- Trang Chủ
- Luận Văn - Báo Cáo
- Báo cáo tốt nghiệp- Những biện pháp quản lý công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tiểu học tỉnh KonTum trong giai đoạn hiện nay
Xem mẫu
- 1
TRƯ NG ………………….
KHOA……………………….
----- -----
Báo cáo t t nghi p
tài:
NH NG BI N PHÁP QU N LÝ CÔNG TÁC B I
DƯ NG I NGŨ GIÁO VIÊN TI U H C T NH
KONTUM TRONG GIAI O N HI N NAY
- 2
M CL C
M U ................................................................................................... 3
1. LÝ DO CH N TÀI. ....................................................................... 3
Chương 1. ................................................................................................. 7
CƠ S LÝ LU N V QU N LÝ HO T NG .................................. 7
B I DƯ NG I NGŨ GIÁO VIÊN TI U H C ............................... 7
1.1. T NG QUAN V V N NGHIÊN C U. ................................... 7
K t lu n chương 1 .................................................................................. 29
Chương 2 ................................................................................................ 30
TH C TR NG QU N LÝ CÔNG TÁC B I DƯ NG I NGŨ
GIÁO VIÊN TRONG CÁC TRƯ NG TI U H C T NH
KONTUM ............................................................................................... 30
2.1. KHÁI QUÁT V T NHIÊN VÀ KINH T - XÃ H I T NH
KONTUM. .............................................................................................. 30
2.1.1. i u ki n t nhiên và phát tri n KT-XH nói chung. .................. 30
K T LU N CHƯƠNG 2 ....................................................................... 61
K T LU N VÀ KI N NGH ................................................................ 62
1. K T LU N. ........................................................................................ 62
TÀI LI U THAM KH O...................................................................... 65
CÁC KÝ HI U VI T T T TRONG LU N VĂN ............................... 70
L I C M ƠN ......................................................................................... 72
- 3
M U
1. LÝ DO CH N TÀI.
Bư c vào nh ng năm u c a th k XXI, m i qu c gia trên th gi i
ang ng trư c nh ng cơ h i và thách th c ch y u:
- Khoa h c - công ngh phát tri n v i nh ng bư c ti n nh y v t ã
ưa th gi i chuy n t k nguyên công nghi p sang k nguyên thông tin và
phát tri n kinh t trí th c.
- Xu th toàn c u hoá và h i nh p qu c t v a t o ra quá trình h p tác
phát tri n và v a là quá trình u tranh gay g t nh m b o v l i ích qu c
gia, b o t n b n s c văn hoá và truy n th ng c a m i dân t c.
Nh ng c trưng mang tính khách quan nêu trên ã tác ng và làm
bi n i nhanh chóng, sâu s c n t t c các lĩnh v c ho t ng c a xã h i,
trong ó có giáo d c. S bi n i ó ư c th hi n trư c h t quan ni m
m i v m u hình nhân cách ngư i h c áp ng yêu c u ngu n nhân l c xã
h i trong b i c nh chung nói trên. Nhưng vì giáo d c l i là y u t cơ b n
phát tri n con ngư i, t o ngu n l c cho phát tri n KT-XH, cho nên cũng vì
các yêu c u m i v ngu n nhân l c xã h i ã d n n s t t y u ph i i
m i v giáo d c và qu n lý giáo d c.
Xét v b n thân ho t ng giáo d c, thì ngu n nhân l c giáo d c nói
chung và trong ó i ngũ nhà giáo l i là m t trong các nhân t mb o
cho s nghi p i m i và phát tri n giáo d c. Nói cách khác, ph m ch t và
năng l c c a i ngũ giáo viên óng vai trò quan tr ng trong công cu c
i m i giáo d c.
Vi t Nam, ng và Nhà nư c ta ã kh ng nh ngu n l c con
ngư i là nhân t quy t nh s phát tri n c a t nư c trong th i kỳ công
nghi p hoá, hi n i hoá. Ban Bí thư Trung ương ng C ng s n Vi t Nam
ã có Ch th s 40 CT/TW ngày 15/6/2004 v “Xây d ng, nâng cao ch t
lư ng nhà giáo và i ngũ cán b qu n lý giáo d c”; ti p ó ngày 11/ 01/
- 4
2005 Th tư ng Chính ph ã có Quy t nh s 09/2005/Q -TTg v vi c
Phê duy t án Xây d ng, nâng cao ch t lư ng i ngũ nhà giáo và cán
b qu n lý giáo d c giai o n 2005-2010. Như v y, nâng cao ch t lư ng
nhà giáo là nhi m v h t s c quan tr ng, nhưng không ít khó khăn i v i
các c p qu n lý giáo d c t Trung ương n a phương. M t trong các gi i
pháp cơ b n nâng cao ch t lư ng i ngũ nhà giáo và i ngũ cán b
qu n lý giáo d c là t ch c ho t ng ào t o và b i dư ng thư ng xuyên
cho i ngũ này.
Trong HTGDQD Vi t Nam,Giáo d c ti u h c có ý nghĩa r t quan
tr ng i v i s v n ng và phát tri n c a toàn h th ng. Nó óng vai trò
"n n t ng" nh m t cơ s ban u cho vi c hình thành, phát tri n toàn di n
nhân cách con ngư i, t n n móng v ng ch c cho giáo d c ph thông và
giáo d c i h c. “Giáo d c ti u h c nh m giúp h c sinh hình thành nh ng
cơ s ban u cho s phát tri n úng n và lâu dài v o c, trí tu , th
ch t, th m m và các k năng cơ b n h c sinh ti p t c h c trung h c cơ
s ” [29, tr. 21]. t ư c m c tiêu nói trên c n có s n l c c a toàn xã
h i, c a nhi u l c lư ng , trong ó i ngũ GVTH “gi vai trò quy t nh”.
Vì v y, công tác b i dư ng GVTH áp ng yêu c u i m i giáo d c
ti u h c trong giai o n hi n nay l i càng có ý nghĩa hơn.
