1. Trang Chủ
  2. Luận Văn - Báo Cáo
  3. Báo cáo tốt nghiệp: Phương hướng và giải pháp chủ yếu đẩy mạnh thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài theo vùng kinh tế ở Việt Nam

Báo cáo tốt nghiệp: Phương hướng và giải pháp chủ yếu đẩy mạnh thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài theo vùng kinh tế ở Việt Nam

Nền kinh tế thế giới đang vận động phát triển không ngừng đòi hỏi từng quốc gia phải từng bước hội nhập vào nền kinh tế thế giới, để giảm khoảng cách của sự nghèo nàn với các nước tư bản phát triển. Đặc biệt trong những năm gần đây khu vực Châu á - Thái Bình Dương là khu vực kinh tế có thể nói là năng động nhất trên thế giới. Việt Nam là một quốc gia nằm trong khu vực này và cũng chịu ảnh hưởng của quy luật phát phát triển.... ------ Luận văn Phương hướng và giải pháp chủ yếu đẩy mạnh thu hút

Thể loại Tài liệu miễn phí Luận Văn - Báo Cáo

Số trang 57

Ngày tạo 8/30/2018 12:14:48 AM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước 0.39 M

Tên tệp

Tải Báo cáo tốt nghiệp: Phương hướng và giải pháp chủ ... (.pdf)

Xem mẫu

  1. ------ Luận văn Phương hướng và giải pháp chủ yếu đẩy mạnh thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài theo vùng kinh tế ở Việt Nam
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi nãi ®Çu NÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang vËn ®éng ph¸t triÓn kh«ng ngõng ®ßi hái tõng quèc gia ph¶i tõng b­íc héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi, ®Ó gi¶m kho¶ng c¸ch cña sù nghÌo nµn víi c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn. §Æc biÖt trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng lµ khu vùc kinh tÕ cã thÓ nãi lµ n¨ng ®éng nhÊt trªn thÕ giíi. ViÖt Nam lµ mét quèc gia n»m trong khu vùc nµy vµ còng chÞu ¶nh h­ëng cña quy luËt ph¸t ph¸t triÓn. Trong mçi mét quèc gia th× vèn lµ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc, nã thóc ®Èy nÒn kinh tÕ cña quèc gia ®ã ph¸t triÓn. §èi víi c¸c n­íc ph¸t triÓn th× cã l­îng vèn v« cïng lín vµ rÊt muèn ®Çu t­ ra n­íc ngoµi b»ng c¸ch cã thÓ lµ ®Çu t­ trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp. Cßn ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn lµ ®iªï kiÖn v« cïng thuËn lîi ®Ó thu hót vèn ®Çu t­ trong ®ã cã ViÖt Nam. §Çu t­ lµ ®éng lùc quan träng ®Ó t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Trong ®ã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp cã tÇm quan träng ®Æc biÖt, bëi muèn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc cÇn cã gi¶i ph¸p ®Ó thu hót vèn. ThÊy râ tÇm quan träng cña vÊn ®Ò nµy, §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· ban hµnh luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo n¨m 1987 vµ qua 3 lÇn söa ®æi vµo c¸c n¨m 1990, 1992 vµ gÇn ®©y nhÊt lµ n¨m 1999. §Ó thùc hiÖn æn ®Þnh kinh tÕ x· héi t¨ng GDP, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng vµ nhiÒu môc tiªu kh¸c th× nguån vèn trong n­êc míi chØ ®¸p øng ®­îc mét nöa, cho nªn cÇn ph¶i huy ®éng vèn tõ n­íc ngoµi mµ chñ yÕu lµ vèn ®Çu t­ trùc tiÕp. Tuy nhiªn tõ khi ban hµnh vµ thùc hiÖn luËt ®Çu t­ ®Õn nay tuy kh«ng ph¶I lµ thêi gian dµi song chóng ta ®· thu ®­îc mét sè kÕt qu¶ kh¶ quan. Nh÷ng kÕt qu¶ ban ®Çu thÓ hiÖn lµ kÕt qu¶ ®óng ®¾n phï hîp víi viÖc tiÕp nhËn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Cho ®Õn nay ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam vÉn cßn vÊn ®Ò míi cÇn ph¶i ®­îc xem xÐt gi¶i quyÕt. Do ®ã viÖc t×m hiÓu nghiªn cøu ®Ó cã ®­îc sù ®¸nh gi¸ vÒ nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc t×m ra nh÷ng h¹n chÕ kh¾c phôc nh»m t¨ng c­êng ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam trong thêi gian tíi lµ thùc sù cÇn thiÕt nhÊt lµ sau cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh Ch©u ¸, bªn c¹nh 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. nh÷ng mÆt ®­îc cßn cã nh÷ng h¹n chÕ, bÊt cËp ch­a thu hót cã hiÖu qu¶ ®iÒu ®ã cã thÓ thÊy sè vèn xin vµo ®Çu t­ ®· gi¶m. Trong bµi viÕt nµy ®Ó cã thÓ thÊy râ vµ cã nh÷ng ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, em chän ®Ò tµi : "Ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Èy m¹nh thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi theo vïng kinh tÕ ë ViÖt Nam" Bµi viÕt nµy bao gåm ba phÇn : phÇn I: Tæng quan vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp víi n­íc ngoµi (FDI). phÇnII: Thùc tr¹ng thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo c¸c vïng kinh tÕ thêi gian qua. phÇnIII: Ph­¬ng h­íng vµ c¸c gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng thu hót vèn ®Çu t­ vµo ph¸t triÓn c¸c vïng kinh tÕ ë ViÖt Nam. 