- Trang Chủ
- Báo cáo khoa học
- Báo cáo Tổng quan pháp luật việt nam về thương mại dịch vụ và cam kết mở cửa thị trường dịch vụ khi gia nhập WTO
Xem mẫu
- nghiªn cøu - trao ®æi
TS. Bïi Ngäc C−êng *
n nay, Vi t Nam chưa có chi n lư c
1. Khái quát pháp lu t hi n hành c a
phát tri n cho thương m i d ch v nói
Vi t Nam v thương m i d ch v
chung c ũng như t ng ngành d ch v nói
Thương m i d ch v là lĩnh v c thương
riêng. K t qu là các ho t n g d ch v
m i c bi t có xu hư ng ngày càng phát
chưa tương x ng v i ti m năng, trình
các nư c tiên ti n, ngành công
tri n.
và ch t l ư ng d c h v t t h u so v i khu
nghi p d ch v ư c g i là “công nghi p
v c và th gi i. Cán cân xu t nh p kh u
th ba” v i thu nh p chi m kho ng 60 -
d ch v c a Vi t Nam t ình tr ng thâm
70% t ng s n ph m qu c dân. Thương m i
h t, ch y u do nh p kh u d c h v v n t i
d ch v ang ngày càng tr nên quan
bi n, d c h v vi n thông m c r t cao.
nh n g nư c phát tri n
tr n g, không ch
Các doanh nghi p ho t ng trong lĩnh v c
n h n g n ư c ang phát tri n.
mà còn c
thương m i d ch v ch y u là doanh
Vào gi a n h n g năm 90 c a th k X X,
nghi p nh , th m chí r t nh (nh t là trong
thương m i d ch v c hi m t t r n g trong
lĩnh v c d ch v phân ph i, nhà ngh ).(4)
GDP kho n g 40% Uganda, 50%
M c dù v y, áp ng yêu c u h i nh p,
Zambia, hơn 60% Hàn Qu c và Brazil,
pháp lu t hi n hành c a Vi t Nam v thương
Hoa Kì.(1) Trong ch ng m c nh t
80%
m i d ch v ã khá hoàn thi n. h u h t các
nh, t tr ng c a thương m i d ch v trong
lĩnh v c d ch v theo phân lo i d ch v c a
GDP cũng ph n ánh nh ng thay i v cơ
GATS và các t ch c qu c t khác như
c u c a m t n n kinh t .
OECD, IMF, WB, UNESCO, Vi t Nam u
Vi t Nam, h u h t các lĩnh v c d ch
ã có lu t i u ch nh. C th như sau:
v m i ch giai o n phát tri n ban u.
- Lĩnh v c d ch v pháp lu t, Vi t Nam
Theo T ng c c th ng kê, năm 2004 thương
ã ban hành Lu t lu t sư (2006), Ngh nh
m i d ch v chi m 37,98% GDP c a Vi t
s 87/2003/N -CP ngày 22/07/2003 v
Nam.(2) Nă m 2005, d ch v chi m 38,07%
hành ngh c a các t ch c lu t sư nư c
GDP, lao ng trong ngành d ch v chi m
ngoài và lu t sư nư c ngoài t i Vi t Nam;
ng. (3) Giai o n t
30,4% t ng s lao
năm 2001 - 2005, t tr ng xu t kh u d ch
v trên t ng kim ng c h xu t kh u là 19%, * Gi ng viên chính Khoa pháp lu t kinh t
dư i m c trung bình c a th gi i (20%). Trư ng i h c Lu t Hà N i
T¹p chÝ luËt häc sè 6/2007 3
- nghiªn cøu - trao ®æi
- Lĩnh v c d ch v k toán và ki m d ng các công trình; Lu t u th u (2005);
- Lĩnh v c d ch v phân ph i (Franchising,
toán, Vi t Nam ã ban hành Lu t k toán
(2003); Lu t ki m toán nhà nư c (2005); phân ph i a c p...) có Lu t thương m i
(2005); Lu t u tư (2005); Ngh
Ngh nh s 128/2004/N -CP ngày nh s
31/05/2004 quy nh chi ti t Lu t k toán 35/2006/N -CP ngày 31/3/2006 thi hành
(2003) cho khu v c k toán Nhà nư c; Ngh Lu t thương m i (2005); Lu t c nh tranh
nh s 129/2004/N -CP ngày 31/05/2004 (2004); Ngh nh s 110/2005/N -CP
quy nh chi ti t Lu t k toán (2003); Quy t ngày 24/8/2005 v ki m soát ho t ng bán
nh s 76/2004/Q -BTC c a B tài chính hàng a c p;
- Lĩnh v c d ch v giáo d c có Lu t
ngày 22/09/2004 quy nh v tiêu chu n và