KonTum là m t t nh mi n núi, n m c c b c Tây nguyên, KT-XH c a
T nh ch m phát tri n. Ch t lư ng giáo d c nói chung và giáo d c ti u h c
c a T nh còn chưa cao. i ngũ GVTH c a T nh không ng u v trình
chính tr , chênh l ch v trình chuyên môn và nghi p v , nh t là các giáo
viên vùng sâu, vùng xa. i u ó ã t ra nh ng v n h t s c khó khăn
trong vi c nâng cao ch t lư ng GDTH. B i v y, vi c nâng cao trình c a
i ngũ này là m t yêu c u c p bách và h t s c n ng n trư c yêu c u i
m i giáo d c hi n nay.
Trong nh ng năm g n ây, D án Phát tri n GVTH c a B Giáo d c
và ào t o ã nghiên c u xu t chu n i ngũ GVTH và các bi n pháp
nh m th c hi n các chu n ó. ây có th xem như cơ s lý lu n và th c ti n
cho ho t ng b i dư ng i ngũ GVTH. Tuy nhiên, v n chưa có nhi u
công trình khoa h c nghiên c u v công tác b i dư ng i ngũ GVTH; c
bi t là chưa có công trình nào nghiên c u v lĩnh v c này i v i s nghi p
phát tri n GDTH c a t nh Kon Tum.
- 5
Chính vì v y, chúng tôi ch n v n : “Nh ng bi n pháp qu n lý công
tác b i dư ng i ngũ giáo viên ti u h c t nh KonTum trong giai o n hi n
nay” làm tài nghiên c u lu n văn cu i khoá h c.
2. M C ÍCH NGHIÊN C U.
xu t nh ng bi n pháp qu n lý c a Hi u trư ng các trư ng ti u
h c i v i công tác b i dư ng i ngũ giáo viên t nh Kon Tum, nh m
góp ph n nâng cao ch t lư ng i ngũ GVTH, ng góp ph n th c hi n
th ng l i công cu c i m i giáo d c ti u h c c a T nh trong giai o n
hi n nay.
3. KHÁCH TH VÀ I TƯ NG NGHIÊN C U.
3.1. Khách th nghiên c u.
Công tác b i dư ng NGV các trư ng ti u h c c a t nh KonTum
trư c yêu c u i m i giáo d c ti u h c hi n nay.
3.2. i tư ng nghiên c u:
Nh ng bi n pháp qu n lý c a Hi u trư ng các trư ng ti u h c i
v i công tác b i dư ng GVTH t nh Kon Tum trong giai o n hi n nay.
4. NHI M V NGHIÊN C U.
4.1. Nghiên c u cơ s lý lu n v qu n lý công tác b i dư ng NGV
các trư ng ti u h c.
4.2. Tìm hi u th c tr ng qu n lý công tác b i dư ng NGV các tr-
ư ng ti u h c t nh KonTum trong kho ng 3-5 năm g n ây.
4.3. xu t m t s bi n pháp qu n lý ch y u c a hi u trư ng iv i
công tác b i dư ng i ngũ GVTH trong t nh KonTum.
5. GI THUY T KHOA H C.
Hi n nay i ngũ GVTH t nh KonTum tuy ã ph n nào áp ng
ư c yêu c u th c hi n quá trình giáo d c; nhưng ng trư c yêu c u phát
tri n giáo d c hi n nay c a t nh KonTum thì ch t lư ng c a i ngũ này
còn nhi u b t c p.
N u xu t ư c nh ng bi n pháp qu n lý ho t ng b i dư ng i
ngũ giáo viên c a Hi u trư ng các trư ng ti u h c phù h p v i c i m
- 6
phát tri n giáo d c c a KonTum thì s nâng cao ư c ch t lư ng i ngũ
GVTH nh m áp ng yêu c u i m i GDTH.
6. GI I H N PH M VI NGHIÊN C U.
- Kh o sát công tác b i dư ng NGV c a Hi u trư ng các trư ng ti u
h c t nh KonTum t năm h c....d n năm h c.
- Nghiên c u bi n pháp qu n lý công tác b i dư ng i ngũ GVTH
c a Hi u trư ng các trư ng ti u h c t nh KonTum t năm .... n nay.
7. PHƯƠNG PHÁP LU N VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U.
Trên cơ s phương pháp lu n duy v t l ch s và duy v t bi n ch ng
c a Ch nghĩa Mác - Lênin, trong nghiên c u tài này, chúng tôi ph i
h p s d ng m t s phương pháp nghiên c u ch y u dư i ây:
7.1. Phương pháp nghiên c u lý lu n.
B ng vi c nghiên c u h th ng các văn ki n c a ng, Nhà nư c và
ngành Giáo d c v ư ng l i, chính sách phát tri n giáo d c nói chung và
phát tri n giáo d c ti u h c nói riêng trong giai o n cách m ng hi n nay;
ng th i nghiên c u các công trình khoa h c có liên quan n qu n lý và
qu n lý ho t ng b i dư ng i ngũ giáo viên, ,... phương pháp này ư c
s d ng v i m c ích ch ra các cơ s lý lu n ch y u v ho t ng b i
dư ng nâng cao ch t lư ng i ngũ GVTH.
7.2. Nhóm các phương pháp nghiên c u th c ti n.
B ng vi c ngư i nghiên c u quan sát (ti p c n và xem xét ho t ng
qu n lý công tác b i dư ng i ngũ giáo viên c a Hi u trư ng các trư ng
ti u h c), kh o sát (xây d ng các tiêu chí và h th ng câu h i i u tra theo
nh ng nguyên t c, n i dung ch nh c a ngư i nghiên c u xin ý ki n
c a các i tư ng i u tra), xin ý ki n chuyên gia (b ng các phi u h i);
nhóm phương pháp này ư c s d ng v i m c ích tìm hi u th c tr ng
ch t lư ng i ngũ GVTH, th c tr ng qu n lý c a Hi u trư ng i v i ho t
ng b i dư ng i ngũ GVTH t nh KonTum; ng th i xem xét m c
c n thi t và kh thi c a các bi n pháp qu n lý.
