearch
VCBS Bloomberg Page:
Với diễn biến khả quan của KQKD trong 9 tháng đầu năm và tiềm năng tăng trưởng tốt trong năm 2017,
chúng tôi khuyến nghị HPG và HSG là những cổ phiếu hấp dẫn để đầu tư.
Phòng Nghiên cứu và Phân tích VCBS
Trang | 0
BÁO CÁO TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP
TỔNG QUAN NGÀNH THÉP VIỆT NAM
Giá quặng sắt và than cốc
đồng loạt tăng mạnh do nguồn
cung bị siết chặt, và Trung
Quốc công bố cắt giảm sản
lượng ngành thép.
1. Diễn biến giá nguyên liệu
a) Quặng sắt
Trong 11T2016, giá quặng sắt hồi phục mạnh mẽ từ vùng đáy 40 USD/tấn lên tới gần 80 USD/tấn.
Trong đó sự biến động diễn ra được chia làm 3 giai đoạn, bật tăng trong nửa đầu năm, ổn định trở lại
và tăng mạnh vào cuối quý 3.
Biến động giá quặng sắt
USD/tấn
90
80
Giao dịch đầu cơ
Tích trữ tồn kho
Ổn định, Tồn kho tại TQ
70
60
50
40
30
Vale hạ dự
báo sản lượng
20
10
0
Nguồn: Bloomberg, VCBS tổng hợp
Hồi phục mạnh mẽ trong 6T2016 nhờ hoạt động đầu cơ tích trữ. Cập nhật diễn biến tại sàn giao
dịch hàng hóa Dalian (Trung Quốc), các hợp đồng giao dịch quặng sắt tăng đột biến với khối lượng
giao dịch lên tới 500 triệu tấn/ngày kéo dài suốt từ tháng 2 đến tháng 4, đẩy mức giá của quặng sắt từ
44 USD/tấn lên tới hơn 66USD/tấn. Chúng tôi cho rằng, khối lượng giao dịch tăng đột biến đến từ 2
nguyên nhân (1) nhà đầu tư liên tục mở vị thế mua vào ráo riết với khối lượng lớn trong tình trạng dư
cung được cho là động thái chốt lời, đóng trạng thái bán khống đối với các hợp đồng quặng sắt đã
kéo dài trong suốt năm qua, (2) chu kỳ nhập kho của các doanh nghiệp thép Trung Quốc quay trở lại,
thể hiện qua chỉ số tồn kho tại các cảng của Trung Quốc bật tăng trở lại sau khi giảm sâu từ năm 2015.
Sau khi hoạt động đầu cơ và trữ kho kết thúc, giá quặng sắt giảm khá mạnh trở lại về vùng 50-55
USD/tấn trong quý 3/2016, phản ánh đúng thực trạng dư cung của thị trường.
Tiếp tục tăng mạnh trong quý 4/2016. Sau khi đi ngang trong vài tuần ở vùng giá 50-55 USD/tấn, giá
quặng sắt tiếp tục bật tăng trở lại trước thông tin Vale (nhà sản xuất quặng sắt lớn nhất thế giới –
Brazil) hạ dự báo đối với tổng sản lượng khai thác năm 2017 của họ so với con số công bố gần nhất,
từ 380 triệu – 400 triệu tấn còn 360 triệu – 380 triệu tấn (tương đương mức giảm 5% ytd). Theo đó, giá
quặng sắt bật tăng mạnh đạt tới 80 USD/tấn. Đồng thời, bước vào thời kì cuối năm, các doanh nghiệp
Trung Quốc bắt đầu bước vào thời gian tích trữ nguyên liệu cho quý đầu năm 2017, dẫn tới sản lượng
tồn kho tại các cảng tăng mạnh, hiện tại đã gần tới mức đỉnh cũ thời kì 2014-2015, đạt 110 triệu tấn.