i u ki n i v i ki m toán viên và công ti giáo d c (2005); Ngh nh s 06/2000/N -
ki m toán ư c phép ti n hành ho t ng CP ngày 06/3/2000 v h p tác và u tư
nư c ngoài trong các lĩnh v c khám ch a
ki m toán các công ti môi gi i ch ng
u t ư;
khoán và các công ti qu n lí qu b nh, giáo d c và ào t o và nghiên c u
- Lĩnh v c d ch v qu ng cáo có Pháp khoa h c; Ngh nh s 18/2001/N -CP
l nh qu ng cáo (2001); Ngh nh s ngày 04/5/2001 ban hành quy ch v thành
24/2003/N -CP ngày 13/03/2003 hư ng d n l p và ho t ng các cơ s văn hoá và giáo
d c c a nư c ngoài t i Vi t Nam; Ngh
thi hành Pháp l nh qu ng cáo (2001), Lu t
thương m i (2005), Lu t u tư (2005); nh s 165/2004/N -CP ngày 14/9/2004
- Lĩnh v c d ch v thông tin liên l c có v h p tác qu c t trong lĩnh v c giáo d c
Pháp l nh v bưu chính và vi n thông ngày liên quan n các d án ODA;
- Lĩnh v c d ch v tài chính (b o hi m,
25/05/2002; Ngh nh s 157/2004/N -CP
ngày 18/08/2004; Ngh nh s ngân hàng, d ch v tài chính phi ngân hàng,
160/2004/N -CP ngày 03/09/2004; Ngh ch ng khoán) có Lu t kinh doanh b o hi m
nh s 55/2001/N -CP ngày 23/08/2001 (2000); Ngh nh s 42/2001/N -CP ngày
01/8/2001 hư ng d n thi hành Lu t kinh
v d ch v Internet; Quy t nh s
27/2002/Q -BVHTT c a B văn hoá - doanh b o hi m; Ngh nh s 43/2001/N -
thông tin ngày 10/10/2002 v ki m soát n i CP ngày 01/8/2001 v ch tài chính áp
dung thông tin trên Internet; d ng cho ho t ng kinh doanh b o hi m;
- Lĩnh v c d ch v xây d ng có Lu t xây Ngh nh s 45/2007/N -CP ngày
d ng (2003); Quy t nh s 87/2004/Q - 27/3/2007 quy nh chi ti t thi hành m t s
TTg ngày 19/05/2004 ban hành Quy ch i u c a Lu t kinh doanh b o hi m, Lu t
qu n lí ho t ng c a các nhà th u nư c các t ch c tín d ng (1997), s a ib
sung năm 2004, Ngh nh s 22/2006/N -
ngoài trong ngành xây d ng t i Vi t Nam;
Ngh nh s 16/2005/N -CP ngày CP ngày 28/02/2006 v t ch c và ho t
07/02/2005 v qu n lí các d án u tư xây ng c a các chi nhánh ngân hàng nư c
4 T¹p chÝ luËt häc sè 6/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi
năng lư ng i n có Lu t i n l c (2004) v.v..
ngoài, ngân hàng liên doanh, ngân hàng
100% v n nư c ngoài và văn phòng i Nhìn chung, pháp lu t v thương m i
di n c a các t ch c tín d ng nư c ngoài t i d ch v c a Vi t Nam ã khá hoàn thi n
Vi t Nam (thay th Ngh nh s áp ng yêu c u h i nh p kinh t khu v c
và qu c t . Khung pháp lu t v thương m i
13/1999/N -CP ngày 17/3/1999); Quy t
d ch v nêu trên ã t o ra “sân chơi” bình
nh s 210/2005/Q -NHNN ngày
ng cho các ch th kinh doanh trong lĩnh
28/02/2005 v ti n g i b ng VND áp d ng
cho các chi nhánh ngân hàng c a các nư c v c thương m i d ch v .
EU; Quy t nh s 327/2004/Q -NHNN Khi gia nh p WTO v chính sách
thương m i d ch v , Vi t Nam àm phán
ngày 01/4/2004 v ti n g i b ng VND áp
trên cơ s danh m c thương m i d ch v
d ng cho các chi nhánh ngân hàng c a các
nư c EU; Pháp l nh v ngo i h i ngày không hoàn toàn gi ng b ng phân lo i c a
WTO mà àm phán trên cơ s b ng phân
13/12/2005; Ngh nh s 134/2005/N -CP
lo i d ch v ã ư c c p nh t (s lư ng các
ngày 01/11/2005 v ki m soát các kho n
vay ngo i h i t nư c ngoài; Quy t nh s ti u ngành d ch v ã vư t qua con s 155).