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn I Tæng quan vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi I. Lý luËn chung vÒ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi Trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi nãi chung vµ ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi nãi riªng ®ang diÔn ra hÕt søc m¹nh mÏ. Nh­ng ®èi víi ViÖt Nam, ®Çu t­ n­íc ngoµi vÉn cßn lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc míi mÎ . Do vËy ®Ó cã mét c¸i nh×n tæng thÓ, khai th¸c ®­îc nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ h¹n chÕ ®­îc nh÷ng mÆt tiªu cùc cña ®Çu t­ n­íc ngoµi nh»m thùc hiÖn thµnh c«ng qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ (CNH-H§H), ®ßi hái ph¶i nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy mét c¸ch thÊu ®¸o. 1. §Çu t­ vµ ®Æc ®iÓm cña ®Çu t­ §Çu t­ lµ ho¹t ®éng sö dông tiÒn vèn, tµi nguyªn trong mét thêi gian t­¬ng ®èi dµi nh»m thu ®­îc lîi nhuËn hoÆc lîi Ých kinh tÕ- x· héi. §Çu t­ lµ ho¹t ®éng sö dông tiÒn vèn, tµi nguyªn trong mét thêi gian t­¬ng ®èi dµi nh»m thu ®­îc lîi nhuËn hoÆc lîi Ých kinh tÕ- x· héi. Vèn ®Çu t­ bao gåm: - TiÒn tÖ c¸c lo¹i: néi tÖ, ngo¹i tÖ, vµng b¹c, ®¸ quý.. - HiÖnvËt h÷u h×nh: t­ liÖu s¶n xuÊt, tµi nguyªn, hµng ho¸, nhµ x­ëng.. - Hµng ho¸ v« h×nh: Søc lao ®éng, c«ng nghÖ, th«ng tin, b»ng ph¸t minh, quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, bÝ quyÕt kü thuËt, dÞch vô, uy tÝn hµng ho¸... - C¸c ph­¬ng tiÖn ®Æc biÖt kh¸c: cæ phiÕu, hèi phiÕu, tr¸i phiÕu, c¸c chøng tõ cã gi¸ kh¸c. §Æc ®iÓm cña ®Çu t­: - TÝnh sinh lîi: §Çu t­ lµ ho¹t ®éng tµi chÝnh ( ®ã lµ viÖc sö dông tiÒn vèn nh»m môc ®Ých thu l¹i mét kho¶n tiÒn cã gi¸ trÞ lín h¬n kho¶n tiÒn ®· bá ra ban ®Çu ). 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Thêi gian ®Çu t­ th­êng t­¬ng ®èi dµi. Nh÷ng ho¹t ®éng kinh tÕ ng¾n h¹n trong vßng mét n¨m th­êng kh«ng gäi lµ ®Çu t­. - §Çu t­ mang tÝnh rñi ro cao: Ho¹t ®éng ®Çu t­ lµ ho¹t ®éng bá vèn trong hiÖn t¹i nh»m thu ®­îc lîi Ých trong t­¬ng lai. Møc ®é rñi ro cµng cao khi nhµ ®Çu t­ bá vèn ra n­íc ngoµi. 2. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (Foreign Direct Investment- FDI). a. Kh¸i niÖm. FDI ®èi víi n­íc ta vÉn cßn kh¸ míi mÎ bëi h×nh thøc nµy míi xuÊt hiÖn ë ViÖt Nam sau thêi kú ®æi míi. Do vËy, viÖc ®­a ra mét kh¸i niÖm tæng qu¸t vÒ FDI kh«ng ph¶i lµ dÔ. XuÊt ph¸t tõ nhiÒu khÝa c¹nh, gãc ®é, quan ®iÓm kh¸c nhau trªn thÕ giíi ®· cã rÊt nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ FDI. - Theo Quü tiÒn tÖ quèc tÕ (IMF) (1977): "§Çu t­ trùc tiÕp ¸m chØ sè ®Çu t­ ®­îc thùc hiÖn ®Ó thu ®­îc lîi Ých l©u dµi trong mét h·ng ho¹t ®éng ë mét nÒn kinh tÕ kh¸c víi nÒn kinh tÕ cña nhµ ®Çu t­, môc ®Ých cña nhµ ®Çu t­ lµ giµnh ®­îc tiÕng nãi cã hiÖu qu¶ trong c«ng viÖc qu¶n lý h·ng ®ã". - Theo luËt §Çu t­ n­íc ngoµi cña Liªn Bang Nga (04/07/1991"§Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ tÊt c¶ c¸c h×nh thøc gi¸ trÞ tµi s¶n vµ nh÷ng gi¸ trÞ tinh thÇn mµ nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo c¸c ®èi t­îng s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c nh»m môc ®Ých thu lîi nhuËn" - Theo HiÖp héi LuËt quèc tÕ Henxitiky (1996 ) §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ sù di chuyÓn vèn tõ n­íc cña ng­êi ®Çu t­ sang n­íc cña ng­êi sö dông nh»m x©y dùng ë ®ã nh÷ng xÝ nghiÖp kinh doanh hay dÞch vô. 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Theo LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam söa ®æi, ban hµnh 12/11/1996, t¹i §iÒu 2 Ch­¬ng 1: §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ viÖc nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­a vµo ViÖt Nam vèn b»ng tiÒn hoÆc bÊt kú tµi s¶n nµo ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng ®Çu t­ theo quy ®Þnh cña luËt nµy. Nh­ vËy, mÆc dï cã rÊt nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau khi ®­a ra kh¸i niÖm vÒ FDI, song ta cã thÓ ®­a ra mét kh¸i niÖm tæng qu¸t nhÊt, ®ã lµ: §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ h×nh thøc mµ nhµ ®Çu t­ bá vèn ®Ó t¹o lËp c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh ë n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­. Trong ®ã nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cã thÓ thiÕt lËp quyÒn së h÷u tõng phÇn hay toµn bé vèn ®Çu t­ vµ gi÷ quyÒn qu¶n lý, ®iÒu hµnh trùc tiÕp ®èi t­îng mµ hä bá vèn nh»m môc ®Ých thu ®­îc lîi nhuËn tõ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ ®ã trªn c¬ së tu©n theo quy ®Þnh cña LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi cña n­íc së t¹i. b. Ph©n lo¹i ®Çu t­. - Theo ph¹m vi quèc gia: + §Çu t­ trong n­íc. + §Çu t­ ngoµi n­íc. - Theo thêi gian sö dông: + §Çu t­ ng¾n h¹n. + §Çu t­ trung h¹n. + §Çu t­ dµi h¹n. - Theo lÜnh vùc kinh tÕ: + §Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. + §Çu t­ vµo s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. + §Çu t­ vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. + §Çu t­ khai kho¸ng, khai th¸c tµi nguyªn. + §Çu t­ vµo lÜnh vùc th­¬ng m¹i - du lÞch - dÞch vô. + §Çu t­ vµo lÜnh vùc tµi chÝnh. - Theo møc ®é tham gia cña chñ thÓ qu¶n lý ®Çu t­ vµo ®èi t­îng mµ m×nh bá vèn: 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. + §Çu t­ trùc tiÕp. + §Çu t­ gi¸n tiÕp. Trªn thùc tÕ, ng­êi ta th­êng ph©n biÖt hai lo¹i ®Çu t­ chÝnh: §Çu t­ trùc tiÕp vµ ®Çu t­ gi¸n tiÕp. C¸ch ph©n lo¹i nµy liªn quan ®Õn viÖc tiÕp nhËn, qu¶n lý vµ sö dông vèn ®Çu t­. * §Çu t­ gi¸n tiÕp: lµ h×nh thøc mµ ng­êi bá vèn vµ ng­êi sö dông vèn kh«ng ph¶i lµ mét. Ng­êi bá vèn kh«ng ®ßi hái thu håi l¹i vèn ( viÖn trî kh«ng hoµn l¹i ) hoÆc kh«ng trùc tiÕp ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, hä ®­îc h­ëng lîi tøc th«ng qua phÇn vèn ®Çu t­. §Çu t­ gi¸n tiÕp bao gåm: + Nguån vèn viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (official Development