- Trang Chủ
- Báo cáo khoa học
- Báo cáo Tội phạm kinh tế và đấu tranh phòng chống tội phạm này ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay
Xem mẫu
- nghiªn cøu - trao ®æi
Ths. Phan thanh Mai *
K h«ng l m xÊu h¬n t×nh tr¹ng cña bÞ c¸o l
nguyªn t¾c ®−îc ¸p dông trong viÖc bæ
sung, thay ®æi kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ phóc
chóng t«i thÊy cã mét sè quan ®iÓm kh¸c
nhau:
Quan ®iÓm thø nhÊt: TÊt c¶ nh÷ng bæ
thÈm vÒ h×nh sù. Theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 212 sung, thay ®æi theo h−íng bÊt lîi cho bÞ c¸o vÒ
BLTTHS th×: "Tr−íc khi b¾t ®Çu hoÆc t¹i h×nh sù, d©n sù, ¸n phÝ, xö lÝ vËt chøng... ®Òu l
phiªn to phóc thÈm, ng−êi kh¸ng c¸o hoÆc "l m xÊu h¬n t×nh tr¹ng cña bÞ c¸o".(1)
viÖn kiÓm s¸t cã quyÒn bæ sung, thay ®æi kh¸ng Quan ®iÓm thø hai: Theo (h−íng dÉn cña
c¸o, kh¸ng nghÞ nh−ng kh«ng ®−îc l m xÊu To ¸n nh©n d©n tèi cao th× l m xÊu h¬n t×nh
h¬n t×nh tr¹ng cña bÞ c¸o; rót mét phÇn hoÆc tr¹ng cña bÞ c¸o l l m cho bÞ c¸o cã thÓ bÞ
to n bé kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ. Trong tr−êng To ¸n cÊp phóc thÈm ph¹t nÆng h¬n, ¸p dông
hîp rót to n bé kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ t¹i ®iÒu kho¶n cña BLHS vÒ téi nÆng h¬n hoÆc
phiªn to th× viÖc xÐt xö phóc thÈm ph¶i ®−îc t¨ng møc båi th−êng so víi quyÕt ®Þnh cña to
®×nh chØ". ¸n cÊp s¬ thÈm.(2)
ViÖc nghiªn cøu vÒ §iÒu 212 BLTTHS nãi Quan ®iÓm thø ba: L m xÊu h¬n t×nh tr¹ng
chung còng nh− vÒ nguyªn t¾c kh«ng l m xÊu cña bÞ c¸o ®−îc hiÓu l ®−a ®Õn nh÷ng bÊt lîi
h¬n t×nh tr¹ng cña bÞ c¸o nãi riªng cã ý nghÜa cho bÞ c¸o vÒ mÆt h×nh sù. Nh÷ng söa ®æi néi
quan träng vÒ lÝ luËn còng nh− trong thùc tiÔn dung kh¸ng nghÞ theo h−íng t¨ng møc båi
xÐt xö. Gi¶i quyÕt ®−îc tèt vÊn ®Ò n y sÏ gióp th−êng kh«ng ph¶i l l m xÊu h¬n t×nh tr¹ng
cho c¸c chñ thÓ cña quyÒn kh¸ng c¸o, kh¸ng cña bÞ c¸o.(3)
nghÞ thùc hiÖn tèt quyÒn cña m×nh v t¹o c¬ së Nh÷ng quan ®iÓm nãi trªn ®Òu cã nh÷ng
ph¸p lÝ ®Ó to ¸n cÊp phóc thÈm chÊp nhËn ®iÓm hîp lÝ, mÆc dï vËy, theo chóng t«i, nh÷ng
hoÆc kh«ng chÊp nhËn bæ sung, thay ®æi kh¸ng quan ®iÓm n y ®Òu cã nh÷ng ®iÓm ch−a tho¶
c¸o, kh¸ng nghÞ. VÊn ®Ò n y cßn trùc tiÕp liªn ®¸ng.