02/2005/Q -NHNN ngày 04/01/2005 ban Là thành viên c a ASEAN, APEC và WTO,
hành Quy ch phát hành gi y t có giá c a Vi t Nam ã t ng tham gia vào àm phán
t do hoá thương m i d ch v và cũng ã
các t ch c tín d ng; Lu t v các t ch c tín
d ng năm 1997, s a i b sung năm 2004; ưa ra các cam k t nh t nh trong nhi u
Lu t ch ng khoán (2006); Lu t các công c ngành d ch v .
chuy n như ng (2005)... 2. Tóm t t các cam k t gia nh p WTO
- Lĩnh v c d ch v v n t i và giao nh n c a Vi t Nam v thương m i d ch v
(v n t i ư ng bi n, d ch v chuy n phát a. Nh n xét chung
nhanh) có B lu t hàng h i (2005); Quy t àm phán gia nh p WTO v m c a th
trư ng d ch v d a trên các nguyên t c cơ
nh s 190/2004/Q -TTg ngày 08/11/2004;
b n c a GATS. L trình cam k t v thương
Ngh nh s 157/2004/N -CP ngày 18/8/2004
m i d ch v ư c g i là bi u cam k t v
quy nh chi ti t vi c th c hi n m t s i u
c a Pháp l nh bưu chính vi n thông liên thương m i d ch v g m 3 ph n:
quan n bưu chính; - Cam k t chung (cam k t n n): Bao
- Lĩnh v c d ch v b t ng s n có Lu t g m các n i dung cam k t ư c áp d ng
cho t t c các d ch v , như ch u tư,
v kinh doanh b t ng s n (2006); B lu t
dân s (2005); hình th c thành l p doanh nghi p, thuê t,
- Lĩnh v c d ch v ki n trúc có Lu t xây các bi n pháp v thu , tr c p cho doanh
nghi p trong nư c v.v..
d ng (2003); Ngh nh s 16/2005/N -CP
ngày 07/02/2005; - Cam k t c th : Bao g m các cam k t
- Lĩnh v c các d ch v khác như d ch v ư c áp d ng cho t ng d ch v ưa vào
T¹p chÝ luËt häc sè 6/2007 5
- nghiªn cøu - trao ®æi
bi u cam k t v thương m i d ch v . N i th c hi n di n thương m i và m t s ti u
dung cam k t th hi n m c m c a th ngành c a d ch v nghe nhìn, m t s ti u
trư ng i v i t ng d ch v cho các nhà ngành c a d ch v v n t i bi n.
cung c p d ch v nư c ngoài. Các cam k t gia nh p WTO c a Vi t
Nam v thương m i d ch v , v cơ b n là
- Danh m c các d ch v mi n tr MFN:
phù h p v i pháp lu t hi n hành và năng
Theo quy nh c a GATS ( i u II), m t
thành viên ư c mi n tr nghĩa v ix l c c a các ngành kinh t d ch v c a Vi t
Nam. Tác ng c a m c a th trư ng d ch
MFN i v i m t s lo i d ch v n u thành
viên ó ưa lo i d ch v ó vào danh m c v s không quá ghê g m như d báo ho c
lo ng i. M c a th trư ng d ch v có th s
mi n tr . ây th c ch t là vi c GATS cho
gây khó khăn v c nh tranh cho m t s
phép các thành viên áp d ng “ngo i l ” c a
nguyên t c MFN. Vi c mi n tr này ư c ngành kinh t như kinh doanh ch ng khoán,
áp d ng trong th i gian 10 năm k t khi ngân hàng, phân ph i, v n t i v.v. song d ch
gia nh p WTO. v có th là y u t u vào c a nhi u ngành
Vi t Nam cam k t m c a toàn b 11 s n xu t, kinh doanh, t o thu n l i cho r t
ngành d ch v theo GATS v i 110 ti u nhi u ngành kinh t khác.
ngành. Vi t Nam không cam k t m c a b. Cam k t chung (cam k t n n) v m
m t s ti u ngành d ch v vì nh ng lí do c a th trư ng d ch v
nh y c m v chính tr và an ninh, b o h Cam k t chung bao g m các cam k t
ư c áp d ng cho t t c các d ch v ưa
cho ngành kinh t n i a ho c các i tác
vào bi u cam k t v thương m i d ch v .
không có nhu c u àm phán do giá tr
thương m i không áng k , như: D ch v in Th nh t: Không h n ch nhà cung c p
d ch v nư c ngoài cung c p d ch v theo
n, d ch v xu t b n, d ch v báo chí, d ch
v phát thanh và truy n hình, d ch v hư ng phương th c hi n di n thương m i (phương
d n du l ch, d ch v b o dư ng và s a ch a th c 3), dư i các hình th c: H p ng h p
tàu thu , d ch v kéo và y tàu, d ch v h tác kinh doanh, doanh nghi p liên doanh,
tr cho v n t i ư ng s t, d ch v v n t i vũ doanh nghi p 100% v n nư c ngoài, tr m t
s ngo i l ư c quy nh t i t ng ngành và
tr , d ch v ph s n v.v..