Phòng Nghiên cứu và Phân tích VCBS
Trang | 1
70
Dự trữ tồn kho tại các cảng Trung Quốc
12
10
60
Triệu tấn
80
Giao dịch kỳ hạn quặng sắt,
sàn Dalian Trung Quốc
Triệu tấn
USD/tấn
BÁO CÁO TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP
120
110
8
50
100
40
6
30
4
90
2
80
20
10
0
0
70
khối lượng hợp đồng
giá thực hiện
60
02/01/12
Nguồn: Bloomberg, sàn giao dịch hàng hóa Dalian
02/01/13
02/01/14
02/01/15
02/01/16
Nguồn: Bloomberg, Hải quan Trung Quốc
b) Than:
Nguồn cung than thế giới siết chặt khiến giá than tăng mạnh. Cụ thể từ tháng 8 tới tháng 11/2016,
giá than cốc (luyện kim) tăng gần 3 lần, đạt tới hơn 300 USD/tấn, giá than nhiệt tăng từ hơn 50 USD
lên tới gần 110 USD/tấn. Nguyên nhân chính được cho là đến từ (1) Trung Quốc chủ động cắt giảm
công suất sản xuất than, giảm số ngày khai thác từ 330 ngày/năm về còn 270 ngày/năm, mục tiêu hạ
công suất sản xuất than xuống 1 tỷ tấn/năm cho tới 2020, (2) Tình hình thời tiết không ổn định, hiệu
ứng Lanina xảy ra, khiến môi trường ẩm ướt và nhiều mưa lũ khiến sản xuất đình trệ tại các khu mỏ
than cám của Indonesia và than cốc của Úc, (3) Sản lượng tại Bắc Mỹ (nhà sản xuất thứ 4 thế giới)
sụt giảm gần 50% trong 6 tháng/2016.
Biến động giá than xuất khẩu tại Úc
350
307,2
USD/tấn
300
Trung Quốc công
bố cắt giảm sản
250
200
150
109,6
100
50
0
than cám
than coke
Nguồn: Bloomberg
Giá than trong nước chưa điều chỉnh nhiều. Trước biến động giá của thế giới, tập đoàn Than –
Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã công bố điều chỉnh tăng giá than nội địa 6% đối với than cám loại 1,
Phòng Nghiên cứu và Phân tích VCBS
Trang | 2
BÁO CÁO TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP
2, 3, 6 và 7a/b/c (than nhiệt). Giá than trong nước chỉ điều chỉnh nhẹ do trước đây giá nội địa vốn vẫn
cao hơn so với giá thế giới khá nhiều.
c) Các mặt hàng sắt thép nguyên liệu (bán thành phẩm):
Biến động giá quặng sắt và thép bán thành phẩm
450
70
400
350
60
300
50
250
40
200
30
150
20
100
10
50
0
Thép phế, USD/tấn
500
80
Quặng sắt, USD/tấn
90
0
Quặng sắt
Thép phế
HRC
Phôi thép
Nguồn: VCBS tổng hợp
Các mặt hàng nguyên liệu khác có sự biến động trễ hơn khoảng 1-2 tháng so với quặng sắt. Điển hình
như thép phế, và HRC. Chúng tôi cho rằng, xuất hiện độ trễ này là bởi những mặt hàng nguyên liệu
này đều là bán thành phẩm chế biến từ quặng sắt và than cốc, do đó, biến động giá của những sản
phẩm này sẽ phụ thuộc vào giá vốn tồn kho của các doanh nghiệp thép thay vì phụ thuộc trực tiếp
vào giá biến động nguyên liệu trên thị trường. Tuy nhiên, theo quan sát, độ trễ của các loại sản phẩm
có sự khác nhau. Cụ thể, có thể thấy phôi thép gần như biến động rất sát với giá quặng sắt, trong khi đó
HRC và thép phế có độ trễ lớn hơn.