assistance - ODA). §©y lµ nguån vèn viÖn trî song ph­¬ng hoÆc ®a ph­¬ng víi mét tû lÖ viÖn trî kh«ng hoµn l¹i, phÇn cßn l¹i chÞu møc l·i xuÊt thÊp cßn thêi gian dµi hay ng¾n tuú thuéc vµo tõng dù ¸n. Vèn ODA cã thÓ ®i kÌm hoÆc kh«ng ®i kÌm ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ. + ViÖn trî cña c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ (Non Government organization- NGO): T­¬ng tù nh­ nguån vèn ODA nh­ng do c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ viÖn trî cho c¸c n­íc ®ang thiÕu vèn. §ã lµ c¸c tæ chøc nh­: Quü tiÒn tÖ quèc tÕ (IMF), Ng©n hµng thÕ giíi (WB), Ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸ (ADB)... + TÝn dông th­¬ng m¹i: lµ nguån vèn chñ yÕu nh»m hç trî cho ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, xuÊt nhËp khÈu gi÷a c¸c quèc gia. + Nguån vèn tõ viÖc b¸n tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu, cè phiÕu...§©y lµ nguån vèn thu ®­îc th«ng qua ho¹t ®éng b¸n c¸c chøng tõ cã gi¸ cho ng­êi n­íc ngoµi. Cã quèc gia coi viÖc mua chøng kho¸n lµ ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp. - §Çu t­ trùc tiÕp: lµ h×nh thøc ®Çu t­ mµ ng­êi bá vèn ®ång thêi lµ ng­êi sö dông vèn. Nhµ ®Çu t­ ®­a vèn ra n­íc ngoµi ®Ó thiÕt lËp c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh, lµm chñ së h÷u, tù qu¶n lý, ®iÒu hµnh hoÆc thuª ng­êi qu¶n lý, hoÆc hîp t¸c liªn doanh víi ®èi t¸c n­íc së t¹i ®Ó thµnh lËp c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh nh»m môc ®Ých thu ®­îc lîi nhuËn. 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Nh­ vËy, ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi lµ mét trong nh÷ng nguån vèn tµi chÝnh ®­a vµo mét n­íc trong ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi. 3. §Æc ®iÓm vµ m«i tr­êng cña ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. a. §Æc ®iÓm FDI §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cã nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau: - Ho¹t ®éng FDI kh«ng chØ ®­a vèn vµo n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ mµ cßn cã c¶ c«ng nghÖ, kü thuËt, bÝ quyÕt kinh doanh, s¶n xuÊt, n¨ng lùc Marketing, tr×nh ®é qu¶n lý...H×nh thøc ®Çu t­ nµy mang tÝnh hoµn chØnh bëi khi vèn ®­a vµo ®Çu t­ th× ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc tiÕn hµnh vµ s¶n phÈm ®­îc tiªu thô trªn thÞ tr­êng n­íc chñ nhµ hoÆc xuÊt khÈu. Do vËy, ®Çu t­ kü thuËt ®Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm lµ mét trong nh÷ng nh©n tè lµm t¨ng søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng. §©y lµ ®Æc ®iÓm ®Ó ph©n biÖt víi c¸c h×nh thøc ®Çu t­ kh¸c, ®Æc biÖt lµ víi h×nh thøc ODA (h×nh thøc nµy chØ cung cÊp vèn ®Çu t­ cho n­íc së t¹i mµ kh«ng kÌm theo kü thuËt vµ c«ng nghÖ). - C¸c chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi ph¶i ®ãng gãp mét l­îng vèn tèi thiÓu vµo vèn ph¸p ®Þnh tuú theo quy ®Þnh cña LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi ë tõng n­íc, ®Ó hä cã quyÒn trùc tiÕp tham gia ®iÒu hµnh, qu¶n lý ®èi t­îng mµ hä bá vèn ®Çu t­. Ch¼ng h¹n, ë ViÖt Nam theo ®iÒu 8 cña LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam quy ®Þnh: ”Sè vèn ®ãng gãp tèi thiÓu cña phÝa n­íc ngoµi ph¶i b»ng 30% vèn ph¸p ®Þnh cña dù ¸n” (Trõ nh÷ng tr­êng hîp do chÝnh phñ quy ®Þnh). - QuyÒn qu¶n lý, ®iÒu hµnh doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi phô thuéc vµo vèn gãp. Tû lÖ gãp vèn cña bªn n­íc ngoµi cµng cao th× quyÒn qu¶nlý, ra quyÕt ®Þnh cµng lín. §Æc ®iÓm nµy gióp ta ph©n ®Þnh ®­îc c¸c h×nh thøc ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. NÕu nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi gãp 100% vèn th× doanh nghiÖp ®ã hoµn toµn do chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®iÒu hµnh. - QuyÒn lîi cña c¸c nhµ §TNN g¾n chÆt víi dù ¸n ®Çu t­: KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh cña doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh møc lîi nhuËn cña nhµ ®Çu t­. Sau khi trõ ®i thuÕ lîi tøc vµ c¸c kho¶n ®ãng gãp cho n­íc chñ nhµ, nhµ §TNN nhËn ®­îc phÇn lîi nhuËn theo tû lÖ vèn gãp trong vèn ph¸p ®Þnh. 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. - Chñ thÓ cña ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi th­êng lµ c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia vµ ®a quèc gia ( chiÕm 90% nguån vèn FDI ®ang vËn ®éng trªn thÕ giíi ). Th«ng th­êng c¸c chñ ®Çu t­ nµy trùc tiÕp kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ( v× hä cã møc vèn gãp cao) vµ ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh cã lîi nhÊt cho hä. - Nguån vèn FDI ®­îc sö dông theo môc ®Ých cña chñ thÓ §TNN trong khu«n khæ luËt §Çu t­ n­íc ngoµi cña n­íc së t¹i. N­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ chØ cã thÓ ®Þnh h­íng mét c¸ch gi¸n tiÕp viÖc sö dông vèn ®ã vµo nh÷ng môc ®Ých mong muèn th«ng qua c¸c c«ng cô nh­: thuÕ, gi¸ thuª ®Êt, c¸c quy ®Þnh ®Ó khuyÕn khÝch hay h¹n chÕ ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo mét lÜnh vùc, mét ngµnh nµo ®ã. - MÆc dï FDI vÉn chÞu sù chi phèi cña ChÝnh Phñ song cã phÇn Ýt lÖ thuéc vµo quan hÖ chÝnh trÞ gi÷a c¸c bªn tham gia h¬n so víi ODA. - ViÖc tiÕp nhËn FDI kh«ng g©y nªn t×nh tr¹ng nî n­íc ngoµi cho n­íc chñ nhµ, bëi nhµ §TNN chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp tr­íc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña hä. Trong khi ®ã, ho¹t ®éng ODA vµ ODF ( official Development Foreign) th­êng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nî n­íc ngoµi do hiÖu qu¶ sö dông vèn thÊp. b. M«i tr­êng ®Çu t­ FDI t¹i ViÖt Nam. N­íc ta më cöa thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi muén h¬n c¸c n­íc trong khu vùc, hÖ thèng luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi ra ®êi muén h¬n. Nh­ng t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ vµ kh«ng kÐm phÇn hÊp dÉn so víi c¸c n­íc trong khu vùc. LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi cña ViÖt Nam ®­îc ban hµnh tõ n¨m 1987, ®©y lµ mét mèc quan träng ®¸nh dÊu qu¸ tr×nh më cöa nÒn kinh tÕ, ®a d¹ng ho¸ ®a ph­¬ng ho¸ quan hÖ ®èi ngo¹i cña n­íc ta. Tr­íc ®ã n¨m 1977 ChÝnh phñ ban hµnh mét nghÞ ®Þnh vÒ ®©u t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi. Song qu¸ tr×nh thu hót ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi chØ thùc sù kÓ tõ khi luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc ban hµnh. LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc ban hµnh dùa trªn kinh nghiÖm vµ luËt ph¸p cña mét sè n­íc ph¸t triÓn cïng víi c¸c ®iÒu kiÖn vµ ®Æc ®iÓm tõng vïng cña ViÖt Nam. Tõ khi ra ®êi ®Õn nay lu«n ®­îc sù quan t©m nghiªn cøu, söa ®æi hoµn thiÖn ®¶m b¶o tÝnh linh häat phï hîp víi bèi c¶nh thùc tiÔn. §· söa ®æi bæ xung vµo c¸c n¨m 1990, 1992, 1996 vµ lÇn míi nhÊt lµ th¸ng 6 n¨m 2000 võa qua. Cïng víi luËt ®Çu t­ cho tíi nay cã tíi trªn 1100 v¨n b¶n d­íi luËt quy 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ®Þnh vµ h­íng dÉn th­c hiÖn luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi, trong ®ã cã nghÞ ®Þnh 24\2000 N§-CP ngµy 31-7-2000 míi nhÊt quy ®Þnh vÒ luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. §· chi tiÕt ho¸ c¸c vÊn ®Ò trong luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi, ®· gi¶i quyÕt døt ®iÓm c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n cña ®Çu t­ n­íc ngoµi nh­: h×nh thøc ®Çu t­ tæ chøc kinh doanh, vÊn ®Ò thuÕ, tµi chÝnh, qu¶n lý ngo¹i hèi, xuÊt nhËp khÈu chuyÓn giao c«ng nghÖ, b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i, quan hÖ lao ®éng, b¶o ®¶m ®Çu t­, vÒ håi h­¬ng vèn vµ khen th­ëng.... luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi cña ta ®­îc ®¸nh gi¸ lµ ®¹o luËt th«ng tho¸ng, cëi më b¶o ®¶m cho nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi an toµn vÒ ®Çu t­ vµ tù do kinh doanh. §ång thêi b¶o ®¶m nguyªn t¾c b¶o ®¶m ®éc lËp tù chñ t«n träng chñ quyÒn, t«n träng ph¸p luËt cña ViÖt Nam b×nh ®¼ng hîp t¸c cïng cã lîi. LuËt võa phï hîp víi t×nh h×nh n­íc ta vµ thÝch øng víi hÖ thèng th«ng lÖ quèc tÕ. Do ®ã ®· cã søc hÊp dÉn ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Bªn c¹nh ®ã c¸c bé c¸c ngµnh liªn quan ®· cã nh÷ng th«ng t­ h­íng dÉn nh»m c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ vµ ®· cã nh÷ng thay ®æi hîp lý lµm t¨ng tÝnh hÊp dÉn ®Çu t­ nh­: S¾c lÖnh ng©n hµng ban hµnh cña bé tµi chÝnh cho phÐp doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc më tµi kho¶n bÊt k× ë ng©n hµng n­íc ngoµi ®· gi¶i quyÕt ®­îc nhu cÇu vèn cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi khi c¸c ng©n hµng trong n­íc kh«ng cã kh¶ n¨ng cung cÊp. C¸c thay ®æi vÒ quy ®Þnh, ­u ®·i ®èi víi nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, ng­êi lao ®éng ng­êi n­íc ngoµi nh­ ®­îc ­u tiªn vÒ c¸c thñ tôc xuÊt nhËp c¶nh c¸c quy ®Þnh c­ tró, ng­êi lao ®éng n­íc ngoµi ®­îc phÐp c­ tró phï hîp víi hîp ®ång lao ®éng vµ sÏ ®­îc gia h¹n c­ tró nÕu hîp ®ång lao ®éng ®­îc gia h¹n ®Æc biÖt lµ viÖc b·i bá chÕ ®é hai gi¸ ®èi víi ng­êi n­íc ngoµi ®· lµm mÊt ®i c¶m gi¸c bÞ ph©n biÖt ®èi xö cña ng­êi n­íc ngoµi. VÊn ®Ò tiÒn l­¬ng vµ quan hÖ lao ®éng còng cã nh÷ng thay ®æi tÝch cùc nh­: C¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi ®­îc phÐp tuyÓn dông lao ®éng nÕu sau 20 ngµy kÓ tõ ngµy yªu cÇu tuyÓn dông mµ c¸c c¬ quan tuyÓn dông kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu lao ®éng. Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc phÐp tr¶ l­¬ng cho ng­êi ViÖt Nam b»ng tiÒn ViÖt Nam thay v× b¾t buéc ph¶i tr¶ b»ng USD... bªn c¹nh ®ã ViÖt Nam cã sù æn ®Þnh chÝnh trÞ x· héi cao Ýt n­íc trong vµ ngoµi khu vùc ®¹t ®­îc còng lµ mét nh©n tè lµm t¨ng tÝnh hÊp dÉn cña m«i tr­êng ®Çu t­. Quan hÖ ngo¹i giao n­íc ta lu«n ®­îc chó träng ph¸t triÓn kÓ tõ khi thùc hiÖn ®æi míi ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ më. §· thiÕt lËp vµ cñng cè mèi quan hÖ víi nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi, ViÖt Nam ngµy cµng héi nhËp h¬n vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi tÝch cùc tham gia 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. vµo c¸c tæ chøc khu vùc nh­ :ASEAN, APTA còng nh­ diÔn ®µn ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng... ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi thu hót FDI vµo ViÖt Nam. ViÖt Nam n»m trong khu vùc ph¸t triÓn n¨ng ®éng nhÊt thÕ giíi, cã tèc ®é t¨ng tr­ëng cao gÊp nhiÒu lÇn so víi møc trung b×nh cña thÕ giíi (2,4%), cïng víi nguån tµi nguyªn phong phó ®a d¹ng vµ nguån nh©n lùc dåi dµo víi b¶n tÝnh cÇn cï chÞu khã ham häc hái... II.sù cÇn thiÕt ph¶i thu hót FDI vµo ph¸t triÓn c¸c vïng kinh tÕ ë ViÖt Nam Tr­íc hÕt FDI lµ ngån bæ xung vèn ®Çu t­. Gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng thiÕu vèn ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn th­êng trong vßng luÈn quÈn nh­ sau: SX kh«ng hiÖu qu¶ Thu nhËp thÊp §Çu t­ thÊp TÝch luü thÊp Khi cã FDI  §Çu t­ t¨ng  Quy m« XS, hiÖu qu¶ XS t¨ng  Thu nhËp t¨ng  TÝch luü t¨ng  T¹o ®µ ph¸t triÓn cho giai ®o¹n sau. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi sÏ gãp phÇn t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, n©ng cao thu nhËp, æn ®Þnh ®êi sèng d©n c­: + Khi ch­a cã FDI : §Çu t­ thÊp  quy m« SX nhá  Sö dông Ýt lao ®éng  thÊt nghiÖp + Khi cã FDI : §Çu t­ t¨ng  quy m« SX t¨ng  Sö dông nhiÒu lao ®éng, t¹o nhiÒu viÖc lµm  Gi¶m thÊt nghiÖp T¨ng thu nhËp d©n c­. + §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi sÏ kÝch thÝch qu¸ tr×nh SX: FDI  ®Çu t­ t¨ng  SX t¨ng CÇu ®Çu vµo t¨ng(NVL) T¨ng SX cung cÊp ®Çu vµo (NVL) 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi sÏ c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n, do kho¶n môc vèn t¨ng thªm, mÆt kh¸c ®Çu t­ truc tiÕp n­íc ngoµi th­êng ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt khÈu do ®ã g¶m chi ngo¹i tÖ vµ t¨ng thu ngo¹i tÖ tõ ho¹t ®éng cña DNCV§TNN. Do vËy sÏ lµm c¸n c©n thanh to¸n dÞch chuyÓn theo chiÒu th¨ng d­. HÇu hÕt c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ë trong t×nh tr¹ng th©m hôt c¸n c©n thanh to¸n. §Çu t­ tr­c tiÕp n­íc ngoµi ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tiÕp nhËn c«ng nghÖ ë c¸c n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ : C¸c n­íc ®i ®Çu t­ th­êng cã tiÒm lùc vÒ vèn, cã ®iÒu kiÖn ®Ó nghiªn cøu triÓn khai c«ng nghÖ kü thuËt cao, lu«n xuÊt hÖn c«ng nghÖ míi dÉn tíi xuÊt hiÖn c«ng nghÖ h¹ng hai, c«ng nghÖ h¹ng ba. §· dÉn tíi nhu cÇu chuyÓn giao c«ng nghÖ. Trong khi n­íc së t¹i khan hiÕm vèn kh«ng cã ®iÒu kiÖn nghiªn cøu nªn mÆt b»ng c«ng nghÖ th­ßng thÊp h¬n, lu«n cã nhu cÇu tiÕp nhËn c«ng nghÖ song còng rÊt h¹n chÕ viÖc tiÕp nhËn c«ng nghÖ th«ng qua con ®­êng quan hÖ th­¬ng m¹i v× kh«ng cã vèn. Nªn th«ng qua con ®­êng FDI ®Ó tiÕp nhËn c«ng nghÖ lµ chñ yÕu. Víi h×nh thøc nµy n­íc tiÕp nhËn cã ®iÒu kiÖn tiÕp nhËn c«ng nghÖ míi vµ tËn dông ®­îc c¸c c«ng nghÖ h¹ng hai ®· lçi thêi ë n­íc ®èi t¸c nh­ng cßn tiªn tiÕn h¬n so víi c«ng nghÖ trong n­íc víi chi phÝ thÊp, tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian nghiªn cøu, cã ®iªï kiÖn ®i t¾t ®ãn ®Çu rót ng¾n kho¶ng c¸ch vÒ mÆt b»ng c«ng nghÖ kü thuËt. Th«ng qua FDI c¸c n­íc nhËn ®Çu t­ cã thÓ tiÕp cËn víi thÞ tr­êng thÓ giíi. Bëi v× hÇu hÕt c¸c ho¹t ®éng FDI ®Òu do c¸c c«ng ty ®a quèc gia thùc hiÖn mµ c¸c c«ng ty cã lîi thÓ vÒ viÖc tiÕp cËn víi kh¸ch hµng b»ng nh÷ng hîp ®ång dµi h¹n dùa trªn c¬ së nh÷ng thanh thÕ vµ uy tÝn cña hä vÒ chÊt l­îng, kiÓu d¸ng cña s¶n phÈm vµ viÖc gi÷ ®óng thêi h¹n... Th«ng qua ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi häc hoi ®­îc kinh ngiÖm kinh doanh, n©ng cao hiªu qu¶ qu¶n lý, vµ t¸c phong lao ®éng cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cã kinh nghiÖm kinh doanh, cã kh¶ n¨ng qu¶n lý hiÖu qu¶. Trong qu¸ tr×nh h¬p t¸c :cïng kinhdoanh, cïng qu¶n lý. ..SÏ n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý, kinh nghÖm kinh doanh cho nøoc tiÕp nhËn. Ngoµi ra ®Çu t­ 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. tr­c tiÕp cßn gãp phÇn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ.C¸c n­íc ®ang ph¸t thiÓn th­êng cã c¬ cÊu kinh tÕ bÊt hîp lý, chñ yÕu ph¸t triÓn khu vùc mét do kh«ng cã nhiÒu vèn. Vi v©y FDI sÏ cung cÊp vèn ®Ó ®Çu t­ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý h¬n,dÇn dÇn mang tÝnh chÊt cña mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. III. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi viÖc thu hót FDI vµo c¸c vung kinh tÕ. 1. M«i tr­êng chÝnh trÞ- x· héi. Sù æn ®Þnh chÝnh trÞ - x· héi cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­, ®Æc biÖt lµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. T×nh h×nh chÝnh trÞ kh«ng æn ®Þnh, ®Æc biÖt lµ thÓ chÕ chÝnh trÞ (®i liÒn víi nã lµ sù thay ®æi luËt ph¸p) th× môc tiªu vµ ph­¬ng thøc thùc hiÖn môc tiªu còng thay ®æi. HËu qu¶ lµ lîi Ých cña c¸c nhµ §TNN bÞ gi¶m (hä ph¶i g¸nh chÞu mét phÇn hay toµn bé c¸c thiÖt h¹i ®ã) nªn lßng tin cña c¸c nhµ ®Çu t­ bÞ gi¶m sót. MÆc kh¸c, khi t×nh h×nh chÝnh trÞ - x· héi kh«ng æn ®Þnh, Nhµ n­íc kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña c¸c nhµ §TNN, hËu qu¶ lµ c¸c nhµ ®Çu t­ ho¹t ®éng theo môc ®Ých riªng, kh«ng theo ®Þnh h­íng chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi cña n­íc nhËn ®Çu t­. Do ®ã hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI rÊt thÊp. Kinh nghiÖm cho thÊy, khi t×nh h×nh chÝnh trÞ -x· héi bÊt æn th× c¸c nhµ ®Çu t­ sÏ ngõng ®Çu t­ hoÆc kh«ng ®Çu t­ n÷a. Ch¼ng h¹n, sù lén xén ë Nga trong thêi gian qua ®· lµm n¶n lßng c¸c nhµ ®Çu t­ mÆc dï Nga lµ mét thÞ tr­êng réng lín, cã nhiÒu tiÒm n¨ng...Tuy nhiªn, nÕu chÝnh phñ thùc hiÖn chÝnh s¸ch cëi më h¬n n÷a th× chØ lµm gi¶m kh¶ n¨ng thu hót c¸c nhµ §TNN, c¸ biÖt cã tr­êng hîp trong chiÕn tranh vÉn thu hót ®­îc FDI song ®ã chØ lµ tr­êng hîp ngo¹i lÖ ddèi víi c¸c c«ng ty thuéc tæ hîp c«ng nghiÖp qu©n sù muèn t×m kiÕm c¬ héi bu«n b¸n c¸c ph­¬ng tiÖn chiÕn tranh hoÆc lµ sù ®Çu t­ cña chÝnh phñ th«ng qua h×nh thøc ®a ph­¬ng hoÆc song ph­¬ng nh»mthùc hiÖn môc ®Ých riªng. Râ rµng, trong tr­êng hîp nµy, viÖc sö dông FDI kh«ng ®em l¹i hiÖu kinh tÕ - x· héi cho n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­. 