7.3. Nhóm các phương pháp h tr khác.
- 7
B ng vi c s d ng m t s thu t toán, ph n m m tin h c; nhóm
phương pháp này nh m m c ích x lý các k t qu i u tra, phân tích k t
qu nghiên c u, , ...).
8. C U TRÚC C A LU N VĂN.
Ngoài ph n m u và k t lu n, n i dung chính c a lu n văn ư c
c u trúc trong 3 chương sau:
- Chương 1: Cơ s lý lu n c a v n nghiên c u; 30 trang, t trang 6
n trang 35.
- Chương 2: Th c tr ng qu n lý c a Hi u trư ng i v i ho t ng b i
dư ng i ngũ giáo viên các trư ng ti u h c t nh KonTum; 37 trang, t
trang 36 n trang 72.
- Chương 3: Nh ng bi n pháp qu n lý c a Hi u trư ng i v i ho t ng
b i dư ng i ngũ giáo viên các trư ng ti u h c t nh KonTum; ... trang, t
trang ... n trang ...
Cu i cùng là tài li u tham kh o và ph l c;
Chương 1.
CƠ S LÝ LU N V QU N LÝ HO T NG
B I DƯ NG I NGŨ GIÁO VIÊN TI U H C
1.1. T NG QUAN V V N NGHIÊN C U.
1.1.1. Tình hình b i dư ng giáo viên m t s nư c trong khu v c
và trên th gi i.
H u h t các qu c gia trên th gi i u coi ho t ng b i dư ng giáo
viên là v n phát tri n cơ b n trong phát tri n giáo d c. Vi c t o m i i u
ki n thu n l i m i ngư i có cơ h i h c t p su t i, h c t p thư ng
xuyên k p th i b sung ki n th c và i m i phương pháp ho t ng
phù h p v i s phát tri n KT-XH là phương châm hành ng c a các c p
qu n lý giáo d c.
- 8
T i Pakistan, có chương trình b i dư ng v sư ph m do nhà nư c quy
nh trong th i gian 3 tháng, g m các n i dung như giáo d c nghi p v d y
h c, cơ s tâm lý giáo d c, phương pháp nghiên c u, ánh giá và nh n xét
h c sinh, , ... i v i i ngũ giáo viên m i vào ngh chưa quá 3 năm.
Philippin, công tác b i dư ng cho giáo viên không t ch c trong
năm h c mà t ch c b i dư ng vào các khoá h c trong th i gian h c sinh
ngh hè. Hè th nh t bao g m các n i dung môn h c, nguyên t c d y h c,
tâm lý h c và ánh giá trong giáo d c; hè th hai g m các môn v quan h
con ngư i, tri t h c giáo d c, n i dung và phương pháp giáo d c; hè th ba
g m nghiên c u giáo d c, vi t tài li u trong giáo d c và hè th tư g m ki n
th c nâng cao, kĩ năng nh n xét, v n l p k ho ch gi ng d y, vi t tài li u
gi ng d y sách giáo khoa, sách tham kh o, …
T i Nh t B n, vi c b i dư ng và ào t o l i cho giáo viên và cán b
qu n lý giáo d c là nhi m v b t bu c i v i ngư i lao ng sư ph m.
Tùy theo th c t c a t ng ơn v cá nhân mà các c p qu n lý giáo d c ra
các phương th c b i dư ng khác nhau trong m t ph m vi theo yêu c u nh t
nh. C th là m i trư ng c t 3 n 5 giáo viên ư c ào t o l i m t l n
theo chuyên môn m i và t p trung nhi u vào i m i phương pháp d y
h c.
T i Thái Lan, t 1998 vi c b i dư ng giáo viên ư c ti n hành các
trung tâm h c t p c ng ng nh m th c hi n giáo d c cơ b n, hu n luy n
kĩ năng ngh nghi p và thông tin tư v n cho m i ngư i dân trong xã h i.
Tri u Tiên là m t trong nh ng nư c có chính sách r t thi t th c v b i
dư ng và ào t o l i i ngũ giáo viên. T t c i ngũ giáo viên u ph i
tham gia h c t p y các n i dung chương trình v nâng cao trình và
nghi p v chuyên môn theo quy nh. Nhà nư c ã ưa ra hai chương trình
l n ư c th c thi hi u qu trong th p k v a qua; ó là: “Chương trình b i
dư ng giáo viên m i” b i dư ng giáo viên th c hi n trong 10 năm và
“Chương trình trao i” ưa giáo viên i t p hu n t i nư c ngoài.
1.1.2. Khái quát ho t ng b i dư ng giáo viên Vi t Nam.
Ngay sau năm 1975, vi c ào t o và b i dư ng giáo viên nói chung
ư c th c hi n trong b i c nh c nư c ph i kh c ph c h u qu kh c li t
c a cu c chi n tranh ch ng M , nên g p r t nhi u khó khăn. Chương trình
- 9
ào t o giáo viên các vùng mi n ư c t ch c theo các hình th c khác
nhau, n i dung ào t o khác nhau d n t i trình chuyên môn nghi p v
c a i ngũ giáo viên cũng khác nhau. áp ng yêu c u c a c i cách
giáo d c, ng và Nhà nư c ta có nh ng ch trương c p bách ào t o và
b i dư ng i ngũ giáo viên theo nhi u lo i hình khác nhau c bi t là i
ngũ GVTH như: ào t o chính quy, t i ch c, ng n h n và c p t c theo các
h khác nhau 4 + 3, 7 + 2, 7 + 3, 9+3, 10 + 2, ... d n n trình c a
GVTH không ng u.