Thị trường thép sôi động
trong nửa đầu năm, và dần hạ
nhiệt trong nửa cuối năm.
2. Diễn biến thị trường thép
Ngành thép tăng trưởng mạnh mẽ về cả sản lượng sản xuất và tiêu thụ so với năm 2015, đặc biệt trong
tháng 3 khi quyết định áp thuế tự vệ bổ sung tạm thời đối với mặt hàng thép thanh và phôi thép của Bộ
Công thương được ban hành, (xem thêm trong báo cáo cập nhật QD2968). Sản lượng tiêu thụ thép xây
dựng tăng trưởng 21,5% trong 10T2016, đạt 6,44 triệu tấn. Tuy nhiên, hiệu ứng của thuế tự vệ bổ sung
không kéo dài được bao lâu khi tỉ lệ tăng trưởng so với cùng kỳ của ngành thép chậm dần qua các
tháng, cho tới tháng 10, sản lượng sản xuất chỉ tăng 12,2% và sản lượng tiêu thụ chỉ tăng 10% so với
cùng kỳ, đồng thời biên lợi nhuận các doanh nghiệp thép đồng loạt giảm trong quý 3 năm nay. Chúng
tôi cho rằng, mức tiêu thụ thép tăng đột biến đến từ yếu tố đầu cơ của các đại lý thép trước khi quyết
định áp thuế tự vệ tạm thời đi vào hiệu lực, không phải đến từ nhu cầu thực sự của thị trường.
Bằng chứng rõ ràng nhất là bước sang tháng 4, sản lượng bán hàng các doanh nghiệp nội địa giảm dần,
và chạm đáy trong tháng 6.
Phòng Nghiên cứu và Phân tích VCBS
Trang | 3
Ngàn tấn
BÁO CÁO TRIỂN VỌNG NGÀNH THÉP
1200
Thị phần thép xây dựng 10T2016
Tình hình sản xuất và bán hàng thép xây dựng
10T2016
1000
PoscoSS
9%
800
VNSteel
27%
Pomina
14%
600
400
200
Khối liên
doanh
VNSteel
23%
Hòa Phát
27%
0
Sản xuất
Bán hàng
0%
Nguồn: VSA, VCBS tổng hợp
Giá bán thép xây dựng hồi phục mạnh mẽ trong 6T2016 bởi (1) thuế tự vệ bổ sung lên tới 15% đối
với thép thanh và 24% đối với phôi thép nhập khẩu, làm giảm lợi thế cạnh tranh của thép Trung Quốc,
hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước có thể tăng giá, (2) giá nguyên liệu đầu vào bao gồm thép phế,
quặng sắt và than cốc tăng trong thời gian gần đây do Trung Quốc lên kế hoạch cắt giảm sản lượng,
khiến chi phí sản xuất tăng lên. Giá bán tăng đáng kể, song khả năng tiêu thụ đang có dấu hiệu chững
lại so với các tháng trước. Thị phần dần chuyển dịch về các doanh nghiệp trong nước, và tiếp tục tập
trung dần về tay các doanh nghiệp lớn như VNSteel và Hòa Phát (HOSE: HPG).
Biến động giá nguyên liệu đầu vào
Thuế tự vệ
Phôi thép hợp kim
Phôi thép không hợp kim
23,3%
28,3% - 33,3%
Thép dài hợp kim
25,4%
Than cốc, thép phế, HRC
USD/tấn
500
100
400
80
300
60
200
40
100
20
0
0
01/01/16
Thép dài không hợp kim
30,4% - 35,4%
Nguồn: Bộ Công thương, VCBS tổng hợp
Phòng Nghiên cứu và Phân tích VCBS
quặng sắt
USD/tấn
Tên sản phẩm
01/03/16
Than cốc
01/05/16
01/07/16
Thép phế
01/09/16
HRC
01/11/16
Quặng sắt
Nguồn: Bloomberg
Trang | 4