quan ®Õn viÖc x¸c ®Þnh néi dung cña kh¸ng Quan ®iÓm thø nhÊt ®−a ra kh¸i niÖm vÒ
c¸o, kh¸ng nghÞ, qua ®ã x¸c ®Þnh ph¹m vi xÐt l m xÊu h¬n t×nh tr¹ng cña bÞ c¸o qu¸ réng. BÞ
xö phóc thÈm v quyÒn h¹n cña to ¸n cÊp c¸o l ®èi t−îng bÞ buéc téi trong vô ¸n h×nh
phóc thÈm. sù, t×nh tr¹ng cña bÞ c¸o cã trë nªn xÊu h¬n
VÊn ®Ò thÕ n o l "l m xÊu h¬n t×nh tr¹ng hay kh«ng ph¶i ®−îc x¸c ®Þnh bëi mèi quan hÖ
cña bÞ c¸o" ® ®−îc c¸c c¬ quan cã thÈm cña hä víi c¸c chÕ t i h×nh sù. ViÖc gi¶i quyÕt
quyÒn gi¶i thÝch v còng ® ®−îc nhiÒu t¸c gi¶ vÒ båi th−êng thiÖt h¹i trong tr−êng hîp kh«ng
quan t©m nghiªn cøu ë c¸c møc ®é kh¸c nhau.
Qua viÖc nghiªn cøu nh÷ng ý kiÕn kh¸c nhau * Gi¶ng viªn chÝnh Khoa t− ph¸p
vÒ vÊn ®Ò n y trªn mét sè s¸ch b¸o ph¸p lÝ, Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi
56 T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003
- nghiªn cøu - trao ®æi
¶nh h−ëng ®Õn viÖc xem xÐt vÒ tr¸ch nhiÖm ®Ò ®ã v c¸ch gi¶i quyÕt nã ph¶i nh− nhau.
h×nh sù ®èi víi bÞ c¸o chØ ®¬n thuÇn l viÖc gi¶i Trong tè tông d©n sù, viÖc söa ®æi kh¸ng c¸o,
quyÕt vÒ d©n sù v ph¶i tu©n theo nh÷ng quy kh¸ng nghÞ ®−îc quy ®Þnh b×nh ®¼ng cho c¸c
®Þnh cña luËt d©n sù, luËt tè tông d©n sù. bªn ®−¬ng sù. §iÒu 60 Ph¸p lÖnh thñ tôc c¸c
Kh«ng thÓ coi mäi bæ sung, thay ®æi, t¨ng møc vô ¸n d©n sù quy ®Þnh: "Tr−íc hoÆc trong
båi th−êng thiÖt h¹i l l m xÊu ®i t×nh tr¹ng phiªn to phóc thÈm, ng−êi kh¸ng c¸o cã
cña bÞ c¸o. quyÒn söa ®æi néi dung ® kh¸ng c¸o hoÆc rót
Quan ®iÓm thø hai võa réng l¹i võa hÑp. kh¸ng c¸o, viÖn kiÓm s¸t cã quyÒn söa ®æi néi
VÒ phÇn d©n sù, quan ®iÓm n y còng gièng dung ® kh¸ng nghÞ hoÆc rót kh¸ng nghÞ”.
quan ®iÓm trªn l qu¸ réng. VÒ phÇn h×nh sù, Theo chóng t«i, quan ®iÓm n y ® ph©n biÖt râ
quan ®iÓm n y l¹i qu¸ hÑp, chØ ®Ò cËp nh÷ng hai lo¹i quan hÖ ph¸p luËt h×nh sù víi quan hÖ
tr−êng hîp yªu cÇu t¨ng h×nh ph¹t, ¸p dông ph¸p luËt d©n sù l hai lo¹i quan hÖ kh¸c nhau
®iÒu kho¶n vÒ téi nÆng h¬n m kh«ng ®Ò cËp v l ®èi t−îng ®iÒu chØnh cña nh÷ng ng nh
nh÷ng tr−êng hîp kh¸c còng cã thÓ l m xÊu ®i luËt kh¸c nhau, viÖc gi¶i quyÕt c¸c quan hÖ ®ã
t×nh tr¹ng cña bÞ c¸o nh− yªu cÇu kÕt téi bÞ c¸o còng b»ng nh÷ng quy ®Þnh kh¸c nhau vÒ h×nh
®−îc to ¸n cÊp s¬ thÈm tuyªn v« téi; yªu cÇu thøc v kh¼ng ®Þnh viÖc bæ sung, thay ®æi
ph¹t tï giam kh«ng cho h−ëng ¸n treo (trong kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ theo h−íng t¨ng møc
tr−êng hîp gi÷ nguyªn hoÆc t¨ng møc h×nh båi th−êng thiÖt h¹i ®èi víi bÞ c¸o cÇn ph¶i
ph¹t) ®èi víi nh÷ng bÞ c¸o ®−îc to ¸n cÊp s¬ ®−îc xem xÐt theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 60 Ph¸p
thÈm cho h−ëng ¸n treo; yªu cÇu kh«ng cho lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n d©n sù.