T năm 1986, c nư c ta bư c vào th i kỳ i m i toàn di n th c
hi n m c tiêu CNH-H H, ng và Nhà nư c ta h t s c coi tr ng phát tri n
giáo d c nh m t o ng l c phát tri n KT-XH. B t u t ây, vi c ào
t o, b i dư ng i ngũ giáo viên ã có nh ng chuy n bi n tích c c nh m
d n d n chu n hoá i ngũ này, m c dù ngu n ngân sách giáo d c còn r t
h n h p. Hai chu kì b i dư ng thư ng xuyên 1992-1996 và 1997-2000 ã
cho phép úc rút ư c nh ng kinh nghi m b ích v ho t ng b i dư ng
nâng cao năng l c sư ph m cho i ngũ giáo viên ph thông nói chung và
GVTH nói riêng; ng th i cũng b c l nhi u i u b t c p v n i dung,
chương trình, hình th c t ch c, cơ s v t ch t, tài li u, th i gian, ... và c
bi t cho th y nh ng h n ch trong các công tác qu n lý c a các c p, d n
n hi u qu b i dư ng thư ng xuyên chưa cao, chưa áp ng k p v i s
phát tri n giáo d c. Do ó v n qu n lý ho t ng b i dư ng nâng cao
ch t lư ng c a i ngũ giáo viên nói chung và GVTH nói riêng còn c n
ph i ti p t c nghiên c u ra nh ng bi n pháp h u hi u và có tính kh
thi áp ng yêu c u c a giai o n m i.
1.2. M T S KHÁI NI M CƠ B N.
1.2.1. Qu n lý.
Thu t ng "Qu n lý" l t t b n ch t ho t ng i u khi n các ho t
ng c a m t t ch c nh m t t i m c tiêu. Theo T i n Ti ng Vi t:
“Qu n lý là trông coi, gi gìn theo nh ng yêu c u nh t nh” ho c “Qu n lý
là t ch c và i u khi n các ho t ng theo nh ng yêu c u nh t nh.” [52,
tr. 800].
Trong th c ti n, ã có nhi u cách hi u và bi u t v khái ni m qu n
lý, tuỳ theo m c ích ti p c n khác nhau c a m i tác gi .
- 10
- Frederich Wiliam Taylor (1856-1915) ngư i M cho là: “Qu n lý là
ngh thu t bi t rõ ràng, chính xác cái gì c n làm và làm cái ó th nào b ng
phương pháp t t nh t và r ti n nh t ”; còn theo Paul Hersey và Ken Blanc
Hard: “Qu n lý là quá trình cùng làm vi c và thông qua các cá nhân, các
nhóm cũng như các ngu n l c khác hình thành các m c ích t ch c”.
[32,tr.12].
- Theo các tác gi Nguy n Qu c Chí và Nguy n Th M L c thì:
"Qu n lý là ho t ng có nh hư ng có ch ích c a ch th qu n lý n
khách th qu n lý trong m t t ch c nh m làm cho t ch c v n hành và t
ư c m c ích c a t ch c". [5, tr.11].
Xem xét n i hàm c a m t s khái ni m qu n lý trên, chúng tôi cho là:
Qu n lý chính là s tác ng h p quy lu t c a ch th qu n lý n khách
th qu n lý nh m làm cho t ch c v n hành có hi u qu như mong mu n.
Ho t ng qu n lý th hi n qua sơ ơn gi n sau:
Công c
Qu n lý Môi trư ng qu n
lý
Ch th Khách th M c tiêu
Qu n lý Qu n lý Qu n lý
Phương
pháp
Qu n lý
Sơ 1.1. Mô hình v qu n lý
Theo mô hình trên, hi u qu qu n lý ph thu c và các y u t : ch
th , khách th , m c tiêu, phương pháp và công c qu n lý. Ch th qu n lý
có th là m t cá nhân, m t nhóm, hay m t t ch c; còn khách th qu n lý là
- 11
m t ngư i hay m t nhóm ngư i b qu n lý; công c qu n lý là phương ti n
tác ng c a CTQL t i khách th qu n lý; phương pháp qu n lý là cách
th c tác ng c a ch th n khách th . M c tiêu qu n lý là tr ng thái
tương lai c a t ch c sau khi có các tác ng qu n lý c a CTQL.
1.2.2. Ch c năng qu n lý.
Có nhi u cách di n t khác nhau v ch c năng c a qu n lý. Thí d :
“Ch c năng qu n lý là d ng ho t ng qu n lý, thông qua ó ch th qu n
lý tác ng vào khách th qu n lý nh m th c hi n m t m c tiêu nh t
nh” [34,tr 58]; ho c “ch c năng qu n lý là t p h p các nhi m v mà ch
th qu n lý ph i th c hi n t m c ích và m c tiêu qu n lý ã
ra”[47, tr 141], ...
Theo chúng tôi ch c năng qu n lý là khái ni m mô t v phương th c,
n i dung và quy trình tác ng c a ch th qu n lý n khách th qu n lý
trong quá trình qu n lý.
Qu n lý có các ch c năng cơ b n như sau:
- K ho ch hoá là vi c d a trên nh ng thông tin th c tr ng b máy t
ch c, nhân l c, cơ s v t ch t và các i u ki n khác v ch ra m c tiêu,
d ki n ngu n l c (nhân l c, tài l c và v t l c), phân b th i gian, huy
ng các phương ti n và xu t các bi n pháp th c hi n m c tiêu.
- T ch c là vi c thi t l p c u trúc b máy, b trí nhân l c và xây
d ng cơ ch ho t ng; ng th i n nh ch c năng, nhi m v cho các b
ph n và cá nhân; huy ng, s p x p và phân b ngu n l c nh m th c hi n
úng k ho ch ã có.
- Ch o là vi c hư ng d n công vi c, liên k t, liên h , ng viên,
kích thích, giám sát các b ph n và m i cá nhân th c hi n k ho ch theo
d ng ý ã xác nh trong bư c t ch c.