Ngoài ra, Vi t Nam còn ưa ra danh ti u ngành c th c a bi u cam k t.
m c nh ng lo i d ch v ư c mi n tr áp Th hai: Nhà cung c p d ch v nư c
d ng nguyên t c t i hu qu c (MFN), nghĩa ngoài ư c phép thành l p văn phòng i
là ch m c a th trư ng cho các i tác ã di n t i Vi t Nam nhưng các văn phòng này
kí hi p nh song phương mà không m c a không ư c phép tham gia vào các ho t
cho t t c các thành viên WTO. Vi t Nam ng sinh l i tr c ti p.
Th ba: Các doanh nghi p nư c ngoài
không áp d ng MFN i v i t t c các
ngành d ch v ư c cung ng b ng phương không ư c hi n di n t i Vi t Nam dư i
6 T¹p chÝ luËt häc sè 6/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi
hình th c chi nhánh, tr trư ng h p i u ó Nam. Tuy nhiên, m i doanh nghi p nư c
ư c cho phép theo cam k t trong t ng ngoài s ư c phép có t i thi u 3 nhà qu n
ngành d ch v c th . lí, giám c i u hành và chuyên gia không
Th tư: Các doanh nghi p nư c ngoài ph i là ngư i Vi t Nam.
ư c phép góp v n dư i hình th c mua c Th b y: V cơ b n, hi n di n thương
m i c a nhà cung c p d ch v nư c ngoài
ph n trong các doanh nghi p Vi t Nam.
T ng m c v n c ph n do nhà u tư nư c ư c hư ng i x qu c gia, tr m t s
ngo i l như dành tr c p m t l n
ngoài n m gi t i a 30% v n i u l c a thúc
doanh nghi p ó, tr trư ng h p pháp lu t y và t o i u ki n thu n l i cho quá trình
Vi t Nam có quy nh khác ho c ư c cơ c ph n hoá c a doanh nghi p Vi t Nam; tr
quan có th m quy n c a Vi t Nam cho phép. c p dành cho nghiên c u và phát tri n; tr
Sau 1 năm gia nh p WTO, h n ch nêu trên c p trong các ngành y t , giáo d c và nghe
(m c góp v n t i a 30%) s ư c bãi b , nhìn; tr c p nh m nâng cao phúc l i và t o
tr lĩnh v c ngân hàng và nh ng ngành d ch công ăn vi c làm cho ng bào thi u s .
v mà Vi t Nam không cam k t m c a. c. Cam k t c th v m c a th trư ng
Th năm: Vi t Nam chưa cam k t cho d ch v
các nhà cung c p d ch v nư c ngoài ư c - D ch v kinh doanh
cung c p d ch v theo phương th c hi n Ngành d ch v kinh doanh ư c phân
di n c a th nhân (phương th c 4), tr các thành nhi u lo i d ch v , bao g m: D ch v
bi n pháp liên quan n nh p c nh và lưu chuyên môn như d ch v pháp lu t, d ch v
trú t m th i c a các th nhân thu c các quy ho ch ô th và ki n trúc c nh quan ô
nhóm sau: 1) Ngư i di chuy n trong n i b th , d ch v thu , k toán, ki m toán..., d ch
doanh nghi p (các nhà qu n lí, giám c v máy tính và các d ch v có liên quan;
i u hành và chuyên gia); 2) Nhân s khác d ch v nghiên c u và phát tri n (R & D);
(các nhà qu n lí, giám c i u hành và d ch v b t ng s n; d ch v cho thuê
chuyên gia mà ngư i Vi t Nam không th không kèm ngư i i u khi n; các d ch v
thay th ); 3) Ngư i chào bán d ch v ; 4) kinh doanh khác như d ch v qu ng cáo,
Ngư i ch u trách nhi m thành l p hi n di n nghiên c u th trư ng; d ch v tư v n qu n
thương m i; 5) Nhà cung c p d ch v theo lí; in n, xu t b n; d ch v s p x p và cung
ng. Nh ng ngư i này ư c nh p
hp c p nhân s ; d ch v i u tra và an ninh...
Vi t Nam ch cam k t m c a th trư ng
c nh cung c p d ch v máy tính và các
d ch v liên quan n máy tính, d ch v tư i v i 26 trong t ng s 46 ti u ngành
v n kĩ thu t. thu c ngành d ch v kinh doanh. Các cam
Th sáu: T i thi u 20% t ng s các nhà k t ch y u bao g m:
qu n lí, giám c i u hành và chuyên gia Th nh t: Doanh nghi p 100% v n u
tư nư c ngoài ch ư c cung c p d ch v
c a doanh nghi p ph i là công dân Vi t
T¹p chÝ luËt häc sè 6/2007 7
- nghiªn cøu - trao ®æi
cho các doanh nghi p có v n u tư nư c c p phép, v i m c góp v n t i a 51%. Sau
ngoài và các d án nư c ngoài Vi t Nam 3 năm k t khi gia nh p WTO, doanh
sau 1 năm k t khi gia nh p WTO i v i nghi p nư c ngoài ư c phép t do l a
d ch v thu , 2 năm i v i d ch v ki n ch n i tác liên doanh, v i m c góp v n
trúc, d ch v quy ho ch ô th và ki n trúc t i a 65%.