2. Sù æn ®Þnh cña m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m«. §©y lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cña mäi ý ®Þnh vµ hµnh vi ®Çu t­. §iÒu nµy ®Æc biÖt quan träng ®èi víi viÖc huy ®éng vµ sö dông vèn n­íc ngoµi. §Ó thu 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. hót ®­îc FDI, nÒn kinh tÕ ®Þa ph­¬ng ph¶i lµ n¬i an toµn cho sù vËn ®éng cña vèn ®Çu t­, vµ lµ n¬i cã kh¶ n¨ng sinh lîi cao h¬n c¸c n¬i kh¸c. Sù an toµn ®ßi hái m«i tr­êng vÜ m« æn ®Þnh, h¬n n÷a ph¶i gi÷ ®­îc m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m« æn ®Þnh th× míi cã ®iÒu kiÖn sö dông tèt FDI. Møc ®é æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« ®­îc ®¸nh gi¸ th«ng qua tiªu chÝ: chèng l¹m ph¸t vµ æn ®Þnh tiÒn tÖ. Tiªu chÝ nµy ®­îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ nh­ l·i suÊt, tû gi¸ hèi ®o¸i, tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc, c¸c c«ng cô thÞ tr­êng më ®ång thêi ph¶i kiÓm so¸t ®­îc møc th©m hôt ng©n s¸ch hoÆc gi÷ cho ng©n s¸ch c©n b»ng. 3. HÖ thèng ph¸p luËt ®ång bé vµ hoµn thiÖn, bé m¸y qu¶n lý nhµ n­íc cã hiÖu qu¶. M«i tr­êng ph¸p luËt lµ bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi ho¹t ®éng FDI. Mét hÖ thèng ph¸p luËt ®ång bé, hoµn thiÖn vµ vËn hµnh h÷u hiÖu lµ mét trong nh÷ng yÕu tè t¹o nªn m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi, ®Þnh h­íng vµ hç trrî choc¸c nhµ §TNN. VÊn ®Ò mµ c¸c nhµ §TNN quan t©m lµ: - M«i tr­êng c¹nh tranh lµnh m¹nh, quyÒn së h÷u tµi s¶n t­ nh©n ®­îc ph¸p luËt b¶o ®¶m. - Quy chÕ ph¸p lý cña viÖc ph©n chia lîi nhuËn, quyÒn håi h­¬ng lîi nhuËn ®èi víi c¸c h×nh thøc vËn ®éng cô thÓ cña vèn n­íc ngoµi. - Quy ®Þnh vÒ thuÕ, gi¸, thêi h¹n thuª ®Êt...Bëi yÕu tè nµy t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ tû suÊt lîi nhuËn. NÕu c¸c quy ®Þnh ph¸p lý b¶o ®¶m an toµn vÒ vèn cña nhµ ®Çu t­ kh«ng bÞ quèc h÷u ho¸ khi ho¹t ®éng ®Çu t­ kh«ng ph­¬ng h¹i ®Õn an ninh quèc gia, b¶o ®¶m møc lîi nhuËn cao vµ viÖc di chuyÓn lîi nhuËn vÒ n­íc thuËn tiÖn th× kh¶ n¨ng thu hót FDI cµng cao. Do vËy, hÖ thèng ph¸p luËt ph¶i thÓ hiÖn ®­îc néi dung c¬ b¶n cña nguyªn t¾c: T«n träng ®éc lËp chñ quyÒn, b×nh ®¼ng, cïng cã lîi vµ theo th«ng lÖ quèc tÕ. §ång thêi ph¶i thiÕt lËp vµ hoµn thiÖn ®Þnh chÕ ph¸p lý t¹o niÒm tin cho c¸c nhµ §TNN. Bªn c¹nh hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt th× nh©n tè quyÕt ®Þnh ph¸p luËt cã hiÖu lùc lµ bé m¸y qu¶n lý nhµ n­íc. Nhµ n­íc ph¶i m¹nh víi bé m¸y 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. qu¶n lý gän nhÑ, c¸n bé qu¶n lý cã n¨ng lùc, n¨ng ®éng,cã phÈm chÊt ®¹o ®øc. ViÖc qu¶n lý c¸c dù ¸n FDI ph¶i chÆt chÏ theo h­íng t¹o thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t­ song kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ vµ x· héi. 4 HÖ thèng c¬ së h¹ tÇng kü thuËt. KÕt cÊu h¹ tÇng kü thuËt lµ c¬ së ®Ó thu hót FDI vµ còng lµ nh©n tè thóc ®Èy ho¹t ®éng FDI diÔn ra nhanh chãng, cã ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. §©y lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c nhµ ®Çu t­ tr­íc khi ra quyÕt ®Þnh. Quèc gia cã hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c, m¹ng l­íi giao th«ng, n¨ng l­îng, hÖ thèng cÊp tho¸t n­íc, c¸c c¬ së dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng... t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c dù ¸n FDI ph¸t triÓn thuËn lîi. Møc ®é ¶nh h­ëng cña mçi nh©n tè nµy ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn cña mçi quèc gia vµ t¹o m«i tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn.Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n, c¸c nhµ ®Çu t­ chØ tËp trung vµo s¶n xuÊt kinh doanh, thêi gian thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®­îc rót ng¾n, bªn c¹nh ®ã viÖc gi¶m chi phÝ cho c¸c kh©u vËn chuyÓn, th«ng tin...sÏ lµm t¨ng hiÖu qu¶ ®Çu t­. 5. HÖ thèng thÞ tr­êng ®ång bé, chiÕn l­îc ph¸t triÓn h­íng ngo¹i. Ho¹t ®éng kinh doanh muèn ®em l¹i hiÖu qu¶ cao th× ph¶i diÔn ra trong m«i tr­êng thuËn lîi, cã ®Çy ®ñ c¸c thÞ tr­êng: thÞ tr­êng lao ®éng, thÞ tr­êng tµi chÝnh, thÞ tr­êng hµng ho¸ - dÞch vô...C¸c nhµ §TNN tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ë n­íc chñ nhµ nªn ®ßi hái ë n­íc nµy ph¶i cã mét hÖ thèng thÞ tr­êng ®ång bé, ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng cña nhµ ®Çu t­ ®­îc tån t¹i vµ ®em l¹i hiÖu qu¶. ThÞ tr­êng lao ®éng lµ n¬i cung cÊp lao ®éng cho nhµ ®Çu t­. ThÞ tr­êng tµi chÝnh lµ n¬i cho nhµ ®Çu t­ vay vèn ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ thÞ tr­êng hµng ho¸ - dÞch vô lµ n¬i tiªu thô s¶n phÈm, l­u th«ng hµng ho¸, ®em l¹i lîi nhuËn cho nhµ ®Çu t­. HÖ thèng thÞ tr­êng nµy sÏ ®¶m b¶o cho toµn bé qu¸ tr×ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra thuËn lîi - tõ nguån ®Çu vµo ®Õn viÖc tiªu thô s¶n phÈm ®Çu ra. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ h­íng ngo¹i lµ thùc hiÖn chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu. Më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh víi c¸c quèc gia kh¸c t¹o ®iÒu kiÖn c¶i thiÖn c¸n c©n th­¬ng mai, chiÕm ®­îc lßng tin cña c¸c nhµ ®Çu t­. 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 6 Tr×nh ®é qu¶n lý vµ n¨ng lùc cña ng­êi lao ®éng. Nguån lao ®éng võa lµ nh©n tè ®Ó thu hót võa lµ nh©n tè sö dông cã hiÖu qu¶ FDI. Bëi con ng­êi cã kh¶ n¨ng hîp t¸c kinh doanh cao, tr×nh ®é lao ®éng phï hîp víi yªu cÇu, n¨ng lùc qu¶n lý cao th× sÏ t¹o ra n¨ng xuÊt cao. Bªn c¹nh ®ã, c¸c nhµ §TNN sÏ gi¶m mét phÇn chi phÝ ®µo t¹o vµ bít ®­îc thêi gian ®µo t¹o nªn tiÕn ®é vµ hiÖu qu¶ cña c¸c dù ¸n sÏ ®¹t ®óng theo môc tiªu ®Ò ra. Tr×nh ®é thÊp kÐm sÏ lµm cho n­íc chñ nhµ thua thiÖt, ®Æc biÖt lµ ë c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh qu¶n lý ho¹t ®éng FDI. Sai lÇm cña c¸c c¸n bé qu¶n lý nhµ n­íc cã thÓ lµm thiÖt h¹i vÒ thêi gian, tµi chÝnh cho nhµ §TNN vµ cho n­íc chñ nhµ. V× vËy, n­íc chñ nhµ ph¶i tÝch cùc n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ cña ng­êi lao ®éng ®Ó kh«ng chØ cã n©ng cao kh¶ n¨ng tiÕp cËn c«ng nghÖ, kü thuËt tiªn tiÕn mµ cßn n©ng cao kü thuËt qu¶nlý kinh tÕ. 7 T×nh h×nh kinh tÕ - chÝnh trÞ trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. T×nh h×nh nµy t¸c ®éng ®Õn kh«ng chØ c¸c nhµ ®Çu t­ ®ang t×m kiÕm ®èi t¸c, mµ cßn tíi c¶ c¸c dù ¸n ®ang triÓn khai. Khi m«i tr­êng kinh tÕ chÝnh trÞ trong khu vùc vµ thÕ giíi æn ®Þnh, kh«ng cã sù biÕn ®éng khñng ho¶ng th× c¸c nhµ dÇu t­ sÏ tËp trung nguån lùc ®Ó ®Çu t­ ra bªn ngoµi vµ c¸c n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ cã thÓ thu hót ®­îc nhiÒu vèn FDI. Ng­îc l¹i, khi cã biÕn ®éng th× c¸c nguån ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña c¸c dù ¸n th­êng thay ®æi, c¸c nhµ ®Çu t­ gÆp khã kh¨n rÊt nhiÒu vÒ kinh tÕ nªn ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ FDI. Sù thay ®æi vÒ c¸c chÝnh s¸ch cña n­íc chñ nhµ ®Ó phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ, ®ßi hái c¸c nhµ §TNN ph¶i cã thêi gian t×m hiÓu vµ thÝch nghi víi sù thay ®æi ®ã. H¬n n÷a, t×nh h×nh cña n­íc ®Çu t­ còng bÞ ¶nh h­ëng nªn hä ph¶i t×m h­íng ®Çu t­ míi dÉn ®Õn thay ®æi chiÕn l­îc §TNN cña hä. Ch¼ng h¹n, cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ë ch©u ¸ trong thêi gian qua d· lµm gi¶m tèc ®é ®Çu t­ FDI vµo khu vùc nµy. Hµng lo¹t c¸c nhµ ®Çu t­ rót vèn hoÆc kh«ng ®Çu t­ n÷a v× sî rñi ro cao. 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. IV. C¸c quan ®iÓm vµ yªu cÇu thu hót FDI theo vïng kinh tÕ t¹i ViÖt Nam. 1. C¸c quan ®iÓm vÒ thu hót FDI. Trªn nhiÒu vÊn ®Ò cô thÓ liªn quan tíi FDI cßn sù kh¸c nhau vÒ ®¸nh gi¸ vµ c¸ch xö lý dÉn ®Õn c¸c quan ®iÓm: - T¹o lËp m«i tr­êng chÝnh trÞ trong n­íc vµ quèc tÕ æn ®Þnh. æn ®Þnh chÝnh trÞ lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c nhµ ®Çu t­. Do vËy, cÇn quan t©m ®Õn kÕt cÊu h¹ tÇng x· héi, chia sÎ thµnh qu¶ t¨ng tr­ëng cho mäi tÇng líp x· héi t¹o ®iÒu kiÖn æn ®Þnh chÝnh trÞ trong n­íc - lµ tiÒn ®Ò cho mäi sù thµnh c«ng kh¸c, h¹n chÕ møc ®é rñi ro cho c¸c nhµ §TNN. Bªn c¹nh ®ã, c¸c quèc gia ®Òu xóc tiÕn ho¹t ®éng ngo¹i giao, chÝnh trÞ h×nh thµnh nªn khu vùc æn ®Þnh chÝnh trÞ, an ninh th«ng qua viÖc ký kÕt c¸c hiÖp ®Þnh th©n thiÖn, hîp t¸c theo xu h­íng thèng nhÊt trong ®a d¹ng. V× vËy, n©ng cao n¨ng lùc cña hÖ thèng chÝnh trÞ víi h¹t nh©n lµ sù l·nh ®¹o cña §¶ng cÇm quyÒn, t¨ng c­êng vai trß qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo h­íng võa mÒm dÎo, võa c­¬ng quyÕt, b¶o vÖ lîi Ých cña nhµ ®Çu t­ còng nh­ lîi Ých cña x· héi. - Quan ®iÓm vÒ m«i tr­êng ph¸p lý. M«i tr­êng ph¸p lý ®Çy ®ñ, ®ßng bé vµ vËn hµnh cã hiÖu qu¶ sÏ t¹o ra m«i tr­êng kinh doanh hoµn thiÖn. Cã nhiÒu ­u ®·i cho c¸c nhµ §TNN: MiÔn gi¶m thuÕ, c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh, gi¶i quyÕt mÒm dÎo c¸c tranh chÊp x¶y ra trong ho¹t ®éng ®Çu t­; kh«ng quèc h÷u ho¸, thùc hiÖn chÝnh s¸ch "kh«ng håi tè", sö dông danh môc h¹n chÕ ®Çu t­... t¹o ra hµnh lang ph¸p lý râ rµng. - Quan ®iÓm vÒ x©y dùng chiÕn l­îc kinh tÕ h­íng ngo¹i ®óng ®¾n. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp h­íng vÒ xuÊt khÈu, ®Þnh h­íng cho hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«: t¨ng c­êng sù héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi, ph¸t huy néi lùc ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n cho nÒn kinh tÕ. KiÒm chÕ l¹m 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ph¸t, tt¹o nguån vèn ®èi øng trong n­íc ®ñ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®Çu t­, tiÕp nhËn c«ng nghÖ hîp lý tuú thuéc vµo tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn ®Ó cã thÓ ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh khi trao ®æi quèc tÕ. - Quan ®iÓm vÒ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ- x· héi. ChØ cã x©y dùng mét kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi phï hîp, thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× míi cã thÓ thu hót vèn ®Çu t­ nãi chung vµ hÊp dÉn dßng FDI ®æ vµo trong n­íc, t¹o nÒn mãng cho viÖc thùc hiÖn nhanh chãng, cã hiÖu qu¶ c¸c dù ¸n ®Çu t­. X©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung, khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghÖ cao, hÖ thèng ®iÖn, n­íc, b­u chÝnh viÔn th«ng ®Çy ®ñ, thuËn tiÖn cho c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm. - Quan ®iÓm vÒ lùa chän ®èi t¸c n­íc ngoµi vµ x©y dùng ®èi t¸c trong n­íc ®Ó chñ ®éng tiÕp nhËn ®Çu t­. Thùc hiÖn nguyªn t¾c: §a d¹ng ho¸, ®a ph­¬ng ho¸ c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ. §a d¹ng ho¸ ®Ó tËn dông lîi thÕ so s¸nh cña mçi quèc gia trong mçi dù ¸n cô thÓ. Tõ ®ã lùa chän ®­îc chñ ®Çu t­ thùc sù cã n¨ng lùc tµi chÝnh, uy tÝn kinh doanh, tiÒm lùc kü thuËt- c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. §a ph­¬ng ho¸ sÏ tr¸nh ®­îc sù phô thuéc vµo mét luång vèn tõ mét trung t©m, tr¸nh ®­îc rñi ro vµ t¹o sù c¹nh tranh gi÷a c¸c nhµ §TNN, nhê ®ã t¨ng thÕ th­¬ng l­îng cña n­íc chñ nhµ ®èi víi c¸c nhµ §TNN. X©y dùng c¸c ®èi t¸c trong n­íc cã n¨ng lùc, c¹nh tranh b×nh ®¼ng víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn §TNN, b¶o vÖ vµ n¨ng cao quyÒn lîi cña c¸c ®èi t¸c trong n­íc. - Quan ®iÓm vÒ chiÕn l­îc quy ho¹ch tæng thÓ FDI. §©y lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ- x· héi cña ®Êt n­íc, thiÕu v¾ng chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch tæng thÓ vµ cô thÓ t¹i c¸c vïng kinh tÕ sÏ g©y t¸c h¹i l©u dµi, khã kh¾c phôc ®­îc hËu qu¶. Do vËy ph¶i t¨ng c­êng vai trß qu¶n lý cña nhµ n­íc, x©y dùng môc tiªu cho tõng thêi kú bè trÝ c¬ cÊu ®Çu t­ t¹i c¸c vïng hîp lý... 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 2. C¸c yªu cÇu thu hót FDI. + Chñ ch­¬ng chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc trong tõng giai ®o¹n. ViÖc nhµ n­íc khuyÕn khÝch hoÆc h¹n chÕ sù ph¸t triÓn lÜnh vùc s¶n xuÊt nµo, vïng nµo... sÏ lµ c¬ héi ®Çu t­ thuËn lîi hay khã kh¨n ®èi víi lÜnh vùc ®ã hoÆc vïng ®ã. + Tµi nguyªn thiªn nhiªn cña vïng ®ã, kh¶ n¨ng khai th¸c chÕ biÕn tµi nguyªn ®ã. §©y lµ yªu cÇu quan träng ®Ó vïng ®ã coa c¬ héi lín trong viÖc thu hót vèn ®Çu t­ (FDI) + Tr×nh ®é ph¸t triÓn cña n«ng, l©m, ng­ nghiÖp. §iÒu kiÖn tù nhiªn ¶nh hëng ®èi víi sù phat triÓn cña c¸c ngµnh. NÕu ®iÒu kiÖn tù nhiªn cho phÐp ph¸t triÓn n«ng, l©m, ng­ nghiÖp th× sÏ t¹o c¬ héi lín cho viÖc thu hót vèn ®Çu t­. Còng nh­ sù ph¸t triÓn cña b¶n th©n n«ng, l©m ,ngh­ nghiÖp ph¸t triÓn th× nã sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh cung cÊp s¶n phÈm tiªu dïng cho n«ng, l©m, ng­ nghiÖp (ph©n bãn, thuèc trõ s©u...) + Kh¶ n¨ng ®Çu t­ hiÖn ®¹i ho¸, më réng c¸c c¬ së c«ng nghiÖp hiÖn cã t¹i vïng ®ã. + Mèi liªn hÖ s¶n xuÊt gi÷a c¸c ngµnh c«ng nghiÖp trong vïng vµ n­íc ngoµi. Mèi liªn hÖ nµy ®­îc thÓ hiÖn qua viÖc cung øng vËt t­ vµ tiªu thô s¶n phÈm cña nhau. Mèi liªn hÖ nµy cµng ph¸t triÓn th× c¬ héi thu hót vèn ®Çu t­ cµng thuËn lîi. 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. PhÇn II Thùc tr¹ng thu hót FDI vµo c¸c vïng kinh tÕ ë ViÖt Nam trong thêi gian qua. I. Giíi thiÖu vÒ sù h×nh thµnh c¸c vïng kinh tÕ ë ViÖt Nam. Nguån lùc lµ tiÒn ®Ò vËt chÊt quan träng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña mét quèc gia. Quy m« vµ tèc ®é ph¸t triÓn - x· héi cña mét n­íc, ë møc ®é lín, phôc thuéc vµo viÖc khai th¸c hîp lý, sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc bªn trong vµ bªn ngoµi, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ n­íc ta hiÖn nay. Tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ tµi s¶n cña mét quèc gia, lµ mét trong nh÷ng nguån lùc ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Tµi nguyªn thiªn nhiªn tuy kh«ng cã t¸c dông quyÕt ®Þnh ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, song ®ã lµ ®iÒu kiÖn th­êng xuyªn, cÇn thiÕt cho mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt, lµ yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ mét trong nh÷ng yÕu tè t¹o vïng quan träng, cã ý nghÜa to lín ®èi víi viÖc h×nh thµnh c¸c ngµnh s¶n xuÊt chuyªn m«n ho¸, c¸c ngµnh mòi nhän. Cïng víi tµi nguyªn thiªn nhiªn cßn cã tµi nguyªn nh©n v¨n còng lµ tiÒn ®Ò ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña mét n­íc, mét vïng. D©n c­ vµ nguån lao ®éng kh«ng chØ lµ lùc l­îng trùc tiÕp t¹o ra cña c¶i vËt chÊt cho x· héi, mµ cßn lµ lùc l­îng tiªu thô s¶n phÈm cña x· héi, kÝch thÝch qu¸ tr×nh t¸i t¹o s¶n xuÊt më réng cña x· héi. D©n c­ vµ c¸c nguån lùc lao ®éng vèn khã di chuyÓn ®i xa, v× vËy khi lùa chän ®Þ ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh tr­íc hÕt cÇn tËn dông tíi møc tèi ®a nguån lao ®éng t¹i chç. Trong tµi nguyªn nh©n v¨n cßn cã yÕu tè vÒ v¨n ho¸ - lÞch sö. Mçi mét vïng ë n­íc ta ®Òu cã mét b¶n s¾c d©n téc kh¸c nhau, vµ cã c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng kh¸c nhau. Do ®ã, nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi®¸nh gi¸ tõng ngµnh nghÒ truyÒn thèng, ngµnh nµo cã lîi h¬n vµ thu ®­îc lîi nhuËn nhanh th× hä sÏ ®Çu t­ vµo. Ngoµi ra, c¸c nhµ ®Çu t­ cßn c¨n cø vµ hiÖn tr¹ng vµ tiÒm n¨ng ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ë n¬i m×nh ®Þnh ®Çu t­ vµo. C¬ cÊu GDP còng lµ mét 19
nguon tai.lieu . vn
Thạc sĩ - Tiến sĩ - Cao học Công nghệ thông tin Kinh tế - Thương mại Tài chính - Ngân hàng Kiến trúc - Xây dựng Điện-Điện tử-Viễn thông Cơ khí - Chế tạo máy Công nghệ - Môi trường Báo cáo khoa học Quản trị kinh doanh Khoa học xã hội Khoa học tự nhiên Nông - Lâm - Ngư Y khoa - Dược