- Ki m tra là vi c theo dõi và ánh giá các ho t ng b ng nhi u
phương pháp và hình th c (tr c ti p ho c gián ti p, thư ng xuyên ho c
nh kỳ, ...) nh m so sánh k t qu v i m c tiêu ã xác nh nh n bi t v
ch t lư ng và hi u qu các ho t ng mà t ó tìm ra nh ng sai l ch và ban
hành các quy t nh i u ch nh.
- 12
Các ch c năng cơ b n nêu trên luôn luôn ư c CTQL th c hi n liên
ti p, an xen vào nhau, ph i h p và b sung cho nhau t o thành m t chu
trình qu n lý. Trong chu trình ó, y u t thông tin luôn có m t trong t t c
các giai o n v i vai trò v a là i u ki n, v a là phương ti n khi th c hi n
các ch c năng . M i liên h này ư c th hi n qua sơ sau:
K ho ch hóa
THÔNG TIN
Ki m tra QU N LÝ T ch c
Ch o
Sơ 1.2. M i quan h gi a các ch c năng qu n lý
1.2.3. Bi n pháp qu n lý.
“Bi n pháp là cách làm, cách th c ti n hành, gi i quy t m t v n
c th ”. [52, tr. 64] ; ho c “bi n pháp là cách th c gi i quy t m t v n
ho c th c hi n m t ch trương" [27 , tr. 61]. T u trung l i có th hi u: Bi n
pháp là cách làm, cách th c th c hi n ti n hành, gi i quy t m t công vi c,
ho c là phương pháp làm vi c th c hi n m t ch trương nào ó .
V n d ng vào qu n lý, thì bi n pháp qu n lý là cách làm, cách th c
th c hi n ti n hành, gi i quy t m t công vi c, ho c là phương pháp làm
vi c th c hi n m t ch trương nào ó t t im c tiêu qu n lý.
1.2.4. Qu n lý giáo d c (QLGD).
QLGD là m t lo i hình qu n lý xã h i, t c là qu n lý ho t ng giáo
d c trong xã h i. ã có m t s nh nghĩa tiêu bi u v QLGD như sau:
- 13
- P.V. Khu ôminxky cho r ng: “Qu n lý giáo d c là tác ng có h
th ng, có k ho ch, có m c ích c a ch th qu n lý các c p khác nhau
n t t c các khâu c a h th ng giáo d c nh m m c ích m b o vi c
giáo d c c ng s n ch nghĩa cho th h tr , m b o s phát tri n toàn di n
và hài hòa c a h ”. [24, tr. 50]; còn M.I.Kôn akôp kh ng nh: “Qu n lý
giáo d c là t p h p nh ng bi n pháp t ch c cán b , giáo d c, k ho ch
hoá, tài chính, cung tiêu nh m m b o s v n hành bình thư ng c a các
cơ quan trong h th ng giáo d c, b o m s ti p t c phát tri n và m r ng
h th ng c v m t s lư ng cũng như ch t lư ng”. [25 , tr. 17].
- Theo PGS. TS. ng Qu c B o “Qu n lý giáo d c theo nghĩa t ng
quan là i u hành, ph i h p các l c lư ng nh m y m nh công tác ào t o
th h tr theo yêu c u phát tri n c a xã h i. Ngày nay, v i s m nh phát
tri n giáo d c thư ng xuyên, công tác giáo d c không ch gi i h n th h
tr mà cho m i ngư i. Cho nên, QLGD ư c hi u là s i u hành h th ng
giáo d c qu c dân”. [1, tr. 31]; còn theo c GS. TS. Nguy n Ng c Quang
thì: “Qu n lý giáo d c là h th ng nh ng tác ng có m c ích, có k
ho ch, h p quy lu t c a ch th qu n lý (h giáo d c) nh m làm cho h v n
hành theo ư ng l i và nguyên lý giáo d c c a ng, th c hi n ư c các
tính ch t c a nhà trư ng xã h i ch nghĩa Vi t Nam, mà tiêu i m h i t là
quá trình d y h c-giáo d c th h tr , ưa h giáo d c t i m c tiêu d ki n,
ti n lên tr ng thái m i v ch t”. [34, tr. 7].
Như v y, QLGD là h th ng nh ng tác ng có m c ích, có k
ho ch, h p quy lu t c a ch th qu n lý nh m làm cho h th ng giáo d c
ư c qu n lý, v n hành theo úng ư ng l i, quan i m giáo d c c a
ng, th c hi n ư c các m c tiêu giáo d c ra.
1.2.5. Qu n lý trư ng h c.
Trư ng h c là t bào cơ s , ch ch t c a b t kỳ h th ng giáo d c
c p nào (t trung ương n a phương). Trư ng h c là i tư ng cu i
cùng và cơ b n nh t c a qu n lý giáo d c. Nó là t ch c giáo d c cơ s tr c
ti p làm công tác ào t o, th c hi n vi c giáo d c con ngư i. Trư ng h c là
thành t khách th cơ b n c a t t c các c p qu n lý nói trên, l i v a là m t
h th ng c l p t qu n c a xã h i. Các c p qu n lý giáo d c t n t i không
ph i vì b n thân chúng, mà trư c h t là ph i vì ch t lư ng và hi u qu ho t
ng c a trư ng h c. Thành tích th c ch t c a trư ng h c làm nên ch t
- 14
lư ng giáo d c. Như v y, ch t lư ng c a giáo d c ch y u do ch t lư ng
c a trư ng h c t o nên. Chúng tôi th ng nh t khái ni m qu n lý trư ng h c
c a GS. VS. Ph m Minh H c như sau:
“Qu n lý trư ng h c là tác ng có ý th c, có k ho ch và hư ng ích
c a ch th qu n lý (hi u trư ng) n khách th qu n lý (t p th giáo viên.
h c sinh và các b ph n khác), n t t c các m t c a i s ng nhà trư ng,
nh m m b o s v n hành t i ưu v các m t KT-XH , t ch c sư ph m
c a quá trình d y h c và giáo d c th h tr và th c hi n t t s m ng c a
nhà trư ng”[34, tr. 35 ].