c nh quan ô th , d ch v tư v n kĩ thu t, Th ba: V d ch v vi n thông giá tr
d ch v máy tính và các d ch v liên quan. gia tăng ư c cung c p trên h t ng m ng
Th hai: ư c phép thành l p doanh do Vi t Nam ki m soát, ngay sau khi gia
nghi p 100% v n u tư nư c ngoài trong nh p WTO doanh nghi p nư c ngoài ư c
lĩnh v c d ch v kinh doanh theo l trình t phép t do l a ch n i tác liên doanh, v i
2 - 5 năm k t khi gia nh p WTO. Trong m c góp v n t i a 70%.
th i gian quá th c hi n các cam k t, ta i v i các d ch v s n xu t và
Th tư:
ph i b sung, ban hành các quy nh v phát hành băng hình và phim, d ch v chi u
qu n lí m t s ti u ngành d ch v như d ch phim, doanh nghi p nư c ngoài ư c u tư
v tư v n qu n lí và tư v n liên quan n dư i hình th c h p ng h p tác kinh
khoa h c - kĩ thu t, d ch v liên quan n doanh ho c liên doanh v i i tác Vi t Nam
khai thác m . ư c c p phép, v i m c góp v n t i a
- D ch v thông tin liên l c 51%, và ch u s ki m duy t c a Nhà nư c.
Ngành d ch v thông tin liên l c ư c - D ch v xây d ng và các d ch v kĩ
phân lo i thành nhi u lo i d ch v , bao thu t liên quan. Cam k t ch y u là sau 3
g m: D ch v báo chí; d ch v chuy n phát; năm k t khi gia nh p WTO, doanh nghi p
d ch v vi n thông; d ch v nghe nhìn. Vi t nư c ngoài ư c phép thành l p chi nhánh.
Nam cam k t m c a ch y u v d ch v - D ch v phân ph i
vi n thông và m t s ti u ngành c a d ch v Ngành d ch v phân ph i ư c phân
nghe nhìn. Các cam k t ch y u bao g m: lo i thành nhi u lo i d ch v , bao g m:
Th nh t: V d ch v vi n thông cơ b n D ch v i lí hoa h ng; d ch v bán buôn;
có h t ng m ng, doanh nghi p nư c ngoài d ch v bán l ; d ch v như ng quy n
ch ư c phép u tư dư i hình th c liên thương m i (Franchising). Các cam k t ch
doanh v i i tác Vi t Nam ã ư c c p y u bao g m:
phép, v i m c góp v n t i a 49%. Th nh t: Các m t hàng sau ây ư c
Th hai: V d ch v vi n thông cơ b n lo i tr kh i ph m vi cam k t v d ch v
không có h t ng m ng, trong 3 năm k t phân ph i: Thu c lá và xì gà; sách, báo và
khi gia nh p WTO, doanh nghi p nư c t p chí; v t ph m ã ghi hình; kim lo i quý
ngoài ch ư c phép u tư dư i hình th c và á quý; dư c ph m (không bao g m các
liên doanh v i i tác Vi t Nam ã ư c s n ph m b dư ng phi dư c ph m dư i
8 T¹p chÝ luËt häc sè 6/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi
d ng viên nén, viên con nh ng ho c b t); Th nh t: Vi t Nam không cam k t m
c a th trư ng d ch v giáo d c trong m i
thu c n ; d u thô và d u ã qua ch bi n;
ư ng mía và ư ng c c i. lĩnh v c mà ch cam k t m c a m t s
lĩnh v c sau ây: Kĩ thu t, khoa h c t
i v i các hàng hoá nh y
Th hai:
c m như s t thép, phân bón, ximăng... ta s nhiên và công ngh ; qu n tr kinh doanh và
m c a th trư ng phân ph i sau 3 năm, k khoa h c kinh doanh; kinh t h c; k toán;
t khi gia nh p WTO. Ta h n ch ch t ch lu t qu c t ; ngôn ng . i v i các ti u
kh năng m i m bán l c a doanh nghi p ngành d ch v giáo d c b c cao ( i h c,
có v n u tư nư c ngoài gi th trư ng cao ng) và d ch v giáo d c cho ngư i
l n, chương trình ào t o c a nhà cung c p
cho các nhà phân ph i Vi t Nam.
d ch v nư c ngoài ph i ư c B giáo d c
Th ba: K t khi gia nh p WTO, doanh
nghi p nư c ngoài ư c u tư dư i hình và ào t o Vi t Nam phê chu n.