miÔn tr¸ch nhiÖm h×nh sù hoÆc h×nh ph¹t ®èi Tuy vËy, viÖc t¸c gi¶ kh¼ng ®Þnh viÖc gi¶i
víi ng−êi ® ®−îc to ¸n cÊp s¬ thÈm cho miÔn quyÕt vÊn ®Ò båi th−êng thiÖt h¹i thùc chÊt l
tr¸ch nhiÖm h×nh sù hoÆc h×nh ph¹t... Víi c¸ch viÖc gi¶i quyÕt vÒ d©n sù, t¸ch rêi vô ¸n h×nh
gi¶i thÝch nh− vËy, quan ®iÓm n y ® h¹n chÕ sù l kh«ng ®óng trong mäi tr−êng hîp. Cã
quyÒn bæ sung, thay ®æi kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ tr−êng hîp, viÖc gi¶i quyÕt båi th−êng thiÖt h¹i
cña c¸c chñ thÓ. trong vô ¸n h×nh sù cã thÓ chØ ®¬n thuÇn l viÖc
Quan ®iÓm thø ba x¸c ®Þnh viÖc bæ sung, gi¶i quyÕt vÒ d©n sù, nh− nh÷ng tr−êng hîp
thay ®æi kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ theo h−íng sau:
l m xÊu h¬n t×nh tr¹ng cña bÞ c¸o l l m cho bÞ - Nh÷ng thiÖt h¹i vËt chÊt do h nh vi cña bÞ
c¸o cã thÓ bÞ bÊt lîi vÒ mÆt h×nh sù cßn nh÷ng c¸o g©y ra cho nguyªn ®¬n d©n sù (trong
bæ sung, thay ®æi theo h−íng cã thÓ bÞ bÊt lîi tr−êng hîp nguyªn ®¬n d©n sù l c¸ nh©n)
vÒ mÆt d©n sù kh«ng ph¶i l l m xÊu ®i t×nh kh«ng ph¶i l nh÷ng thiÖt h¹i g©y ra cho ®èi
tr¹ng cña bÞ c¸o. Theo quan ®iÓm n y, viÖc gi¶i t−îng cña téi ph¹m. Trong tr−êng hîp n y,
quyÕt båi th−êng trong vô ¸n h×nh sù thùc chÊt viÖc thay ®æi møc båi th−êng thiÖt h¹i kh«ng
l gi¶i quyÕt vÒ d©n sù, ph¸p luËt cho phÐp cã ¶nh h−ëng ®Õn viÖc x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm h×nh
thÓ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò n y trong vô ¸n h×nh sù sù cña bÞ c¸o.
hoÆc cã thÓ gi¶i quyÕt riªng theo thñ tôc tè - H nh vi ph¹m téi cña bÞ c¸o ® g©y ra
tông d©n sù (kho¶n 2 §iÒu 166 BLTTHS). Khi nh÷ng thiÖt h¹i cho ®èi t−îng cña téi ph¹m
vÊn ®Ò cã thÓ gi¶i quyÕt b»ng c¸ch n y hay nh−ng yªu cÇu t¨ng møc båi th−êng thiÖt h¹i
c¸ch kh¸c th× c¸c quan hÖ ph¸p luËt ®èi víi vÊn kh«ng ph¶i v× lÝ do cÇn ph¶i x¸c ®Þnh l¹i møc
T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003 57
- nghiªn cøu - trao ®æi
®é thiÖt h¹i do h nh vi ph¹m téi g©y ra. VÝ dô kÓ c¶ nh÷ng tr−êng hîp viÖc t¨ng møc båi
tr−êng hîp ng−êi bÞ h¹i trong vô ¸n cè ý g©y th−êng dÉn ®Õn viÖc bÞ c¸o cã thÓ ph¶i chÞu
th−¬ng tÝch ®ång ý víi tØ lÖ th−¬ng tÝch ® nh÷ng chÕ t i h×nh sù nÆng h¬n. Nh÷ng tr−êng
®−îc x¸c ®Þnh nh−ng hä vÉn yªu cÇu t¨ng møc hîp t¨ng møc båi th−êng thiÖt h¹i kh«ng ¶nh
båi th−êng thiÖt h¹i v× nh÷ng lÝ do kh¸c. ViÖc h−ëng ®Õn tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña bÞ c¸o (cã
t¨ng møc båi th−êng thiÖt h¹i trong tr−êng hîp thÓ t¸ch ra ®Ó xö theo thñ tôc tè tông d©n sù)
n y còng kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn viÖc x¸c ®Þnh th× kh«ng cÇn ph¶i tu©n theo nguyªn t¾c
tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña bÞ c¸o. "kh«ng l m xÊu ®i t×nh tr¹ng cña bÞ c¸o".