1.2.6. B i dư ng.
Theo T i n Vi t Nam năm 1994: B i dư ng là làm cho tăng thêm
năng l c ph m ch t "B i dư ng cán b , b i dư ng o c, b i dư ng giáo
viên, ...". " B i dư ng là làm cho t t hơn, gi i hơn" [43, Tr.19].
B i dư ng th c ch t là quá trình b sung tri th c, k năng, nh m nâng
cao trình trong lĩnh v c ho t ng chuyên môn nào ó mà ngư i ta ã
có m t trình chuyên môn nh t nh. B i dư ng ư c coi là quá trình c p
nh t hoá ki n th c còn thi u ho c ã l c h u, b túc văn hoá ho c b túc
ngh nghi p, ào t o thêm ho c c ng c nh ng kĩ năng v chuyên môn hay
nghi p v sư ph m theo các chuyên . i v i giáo viên, ho t ng b i
dư ng nh m t o i u ki n cho ngư i giáo viên và cán b qu n lý giáo d c
có cơ h i c ng c và m r ng m t cách có h th ng nh ng tri th c, kĩ năng
chuyên môn và nghi p v sư ph m ho c qu n lý giáo d c s n có lao
ng ngh nghi p m t cách có hi u qu hơn; m t khác cũng qua b i dư ng
ngư i h c bi t ch n l c, ti p thu phát huy các m t m nh, kh c ph c b
sung nh ng m t còn h n ch , b i dư ng k p th i, ng viên h làm vi c t
giác v i tinh th n trách nhi m t hi u su t cao.
1.2.4. i ngũ và i ngũ giáo viên.
i ngũ là khái ni m ch m t t ch c g m nhi u ngư i, t p h p thành
m t l c lư ng cùng m t ch c năng. ngh nghi p, ... Nói cách khác, i ngũ
là m t nhóm ngư i ư c t p h p và t ch c thành m t l c lư ng th c
hi n m t hay nhi u ch c năng, có th cùng ngh nghi p hay không, nhưng
u cùng m t m c ích nh t nh [43, Tr.29].
- 15
Theo cách hi u trên thì i ngũ giáo viên là t p h p nh ng giáo viên
ư c t ch c thành m t l c lư ng (có t ch c), có chung m t lý tư ng,
m c ích, nhi m v ó là th c hi n m c tiêu c a ngành giáo d c ra cho
l c lư ng, t ch c ó. H làm vi c theo m t k ho ch th ng nh t và g n
bó v i nhau thông qua l i ích v v t ch t và tinh th n trong khuôn kh quy
nh c a pháp lu t.
1.3. GIÁO D C TI U H C TRONG S NGHI P I M I GIÁO D C.
1.3.1. Giáo d c ti u h c trong h th ng giáo d c qu c dân.
1.3.1.1. Vai trò v trí c a giáo d c ti u h c.
- i u 2 c a Lu t ph c p giáo d c ti u h c quy nh "Giáo d c ti u
h c là b c h c n n t ng c a h th ng giáo d c qu c dân, có nhi m v xây
d ng và phát tri n tình c m, o c, trí tu , th m mĩ và th ch t c a các
em, nh m hình thành cơ s ban u cho s phát tri n toàn di n nhân cách
con ngư i Vi t Nam xã h i ch nghĩa".
- i u 2 c a i u l Trư ng Ti u h c (ban hành theo Quy t nh s 51/2007
/BGD T ngày 31/8/2007) ã xác nh v trí c a trư ng ti u h c là:
" Trư ng ti u h c là cơ s giáo d c ph thông c a h th ng giáo d c qu c
dân, có tư cách pháp nhân, có tài kho n và con d u riêng.
i u 3 : “Nhi m v và quy n h n c a trư ng ti u h c
1. T ch c gi ng d y, h c t p và ho t ng giáo d c t ch t lư ng
theo m c tiêu, chương trình giáo d c ti u h c do B trư ng B Giáo d c
và ào t o ban hành.
2. Huy ng tr em i h c úng tu i, v n ng tr em tàn t t,
khuy t t t, tr em ã b h c n trư ng, th c hi n k ho ch ph c p giáo
d c và ch ng mù ch trong c ng ng. Nh n b o tr và qu n lý các ho t
ng giáo d c c a các cơ s giáo d c khác th c hi n chương trình giáo d c
ti u h c theo s phân công c a c p có th m quy n. T ch c ki m tra và
công nh n hoàn thành chương trình ti u h c c a h c sinh trong nhà trư ng
và tr em trong a bàn qu n lý c a trư ng.
3. Qu n lý cán b , giáo viên, nhân viên và h c sinh.
4. Qu n lý, s d ng t ai, cơ s v t ch t, trang thi t b và tài chính
theo quy nh c a pháp lu t.
- 16
5. Ph i h p v i gia ình, các t ch c và cá nhân trong c ng ng th c
hi n ho t ng giáo d c.
6. T ch c cho cán b qu n lý, giáo viên, nhân viên và h c sinh tham
gia các ho t ng xã h i trong c ng ng.
7. Th c hi n các nhi m v và quy n h n khác theo quy nh c a pháp
lu t”.
Trư ng ti u h c là b c h c n n t ng c a h th ng giáo d c qu c dân.
Trư ng ti u h c có tư cách pháp nhân và con d u riêng" [38, tr. 5]. Trư ng
ti u h c có các lo i hình như: trư ng ti u h c công l p và tư th c. Ngoài ra
còn có trư ng ti u h c cho tr em thi t thòi; các em b tàn t t; trư ng ph
thông dân t c n i trú..... i u 4, i u l Trư ng Ti u h c quy nh: “Trư ng
ti u h c, l p ti u h c trong trư ng ph thông có nhi u c p h c và trư ng
chuyên bi t, cơ s giáo d c khác th c hi n chương trình giáo d c ti u h c
1. Trư ng ti u h c ư c t ch c theo hai lo i hình : công l p và tư
th c.
a) Trư ng ti u h c công l p do Nhà nư c thành l p, u tư xây d ng
cơ s v t ch t, b o m kinh phí cho các nhi m v chi thư ng xuyên;
b) Trư ng ti u h c tư th c do các t ch c xã h i, t ch c xã h i - ngh
nghi p, t ch c kinh t ho c cá nhân thành l p, u tư xây d ng cơ s v t
ch t và b o m kinh phí ho t ng b ng v n ngoài ngân sách Nhà nư c.