Th hai: Các cơ s ào t o có v n u
th c liên doanh v i m c góp v n t i a 49%,
n năm 2009 s ư c u tư dư i hình th c tư nư c ngoài ph i tuân th các yêu c u c a
doanh nghi p 100% v n nư c ngoài. Vi t Nam v tiêu chu n giáo viên nư c ngoài.
M c cam k t c a Vi t Nam trong WTO i v i d ch v giáo d c ph
Th ba:
th p hơn hi n tr ng. Trên th c t , m t s t p thông cơ s (trung h c), ta ch m c a theo
oàn phân ph i l n ã ư c phép thành l p phương th c 2 (tiêu dùng ngoài lãnh th ).
siêu th 100% v n nư c ngoài Vi t Nam. Th tư: K t ngày gia nh p WTO,
doanh nghi p nư c ngoài ch ư c phép u
- D ch v giáo d c
Ngành d ch v giáo d c ư c phân lo i tư theo hình th c liên doanh, không h n ch
thành nhi u lo i d ch v , bao g m: D ch v m c v n góp. K t ngày 01/01/2009, doanh
nghi p nư c ngoài s ư c phép thành l p
giáo d c ti u h c; d ch v giáo d c ph
thông cơ s (trung h c); d ch v giáo d c cơ s ào t o 100% v n nư c ngoài.
- D ch v môi trư ng
b c cao ( i h c, cao ng); d ch v giáo d c
cho ngư i l n. Trong ó, Vi t Nam không Ngành d ch v môi trư ng ư c phân
cam k t m c a d ch v giáo d c ti u h c. lo i thành nhi u lo i d ch v , bao g m:
D ch v x lí nư c th i; d ch v x lí rác
Trong th c ti n gia nh p WTO, ch có
m t s thành viên cam k t m c a lĩnh v c th i; d ch v v sinh và các d ch v tương
này (ch y u là các nư c phát tri n). Tuy t . Trong ó, Vi t Nam không cam k t m
nhiên, ph m vi cam k t c a ta v n th p hơn c a d ch v v sinh và các d ch v tương t .
kh năng phát tri n d ch v giáo d c c a Cam k t ch y u như sau: K t khi gia
nh p WTO, doanh nghi p nư c ngoài ư c
Vi t Nam và hoàn toàn phù h p v i ch
trương xã h i hoá giáo d c c a Chính ph u tư dư i hình th c liên doanh, v i m c
góp v n t i a 51%. Sau 4 năm k t khi
hi n nay. Các cam k t ch y u bao g m:
T¹p chÝ luËt häc sè 6/2007 9
- nghiªn cøu - trao ®æi
gia nh p WTO, doanh nghi p nư c ngoài s Th hai, v d ch v ngân hàng:
ư c u tư dư i hình th c doanh nghi p Không cho phép chi nhánh ngân hàng
100% v n nư c ngoài. nư c ngoài m i m giao d ch ngoài tr s
- D ch v tài chính chi nhánh; h n ch các t ch c tín d ng
Ngành d ch v tài chính ư c phân lo i nư c ngoài mua c ph n c a các ngân hàng
thương m i qu c doanh c ph n hoá (như
thành nhi u lo i d ch v , bao g m: D ch v
Vietcombank); chưa t do hoá các giao d ch
b o hi m và các d ch v liên quan n b o
v n; cho phép ngân hàng nư c ngoài thành
hi m, d ch v ngân hàng và d ch v tài
l p ngân hàng con 100% v n nư c ngoài;
chính khác, d ch v ch ng khoán. Các cam
k t ch y u bao g m: y nhanh l trình cho phép các chi nhánh
ngân hàng nư c ngoài ư c huy ng ti n
Th nh t, v d ch v b o hi m:
Nhà cung c p d ch v b o hi m nư c g i b ng ng Vi t Nam.
ngoài ư c cung c p qua biên gi i (phương Th ba, v d ch v ch ng khoán:
th c 1) m t s lo i d ch v như b o hi m Cho phép các nhà cung c p d ch v
cho doanh nghi p có v n u tư nư c ngoài ch ng khoán nư c ngoài cung c p qua biên
và ngư i nư c ngoài làm vi c t i Vi t Nam, gi i (phương th c 1) m t s lo i d ch v ,
như thông tin tài chính, tư v n tài chính, các
tái b o hi m, b o hi m i v i v n t i qu c
t v.v.. K t khi gia nh p WTO, doanh d ch v trung gian và h tr kinh doanh
nghi p nư c ngoài ư c u tư dư i hình ch ng khoán v.v.. K t khi gia nh p WTO,
th c doanh nghi p 100% v n nư c ngoài. doanh nghi p nư c ngoài ư c u tư dư i
K t ngày 01/01/2008, doanh nghi p nư c hình th c văn phòng i di n và liên doanh,
ngoài ư c cung c p các d ch v b o hi m v i m c góp v n t i a 49%. Sau 5 năm k
b t bu c. Sau 5 năm k t khi gia nh p t khi gia nh p WTO, doanh nghi p nư c
WTO, doanh nghi p nư c ngoài ư c phép ngoài ư c phép thành l p doanh nghi p
100% v n nư c ngoài và chi nhánh
thành l p chi nhánh b o hi m phi nhân th . cung
c p m t s lo i d ch v ch ng khoán như
Trên th c t , ta ã b t u m c a th
trư ng b o hi m t năm 1993 và m c a qu n lí tài s n, thanh toán, tư v n liên quan
cho các công ti b o hi m 100% v n nư c n ch ng khoán v.v..