Kh¸c víi nh÷ng tr−êng hîp trªn, trong rÊt §iÒu 212 kh«ng x¸c ®Þnh râ thêi ®iÓm viÖc
nhiÒu tr−êng hîp, møc båi th−êng thiÖt h¹i l¹i bæ sung, thay ®æi kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ ph¶i
phô thuéc v o møc ®é thiÖt h¹i do h nh vi theo nguyªn t¾c "kh«ng l m xÊu ®i t×nh tr¹ng
ph¹m téi g©y ra, do ®ã yªu cÇu t¨ng møc båi cña bÞ c¸o". V× vËy, còng cã nh÷ng c¸ch gi¶i
th−êng thiÖt h¹i sÏ ¶nh h−ëng ®Õn viÖc x¸c thÝch kh¸c nhau vÒ vÊn ®Ò n y: Cã quan ®iÓm
®Þnh tr¸ch nhiÖm h×nh sù cña bÞ c¸o. Ph¶i gi¶i cho r»ng tÊt c¶ nh÷ng thay ®æi, bæ sung kh¸ng
quyÕt c¸c tr−êng hîp kh¸c nhau ®ã b»ng c¸o, kh¸ng nghÞ sau khi ® kh¸ng c¸o, kh¸ng
nh÷ng thñ tôc kh¸c nhau, tuú thuéc v o viÖc nghÞ cña viÖn kiÓm s¸t v nh÷ng ng−êi kh¸ng
c¸c vÊn ®Ò ®ã do quan hÖ ph¸p luËt n o ®iÒu c¸o kh¸c ®Òu ph¶i theo nguyªn t¾c "kh«ng l m
chØnh. xÊu ®i t×nh tr¹ng cña bÞ c¸o"; cã quan ®iÓm l¹i
§Ó x¸c ®Þnh thÕ n o l “l m xÊu ®i t×nh cho r»ng viÖc bæ sung, thay ®æi kh¸ng c¸o,
tr¹ng cña bÞ c¸o” cÇn ph¶i xuÊt ph¸t tõ môc kh¸ng nghÞ trong thêi h¹n luËt ®Þnh còng coi l
®Ých cña nguyªn t¾c "kh«ng l m xÊu ®i t×nh kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ míi, kh«ng ph¶i l thay
tr¹ng cña bÞ c¸o". Khi kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ ®æi, bæ sung kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ, v× vËy
bÞ thay ®æi, bæ sung tr−íc hoÆc t¹i phiªn to kh«ng cÇn ph¶i theo nguyªn t¾c "kh«ng l m
xÐt xö phóc thÈm (sau khi th«ng b¸o kh¸ng xÊu ®i t×nh tr¹ng cña bÞ c¸o". Chóng t«i ®ång ý
c¸o, kh¸ng nghÞ) th× bÞ c¸o còng nh− ng−êi b o víi quan ®iÓm n y v× chØ sau khi hÕt thêi h¹n
ch÷a cña bÞ c¸o sÏ bÞ ®éng tr−íc nh÷ng bæ kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ, to ¸n míi tiÕn h nh
sung, thay ®æi ®ã. NÕu viÖc bæ sung, thay ®æi th«ng b¸o kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ. V× vËy, viÖc
kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ theo h−íng l m xÊu ®i thay ®æi, bæ sung kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ trong
t×nh tr¹ng cña bÞ c¸o sÏ l m cho bÞ c¸o v thêi h¹n luËt ®Þnh kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn quyÒn
ng−êi b o ch÷a kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó chuÈn bÞ b o ch÷a cña bÞ c¸o ®ång thêi ®¶m b¶o quyÒn
v thùc hiÖn tèt quyÒn b o ch÷a t¹i phiªn to . kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ cña c¸c chñ thÓ.