2. L p ti u h c trong trư ng ph thông có nhi u c p h c và trư ng
chuyên bi t, g m:
a) L p ti u h c trong trư ng ph thông có nhi u c p h c;
b) L p ti u h c trong trư ng ph thông dân t c bán trú;
c) L p ti u h c trong trư ng dành cho tr em tàn t t, khuy t t t;
d) L p ti u h c trong trư ng giáo dư ng; trung tâm h c t p c ng ng
và trư ng, l p ti u h c th c hành trong trư ng sư ph m.
3. Cơ s giáo d c khác th c hi n chương trình giáo d c ti u h c, g m :
l p dành cho tr em vì hoàn c nh khó khăn không ư c i h c nhà
trư ng, l p dành cho tr tàn t t, khuy t t t”.
1.3.1.2. M c tiêu giáo d c ti u h c.
- 17
T i m c 2 c a i u 27 Lu t Giáo d c 2005 ã xác nh m c tiêu c a
giáo d c ti u h c như sau: "Giáo d c ti u h c nh m giúp h c sinh hình
thành nh ng cơ s ban u cho s phát tri n úng n và lâu dài v o
c, trí tu , th ch t, th m m và các kĩ năng cơ b n h c sinh ti p t c
h c trung h c cơ s " [29, tr. 22].
M c tiêu c a giáo d c ti u h c ư c c th hoá thành m c tiêu c a
các môn h c và các ho t ng giáo d c khác trong chương trình ti u h c.
c bi t, m c tiêu giáo d c ti u h c ã c th hoá thành các yêu c u cơ
b n c n t c a h c sinh ti u h c bao g m các yêu c u cơ b n v ki n
th c, kĩ năng, thói quen, ni m tin, thái , hành vi, nh hư ng, ... Các
yêu c u cơ b n này l i ư c phân nh thành các m c phù h p v i
t ng l p b c ti u h c.
1.3.1.3. K ho ch giáo d c ti u h c.
K ho ch giáo d c ti u h c là văn b n ư c ban hành cùng v i
chương trình ti u h c, trong ó quy nh:
- Các môn h c và th i lư ng t i thi u d y h c t ng môn h c trong
m i tu n l và trong m i năm h c.
- Các ho t ng giáo d c khác và th i lư ng c n thi t cho m i ho t
ng, phù h p v i c i m c a t ng lo i trư ng, t ng a phương.
- Phân chia th i lư ng trong m i bu i h c, ngày h c trư ng ti u
h c.
- Phương th c, cách th c ki m tra ánh giá k t qu h c t p ti u h c.
- Kh năng v n d ng th c hi n chương trình ti u h c cho các vùng,
mi n khác nhau, các i tư ng khác nhau.
Chương trình giáo d c ti u h c m i ã ư c so n th o theo 5 nh hư ng:
1) Chăm lo giáo d c toàn di n, m b o s phát tri n hài hoà v c,
trí, th , mĩ, hình thành các kĩ năng cơ b n.
2) N i dung chương trình cơ b n, hi n i, tinh gi n, thi t th c và c p
nh t s phát tri n c a KH-CN;
3) Góp ph n y m nh phương pháp d y h c;
- 18
4) Chương trình và sách giáo khoa có tính th ng nh t cao và chu n
hoá; chương trình th c s là m t k ho ch hành ng sư ph m........
Theo chúng tôi, chương trình giáo d c ti u h c m i (ph l c s ....) có
r t nhi u i m i m i so v i chương trình cũ, nhưng v n còn m t s n i
dung quá t i, c bi t i v i nh ng nơi chưa có i u ki n h c 2 bu i/
ngày.
i v i nh ng nơi không có i u ki n d y Ngo i ng , Tin h c th i
lư ng c a các môn t ch n ư c dành thêm cho h c sinh t h c t p, t làm
bài t i l p có s hư ng d n c a giáo viên.
th c hi n t t chương trình, B GD & T khuy n khích t ch c
d y h c và qu n lý h c sinh nhà trư ng c ngày (ho c 2 bu i/ ngày)
nh ng l p h c 2 bu i/ ngày có i u ki n t ch c giáo d c góp ph n phát
tri n năng l c c a h c sinh, trong ó có d y h c t ch n (không b t bu c)
v ngo i ng (ch y u là ti ng Anh) và Tin h c.
1.3.2. Vai trò, nhi m v c a GVTH trư c yêu c u i m i giáo d c.
1.3.2.1. Vai trò c a GVTH.
c i m lao ng sư ph m c a GVTH r t khác v i lao ng sư ph m
c a GV các b c h c khác: GVTH ph i d y nhi u môn: c các môn t
nhiên và xã h i. Do ó, yêu c u h ph i có chuyên môn “ a khoa” và
cư ng lao ng cao. GVTH có v trí, vai trò r t quan tr ng, là ngư i
“quy t nh trong vi c m b o ch t lư ng giáo d c” ti u h c và góp ph n
th c hi n ph c p giáo d c ti u h c. L i nói, c ch , cu c s ng lao ng sư
ph m c a h nh hư ng r t l n n s phát tri n nhân cách m i h c sinh.
Trư ng ti u h c g n li n v i c ng ng, do v y ho t ng c a GVTH
trong và ngoài nhà trư ng có tác d ng to l n n i s ng sinh ho t văn
hoá và i s ng a phương, c bi t vùng núi cao, vùng sâu, vùng xa,
vùng dân t c thi u s .