ngoài t năm 1999. Nhi u công ti b o hi m - D ch v y t
l n trên th gi i ã có m t t i th trư ng Theo b ng phân lo i d ch v c a WTO,
Vi t Nam. Các cam k t gia nh p WTO v ngành d ch v th tám là ngành d ch v y t
m c a th trư ng d ch v b o hi m s làm và xã h i, bao g m: D ch v b nh vi n; các
cho c nh tranh trên th trư ng b o hi m d ch v nha khoa và khám b nh; d ch v xã
trong nư c th i gian t i sôi ng hơn, t ó h i và các d ch v khác. Khi cam k t gia
thúc y th trư ng b o hi m phát tri n. nh p WTO, Vi t Nam không cam k t v các
10 T¹p chÝ luËt häc sè 6/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi
- D ch v th thao, văn hóa, gi i trí
d ch v xã h i mà ch cam k t m c a th
trư ng d ch v b nh vi n và các d ch v nha Ngành d ch v th thao, văn hóa, gi i trí
khoa và khám b nh. Cam k t ch y u như ư c phân lo i thành nhi u lo i d ch v ,
sau: Các nhà cung c p d ch v nư c ngoài bao g m: Các d ch v gi i trí (nhà hát, ban
ư c phép kí k t h p ng h p tác kinh nh c s ng và xi c); d ch v thông t n; d ch
v thư vi n, lưu tr , b o tàng và các d ch v
doanh, thành l p liên doanh ho c b nh vi n
100% v n nư c ngoài t i Vi t Nam, v i văn hoá khác; d ch v th thao và các d ch
i u ki n tuân th quy nh v v n t i thi u. v gi i trí khác.
- D ch v du l ch Trong cam k t gia nh p WTO, Vi t
Ngành d ch v du l ch ư c phân lo i Nam không cam k t m c a th trư ng d ch
v thông t n, d ch v thư vi n, lưu tr , b o
thành nhi u lo i d ch v , bao g m: D ch v
khách s n và nhà hàng (bao g m c ăn tàng và các d ch v văn hoá khác. Các cam
k t ch y u bao g m: 1) Sau 5 năm k t
u ng); d ch v i lí l hành và i u hành
“tour” du l ch; d ch v hư ng d n du l ch và khi gia nh p WTO, doanh nghi p nư c
ngoài ư c phép u tư vào lĩnh v c d ch
các d ch v khác. Trong cam k t gia nh p
v gi i trí dư i hình th c liên doanh, v i
WTO, Vi t Nam ch cam k t m c a th
trư ng d ch v khách s n và nhà hàng, d ch m c v n góp t i a 49%; 2) Trong lĩnh v c
kinh doanh trò chơi i n t , nhà cung c p
v i lí l hành và i u hành “tour” du
l ch; không cam k t v d ch v hư ng d n nư c ngoài ph i u tư dư i hình th c h p
du l ch. Các cam k t ch y u bao g m: ng h p tác kinh doanh ho c liên doanh
v i i tác Vi t Nam ã ư c c p phép, v i
Th nh t, i v i d ch v khách s n và
nhà hàng: Trong vòng 8 năm k t khi gia m c v n góp t i a 49%.
nh p WTO, nhà cung c p d ch v nư c - D ch v v n t i
ngoài ph i u tư xây d ng, nâng c p, c i Ngành d ch v v n t i ư c phân thành
t o ho c mua l i khách s n. nhi u lo i d ch v , bao g m: D ch v v n
t i bi n; d ch v v n t i ư ng thu n i a;
Th hai, i v i d ch v i lí l hành
và i u hành tour du l ch. Doanh nghi p d ch v v n t i hàng không; d ch v v n t i
nư c ngoài ư c phép u tư dư i hình vũ tr ; d ch v v n t i ư ng s t; d ch v
v n t i ư ng b ; d ch v v n t i ư ng
th c liên doanh, không h n ch v n góp
nư c ngoài. Doanh nghi p có v n nư c ng; d ch v h tr m i phương th c v n t i
ngoài ch ư c phép cung c p d ch v ưa như d ch v x p d container, d ch v kho
khách vào du l ch Vi t Nam và d ch v l bãi, d ch v i lí v n t i hàng hoá.
hành n i a. Hư ng d n viên du l ch trong Trong cam k t gia nh p WTO, Vi t
u tư nư c ngoài Nam không cam k t v d ch v v n t i vũ
doanh nghi p có v n
tr ; d ch v v n t i ư ng ng. Các cam k t
ph i là công dân Vi t Nam.