LuËt tè tông h×nh sù quy ®Þnh viÖc bæ sung, §iÒu 212 BLTTHS kh«ng quy ®Þnh viÖc rót
thay ®æi kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ tr−íc hoÆc t¹i kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ ph¶i theo nguyªn t¾c
phiªn to xÐt xö kh«ng ®−îc l m xÊu ®i t×nh kh«ng l m xÊu ®i t×nh tr¹ng cña bÞ c¸o nh−ng
tr¹ng cña bÞ c¸o chÝnh l nh»m ®¶m b¶o quyÒn còng cã ®Ò xuÊt cho r»ng viÖc rót mét phÇn
b o ch÷a cña bÞ c¸o m quyÒn b o ch÷a chØ kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ còng ph¶i theo nguyªn
xuÊt hiÖn trong tè tông h×nh sù v chØ trong t¾c n y, kh«ng ®−îc rót nh÷ng phÇn kh¸ng
mèi quan hÖ víi viÖc buéc téi. c¸o, kh¸ng nghÞ cã lîi cho bÞ c¸o v× ®iÒu ®ã
Tõ nh÷ng nhËn thøc trªn chóng t«i cho còng cã thÓ bÊt lîi ®èi víi bÞ c¸o,(4) chóng t«i
r»ng "l m xÊu ®i t×nh tr¹ng cña bÞ c¸o" l l m cho r»ng ®Ò xuÊt n y kh«ng cÇn thiÕt v× nh÷ng
cho bÞ c¸o cã thÓ bÞ bÊt lîi h¬n vÒ mÆt h×nh sù, lÝ do sau ®©y:
58 T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003
- nghiªn cøu - trao ®æi
- T×nh tr¹ng cña bÞ c¸o cã xÊu ®i hay NghÜa vô cÊp d−ìng... (TiÕp theo trang 41)
kh«ng l ph¶i so s¸nh víi c¸c quyÕt ®Þnh trong Khi li h«n, bªn kia yªu cÇu ®−îc cÊp d−ìng th×
b¶n ¸n cña to ¸n cÊp s¬ thÈm, nh÷ng phÇn cã coi l hä cã kh¶ n¨ng ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô
kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ ® ®−îc rót sÏ n»m cÊp d−ìng hay kh«ng? Râ r ng l kh«ng thÓ
ngo i ph¹m vi xÐt xö phóc thÈm. To ¸n cÊp kh«ng coi l hä cã kh¶ n¨ng ®Ó cÊp d−ìng
phóc thÈm kh«ng thÓ söa ¸n theo h−íng t¨ng nh−ng nÕu nh− vËy th× ho n to n kh«ng phï
nÆng ®èi víi bÞ c¸o vÒ nh÷ng phÇn n y. hîp víi thùc tÕ v rÊt khã chÊp nhËn. Ng−êi ta
- To ¸n cÊp phóc thÈm vÉn cã quyÒn söa chØ cã thÓ chÊp nhËn b¸n dÇn nh ë hoÆc
¸n theo h−íng gi¶m nhÑ vÒ tr¸ch nhiÖm h×nh chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt canh t¸c ®Ó lÊy tiÒn
sù ®èi víi bÞ c¸o ngo i ph¹m vi kh¸ng c¸o, ch¨m sãc, nu«i d−ìng hoÆc cÊp d−ìng cho
kh¸ng nghÞ. cha, mÑ, con hoÆc cho vî (chång) khi vî
- B¶n th©n bÞ c¸o cã quyÒn bæ sung kh¸ng chång ®ang tån t¹i h«n nh©n m khã cã thÓ
c¸o theo h−íng cã lîi cho m×nh tr−íc khi b¾t chÊp nhËn b¸n dÇn nh ë hoÆc chuyÓn quyÒn
®Çu hoÆc t¹i phiªn to xÐt xö. sö dông ®Êt canh t¸c ®Ó lÊy tiÒn cÊp d−ìng cho
Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn, chóng t«i xin ®−a vî hoÆc chång ® li h«n. H¬n n÷a, khi mét
ra mét sè kiÕn nghÞ vÒ mÆt ph¸p luËt: ng−êi kh«ng cã thu nhËp th−êng xuyªn m
- Bæ sung §iÒu 212 BLTTHS: "Tr−íc khi cuéc sèng chØ nhê v o khèi t i s¶n s½n cã th×
b¾t ®Çu hoÆc t¹i phiªn to phóc thÈm, ng−êi cuéc sèng l©u d i cña hä còng khã cã thÓ ®−îc
kh¸ng c¸o hoÆc viÖn kiÓm s¸t cã quyÒn bæ b¶o ®¶m. Tôc ng÷ cã c©u "miÖng ¨n, nói lë",
sung, thay ®æi kh¸ng c¸o, kh¸ng nghÞ nh−ng thiÕt nghÜ trong tr−êng hîp n y kh«ng thÓ x¸c
kh«ng ®−îc l m xÊu ®i t×nh tr¹ng cña bÞ c¸o..." ®Þnh r»ng ng−êi ®ã cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn
- CÇn ph¶i cã h−íng dÉn thèng nhÊt v nghÜa vô cÊp d−ìng v v× vËy kh«ng thÓ buéc
hîp lÝ h¬n vÒ thÕ n o l "l m xÊu h¬n t×nh hä ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô cÊp d−ìng.
tr¹ng cña bÞ c¸o" (nh− ® ph©n tÝch ë trªn). Nh− vËy, tõ sù ph©n tÝch trªn ®©y chóng
- Ph¶i cã sù gi¶i thÝch v sö dông râ r ng, t«i cho r»ng ng−êi cã kh¶ n¨ng ®Ó thùc hiÖn
thèng nhÊt thuËt ng÷ "téi" v "téi danh" trong nghÜa vô cÊp d−ìng cho vî hoÆc chång khi li
c¸c ®iÒu luËt v c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c cã h«n l ng−êi thuéc mét trong c¸c tr−êng hîp
liªn quan(5)./. sau:
- Cã thu nhËp th−êng xuyªn m thu
(1).Xem: NguyÔn §øc Mai - “ThÕ n o l l m xÊu h¬n nhËp ®ã cao h¬n møc sèng trung b×nh cña
t×nh tr¹ng cña bÞ c¸o trong xÐt xö phóc thÈm”. T¹p chÝ
ng−êi ®ã v nh÷ng ng−êi kh¸c m ng−êi ®ã
to ¸n 8/1994.
cã nghÜa vô ch¨m sãc, nu«i d−ìng hoÆc cÊp
(2).Xem: “C¸c v¨n b¶n vÒ h×nh sù, d©n sù v tè tông”
- TANDTC - 1990, tr.138. d−ìng.
(3).Xem: L−u TiÕn Dòng - “Xung quanh vÊn ®Ò söa - Cßn t i s¶n sau khi ® trõ ®i chi phÝ
®æi néi dung kh¸ng nghÞ, rót kh¸ng nghÞ”. T¹p chÝ to th«ng th−êng cÇn thiÕt cho cuéc sèng cña
¸n sè 7/1992. ng−êi ®ã v cña nh÷ng ng−êi kh¸c m
(4).Xem: §Æng V¨n Dïng - “VÒ §iÒu 212 BLTTHS”. ng−êi ®ã cã nghÜa vô ch¨m sãc, nu«i d−ìng
T¹p chÝ to ¸n sè 4/2000. hoÆc cÊp d−ìng v viÖc sö dông t i s¶n ®ã
(5).Xem: Qu¸ch Th nh Vinh - “Mét sè vÊn ®Ò liªn ®Ó cÊp d−ìng kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn cuéc
quan ®Õn l m xÊu ®i t×nh tr¹ng cña bÞ c¸o khi xÐt xö
sèng l©u d i cña b¶n th©n ng−êi ®ã./.
phóc thÈm”. T¹p chÝ to ¸n sè 12/1999.
T¹p chÝ luËt häc sè th¸ng 3/2003 59
nguon tai.lieu . vn