1.3.2.2. Nhi m v c a GVTH.
Nhi m v c a GVTH ư c quy nh t i i u 32 chương IV c a i ul
trư ng ti u h c do B GD& T ban hành năm 2000. (...,tr....)
1.3.3. Chu n (tiêu chu n) GVTH.
- 19
Chu n giáo viên ư c xem là thư c o năng l c ngh nghi p c a giáo
viên. Năng l c ngh nghi p bi u hi n thành các lĩnh v c t o nên ch t lư ng
giáo viên như: ph m ch t, ki n th c, k năng. Năng l c giáo viên hi n nay
ph i áp ng nh ng yêu c u c a s nghi p CNH - H H t nư c. Khi có
chu n giáo viên thì chúng ta m i có sơ s ánh giá ch t lư ng giáo viên.
M t khác, nh có chu n, giáo viên m i xác nh m c tiêu và phương hư ng
ph n u nâng cao năng l c ngh nghi p c a mình áp ng v i yêu c u
i m i giáo d c. Chu n giáo viên các b c h c khác nhau là khác nhau.
1) Theo i u 33, Chương IV c a i u l trư ng ti u h c do B GD &
T ban hành năm 2007 quy nh v trình chu n ư c ào t o như sau:
“1. Trình chu n ư c ào t o c a giáo viên ti u h c là có b ng t t
nghi p trung c p sư ph m.
2. Giáo viên ti u h c có trình ào t o trên chu n ư c hư ng ch
chính sách theo quy nh c a Nhà nư c; ư c t o i u ki n phát huy tác
d ng trong gi ng d y và giáo d c. Giáo viên chưa t trình chu n ư c
ào t o ư c nhà trư ng, các cơ quan qu n lý giáo d c t o i u ki n h c
t p, b i dư ng t trình chu n b trí công vi c phù h p”.
2) Theo tài li u: Nâng cao ch t lư ng i ngũ giáo viên và i m i
qu n lý giáo d c ti u h c - D án phát tri n GVTH - Nhà XBGD 2004) thì
chu n GVTH g m 3 lĩnh v c (Ph l c s ...)
1.3.4. Tiêu chu n GVTH theo tiêu chí trư ng ti u h c t chu n
qu c gia.
Ngày 26/4/1997, B GD& T ã có Quy t nh s 1366/BGD- T v
vi c ban hành Quy ch trư ng ti u h c t chu n qu c gia giai o n 1996-
2000 và Quy ch công nh n trư ng ti u h c t chu n qu c gia giai o n
2001-2005. Quy ch này ã xác nh: Trư ng ti u h c là cơ s c a giáo d c
ti u h c - c p h c n n t ng c a h th ng giáo d c qu c dân. Trư ng ti u h c
ph i có nh ng tiêu chu n c n thi t m b o ch t lư ng, hi u qu giáo
d c theo yêu c u c a t ng giai o n phát tri n KT-XH c a t nư c, nh m
ưa giáo d c Vi t Nam h i nh p v i các nư c trong khu v c và trên th gi i.
Trư ng ti u h c t chu n qu c gia ph i t 5 tiêu chu n sau:
- 20
- Tiêu chu n 1: Tiêu chu n v t ch c qu n lý trư ng ti u h c ph i có
i ngũ cán b qu n lý (Hi u trư ng - Phó hi u trư ng) có trình chuyên
môn t chu n, có năng l c qu n lý, có uy tín, luôn th c hi n úng ch c
năng, nhi m v ư c giao và t hi u qu cao trong i u hành t ch c,
qu n lý và chuyên môn trong ơn v .
Các t ch c hành chính, chuyên môn, oàn th và H i ng giáo d c
trong trư ng ho t ng có hi u qu , có s ph i h p ch t ch , th ng nh t vì
m c ích chung, vì s nghi p giáo d c chung.
- Tiêu chu n 2: Tiêu chu n v xây d ng i ngũ giáo viên.
Trư ng ti u h c ph i có v s lư ng giáo viên, v lo i hình ào
t o, có trình t chu n và trên chu n (Trung h c sư ph m, Cao ng,
i h c). Có trình chuyên môn nghi p v cao, có k ho ch và tích c c
tham gia b i dư ng và t b i dư ng không ng ng nâng cao trình .
- Tiêu chu n 3: Tiêu chu n v cơ s v t ch t.
Bao g m di n tích, khuôn viên, sân chơi bãi t p, phòng h c, thư vi n,
phòng ch c năng, các trang thi t b giáo d c ti u h c và i u ki n v sinh,
xanh - s ch - p t theo tiêu chu n quy nh.
- Tiêu chu n 4: Tiêu chu n v xã h i giáo d c
Trư ng ti u h c ph i gi m i quan h t t v i các t ch c xã h i như
t ch c oàn thanh niên, Ban i di n cha m h c sinh, ... T o i u ki n
cho các t ch c xã h i tham gia vào ho t ng giáo d c. T o i u ki n v
ngu n l c và s óng góp t o i u ki n thu n l i nhà trư ng có hi u
qu các m t giáo d c.
- Tiêu chu n 5: Tiêu chu n v ho t ng và ch t lư ng giáo d c.
M i ho t ng c a nhà trư ng u nh m m c ích nâng cao hi u qu ,
ch t lư ng giáo d c. Trư ng ti u h c ph i th c hi n t t m c tiêu giáo d c
ti u h c, n i dung xã h i phương pháp giáo d c và k ho ch d y h c ti u
h c; ng th i th c hi n t công tác ph c p giáo d c ti u h c, c bi t là
ph c p giáo d c ti u h c úng tu i.
i u áng chú ý là qua hai tiêu chu n 1 và 2 ta nh n th y i u ki n
cũng như vai trò, nhi m v , trách nhi m c a i ngũ qu n lý, c bi t là
giáo viên không nh ng t trình quy nh mà còn ph i không ng ng h c
nguon tai.lieu . vn