T¹p chÝ luËt häc sè 6/2007 11
- nghiªn cøu - trao ®æi
ch y u bao g m: doanh, v i m c v n góp t i a 51%. Sau 5
năm k t khi gia nh p WTO, doanh nghi p
Th n h t : i v i t t c các ti u ngành
nư c ngoài ư c phép thành l p doanh
d ch v nêu trên, ta không cho phép các nhà
nghi p 100% v n nư c ngoài.
cung c p d ch v nư c ngoài cung c p d ch
Th năm, v d ch v v n t i ư ng s t:
v v n t i hàng hoá và hành khách qua biên
K t khi gia nh p WTO, doanh nghi p
gi i (phương th c 1), tr trư ng h p d ch
nư c ngoài ư c phép u tư dư i hình
v v n t i bi n, theo ó ta cho phép nhà
th c liên doanh, v i m c v n góp t i a
cung c p d ch v nư c ngoài cung c p d ch
49% nhưng ch ư c v n t i hàng hoá.
v v n t i hàng hoá qua biên gi i (nhưng
Th sáu, v d ch v v n t i ư ng b :
không cam k t i v i v n t i hành khách).
K t khi gia nh p WTO, doanh nghi p
Th hai, v d ch v v n t i bi n: Nhà
nư c ngoài ư c phép u tư cung c p d ch
cung c p d ch v nư c ngoài ư c phép
v v n t i hàng hoá và hành khách t i Vi t
cung c p d ch v theo phương th c hi n di n
Nam trên cơ s xem xét t ng trư ng h p c
thương m i (phương th c 3), dư i hình th c:
th dư i hình th c h p ng h p tác kinh
+ Thành l p các công ti v n hành mà
doanh ho c liên doanh v i m c v n góp t i
i tàu treo c Vi t Nam dư i d ng liên
a 49%, sau 3 năm ư c tăng lên 51%.
doanh sau 2 năm k t ngày gia nh p WTO,
100% lái xe c a các liên doanh ph i là công
v i m c v n góp t i a 49%;
dân Vi t Nam.
+ Các hình th c hi n di n thương m i
Th b y, v d ch v h tr m i phương
khác cung c p d ch v v n t i bi n qu c t
th c v n t i: K t khi gia nh p WTO,
dư i d ng liên doanh, ngay sau khi gia nh p
doanh nghi p nư c ngoài ư c phép u tư
WTO, v i m c v n góp t i a 51%. Sau 5
dư i hình th c liên doanh, v i m c v n góp
năm k t ngày gia nh p WTO, các công ti
t i a t 49% n 51%, tuỳ lo i d ch v .
v n t i bi n nư c ngoài ư c phép thành l p
Sau t 4 - 7 năm k t khi gia nh p WTO
doanh nghi p 100% v n nư c ngoài.
h n ch v m c v n góp s ư c bãi b ./.
Th ba, v d ch v v n t i ư ng thu n i
a: K t khi gia nh p WTO, doanh nghi p
nư c ngoài ư c phép u tư dư i hình th c (1). Ban thư kí WTO, T ng quan các v n t do hoá
liên doanh, v i m c v n góp t i a 49%. thương m i d ch v , 2001 (sách d ch năm 2006), tr. 27.
(2). WT/ACC/VNM/48, ngày 27/10/2006 (06-5205),
Th tư, v d ch v v n t i hàng không:
Báo cáo c a ban công tác v vi c Vi t Nam gia nh p
i v i d ch v bán và ti p th s n ph m hàng
WTO, o n 472.
không, d ch v t gi ch b ng máy tính,
(3).Xem: Lương Hoàng Thái, “Cam k t v d ch v
Vi t Nam cam k t theo th c t hi n hành. i c a Vi t Nam trong WTO”, H i ngh ph bi n các
v i d ch v s a ch a và b o dư ng máy bay: cam k t WTO c a Vi t Nam, Hà N i, tháng 11/2006.
K t khi gia nh p WTO, doanh nghi p nư c (4).Xem: Thanh Huy n, “Phát tri n lĩnh v c d ch v
Vi t Nam”, T p chí thương m i, s 44/2006, tr. 8 - 9.
ngoài ư c phép u tư dư i hình th c liên
12 T¹p chÝ luËt häc sè 6/2007
nguon tai.lieu . vn
